intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

[Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 31 phần 10

Chia sẻ: Danh Ngoc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:57

70
lượt xem
6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nhiều người đề xướng chủ nghĩa tư bản đã coi chủ nghĩa tư bản là công cụ hiệu quả hơn trong việc tạo ra và phân phối tài sản so với chủ nghĩa xã hội hay chủ nghĩa cộng sản, hay đã thể hiện sự chia tách giàu nghèo như sự lo ngại của Marx và Engels chỉ là một hiện tượng nhất thời.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: [Triết Học] Học Thuyết Chủ Nghĩa Karl Marx - Marx Engels tập 31 phần 10

  1. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1018 b¶n chØ dÉn tªn ng­êi b¶n chØ dÉn tªn ng­êi 1019 thuyÕt ®ång tiÒn danh nghÜa vµ ®ång tiÒn kim lo¹i. - 435. Lu-Ýt (Lewis), Gioãc-gi¬ Hen-ri (1817-1878) - nhµ triÕt häc thùc chøng t­ s¶n Anh, theo C«ng-t¬, nhµ sinh lý häc vµ nhµ v¨n; chñ bót t¹p chÝ "Fotnightly L«ng-g¬-xt¬-rÝt (Longstreet), Giªm-x¬ (1821-1904) - viªn t­íng Mü, tham gia cuéc Review" (1865-1866). - 524. Néi chiÕn ë Mü (1861-1865), ®øng vÒ phÝa nh÷ng ng­êi miÒn Nam. - 620. Lu-Ýt (Lewis), Lª-«n - nhµ b¸o Mü, n¨m 1865 ë Lu©n §«n ®· ®­îc bÇu lµm thµnh L«ng-g¬ (Longuet), S¸c-l¬ (1839-1903) - nhµ ho¹t ®éng cña phong trµo c«ng viªn cña Tæng héi ®ång Quèc tÕ vµ th­ ký th«ng tÊn cho Mü. - 105. nh©n Ph¸p, theo ph¸i Pru-®«ng, lµm nghÒ nhµ b¸o; tham gia chi bé Ph¸p cña Quèc tÕ ë Lu©n §«n, ë ®ã ®· b¶o vÖ ®­êng lèi cña Tæng héi ®ång, thµnh Lu-pu-x¬ - xem V«n-ph¬ Vin-hem. viªn cña Tæng héi ®ång Quèc tÕ (1866-1867 vµ 1871-1872); th­ ký th«ng tÊn Lu-the (Luther), M¸c-tin (1484-1546) nhµ ho¹t ®éng næi tiÕng cña phong trµo c¶i cho BØ (1866), ®¹i biÓu ®¹i héi cña Quèc tÕ ë L«-dan (1867), Bruy-xen (1868), c¸ch t«n gi¸o, ng­êi s¸ng lËp ra ®¹o Tin lµnh (®¹o Lu-the) ë §øc; nhµ t­ t­ëng Héi nghÞ Lu©n §«n (1871) vµ §¹i héi La Hay (1872); thµnh viªn C«ng x· Pa-ri, cña thÞ d©n §øc; trong thêi gian ChiÕn tranh Cr­m 1525 ®· chèng l¹i nh÷ng sau khi C«ng x· bÞ ®µn ¸p ®· di c­ sang Anh, sau nµy ng¶ theo c¸nh c¬ héi n«ng d©n khëi nghÜa vµ d©n nghÌo thµnh thÞ vµ ®øng vÒ phÝa c¸c vua chóa. - trong phong trµo x· héi chñ nghÜa Ph¸p. - 232, 233, 264, 304, 689, 704. 748. L¬-®ruy - R«-lanh (Ledru - Rollin), A-lÕch-xan-®r¬ ¤-guy-xt¬ (1807-1874) - nhµ Lót-vÝch III (1806-1877) - ®¹i c«ng t­íc HÐt-xen - §¸c-m¬-st¸t (1848-1877). - chÝnh luËn vµ nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ Ph¸p, mét trong nh÷ng l·nh tô cña 292, 337. ph¸i d©n chñ tiÓu t­ s¶n, chñ bót b¸o "RÐforme"; n¨m 1848 lµ thµnh viªn cña chÝnh phñ l©m thêi, ®¹i biÓu Quèc héi lËp hiÕn vµ lËp ph¸p, t¹i ®ã «ng l·nh ®¹o ph¸i Nói, sau cuéc khëi nghÜa ngµy 13 th¸ng S¸u 1849 di c­ sang Anh, M mét trong nh÷ng ng­êi l·nh ®¹o giíi l­u vong tiÓu t­ s¶n ë Lu©n §«n. - 299. * L¬ Luy-b¬ (Le Lubez), VÝch-to II (sinh vµo kho¶ng n¨m 1834) - kiÒu d©n Ph¸p ë Lu©n §«n, g¾n bã víi c¸c phÇn tö céng hßa t­ s¶n vµ cÊp tiÕn ë Ph¸p vµ ë Ma-c«-l©y (Macaulay), T«-m¸t Ba-bin-t«n (1800-1859) - nhµ sö häc t­ s¶n Anh Anh; tham gia cuéc häp ngµy 28 th¸ng ChÝn 1864 t¹i héi tr­êng Xanh - M¸c- vµ nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ, ®¶ng viªn ®¶ng VÝch, nghÞ sÜ. - 42. tin, thµnh viªn Tæng héi ®ång Quèc tÕ (1864-1866), th­ ký th«ng tÊn cho Ph¸p Ma-d¸t (Mazade), Lu-i S¸c-l¬ Gi¨ng R«-be (1821-1893) - nhµ chÝnh luËn vµ nhµ (1864-1865), tham dù Héi nghÞ Lu©n §«n n¨m 1865, bÞ §¹i héi Gi¬-ne-v¬ v¨n Ph¸p, céng t¸c viªn cña t¹p chÝ "Revue des deux Mondes". - 274. (1866) ®­a ra khái thµnh phÇn Tæng héi ®ång vÒ nh÷ng ©m m­u vµ sù vu Ma-gian-di (Magendie), Phr¨ng-xoa (1783-1855) - b¸c sÜ Ph¸p, gi¸o s­ m«n sinh khèng. - 20, 21, 26, 49, 61, 74, 114, 128, 138, 145, 161, 166, 231-236, 265, 350, lý vµ liÖu ph¸p ®¹i c­¬ng ë Pa-ri, thµnh viªn cña ViÖn hµn l©m khoa häc Pa-ri 629, 652, 653, 661, 663, 671, 688. (tõ n¨m 1821); mét trong nh÷ng ng­êi ®Çu tiªn sö dông ph­¬ng ph¸p thùc L¬-pho (Lefort), H¨ng-ri (1835-1917) - luËt s­ Ph¸p, nhµ b¸o, ®¶ng viªn ®¶ng nghiÖm trong sinh lý häc. - 340. céng hßa t­ s¶n, cã ch©n trong ban biªn tËp t¹p chÝ "Association", tham gia vµo Ma-ri (Marie), A-lÕch-xan-®r¬ (1795-1870) - luËt gia vµ nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ viÖc chuÈn bÞ cuéc häp t¹i héi tr­êng Xanh - M¸c-tin ngµy 28 th¸ng ChÝn Ph¸p, theo ph¸i «n hßa, ®¶ng viªn ®¶ng céng hßa t­ s¶n; n¨m 1848 lµ bé 1864, th¸ng Ba 1865 c¾t ®øt mäi mèi quan hÖ víi Quèc tÕ. - 91, 115, 128, 144- tr­ëng phô tr¸ch c¸c c«ng viÖc x· héi trong ChÝnh phñ l©m thêi, sau ®ã lµ bé 146, 652. tr­ëng t­ ph¸p trong chÝnh phñ Ca-ve-nh¾c. - 31. Lu-i XV (1710-1774) - vua Ph¸p (1715-1774). - 58. Ma-ri-a (sinh n¨m 1818) - c«ng chóa Han-n«-v¬ (1851-1866). - 383. Lu-i Phi-lÝp (1773-1850) - c«ng t­íc Oãc-lª-¨ng, vua Ph¸p (1830-1848). - 293, 757. Ma-r¬ (Marr), Vin-hem (1819-1904) - nhµ chÝnh luËn tiÓu t­ s¶n vµ nhµ b¸o §øc;
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1020 b¶n chØ dÉn tªn ng­êi b¶n chØ dÉn tªn ng­êi 1021 tõ 1865-1866 lµ ng­êi xuÊt b¶n tê b¸o "Beobachter an der Elbe" ë H¨m-buèc; M¸c - Cle-lan (Mac-Clellan), Gioãc-gi¬ Brin-t¬n (1826-1885) - viªn t­íng Mü vµ trong nöa ®Çu nh÷ng n¨m 60 ®· ñng hé chÝnh s¸ch cña Bi-xm¸c. - 635, 766. nhµ doanh lîi lín vÒ ®­êng s¾t, tham gia ®¶ng d©n chñ, ®ång t×nh víi viÖc tháa hiÖp víi bän chñ n« miÒn Nam; trong thêi gian Néi chiÕn ë Mü lµ tæng chØ huy Ma-txe-rat (Matzerath), G.- c«ng nh©n §øc, tham gia cuéc c¸ch m¹ng 1848-1849 qu©n ®éi ng­êi miÒn B¾c (th¸ng M­êi mét 1861 - th¸ng Ba 1862) vµ chØ huy ë §øc; trong nh÷ng n¨m 50 - ®Çu nh÷ng n¨m 60 lµ kiÒu d©n ë Lu©n §«n, lµ qu©n ®oµn P«-t«-m¸c (th¸ng Ba - th¸ng M­êi mét 1862), øng cö viªn tæng thµnh viªn cña Héi gi¸o dôc chñ nghÜa céng s¶n cña c«ng nh©n §øc ë Lu©n thèng t¹i cuéc bÇu cö n¨m 1864. - 597. §«n, sau ®ã trë vÒ §øc, thµnh viªn cña Liªn ®oµn c«ng nh©n toµn §øc. - 107. M¸c-tanh (Martin), Gi«n (1812-1875) - nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ Ai-r¬-len, tham M¸c-®«-nan (Mac Donald) - sÜ quan Anh, th¸ng ChÝn 1860 bÞ b¾t ë Anh vµ bÞ truy tè v× ®· kh«ng phôc tïng c¸c nhµ chøc tr¸ch ®Þa ph­¬ng. - 757. gia phong trµo gi¶i phãng d©n téc nh÷ng n¨m 40 thÕ kû XIX; mét trong nh÷ng ng­êi s¸ng lËp liªn minh d©n téc (1864), tham gia phong trµo chÝnh quyÒn tù M¸c-®«-nan (Mac Donald), An-®e-lan-®¬ (sinh kho¶ng n¨m 1848) - ng­êi tham trÞ. - 537. gia phong trµo Phª-ni-¨ng n¨m 1867, bÞ c¸c nhµ chøc tr¸ch Anh kÕt ¸n 5 n¨m tï khæ sai. - 36. M¸c-tanh (Martin), H¨ng-ri (1810-1883) - nhµ sö häc vµ nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ Ph¸p, n¨m 1865 lµ thµnh viªn cña Héi liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ. - 683. M¸c (Marx), Gien-ni, vèn hä lµ Ph«n Ve-xt¬-pha-len (1814-1881) - vî cña C¸c M¸c, ng­êi b¹n, ng­êi trî gióp trung thµnh cña M¸c. - 16, 30, 50, 141, 142, M¸c-tanh (Martin), Uy-li-am (sinh kho¶ng n¨m 1832) - héi viªn héi Phª-ni-¨ng 149, 158, 182, 200, 211, 220, 242, 281, 289, 297, 345, 362, 370, 405, 406, 419, Ai-r¬-len, quan chøc ë Man-se-xt¬; v× tham gia vµo vô m­u toan gi¶i tho¸t 422, 426, 430, 435, 450, 451, 457, 489, 494, 514, 526, 537, 564, 582, 586, 605, nh÷ng ng­êi l·nh ®¹o héi Phª-ni-¨ng lµ Kª-li vµ §i-di, ®· bÞ chÝnh quyÒn Anh 623, 624, 691, 707, 709, 729, 730, 736, 764, 770, 809-827. kÕt ¸n vµo mïa thu n¨m 1867. - 537. M¸c (Marx), Gien-ni (1844-1883) - con g¸i ®Çu cña C¸c M¸c; sau nµy lµ nhµ b¸o, Mai-an (Miall), £-®u-a (1809-1881) - nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ vµ nhµ chÝnh luËn nhµ ho¹t ®éng cña phong trµo c«ng nh©n quèc tÕ, ®ãng vai trß to lín trong cuéc Anh, ng­êi truyÒn ®¹o kh«ng theo chÝnh gi¸o, ®¶ng viªn ®¶ng cÊp tiÕn t­ s¶n, ®Êu tranh cña nh©n d©n Ai-r¬-len v× nÒn ®éc lËp cña m×nh, tõ n¨m 1872 lµ vî trong nh÷ng n¨m 40 ve v·n phong trµo HiÕn ch­¬ng, tham gia tÝch cùc vµo cña S¸c-l¬ L«ng-ghª. - 152, 155, 196, 200, 203, 213, 216, 263, 293, 319, 324, cuéc ®Êu tranh chèng gi¸o héi Anh; nghÞ sÜ (1852-1857, 1869-1874); chñ bót 404, 422, 447, 457, 460, 485, 490, 558. b¸o "Nonconformist" (1841-1879), tham gia vµo viÖc xuÊt b¶n b¸o M¸c (Marx), Õt-ga ("Mu-s¬") (1847-1855) - con trai cña C¸c M¸c. - 291. "Commonwealth". - 239, 271, 285, 302, 306. * M¸c (Marx), £-lª-«-n«-ra (Tót-xi) (1855-1898) - con g¸i ót cña C¸c M¸c; nhµ * Mai-n¬ (Mayne), Ri-sít (1796-1868) - c¶nh s¸t tr­ëng Lu©n §«n (tõ n¨m 1850). ho¹t ®éng cña phong trµo c«ng nh©n Anh vµ c«ng nh©n quèc tÕ; tõ n¨m 1884 - 333. lµ vî cña £-®u-¸c £-v¬-linh. - 195, 200, 247, 254, 263, 447, 456, 471, 484, 548, * Mai-¬ (Mayer), C¸c-l¬ (1819-1889) - nhµ d©n chñ tiÓu t­ s¶n §øc, trong nh÷ng 624, 670, 709, 730, 734, 736, 761, 768, 770, 800, 815, 817. n¨m 1848-1849 lµ nghÞ sÜ Quèc héi Phran-phuèc, sau khi c¸ch m¹ng thÊt b¹i M¸c (Marx), Hen-ri-Ðt-ta (1787-1863) - mÑ cña C¸c M¸c. - 609. ®· di c­ sang Thôy SÜ; trong nh÷ng n¨m 60 lµ chñ bót b¸o "Beobachter" ë * M ¸c ( Marx), Lau-ra (1845-1911) - con g¸i thø hai cña C¸c M¸c, tõ n¨m Stót-g¸t. - 574-577, 579, 584, 606, 607, 806. 1868 lµ vî cña P«n La-ph¸c-g¬; nhµ ho¹t ®éng cña phong trµo c«ng * Mai-xn¬ (Meissner), èt-t« C¸c (1819-1902) - ng­êi xuÊt b¶n s¸ch ë nh©n Ph¸p. - 447, 456, 458, 459, 474, 485, 490, 504, 544, 582, 586, 706, 709, H¨m-buèc; xuÊt b¶n bé "T­ b¶n" vµ mét lo¹t t¸c phÈm kh¸c cña M¸c vµ ¡ng- 723, 725, 728-735, 748, 749, 761-764, 770, 816. ghen. - 71, 79, 89, 108, 112, 118, 119, 124, 129, 142, 183, 184, 244, 364, 368,
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1022 b¶n chØ dÉn tªn ng­êi b¶n chØ dÉn tªn ng­êi 1023 372, 378, 381, 386, 388-392, 404, 408, 413, 437-441, 457, 477, 489, 490, 498, 417. 505, 509, 528, 535, 538, 550-554, 571, 580, 631, 632, 640, 641, 694, 697, 752- * M©y-¬ (Meyer), HÐc-man (1821-1875) - nhµ ho¹t ®éng cña phong trµo c«ng 756, 759, 761, 775, 781, 783, 793, 799, 822. nh©n §øc vµ c«ng nh©n Mü, ®¶ng viªn ®¶ng x· héi, th­¬ng gia, tham gia cuéc Man-tót (Malthus), T«-m¸t R«-bÐc-t« (1766-1834) - linh môc Anh, nhµ kinh tÕ c¸ch m¹ng 1848-1849 ë §øc; n¨m 1852 l­u vong sang Mü, trong nh÷ng n¨m häc, nhµ t­ t­ëng cña giíi quý téc ®iÒn chñ ®· t­ s¶n hãa, ng­êi biÖn hé cho 50 - ®Çu nh÷ng n¨m 60 cÇm ®Çu cuéc ®Êu tranh nh»m gi¶i phãng ng­êi da chñ nghÜa t­ b¶n, tuyªn truyÒn thuyÕt d©n sè c¨m ghÐt con ng­êi. - 524, 654. ®en ë bang A-la-bam, mét trong nh÷ng ng­êi tæ chøc chi bé cña Quèc tÕ ë M¸t-di-ni (Mazzini), Giu-dÐp (1805-1872) - nhµ c¸ch m¹ng I-ta-li-a, nhµ d©n chñ Xanh - Lu-i-d¬, b¹n cña I. V©y-®¬-mai-¬. - 420, 523, 787. t­ s¶n, lµ mét trong nh÷ng l·nh tô cña phong trµo gi¶i phãng d©n téc ë I-ta-li- M©y-¬ (Meyr), Lót-vÝch (1827-1900) - b¸c sÜ t©m thÇn §øc. - 401. a, n¨m 1849 ®øng ®Çu chÝnh phñ l©m thêi Céng hßa La M·, n¨m 1850 lµ mét MÐc-ken (Merkel) - quan chøc côc thèng kª ë Han-n«-v¬. - 403. trong nh÷ng ng­êi tæ chøc Ban chÊp hµnh trung ­¬ng cña ®¶ng d©n chñ ch©u ¢u ë Lu©n §«n; khi thµnh lËp Quèc tÕ n¨m 1864 ®· toan tÝnh b¾t nã ph¶i chÞu Men-c¬ (Menke), Tª-«-®o Hen-rÝch - nhµ thèng kª §øc, b¹n cña Cu-ghen-man, ¶nh h­ëng cña m×nh; n¨m 1871 lªn tiÕng chèng l¹i C«ng x· Pa-ri vµ Quèc tÕ, ng­êi quan t©m ®Õn Quèc tÕ vµ c¸c t¸c phÈm cña C. M¸c. - 720, 769. c¶n trë sù ph¸t triÓn cña phong trµo c«ng nh©n ®éc lËp ë I-ta-li-a. - 484, 661, Men-®en-x«n - B¸c-t«n-®i (Mendelsohn - Bartholdy), Phª-lÝch (1809-1847) - nhµ 703, 705. so¹n nh¹c §øc vµ nhµ ho¹t ®éng ©m nh¹c - x· héi. - 816. M¸t-x«n (Massol), Ma-ri A-lÕch-xan-®r¬ (1805-1875) - nhµ b¸o, nhµ x· héi chñ Men-x®oãc-ph¬ - Pa-u-li (Mensdorff-Pouilly), A-lÕch-xan-®r¬, b¸ t­íc (1813-1871) nghÜa kh«ng t­ëng Ph¸p; trong nh÷ng n¨m 1848-1850 ®· céng t¸c víi c¸c b¸o - viªn t­íng vµ nhµ ho¹t ®éng nhµ n­íc ¸o, trong nh÷ng n¨m 1864-1866 lµ bé "RÐforme" vµ "Voix du Peuples"; b¹n cña Pru-®«ng. - 61. tr­ëng ngo¹i giao. - 55. May-¬ (Mayer), C¸c Phri-®rÝch H¸c-t¬-man (1786-1870) - nhµ th¬ §øc, ®¹i biÓu cña tr­êng ph¸i l·ng m¹n ph¶n ®éng ë Sva-ben, lµm nghÒ luËt gia; cha cña MÐt-xn¬ (Metzner), Tª-«-®o (1830-1902) - nhµ ho¹t ®éng cña phong trµo c«ng C¸c Mai-¬. - 37. nh©n §øc, lµm nghÒ thî ®ãng giµy, mét trong nh÷ng ng­êi l·nh ®¹o Liªn ®oµn M¾c - Cu-lèc (Mac - Culloch), Gi«n Ram-xi (1789-1864) - nhµ kinh tÕ häc t­ s¶n c«ng nh©n toµn §øc, tõ gi÷a nh÷ng n¨m 60 lµ ng­êi ñng hé V. LÝp-nÕch, ®Êu Anh, ng­êi tÇm th­êng hãa häc thuyÕt kinh tÕ cña Ri-c¸c-®«, nhiÖt thµnh biÖn tranh chèng l¹i ¶nh h­ëng cña ph¸i L¸t-xan trong phong trµo c«ng nh©n §øc, hé cho chñ nghÜa t­ b¶n. - 460. thµnh viªn cña Quèc tÕ I; tõ n¨m 1869 lµ ®¶ng viªn ®¶ng d©n chñ x· héi. - * M©y-¬ (Meyer), DÝch-phrÝt (kho¶ng n¨m 1840-1872) - nhµ ho¹t ®éng cña phong 194, 682, 690, 696, 718. trµo c«ng nh©n §øc vµ c«ng nh©n Mü, ®¶ng viªn ®¶ng x· héi, kü s­, thµnh Mi-gh¬ (Meagher), T«-m¸t Phren-xÝt (1823-1867) - nhµ ho¹t ®éng cña phong trµo viªn cña Liªn ®oµn c«ng nh©n toµn §øc, ®Êu tranh chèng l¹i ¶nh h­ëng cña gi¶i phãng d©n téc Ai-r¬-len nh÷ng n¨m 40 thÕ kû XIX, mét trong nh÷ng ph¸i L¸t-xan trong phong trµo c«ng nh©n §øc, n¨m 1864 b»ng kinh phÝ cña ng­êi s¸ng lËp liªn minh Ai-r¬-len (1847); n¨m 1848 v× tham gia vµo viÖc m×nh ®· xuÊt b¶n ë §øc cuèn "Tuyªn ng«n cña §¶ng céng s¶n", thµnh viªn chuÈn bÞ khëi nghÜa ®· bÞ b¾t giam vµ kÕt ¸n tï khæ sai chung th©n, n¨m 1852 cña Quèc tÕ I; n¨m 1866 di c­ sang Mü, thµnh viªn c©u l¹c bé céng s¶n ë Niu- ch¹y sang Mü; trong thêi gian cuéc Néi chiÕn ë Mü (1861-1865) ®· chØ huy l÷ Oãc vµ lµ mét trong nh÷ng ng­êi tæ chøc chi bé cña Quèc tÕ ë Mü; ng­êi ñng ®oµn qu©n t×nh nguyÖn Ai-r¬-len chiÕn ®Êu ®øng vÒ phÝa ng­êi miÒn B¾c. - hé C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen. - 233, 549, 682, 696, 697, 752-756, 775, 777, 816, 568. 818. Mi-ken (Miquel), I-«-han (1828-1901) - nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ vµ nhµ tµi M©y-¬ (Meyer), I-u-li-ót (mÊt n¨m 1867) - nhµ kinh doanh vµ nhµ chÝnh luËn Ve- chÝnh §øc; trong nh÷ng n¨m 40 lµ thµnh viªn cña Liªn ®oµn nh÷ng ng­êi xt¬-pha-li, trong nh÷ng n¨m 40 lµ "ng­êi theo chñ nghÜa x· héi ch©n chÝnh". -
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1024 b¶n chØ dÉn tªn ng­êi b¶n chØ dÉn tªn ng­êi 1025 lµ ñy viªn ban chÊp hµnh §ång minh c¶i c¸ch. - 73. céng s¶n, tõ nh÷ng n¨m 50 lµ ng­êi theo chñ nghÜa tù do, mét trong nh÷ng ng­êi s¸ng lËp Liªn minh d©n téc (1859), thÞ tr­ëng ¤-na-bróc (1865-1870, M«m-den (Mommsen), Tª-«-®o (1817-1903) - nhµ sö häc t­ s¶n næi tiÕng cña §øc, 1876-1880), tõ n¨m 1867 lµ mét trong nh÷ng l·nh tô cña c¸nh h÷u ®¶ng tù do t¸c gi¶ cña nhiÒu t¸c phÈm vÒ lÞch sö La M· cæ ®¹i. - 41. d©n téc, nghÞ sÜ h¹ nghÞ viÖn Phæ vµ nghÞ sÜ Quèc héi B¾c §øc, sau ®ã lµ Quèc M«n (Mohl), M«-rÝt-x¬ (1802-1888) - nhµ kinh tÕ häc t­ s¶n tÇm th­êng §øc, ®¹i héi §øc. - 112, 118, 224, 417, 561, 609, 636, 638, 639, 747, 803. biÓu cña c¸nh t¶ «n hßa trong Quèc héi Phran-phuèc, mét trong nh÷ng l·nh Mi-kha-ª-li-x¬ (Michaelis), èt-t« (1826-1890) - nhµ kinh tÕ häc t­ s¶n tÇm th­êng tô cña ®¶ng ®¹i §øc. - 799. vµ nhµ chÝnh luËn §øc, ng­êi ñng hé chÕ ®é mËu dÞch tù do; trong nh÷ng n¨m Mu-a-len (Moilin), Giuyn ¡ng-toan (T«-ni) (1832-1871) - b¸c sÜ vµ nhµ chÝnh luËn 60 lµ nghÞ sÜ h¹ nghÞ viÖn Phæ; tõ n¨m 1867 lµ ng­êi theo ph¸i tù do - d©n téc. Ph¸p, ®¶ng viªn ®¶ng x· héi tiÓu t­ s¶n, tham gia C«ng x· Pa-ri, bÞ ph¸i VÐc- - 783, 789. x©y b¾n chÕt. - 346, 352, 360, 380, 742, 749. Mi-ni-ª (Mignet), Phr¨ng-xoa ¤-guy-xt¬ Ma-ri (1796-1884) - nhµ sö häc t­ s¶n tù Mu-a-ra-vi-ep, Mi-kha-in Ni-c«-la-e-vÝch, b¸ t­íc (1796-1866) - nhµ ho¹t ®éng do Ph¸p thêi kú Phôc h­ng. - 41. nhµ n­íc Nga; nhiÖt thµnh b¶o vÖ lîi Ých cña ®Þa chñ chñ n«; n¨m 1863 trong Mi-ra-b« (Mirabeau), ¤-n«-rª Ga-bri-en (1749-1791) - nhµ ho¹t ®éng næi tiÕng thêi gian cuéc khëi nghÜa Ba Lan ®· ®­îc cö lµm toµn quyÒn Ba Lan víi cña c¸ch m¹ng t­ s¶n Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu cho lîi Ých cña giai cÊp nh÷ng quyÒn h¹n ®Æc biÖt; v× ®µn ¸p tµn khèc cuéc khëi nghÜa nªn cã tªn gäi lµ ®¹i t­ s¶n vµ tÇng líp quý téc t­ s¶n hãa. - 180, 503, 636. "tªn treo cæ". - 91. Min (Mill), Gi«n Xtiu-¸c (1806-1873) - nhµ kinh tÕ häc vµ nhµ triÕt häc thùc Mu-r¬ (Moore), Xa-mu-en (kho¶ng 1830-1912) - nhµ luËt häc Anh, thµnh viªn cña chøng t­ s¶n Anh, hËu bèi cña tr­êng ph¸i cæ ®iÓn cña khoa kinh tÕ chÝnh trÞ. Quèc tÕ I, dÞch (cïng víi £. £-v¬-linh) tËp I bé "T­ b¶n" vµ "Tuyªn ng«n cña - 172, 286, 445, 458. §¶ng céng s¶n" ra tiÕng Anh; b¹n cña M¸c vµ ¡ng-ghen. - 163, 178, 179, 198, 204, 349. Moan (Maughan) - nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ Anh, theo ph¸i ¤-oen, tham gia phong trµo v« thÇn cña nh÷ng ng­êi tù do t­ t­ëng. - 530. Mu-xchi-e (Moustier), Lª-«-nen §ª-l¬ Ma-ri Ph¨ng-xoa Rª-n¬, hÇu t­íc, §¬ M «-da (Mozart), V«n-ph¬-g¨ng A-ma-®©y (1756-1791) - nh¹c sÜ vÜ ®¹i (1817-1869) - nhµ ngo¹i giao Ph¸p, c«ng sø ë BÐc-lin (1853-1859), ë Viªn cña ¸ o. - 816. (1859-1861) vµ ë C«n-xtan-ti-n«-p«n (1861-1866); bé tr­ëng ngo¹i giao (1866- 1868). - 536. M«-den (Mozin) (kho¶n n¨m 1771-1840) - linh môc Ph¸p, nhµ ng÷ ph¸p, sau cuéc * Muª-d¬ (Möser), I-u-xtu-x¬ (1720-1794) - nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ, nhµ sö häc c¸ch m¹ng t­ s¶n Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII lµ kiÒu d©n ë §øc, ng­êi so¹n th¶o nhiÒu tõ ®iÓn tiÕng Ph¸p vµ tiÕng §øc. - 41, 42. vµ nhµ chÝnh luËn §øc, ®¹i biÓu cho lîi Ých cña thÞ d©n §øc. - 224, 692. Muy-l¬ (Müller), I-«-han Hen-rÝch I-a-cèp (1809-1875) - nhµ vËt lý häc §øc, t¸c Mª-lª-sèt (Moleschott), I-a-cèp (1822-1893) - nhµ sinh lý häc vµ nhµ triÕt häc t­ gi¶ cña nhiÒu t¸c phÈm vÒ ®iÖn tö, quang häc vµ nhiÖt. - 41. s¶n, ®¹i biÓu cña chñ nghÜa duy vËt tÇm th­êng, xuÊt xø lµ ng­êi Hµ Lan; gi¶ng d¹y trong c¸c tr­êng häc ë §øc, Thôy SÜ vµ I-ta-li-a. - 41. MuyÕc-sin-x¬n (Murchison), R«-®ª-rÝch Im-pi (1792-1871) - nhµ ®Þa chÊt Anh M«-li-e (MoliÌre), Gi¨ng Ba-ti-xt¬ (hä thËt lµ P«-c¬-len) (1622-1673) - nhµ so¹n trong nh÷ng n¨m 40 ®· tham gia vµo viÖc nghiªn cøu vÒ mÆt ®Þa chÊt phÇn kÞch vÜ ®¹i cña Ph¸p. - 318, 327. n­íc Nga thuéc ch©u ¢u vµ U-ran. - 175. M«-r¬-li (Moroley), Xa-mu-en (1809-1886) - nhµ c«ng nghiÖp vµ nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ Anh, ®¶ng viªn ®¶ng tù do, nghÞ sÜ (1865-1885); trong nh÷ng n¨m 60
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1026 b¶n chØ dÉn tªn ng­êi b¶n chØ dÉn tªn ng­êi 1027 N O Na-p«-lª-«ng I B«-na-p¸c-t¬ (1769-1821) - hoµng ®Õ Ph¸p (1804-1814 vµ 1815). - Oa-sinh-t¬n (Washington), Gioãc-gi¬ (1732-1799) - nhµ ho¹t ®éng nhµ n­íc lçi l¹c 57, 79, 481, 611, 648. cña Mü, tæng chØ huy qu©n ®éi trong thêi kú næ ra cuéc chiÕn tranh c¸ch m¹ng Na-p«-lª-«ng III (Lu-i Na-p«-lª-«ng B«-na-p¸c-t¬) (1808-1873) - ch¸u hä cña Na- ®ßi ®éc lËp cña c¸c thuéc ®Þa B¾c Mü (1775-1783); tæng thèng ®Çu tiªn cña Mü p«-lª-«ng I, tæng thèng cña nÒn Céng hßa thø hai (1848-1851), hoµng ®Õ Ph¸p (1789-1797) - 774. (1852-1870). - 27, 57, 58, 138, 190, 198, 223-225, 230, 234, 235, 269, 272, 276, O¸t-x¬ (Watts), Gi«n (1818-1887) - nhµ chÝnh luËn Anh, lóc ®Çu lµ nhµ x· héi chñ 279, 285, 291-295, 301, 304, 310, 315, 317-327, 333, 337, 344, 371-377, 382, nghÜa kh«ng t­ëng, m«n ®å cña ¤-oen, sau nµy lµ ®¶ng viªn ®¶ng tù do t­ 391, 393, 409, 412, 418, 473, 474, 487, 537, 541, 542, 599, 600, 611, 648, 690, s¶n, t¸n d­¬ng chñ nghÜa t­ b¶n. - 239, 244, 253. 702, 748, 751, 756, 791. Oen-lin-t¬n (Wellington), Ac-tua Oen-xli, c«ng t­íc (1769-1852) - thèng so¸i vµ Na-vu-kh«-®«-n«-xo-r¬ (kho¶ng 604 - kho¶ng 562 tr­íc c«ng nguyªn) - vua Ba-bi- nhµ ho¹t ®éng nhµ n­íc Anh, thuéc ®¶ng To-ri; trong nh÷ng n¨m 1808-1814 lon. - 56. vµ n¨m 1815 chØ huy qu©n ®éi trong c¸c cuéc chiÕn tranh chèng n­íc Ph¸p Ni-man (Niemann), An-bÐc-t¬ (1831-1917) - ca sÜ «-pª-ra §øc. - 766. Na-p«-lª-«ng; chñ nhiÖm ph¸o binh (1818-1827), tæng chØ huy qu©n ®éi Anh Niu-t¬n (Newton), I-x¾c (1642-1727) - nhµ vËt lý, nhµ thiªn v¨n häc vµ to¸n häc vÜ (1827-1828, 1842-1852), thñ t­íng (1828-1830), bé tr­ëng ngo¹i giao (1834- ®¹i ng­êi Anh, ng­êi ®Æt nÒn mãng cho c¬ häc cæ ®iÓn. - 202. 1835). - 465. Nèc-x¬ (Knox), A-lÕch-xan-®r¬ En-®riu (1818-1891) - nhµ b¸o Anh vµ thÈm ph¸n OÐt-xt¬n (Weston), Gi«n - nhµ ho¹t ®éng cña phong trµo c«ng nh©n Anh, lµm nghÒ c¶nh s¸t, thµnh viªn ban ®Æc nhiÖm ®· tr×nh nghÞ viÖn vµo n¨m 1867 b¸o c¸o thî méc, sau ®ã lµ nhµ doanh nghiÖp, theo ph¸i ¤-oen, tham dù héi nghÞ ngµy vÒ viÖc ®èi xö víi c¸c tï nh©n chÝnh trÞ trong c¸c nhµ tï Anh. - 334, 446. 28 th¸ng ChÝn 1864 t¹i héi tr­êng Xanh - M¸c-tin, thµnh viªn cña Tæng héi ®ång Quèc tÕ (1864-1872), ®· tham gia tÝch cùc vµo c«ng viÖc cña Tæng héi Nèt-i-ung (Nothjung), Pª-t¬ (1821-1866) - thî may §øc, thµnh viªn cña héi liªn ®ång, ®¹i biÓu Héi nghÞ Lu©n §«n n¨m 1865, tham gia ban chÊp hµnh §ång hiÖp c«ng nh©n Khuªn, thµnh viªn cña Liªn ®oµn nh÷ng ng­êi céng s¶n, mét minh c¶i c¸ch, mét trong nh÷ng ng­êi l·nh ®¹o liªn ®oµn ruéng ®Êt vµ tù do, trong nh÷ng bÞ c¸o t¹i vô ¸n nh÷ng ng­êi céng s¶n ë Khuªn (1852), bÞ kÕt ¸n 5 thµnh viªn cña Héi ®ång liªn bang Anh (1872). - 23, 24, 168, 172, 177, 239, n¨m tï giam; ng­êi ®­îc ñy quyÒn cña Liªn ®oµn c«ng nh©n toµn §øc ë Brª- 540, 566. xl¸p (1863-1866). - 263. Oãc-xi-ni (Orsini), Phi-lÝt-s¬ (1819-1858) - nhµ c¸ch m¹ng I-ta-li-a, nhµ d©n chñ Nuª-xen (Nösselt), Phri-®rÝch Au-gu-xt¬ (1781-1850) - nhµ s­ ph¹m häc §øc, t¸c t­ s¶n vµ ®¶ng viªn ®¶ng céng hßa, mét trong nh÷ng ng­êi tham gia næi tiÕng gi¶ c¸c s¸ch gi¸o khoa vÒ lÞch sö, ®Þa lý vµ v¨n häc §øc. - 41. vµo cuéc ®Êu tranh nh»m gi¶i phãng d©n téc vµ thèng nhÊt I-ta-li-a; bÞ hµnh quyÕt v× ®· m­u s¸t Na-p«-lª-«ng III. - 260, 703.
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1028 b¶n chØ dÉn tªn ng­êi b¶n chØ dÉn tªn ng­êi 1029 Oãc-xi-ni (Orsini), Se-da-r¬ - nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ l­u vong I-ta-li-a, thµnh ¤n-cèt (Alcolt), Lu-i-da M©y (1832-1888) - n÷ nhµ v¨n Mü, t¸c gi¶ cña nhiÒu tiÓu viªn cña Tæng héi ®ång Quèc tÕ (1866-1867), tuyªn truyÒn nh÷ng t­ thuyÕt viÕt cho thanh niªn. - 761. t­ëng cña Quèc tÕ ë Mü, em cña Phi-lÝt-s¬ Oãc-xi-ni. - 259-261, 702-705, 709. èt-gie-r¬ (Odger), Gioãc-gi¬ (1820-1877) - mét trong nh÷ng l·nh tô c¶i l­¬ng cña ¤ Brai-en (O'Brien), Mai-c¬n (mÊt n¨m 1867) - héi viªn héi Phª-ni-¨ng Ai-r¬-len, c¸c héi c«ng liªn Anh, lµm nghÒ thî ®ãng giµy, tham gia vµo viÖc thµnh lËp bÞ chÝnh quyÒn Anh hµnh quyÕt v× m­u toan gi¶i tho¸t nh÷ng ng­êi l·nh ®¹o Héi ®ång c¸c héi c«ng liªn Lu©n §«n vµ trong nh÷ng n¨m 1862-1872 lµ th­ ký héi Phª-ni-¨ng lµ Kª-li vµ §i-di vµo mïa thu n¨m 1867. - 549, 563. cña héi, thµnh viªn cña Liªn minh d©n téc Anh v× nÒn ®éc lËp cña Ba Lan, liªn ¤-boãc-xki (Oborski), Lót-vÝch (Lu-i) (1787-1873) - ®¹i t¸ Ba Lan, tham gia cuéc ®oµn ruéng ®Êt vµ lao ®éng, liªn ®oµn ®¹i diÖn khëi nghÜa Ba Lan n¨m 1830-1831, sau ®ã lµ kiÒu d©n, nhµ ho¹t ®éng cña héi c«ng nh©n, tham dù cuéc häp mÆt ngµy 28 th¸ng ChÝn 1864 t¹i héi tr­êng "c¸c nhµ d©n chñ anh em", s­ ®oµn tr­ëng trong ®¹o qu©n c¸ch m¹ng Ba-®en Xanh - M¸c-tin, thµnh viªn cña Tæng héi ®ång Quèc tÕ (1864-1871), chñ tÞch - Pphan-x¬ n¨m 1849 thµnh viªn cña Tæng héi ®ång Quèc tÕ (1865-1867), chñ Tæng héi ®ång (1864-1867), tham dù Héi nghÞ Lu©n §«n (1865) vµ §¹i héi tÞch c«ng x· trung ­¬ng Lu©n §«n cña HiÖp héi kiÒu d©n Ba Lan. - 92. Gi¬-ne-v¬ (1866), tham gia Ban chÊp hµnh §ång minh c¶i c¸ch; trong thêi kú ¤ §«-n«-van Rèt-xa (O'Donovan Rossa) - vî cña ¤ §«-n«-van Rèt-xa, n¨m 1865- ®Êu tranh ®ßi c¶i c¸ch bÇu cö ë Anh ®· tháa hiÖp víi giai cÊp t­ s¶n; n¨m 1871 1866 ®· tæ chøc quyªn gãp tiÒn ñng hé gia ®×nh c¸c tï nh©n chÝnh trÞ Ai-r¬- chèng l¹i C«ng x· Pa-ri vµ kh­íc tõ viÖc ký vµo lêi kªu gäi cña Tæng héi ®ång len, t¸c gi¶ lêi kªu gäi göi phô n÷ Ai-r¬-len ®¨ng trªn b¸o "Workman's "Néi chiÕn ë Ph¸p", ra khái Tæng héi ®ång lµ c¬ quan ®· lªn ¸n sù ph¶n béi cña Advocate" ngµy 6 th¸ng Giªng 1866 theo quyÕt ®Þnh cña Tæng héi ®ång Quèc «ng ta; sau nµy tiÕp tôc chiÕn dÞch vu c¸o chèng l¹i ban l·nh ®¹o cña Quèc tÕ tÕ. - 245, 446. vµ nh÷ng ng­êi tham gia C«ng x·. - 19, 20, 152, 160, 168, 183, 264, 267, 349, 484, 501, 663, 731, 745. ¤ §«-n«-van Rèt-xa (O'Donovan Rossa), Gie-ri-man (1831-1915) - mét trong nh÷ng ng­êi s¸ng lËp vµ l·nh ®¹o héi Phª-ni-¨ng Ai-r¬-len, ng­êi xuÊt b¶n b¸o "Irish People" (1863-1865), n¨m 1865 bÞ b¾t vµ bÞ kÕt ¸n tï chung th©n, n¨m 1870 ®­îc ©n x¸ vµ sau ®ã di c­ sang Mü, t¹i ®ã ®· l·nh ®¹o tæ chøc P nh÷ng ng­êi Phª-ni-¨ng; trong nh÷ng n¨m 80 tõ bá ho¹t ®éng chÝnh trÞ. - 446. Pa-xt¬ (Paster), Lu-i (1822-1895) - nhµ b¸c häc lçi l¹c cña Ph¸p, ng­êi ®Æt nÒn ¤-guy-xt¬ (63 tr­íc c«ng nguyªn - 14 sau c«ng nguyªn) - hoµng ®Õ La M· (27 mãng cho vi sinh vËt häc. - 307. tr­íc c«ng nguyªn - 14 sau c«ng nguyªn). - 375. Pai-n¬ (Payne), A. G. - nhµ xuÊt b¶n §øc ë Lai-pxÝch. - 516. ¤-oen (Owen), R«-bíc (1771-1858) - nhµ x· héi chñ nghÜa kh«ng t­ëng vÜ ®¹i cña Pan-míc-xt¬n (Palmerston), Hen-ri Gi«n Tem-p¬, hu©n t­íc (1784-1865) - nhµ Anh. - 741. ho¹t ®éng nhµ n­íc Anh, vµo thêi kú ®Çu ho¹t ®éng cña m×nh lµ ®¶ng ¤-vÐc-bÕch (Overbeck), I-«-han A-®«n-ph¬ (1826-1895) - nhµ cæ vËt häc §øc, t¸c viªn ®¶ng To-ri, tõ n¨m 1834 lµ mét trong nh÷ng l·nh tô cña ®¶ng gi¶ cña nhiÒu t¸c phÈm. - 42. VÝch, dùa vµo nh÷ng phÇn tö c¸nh h÷u cña ®¶ng ®ã; bé tr­ëng ngo¹i giao (1830-1834; 1835-1841 vµ 1846-1851), bé tr­ëng néi vô ¤-v¬-xt¬n (Overstone), Xa-mu-en Gi«n-x¬ L«i-®¬, nam t­íc (1796-1883) - (1852-1865) vµ thñ t­íng (1855-1858 vµ 1859-1865). - 225, 286, 446, chñ nhµ b¨ng Anh, nhµ kinh tÕ häc t­ s¶n, ñng hé tr­êng ph¸i mang tªn 606, 609. "nguyªn t¾c l­u th«ng tiÒn tÖ". - 203.
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1030 b¶n chØ dÉn tªn ng­êi b¶n chØ dÉn tªn ng­êi 1031 * Phi-lÝp-x¬ (Philips), Li-«n (mÊt n¨m 1866) - th­¬ng nh©n Hµ Lan, cËu cña C¸c Pau-li (Pauli), R©y-n¬-h«n-®¬ (1823-1882) - nhµ sö häc §øc, t¸c gi¶ cña nhiÒu t¸c M¸c. - 263, 377, 610-613, 704. phÈm vÒ lÞch sö Anh. - 42. Phi-lÝp-x¬ (Philips), Phri-®rÝch - anh hä cña C¸c M¸c, chñ nhµ b¨ng ë Dan-t¬- PÕt-xl¬ (Petzler), I-«-han - nhµ d©n chñ tiÓu t­ s¶n §øc, gi¸o viªn d¹y ©m nh¹c, b«m-men. - 613. trong nh÷ng n¨m 50-60 thÕ kû XIX lµ kiÒu d©n ë Lu©n §«n. - 48, 162, 108. Phi-st¬ (Fichte), I-«-han Gèt-lÝp (1762-1814) - ®¹i biÓu cña triÕt häc cæ ®iÓn §øc, Pha-di (Fazy), Gi¨ng Gi¾c (Giªm-x¬) (1794-1878) - nhµ ho¹t ®éng nhµ n­íc vµ nhµ duy t©m chñ quan. - 521. nhµ chÝnh luËn Thôy SÜ, ®¶ng viªn ®¶ng cÊp tiÕn, cÇm ®Çu chÝnh phñ bang Gi¬-ne-v¬ (1846-1853 vµ 1855-1861), ng­êi s¸ng lËp ng©n hµng Thôy SÜ, thi Phoi-¬-b¾c (Feuerbach), Lót-vÝch (1804-1872) - nhµ triÕt häc - duy vËt §øc lín hµnh chÝnh s¸ch th©n B«-na-p¸c-t¬. - 166, 202, 257. nhÊt thêi kú tr­íc M¸c. - 402. Pha-vr¬ (Favre), Giuyn (1809-1880) - luËt s­ vµ nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ Ph¸p, Ph«-gt¬ (Vogt), Au-gu-xt¬ (kho¶ng 1830 - kho¶ng 1833) - nhµ ho¹t ®éng cña mét trong nh÷ng ng­êi cÇm ®Çu ph¸i céng hßa t­ s¶n «n hßa; n¨m 1848 lóc phong trµo c«ng nh©n §øc vµ c«ng nh©n Mü, ®¶ng viªn ®¶ng x· héi, lµm nghÒ ®Çu lµ tæng th­ ký Bé néi vô sau ®ã lµ thø tr­ëng Bé ngo¹i giao, ®¹i biÓu Quèc thî ®ãng giµy, thµnh viªn cña Liªn ®oµn nh÷ng ng­êi céng s¶n, tham gia cuéc héi lËp hiÕn vµ lËp ph¸p (1848-1851); trong nh÷ng n¨m 60 lµ ®¹i biÓu cña bé c¸ch m¹ng 1848-1849 ë §øc, thµnh viªn cña Liªn ®oµn c«ng nh©n toµn §øc, phËn lËp ph¸p; n¨m 1870-1871 lµ bé tr­ëng ngo¹i giao, tªn ®ao phñ cña C«ng ®· cïng LÝp-nÕch lªn tiÕng chèng l¹i ¶nh h­ëng cña ph¸i L¸t-xan trong phong x· Pa-ri vµ lµ mét trong nh÷ng ng­êi cæ vò cuéc ®Êu tranh chèng l¹i Quèc tÕ. - trµo c«ng nh©n §øc, thµnh viªn cña Quèc tÕ I, n¨m 1867 di c­ sang Mü, thµnh 318. viªn c©u l¹c bé céng s¶n ë Niu Oãc vµ lµ mét trong nh÷ng ng­êi tæ chøc c¸c chi bé cña Quèc tÕ I ë Mü, ng­êi ñng hé C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen. - 194, 682, 690, Phau-l¬ (Fowler), T«-m¸t (1736-1801) - d­îc sÜ vµ b¸c sÜ Anh. - 241. 696, 697, 718. Phau-s¬ (Faucher), Giuy-l¬ (I-u-li-ót) (1820-1878) - nhµ kinh tÕ häc t­ s¶n tÇm Ph«-gt¬ (Vogt), C¸c (1817-1895) - nhµ tù nhiªn häc §øc, nhµ duy vËt tÇm th­êng, th­êng §øc, nhµ chÝnh luËn, thuéc ph¸i Hª-ghen trÎ; ng­êi ñng hé chÕ ®é ®¶ng viªn d©n chñ tiÓu t­ s¶n; n¨m 1848-1849 lµ ®¹i biÓu Quèc héi Phran- mËu dÞch tù do, trong nh÷ng n¨m 1850-1861, lµ kiÒu d©n ë Anh, n¨m 1861 trë phuèc, thuéc c¸nh t¶; n¨m 1849 rêi bá n­íc §øc; trong nh÷ng n¨m 50-60 lµ vÒ §øc, nghÞ sÜ h¹ nghÞ viÖn Phæ, ®¶ng viªn ®¶ng cÊp tiÕn, tõ n¨m 1866 lµ tay sai bÝ mËt ®­îc tr¶ tiÒn cña Lu-i B«-na-p¸c-t¬, mét trong nh÷ng ng­êi ng­êi theo chñ nghÜa tù do d©n téc. - 549, 639, 781, 789, 799. tham gia tÝch cùc vµo chiÕn dÞch vu khèng c¸c nhµ c¸ch m¹ng v« s¶n; M¸c ®· Phen-ne-r¬ (Fellner), C¸c-l¬ C«n-xtan-x¬ VÝch-to (1807-1866) - nhµ ho¹t ®éng v¹ch trÇn «ng ta trong bµi v¨n ch©m chiÕm "Ngµi Ph«-gt¬" (1860). - 38, 46, 47, chÝnh trÞ §øc, th­¬ng gia, thÞ tr­ëng cuèi cïng cña thµnh phè tù do Phran- 60, 202, 408, 410, 497, 499, 503, 574, 575, 608, 623, 779, 804. phuèc trªn s«ng Mai-n¬ (1866). - 332. P h«-gt¬ (Vogt), Gu-xt¸p (1829-1901) - nhµ kinh tÕ häc Thôy SÜ, nguyªn Phi-ghi-e (Figuier), Ghi-«m Lu-i (1819-1894) - nhµ tù nhiªn häc vµ nhµ v¨n §øc. gèc lµ ng­êi §øc, ng­êi theo chñ nghÜa hßa b×nh t­ s¶n, mét trong - 40. nh÷ng ng­êi tæ chøc Liªn ®oµn hßa b×nh vµ tù do, chñ bót b¸o "E'tats- Phi-lÝp II (1527-1598) - vua T©y Ban Nha (1556-1598). - 18, 55, 636. Unis d'Europe" (1867-1870), em cña C. Ph«-gt¬. - 804. * Phi-lÝp-x¬ (Philips), ¡ng-toan-net-ta (Nan-nÐt-ta) (kho¶ng 1837-1885) - em hä Phèc-x¬ (Fox), Pi-t¬ (tªn thËt lµ Pi-t¬ Phèc-x¬ An-®r¬), (mÊt n¨m 1869) - nhµ ho¹t cña C¸c M¸c, con g¸i Li-«n Phi-lÝp-x¬, ®¶ng viªn cña chi bé Quèc tÕ I ë Hµ ®éng cña phong trµo c«ng nh©n vµ d©n chñ Anh, nhµ b¸o, ng­êi theo chñ Lan. - 18, 55, 701-765. nghÜa thùc chøng; mét trong nh÷ng ng­êi l·nh ®¹o Liªn minh d©n téc Anh v×
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1032 b¶n chØ dÉn tªn ng­êi b¶n chØ dÉn tªn ng­êi 1033 nhµ triÕt häc §øc, gi¸o s­ tr­êng §¹i häc tæng hîp Brª-xl¸p. - 42. nÒn ®éc lËp cña Ba Lan, tham dù héi nghÞ ngµy 28 th¸ng ChÝn 1864 t¹i héi tr­êng Xanh - M¸c-tin, thµnh viªn cña Tæng héi ®ång Quèc tÕ (1864-1869), tõ Phran-tx¬ - I-«-xÝp I (1830-1916) - hoµng ®Õ ¸o (1848-1916). - 56, 272. n¨m 1865 lµ phãng viªn b¸o chÝ chÝnh thøc cña Tæng héi ®ång, th¸ng ChÝn - Phr©y-t¸c (Freytag), Gu-xt¸p (1816-1895) - nhµ v¨n t­ s¶n §øc. - 41. th¸ng M­êi mét 1866 lµ tæng th­ ký cña Héi ®ång, th­ ký th«ng tÊn cho Mü Phren-xen (Frenzel) - trong nh÷ng n¨m 60 thÕ kû XIX lµ nghÞ sÜ cña h¹ nghÞ viÖn (1866-1867); mét trong nh÷ng biªn tËp viªn "Commonwealth" (1866), ñy viªn Phæ, ®¶ng viªn ®¶ng cÊp tiÕn. - 366. ban chÊp hµnh §ång minh c¶i c¸ch. - 33, 34, 49, 56, 58, 152, 183, 217, 235, Phri-bua (Fribourg), E. E - nhµ ho¹t ®éng cña phong trµo c«ng nh©n Ph¸p, lµm 239, 245, 247, 267, 285, 288, 298, 317, 319, 350, 501, 507, 540, 567, 652, 663. nghÒ thî kh¾c, sau nµy lµ th­¬ng nh©n, theo ph¸i Pru-®«ng c¸nh h÷u, tham Ph«n-ta-na (Fontana), Giu-dÐp-p¬ P. - ng­êi tham gia cuéc c¸ch m¹ng 1848 ë I- dù héi nghÞ ngµy 28 th¸ng ChÝn 1864 t¹i héi tr­êng Xanh - M¸c-tin, mét trong ta-li-a, sau ®ã lµ kiÒu d©n, mét trong nh÷ng ng­êi l·nh ®¹o tæ chøc cña c«ng nh÷ng ng­êi l·nh ®¹o chi bé cña Quèc tÕ ë Pa-ri, ®¹i biÓu cña Héi nghÞ Lu©n nh©n I-ta-li-a ë Lu©n §«n - Héi liªn hiÖp v× sù tiÕn bé chung, chÞu ¶nh h­ëng §«n (1865) vµ §¹i héi Gi¬-ne-v¬ (1866); n¨m 1871 xuÊt b¶n cuèn s¸ch "Héi cña M¸t-di-ni, thµnh viªn cña Tæng héi ®ång Quèc tÕ (th¸ng M­êi 1864-1865), liªn hiÖp c«ng nh©n quèc tÕ" thï ®Þch víi Quèc tÕ vµ C«ng x· Pa-ri. - 92, 115, th­ ký th«ng tÊn cho I-ta-li-a (1865). - 24, 27, 117, 122, 145, 662. 137, 232, 350, 663, 720. Ph«n-t¬ (Völter), §. - nhµ ®Þa lý häc §øc. - 41. Phri-®rÝch - C¸c-l¬, th¸i tö (1828-1885) - t­íng Phæ, vÒ sau lµ thèng so¸i, trong * Ph«ng-ten (Fontaine), Lª-«n - nhµ b¸o BØ, tham gia phong trµo d©n chñ, trong cuéc chiÕn tranh §an M¹ch n¨m 1864 lµ tæng chØ huy qu©n ®éi nh÷ng n¨m 1862-1865 lµ ng­êi xuÊt b¶n Ên phÈm Ph¸p "TiÕng chu«ng" cña Phæ, sau ®ã lµ qu©n ®éi ®ång minh, trong cuéc chiÕn tranh Phæ - ¸o n¨m 1866 GhÐt-xen; n¨m 1865 lµ th­ ký th«ng tÊn l©m thêi cña Tæng héi ®ång ë BØ, ®¹i chØ huy tËp ®oµn qu©n sè mét cña Phæ. - 15, 272, 301, 411, 603, 644, biÓu cña Quèc tÕ ë Bruy-xen (1868). - 662, 663, 671, 673. 720. Phrai-li-gr¸t (Freilirgath), I-®a (1817-1899) - vî cña PhÐc-®i-n¨ng Phrai-li-gr¸t. - Phri-®rÝch Vin-hem (1831-1888) - hoµng tö Phæ, n¨m 1888 lµ vua Phæ vµ hoµng 175, 422, 431, 547. ®Õ §øc d­íi tªn gäi Phri-®rÝch III; trong cuéc chiÕn tranh Phæ - ¸o n¨m 1866 ®· chØ huy tËp ®oµn qu©n sè hai cña Phæ. - 301, 375. Phrai-li-gr¸t (Freilirgath), Kª-t¬ (Ket-khen) (1845-1904) - con g¸i PhÐc-®i-n¨ng Phrai-li-gr¸t. - 175, 317, 485, 495. Phri-®rÝch - Vin-hem IV (1795-1861) - vua Phæ (1840-1861). - 322, 419. Phrai-li-gr¸t (Freilirgath), PhÐc-®i-n¨ng (1810-1876) - nhµ th¬ §øc, vµo thêi kú Phri-m«n (FrÐmont), Gi«n S¸c-l¬ (1813-1890) - nhµ du lÞch vµ nhµ ho¹t ®éng ®Çu ho¹t ®éng cña m×nh lµ ng­êi theo chñ nghÜa l·ng m¹n, sau ®ã lµ nhµ th¬ chÝnh trÞ Mü, thuéc c¸nh t¶ cña ®¶ng céng hßa, øng cö viªn tæng thèng trong c¸ch m¹ng, trong n¨m 1848-1849 lµ mét trong nh÷ng biªn c¸c cuéc bÇu cö n¨m 1856; trong thêi gian cuéc Néi chiÕn ë tËp viªn cña "Neue Rheinische Zeitung", thµnh viªn cña Liªn ®oµn nh÷ng Mü ®· chØ huy qu©n ®éi ng­êi miÒn B¾c t¹i c¸c bang MÝt-xu-ri vµ T©y ViÕc- ng­êi céng s¶n; trong nh÷ng n¨m 50-60 lµ nh©n viªn chi nh¸nh ng©n hµng ghi-ni-a. - 51. Thôy SÜ ë Lu©n §«n, vµo nöa sau nh÷ng n¨m 50 ®· tõ bá cuéc ®Êu tranh c¸ch PhrÝt-se (Fritzsche), Phri-®rÝch Vin-hem (1825-1905) - mét trong nh÷ng nhµ ho¹t m¹ng. - 71, 107, 154, 175, 202, 225, 257, 291, 317, 422, 423, 448, 485, 510, 515, ®éng c¶i l­¬ng cña phong trµo d©n chñ - x· héi §øc vµ c«ng ®oµn, lµm nghÒ 545-549, 623, 697, 699, 771. thî s¶n xuÊt thuèc l¸, tham gia cuéc c¸ch m¹ng n¨m 1848-1849, mét trong Phran-ken-hai-m¬ (Frankenheim), M«-rÝt-x¬ Lót-vÝch (1801-1869) - nhµ vËt lý vµ nh÷ng ng­êi s¸ng lËp vµ l·nh ®¹o Liªn ®oµn c«ng nh©n toµn §øc, theo ph¸i
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1034 b¶n chØ dÉn tªn ng­êi b¶n chØ dÉn tªn ng­êi 1035 L¸t-xan, ®¹i biÓu Quèc héi B¾c §øc. - 171. 179, 183, 268, 277, 485. Phu-ri-ª (Fourier), S¸c-l¬ (1772-1837) - nhµ x· héi chñ nghÜa kh«ng t­ëng lín cña Prª-l¬ (Preller), Lót-vÝch (1809-1861) - nhµ ng÷ v¨n häc §øc, nhµ nghiªn cøu Ph¸p. - 313. thÇn tho¹i cæ Hy L¹p vµ La M·. - 41. Pi IX (1792-1878) - gi¸o hoµng La M· (1846-1878). - 372, 532, 536. Pr«-kª-s¬ - ¤-xten (Prokesch - Osten), An-t«n, nam t­íc (1795-1876) - nhµ ngo¹i giao, viªn t­íng vµ nhµ v¨n ¸o, c«ng sø ë A-ten (18340-1849), ®¹i sø ë C«ng- Pi-a (Pyal), Phª-lÝch-x¬ (1810-1889) - nhµ chÝnh luËn, nhµ so¹n kÞch vµ nhµ ho¹t xtan-ti-n«-p«n (1855-1871). - 539. ®éng chÝnh trÞ, nhµ d©n chñ tiÓu t­ s¶n Ph¸p, tham gia cuéc c¸ch m¹ng 1848, tõ n¨m 1849 lµ kiÒu d©n ë Thôy SÜ, BØ vµ Anh, chèng l¹i phong trµo c«ng nh©n Pru-®«ng (Proudhon), Pi-e Gi«-dÐp (1809-1865) - nhµ chÝnh luËn, nhµ kinh tÕ häc ®éc lËp; trong nhiÒu n¨m tiÕn hµnh chiÕn dÞch vu khèng chèng l¹i M¸c vµ vµ x· héi häc Ph¸p, nhµ t­ t­ëng cña giai cÊp tiÓu t­ s¶n, mét trong nh÷ng Quèc tÕ, ®· sö dông chi bé Ph¸p ë Lu©n §«n cho c«ng viÖc ®ã; nghÞ sÜ, thµnh ng­êi s¸ng lËp ra chñ nghÜa v« chÝnh phñ. - 62, 76, 231, 235, 304, 523, 635, viªn C«ng x· Pa-ri. - 549. 736, 757, 797. Pi-e Èn sÜ (hay lµ Pi-e A-miªng) (kho¶ng 1050-1115) - tu sÜ vµ nhµ truyÒn gi¸o Prót-x¬ (Prutz), R«-be (1816-1872) - nhµ th¬, nhµ chÝnh luËn vµ nhµ biªn so¹n Ph¸p, mét trong nh÷ng ng­êi cÇm ®Çu ®éi qu©n n«ng d©n trong cuéc viÔn lÞch sö v¨n häc Anh, ng­êi theo ph¸i t­ s¶n tù do; ng­êi xuÊt b¶n t¹p chÝ chinh ThËp tù qu©n lÇn thø hai (1096-1099). - 520. "Deutsches Museuum" (1852-1865). - 564. Pi-p¬ (Pieper), Vin-hem (sinh kho¶ng 1826) - nhµ ng÷ v¨n häc §øc vµ nhµ b¸o, thµnh viªn cña Liªn ®oµn nh÷ng ng­êi céng s¶n, kiÒu d©n ë Lu©n §«n; trong nh÷ng n¨m 50 gÇn gòi víi M¸c vµ ¡ng-ghen. - 668. Q Pla-tanh Han-le-mun-®¬ (Platen-Hallermund), A-®«n-ph¬ Lót-vÝch C¸c, b¸ t­íc (1814-1889) - bé tr­ëng ngo¹i giao Han-n«-v¬ (1855-1866), chèng l¹i viÖc thèng nhÊt n­íc §øc d­íi b¸ quyÒn cña n­íc Phæ. - 345. Quyn-n¬ (Quinet), Ðt-ga (1803-1875) - nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ tiÓu t­ s¶n vµ nhµ Pl«ng-Pl«ng - xem B«-na-p¸c-t¬, Gi«-dÐp S¸c-l¬ P«n. sö häc Ph¸p; tham gia cuéc c¸ch m¹ng 1848, nghÞ sÜ Quèc héi lËp hiÕn vµ lËp P«-l« (Polo), M¸c-c« (1254-1324) - nhµ du lÞch næi tiÕng cña I-ta-li-a, vµo nh÷ng ph¸p (1848-1851); n¨m 1852-1870 lµ kiÒu d©n chèng l¹i chÕ ®é B«-na-p¸c-t¬; n¨m 1271-1295 ®· thùc hiÖn chuyÕn du lÞch sang Trung Quèc. - 41. tham dù ®¹i héi t­ s¶n hßa b×nh chñ nghÜa cña Liªn ®oµn hßa b×nh vµ tù do ë Gi¬-ne-v¬ (1867); chèng l¹i C«ng x· Pa-ri; nghÞ sÜ (1871-1875). - 502. P«-lèc-c¬ (Pollock), Gioãc-gi¬ §. - b¸c sÜ qu©n y Anh, thµnh viªn ñy ban ®Æc nhiÖm ®· tr×nh nghÞ viÖn vµo n¨m 1867 b¶n b¸o c¸o vÒ viÖc ®èi xö víi c¸c tï nh©n chÝnh trÞ trong c¸c nhµ tï ë Anh. - 446. P«-te-r¬ (Potter), Gioãc-gi¬ (1832-1863) - mét trong nh÷ng l·nh tô c¶i l­¬ng cña c¸c héi c«ng liªn Anh, lµm nghÒ thî méc, thµnh viªn héi ®ång c¸c héi c«ng liªn Lu©n §«n vµ mét trong nh÷ng ng­êi l·nh ®¹o hiÖp héi c«ng nh©n x©y dùng, ng­êi s¸ng lËp vµ xuÊt b¶n tê b¸o "Bee-Hive", trong ®ã thùc hiÖn th­êng xuyªn chÝnh s¸ch tháa hiÖp víi giai cÊp t­ s¶n tù do. - 26, 49, 159, 160, 163,
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1036 b¶n chØ dÉn tªn ng­êi b¶n chØ dÉn tªn ng­êi 1037 Rª-bu-r¬ (Rebour) - nhµ s¸ng chÕ Ph¸p. - 270. Rª-cluy (Reclus), Mi-sen £-li (1827-1904) - nhµ d©n téc häc vµ chÝnh luËn, nhµ x· R héi chñ nghÜa kh«ng t­ëng Ph¸p, tham gia cuéc c¸ch m¹ng 1848, sau cuéc ®¶o chÝnh ngµy 2 th¸ng Ch¹p 1851 bÞ trôc xuÊt khái Ph¸p, trë vÒ n¨m 1855; trong thêi kú C«ng x· Pa-ri lµ gi¸m ®èc th­ viÖn quèc gia. - 563, 795, 796. Ra-c«-vi-x¬ (Racowiz), I-an-c« (mÊt n¨m 1865) - nhµ quý téc Ru-ma-ni, n¨m 1864 Rª-nhi-ª (RÐgnier), Ma-chiu-ren (1573-1613) - nhµ th¬ trµo phóng Ph¸p. - 521, ®· lµm L¸t-xan bÞ tö th­¬ng trong mét trËn ®Êu sóng. - 28, 29, 66, 171, 229, 522. 775. Rª-nh« (Regnault), £-li-c¸c Gioãc-gi¬ Xu-lan-gi¬ ¤-li-va (1801-1868) - nhµ sö häc Ra-s¬ (Rasch), Gu-xt¸p (mÊt n¨m 1878) - nhµ d©n chñ, nhµ chÝnh luËn §øc, lµm t­ s¶n vµ nhµ chÝnh luËn Ph¸p, quan chøc nhµ n­íc. - 174, 521, 523. nghÒ luËt gia, tham gia cuéc c¸ch m¹ng 1848 ë BÐc-lin, sau khi c¸ch m¹ng thÊt b¹i di c­ sang Thôy SÜ vµ Ph¸p, tõ n¨m 1873 lµ ®¶ng viªn ®¶ng d©n chñ - Rª-«-muya (RÐaumur), Rª-n¬ ¡ng-toan (1863-1757) - nhµ tù nhiªn häc Ph¸p, nhµ x· héi §øc. - 129, 448, 771. s¸ng chÕ ra nhiÖt kÕ b»ng cån. - 180. Rai-n¬-c¬ (Reincke), Pi-e A-®«n-ph¬ (1818-1887) - b¸c sÜ §øc, thµnh viªn cña Ri-c¸c-®« (Ricardo), §a-vÝt (1772-1823) - nhµ kinh tÕ häc Anh, mét trong nh÷ng Liªn ®oµn c«ng nh©n toµn §øc, n¨m 1867 ®­îc c«ng nh©n bÇu lµm nghÞ sÜ ®¹i biÓu lín nhÊt cña khoa kinh tÕ chÝnh trÞ t­ s¶n cæ ®iÓn. - 453, 527, 655. Quèc héi B¾c §øc; v× lªn tiÕng ph¶n ®èi cuéc ®Êu tranh giai cÊp nªn bÞ khai Ri-mª-xt¸t (Rimestad), Cri-xti-an Vin-hem (1816-1879) - nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ trõ khái Liªn ®oµn c«ng nh©n toµn §øc, th¸ng S¸u 1868 ®· tõ bá c¸c quyÒn vµ nhµ b¸o §an M¹ch, lµm nghÒ s­ ph¹m, theo ph¸i tù do t­ s¶n, nghÞ sÜ, h¹n nghÞ sÜ. - 495. ng­êi s¸ng lËp vµ l·nh ®¹o Héi liªn hiÖp c«ng nh©n (1860-1879), chñ bót b¸o Rai-t¬ (Reuter), Pa-un I-u-li-ót (1816-1899) - ng­êi s¸ng lËp h·ng th«ng tÊn Rai- "Dags-Telegraphen" (1864-1875). - 199. t¬ ë Lu©n §«n (1851). - 282, 283. Ri-«-ken (Röckel), Au-gu-xt¬ (mÊt n¨m 1876) - nhµ chÝnh luËn, nhµ d©n chñ tiÓu R¸t-ta-xi (Rattazzi), U-r¬-ba-n« (1808-1873) - nhµ ho¹t ®éng nhµ n­íc I-ta-li-a, t­ s¶n §øc, nh¹c sÜ, tham gia cuéc khëi nghÜa §rª-x®en n¨m 1849, bÞ kÕt ¸n ®¹i biÓu giai cÊp t­ s¶n tù do qu©n chñ, bé tr­ëng néi vô V­¬ng quèc X¸c-®i-ni tï khæ sai chung th©n, n¨m 1862 ®­îc tha bæng, n¨m 1863 lµ biªn tËp viªn (1855-1858 vµ 1859-1860), cÇm ®Çu ChÝnh phñ I-ta-li-a (1862 vµ 1867). - 532. b¸o "Frankfurter Reform", lªn tiÕng ph¶n ®èi viÖc thèng nhÊt n­íc §øc d­íi b¸ quyÒn cña n­íc Phæ, tõ gi÷a n¨m 1866 chuyÓn sang phôc vô ChÝnh phñ ¸o. Rau (Rau), C¸c-l¬ Hen-rÝch (1792-1879) - nhµ kinh tÕ häc t­ s¶n tÇm th­êng - 288. §øc, trong mét sè vÊn ®Ò ®ång t×nh víi quan ®iÓm cña XmÝt vµ Ri-c¸c-®«. - 783, 799. Ri-s¬-li-¬ (Richelieu), ¸c-m¨ng Gi¨ng §i-u Ple-xi, c«ng t­íc - nhµ ho¹t ®éng nhµ n­íc lín cña Ph¸p thêi kú chÕ ®é chuyªn chÕ, hång y gi¸o chñ. - 68. R©y-n¾c (Reinach), ¸c-n«n (kho¶ng 1820-1870) - nhµ d©n chñ tiÓu t­ s¶n §øc, tham gia cuéc c¸ch m¹ng 1848-1849 ë §øc, sau ®ã l­u vong sang Thôy SÜ. - RÝch-t¬ (Richter), ¢y-ghen (1838-1906) - nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ §øc, l·nh tô 116, 176, 202, 225, 623. ®¶ng nh÷ng ng­êi tù do t­ t­ëng, nghÞ sÜ. - 68. R ©u-s¬ (Reusche), Phri-®rÝch - nhµ b¸o §øc, thµnh viªn cña Liªn ®oµn RÝt-te-xhau-d¬ (Rittershaus), £-min (1834-1897) - nhµ th¬ tiÓu t­ s¶n §øc, nhµ c«ng nh©n toµn §øc, theo ph¸i L¸t-xan, trong n¨m 1864-1865 ®· céng d©n chñ, trong nh÷ng n¨m 60 thuéc c¸nh t¶ cña ®¶ng cÊp tiÕn. - 490, 498, 510, t¸c víi c¸c b¸o "Nordstern" vµ "Social - Demokrat". - 149, 810-812. 548.
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1038 b¶n chØ dÉn tªn ng­êi b¶n chØ dÉn tªn ng­êi 1039 RÝt-t¬ (Ritter), C¸c-l¬ (1779-1859) - nhµ ®Þa lý §øc, gi¸o s­ tr­êng §¹i häc tæng th­êng §øc vµ nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ, nhµ t­ t­ëng cña tÇng líp ®Þa hîp BÐc-lin, t¸c gi¶ cña nhiÒu cuèn s¸ch vÒ ®Þa lý. - 41. chñ Phæ ®· bÞ t­ s¶n hãa; trong thêi kú cuéc c¸ch m¹ng 1848-1849 lµ nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ tù do «n hßa, ®øng ®Çu trung t©m c¸nh t¶ R«-bÐc-xt¬ (Roberts), Uy-li-am Prau-tinh (1806-1871) - nhµ luËt häc Anh, g¾n bã trong quèc héi Phæ, vÒ sau tuyªn truyÒn cho nh÷ng t­ t­ëng ph¶n víi phong trµo HiÕn ch­¬ng vµ phong trµo cña c¸c héi c«ng liªn. - 307. ®éng cña "chñ nghÜa x· héi nhµ n­íc" Phæ. - 44, 55. R«-ben (R«bin), S¸c-l¬ Phi-lÝp (1821-1850), - nhµ gi¶i phÉu Ph¸p, gi¸o s­ m« häc ë Pa-ri. - 567. Rèt-hoi-den ( Roodhuizen), A. môc s­ ë Dan-t¬-b«m-m¬, sau nµy lµ chång cña ng­êi em hä cña C¸c M¸c ¡ng-toan-nÐt-ta Phi-lÝp-x¬. - 703. Rª-be-xpi-e (Robespierre), M¸c-xi-mi-liªng (1758-1794) - nhµ ho¹t ®éng lçi l¹c cña cuéc c¸ch m¹ng t­ s¶n Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, l·nh tô cña ph¸i Gia-c«-banh, Rít-xen ( Russell), Gi«n (1792-1878) - nhµ ho¹t ®éng nhµ n­íc Anh, l·nh ®øng ®Çu chÝnh phñ c¸ch m¹ng (1793-1794). - 69. tô ®¶ng VÝch, thñ t­íng (1846-1852 vµ 1865-1866), bé tr­ëng ngo¹i R«-®ª (Rode) - kiÒu d©n §øc ë Li-víc-pun. - 157, 303, 370, 371, 372, 684. giao (1852-1853 vµ 1859-1865). - 255, 286, 418. R«-gia (Rogeard), Lu-i ¤-guýt-xt¬ (1820-1896) - nhµ chÝnh luËn d©n chñ cÊp tiÕn Ru-g¬ ( Ruge), ¸ c-n«n (1802-1880) - nhµ chÝnh luËn §øc, theo ph¸i Hª- Ph¸p, n¨m 1864 lµ mét trong nh÷ng ng­êi s¸ng lËp vµ biªn tËp viªn b¸o ghen trÎ, ®¶ng viªn ®¶ng cÊp tiÕn t­ s¶n, n¨m 1848 lµ nghÞ sÜ Quèc "Rivegauche", n¨m 1865 bÞ truy n· v× bµi v¨n c«ng kÝch chèng l¹i B«-na-p¸c- héi Phran-phuèc thuéc c¸nh t¶, trong nh÷ng n¨m 50 lµ mét trong t¬ vµ l­u vong sang BØ, sau ®ã sang §øc, nhµ ho¹t ®éng tÝch cùc cña C«ng x· nh÷ng thñ lÜnh cña giíi l­u vong tiÓu t­ s¶n §øc ë Anh, sau n¨m Pa-ri. - 233, 704. 1866 lµ ®¶ng viªn ®¶ng tù do d©n téc. - 71, 154, 327. R«-gi¬-x¬ (Rogers), Giªm-x¬ Ðt-uyn T«-r«n-®¬ (1823-1890) - nhµ kinh tÕ häc t­ Ruª-d¬-ghen ( Roesgen), S¸c-l¬ - nh©n viªn h·ng " Ð c-men vµ ¡ng-ghen" ë s¶n Anh, t¸c gi¶ cña nhiÒu t¸c phÈm vÒ lÞch sö nÒn kinh tÕ quèc d©n Anh. - Man-se-xt¬. - 178, 208, 296, 787. 373, 375, 380. Ruy-xtèp ( R üstow), Phri-®rÝch Vin-hem (1821-1878) - sÜ quan §øc vµ R«-s¬ (Roscher), Vin-hem Ghª-oãc Phri-®rÝch (1817-1894) - nhµ kinh tÕ häc tÇm nhµ v¨n qu©n ®éi, nhµ d©n chñ, kiÒu d©n ë Thôy SÜ, n¨m 1860 tham th­êng §øc, gi¸o s­ tr­êng §¹i häc tæng hîp Lai-pxÝch, ng­êi s¸ng lËp c¸i gäi gia vµo cuéc hµnh binh cña Ga-ri-ban ®i vÒ miÒn Nam I-ta-li-a víi t­ lµ tr­êng ph¸i lÞch sö cña khoa kinh tÕ chÝnh trÞ. - 456, 549, 555, 783, 790, c¸ch tham m­u tr­ëng, b¹n cña L¸t-xan. - 17, 112, 131, 137, 145, 799. 149, 421, 659. R«-xt¬ (Rost), Va-len-tin Cri-xti-an Phri-®rÝch (1790-1862) - nhµ ng÷ v¨n häc §øc, nhµ so¹n th¶o tõ ®iÓn §øc - Hy L¹p. - 42. Ruých-kec ( R ückert), Phri-®rÝch (1788-1865) - nhµ th¬ l·ng m¹n §øc vµ R «n ( Roon), An-brÕch (1803-1879) - nhµ ho¹t ®éng nhµ n­íc vµ qu©n sù dÞch gi¶ thi ca ph­¬ng §«ng. - 152. Phæ, tõ n¨m 1873 lµ thèng so¸i, mét trong nh÷ng ®¹i biÓu cña ph¸i qu©n phiÖt Phæ, bé tr­ëng quèc phßng (1859-1873) vµ bé tr­ëng h¶i qu©n (1861-1871), thùc hiÖn viÖc c¶i tæ l¹i qu©n ®éi Phæ. - 88, 159, 164. Rèt-bÐc-tót (Rodbertus), I-«-han C¸c (1805-1875) - nhµ kinh tÕ häc tÇm
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1040 b¶n chØ dÉn tªn ng­êi b¶n chØ dÉn tªn ng­êi 1041 ®éng chÝnh trÞ Anh, ®¹i biÓu cña c¸nh cÊp tiÕn trong ®¶ng VÝch. - 153. SÕch-xpia (Shakespeare), Uy-li-am (1564-1616) - nhµ v¨n lín cña Anh. - 152. S SÕp-xbe-ri (Shaftesbury), An-t«-ni E-sli Cu-pe-r¬, b¸ t­íc (1801-1885) - nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ Anh, trong nh÷ng n¨m 40 ®· cÇm ®Çu nhãm nh÷ng ng­êi tõ thiÖn thuéc ®¶ng To-ri trong nghÞ viÖn, tõ n¨m 1847 lµ ®¶ng viªn ®¶ng VÝch, Sa-bª-lÝt-x¬ (Schabelitz), I-a-cèp (1827-1899) - nhµ xuÊt b¶n vµ bu«n b¸n s¸ch ng­êi ñng hé gi¸o héi h¹ ®¼ng. - 418. Thôy SÜ, ®¶ng viªn ®¶ng cÊp tiÕn t­ s¶n; cuèi nh÷ng n¨m 40 - ®Çu nh÷ng n¨m Si-li (Schily), VÝch-to (1810-1875) - nhµ d©n chñ §øc, lµm nghÒ luËt s­, tham gia 50 ®· cã quan hÖ víi M¸c vµ ¡ng-ghen. - 498, 519, 785. cuéc khëi nghÜa Ba-®en - Pphan-x¬ n¨m 1849; sau ®ã lµ kiÒu d©n Ph¸p, thµnh viªn cña Quèc tÕ, ®· gióp ®ì Tæng héi ®ång trong cuéc ®Êu tranh nh»m cñng Sa-ph¬-hau-den (Sehaafhausen), HÐc-man (1816-1893) - nhµ nh©n chñng häc vµ cè Quèc tÕ ë Pa-ri, tham dù Héi nghÞ Lu©n §«n n¨m 1865. - 60, 61, 68, 83, 91, sinh lý häc §øc. - 36. 114, 122, 128, 133, 152, 158-162, 173, 558, 562, 563, 795-799. Sa-xp« (Chassepot), ¡ng-toan An-ph«ng-x¬ (1833-1905) - nhµ s¸ng chÕ qu©n ®éi Si-linh (Schilling), C¸c - ng­êi tham gia phong trµo c«ng nh©n §øc, lµm nghÒ thî Ph¸p. - 488. s¾p ch÷, thµnh viªn cña Liªn ®oµn c«ng nh©n toµn §øc, ®Êu tranh chèng l¹i S¸c-l¬ V (1500-1558) - hoµng ®Õ cña c¸i gäi lµ §Õ quèc La M· thÇn th¸nh (1519- ban l·nh ®¹o cña liªn ®oµn, tõ gi÷a n¨m 1866 lµ chñ tÞch héi liªn hiÖp c«ng 1556) vµ vua T©y Ban Nha (1516-1556) d­íi tªn gäi S¸c-l¬ I; h×nh t­îng cña nh©n d©n chñ - x· héi, tõ n¨m 1869 lµ ®¶ng viªn ®¶ng d©n chñ - x· héi. - 188, S¸c-l¬ V ®· ®­îc L¸t-xan sö dông trong vë kÞch "Phran-tx¬ Ph«n DÝch-kinh- 192-196. ghen". - 62. Si-l¬ (Schiller), Phri-®rÝch (1759-1805) - nhµ v¨n lín cña §øc. - 18, 41, 55, 332, S¸p-p¬ (Sehapper), C¸c (1812-1870) - nhµ ho¹t ®éng næi tiÕng cña phong trµo 636. c«ng nh©n §øc vµ c«ng nh©n quèc tÕ, mét trong nh÷ng ng­êi l·nh ®¹o §ång Slai-®en (Schleiden), Mat-ti-a-x¬ I-a-cèp (1804-1881) - nhµ thùc vËt häc lín cña minh nh÷ng ng­êi chÝnh nghÜa, ñy viªn ban chÊp hµnh trung ­¬ng Liªn ®oµn §øc, n¨m 1838 ®· ®­a ra lý thuyÕt vÒ sù xuÊt hiÖn nh÷ng tÕ bµo míi tõ nh÷ng nh÷ng ng­êi céng s¶n, tham gia cuéc c¸ch m¹ng 1848-1849; n¨m 1850 lµ mét tÕ bµo cò. - 40. trong nh÷ng ng­êi cÇm ®Çu phe nhãm bÌ ph¸i phiªu l­u trong thêi gian cã sù Slèt-x¬ (Schlosser), Phri-®rÝch Cri-xtèp (1776-1861) - nhµ sö häc t­ s¶n §øc, ph©n liÖt trong Liªn ®oµn nh÷ng ng­êi céng s¶n; tõ n¨m 1856 l¹i gÇn gòi víi ng­êi theo chñ nghÜa tù do. - 40. M¸c, thµnh viªn cña Tæng héi ®ång Quèc tÕ (1865), tham dù Héi nghÞ Lu©n Sman-hau-den (Schmalhausen), Ca-r«-li-na - ng­êi ch¸u g¸i hä cña C¸c M¸c. - §«n n¨m 1865. - 325, 333. 122, 135. SÐc-man (Sherman), Uy-li-am Te-cum-xª (1820-1891) - t­íng Mü vµ nhµ ho¹t Sman-hau-den (Schmalhausen), X«-phi-a (1816 - sau 1883) - chÞ c¶ cña C¸c M¸c. ®éng chÝnh trÞ, tham gia cuéc chiÕn tranh chèng Mª-hi-c« (1846-1848) vµ Néi - 122. chiÕn ë Mü (1861-1865) ®øng vÒ phÝa ng­êi miÒn B¾c; tõ th¸ng N¨m ®Õn Snai-®¬ (Sznayde), Phran-x¬ (1790-1850) - ng­êi tham gia cuéc khëi nghÜa Ba th¸ng Ch¹p 1864 ®· l·nh ®¹o qu©n lÝnh hoµn thµnh th¾ng lîi cuéc hµnh qu©n Lan n¨m 1830-1831, n¨m 1849 lµ viªn t­íng cña ®¹o qu©n c¸ch m¹ng Ba-®en ®Õn bê biÓn ¸t-lan-tÝch ("cuéc ®ét kÝch vµo bê biÓn"); trong nh÷ng n¨m 1869- - Pphan-x¬. - 648. 1884 lµ chØ huy qu©n ®éi Mü. - 54, 119, 602, 620, 643-647. Sim-men-phen-nÝch (Schimmelpfennig), A-lÕch-x¨ng-®r¬ (1824-1865) - sÜ quan Sª-ri-®an (Sheridan), Ri-s¸c Blin-xki (1751-1816) - nhµ viÕt kÞch vµ nhµ ho¹t
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1042 b¶n chØ dÉn tªn ng­êi b¶n chØ dÉn tªn ng­êi 1043 Phæ, nhµ d©n chñ tiÓu t­ s¶n, tham gia cuéc khëi nghÜa Ba-®en - Pphan-x¬ thæ Ph¸p. - 127, 310, 332, 385, 388, 404, 751. n¨m 1849, sau ®ã sèng l­u vong, ng¶ theo phe nhãm bÌ ph¸i phiªu l­u Vi-lÝch Sti-l¬ (Stieler), A-®«n-ph¬ (1775-1836) - nhµ vÏ b¶n ®å ng­êi §øc. - 42. - S¸p-p¬; tham gia cuéc Néi chiÕn ë Mü ®øng vÒ phÝa ng­êi miÒn B¾c. - 681. StiÕc-n¬ (Stirner), M¸c-x¬ (bót danh cña Ca-xpa SmÝt) (1806-1856) - nhµ triÕt häc Soãc-lem-m¬ (Schoslemmer), C¸c (1834-1892) - nhµ hãa häc h÷u c¬ lín cña §øc, §øc, ng­êi theo ph¸i Hª-ghen trÎ, mét trong nh÷ng nhµ t­ t­ëng cña chñ nhµ biÖn chøng duy vËt, gi¸o s­ ë Man-se-xt¬; ®¶ng viªn ®¶ng d©n chñ x· héi nghÜa c¸ nh©n t­ s¶n vµ chñ nghÜa v« chÝnh phñ. - 417. §øc, b¹n cña M¸c vµ ¡ng-ghen. - 125, 422, 426, 434, 531, 550, 566, 568, 578. St¬-r«n (Strohn), Vin-hem - ®¶ng viªn cña Liªn ®oµn nh÷ng ng­êi céng s¶n, mét S« (Shaw), R«-bít (mÊt n¨m 1869) - nhµ ho¹t ®éng cña phong trµo c«ng nh©n trong nh÷ng ng­êi b¹n cña M¸c vµ ¡ng-ghen, kiÒu d©n ë Br¸t-phoãc-®¬. - 70, Anh, lµm nghÒ thî s¬n, tham dù héi nghÞ ngµy 28 th¸ng ChÝn 1864 t¹i héi 71, 79, 90, 112, 190, 193, 210, 506, 513, 777. tr­êng Xanh - M¸c-tin, thµnh viªn cña Tæng héi ®ång Quèc tÕ (1864-1869), ®· Stum-ph¬ (Stumpf), Pau-¬ (kho¶ng 1827-1913) - nhµ ho¹t ®éng cña phong trµo tham gia tÝch cùc vµo c«ng viÖc cña Tæng héi ®ång, tuyªn truyÒn nh÷ng t­ t­ëng cña Quèc tÕ trong c¸c tæ chøc c¬ së cña c¸c héi c«ng liªn, thñ quü cña c«ng nh©n §øc, lµm nghÒ thî m¸y; n¨m 1847 lµ thµnh viªn Héi c«ng nh©n Héi ®ång (1867-1868), th­ ký th«ng tÊn cho Mü (1867-1869), tham dù héi nghÞ §øc ë Bruy-xen, thµnh viªn cña Liªn ®oµn nh÷ng ng­êi céng s¶n, tham gia cña Quèc tÕ ë Lu©n §«n (1865) vµ §¹i héi Bruy-xen (1868). - 531. cuéc c¸ch m¹ng 1848-1849 ë §øc, thµnh viªn cña Quèc tÕ, ®¹i biÓu §¹i héi cña S«-xe-r¬ (Chaucer), Giª-phri (1340-1400) - nhµ th¬ lín cña Anh, ng­êi ®Æt nÒn Quèc tÕ ë L«-dan (1867), ®¶ng viªn ®¶ng d©n chñ - x· héi §øc. - 217, 317, 330, mãng cho nÒn v¨n häc d©n téc Anh. - 709. 332, 513, 580, 582, 668, 682, 689, 782. S¬-pru-nec Ph«n MÐc-x¬ (Spruner von Merz), C¸c (1803-1892) - nhµ sö häc §øc vµ Suª-l¬ (Schöler), Lin-na - n÷ gi¸o viªn, b¹n cña gia ®×nh M¸c. - 196, 430. ng­êi vÏ b¶n ®å, ng­êi lËp nhiÒu tËp b¶n ®å ®Þa lý lÞch sö vµ t¸c gi¶ cña mét S uª-man ( Schö mann), Ghª-oãc Phri-®rÝch (1793-1979) - nhµ ng÷ v¨n häc lo¹t t¸c phÈm vÒ lÞch sö §øc. - 42. vµ nhµ sö häc §øc, t¸c gi¶ cña mét lo¹t t¸c phÈm vÒ lÞch sö Hy L¹p cæ Sram (Schramm), Ru-®«n-ph¬ (1813-1882) - nhµ chÝnh luËn §øc, nhµ d©n chñ ®¹i. - 41. tiÓu t­ s¶n, n¨m 1848 lµ nghÞ sÜ quèc héi Phæ thuéc c¸nh t¶, sau c¸ch m¹ng Suªn-b©y-¬ (Schönbein), Cri-xti-an Phri-®rÝch (1799-1868) - nhµ hãa häc §øc, l­u vong sang Anh; lªn tiÕng chèng l¹i M¸c; trong nh÷ng n¨m 60 lµ ng­êi ñng gi¸o s­ tr­êng §¹i häc tæng hîp Ba-l¬. - 243, 249. hé Bi-xm¸c. - 55, 635. S un-tx¬ - §ª-lÝt-x¬ ( Schulze - Delitsch), HÐc-man (1808-1883) - nhµ ho¹t Stai-n¬-tan (Steinthal) - chñ mét h·ng bu«n ë Man-se-xt¬, n¬i mµ Ghª-oãc VÐc- ®éng chÝnh trÞ §øc vµ nhµ kinh tÕ häc tÇm th­êng t­ s¶n, ng­êi ñng th¬ ®· phôc dÞch ë ®ã. - 133, 134. hé viÖc thèng nhÊt n­íc §øc d­íi b¸ quyÒn cña n­íc Phæ, mét trong nh÷ng S ti-b¬ ( Stieber), Vin-hem (1818-1882) - quan chøc c¶nh s¸t Phæ, côc ng­êi s¸ng lËp ®¶ng liªn minh d©n téc (1859); trong nh÷ng n¨m 60 lµ tr­ëng côc c¶nh s¸t chÝnh trÞ Phæ (1850-1860), mét trong nh÷ng ng­êi mét trong nh÷ng ng­êi cÇm ®Çu ph¸i cÊp tiÕn, t×m c¸ch lµm cho c«ng tæ chøc vô ¸n ë Khuªn chèng l¹i c¸c ®¶ng viªn cña Liªn ®oµn nh÷ng nh©n sao nh·ng cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng b»ng c¸ch tæ chøc ra c¸c héi hîp ng­êi céng s¶n vµ lµ nh©n chøng trong vô ¸n ®ã (1852); ®· cïng Vec-mót so¹n t¸c x·. - 19, 229, 484, 502, 572, 574, 692. th¶o cuèn s¸ch bÞa ®Æt "Nh÷ng ©m m­u céng s¶n cña thÕ kû XIX"; trong thêi gian cuéc chiÕn tranh Phæ - ¸o (1866) vµ Ph¸p - Phæ (1870-1871) lµ côc tr­ëng Suèc-x¬ (Schurz), C¸c-l¬ (1829-1906) - nhµ d©n chñ tiÓu t­ s¶n, nhµ chÝnh luËn côc c¶nh s¸t qu©n sù ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng gi¸n ®iÖp vµ ph¶n gi¸n trªn l·nh
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1044 b¶n chØ dÉn tªn ng­êi b¶n chØ dÉn tªn ng­êi 1045 kiÖt xuÊt cña Anh. - 708. §øc; tham gia cuéc khëi nghÜa Ba-®en - Pphan-x¬ n¨m 1849; di c­ sang Thôy SÜ, sau ®ã sang Mü, tham gia cuéc néi chiÕn ®øng vÒ phÝa ng­êi miÒn B¾c, mét Tin-®an (Tyndall), Gi«n (1820-1893) - nhµ vËt lý häc Anh. - 63, 100, 125, trong nh÷ng l·nh tô cña ®¶ng céng hßa, sau nµy lµ nhµ ho¹t ®éng nhµ n­íc 230, 816. Mü. - 603. Tim-m¬ (Thimm), Phran-x¬ - nhµ bu«n s¸ch ë Man-se-xt¬. - 555, 654. * Svai-x¬ (Schweitzer), I-«-han B¸p-ti-xt¬ (1833-1875) - mét trong nh÷ng ®¹i Toãc-bª-c¬ (Thorbecke), I-an Ru-®«n-ph¬ (1798-1872) - nhµ ho¹t ®éng biÓu næi tiÕng cña ph¸i L¸t-xan ë §øc; trong nh÷ng n¨m 1864-1867 lµ chñ bót chÝnh trÞ vµ nhµ n­íc Hµ Lan, l·nh tô ®¶ng tù do, ®øng ®Çu chÝnh phñ (1849- tê b¸o "Social - Demokrat", chñ tÞch Liªn ®oµn c«ng nh©n toµn §øc (1867- 1853, 1862-1866 vµ 1871-1872). - 703. 1871), ñng hé chÝnh s¸ch do Bi-xm¸c thi hµnh nh»m thèng nhÊt n­íc §øc "tõ Toãc-n¬-t¬n (Thornton), Uy-li-am T«-m¸t (1813-1880) - nhµ kinh tÕ häc t­ s¶n trªn xuèng" d­íi b¸ quyÒn cña Phæ, ng¨n c¶n viÖc c«ng nh©n §øc gia nhËp Anh, ng­êi kÕ tôc Gi«n Xtiu-¸c Mi-l¬. - 524. Quèc tÕ, tiÕn hµnh ®Êu tranh chèng l¹i ®¶ng c«ng nh©n d©n chñ - x· héi; n¨m T«-lanh (Tolain), H¨ng-ri Lu-i (1828-1897) - thî ch¹m Ph¸p, theo ph¸i Pru-®«ng 1872 bÞ ®­a ra khái Liªn ®oµn c«ng nh©n toµn §øc sau khi nh÷ng mèi liªn hÖ c¸nh h÷u; tham dù héi nghÞ thµnh lËp cña Quèc tÕ ngµy 28 th¸ng ChÝn 1864, cña «ng ta víi chÝnh quyÒn Phæ bÞ v¹ch trÇn. - 32 - 38, 43-46, 60, 76, 80, 83-88, mét trong nh÷ng ng­êi l·nh ®¹o chi bé cña Quèc tÕ ë Pa-ri, ®¹i biÓu héi nghÞ 97, 98, 102-113, 121, 130, 131, 139, 143, 156, 163, 180, 220, 388, 473, 488, 495, cña Quèc tÕ ë Lu©n §«n (1865), §¹i héi Gi¬-ne-v¬ (1866), L«-dan (1867), 519, 625, 635, 637, 639, 649. Bruy-xen (1868) vµ §¹i héi Ba-l¬ (1869); sau ngµy 4 th¸ng ChÝn 1870 lµ ®¹i biÓu Quèc héi, trong thêi kú C«ng x· Pa-ri ®· chuyÓn sang phÝa ph¸i VÐc-x©y, n¨m 1871 bÞ khai trõ khái Quèc tÕ. - 19, 61, 91, 115, 137, 232, 350, 592, 612, T 720. T¬-rª-m« (TrÐmaux), Pi-e-r¬ - nhµ v¹n vËt häc Ph¸p. - 340, 343, 346, 351-360, Tao-xen-®¬ (Townshend), hÇu t­íc - nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ Anh, thñ quü cña 742. Liªn minh d©n téc Anh v× ®éc lËp cña Ba Lan. - 61, 116, 378. T¬-ruýp-n¬ (Trübner), Ni-c«-la-ót (1817-1884) - nhµ bu«n s¸ch ng­êi §øc, vµ Tay-lo (Taylor), Phi-t¬ An-phrÐt (1819-1891), nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ Anh, ®¶ng ng­êi xuÊt b¶n ë Lu©n §«n. - 154. viªn ®¶ng cÊp tiÕn t­ s¶n, nghÞ sÜ, - 116, 630. T¬p-p¬ (Tupper), M¸c-tin (1810-1889) - nhµ th¬ Anh, t¸c gi¶ cña nhiÒu bµi th¬ TÐc-n« (Ternaux), Lu-i Moãc-ti-m¬ (1808-1871) - nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ ph¶n bao hµm nh÷ng lêi r¨n d¹y rçng tuÕch. - 813, 974. ®éng vµ nhµ sö häc Ph¸p. - 41. Tu-v¬-nen (Thouvenel), £-®u-a ¡ng-toan (1818-1866) - nhµ ho¹t ®éng nhµ n­íc vµ nhµ ngo¹i giao Ph¸p, theo ph¸i B«-na-p¸c-t¬, bé tr­ëng ngo¹i giao (1860- Ten-g¬ (Tenge) (sinh kho¶ng n¨m 1833) - ng­êi ®µn bµ quen biÕt gÇn gòi víi gia 1862). - 225. ®×nh Cu-ghen-man ë Han-n«-v¬, quan t©m ®Õn häc thuyÕt cña M¸c vµ Quèc tÕ I. - 758, 759, 763, 770. Tve-xten (Twesten), C¸c (1820-1870) - nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ §øc, lµm nghÒ luËt gia, nghÞ sÜ h¹ nghÞ viÖn Phæ (tõ 1861) vµ Quèc héi §øc (tõ 1867); Tª-ren-xi (Pu-bli-ót Tª-ren-xi-ót A-ph¬) (kho¶ng n¨m 185-159 tr­íc c«ng mét trong nh÷ng l·nh tô cña ®¶ng cÊp tiÕn, n¨m 1866 lµ mét trong nh÷ng nguyªn) - nhµ biªn so¹n hµi kÞch næi tiÕng cña La M·. - 53, 580. ng­êi s¸ng lËp ®¶ng tù do d©n téc. - 366. TÕch-ke-r©y (Thackerey), Uy-li-am M©y-cpi-x¬ (1811-1863) - nhµ v¨n hiÖn thùc
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1046 b¶n chØ dÉn tªn ng­êi b¶n chØ dÉn tªn ng­êi 1047 U V U-de-®¬m (Usedom), C¸c-l¬ Ghª-oãc Lót-vÝch Gvi-®«, b¸ t­íc (1805-1884) - nhµ ngo¹i giao Phæ vµ §øc, ng­êi ®­îc ñy quyÒn trong Quèc héi Phran-phuèc V¸c-g¬-n¬ (Wagener), HÐc-man (1815-1889) - nhµ chÝnh luËn vµ ho¹t ®éng chÝnh (1848) vµ Quèc héi Phran-phuèc trªn s«ng Mai-n¬ (1858-1859), ®¹i sø ë I-ta- trÞ §øc, nhµ t­ t­ëng cña giíi quý téc Phæ ®· ®­îc t­ s¶n hãa; chñ bót tê "New li-a (1863-1869). - 532, 542. Preuische Zeitung" (1848-1854), mét trong nh÷ng ng­êi s¸ng lËp ra ®¶ng b¶o Uèc-c¸c-t¬ (Urquhart), §a-vÝt (1805-1877) - nhµ ngo¹i giao Anh, nhµ chÝnh luËn thñ Phæ, cè vÊn giÊu mÆt trong chÝnh phñ cña Bi-xm¸c (1866-1873); ng­êi ph¶n ®éng chÝnh trÞ, th©n Thæ NhÜ Kú; trong nh÷ng n¨m 30 ®· ®¶m nhËn ñng hé "chñ nghÜa x· héi nhµ n­íc" ph¶n ®éng Phæ. - 28, 345, 637, 649. träng tr¸ch ngo¹i giao ë Thæ NhÜ Kú, nghÞ sÜ (1847-1852), ng­êi s¸ng lËp vµ V¸c-ne-b«n-®¬ ( Warnebold), Ð c-n¬-xt¬ - luËt s­ §øc ë Han-n«-v¬, ®¶ng chñ bót b¸o "Free Press" (1855-1865) vµ t¹p chÝ "Diplomatic Review" (1866- viªn ®¶ng cÊp tiÕn, sau ®ã theo ph¸i tù do - d©n téc, tay sai cña Bi- 1877). - 27, 56, 159, 199, 388, 501, 540. xm¸c. - 403, 543. U«n-p«n (Walpole), Xpen-c¬ H«-ra-xi-« (1806-1898) - nhµ ho¹t ®éng nhµ n­íc Vanh-x¸c (Vinçard), Pi-e §ª-ni (1820-1882) - nhµ chÝnh luËn - c«ng nh©n Ph¸p, Anh, ®¶ng viªn ®¶ng To-ri, bé tr­ëng néi vô (1852, 1858-1859 vµ 1866-1867). tham gia cuéc c¸ch m¹ng 1848, cã ch©n trong ñy ban Lóc-x¨m-bua; nhµ ho¹t - 334, 427, 446. ®éng tÝch cùc cña phong trµo hîp t¸c x·, t¸c gi¶ mét lo¹t t¸c phÈm viÕt vÒ t×nh U«n-t¬n (Walton), An-phrÐt A. (sinh n¨m 1816) - nhµ ho¹t ®éng cña phong trµo c¶nh cña giai cÊp c«ng nh©n, thµnh viªn cña Quèc tÕ. - 663. d©n chñ Anh, kiÕn tróc s­, thµnh viªn cña §ång minh c¶i c¸ch, chñ tÞch §ång * V©y-®¬-mai-¬ (Weydemeyer), I-«-xÝp (1818-1866) - nhµ ho¹t ®éng næi tiÕng cña minh c¶i c¸ch quèc gia, thµnh viªn cña Tæng héi ®ång Quèc tÕ (1867-1870), ®¹i phong trµo c«ng nh©n §øc vµ c«ng nh©n Mü; n¨m 1846-1847 lµ ng­êi theo biÓu §¹i héi L«-dan (1867). - 473. "chñ nghÜa x· héi ch©n chÝnh", nhê ¶nh h­ëng cña M¸c vµ ¡ng-ghen, ®· Uy-le-r¬ (Wheeler), Gioãc-gi¬ Uy-li-am - nhµ ho¹t ®éng cña phong trµo c«ng nh©n chuyÓn sang lËp tr­êng cña chñ nghÜa céng s¶n khoa häc, lµ thµnh viªn cña Anh; tham dù héi nghÞ ngµy 28 th¸ng ChÝn 1864 t¹i héi tr­êng Xanh - M¸c- Liªn ®oµn nh÷ng ng­êi céng s¶n; tham gia cuéc c¸ch m¹ng 1848-1849 ë §øc, tin, thµnh viªn cña Tæng héi ®ång Quèc tÕ (1864-1867), thñ quü cña Tæng héi mét trong nh÷ng biªn tËp viªn cã träng tr¸ch cña tê "Neue Deutsche Zeitung" ®ång (1864-1865, 1865-1867), tham dù Héi nghÞ cña Quèc tÕ ë Lu©n §«n (1849-1850), sau thÊt b¹i cña cuéc c¸ch m¹ng l­u vong sang Mü, tham gia (1865), ñy viªn ban chÊp hµnh §ång minh c¶i c¸ch. - 404, 405. cuéc Néi chiÕn ®øng vÒ phÝa nh÷ng ng­êi miÒn B¾c; lµ ng­êi ®Æt nÒn mãng ®Çu tiªn cho viÖc tuyªn truyÒn chñ nghÜa M¸c ë Mü; lµ b¹n vµ chiÕn h÷u cña Uy-li-am, hoµng th©n O-r¨ng-gi¬ (1840-1879) - ng­êi kÕ vÞ ngai vµng Hµ M¸c vµ ¡ng-ghen. - 46, 47, 52, 60, 72, 107, 110, 156, 599, 600, 603-608, 612, Lan. - 322. 642, 644, 648, 649. V©y-®¬-mai-¬ (Weydemeyer), Lu-i-da - vî cña I-«-xÝp V©y-®¬-mai-¬. - 603, 606, 650, 787. V©y-x¬ (Wei), Gvi-®« (1822-1899) - nhµ b¸o §øc, nhµ d©n chñ tiÓu t­ s¶n, tham gia cuéc c¸ch m¹ng 1848-1849 ë §øc; trong nh÷ng n¨m 60 thuéc c¸nh t¶ trong
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1048 b¶n chØ dÉn tªn ng­êi b¶n chØ dÉn tªn ng­êi 1049 l­u vong ë Niu Oãc, n¨m 1866 lµ chñ tÞch Liªn ®oµn c«ng nh©n toµn §øc ë Niu ®¶ng cÊp tiÕn, chñ bót b¸o "Berliner Reform" (1863-1866) vµ "Zukunft" (1867- Oãc, con trai cña Vª-b¬ Va-len-tin Gi«-dÐp. - 774-776. 1871). - 498, 505, 577, 586. Vª-ni-n¬ (VÐsinier), Pi-e-r¬ (1826-1902) - nhµ chÝnh luËn tiÓu t­ s¶n Ph¸p, ng­êi Ve-ne-r¬ (Wehner), I. G. - ng­êi l­u vong §øc ë Man-se-xt¬, nh÷ng n¨m 60 thÕ kû chèng l¹i B«-na-p¸c-t¬, sèng l­u vong, mét trong nh÷ng ng­êi tæ chøc chi bé XIX thñ quü Héi Si-l¬, ng­êi quen cña Phri-®rÝch - ¡ng-ghen. - 337, 375, 832, Ph¸p ë Lu©n §«n, tham gia vµo c«ng viÖc cña Héi nghÞ Lu©n §«n cña Quèc tÕ 837. vµo n¨m 1865, bÞ khai trõ khái thµnh phÇn cña Héi ®ång vµo n¨m 1866 do vu Ve-xt¬-pha-len (Westphalen), Õt-ga Ph«n (1819 - kho¶ng 1890) - em cña Gien-ni c¸o chèng l¹i Tæng héi ®ång vµ phï hîp víi ®iÒu ®ã lµ quyÕt ®Þnh cña §¹i héi M¸c; n¨m 1846 gia nhËp vµo ñy ban th«ng tin céng s¶n Bruy-xen; trong Bruy-xen (1868) khai trõ khái Quèc tÕ; thµnh viªn cña C«ng x· Pa-ri, sau khi nh÷ng n¨m 50-60 sèng l­u vong ë Mü. - 167, 168, 185, 189, 193-196, 200, 206, C«ng x· bÞ ®µn ¸p di c­ sang Anh, ng­êi xuÊt b¶n ë Lu©n §«n tê "FÐdÐation" 212. vµ lµ thµnh viªn cña Héi ®ång liªn bang toµn thÕ giíi chèng l¹i M¸c vµ Tæng Ve-xt¬-pha-len (Westphalen), PhÐc-®i-n¨ng Ph«n (1799-1876) - nhµ ho¹t ®éng héi ®ång Quèc tÕ. - 231-235, 264, 277. nhµ n­íc Phæ, bé tr­ëng néi vô (1850-1858), phÇn tö ph¶n ®éng, anh em cïng Vª-nª-®©y (Venedey), I-a-cèp (1805-1871) - nhµ chÝnh luËn cÊp tiÕn §øc, n¨m cha kh¸c mÑ víi Gien-ni M¸c. - 50, 193, 669, 759, 810. 1848-1849 lµ nghÞ sÜ Quèc héi Phran-phuèc, thuéc c¸nh h÷u; sau c¸ch m¹ng VÐc-m«-ren (Vermorel), ¤-guy-xt¬ (1841-1871) - nhµ chÝnh luËn Ph¸p, theo ph¸i 1848-1849 lµ ng­êi theo chñ nghÜa tù do, chèng l¹i viÖc thèng nhÊt n­íc §øc Pru-®«ng, chñ bót tê "Courrier français" (1866-1867), thµnh viªn C«ng x· Pa- d­íi b¸ quyÒn cña Phæ. - 798. ri, bÞ th­¬ng nÆng khi tham gia c¸c trËn chiÕn trªn ®­êng phè Pa-ri th¸ng Vª-r«ng (VÐron), Lu-i §ª-di-r¬ (1798-1867) - nhµ b¸o vµ nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ N¨m 1871 vµ chÕt khi bÞ b¾t lµm tï binh. - 478-482, 487, 492. Ph¸p, tr­íc n¨m 1848 theo ph¸i Oãc-lª-¨ng, sau ®ã theo ph¸i B«-na-p¸c-t¬, VÐc-mót (Wermuth) - gi¸m ®èc c¶nh s¸t ë Han-n«-v¬, ng­êi lµm chøng t¹i phiªn ng­êi së h÷u tê "Constitutionel". - 513. tßa xö nh÷ng ng­êi céng s¶n ë Khuªn (1852); cïng víi Sti-b¬ so¹n th¶o cuèn Vi-g¨ng (Wigand), Guy-g« (1822-1873) - nhµ xuÊt b¶n vµ nhµ bu«n b¸n s¸ch §øc; s¸ch "Nh÷ng ©m m­u céng s¶n cña thÕ kû XIX". - 446. con trai cña nhµ xuÊt b¶n s¸ch næi tiÕng èt-t« Vi-g¨ng ë Lai-pxÝch, tõ n¨m 1864 trªn thùc tÕ ®· l·nh ®¹o h·ng. - 457, 498. Vª-b¬ (Weber), Gi«-dÐp Va-len-tin (1814-1895) - thî söa ch÷a ®ång hå §øc, tham gia phong trµo c¸ch m¹ng ë Ba-®en n¨m 1848; sau thÊt b¹i cña cuéc c¸ch Vi-g¨ng (Wigand), èt-t« (1795-1870) - nhµ xuÊt b¶n vµ bu«n b¸n s¸ch §øc, chñ m¹ng sèng l­u vong ë Lu©n §«n; thµnh viªn cña Héi gi¸o dôc céng s¶n chñ h·ng ë Lai-pxÝch chuyªn xuÊt b¶n nh÷ng t¸c phÈm cña c¸c nhµ v¨n cÊp tiÕn. - nghÜa cña c«ng nh©n §øc. - 774-776. 400, 406, 412, 420, 430, 441. Vi-lÝnh (Willich), Au-gu-xt¬ (1810-1878) - sÜ quan Phæ, tõ chøc v× quan ®iÓm Vª-b¬ (Weber), Lu-i - thî ch÷a ®ång hå §øc, sau cuéc c¸ch m¹ng 1848-1849 ë §øc chÝnh trÞ, lµ ®¶ng viªn cña Liªn ®oµn nh÷ng ng­êi céng s¶n, tham gia cuéc sèng l­u vong ë Lu©n §«n, theo ph¸i L¸t-xan, thµnh viªn Héi gi¸o dôc céng khëi nghÜa Ba-®en - Pphan-x¬ n¨m 1849; mét trong sè nh÷ng ng­êi ®øng ®Çu s¶n chñ nghÜa cña c«ng nh©n §øc; th¸ng T­ n¨m 1865 bÞ khai trõ khái héi v× ph¸i bÌ ph¸i phiªu l­u trong thêi kú ph©n liÖt cña Liªn ®oµn nh÷ng ng­êi ©m m­u chèng l¹i M¸c vµ nh÷ng ng­êi ñng hé «ng, con trai cña Gi«-dÐp Va- céng s¶n n¨m 1850; n¨m 1853 di c­ sang Mü, tham gia cuéc Néi chiÕn ®øng vÒ len-tin Vª-b¬. - 153, 775, 776. phÝa nh÷ng ng­êi miÒn B¾c. - 149, 602. Vª-b¬ (Weber), Vin-hem - thî ch÷a ®ång hå §øc theo ph¸i L¸t-xan; sau n¨m 1864 VÝch-ke-®¬ (Wickede), I-u-li-ót (1819-1896) - sÜ quan vµ nhµ v¨n qu©n ®éi §øc,
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1050 b¶n chØ dÉn tªn ng­êi b¶n chØ dÉn tªn ng­êi 1051 trong thêi gian næ ra cuéc chiÕn tranh ¸o - Phæ (1866) vµ chiÕn tranh Ph¸p - gia phong trµo sinh viªn, trong nh÷ng n¨m 1834-1839 bÞ giam cÇm trong ngôc Phæ (1870-1871) lµ phãng viªn qu©n ®éi cña tê "Kölnische Zeitung" trong ®¹i tï cña Phæ, trong nh÷ng n¨m 1846-1847 lµ ñy viªn ñy ban th«ng tin céng s¶n b¶n doanh qu©n ®éi §øc. - 278. Bruy-xen, tõ th¸ng ba 1848 lµ ñy viªn Ban chÊp hµnh trung ­¬ng Liªn ®oµn nh÷ng ng­êi céng s¶n, trong nh÷ng n¨m 1848-1849 lµ mét trong nh÷ng biªn VÝch-to - £-ma-nu-en II (1820-1878) - vua X¸c-®i-ni (1849-1861), vua I-ta-li-a tËp viªn tê "New Rheinische Zeitung", ®¹i biÓu Quèc héi Phran-phuèc; n¨m (1861-1878). - 297, 317-322, 526, 531. 1853 lµ gi¸o viªn ë Man-se-xt¬, b¹n, chiÕn h÷u cña M¸c vµ ¡ng-ghen. - 12, 13, VÝch-to-ri-a (1819-1901) - n÷ hoµng Anh (1837-1901). - 529, 561. 27, 29, 85, 124, 132, 133, 206, 248, 251, 264, 516, 526, 599-600, 650, 768, 792. ViÕc-ghi-l¬ (Pu-bli-ót ViÕc-ghi-li-ót Ma-r«n) (70-19 tr­íc c«ng nguyªn) - nhµ th¬ Vran-ghen (Wrangel), Phri-®rÝch Hen-rÝch Ec-ne-xt¬, b¸ t­íc (1784-1877) - lçi l¹c La M·. - 741. nguyªn so¸i Phæ, ®¹i biÓu cã tiÕng cña giíi qu©n phiÖt Phæ; mét trong nh÷ng ViÕc-khèp (Verchow), Ru-®«n-ph¬ (1821-1902) - nhµ tù nhiªn häc næi tiÕng vµ nhµ ng­êi tham gia chÝnh vµo cuéc ®¶o chÝnh ph¶n ®éng ë Phæ vµ gi¶i t¸n Quèc héi ho¹t ®éng chÝnh trÞ t­ s¶n §øc, ng­êi khëi x­íng ra m«n bÖnh lý tÕ bµo, chèng Phæ th¸ng M­êi mét 1848; tæng chØ huy qu©n ®éi liªn hîp l¹i §¸c-uyn; mét trong sè nh÷ng ng­êi s¸ng lËp vµ l·nh ®¹o ®¶ng tiÕn bé; sau ¸o - Phæ trong thêi gian næ ra cuéc chiÕn tranh §an M¹ch. - 644. n¨m 1871 tá ra lµ mét kÎ ph¶n c¸ch m¹ng, kÎ ®iªn cuång chèng l¹i chñ nghÜa Vót (Wood) - luËt gia ë Man-se-xt¬. - 134. x· héi. - 401. Vót-c¬ (Wuttke), I-«-han C¸c-l¬ Hen-rÝch (1818-1876) - nhµ sö häc vµ nhµ ho¹t ViÕc-th¬ (Wirth), Mac (1822-1900) - nhµ kinh tÕ t­ s¶n tÇm th­êng vµ nhµ chÝnh ®éng chÝnh trÞ §øc, ®¹i biÓu Quèc héi Phran-phuèc (1849), mét trong nh÷ng luËn §øc. - 790. ng­êi s¸ng lËp ra ®¶ng ®¹i §øc, gi¸o s­ tr­êng §¹i häc tæng hîp Lai-pxÝch; Vin-hem I (1797-1888) - hoµng th©n Phæ, nhiÕp chÝnh v­¬ng (1858-1861), vua nh÷ng n¨m 60 gÇn gòi víi ph¸i L¸t-xan. - 387. Phæ (1861-1888), hoµng ®Õ §øc (1871-1888). - 18, 55, 56, 63, 105, 255, VuyÕc-x¬ (Wurtr), S¸c-l¬ A-®«n-ph¬ (1817-1884) - nhµ hãa häc h÷u c¬ Ph¸p, 270, 274, 295, 299, 301, 318, 332, 336, 337, 344, 372, 375, 345, 411, ng­êi b¶o vÖ thuyÕt ph©n tö. - 429, 434. 412, 417, 628, 636. Voãc-x« (Worsaae), I-en-x¬ I-a-cèp A-xmut-xen (1821-1885) - nhµ kh¶o cæ §an M¹ch, ®· chøng minh sù tån t¹i cña thêi ®¹i ®å ®ång, t¸c gi¶ cña mét lo¹t t¸c X phÈm viÕt vÒ lÞch sö Xcan-®i-na-v¬ cæ vµ trung ®¹i; phÇn tö tù do «n hßa. - 14. V«n-ph¬ (Wolff), Lu-it-gi - thiÕu t¸ I-ta-li-a, ng­êi ñng hé M¸t-di-ni, thµnh viªn Xcèt (Scolt), Oan-t¬ (1771-1832) - nhµ v¨n lçi l¹c cña Anh, ng­êi s¸ng t¹o ra tiÓu trong tæ chøc Lu©n §«n cña c«ng nh©n I-ta-li-a - Héi v× sù tiÕn bé chung, thuyÕt lÞch sö trong v¨n häc T©y ¢u, xuÊt xø lµ ng­êi Xcèt-len. tham gia cuéc häp ngµy 28 th¸ng ChÝn 1864 ë qu¶ng tr­êng Xanh - M¸c-tin, Xª-da (Gai-ót I-u-li-ót Xª-da) (kho¶ng 100-44 tr­íc c«ng nguyªn) - thèng so¸i næi cã ch©n trong Tæng héi ®ång Quèc tÕ (1864-1865), tham gia Héi nghÞ Lu©n §«n n¨m 1865, n¨m 1871 bÞ v¹ch mÆt lµ mËt th¸m c¶nh s¸t ph¸i B«-na-p¸c- tiÕng vµ nhµ ho¹t ®éng nhµ n­íc La M·. - 253. t¬. - 20-23, 58, 122, 145, 651, 671, 704. Xª-ni-o (Senior), N¸t-x« Uy-li-am (1790-1864) - nhµ kinh tÕ häc t­ s¶n tÇm V«n-ph¬ (Wolff), Vin-hem ("Lu-pu-x¬") (1809-1864) - nhµ c¸ch m¹ng v« s¶n vµ th­êng Anh; ng­êi t¸n d­¬ng chñ nghÜa t­ b¶n, ph¶n ®èi viÖc rót ng¾n ngµy nhµ chÝnh luËn §øc, lµm nghÒ gi¸o viªn, con cña mét n«ng n« ë Si-lª-di, tham c«ng lao ®éng. - 440, 441.
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1052 b¶n chØ dÉn tªn ng­êi Nh©n vËt v¨n häc vµ thÇn tho¹i 1053 Xi-m«n (Simon), Giuy-l¬ (1814-1896) - nhµ ho¹t ®éng nhµ n­íc Ph¸p vµ nhµ triÕt tr­ëng thuéc ®Þa (1858, 1882-1885) vµ bé tr­ëng phô tr¸ch c¸c vÊn ®Ò cña Ê n §é (1858-1859), bé tr­ëng ngo¹i giao (1866-1868, 1874-1878), häc duy t©m theo ph¸i «n hßa, ®¶ng viªn ®¶ng céng hßa t­ s¶n, chñ bót b¸o "LibertÐ de penser" (1848-1851), nghÞ sÜ Quèc héi lËp hiÕn (1848-1849), thµnh con trai £-®u-¸c §íc-bi. - 377, 446. viªn cña chÝnh phñ phßng thñ quèc gia, bé tr­ëng gi¸o dôc quèc d©n trong Xtª-phen ( Stephen), Giªm-x¬ (1825-1901) - nhµ c¸ch m¹ng tiÓu t­ s¶n chÝnh phñ phßng thñ quèc gia vµ chÝnh phñ Chi-e (1870-1873), nghÞ sÜ n¨m Ai-r¬-len, ng­êi l·nh ®¹o héi Phª-ni-¨ng - héi c¸ch m¹ng Ai-r¬-len; 1871, mét trong nh÷ng ng­êi cæ vò cuéc ®Êu tranh chèng l¹i C«ng x·; chñ tÞch n¨m 1866 l­u vong sang Mü. - 372, 567. héi ®ång bé tr­ëng (1876-1877). - 61, 398. XtÕp-ni ( Stepney), Cau-en Uy-li-am Phrª-®rÝch (1820-1872) - nhµ ho¹t Xi-m«n (Simon), Lót-vÝch (1810-1872) - luËt s­ ë T¬-ria, nhµ d©n chñ tiÓu t­ s¶n, ®éng cña phong trµo c«ng nh©n Anh, thµnh viªn cña §ång minh c¶i trong nh÷ng n¨m 1848-1849 lµ nghÞ sÜ Quèc héi Phran-phuèc thuéc c¸nh t¶, c¸ch, thµnh viªn cña Tæng héi ®ång Quèc tÕ (1866-1872) vµ thñ quü ®· di c­ sang Thôy SÜ. - 411, 499. cña Tæng héi ®ång (1868-1870), ®¹i biÓu §¹i héi cña Quèc tÕ ë Bruy- Xi-xª-r«ng (M¸c-cót Tu-li-ut Xi-xª-r«ng) (106-43 tr­íc c«ng nguyªn) - diÔn gi¶ xen (1868) vµ Ba-l¬ (1869) vµ Héi nghÞ Lu©n §«n (1871), thµnh viªn kiÖt xuÊt cña La M· vµ nhµ ho¹t ®éng nhµ n­íc, nhµ triÕt häc theo chñ nghÜa cña Héi ®ång liªn bang Anh (1872). - 530. chiÕt trung. - 653. Xt¬-ru-v¬ ( Struve), Gu-xt¸p (1805-1870) - nhµ d©n chñ tiÓu t­ s¶n §øc, Xim-x¬n (Simson), M¸c-tin £-®u-¸c Xi-ghi-d¬-mun (1810-1899) - nhµ ho¹t ®éng lµm nghÒ nhµ b¸o; mét trong nh÷ng ng­êi l·nh ®¹o c¸c cuéc khëi chÝnh trÞ, nhµ luËt häc Phæ, n¨m 1848-1849 lµ nghÞ sÜ Quèc héi Phran-phuèc nghÜa ë Ba-®en vµo th¸ng T­ vµ th¸ng ChÝn 1848 vµ cuéc khëi nghÜa thuéc trung t©m c¸nh h÷u, trong nh÷ng n¨m 1867-1874 lµ chñ tÞch Quèc héi Ba-®en - Pphan-x¬ n¨m 1849; sau khi c¸ch m¹ng thÊt b¹i ®· rêi bá B¾c §øc vµ §øc, ®¶ng viªn ®¶ng tù do d©n téc. - 783. n­íc §øc; mét trong nh÷ng thñ lÜnh cña ph¸i l­u vong tiÓu t­ s¶n §øc ë Anh; tham gia cuéc Néi chiÕn ë Mü (1861-1865) ®øng vÒ phÝa XmÝt (Smith), A-®am (1723-1790) - nhµ kinh tÕ häc Anh, mét trong nh÷ng ®¹i ng­êi miÒn B¾c. - 129, 448. biÓu lín nhÊt cña khoa kinh tÕ chÝnh trÞ t­ s¶n cæ ®iÓn. - 203. Xu-an ( Swan), §a-ni-en - thµnh viªn cña Quèc tÕ, lµm nghÒ thî nÆn, ®¹i XmÝt (Smith), Uy-li-am (1813-1893) - nhµ ng÷ v¨n Anh, ng­êi biªn so¹n c¸c tõ biÓu cña C«-ven-t¬ (Anh) t¹i §¹i héi cña Quèc tÕ ë L«-dan (1867). ®iÓn ng«n ng÷ cæ. - 41. Xvi-ph¬ ( Swift), Gi«-na-tan (1667-1745) - nhµ v¨n ch©m biÕm næi tiÕng Xnai-®¬ (Snider), Giª-cèp (mÊt n¨m 1866) - ng­êi Mü s¸ng chÕ ra sóng r·nh nßng cña Anh; xuÊt xø lµ ng­êi Ai-r¬-len. - 763. xo¸y cã h×nh kim, n¹p ®¹n ë quy l¸t. - 319, 338. Xp¸c-ta-cót (chÕt n¨m 71 tr­íc c«ng nguyªn) - n« lÖ La M·, l·nh tô cña cuéc khëi nghÜa n« lÖ lín nhÊt ë La M· cæ ®¹i trong nh÷ng n¨m 73-71 tr­íc c«ng nguyªn. - 813, 818. Xten-li (Stanley), £-®u-¸c Hen-ri, tõ n¨m 1869 lµ b¸ t­íc §íc-bi (1826-1893) - nhµ ho¹t ®éng nhµ n­íc Anh, ®¶ng viªn ®¶ng To-ri, trong nh÷ng n¨m 60-70 lµ ®¶ng viªn ®¶ng b¶o thñ, sau ®ã lµ ®¶ng viªn ®¶ng tù do, bé
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1054 Nh©n vËt v¨n häc vµ thÇn tho¹i Nh©n vËt v¨n häc vµ thÇn tho¹i 1055 ng­êi b¶o vÖ quèc gia vµ b¶o hé m«n thÓ dôc. - 403. § «ng-Ki-sèt - n h©n vËt chÝnh trong tiÓu thuyÕt cïng tªn cña XÐc-van- tÐt. - 730. Nh©n vËt v¨n häc vµ thÇn tho¹i £ -®i-p¬ - n h©n vËt trong tæ khóc Phi-va cña thÇn tho¹i Hy L¹p cæ ®¹i, nh©n vËt chÝnh cña bi kÞch X«-ph«-cl¬; theo truyÒn thuyÕt nh©n vËt nµy ®· ®o¸n biÕt ®­îc ®iÒu bÝ Èn cña con s­ tö cã ®Çu ng­êi vµ b»ng c¸ch ®ã ®· lµm cho Phi-va tho¸t khái con ¸c quû hót m¸u ng­êi. - 675. A -®am - t heo truyÒn thuyÕt trong kinh th¸nh, ®©y lµ con ng­êi ®Çu tiªn. - 670. £ -va - t heo truyÒn thuyÕt kinh th¸nh, ®©y lµ ng­êi ®µn bµ ®Çu tiªn. - 709. A-r«ng - theo truyÒn thuyÕt trong kinh th¸nh, ®©y lµ ng­êi anh c¶ cña M«n-x©y G i« - nh©n vËt trong tiÓu thuyÕt cña ¤n-cèt "Nh÷ng ng­êi ®µn bµ bÐ vµ lµ linh môc ®Çu tiªn cña ng­êi Do Th¸i cæ ®¹i; ng­êi ®· ®Æt kim tiÒn lªn nhá". - 761. trªn ®åi Xi-nai ®Ó thê cóng. - 624. G i«n Bu-l¬ (Gi«n Bß-tãt) - danh tõ chung ®Ó chØ ®¹i biÓu cña giai cÊp t­ A-si-l¬ (hoÆc A-sin) - theo thÇn tho¹i Hy L¹p cæ ®¹i, ®©y lµ nh©n vËt dòng c¶m s¶n Anh; nã ®­îc sö dông réng r·i tõ n¨m 1712, khi xuÊt hiÖn bµi nhÊt trong sè nh÷ng anh hïng Hy L¹p ®· bao v©y thµnh T¬-roa; mét trong v¨n ch©m biÕm chÝnh trÞ cña nhµ v¨n khai s¸ng ¸ c-bÐc-nèt "C©u nh÷ng nh©n vËt chÝnh trong "I-li-¸t" cña H«-me; theo huyÒn tho¹i A-si-l¬ ®· chuyÖn vÒ Gi«n Bu-l¬". - 334. bÞ tö th­¬ng bëi mét mòi tªn b¾n vµo gãt ch©n - chç yÕu duy nhÊt trªn c¬ thÓ G iu-pi-te - t heo thÇn tho¹i La M·, ®©y lµ vÞ thÇn tèi cao, thÇn sÊm sÐt, cña A-si-l¬. - 62, 136, 515. t­¬ng øng víi thÇn Dít cña Hy L¹p. - 318, 327, 825. B¸c-®«n-ph¬ - nh©n vËt trong hµi kÞch cña SÕch-xpia "MÊy bµ vui tÝnh ë Uyn-d¬" G rÐt-khen - n h©n vËt trong hµi kÞch cña G¬-t¬ "Phau-xt¬". - 814. vµ "Vua H¨ng-ri IV". - 189. G u-li-v¬ - n h©n vËt chÝnh trong tiÓu thuyÕt Xvip-t¬ "Cuéc hµnh tr×nh cña Ca-lÝp-x« - theo thÇn tho¹i Hy L¹p cæ ®¹i, ®©y lµ n÷ thÇn, con g¸i vÞ thÇn khæng lå Gu-li-v¬". - 764. ¸t-l¸t; trong "¤-®i-xª" cña H«-me n÷ thÇn cã phÐp tiªn ®· t×m c¸ch - nh­ng kh«ng thµnh - gi÷ ¤-®i-xª trªn ®¶o, b»ng c¸ch høa hÑn sÏ ®em l¹i sù bÊt tö vµ I -x¾c - t heo truyÒn thuyÕt trong kinh th¸nh, ®©y lµ mét trong nh÷ng téc tuæi trÎ vÜnh h»ng. - 736. tr­ëng vµ thuû tæ cña d©n téc Do Th¸i, ng­êi ph¶i d©ng con trai cña Dít (Dít - Cr«-nit) - vÞ thÇn tèi cao trong thÇn tho¹i Hy L¹p cæ ®¹i, con trai cña vÞ m×nh lµm lÔ vËt. - 292. thÇn Cr«-n¬. - 782-785, 824. Ky-t« (Giª-su Ky-t«) - theo thÇn tho¹i ®©y lµ ng­êi s¸ng lËp ra C¬ §èc §i-«-xcu-r¬ (C¸c §i-«-xcu-r¬) (nguyªn v¨n lµ "nh÷ng ng­êi con trai cña gi¸o. - 789, 825. thÇn Dít") - theo thÇn tho¹i Hy L¹p cæ ®¹i, ®©y lµ nh÷ng con trai cña MÐc-ca-®¬ - n h©n vËt chÝnh trong hµi kÞch cña Ban-d¾c "KÎ m­u lîi"; Dít vµ Lª-®a, nh÷ng anh hïng sinh ®«i: Ca-xt« kh«ng bÊt tö vµ P«- h×nh ¶nh mét con ng­êi bÞ khæ së v× nî nÇn vµ bÞ chñ nî ®eo ®uæi. - 385. li-®Ðp bÊt tö; Ca-xt« næi tiÕng lµ ng­êi thuÇn d­ìng ngùa, cßn P«-li- ®Ðp - nh­ mét vâ sÜ; ë Xp¸c-t¬ C¸c §i-«-xcu-r¬ ®­îc t«n sïng nh­ nh÷ng
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1056 b¶n chØ dÉn c¸c s¸ch b¸o ®­îc trÝch dÉn... 1057 M uyn-hau-den - t ªn gäi mét kÎ kho¸c l¸c vµ ba hoa v« ®é trong v¨n häc §øc ®· trë thµnh danh tõ chung. - 127. P hau-xt¬ - nh©n vËt chÝnh trong bi kÞch cïng tªn cña G¬-t¬. - 395. B¶n chØ dÉn c¸c s¸ch b¸o P «-da - hÇu t­íc - m ét trong nh÷ng nh©n vËt trong bi kÞch cña Si-l¬ ®­îc trÝch dÉn vµ nh¾c ®Õn "§«n C¸c-lèt"; h×nh ¶nh mét nhµ quý téc tèt bông vµ tù do t­ t­ëng t×m c¸ch t¸c ®éng ®Õn tªn vua b¹o chóa. - 18, 55, 636. T¸c phÈm cña C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen1* X ca-pen - n h©n vËt trong vë kÞch cña M«-li-e "Nh÷ng trß bÞp bîm cña Xca-pen". - 317, 327. M¸c, C. B¸c bá (xem Toµn tËp, t.16, 1994, tr. 278). - 751. Uy-li-x¬ ( hay lµ ¤-®i-xª ) - nh©n vËt trong "I-li-¸t" vµ "¤-®i-xª", mét «ng M¸c, C. Bµi ghi lêi ph¸t biÓu cña C.M¸c vÒ th¸i ®é cña Héi liªn hiÖp c«ng nh©n vua siªu phµm cña ®¶o I-ta-ki, mét trong nh÷ng vÞ chØ huy qu©n ®éi quèc tÕ ®èi víi ®¹i héi cña Liªn ®oµn hßa b×nh vµ tù do (xem Toµn tËp, t.16, tr. Hy L¹p trong thêi kú cuéc chiÕn tranh thµnh T¬-roa; næi bËt ë sù 720-721). dòng c¶m, m­u l­îc vµ hïng biÖn. - 736. - International Working Men's Association. - 477. V i-xva-mi-t¬-ra - t heo tr­êng ca sö thi cæ Ê n §é "Ra-mi-an", ®©y lµ «ng In: "The Bee-Hive Newspaper" sè 305, 17 th¸ng T¸m 1867 (kh«ng ®Çy ®ñ). vua huyÒn hoÆc t×m c¸ch kiÕm cho ®­îc con bß c¸i Xa-ba-la mµu - Les Conditions de la paix. nhiÖm cã thÓ thùc hiÖn mäi ý nguyÖn cña «ng. - 702, 707. In: "Le Courrier français", 2 th¸ng ChÝn 1867 (kh«ng ®Çy ®ñ). - 477. M¸c, C. Bµn vÒ Pru-®«ng (Th­ göi I. B. Svai-x¬) (xem Toµn tËp, t.16, 1994, V ¾c-g¬-n¬ - n h©n vËt trong hµi kÞch cña G¬-t¬ "Phau-xt¬"; häc trß cña tr. 39-50). - 62, 63, 76, 83. Phau-xt¬; ®iÓn h×nh cña mét b¸c häc kinh viÖn chuyªn ë trong phßng - Ueber P. J. Proudhon. giÊy, t¸ch rêi khái cuéc sèng. - 395. In: "Der Social - Demokrat" c¸c sè 16, 17 vµ 18; 1, 3 vµ 5 th¸ng Hai 1865. - 635. M¸c, C. B×nh luËn cuèn s¸ch cña Ph.¡ng-ghen "VÊn ®Ò qu©n sù ë Phæ vµ §¶ng c«ng nh©n §øc" (xem Toµn tËp, t.16, 1994, tr. 121-122). - Die preuische Militärfrage und die deutsche Arbeiterprartei. Von Friedrich Engels (Hamburg. Otto Mei ner). In: "Herrmann", 18 th¸ng Ba 1865. - 121, 139-143. M¸c, C. "Chñ tÞch cña nh©n lo¹i" (xem Toµn tËp, t.16, 1994, tr. 130-135). - Der "Präsident der Menschheit". ______________________________________________________________ 1* Nh÷ng Ên phÈm b»ng tiÕng nguyªn b¶n chØ nªu trong tr­êng hîp nh÷ng t¸c phÈm thuéc thêi kú nµy ®­îc c«ng bè lóc t¸c gi¶ cßn sèng.
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0