zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Tài Chính - Ngân Hàng

» Kế toán - Kiểm toán

Vận dụng kế toán xanh trong xu thế phát triển bền vững

Chia sẻ: Tô Nhiễm | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Báo xấu

5
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết "Vận dụng kế toán xanh trong xu thế phát triển bền vững" nhấn mạnh vai trò của kế toán xanh trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp thích ứng với xu hướng phát triển bền vững, từ việc quản lý tài nguyên đến việc giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và xã hội. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Vận dụng kế toán xanh trong xu thế phát triển bền vững

KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC KẾ TOÁN XANH TRONG XU THẾ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG VẬN DỤNG KẾ TOÁN XANH TRONG XU THẾ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG TS. Trần Anh Quang Trường Đại học Lao động Xã hội Email: quangktqt@gmail.com Tóm tắt Trong bối cảnh ngày nay, phát triển bền vững đang trở thành xu hƣớng chung trên thế giới và thế giới đang hƣớng đến những hoạt động ―xanh hóa‖ nhƣ: tăng trƣởng xanh, trái phiếu xanh, kế toán xanh…. Kế toán xanh là một công cụ quan trọng trong việc thúc đẩy môi trƣờng kinh doanh bền vững, bằng cách tích hợp các yếu tố môi trƣờng và xã hội vào quá trình ra quyết định kinh doanh và báo cáo tài chính. Bài viết này nhấn mạnh vai trò của kế toán xanh trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp thích ứng với xu hƣớng phát triển bền vững, từ việc quản lý tài nguyên đến việc giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trƣờng và xã hội. Từ khóa: Kế toán xanh, kế toán môi trƣờng, phát triển bền vững Abstract In today's context, sustainable development is becoming a general trend in the world and the world is moving towards "greening" activities such as: green growth, green bonds, green accounting... Green accounting is an important tool in promoting a sustainable business environment, by integrating environmental and social factors into business decision-making and financial reporting. This article highlights the role of green accounting in supporting businesses to adapt to sustainable development trends, from resource management to minimizing negative impacts on the environment and society. Keywords: Green accounting, environmental accounting, sustainable development 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Phát triển triển bền vững đang trở thành xu hƣớng chung trên thế giới và thế giới đang hƣớng đến những hoạt động ―xanh hóa‖ nhƣ: tăng trƣởng xanh, trái phiếu xanh, kế toán xanh,… Tính bền vững không chỉ liên quan đến việc bảo vệ môi trƣờng, mà còn liên quan đến việc xây dựng một nền tảng kinh doanh mà cả môi trƣờng và xã hội đều hƣởng lợi từ đó Theo các nghiên cứu trên thế giới, kế toán xanh đƣợc coi là một công cụ quan trọng liên quan đến các khía cạnh ảnh hƣởng của môi trƣờng tự nhiên đối với nền kinh tế và đƣợc xem là hƣớng chuyển đổi theo phƣơng thức phát triển bền vững, hƣớng tới phát triển nền kinh tế xanh. Trong những năm gần đây, kế toán môi trƣờng - một bộ phận của kế toán xanh trong hệ thống kế toán nói chung, đƣợc nhìn nhận nhƣ là một công cụ hữu ích cung cấp các thông tin về môi trƣờng ngoài các thông tin về tình hình sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp (DN), làm cơ sở cho các nghĩa vụ bảo vệ môi trƣờng của DN. Nhờ đó, sẽ giúp giảm các rủi ro về môi trƣờng, cũng nhƣ rủi ro về sức khoẻ cộng đồng, đồng thời cải thiện công tác kế toán quản trị và tài chính môi trƣờng ở phạm vi DN. Năm 2014, Liên Hợp quốc đã triển khai chƣơng trình ứng dụng ―Hệ thống kế toán về kinh tế và môi trƣờng‖ hay còn gọi là kế toán xanh (Green Accounting). Bên cạnh đó, Hội đồng tiêu chuẩn kế toán bền vững (một tổ chức phi lợi nhuận của Hoa Kỳ đƣợc thành lập vào năm 2011) cũng phát triển các tiêu chuẩn kế toán theo ngành cụ thể để tính bền vững có thể đƣợc sử dụng trong các báo cáo hàng năm… 4
KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC KẾ TOÁN XANH TRONG XU THẾ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG Trong bối cảnh đó, việc phát triển và ứng dụng kế toán xanh trở thành nhu cầu tất yếu đối với các quốc gia, trong đó có Việt Nam. Kế toán xanh đƣợc coi là một công cụ quan trọng liên quan đến các khía cạnh ảnh hƣởng của môi trƣờng tự nhiên đối với nền kinh tế và đƣợc xem là hƣớng chuyển đổi theo phƣơng thức phát triển bền vững. Tuy nhiên, vận dụng kế toán xanh thế nào để đạt hiệu quả là vấn đề đặt ra hiện nay. 2. KHÁI QUÁT VỀ KẾ TOÁN XANH Theo các chuyên gia tài chính – kế toán, kế toán xanh có thể hiểu là một hệ thống kế toán hiện đại và toàn diện nhằm ghi chép, tổng hợp và lập báo cáo cho một tổ chức, để phản ánh đầy đủ các nội dung về tài sản, nợ phải trả, vốn đầu tƣ, nguồn thu và các khoản chi cho môi trƣờng xanh của quốc gia. Trên quan điểm của nhà quản lý vĩ mô, kế toán xanh đƣợc coi là một công cụ quan trọng liên quan đến các khía cạnh ảnh hƣởng của môi trƣờng tự nhiên đối với nền kinh tế và đƣợc xem là hƣớng chuyển đổi theo phƣơng thức phát triển bền vững, hƣớng tới phát triển nền kinh tế xanh. Đây cũng là hƣớng tiếp cận mới và lâu dài, phù hợp với xu thế phát triển chung trên thế giới. Theo Dƣơng Thị Thanh Hiền (2016), kế toán xanh đƣợc chia thành nhiều góc độ khác nhau, bao gồm 5 nội dung chính: Kế toán tài chính môi trƣờng; Kế toán quản trị môi trƣờng; Tài chính môi trƣờng; Pháp luật về môi trƣờng; Đạo đức và quan hệ với cộng đồng xã hội. Nhiều ý kiến lại cho rằng, kế toán xanh (kế toán môi trƣờng, kế toán sinh thái, kế toán xã hội) là một bộ phận cấu thành của kế toán, liên quan đến các thông tin về hoạt động môi trƣờng trong phạm vi DN nhằm thu thập, xử lý, phân tích và cung cấp thông tin về môi trƣờng cho đối tƣợng trong và ngoài DN sử dụng để ra quyết định. 3. L I CH CỦA KẾ TOÁN XANH Dù là một lĩnh vực mới, song kế toán xanh sớm đạt đƣợc những kết quả tích cực. Việc áp dụng kế toán xanh mang lại nhiều lợi ích cho DN, bao gồm: Tăng cƣờng sự minh bạch: Bằng cách báo cáo các chỉ số môi trƣờng và xã hội, doanh nghiệp có thể tăng cƣờng minh bạch và niêm yết, tạo lòng tin từ phía khách hàng và cổ đông. Kế toán xanh giúp cung cấp thông tin, kiểm tra lợi nhuận, doanh thu và chi phí môi trƣờng của DN để từ đó nhà quản trị đƣa ra các quyết định sản xuất kinh doanh. Nếu thực hiện tốt kế toán xanh, sẽ hạn chế đƣợc các yếu tố đầu vào nguyên liệu, năng lƣợng, nhân công bị tiêu hao trong quá trình tạo ra ô nhiễm, làm tăng hiệu quả sử dụng tài nguyên, tăng lợi thế cạnh tranh do giảm đƣợc giá thành sản xuất. Tối ƣu hóa quản lý rủi ro: Kế toán xanh cung cấp cho kế toán lƣờng trƣớc các tác động của môi trƣờng, một số yếu tố có thể gây ra cho một DN hoặc tổ chức, từ đó giúp các nhà làm chính sách và quản trị DN có cách thức đối phó và giải quyết hợp lý. Nhờ đó, cũng sẽ giúp giảm các rủi ro về môi trƣờng cũng nhƣ rủi ro về sức khoẻ cộng đồng. Nói cách khác, kế toán môi trƣờng giúp nền kinh tế hƣớng đến nền kinh tế xanh và tăng trƣởng xanh. Điều này giúp DN định danh và quản lý các rủi ro môi trƣờng và xã hội, giảm thiểu các tác động tiêu cực đến hoạt động kinh doanh. Tăng cƣờng cạnh tranh: DN áp dụng kế toán xanh có thể tăng cƣờng cạnh tranh thông qua việc thu hút nhà đầu tƣ và khách hàng quan tâm đến các giá trị bền vững. 5
KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC KẾ TOÁN XANH TRONG XU THẾ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG 4. MỘT SỐ KH KH N, THÁCH THỨC TRONG VẬN DỤNG KẾ TOÁN XANH Việt Nam hiện cũng đã ban hành một số quy định yêu cầu các DN, các nhà đầu tƣ phải tiến hành đánh giá tác động đến môi trƣờng, phải đƣa ra hoặc triển khai các giải pháp xử lý môi trƣờng trƣớc khi thực hiện các dự án. Về các quy định của pháp luật, Việt Nam đã ban hành Luật Môi trƣờng lần đầu vào năm 1993 và Luật Bảo vệ môi trƣờng sửa đổi vào năm 2005. Chính phủ ban hành Nghị định số 67/2011/NĐ-CP ngày 08/08/2011 quy định về đối tƣợng chịu thuế, căn cứ tính thuế, khai thuế, tính thuế, nộp thuế và hoàn thuế bảo vệ môi trƣờng; Bộ Tài chính ban hành Thông tƣ số 152/2011/TT-BTC ngày 11/11/2011 hƣớng dẫn thi hành Nghị định 67/2011/NĐ-CP; Thông tƣ số 159/2012/TT-BTC ngày 28/09/2012, sửa đổi, bổ sung Thông tƣ số 152/2011/TT-BTC. Tuy nhiên, hiện nay, Việt Nam chƣa ban hành chế độ kế toán có liên quan đến việc áp dụng kế toán xanh trong doanh nghiệp. Các chế độ kế toán hiện hành chƣa có các văn bản hƣớng dẫn doanh nghiệp trong việc bóc tách và theo dõi chi phí sản xuất kinh doanh, chƣa có các tài khoản cần thiết để hạch toán các khoản chi phí môi trƣờng… Hiện chƣa có nhiều cơ chế, chính sách của Nhà nƣớc khuyến khích các doanh nghiệp, tổ chức nghiên cứu và áp dụng kế toán xanh. Bên cạnh đó, việc nghiên cứu, triển khai áp dụng kế toán xanh vào Việt Nam vẫn còn nhiều mới mẻ. Số lƣợng công trình nghiên cứu trong nƣớc về vấn đề kế toán xanh cũng chƣa nhiều. Hầu hết nhiều doanh nghiệp chƣa quan tâm đến những vấn đề liên quan đến kế toán xanh. Một số doanh nghiệp đã quan tâm đến vấn đề kế toán xanh nhƣng còn gặp nhiều khó khăn trong việc áp dụng. Nguyên nhân đƣợc xác định là bởi những hạn chế các thức áp dụng, thiếu nhân lực và khoa học công nghệ… Do vậy, việc triển khai áp dụng kế toán xanh tại Việt Nam hiện nay cũng sẽ gặp không ít khó khăn, thách thức, cụ thê: Về tâm lý của đối tượng áp dụng: DN có xu hƣớng né tránh việc áp dụng kế toán xanh bởi để thực hiện các quy định pháp lý đó, tất yếu phát sinh thêm nhiều loại chi phí với quy mô ngày càng lớn liên quan đến bảo vệ môi trƣờng, xử lý các chất thải tác động đến môi trƣờng và nâng cao chất lƣợng môi trƣờng trong hợp đồng kinh doanh của các DN và trong triển khai các dự án đầu tƣ. Về hệ thống chứng từ, tài khoản: Hiện nay, hệ thống tài khoản, sổ, chứng từ kế toán không ghi nhận riêng biệt những thông tin môi trƣờng. Trên các tài khoản kế toán chƣa ghi nhận các chi phí đáng kể liên quan đến môi trƣờng nhƣ chi phí sửa chữa, đền bù, chi phí khắc phục sự cố và chi phí dọn dẹp, xử lý trong các vụ tai nạn, hủy hoại môi trƣờng sinh thái, môi trƣờng sống. Thực tế cho thấy, yếu tố chi phí ―môi trƣờng‖ và thu nhập do ―môi trƣờng‖ mang lại không nằm trong một tài khoản, một khoản mục riêng rẽ, cụ thể nào của kế toán. Trong khi đó, rất nhiều chi phí liên quan đến môi trƣờng đang phản ánh chung trong các tài khoản chi phí quản lý và các nhà quản lý kinh tế không thể phát hiện, không thể thấy đƣợc quy mô và tính chất của chi phí môi trƣờng nói chung và từng khoản chi phí môi trƣờng nói riêng. Về khuôn khổ pháp lý: các quy định về tài chính, các chuẩn mực, các chế độ kế toán của Nhà nƣớc và công cụ kế toán của DN chƣa cung cấp và đáp ứng đƣợc những 6
KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC KẾ TOÁN XANH TRONG XU THẾ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG thông tin cần thiết về các chi phí liên quan đến môi trƣờng theo các yêu cầu cho việc ra quyết định các hợp đồng và lập báo cáo tài chính tại DN. 5. GIẢI PHÁP VẬN DỤNG KẾ TOÁN XANH GẮN VỚI PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG Hiện nay kế toán xanh đóng vai trò quan trọng trong việc định hình và thúc đẩy các hoạt động kinh doanh và quản lý môi trƣờng để đảm bảo sự phát triển bền vững. Dƣới đây là một số giải pháp cụ thể để vận dụng kế toán xanh gắn với phát triển bền vững: Về phía cơ quan quản lý - Cần nhận thức đúng đắn về sự phát triển và ứng dụng của kế toán xanh trong thực tiễn. Đặc biệt, với chủ trƣơng phát triển bền vững, ―xanh hóa nền kinh tế‖ của Đảng và Nhà nƣớc, cần nhận thức rằng, việc vận dụng kế toán xanh nói chung và kế toán môi trƣờng nói riêng là đòi hỏi mang tính bắt buộc, nhƣng cần một lộ trình lâu dài hợp lý. - Tiếp tục bổ sung, hoàn thiện các quy định về kế toán xanh cần trong thời gian tới. Hiện nay, hệ thống kế toán đang áp dụng chƣa đủ điều kiện để các DN thực hiện kế toán môi trƣờng. - Tăng cƣờng các chế tài xử phạt, thực hiện tốt các chính sách thuế, phí môi trƣờng đối với DN, qua đó giúp các DN nâng cao nhận thức, cũng nhƣ thực hiện trách nhiệm của mình đối với môi trƣờng và bảo vệ môi trƣờng. - Có chính sách đãi ngộ, khuyến khích và biểu dƣơng các DN thực hiện trách nhiệm xã hội tốt của mình, qua đó tuyên truyền sâu rộng việc áp dụng kế toán xanh trong hoạt động thực tiễn. Ch ng hạn nhƣ: Với những DN thực hiện tốt kế toán xanh trong một giai đoạn (thƣờng khoảng 5 năm) sẽ đƣợc ƣu tiên giảm hoặc giãn thuế, đƣợc ƣu đãi vay tín dụng cho các dự án khả thi… Về phía doanh nghiệp - Cần thay đổi nhận thức trong việc vận dụng kế toán xanh trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Thực tế cho thấy, hầu hết các DN hiện nay chƣa nhận thức đƣợc ý nghĩa và lợi ích của hoạt động bảo vệ môi trƣờng nói chung và việc áp dụng kế toán xanh nói riêng. Đa số DN tại Việt Nam chƣa tiến hành tính toán các chi phí môi trƣờng. Có thể kh ng định, kế toán xanh nói chung và kế toán môi trƣờng nói riêng là một bộ phận của tăng trƣởng xanh, hƣớng đến mục tiêu ―do con ngƣời, vì con ngƣời‖ góp phần tạo sự ổn định, bền vững cho nguồn lực môi trƣờng, xã hội phát triển gắn với sự phát triển bền vững của chính DN. - Các nhà quản trị DN cần phải có nhiều thông tin hơn về khía cạnh chi phí liên quan đến môi trƣờng phát sinh trong các hợp đồng của DN để đƣa ra đƣợc các quyết định đầu tƣ kinh doanh phù hợp, qua đó, vừa có thể tìm kiếm lợi nhuận từ các dự án, vừa tránh đƣợc các khoản xử phạt liên quan đến môi trƣờng. Để làm đƣợc điều này cần xây dựng hệ thống đo lƣờng bền vững thông qua việc phát triển các chỉ số và phƣơng pháp đo lƣờng bền vững, bao gồm các chỉ số kinh tế, xã hội và môi trƣờng. Tích hợp các chỉ số này vào báo cáo tài chính để thể hiện mức độ ảnh hƣởng của hoạt động kinh doanh đến môi trƣờng và xã hội. 7
KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC KẾ TOÁN XANH TRONG XU THẾ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG - Tiếp tục tăng cƣờng nâng cao chất lƣợng nguồn nhân lực kế toán để đáp ứng đƣợc yêu cầu công việc trong bối cảnh mới... Hiện nay, do kế toán xanh chƣa phổ biến trong DN, nên bộ phận kế toán của DN hầu nhƣ có rất ít nhân viên kế toán có kiến thức về kế toán môi trƣờng hoặc nhân viên kế toán môi trƣờng chuyên biệt. Do vậy, trong thời gian tới, các DN cần chú trọng đào tạo và phát triển năng lực cho cán bộ quản lý và nhân viên về kế toán xanh và phát triển bền vững.… 6. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Hien, D.T.T. (2016), ―Kế toán xanh và kế toán môi trường - Một số quan điểm hiện đại‖, Tạp chí Kế toán - Kiểm toán 4/2016. [2] Abdel-Rahim, Heba Y. M., & Yousef M. Abdel-Rahim. (2010), “Green accounting - a proposition for EA/ER conceptual implementation methodology”. Journal of Sustainability and Green Business, 5(1), 27-33; [3] Bailey, Paul. (1995), “Environmental accounting case Studies: Green accounting At AT&T (3rd ed.), Los Angeles”: SAGE Publications, Inc; [4] Lloyd John Pereira (2017), “What is green accounting and its importance?”, TechJini. 8

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.