xây dựng tiêu chuẩn chức danh, tiêu chuẩn nghiệp vụ các ngạch công chức thuộc các đơn vị, tổ chức làm công tác dân tộc từ trung ương đến địa phương

Chia sẻ: Nguyen Lan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:83

Thêm vào BST

Báo xấu

89
lượt xem 14
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cán bộ là một trong những nhân tố quan trọng, quyết định sựthành công hay thất bại của cách mạng. Qua thực tiễn đấu tranh cách mạng, xây dựng phát triển đất n-ớc đã khẳng định vai trò quan trọng của cán bộ và công tác cán bộ ở n-ớc ta, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc"

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: xây dựng tiêu chuẩn chức danh, tiêu chuẩn nghiệp vụ các ngạch công chức thuộc các đơn vị, tổ chức làm công tác dân tộc từ trung ương đến địa phương

ñy ban d©n téc b¸o c¸o tæng kÕt ®Ò tµi KHCN x©y dùng tiªu chuÈn chøc danh, tiªu chuÈn nghiÖp vô c¸c ng¹ch c«ng chøc thuéc c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc lµm c«ng t¸c d©n téc tõ trung −¬ng ®Õn ®Þa ph−¬ng chñ nhiÖm dù ¸n: cn ®inh quÕ h¶i 6006 23/8/2006 hµ néi - 2006
Lêi Më ®Çu C¸n bé lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng, quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña c¸ch m¹ng. Qua thùc tiÔn ®Êu tranh c¸ch m¹ng, x©y dùng ph¸t triÓn ®Êt n−íc ®· kh¼ng ®Þnh vai trß quan träng cña c¸n bé vµ c«ng t¸c c¸n bé ë n−íc ta, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh viÕt: “C¸n bé lµ c¸i gèc cña mäi c«ng viÖc” “C«ng viÖc thµnh c«ng hoÆc thÊt b¹i ®Òu do c¸n bé tèt hay kÐm” (HCM: Toµn tËp, tËp 4, Nxb Sù thËt, HN, 1984, tr. 487,492). NghÞ quyÕt §¹i héi §¹i biÓu toµn quèc qua c¸c nhiÖm kú ®· thÓ hiÖn râ quan ®iÓm, ®−êng lèi cña §¶ng vÒ x©y dùng ®éi ngò c¸n bé. Nh÷ng quan ®iÓm ®ã ®−îc cô thÓ ho¸ trong c¸c NghÞ quyÕt c¸c Héi nghÞ cña Ban chÊp hµnh Trung −¬ng §¶ng. §Æc biÖt, Héi nghÞ Trung −¬ng lÇn thø 8 (Kho¸ VII), Héi nghÞ Trung −¬ng lÇn thø 6 (Kho¸ IX) cña §¶ng ®· kh¼ng ®Þnh c¶i c¸ch hµnh chÝnh nhµ n−íc vµ chiÕn l−îc c¸n bé, trong ®ã cã néi dung x©y dùng vµ n©ng cao chÊt l−îng ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc lµ vÊn ®Ò thuéc ®−êng lèi chiÕn l−îc cña §¶ng ta. Tõng b−íc hoµn thiÖn hÖ thèng tiªu chuÈn chøc danh, tiªu chuÈn nghiÖp vô cña c«ng chøc lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng ®Ó n©ng cao chÊt l−îng c¸n bé, c«ng chøc cho phï hîp víi nhiÖm vô vµ t×nh h×nh míi hiÖn nay nãi chung vµ nhiÖm vô mµ §¶ng vµ Nhµ n−íc ®· giao cho c¬ quan lµm c«ng t¸c d©n téc nãi riªng. 1. Sù cÇn thiÕt ph¶i x©y dùng tiªu chuÈn chøc danh, tiªu chuÈn nghiÖp vô c¸c ng¹ch c«ng chøc thuéc c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc lµm c«ng t¸c d©n téc tõ TW ®Õn ®Þa ph−¬ng. Tõ khi thµnh lËp c¬ quan lµm c«ng t¸c d©n téc (Nha D©n téc thiÓu sè n¨m 1946) ®Õn nay ®éi ngò c¸n bé (nay theo Ph¸p lÖnh c¸n bé c«ng chøc) gäi lµ c«ng chøc ®· gãp mét phÇn rÊt quan träng trong lÜnh vùc nghiªn cøu vµ tæ chøc triÓn khai c¸c chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ®èi víi c¸c vïng d©n téc vµ miÒn nói mét c¸ch cã hiÖu qu¶, ®· lµm cho bé mÆt vïng d©n téc vµ miÒn nói cã nhiÒu chuyÓn biÕn tÝch cùc, ®¸ng khÝch lÖ trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc, kinh tÕ, x· héi, v¨n ho¸, gi¸o dôc, y tÕ, quèc phßng, an ninh. Tuy nhiªn vÒ mÆt n¨ng lùc thùc tiÔn vµ tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô ch−a ®¸p øng vµ ngang tÇm víi nhiÖm vô ngµy cµng cao vÒ c«ng t¸c d©n téc vµ miÒn nói. X©y dùng tiªu chuÈn chøc danh, tiªu chuÈn nghiÖp vô c¸c ng¹ch c«ng chøc thuéc c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc lµm c«ng t¸c d©n téc tõ Trung −¬ng (TW) ®Õn ®Þa ph−¬ng lµ rÊt cÇn thiÕt, nã võa mang tÝnh cÊp b¸ch tr−íc m¾t, võa mang tÝnh chiÕn l−îc l©u dµi ®èi víi toµn bé hÖ thèng lµm c«ng t¸c d©n téc ë TW vµ ®Þa ph−¬ng, b¶o ®¶m tÝnh thèng nhÊt vÒ qu¶n lý tiªu chuÈn chøc danh, tiªu chuÈn nghiÖp vô c¸c ng¹ch c«ng chøc thuéc c¸c ®¬n vÞ, c¬ quan c«ng t¸c d©n téc tõ TW ®Õn ®Þa ph−¬ng. Nh»m t¹o ra mét ®éi ngò c«ng chøc võa hång, võa chuyªn. Lµ c¨n cø ph¸p lý ®Ó tuyÓn dông (th«ng qua xÐt tuyÓn hoÆc thi tuyÓn), sö dông, ®µo t¹o, båi d−ìng, chuyÓn ng¹ch, thi n©ng ng¹ch, bæ nhiÖm, bæ nhiÖm l¹i, lu©n chuyÓn, quy ho¹ch ®éi ngò c«ng chøc lµm c«ng t¸c d©n téc ë TW vµ ®Þa ph−¬ng. X©y dùng tiªu chuÈn chøc danh, tiªu chuÈn nghiÖp vô c¸c ng¹ch c«ng chøc thuéc c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc lµm c«ng t¸c d©n téc tõ TW ®Õn ®Þa ph−¬ng lµ mét nhiÖm vô quan träng gãp phÇn vµo viÖc n©ng cao chÊt l−îng c¸n bé, lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh n©ng cao n¨ng lùc ®iÒu hµnh cña c¸n bé qu¶n lý vµ n¨ng lùc thùc thi nhiÖm vô ®−îc giao cña c¸n bé c«ng chøc phï hîp víi chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña c¬ quan, ®¬n vÞ, ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng t¸c d©n téc, yªu cÇu cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp 1
ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc vµ yªu cÇu phôc vô cho qu¸ tr×nh c¶i c¸ch nÒn hµnh chÝnh nhµ n−íc, gãp phÇn thùc hiÖn th¾ng lîi NghÞ quyÕt Héi nghÞ TW lÇn thø VII Ban ChÊp hµnh TW §¶ng Kho¸ IX vÒ c«ng t¸c d©n téc vµ gãp phÇn thùc hiÖn th¾ng lîi c«ng cuéc ®æi míi do §¶ng khëi s−íng vµ l·nh ®¹o. Trong giai ®o¹n hiÖn nay, ®Ó thùc hiÖn c¶i c¸ch hµnh chÝnh thµnh c«ng theo h−íng tinh gän, chÊt l−îng vµ hiÖu qu¶, th× viÖc x¸c ®Þnh vµ x©y dùng tiªu chuÈn chøc danh, tiªu chuÈn nghiÖp vô cô thÓ ®èi víi c«ng chøc l·nh ®¹o vµ c«ng chøc chuyªn m«n, nghiÖp vô trong c¸c c¬ quan lµm c«ng t¸c d©n téc tõ TW ®Õn ®Þa ph−¬ng lµ ®ßi hái tÊt yÕu, kh¸ch quan vµ cÇn thiÕt, nã lµ c¬ së ®Ó tuyÓn dông, sö dông c¸n bé còng nh− thùc hiÖn c«ng t¸c quy ho¹ch, ®µo t¹o, båi d−ìng c¸n bé nh»m n©ng cao n¨ng lùc, chÊt l−îng vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸n bé vµ bé m¸y c«ng quyÒn. §©y lµ lÇn ®Çu tiªn c¬ quan lµm c«ng t¸c d©n téc tõ TW ®Õn ®Þa ph−¬ng x©y dùng hÖ thèng tiªu chuÈn chøc danh, tiªu chuÈn nghiÖp vô c¸c ng¹ch c«ng chøc lµm c«ng t¸c d©n téc. ViÖc x©y dùng tiªu chuÈn chøc danh, tiªu chuÈn nghiÖp vô c¸c ng¹ch c«ng chøc thuéc c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc lµm c«ng t¸c d©n téc tõ TW ®Õn ®Þa ph−¬ng kh¸c Bé, ngµnh kh¸c ®−îc biÓu hiÖn th«ng qua c¸c ®Æc thï sau ®©y: - C«ng t¸c d©n téc lµ mét c«ng t¸c cã tÝnh tæng hîp, ®a ngµnh, ®a lÜnh vùc. - C«ng t¸c d©n téc liªn quan ®Õn nhiÒu vïng d©n téc kh¸c nhau víi c¸c yÕu tè ®Æc thï cÊu thµnh kh¸c nhau: VÞ trÝ ®Þa lý, khÝ hËu, c¬ së h¹ tÇng, phong tôc tËp qu¸n, tr×nh ®é d©n trÝ.v.v... 2. Môc tiªu nghiªn cøu. Lµm c¬ së ®Ó x©y dùng vµ ban hµnh tiªu chuÈn chøc danh, tiªu chuÈn nghiÖp vô c¸c ng¹ch cña c«ng chøc thuéc c¸c tæ chøc, c¬ quan c«ng t¸c d©n téc tõ TW (Uû ban D©n téc) ®Õn ®Þa ph−¬ng (c¬ quan lµm c«ng t¸c d©n téc tØnh). 3. C¸ch tiÕp cËn cña ®Ò tµi. ViÖc x©y dùng tiªu chuÈn chøc danh, tiªu chuÈn nghiÖp vô c¸c ng¹ch c«ng chøc thuéc c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc lµm c«ng t¸c d©n téc tõ TW ®Õn ®Þa ph−¬ng dùa trªn c¬ së cña qu¸ tr×nh tÝch luü, kÕ thõa vµ ph¸t triÓn nh÷ng kinh nghiÖm quý b¸u c¶ vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn cña c¸c thÕ hÖ c¸n bé, c«ng chøc lµm c«ng t¸c d©n téc tõ TW ®Õn ®Þa ph−¬ng tr−íc ®©y vµ c¸n bé, c«ng chøc hiÖn nay nh»m nghiªn cøu vµ x©y dùng hÖ thèng tiªu chuÈn chøc danh, tiªu chuÈn nghiÖp vô c¸c ng¹ch c«ng chøc thuéc c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc lµm c«ng t¸c d©n téc tõ TW ®Õn ®Þa ph−¬ng, ®−îc ¸p dông thèng nhÊt tõ TW (t¹i ñy ban D©n téc) ®Õn ®Þa ph−¬ng (t¹i c¸c C¬ quan lµm c«ng t¸c d©n téc cÊp tØnh). Th«ng qua nghiªn cøu tµi liÖu, tËp hîp c¸c chuyªn ®Ò nh¸nh, c¸c d÷ liÖu ®iÒu tra, kh¶o s¸t ®Ó ph©n tÝch, tõ ®ã lµm tiÒn ®Ò vµ lµm c¬ së x©y dùng c¸c tiªu chuÈn chøc danh, tiªu chuÈn nghiÖp vô c¸c ng¹ch c«ng chøc thuéc c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc lµm c«ng t¸c d©n téc tõ TW ®Õn ®Þa ph−¬ng. 4. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu cña ®Ò tµi. - Nghiªn cøu tµi liÖu, tæng hîp c¸c chuyªn ®Ò nh¸nh. - Th«ng qua phiÕu ®iÒu tra, pháng vÊn mÉu. - Héi th¶o néi bé, Héi th¶o lÊy ý kiÕn chuyªn gia giµu kinh nghiÖm. 2
- Ph©n tÝch tæng hîp c¸c sè liÖu thèng kª. 5. Bè côc cña ®Ò tµi. Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, §Ò tµi gåm 03 phÇn chÝnh: - PhÇn thø nhÊt. C¬ së lý luËn x©y dùng tiªu chuÈn chøc danh, tiªu chuÈn nghiÖp vô chung, c¬ b¶n c¸c ng¹ch c«ng chøc thuéc c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc lµm c«ng t¸c d©n téc tõ TW ®Õn ®Þa ph−¬ng - PhÇn thø hai. X©y dùng tiªu chuÈn chøc danh, tiªu chuÈn nghiÖp vô cô thÓ c¸c ng¹ch c«ng chøc thuéc c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc lµm c«ng t¸c d©n téc tõ TW ®Õn ®Þa ph−¬ng - PhÇn thø ba. C¸c gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ. 6. C¸c thµnh viªn thùc hiÖn ®Ò tµi. - CN. §inh QuÕ H¶i, Vô tr−ëng Vô Tæ chøc C¸n bé, Chñ nhiÖm §Ò tµi. - CN. §inh V¨n Tþ, Phã Vô tr−ëng Vô Tæ chøc C¸n bé, Phã Chñ nhiÖm §Ò tµi. - CN. NguyÔn ThÞ Thu H−¬ng, Chuyªn viªn Vô Tæ chøc C¸n bé, Th− ký §Ò tµi. - Ks. NguyÔn Vâ Thµnh, Phã Vô tr−ëng Vô Tæ chøc C¸n bé, Thµnh viªn. - Ths. Phan ThÞ BÝch H¹nh, chuyªn viªn chÝnh Vô Tæ chøc C¸n bé, Thµnh viªn. - CN. Hoµng ThÞ Ph−îng, chuyªn viªn Vô Tæ chøc C¸n bé, Thµnh viªn. - CN. NguyÔn ThÞ T−, chuyªn viªn chÝnh Vô Tæ chøc C¸n bé, Thµnh viªn. - CN. Ph¹m Thóc Thuû, chuyªn viªn chÝnh Vô Tæ chøc C¸n bé, Thµnh viªn. - CN Phan B»ng S¬n, chuyªn viªn chÝnh Vô Tæ chøc C¸n bé, Thµnh viªn. - CN. NguyÔn H÷u Qu¸t, Chuyªn viªn cao cÊp, Vô C¸n bé- Ban Tæ chøc Trung −¬ng, chuyªn gia. 3
PhÇn thø nhÊt c¬ së lý luËn vµ x©y dùng tiªu chuÈn Chøc danh, tiªu chuÈn NghiÖp vô chung, c¬ b¶n c¸c ng¹ch c«ng chøc thuéc c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc lµm c«ng t¸c d©n téc tõ TW ®Õn ®Þa ph−¬ng I. §èi t−îng vµ ph¹m vi x©y dùng tiªu chuÈn chøc danh, tiªu chuÈn nghiÖp vô c¸c ng¹ch c«ng chøc thuéc c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc lµm c«ng t¸c d©n téc tõ TW ®Õn ®Þa ph−¬ng. 1. §èi t−îng nghiªn cøu. a. ë Trung −¬ng (ñy ban D©n téc). * §èi víi c«ng chøc l·nh ®¹o. - Phã Chñ nhiÖm Uû ban D©n téc (t−¬ng ®−¬ng Thø tr−ëng). - Vô tr−ëng vµ t−¬ng ®−¬ng. - Phã Vô tr−ëng vµ t−¬ng ®−¬ng. - Tr−ëng phßng vµ t−¬ng ®−¬ng. - Phã Tr−ëng phßng vµ t−¬ng ®−¬ng. * §èi víi c«ng chøc chuyªn m«n, nghiÖp vô gåm c¸c ng¹ch: - Chuyªn viªn cao cÊp. - Chuyªn viªn chÝnh. - Chuyªn viªn. - C¸n sù. b. ë ®Þa ph−¬ng (Ban D©n téc TØnh). * §èi víi c«ng chøc l·nh ®¹o. - Tr−ëng C¬ quan lµm c«ng t¸c d©n téc cÊp tØnh (Tr−ëng ban). - Phã Tr−ëng C¬ quan lµm c«ng t¸c d©n téc cÊp tØnh (Phã Tr−ëng ban). - Tr−ëng phßng vµ t−¬ng ®−¬ng. - Phã Tr−ëng phßng vµ t−¬ng ®−¬ng. * §èi víi c«ng chøc chuyªn m«n, nghiÖp vô gåm c¸c ng¹ch: - Chuyªn viªn cao cÊp. - Chuyªn viªn chÝnh. - Chuyªn viªn. - C¸n sù. 2. Ph¹m vi nghiªn cøu - ë TW (Uû ban D©n téc). - ë ®Þa ph−¬ng (Ban D©n téc TØnh) II. C¸c c¨n cø nghiªn cøu. 1. C¸c c¨n cø ph¸p lý. - NghÞ ®Þnh sè 51/2003/N§-CP ngµy 16/5/2003 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh vÒ chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ c¬ cÊu tæ chøc cña Uû ban D©n téc; - NghÞ ®Þnh sè 53/2004/N§-CP ngµy 18/02/2004 cña ChÝnh phñ vÒ kiÖn toµn tæ chøc Bé m¸y lµm c«ng t¸c d©n téc thuéc Uû ban nh©n d©n c¸c cÊp. - Th«ng t− liªn tÞch sè 246/2004/TTLT-UBDT-BNV ngµy 06/5/2004 cña liªn tÞch Uû ban D©n téc vµ Bé Néi vô h−íng dÉn chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ c¬ cÊu tæ chøc c¬ quan chuyªn m«n gióp Uû ban nh©n d©n qu¶n lý nhµ n−íc vÒ c«ng t¸c d©n téc ë ®Þa ph−¬ng. 4
- QuyÕt ®Þnh sè 293/2003/Q§-UBDT ngµy 19 th¸ng 12 n¨m 2003 cña Bé tr−ëng, Chñ nhiÖm Uû ban D©n téc vÒ viÖc ban hµnh tiªu chuÈn c«ng chøc l·nh ®¹o ®ang c«ng t¸c t¹i c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc Uû ban D©n téc. - QuyÕt ®Þnh sè 414/TCCP-CP ngµy 29 th¸ng 5 n¨m 1993 cña Bé tr−ëng, Tr−ëng ban Ban Tæ chøc - C¸n bé ChÝnh phñ (nay lµ Bé Néi vô) vÒ viÖc Ban hµnh Tiªu chuÈn chung cña c¸c ng¹ch c«ng chøc hµnh chÝnh. 2. C¬ së thùc tiÔn. - §©y lµ sù ®ßi hái mang tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña c«ng t¸c d©n téc hiÖn nay. - Lµ c¬ së ph¸p lý ®Ó tuyÓn dông (th«ng qua xÐt tuyÓn hoÆc thi tuyÓn). - Bè trÝ sö dông c«ng chøc hîp lý. - Lµm c¨n cø ®Ó ®µo t¹o, båi d−ìng, chuyÓn ng¹ch, thi n©ng ng¹ch c«ng chøc. - Bæ nhiÖm, bæ nhiÖm l¹i, lu©n chuyÓn, quy ho¹ch ®éi ngò c«ng chøc. - Võa thÓ hiÖn tÝnh cÊp b¸ch tr−íc m¾t, võa mang tÝnh chiÕn l−îc l©u dµi. - XuÊt ph¸t tõ thùc tr¹ng vÒ sè l−îng, chÊt l−îng ®éi ngò c«ng chøc lµm c«ng t¸c d©n téc tõ TW ®Õn ®Þa ph−¬ng hiÖn nay. - XuÊt ph¸t tõ ®ßi hái thùc tÕ vÒ x©y dùng c¬ cÊu ng¹ch cña ®éi ngò c«ng chøc lµm c«ng t¸c d©n téc tõ TW ®Õn ®Þa ph−¬ng vµ yªu cÇu thùc tiÔn x©y dùng ®éi ngò c«ng chøc ngang tÇm víi c«ng t¸c d©n téc hiÖn nay III. Mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n liªn quan ®Õn x©y dùng tiªu chuÈn chøc danh, tiªu chuÈn nghiÖp vô c¸c ng¹ch c«ng chøc thuéc c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc lµm c«ng t¸c d©n téc tõ TW ®Õn ®Þa ph−¬ng. 1. Kh¸i niÖm vÒ chøc danh: Chøc danh lµ tªn gäi thÓ hiÖn cÊp bËc, nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña mçi chøc vô trong hÖ thèng tæ chøc, cã vÞ trÝ c«ng t¸c th−êng xuyªn, æn ®Þnh trong bé m¸y c¬ quan c«ng t¸c d©n téc tõ TW ®Õn ®Þa ph−¬ng. Cã 03 lo¹i Chøc danh: chøc danh l·nh ®¹o; chøc danh lµm c«ng t¸c chuyªn m«n, nghiÖp vô; chøc danh kü thuËt, hµnh chÝnh. Do thêi gian vµ kinh phÝ h¹n hÑp, ph¹m vi nghiªn cøu cña ®Ò tµi chØ ®Ò cËp ®Õn chøc danh l·nh ®¹o vµ chøc danh lµm c«ng t¸c chuyªn m«n, nghiÖp vô. a. Chøc danh gèc. Kh¸i niÖm: Chøc danh gèc lµ tªn gäi chung thÓ hiÖn cÊp bËc, nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña mçi chøc vô trong hÖ thèng tæ chøc, cã vÞ trÝ c«ng t¸c th−êng xuyªn, æn ®Þnh trong bé m¸y c¬ quan c«ng t¸c d©n téc tõ TW ®Õn ®Þa ph−¬ng. VÝ dô: - Vô tr−ëng. - Phã Vô tr−ëng. - Chuyªn viªn cao cÊp. - Chuyªn viªn chÝnh b. Chøc danh ®Çy ®ñ. Kh¸i niÖm: Chøc danh ®Çy ®ñ lµ chøc danh ®−îc h×nh thµnh tõ chøc danh gèc vµ ë tõng tæ chøc kh¸c nhau trong hÖ thèng c¬ quan lµm c«ng t¸c d©n téc tõ TW ®Õn ®Þa ph−¬ng. VÝ dô: - Vô tr−ëng Vô ChÝnh s¸ch D©n téc. 5
- Phã Vô tr−ëng Vô Tuyªn truyÒn. - Chuyªn viªn cao cÊp Tæ chøc C¸n bé. - Chuyªn viªn chÝnh Vô ChÝnh s¸ch D©n téc. 2. Kh¸i niÖm vÒ tiªu chuÈn. a. Tiªu chuÈn chøc danh l·nh ®¹o. Kh¸i niÖm: Tiªu chuÈn chøc danh l·nh ®¹o lµ tiªu chuÈn quy ®Þnh ®èi víi c«ng chøc l·nh ®¹o tõ TW ®Õn ®Þa ph−¬ng vÒ c¸c mÆt: - VÒ phÈm chÊt ®¹o ®øc. - VÒ n¨ng lùc thùc tiÔn. - §−îc ®µo t¹o c¬ b¶n. - VÒ t− chÊt. b. Tiªu chuÈn nghiÖp vô cña c«ng chøc chuyªn m«n, nghiÖp vô. Kh¸i niÖm: Tiªu chuÈn nghiÖp vô lµ tiªu chuÈn quy ®Þnh ®èi víi c«ng chøc lµm qu¶n lý nhµ n−íc tõ TW ®Õn ®Þa ph−¬ng ph¶i cã ®Ó hoµn thµnh chøc n¨ng, nhiÖm vô ®−îc giao. Tiªu chuÈn nghiÖp vô cña c«ng chøc chuyªn m«n, nghiÖp vô gåm: - Chøc tr¸ch. - NhiÖm vô cô thÓ. - HiÓu biÕt. - Yªu cÇu vÒ tr×nh ®é. IV. X©y dùng tiªu chuÈn chøc danh, tiªu chuÈn nghiÖp vô chung (c¬ b¶n) c¸c ng¹ch c«ng chøc thuéc c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc lµm c«ng t¸c d©n téc tõ TW ®Õn ®Þa ph−¬ng. 1. Tiªu chuÈn chøc danh chung (c¬ b¶n) cña chøc danh l·nh ®¹o thuéc c¸c c¬ quan lµm c«ng t¸c d©n téc tõ TW ®Õn ®Þa ph−¬ng (*) a. VÒ phÈm chÊt ®¹o ®øc. - Kh«ng vi ph¹m quy ®Þnh cña Bé ChÝnh trÞ vÒ 19 §iÒu §¶ng viªn kh«ng ®−îc lµm, kh«ng vi ph¹m ph¸p luËt. - §oµn kÕt néi bé tèt. - ý thøc tæ chøc kû luËt tèt vµ g−¬ng mÉu. - TËn tuþ víi c«ng viÖc ®−îc giao. - Quan hÖ lµnh m¹nh, ®øng ®¾n. - Khiªm tèn, cÇu thÞ, kh«ng ngõng häc tËp, nghiªn cøu ®Ó n©ng cao tri thøc... b. VÒ n¨ng lùc thùc tiÔn. - Hoµn thµnh tèt nhiÖm vô ®−îc giao. - Cã kh¶ n¨ng tËp hîp, tæ chøc c¸n bé trong ®¬n vÞ thùc hiÖn hoµn thµnh c¸c nhiÖm vô ®−îc cÊp trªn giao. - Cã n¨ng lùc x©y dùng dù th¶o c¸c b¸o c¸o chuyªn m«n, c¸c ®Ò ¸n thuéc lÜnh vùc ®¬n vÞ m×nh phô tr¸ch. - Cã n¨ng lùc tæ chøc thùc hiÖn nhiÖm vô c«ng t¸c kiÓm tra lÜnh vùc mµ ®¬n vÞ m×nh phô tr¸ch. (*) TrÝch yÕu: QuyÕt ®Þnh sè 293/2003/Q§-UBDT ngµy 19/12/2003 cña Bé tr−ëng, Chñ nhiÖm Uû ban D©n téc vÒ viÖc ban hµnh tiªu chuÈn c«ng chøc l·nh ®¹o. 6
- Cã n¨ng lùc quan s¸t t×nh h×nh, ph¸t hiÖn nhanh, nhËy, chÝnh x¸c nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc, nh©n tè míi ... liªn quan ®Õn lÜnh vùc c«ng t¸c chuyªn m«n cña ®¬n vÞ. c. §−îc ®µo t¹o c¬ b¶n. - Tèt nghiÖp Ýt nhÊt 1 b»ng §¹i häc trë lªn phï hîp víi c«ng t¸c cña ®¬n vÞ m×nh. - Ph¶i tèt nghiÖp ch−¬ng tr×nh chÝnh trÞ c¬ b¶n, ch−¬ng tr×nh Qu¶n lý Nhµ n−íc, ngo¹i ng÷, tin häc phï hîp víi chøc danh l·nh ®¹o. - Ph¶i ®−îc ®µo t¹o tËp trung ch−¬ng tr×nh båi d−ìng nghiÖp vô c«ng t¸c d©n téc do Uû ban D©n téc tæ chøc. d. VÒ t− chÊt. - T¸c phong nhanh nhÑn, th¸o v¸t. - TrÝ nhí tèt. - Søc khoÎ tèt (theo tõng ®é tuæi). 2. Tiªu chuÈn nghiÖp vô chung (c¬ b¶n) cña c«ng chøc chuyªn m«n, nghiÖp vô (kh«ng gi÷ chøc vô l·nh ®¹o) thuéc c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc lµm c«ng t¸c d©n téc tõ TW ®Õn ®Þa ph−¬ng. §Ó lý gi¶i t¹i sao gi÷a c¸c ng¹ch c«ng chøc chuyªn m«n, nghiÖp vô (kh«ng gi÷ chøc vô l·nh ®¹o): chuyªn viªn cao cÊp, chuyªn viªn chÝnh, chuyªn viªn, c¸n sù thuéc c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc lµm c«ng t¸c d©n téc tõ TW ®Õn ®Þa ph−¬ng l¹i cã tiªu chuÈn kh¸c nhau vµ kh¸c víi c¸c ng¹ch c«ng chøc chuyªn m«n, nghiÖp vô kh«ng lµm c«ng t¸c d©n téc. §Ò tµi ®· dùa trªn 03 gi¸c ®é ph©n tÝch sau: - VÞ trÝ vµ tÇm quan träng cña c«ng viÖc, nhiÖm vô ®−îc ph©n c«ng cho c«ng chøc. - TÝnh chÊt c«ng viÖc ®−îc giao cho c«ng chøc nh−: RÊt phøc t¹p, kh¸ phøc t¹p, phøc t¹p, trung b×nh. - Ph¹m vi nghiªn cøu vµ hiÖu lùc ph¸p lý cña c¸c v¨n b¶n qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ n−íc do c«ng chøc ®ã chÞu tr¸ch nhiÖm nghiªn cøu, tham m−u, so¹n th¶o. VÝ dô 1. C«ng chøc ë ng¹ch chuyªn viªn cao cÊp. - VÒ vÞ trÝ, tÇm quan träng cña c«ng viÖc, nhiÖm vô ®−îc ph©n c«ng cho c«ng chøc ng¹ch chuyªn viªn cao cÊp: c«ng viÖc mang tÝnh chiÕn l−îc, ¶nh h−ëng ®Õn toµn bé l·nh thæ quèc gia, ®ã lµ c¸c chÝnh s¸ch mang tÝnh vÜ m« liªn quan ®Õn hîp t¸c quèc tÕ vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. - VÒ tÝnh chÊt c«ng viÖc ®−îc giao cho c«ng chøc ng¹ch chuyªn viªn cao cÊp: RÊt phøc t¹p ®ßi hái ph¶i cã kiÕn thøc tæng hîp, s©u réng, kÕt hîp nhuÇn nhuyÔn gi÷a c¸c kiÕn thøc ®· ®−îc ®µo t¹o víi kinh nghiÖm thùc tÕ vµ tæng kÕt ®óc kÕt tõ kinh nghiÖm thùc tÕ. - VÒ ph¹m vi nghiªn cøu vµ hiÖu lùc ph¸p lý cña c¸c v¨n b¶n qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ n−íc do c«ng chøc ng¹ch chuyªn viªn cao cÊp ®ã chÞu tr¸ch nhiÖm nghiªn cøu, tham m−u, so¹n th¶o: Kh«ng bÞ giíi h¹n vÒ mÆt kh«ng gian vµ thêi gian trong l·nh thæ quèc gia; liªn quan nhiÒu ®Õn c¸c §iÒu −íc vµ LuËt ph¸p Quèc tÕ mµ ViÖt Nam ®· ký kÕt. VÝ dô 2. C«ng chøc ë ng¹ch chuyªn viªn chÝnh: VÞ trÝ, tÇm quan träng cña c«ng viÖc, nhiÖm vô ®−îc ph©n c«ng; tÝnh chÊt c«ng viÖc ®−îc giao; Ph¹m vi nghiªn cøu vµ hiÖu lùc ph¸p lý cña c¸c v¨n b¶n qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ n−íc cña c«ng chøc ng¹ch chuyªn viªn chÝnh hÑp h¬n nhiÒu: 7
- VÒ vÞ trÝ, tÇm quan träng cña c«ng viÖc, nhiÖm vô ®−îc ph©n c«ng cho c«ng chøc ng¹ch chuyªn viªn chÝnh: Mang tÝnh kÕ ho¹ch dµi h¹n, ng¾n h¹n, ¶nh h−ëng ®Õn ph¹m vi cña mét Bé, ngµnh hoÆc liªn bé, liªn ngµnh. - VÒ tÝnh chÊt c«ng viÖc ®−îc giao cho c«ng chøc ng¹ch chuyªn viªn chÝnh: Møc kh¸ phøc t¹p ®ßi hái ph¶i cã kiÕn thøc t−¬ng ®èi tæng hîp, chuyªn s©u, kÕt hîp hµi hoµ gi÷a c¸c kiÕn thøc ®· ®−îc ®µo t¹o víi kinh nghiÖm thùc tÕ c«ng t¸c. - VÒ ph¹m vi nghiªn cøu vµ hiÖu lùc ph¸p lý cña c¸c v¨n b¶n qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ n−íc do c«ng chøc ng¹ch chuyªn viªn chÝnh ®ã chÞu tr¸ch nhiÖm nghiªn cøu, tham m−u, so¹n th¶o: bÞ gãi gän trong ph¹m vi cña mét Bé, ngµnh hoÆc liªn bé, liªn ngµnh. VÝ dô 3. C«ng chøc ë ng¹ch chuyªn viªn. - VÒ vÞ trÝ, tÇm quan träng cña c«ng viÖc, nhiÖm vô ®−îc ph©n c«ng cho c«ng chøc ng¹ch chuyªn viªn: c«ng viÖc cã tÝnh tæ chøc triÓn khai, thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch ®· ®−îc phª duyÖt. - VÒ tÝnh chÊt c«ng viÖc ®−îc giao cho c«ng chøc ng¹ch chuyªn viªn: ë møc phøc t¹p, ®ßi hái cã kiÕn thøc hiÓu biÕt vÒ c¸c lÜnh vùc, nghiÖp vô ®−îc ph©n c«ng, biÕt c¸ch kÕt hîp gi÷a c¸c kiÕn thøc ®· ®−îc ®µo t¹o vµo thùc tÕ c«ng t¸c. - VÒ ph¹m vi nghiªn cøu vµ hiÖu lùc ph¸p lý cña c¸c v¨n b¶n qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ n−íc do c«ng chøc ng¹ch chuyªn viªn ®ã chÞu tr¸ch nhiÖm nghiªn cøu, tham m−u, so¹n th¶o: bÞ gãi gän trong ph¹m vi cña mét Bé. VÝ dô 4. C«ng chøc ë ng¹ch c¸n sù. - VÒ vÞ trÝ, tÇm quan träng cña c«ng viÖc, nhiÖm vô ®−îc ph©n c«ng cho c«ng chøc ng¹ch c¸n sù: c«ng viÖc cã tÝnh chÊt lµ cô thÓ ho¸, tæ chøc triÓn khai, thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc ®· ®−îc ph©n c«ng, chñ yÕu lµ x©y dùng nÒ nÕp, t¸c phong lµm viÖc ®Ó qu¶n lý tµi liÖu, sè liÖu thèng kª mét c¸ch khoa häc. - VÒ tÝnh chÊt c«ng viÖc ®−îc giao cho c«ng chøc ng¹ch c¸n sù: ë møc trung b×nh vµ míi chØ cã c¸c kiÕn thøc ®· ®−îc ®µo t¹o, ch−a cã sù kÕt hîp víi kinh nghiÖm thùc tÕ, chÞu sù h−íng dÉn, chØ ®¹o cña c¸c c«ng chøc ng¹ch trªn. - VÒ ph¹m vi nghiªn cøu vµ hiÖu lùc ph¸p lý cña c¸c v¨n b¶n qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ n−íc do c«ng chøc ng¹ch c¸n sù: ch−a cã yÕu tè ®µo s©u nghiªn cøu vµ tham m−u mµ chñ yÕu lµ kü n¨ng so¹n th¶o v¨n b¶n. Trªn c¬ së c¸c yÕu tè trªn, bæ sung mét sè ®Æc ®iÓm ®Æc thï cña c«ng t¸c d©n téc, ®Ò tµi ®· x©y dùng tiªu chuÈn nghiÖp vô chung (c¬ b¶n) cña c«ng chøc chuyªn m«n, nghiÖp vô (kh«ng gi÷ chøc vô l·nh ®¹o) thuéc c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc lµm c«ng t¸c d©n téc tõ TW ®Õn ®Þa ph−¬ng, cô thÓ nh− sau: 2.1 Chuyªn viªn cao cÊp lµm c«ng t¸c d©n téc. a. Chøc tr¸ch: Lµ c«ng chøc chuyªn m«n nghiÖp vô cao nhÊt vÒ lÜnh vùc c«ng t¸c d©n téc trong HÖ thèng c¬ quan qu¶n lý nhµ n−íc vÒ c«ng t¸c D©n téc vÒ chØ ®¹o qu¶n lý lÜnh vùc c«ng t¸c ®ã. b. NhiÖm vô cô thÓ: - Chñ tr× viÖc x©y dùng quy ho¹ch, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, y tÕ, v¨n ho¸, gi¸o dôc, an ninh, quèc phßng vïng d©n téc vµ miÒn nói. - Chñ tr× hoÆc tham gia so¹n th¶o c¸c NghÞ quyÕt, chØ thÞ cña §¶ng, c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt liªn quan ®Õn lÜnh vùc d©n téc vµ miÒn nói. 8
- Tæng hîp, nghiªn cøu, ph©n tÝch nh÷ng vÊn ®Ò cã tÝnh chiÕn l−îc liªn quan ®Õn c«ng t¸c d©n téc vµ ®Ò xuÊt ý kiÕn xö lý nhanh, nh¹y vµ kÞp thêi. - Cã kh¶ n¨ng tæng kÕt, lý luËn vµ thùc tiÔn cã tÝnh chiÕn l−îc vÒ c«ng t¸c d©n téc. - H−íng dÉn, ®«n ®èc, kiÓm tra vÒ c«ng t¸c nghiÖp vô ®èi víi lÜnh vùc ®−îc ph©n c«ng phô tr¸ch vµ c¸c c«ng chøc chuyªn m«n nghiÖp vô ë ng¹ch d−íi (ng¹ch chuyªn viªn chÝnh, chuyªn viªn.....) - Chñ tr×, biªn so¹n hoÆc tham gia biªn so¹n c¸c tµi liÖu gi¶ng d¹y liªn quan ®Õn c«ng t¸c d©n téc vµ miÒn nói. - Chñ tr× vµ tham gia c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc cÊp Bé, ngµnh cã liªn quan ®Õn c«ng t¸c d©n téc vµ miÒn nói. c. HiÓu biÕt: - N¾m v÷ng ®−êng lèi, chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n−íc vÒ c«ng t¸c d©n téc. - N¾m v÷ng t×nh h×nh kinh tÕ- x· héi, y tÕ, gi¸o dôc, an ninh, quèc phßng cã liªn quan ®Õn lÜnh vùc d©n téc vµ miÒn nói vµ ®Þa bµn ®−îc ph©n c«ng phô tr¸ch. - Cã kh¶ n¨ng lµm c«ng t¸c d©n vËn tèt t¹i ®Þa bµn ®−îc ph©n c«ng theo dâi, phô tr¸ch. - N¾m v÷ng phong tôc, tËp qu¸n, b¶n s¾c v¨n ho¸ cña c¸c d©n téc thiÓu sè ®Æc biÖt lµ ®Þa bµn ®−îc ph©n c«ng phô tr¸ch. d. Yªu cÇu vÒ tr×nh ®é: - Lµ chuyªn viªn chÝnh cã thêi gian ë ng¹ch lµ 06 n¨m. - Cã 01 b»ng §¹i häc trë lªn. - Tèt nghiÖp Häc viÖn hµnh chÝnh quèc gia ë ng¹ch chuyªn viªn cao cÊp. - §· qua ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o hoÆc båi d−ìng ®−îc cÊp b»ng hoÆc chøng chØ kiÕn thøc vÒ c«ng t¸c d©n téc. - ChÝnh trÞ cao cÊp. - Cã Ýt nhÊt mét ngo¹i ng÷ tr×nh ®é C (®äc, nãi, viÕt th«ng th¹o). - BiÕt tiÕng cña mét d©n téc thiÓu sè t¹i ®Þa bµn ®−îc ph©n c«ng phô tr¸ch. - Chøng chØ tin häc tr×nh ®é B. - Cã c«ng tr×nh nghiªn cøu lý luËn vÒ khoa häc qu¶n lý, c«ng tr×nh nghiªn cøu liªn quan ®Õn lÜnh vùc c«ng t¸c d©n téc ®−îc Héi ®ång khoa häc thõa nhËn vµ ®−a vµo ¸p dông cã hiÖu qu¶. 2.2. Chuyªn viªn chÝnh lµm c«ng t¸c d©n téc. a. Chøc tr¸ch: Lµ c«ng chøc chuyªn m«n nghiÖp vô trong hÖ thèng c¬ quan qu¶n lý Nhµ n−íc vÒ c«ng t¸c d©n téc gióp l·nh ®¹o c¸c ®¬n vÞ cÊu thµnh (Phßng, Vô, V¨n phßng, Ban) qu¶n lý mét lÜnh vùc nghiÖp vô. b. NhiÖm vô cô thÓ: - Nghiªn cøu vµ tham gia x©y dùng kÕ ho¹ch dµi h¹n, trung h¹n vµ hµng n¨m vÒ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi, y tÕ, v¨n ho¸, gi¸o dôc, an ninh, quèc phßng vïng d©n téc vµ miÒn nói. - Nghiªn cøu tham gia so¹n th¶o c¸c NghÞ quyÕt, chØ thÞ cña §¶ng, c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt liªn quan ®Õn lÜnh vùc d©n téc vµ miÒn nói. 9
- H−íng dÉn, ®«n ®èc, kiÓm tra vÒ c«ng t¸c chuyªn m«n, nghiÖp vô ®èi víi lÜnh vùc ®−îc ph©n c«ng phô tr¸ch vµ c«ng chøc ë ng¹ch d−íi (ng¹ch chuyªn viªn, ng¹ch c¸n sù). - Nghiªn cøu, tham gia biªn so¹n c¸c tµi liÖu gi¶ng d¹y liªn quan ®Õn c«ng t¸c d©n téc vµ miÒn nói. - Cã kh¶ n¨ng tæng kÕt lý luËn vµ thùc tiÔn theo c¸c chuyªn ®Ò ®−îc ph©n c«ng liªn quan ®Õn lÜnh vùc d©n téc vµ miÒn nói. - Tham gia nghiªn cøu c¸c ®Ò tµi khoa häc cÊp Bé, cÊp c¬ së liªn quan ®Õn c«ng t¸c d©n téc vµ miÒn nói. c. HiÓu biÕt: - N¾m v÷ng ®−êng lèi, chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ®èi víi c«ng t¸c d©n téc. - N¾m v÷ng t×nh h×nh kinh tÕ x· héi, y tÕ, v¨n ho¸, gi¸o dôc, an ninh, quèc phßng t¹i ®Þa bµn ®−îc ph©n c«ng phô tr¸ch. - Cã kh¶ n¨ng lµm c«ng t¸c d©n vËn tèt t¹i ®Þa bµn ®−îc ph©n c«ng theo dâi, phô tr¸ch. - N¾m v÷ng phong tôc, tËp qu¸n, b¶n s¾c v¨n ho¸ cña ®ång bµo d©n téc thiÓu sè t¹i ®Þa bµn ®−îc ph©n c«ng phô tr¸ch. d. Yªu cÇu vÒ tr×nh ®é: - Cã tr×nh ®é ®¹i häc trë lªn. - §· qua ch−¬ng tr×nh qu¶n lý Nhµ n−íc ng¹ch chuyªn viªn chÝnh theo quy ®Þnh cña Häc viÖn Hµnh chÝnh Quèc gia. - Tèt nghiÖp chÝnh trÞ trung cÊp trë lªn. - Chøng chØ tin häc tr×nh ®é A trë lªn.. - Chøng chØ ngo¹i ng÷ tr×nh ®é B. - §· qua líp ®µo t¹o hoÆc båi d−ìng (®−îc cÊp b»ng hoÆc chøng chØ) kiÕn thøc vÒ c«ng t¸c d©n téc. - Cã Ýt nhÊt mét ngo¹i ng÷ tr×nh ®é C (®äc, nãi, viÕt th«ng th¹o). - BiÕt tiÕng, giao dÞch th«ng th−êng cña mét d©n téc thiÓu sè t¹i ®Þa bµn ®−îc ph©n c«ng phô tr¸ch. 2.3. Chuyªn viªn lµm c«ng t¸c d©n téc. a. Chøc tr¸ch: Lµ c«ng chøc chuyªn m«n, nghiÖp vô trong hÖ thèng c¬ quan qu¶n lý Nhµ n−íc vÒ c«ng t¸c d©n téc, gióp l·nh ®¹o c¸c ®¬n vÞ cÊu thµnh Phßng, Ban, Vô vµ t−¬ng ®−¬ng tæ chøc qu¶n lý mét lÜnh vùc hoÆc mét vÊn ®Ò nghiÖp vô. b. NhiÖm vô cô thÓ: - Nghiªn cøu vµ tham gia x©y dùng kÕ ho¹ch dµi h¹n, trung h¹n vµ hµng n¨m vÒ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi, y tÕ, v¨n ho¸, gi¸o dôc, an ninh, quèc phßng vïng d©n téc vµ miÒn nói ®−îc ph©n c«ng theo dâi, phô tr¸ch. - Tæ chøc triÓn khai thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, v¨n ho¸, y tÕ, gi¸o dôc, an ninh quèc phßng ®· ®−îc cÊp trªn phª duyÖt. - Tham gia so¹n th¶o c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt liªn quan ®Õn lÜnh vùc d©n téc vµ miÒn nói. 10
- Thu thËp th«ng tin, tæng hîp, ph©n tÝch vµ ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p xö lý nhanh nh¹y, kÞp thêi vµ chÝnh x¸c. - H−íng dÉn, ®«n ®èc, kiÓm tra vÒ c«ng t¸c chuyªn m«n, nghiÖp vô ®èi víi lÜnh vùc ®−îc ph©n c«ng phô tr¸ch vµ c«ng chøc ë ng¹ch d−íi (ng¹ch c¸n sù). - Tham gia nghiªn cøu c¸c chuyªn ®Ò, ®Ò tµi khoa häc cÊp c¬ së liªn quan ®Õn c«ng t¸c d©n téc vµ miÒn nói. c. HiÓu biÕt: - N¾m v÷ng ®−êng lèi, chñ tr−¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ®èi víi c«ng t¸c D©n téc. - N¾m v÷ng t×nh h×nh kinh tÕ - x· héi, y tÕ, gi¸o dôc, an ninh, quèc phßng, cã kh¶ n¨ng lµm c«ng t¸c d©n vËn tèt t¹i ®Þa bµn ®−îc ph©n c«ng theo dâi, phô tr¸ch. - N¾m v÷ng phong tôc, tËp qu¸n, b¶n s¾c v¨n ho¸ cña ®ång bµo d©n téc thiÓu sè ®−îc ph©n c«ng theo dâi, phô tr¸ch. d. Yªu cÇu vÒ tr×nh ®é. - Cã tr×nh ®é ®¹i häc. - §· qua ch−¬ng tr×nh qu¶n lý nhµ n−íc ng¹ch chuyªn viªn theo quy ®Þnh cña Häc viÖn hµnh chÝnh quèc gia. - Tèt nghiÖp chÝnh trÞ trung cÊp. - Chøng chØ tin häc tr×nh ®é A. - Chøng chØ ngo¹i ng÷ tr×nh ®é A. - §· qua líp ®µo t¹o, båi d−ìng (®−îc cÊp b»ng, hoÆc chøng chØ) vÒ kiÕn thøc d©n téc häc. - BiÕt tiÕng giao dÞch th«ng th−êng cña mét d©n téc thiÓu sè t¹i ®Þa bµn ®−îc ph©n c«ng theo dâi, phô tr¸ch. 2.4. C¸n sù lµm c«ng t¸c d©n téc. a. Chøc tr¸ch: Lµ c«ng chøc chuyªn m«n, nghiÖp vô gióp l·nh ®¹o c¸c ®¬n vÞ cÊu thµnh cña bé m¸y (phßng vµ t−¬ng ®−¬ng) trong hÖ thèng c¬ quan qu¶n lý Nhµ n−íc vÒ c«ng t¸c d©n téc ®Ó thùc hiÖn c¸c chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch vµ chÕ ®é cña §¶ng vµ Nhµ n−íc vÒ c«ng t¸c d©n téc. b. NhiÖm vô cô thÓ: - Cô thÓ ho¸ c«ng t¸c kÕ ho¹ch dµi h¹n, trung h¹n vµ hµng n¨m cã liªn quan ®Õn nhiÖm vô ®−îc ph©n c«ng. - Tæ chøc triÓn khai thùc hiÖn kÕ ho¹ch, ch−¬ng tr×nh ®· ®−îc cÊp trªn phª duyÖt. - Ph¸t hiÖn vµ ®Ò xuÊt víi l·nh ®¹o nh÷ng thuËn lîi, v−íng m¾c, nh÷ng ®iÓm cÇn bæ sung, ®iÒu chØnh kÞp thêi c¸c c«ng viÖc cã liªn quan ®Õn nhiÖm vô ®−îc giao. - X©y dùng ®−îc nÒ nÕp qu¶n lý hå s¬, tµi liÖu, tæ chøc thèng kª c¸c sè liÖu cã liªn quan ®Õn nhiÖm vô ®−îc giao, b¸o c¸o l·nh ®¹o kÞp thêi, chÝnh x¸c. - ChÞu sù chØ ®¹o, h−íng dÉn vÒ chuyªn m«n, nghiÖp vô cña c«ng chøc chuyªn m«n, nghiÖp vô ng¹ch trªn (ng¹ch chuyªn viªn trë lªn) c. HiÓu biÕt: - N¾m v÷ng ®−êng lèi, chñ tr−¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ®èi víi c«ng t¸c D©n téc. 11
- N¾m ch¾c c¸c nguyªn t¾c, thñ tôc hµnh chÝnh, nghiÖp vô cña hÖ thèng tæ chøc bé m¸y nhµ n−íc cña Uû ban D©n téc, Ban D©n téc, Phßng D©n téc ë huyÖn. - N¾m ch¾c nghiÖp vô, chuyªn m«n vµ ¸p dông cã hiÖu qu¶ vµo nhiÖm vô ®−îc giao. - Cã ph−¬ng ph¸p c«ng t¸c tèt vµ phèi hîp nhÞp nhµng víi ®ång nghiÖp ë cïng ng¹ch. d. Yªu cÇu vÒ tr×nh ®é. - NÕu lµ trung cÊp nghiÖp vô hoÆc kü thuËt cã liªn quan ®Õn nhiÖm vô ®−îc giao th× ph¶i qua 01 líp båi d−ìng vÒ nghiÖp qu¶n lý hµnh chÝnh. - Tr×nh ®é tin häc v¨n phßng. - §· qua líp båi d−ìng kiÕn thøc d©n téc häc. 12
PhÇn thø hai X©y dùng Tiªu chuÈn chøc danh, Tiªu chuÈn nghiÖp vô cô thÓ c¸c ng¹ch c«ng chøc thuéc c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc lµm c«ng t¸c d©n téc tõ TW ®Õn ®Þa ph−¬ng §Ó x©y dùng tiªu chuÈn chøc danh, tiªu chuÈn nghiÖp vô c¸c ng¹ch c«ng chøc thuéc c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc lµm c«ng t¸c d©n téc tõ TW ®Õn ®Þa ph−¬ng tr−íc hÕt ph¶i n¾m ch¾c thùc tr¹ng vÒ sè l−îng vµ chÊt l−îng c«ng chøc lµm c«ng t¸c d©n téc tõ TW ®Õn ®Þa ph−¬ng. A. Thùc tr¹ng vÒ sè l−îng vµ chÊt l−îng cña ®éi ngò c«ng chøc lµm c«ng t¸c d©n téc tõ TW ®Õn ®Þa ph−¬ng vµ nh÷ng h¹n chÕ cÇn kh¾c phôc. I. Thùc tr¹ng vÒ sè l−îng vµ chÊt l−îng cña ®éi ngò c«ng chøc lµm c«ng t¸c d©n téc ë Trung −¬ng (ñy ban D©n téc). TÝnh ®Õn 30/11/2005, tæng sè c«ng chøc cña Uû ban D©n téc lµ 168 ng−êi (kh«ng bao gåm sè hîp ®ång lao ®éng) cña 11 ®¬n vÞ qu¶n lý nhµ n−íc trùc thuéc ñy ban D©n téc. Qua ph©n tÝch c¸c b¸o c¸o thèng kª ®· cho chóng ta thÊy thùc tr¹ng vÒ sè l−îng vµ chÊt l−îng c«ng chøc lµm c«ng t¸c d©n téc ë TW (ñy ban D©n téc) vµ nh÷ng h¹n chÕ cÇn ®−îc kh¾c phôc trong thêi gian tíi ®−îc ®¸nh gi¸ theo c¸c tiªu chÝ cô thÓ nh− sau: 1. VÒ sè l−îng. a. Sè l−îng c«ng chøc ph©n theo ®¬n vÞ (B¶ng phô lôc sè 1). - L·nh ®¹o Uû ban: 05 ng−êi chiÕm 3% tæng sè c«ng chøc cña Uû ban. - 8 Vô vµ t−¬ng ®−¬ng: 131 ng−êi chiÕm 78% tæng sè c«ng chøc cña Uû ban. - 3 C¬ quan th−êng trùc khu vùc T©y B¾c, T©y Nguyªn, s«ng Cöu Long: 32 ng−êi chiÕm 19% tæng sè c«ng chøc cña Uû ban. Trong ®ã l·nh ®¹o cÊp Vô vµ t−¬ng ®−¬ng, cÊp phßng vµ t−¬ng ®−¬ng: 52 ng−êi chiÕm 31% tæng sè c«ng chøc cña Uû ban. Nh− vËy trong 11 ®¬n vÞ qu¶n lý nhµ n−íc trùc thuéc Uû ban, phÇn lín c¸n bé c«ng chøc tËp trung lµm viÖc t¹i c¸c Vô chøc n¨ng gióp Bé tr−ëng, Chñ nhiÖm Uû ban trong c¸c lÜnh vùc liªn quan ®Õn c«ng t¸c d©n téc. Riªng c«ng chøc thuéc 02 ®¬n vÞ lín lµ Vô ChÝnh s¸ch d©n téc: 16%, V¨n phßng Uû ban: 29%; c¸c ®¬n vÞ cßn l¹i b×nh qu©n chiÕm 5% ®Õn 7% tæng sè c«ng chøc Uû ban. Víi c¸ch bè trÝ, tæ chøc nµy ®· gióp cho c«ng t¸c cña Uû ban nh÷ng n¨m qua (tõ khi cã NghÞ ®Þnh 51/2004/N§- CP) ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, c«ng viÖc ®−îc gi¶i quyÕt nhanh, kÞp thêi. b. Sè l−îng c«ng chøc ph©n theo d©n téc (B¶ng phô lôc sè 2). D©n téc kinh lµ 116 ng−êi, chiÕm 69% c«ng chøc cña Uû ban, trong ®ã c«ng chøc l·nh ®¹o chiÕm 28% trong tæng sè c«ng chøc lµ ng−êi kinh. D©n téc thiÓu sè lµ 52 ng−êi, chiÕm 31% c«ng chøc cña Uû ban, trong ®ã c«ng chøc l·nh ®¹o chiÕm 36% trong tæng sè c«ng chøc lµ ng−êi d©n téc thiÓu sè. C¶ Uû ban D©n téc cã ®¹i diÖn 11 d©n téc anh em hiÖn ®ang c«ng t¸c, trong ®ã d©n téc Tµy chiÕm tû lÖ cao nhÊt: 67%; 10 d©n téc thiÓu sè cßn l¹i ph©n bè ®ång ®Òu t¹i 11 ®¬n vÞ qu¶n lý nhµ n−íc. 13
Uû ban D©n téc víi chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n−íc vÒ c«ng t¸c d©n téc trong ph¹m vi c¶ n−íc, víi sè l−îng c«ng chøc lµ ng−êi d©n téc thiÓu sè chiÕm 1/3 trong tæng sè c«ng chøc cña Uû ban, thµnh phÇn d©n téc thiÓu sè ®ang c«ng t¸c t¹i ñy ban chiÕm 20% tæng sè d©n téc thiÓu sè cña ViÖt Nam (11/54). Do vËy, ®Ó hiÓu vµ n¾m ®−îc t©m lý, t©m t− nguyÖn väng, phong tôc tËp qu¸n cña 54 ®ång bµo c¸c d©n téc thiÓu sè sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n, dÉn ®Õn viÖc thùc thi c¸c chÝnh s¸ch d©n téc trong ®ång bµo d©n téc cßn nhiÒu h¹n chÕ vµ bÊt cËp. V× vËy, trong thêi gian tíi viÖc c¬ cÊu thªm nhiÒu c«ng chøc cña c¸c thµnh phÇn d©n téc kh¸c trong ®éi ngò c«ng chøc Uû ban sÏ lµ mét ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng t¸c qu¶n lý nhµ n−íc vÒ c«ng t¸c d©n téc. c. Sè l−îng c«ng chøc ph©n theo nhãm tuæi (B¶ng phô lôc sè 3) - D−íi 30 tuæi chiÕm 19%. - Tõ 30 ®Õn d−íi 45 tuæi chiÕm 36%. - Tõ 45 ®Õn d−íi 55 tuæi chiÕm 33%. - Trªn 55 tuæi chiÕm 11%. §é tuæi b×nh qu©n cña c«ng chøc Uû ban lµ 42 tuæi. §©y lµ ®é tuæi ®· héi ®ñ c¸c tiªu chÝ vÒ søc kháe, tr×nh ®é chuyªn m«n ®−îc ®µo t¹o, kinh nghiÖm thùc tÕ ®· gãp phÇn hoµn thµnh vµ hoµn thµnh tèt nhiÖm vô ®−îc giao. Sè c«ng chøc ë ®é tuæi d−íi 30 tuæi chiÕm 19%, c«ng chøc ®é tuæi tõ 30 ®Õn 45 chiÕm 36% ®· thÓ hiÖn ®éi ngò c«ng chøc cña Uû ban D©n téc hiÖn nay ®· tõng b−íc ®−îc trÎ hãa. Bªn c¹nh ®ã gi÷a c¸c ®é tuæi ®· cã sù bæ trî lÉn nhau vÒ c¶ mÆt m¹nh vµ mÆt yÕu. C«ng chøc ë ®é tuæi tõ 42-45 ®· tr¶i qua c«ng t¸c thùc tiÔn, cã nhiÒu n¨m b¸m s¸t c¸c ®Þa bµn d©n téc vµ miÒn nói nªn cã kh¶ n¨ng tæng hîp, ph©n tÝch, xö lý t×nh huèng tèt, truyÒn thô l¹i nhiÒu bµi häc kinh nghiÖm cho ®éi ngò c«ng chøc trÎ. Cßn ®éi ngò c«ng chøc trÎ cã søc khoÎ, nhiÖt t×nh trong c«ng t¸c, n¨ng ®éng s¸ng t¹o, ®−îc ®µo t¹o cã hÖ thèng, tiÕp thu nhanh. §©y lµ nguån c«ng chøc quan träng ®Ó quy ho¹ch ®éi ngò c¸n bé l·nh ®¹o ®¸p øng giai ®o¹n c¸ch m¹ng míi, thêi kú c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ë vïng d©n téc vµ miÒn nói nãi riªng vµ c¶ n−íc nãi chung. d. Sè l−îng c«ng chøc ph©n theo giíi tÝnh (B¶ng phô lôc sè 4) - Nam chiÕm 66%. - N÷ chiÕm 34%. Víi tû lÖ c«ng chøc n÷ chiÕm 1/3 c«ng chøc cña Uû ban t−¬ng ®èi hîp lý vÒ giíi. Song vÒ tû lÖ c«ng chøc l·nh ®¹o n÷ chØ chiÕm 7% trong tæng sè c«ng chøc l·nh ®¹o cña Uû ban (52 ng−êi) lµ qu¸ thÊp (tû lÖ c«ng chøc l·nh ®¹o lµ nam chiÕm 93%). Do vËy nªn cã kÕ ho¹ch quy ho¹ch, ®µo t¹o, båi d−ìng c«ng chøc n÷ lµ c«ng chøc l·nh ®¹o ®Ó hä cã ®ñ c¸c tiªu chÝ lµm c¬ së ®Ó xem xÐt, bæ nhiÖm c¸c chøc vô kh¸c nhau, nh»m khÝch lÖ, ®éng viªn c«ng chøc n÷ phÊn khëi yªn, t©m c«ng t¸c tèt. 2. VÒ chÊt l−îng. a. ChÊt l−îng c«ng chøc ph©n theo tr×nh ®é häc vÊn. 100 % v¨n ho¸ 10/10 hoÆc 12/12. b. ChÊt l−îng c«ng chøc ph©n theo ng¹ch, hÖ sè l−¬ng b×nh qu©n (B¶ng phô lôc sè 5). - Chuyªn viªn cao cÊp: 4%. 14
- Chuyªn viªn chÝnh: 32%. - Chuyªn viªn: 49%. - C¸n sù vµ t−¬ng ®−¬ng trë xuèng: 13%. HÖ sè l−¬ng b×nh qu©n cña Uû ban lµ: 4,45. HÖ sè l−¬ng b×nh qu©n cña c«ng chøc l·nh ®¹o Uû ban (bao gåm 4 ®ång chÝ Phã Chñ nhiÖm ñy ban) lµ: 5,60. Nh×n mÆt b»ng chung trong c¬ cÊu ng¹ch, bËc l−¬ng th× tû lÖ c«ng chøc lµ c¸n sù vµ t−¬ng ®−¬ng trë xuèng cßn cao (13%), phÇn lín tËp trung t¹i c¸c bé phËn ®¸nh m¸y, phôc vô, l¸i xe, thñ quü... Do vËy ®Ó sö dông cã hiÖu qu¶ ®éi ngò c«ng chøc nµy cÇn ph¶i cã h−íng ®µo t¹o thªm c¸c chuyªn m«n, nghiÖp vô phï hîp kh¸c, mét mÆt ®Ó hä n©ng cao tr×nh ®é, mÆt kh¸c còng cã thÓ sö dông hä trong mét sè c«ng viÖc kiªm nhiÖm bï vµo sè c«ng chøc nghØ phÐp, nghØ èm trong n¨m. c. ChÊt l−îng c«ng chøc ph©n theo tr×nh ®é lý luËn chÝnh trÞ (B¶ng phô lôc sè 6) - Cö nh©n: 6,5% - Cao cÊp: 14%. Tæng céng: 83,1% - Trung cÊp: 62%. - S¬ cÊp: 0,6%% §¹i bé phËn c«ng chøc cña Uû ban cã tr×nh ®é lý luËn chÝnh trÞ tõ s¬ cÊp trë lªn (chiÕm 83,1%), ®iÒu ®ã thÓ hiÖn sù quan t©m cña Bé tr−ëng, Chñ nhiÖm ñy ban vµ l·nh ®¹o ñy ban ®èi víi c«ng t¸c ®µo t¹o, båi d−ìng ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc ®ang c«ng t¸c t¹i ñy ban. Toµn thÓ c¸n bé, c«ng chøc Uû ban lu«n ®øng v÷ng, tin t−ëng vµo ®−êng lèi, chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ nhµ n−íc. d. ChÊt l−îng c«ng chøc ph©n theo chuyªn m«n, nghiÖp vô (B¶ng phô lôc sè 7) - TiÕn sÜ: 6,5%. - §¹i häc vµ cao ®¼ng: 72%. - Th¹c sÜ: 3%. - Trung cÊp vµ s¬ cÊp: 0,6%. Kh«ng cã tr×nh ®é chuyªn m«n: 17,9%. Qua tû lÖ % trªn ®· cho chóng ta thÊy, tû lÖ c«ng chøc lµ th¹c sÜ (3%) ch−a thËt t−¬ng xøng víi tû lÖ c«ng chøc cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ cao ®¼ng trë lªn (72%). Do vËy trong thêi gian tíi cÇn cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o c«ng chøc häc chuyªn s©u theo chuyªn ngµnh phôc vô cho nhiÖm vô ®ang c«ng t¸c. e. ChÊt l−îng c«ng chøc ph©n theo kiÕn thøc qu¶n lý nhµ n−íc (B¶ng phô lôc sè 8) - Cö nh©n hµnh chÝnh: 1,8%. - Chuyªn viªn cao cÊp: 5,3%. - Chuyªn viªn chÝnh: 36%. - Chuyªn viªn: 31%. Sè c«ng chøc ch−a häc qu¶n lý nhµ n−íc (25,9%) tû lÖ nµy n»m trong sè c«ng chøc ch−a cã b»ng ®¹i häc hoÆc ch−a ®−îc ®µo t¹o c¬ b¶n vÒ chuyªn m«n, nghiÖp vô.. f. VÒ kü n¨ng tham m−u, ®Ò xuÊt, xö lý t×nh huèng trong gi¶i quyÕt c«ng viÖc. Nh×n chung, vÒ kü n¨ng tham m−u, ®Ò xuÊt, xö lý t×nh huèng trong gi¶i quyÕt c«ng viÖc th× phÇn lín sè c«ng chøc vÉn cßn thô ®éng, mét mÆt do n¾m c¸c v¨n b¶n, chÕ ®é chÝnh s¸ch ch−a s©u, ch−a l−êng hÕt ®−îc c¸c t×nh huèng, cßn gi¶i quyÕt c«ng viÖc mang tÝnh chÊt c¸ biÖt, mÆt kh¸c ch−a kinh qua thùc tÕ ®Æc biÖt lµ c«ng t¸c d©n 15
téc; ch−a dµnh nhiÒu thêi gian ®i c¬ së, ch−a biÕt vËn dông mét c¸ch nhuÇn nhuyÔn gi÷a kiÕn thøc ®· häc vµo thùc tÕ c«ng t¸c; kh«ng chñ ®éng trong c«ng viÖc, Ø l¹i, chê chØ ®¹o cña cÊp trªn mµ kh«ng tham m−u, ®Ò xuÊt. g. ChÊt l−îng c«ng chøc ph©n theo tr×nh ®é ngo¹i ng÷ (B¶ng phô lôc sè 9) - §¹i häc: 3%. - Tr×nh ®é C: 18%. - Tr×nh ®é B: 46%. - Tr×nh ®é A: 4%. Cßn l¹i 29% kh«ng cã tr×nh ®é ngo¹i ng÷. Theo sè thèng kª trªn, kho¶ng 50% sè c«ng chøc cã tr×nh ®é ngo¹i ng÷ B. §©y lµ mét tû lÖ t−¬ng ®èi cao, song vÒ chÊt l−îng nghe, ®äc, dÞch tµi liÖu chuyªn m«n b»ng tiÕng n−íc ngoµi (Anh, Ph¸p, §øc, Trung,..) cßn nhiÒu h¹n chÕ vµ chØ chiÕm mét con sè nhá do thùc tÕ trong c«ng viÖc kh«ng cã ®iÒu kiÖn tiÕp xóc vµ sö dông nhiÒu ®Õn ngo¹i ng÷. C¸c v¨n b»ng chøng chØ vÒ ngo¹i ng÷ míi chØ cã gi¸ trÞ vÒ mÆt l−îng chø ch−a cã gi¸ trÞ vÒ mÆt chÊt. h. ChÊt l−îng c«ng chøc ph©n theo tr×nh ®é vi tÝnh (B¶ng phô lôc sè 10) Tr×nh ®é A: 9% Tr×nh ®é B; 63%. Tæng céng: 72,6%. Tr×nh ®é C: 0,6% Ngµy nay, thêi ®¹i c«ng nghÖ th«ng tin ®ang ph¸t triÓn m¹nh, viÖc c«ng chøc ph¶i trang bÞ kü n¨ng sö dông thµnh th¹o tin häc v¨n phßng lµ mét ®iÒu kiÖn b¾t buéc khi tuyÓn dông vµo c¬ quan. Song víi tû lÖ 28,4% c«ng chøc ch−a cã tr×nh ®é tin häc lµ mét bÊt cËp trong ho¹t ®éng hµng ngµy cña Uû ban D©n téc. ViÖc cËp nhËt th«ng tin, xö lý th«ng tin, v¨n b¶n nhiÒu khi cßn chËm, viÖc trang bÞ c¸c thiÕt bÞ tin häc cßn ch−a kÞp thêi, hoÆc ®· l¹c hËu nªn viÖc ¸p dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo ho¹t ®éng cña Uû ban D©n téc cßn yÕu vµ thiÕu ®ång bé. i. NghiÖp vô c«ng t¸c d©n téc vµ d©n téc häc (B¶ng phô lôc sè 11) §a sè c«ng chøc cña Uû ban ®· ®−îc ®µo t¹o nghiÖp vô c«ng t¸c d©n téc. Ngoµi c¸c kiÕn thøc vÒ nghiÖp vô c«ng t¸c d©n téc, Tr−êng ®µo t¹o nghiÖp vô c«ng t¸c d©n téc ®· lång ghÐp kiÕn thøc d©n téc häc ®Ó ch−¬ng tr×nh häc ®−îc phong phó, ®Çy ®ñ chÊt l−îng vµ tiÕt kiÖm thêi gian häc cho c«ng chøc. §©y lµ lÜnh vùc quan träng ®· ®−îc Bé tr−ëng, Chñ nhiÖm ñy ban vµ L·nh ®¹o ñy ban rÊt quan t©m. V× h¬n ai hÕt, c«ng chøc lµm c«ng t¸c d©n téc t¹i ñy ban D©n téc ph¶i n¾m ch¾c nghiÖp vô vÒ c«ng t¸c d©n téc, vÒ d©n téc häc. Thêi gian tíi sè c«ng chøc ch−a ®−îc ®µo t¹o nghiÖp vô c«ng t¸c d©n téc cÇn ph¶i ®−îc bè trÝ thêi gian hîp lý ®Ó ®µo t¹o, båi d−ìng. j. TiÕng d©n téc thiÓu sè (B¶ng phô lôc sè 11) NÕu ®em so s¸nh sè c«ng chøc lµ ng−êi d©n téc thiÓu sè (52) trong tæng sè c«ng chøc cña Uû ban (168 ng−êi) th× vÉn cßn mét sè Ýt c«ng chøc lµ ng−êi d©n téc thiÓu sè ch−a sö dông th«ng th¹o tiÕng d©n téc m×nh lµ do hä ®−îc sinh ra vµ lín lªn t¹i c¸c thµnh phè, thÞ trÊn, Ýt ®−îc tiÕp xóc, trao ®æi b»ng tiÕng d©n téc. Sè c«ng chøc lµ d©n téc kinh biÕt tiÕng d©n téc thiÓu sè cßn Ýt. V× vËy ®· h¹n chÕ rÊt nhiÒu ®Õn viÖc tiÕp thu t©m t−, nguyÖn väng chÝnh ®¸ng cña ®ång bµo d©n téc thiÓu sè, ®Õn nghiªn cøu, x©y dùng vµ ho¹ch ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn qu¶n lý nhµ n−íc vÒ c«ng t¸c d©n téc. Kh¸c víi c¸c Bé ngµnh kh¸c, nhiÖm vô cña Uû ban D©n téc lµ rÊt nÆng nÒ vµ phøc t¹p do ph¶i tiÕp xóc, lµm viÖc víi 54 d©n téc anh em, mçi d©n téc cã mét ng«n 16
ng÷, ch÷ viÕt riªng, phong tôc, tËp qu¸n, b¶n s¾c v¨n hãa riªng. V× vËy, viÖc ®µo t¹o c«ng chøc cña Uû ban nãi ®−îc th«ng th¹o 01 tiÕng d©n téc thiÓu sè, ®Æc biÖt lµ c«ng chøc ng−êi kinh lµ mét yªu cÇu cã tÝnh cÊp b¸ch tr−íc m¾t vµ tÝnh chiÕn l−îc l©u dµi thÓ hiÖn ®óng tÝnh chÊt ®Æc thï cña Uû ban D©n téc. II. Thùc tr¹ng vÒ sè l−îng, chÊt l−îng c¸n bé, c«ng chøc lµm c«ng t¸c d©n téc cÊp tØnh (Ban D©n téc). Theo ®iÒu tra s¬ bé vÒ sè l−îng vµ chÊt l−îng c¸n bé, c«ng chøc lµm c«ng t¸c d©n téc t¹i 25 tØnh cã tæ chøc, c¬ quan lµm c«ng t¸c d©n téc ®Þa ph−¬ng. Thùc tr¹ng ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc lµm c«ng t¸c d©n téc ®Þa ph−¬ng vµ nh÷ng h¹n chÕ cÇn ®−îc kh¾c phôc trong thêi gian tíi. 1. VÒ sè l−îng a. Sè c«ng chøc lµm c«ng t¸c d©n téc cÊp tØnh lµ ng−êi d©n téc thiÓu sè (B¶ng phô lôc sè 12) Trong tæng sè 421 c«ng chøc lµm c«ng t¸c d©n téc cÊp tØnh cña 25 tØnh cã 128 c«ng chøc lµ ng−êi d©n téc thiÓu sè chiÕm 30% trong ®ã c«ng chøc l·nh ®¹o chiÕm 12,4%. Víi tû lÖ nµy ®· chøng minh ®−îc r»ng, viÖc sö dông c«ng chøc lµ ng−êi d©n téc thiÓu sè ®· ®−îc quan t©m h¬n, mét mÆt ®· b¶o ®¶m ®−îc tû lÖ hîp lý vÒ thµnh phÇn c¸c d©n téc, mÆt kh¸c thÓ hiÖn tÝnh ®Æc thï riªng cña c«ng t¸c d©n téc cÊp tØnh. TØnh nµo cã ®«ng ®ång bµo d©n téc sinh sèng th× ë ®ã c¬ quan lµm c«ng t¸c d©n téc cÊp tØnh ®−îc t¨ng c−êng víi ®éi ngò c«ng chøc lµ ng−êi d©n téc thiÓu sè chiÕm tû lÖ cao. b. Sè l−îng c«ng chøc ph©n theo ®é tuæi (B¶ng phô lôc sè 13) Theo sè liÖu thèng kª cña 25 tØnh, tû lÖ c«ng chøc ë c¸c ®é tuæi lµm viÖc, cô thÓ nh− sau: - D−íi 30 tuæi chiÕm 19%, trong ®ã c«ng chøc l·nh ®¹o chiÕm 2,4%. - Tõ 30 ®Õn 40 tuæi chiÕm 28%, trong ®ã c«ng chøc l·nh ®¹o chiÕm 20,7%. - Tõ 41 ®Õn 50 tuæi chiÕm 33%, trong ®ã c«ng chøc l·nh ®¹o chiÕm 42%. - Tõ 51 ®Õn 55 tuæi chiÕm 15%, trong ®ã c«ng chøc l·nh ®¹o chiÕm 62%. - Trªn 55 tuæi chiÕm 5%, trong ®ã c«ng chøc l·nh ®¹o chiÕm 69%. §é tuæi b×nh qu©n c«ng chøc lµm c«ng t¸c d©n téc cña 25 tØnh lµ 41. Theo ®¸nh gi¸ chung ®©y lµ ®é tuæi lý t−ëng cho c«ng t¸c. Víi ®é tuæi tõ 41 ®Õn 50 tuæi chiÕm 33%, trong ®ã c«ng chøc l·nh ®¹o chiÕm 42% ®· thÓ hiÖn ®éi ngò c«ng chøc ®ang c«ng t¸c t¹i c¸c Ban D©n téc ®· tõng b−íc ®−îc trÎ hãa. Tû lÖ c«ng chøc l·nh ®¹o cÊp tØnh ®é tuæi trªn 50 ë ®Þa ph−¬ng chiÕm 69% lµ tû lÖ t−¬ng ®èi phï hîp. Bëi ®óng vµo ®é tuæi nµy, ng−êi l·nh ®¹o ®· cã bÒ dµy vÒ kinh nghiÖm chuyªn m«n vµ kinh nghiÖm thùc tÕ vÒ qu¶n lý, cã uy tÝn vµ tiÕng nãi träng l−îng ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn ®éi ngò c«ng chøc trÎ còng nh− ®ång bµo d©n téc thiÓu sè cña ®Þa ph−¬ng m×nh. c. Sè l−îng c«ng chøc ®−îc ph©n theo giíi tÝnh (B¶ng phô lôc sè 14) Trong tæng sè 421 c«ng chøc lµm c«ng t¸c d©n téc cÊp tØnh cña 25 tØnh bao gåm c«ng chøc nam lµ 72%, c«ng chøc n÷ lµ 28%. Nh− vËy tû lÖ n÷ chiÕm 1/3 tæng sè c«ng chøc lµm c«ng t¸c d©n téc, xÐt vÒ mÆt b»ng chung tû lÖ nµy ®· mét phÇn ®¶m b¶o sù c©n b»ng vÒ giíi. Song tû lÖ c«ng chøc l·nh ®¹o n÷ vÉn thÊp chØ chiÕm 9% trong tæng sè c«ng chøc l·nh ®¹o. Do vËy, hµng n¨m c¸c tØnh cÇn ph¶i quan t©m ®Õn 17
c«ng t¸c quy ho¹ch c«ng chøc l·nh ®¹o lµ n÷ ®Ó phÇn nµo ®éng viªn, khÝch lÖ chÞ em trong c«ng t¸c, gãp phÇn hoµn thµnh vµ hoµn thµnh tèt mäi nhiÖm vô ®−îc giao. 2. VÒ chÊt l−îng. a. ChÊt l−îng c«ng chøc ph©n theo ng¹ch, bËc l−¬ng (B¶ng phô lôc sè 15) - Chuyªn viªn cao cÊp chiÕm: 1%; - Chuyªn viªn chÝnh chiÕm: 24% - Chuyªn viªn chiÕm: 58; - C¸n sù vµ t−¬ng ®−¬ng trë xuèng chiÕm: 16% Theo sè liÖu thèng kª c«ng chøc lµm c«ng t¸c d©n téc t¹i 25 c¬ quan lµm c«ng t¸c d©n téc cÊp tØnh, th× sè c«ng chøc lµ chuyªn viªn cao cÊp lµ rÊt thÊp, tæng sè chØ kho¶ng 10 ng−êi. PhÇn lín c«ng chøc tËp trung ë ng¹ch chuyªn viªn vµ c¸c ng¹ch d−íi vµ mét t×nh tr¹ng chung sè c«ng chøc ë ng¹ch c¸n sù vµ t−¬ng ®−¬ng cßn chiÕm tû lÖ cao, l¹i kh«ng lµm ®óng chuyªn m«n, nghiÖp vô ®· ®−îc ®µo t¹o (tr¸i nghÒ) mµ chñ yÕu lµ phôc vô. §©y lµ vÊn ®Ò cÇn thiÕt trong nghiªn cøu ®Ó bè trÝ ®éi ngò c«ng chøc nµy hîp lý, lµm viÖc cã n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ chÊt l−îng c«ng viÖc ®−îc cao h¬n vµ ®©y còng lµ lý do chÝnh khiÕn sè l−îng c«ng chøc võa thõa, l¹i võa thiÕu. b. ChÊt l−îng c«ng chøc ph©n theo tr×nh ®é chÝnh trÞ vµ qu¶n lý nhµ n−íc (B¶ng phô lôc sè 16 vµ 18). Trong 421 c«ng chøc lµm c«ng t¸c d©n téc cÊp tØnh cña 25 tØnh, th× cã kho¶ng 50% sè c«ng chøc cã tr×nh ®é chÝnh trÞ tõ s¬ cÊp ®Õn cao cÊp vµ cã kiÕn thøc vÒ qu¶n lý Nhµ n−íc, sè cßn l¹i ch−a cã tr×nh ®é lý luËn chÝnh trÞ vµ qu¶n lý nhµ n−íc. Do vËy, c¸c Ban D©n téc cÊp tØnh cÇn cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o ®Ó sè c«ng chøc nµy ®−îc tham gia häc c¸c líp vÒ chÝnh trÞ, kiÕn thøc chung vÒ qu¶n lý nhµ n−íc ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c cña c¬ quan. c. ChÊt l−îng c«ng chøc ph©n theo tr×nh ®é chuyªn m«n, nghiÖp vô (B¶ng phô lôc sè 17). - S¬ cÊp: 2%. - Trung cÊp: 15%. - §¹i häc vµ cao ®¼ng trë lªn: 66%. Tû lÖ c«ng chøc lµm c«ng t¸c d©n téc cÊp tØnh tèt nghiÖp ®¹i häc vµ cao ®¼ng trë lªn t−¬ng ®èi cao. Song khi ®em so s¸nh víi c¸c kiÕn thøc bæ trî nh−: KiÕn thøc qu¶n lý nhµ n−íc vµ tr×nh ®é lý luËn chÝnh trÞ th× vÉn ch−a t−¬ng xøng. Do vËy Ban D©n téc c¸c tØnh cÇn ph¶i phèi kÕt hîp víi Së Néi vô vµ c¸c Tr−êng chÝnh trÞ tØnh cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o, båi d−ìng thªm cho ®éi ngò c«ng chøc cña m×nh. d. VÒ tr×nh ®é ngo¹i ng÷ vµ tin häc (B¶ng phô lôc sè 19 vµ 20) Tû lÖ c«ng chøc cã tr×nh ®é ngo¹i ng÷ chiÕm 38% ë 25 c¬ quan lµm c«ng t¸c d©n téc tØnh thÓ hiÖn c¸c tØnh ®· vµ ®ang quan t©m ®Õn vÊn ®Ò quèc tÕ hãa vµ héi nhËp. MÆc dï tû lÖ nµy kh«ng cao, song còng ®· thÓ hiÖn sù cè g¾ng rÊt lín cña ®éi ngò c«ng chøc lµm c«ng t¸c d©n téc cÊp tØnh. C«ng nghÖ th«ng tin ®· vµ ®ang tiÕp cËn dÇn víi c«ng viÖc cña c¸c c¬ quan lµm c«ng t¸c d©n téc cÊp tØnh, thÓ hiÖn ë tû lÖ c«ng chøc cã tr×nh ®é tin häc chiÕm 54%. §©y chÝnh lµ mét yÕu tè quan träng gãp phÇn ®Èy nhanh hiÖu qu¶, hiÖu suÊt c«ng viÖc. e. VÒ tr×nh ®é nghiÖp vô c«ng t¸c d©n téc (B¶ng phô lôc sè 21). Theo ph©n tÝch sè b¸o c¸o thèng kª cña 25 c¬ quan lµm c«ng t¸c d©n téc cÊp tØnh, th× tû lÖ c«ng chøc lµm c«ng t¸c d©n téc ®−îc trang bÞ nghiÖp vô c«ng t¸c d©n 18
téc cßn chiÕm tû lÖ rÊt thÊp (15%). Song, bªn c¹nh ®ã còng cã mét sè c¬ quan lµm c«ng t¸c d©n téc cÊp tØnh ®· vµ ®ang rÊt quan t©m ®Õn viÖc trang bÞ cho c«ng chøc cña m×nh vÒ nghiÖp vô c«ng t¸c d©n téc nh−: Ban D©n téc Thanh Hãa, Ban D©n téc tØnh NghÖ An, Ban D©n téc tØnh Hµ Giang. Cßn l¹i c¸c tØnh kh¸c, phÇn lín c«ng chøc cã nghiÖp vô c«ng t¸c d©n téc lµ c«ng chøc l·nh ®¹o, sè c«ng chøc lµm c«ng t¸c chuyªn m«n, nghiÖp vô ®−îc trang bÞ kiÕn thøc nghiÖp vô c«ng t¸c d©n téc lµ rÊt h¹n chÕ. §©y lµ mét kiÕn thøc rÊt quan träng ®èi víi c«ng chøc lµm c«ng t¸c ®©n téc, cÇn ph¶i ®−îc trang bÞ cµng sím cµng tèt. Do vËy, thêi gian tíi cÇn ph¶i cã sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a Tr−êng §µo t¹o nghiÖp vô c«ng t¸c d©n téc, ñy ban D©n téc víi c¸c c¬ quan lµm c«ng t¸c d©n téc cÊp tØnh ®Ó lªn kÕ ho¹ch ®µo t¹o, båi d−ìng vÒ nghiÖp vô c«ng t¸c d©n téc cho c«ng chøc lµm c«ng t¸c d©n téc cÊp tØnh. f. VÒ tiÕng d©n téc thiÓu sè (B¶ng phô lôc sè 21) Kh¸c víi trung −¬ng, c«ng chøc lµm c«ng t¸c d©n téc ®Þa ph−¬ng, nÕu ®· lµ ng−êi d©n téc thiÓu sè th× hä cã kh¶ n¨ng sö dông th«ng th¹o tiÕng d©n téc thiÓu sè . Së dÜ hä cã lîi thÕ nµy mét mÆt hä chÝnh lµ ng−êi b¶n ®Þa, ®−îc tiÕp xóc, giao tiÕp th−êng xuyªn víi ®ång bµo d©n téc thiÓu sè, mÆt kh¸c hä cÇn ph¶i sö dông tèt tiÕng d©n téc thiÓu sè cña c¸c ®ång bµo d©n téc thiÓu sè t¹i ®Þa ph−¬ng th× viÖc triÓn khai c¸c chÝnh s¸ch d©n téc míi ®¹t hiÖu qu¶ cao ®−îc. Song theo sè thèng kª th× trong tæng sè 421 c«ng chøc lµm c«ng t¸c d©n téc t¹i 25 c¬ quan lµm c«ng t¸c d©n téc cÊp tØnh th× chØ cã 130 c«ng chøc biÕt sö dông tiÕng d©n téc thiÓu sè (chiÕm 30%) cßn l¹i 70% ch−a sö dông hoÆc ch−a ®−îc häc mét thø tiÕng d©n téc thiÓu sè nµo. Sè 30% trªn chñ yÕu lµ nh÷ng c«ng chøc lµ ng−êi d©n téc thiÓu sè nãi ®−îc tiÕng d©n téc thiÓu sè cña m×nh. Do vËy ®©y còng lµ mét bÊt cËp tr−íc m¾t ®èi víi ®éi ngò c«ng chøc lµm c«ng t¸c d©n téc cÊp tØnh, trong thêi gian tíi cÇn ph¶i cã kÕ ho¹ch vµ ch−¬ng tr×nh gi¶ng d¹y tiÕng d©n téc thiÓu sè ®Ó gãp phÇn quan träng trong viÖc triÓn khai c¸c chÝnh s¸ch d©n téc ®Õn c¸c ®ång bµo d©n téc thiÓu sè trong c¶ n−íc. III. §¸nh gi¸ chung vÒ thùc tr¹ng c«ng chøc lµm c«ng t¸c d©n téc tõ TW ®Õn ®Þa ph−¬ng. C¨n cø sè l−îng vµ chÊt l−îng c«ng chøc lµm c«ng t¸c d©n téc ®· ®−îc thèng kª theo c¸c tiªu chÝ ë trªn ®· cho chóng ta thÊy: 1. ë Trung −¬ng (ñy ban d©n téc). a. VÒ mÆt sè l−îng c«ng chøc. Sè l−îng c«ng chøc ®ang c«ng t¸c t¹i c¸c ®¬n vÞ võa thõa l¹i võa thiÕu ®−îc biÓu hiÖn trªn c¸c gi¸c ®é sau ®©y: * Sè l−îng thiÕu. ThiÕu vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n s©u cã tÝnh chuyªn nghiÖp ho¸, kiÕn thøc d©n téc häc, ®Æc biÖt lµ nh÷ng kinh nghiÖm thùc tÕ vÒ c«ng t¸c d©n téc, vÒ t©m huyÕt ®èi víi c«ng t¸c d©n téc, c«ng t¸c d©n vËn ®èi víi ®ång bµo d©n téc thiÓu sè, kh¶ n¨ng tæng hîp, ph©n tÝch vµ xö lý c¸c t×nh huèng (kÓ c¶ c¸c t×nh huèng khÈn cÊp) x¶y ra trªn ®Þa bµn vïng d©n téc vµ miÒn nói. * Sè l−îng thõa. Ch−a ®−îc ®µo t¹o cã hÖ thèng vÒ c«ng t¸c chuyªn m«n, nghiÖp vô, bè trÝ c«ng viÖc cßn tr¸i víi chuyªn ngµnh ®−îc ®µo t¹o, b¶n th©n c«ng chøc ch−a ®i s©u vµo nghiªn cøu, t×m tßi, ®Ò xuÊt c¸c chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn chÝnh s¸ch d©n téc, n¨ng 19