Bài giảng Cố định gãy xương do ThS. Phạm Đức Thụ biên soạn dưới đây sẽ giúp cho các bạn hiểu rõ hơn về khái niệm, phân loại gãy xương; triệu chứng gãy xương; mục đích, nguyên tắc, dụng cụ cố định gãy xương.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Cố định gãy xương - ThS. Phạm Đức Thụ
- CỐ ĐỊNH GÃY XƯƠNG
Ths. Phạm Đức Thụ
- ĐẠI CƯƠNG
1. Khái niệm:
Chức năng: Nâng đỡ; tạo hình dáng và vị trí nhất định
cho cơ thể con người, bảo vệ, vận động, tạo máu và
trao đổi chất, dự trữ muối khoáng(phốt pho, canxi)
Gãy xương là một tình trạng mất tính liên tục của
xương, nó có thể biểu hiện từ 1 vết rạn cho đến sự
gãy hoàn toàn của xương.
Gãy xương: Gây nhiều tai biến cho NN nếu không sơ
cứu kịp thời (Tổn thương các tổ chức xung quanh, tổn
thương mạch máu, dây thần kinh và gãy kín thành gãy
hở), sốc.
- ĐẠI CƯƠNG
2. Các loại gãy xương:
Gãy xương kín: Da vùng ổ gãy không bị tổn
thương hoặc có tổn thương nhưng không
thông với ổ gãy.
Gãy xương hở: Ổ gãy thông với môi trường
bên ngoài, máu chảy ra từ vết thương ổ gãy
có kèm theo váng mỡ tuỷ xương, hoặc đầu
xương đâm ra ngoài da.
Gãy cành tươi ở trẻ em: gãy dưới màng
xương, do xương có sụn, chứa ít can xi, màng
xương dày.
Một số gãy đặc biệt, nặng: Vỡ xương sọ¸ gãy
cột sống, vỡ xương chậu.
- ĐẠI CƯƠNG
- ĐẠI CƯƠNG
3. Nguyên nhân, cơ chế gây gãy
xương:
Trực tiếp: Do tai nạn giao thông, lao động,
học đường, sinh hoạt ; xương bị gãy ở
ngay nơi lực chấn thương tác động vào
(gãy ngang, gãy có mảnh rời).
Gián tiếp: Gãy ở xa nơi tác động của lực
chấn thuơng: Ngã chống tay gây gãy trên
lồi cầu, xơng quay, ngã ngồi gây gãy lún
cột sống...
Xương gãy do bệnh lý: U nang, viêm,
loãng xương hoặc ung thư di căn xương.
- TRIỆU CHỨNG
1. Triệu chứng toàn thân:
Gãy xương nhỏ, rạn: Ít biểu hiện
Gãy xương lớn (Đùi, cốt sống, chậu) hoặc
tổn thương nhiều xương có thể có sốc
(choáng váng, chân tay lạnh, vã mồ hôi,
mạch nhanh nhỏ khó bắt, huyết áp tụt)
- TRIỆU CHỨNG
2. Triệu chứng cơ năng:
Đau chói tại chỗ gãy,
Mất vận động, mất cảm giác.
- TRIỆU CHỨNG
3. Triệu chứng thực thế:
Sưng nề chi
Bầm tím muộn thường sau 24 48 giờ
Biến dạng chi: Lệch trục, ngắn chi, bàn chân
đổ ra ngoài.
Lạo xạo 2 đầu xương, cử động bất thường
(không cố tìm cách phát hiện dấu hiệu
này).Cử động bất thường
Đầu xương lòi ra ngoài ổ gãy (Gãy xương hở)
Liệt chân, tay, cương dương vật (Gãy cột sống)
- CỐ ĐỊNH GÃY XƯƠNG
1. Mục đích:
Giảm đau, phòng chống sốc;
Giảm di lệch thứ phát tránh gây tổn thương
thêm đối với cơ, mạch máu, thần kinh
Tránh nguy cơ biến thành gãy hở, nhiễm
trùng.
- CỐ ĐỊNH GÃY XƯƠNG
2. Nguyên tắc:
Bất động chắc chắn: Trên, dưới ổ gãy, khớp
trên, khớp dưới ổ gãy, với xương đùi bất động
ba khớp: khớp háng, khớp gối, khớp cổ chân.
Không đặt nẹp trực tiếp lên da thịt NN
Bất động chân, tay theo tư thế cơ năng.
Gãy kín phải kéo liên tục theo trục của chi
bằng một lực không đổi trong suốt thời gian
bất động.
Gãy hở: Không được kéo, không nắn, không
ấn đầu xương vào trong mà để nguyên tư thế
gãy bất động.
Thực hiện nhanh chóng, nhẹ nhàng trong suốt
thời gian bất động và vận chuyển NN.
- CỐ ĐỊNH GÃY XƯƠNG
3. Dụng cụ cố định gãy xương:
a. Nẹp:
Nẹp gỗ, nẹp kim loại, nẹp hơi. Hoặc nẹp tuỳ
ứng: Thanh tre, thanh gỗ, gậy, ván cứng, bìa
các tông.
Kích thước:
Cánh tay: 02 nẹp dài 40 50 cm, rộng 56 cm,
dày 0,5 1cm.
Cẳng tay: 2 nẹp dài 30 35cm, rộng 56cm, dày
0,51cm
Cẳng chân: 2 hoặc 3 nẹp, mỗi nẹp dài 60 cm,
rộng 5 6 cm, dày 0,81 cm
Đùi: 03 nẹp dài 80, 100 và 130 cm, rộng 7 – 8
cm, dày 0,81 cm
- CỐ ĐỊNH GÃY XƯƠNG
3. Dụng cụ cố định gãy xương:
b. Băng cuộn các loại rộng 05 cm, 10 cm dùng
để buộc, giữ nẹp ôm lấy phần thân, phần cố
định.
c. Bông: Bông mỡ hoặc đệm mềm để đệm các
vùng nẹp tiếp xúc với đầu xương, đầu nẹp
d. Khăn chéo (Băng tam giác): Để treo tay.
- CỐ ĐỊNH GÃY XƯƠNG
1. Cố định góy xương cỏnh tay
Tư thế:
Nếu NN nằm: Nguời phụ đặt tay nạn nhân hơi
dạng và đưa về trước.
Nếu NN ngồi: Người phụ đứng sau NN, 1 tay
đỡ khuỷu, 1 tay đỡ cánh sát hõm nách và kéo
nhẹ theo trục cánh tay, cẳng tay vuông góc
với cánh tay, bàn tay úp vào người.
- CỐ ĐỊNH GÃY XƯƠNG
1. Cố định gãy xương cánh tay
Người chính đặt 2 nẹp song song: Nẹp
trong từ hố nách tới sát nếp khuỷu, nẹp
ngoài đầu trên quá khớp vai đầu dưới quá
khớp khuỷu, dùng bông mỡ độn vào 2 đầu
nẹp sát xương.
Băng vòng số 8 để cố định 2 nẹp ở hai vị
trí: Đầu trên là 1/3 trên cánh tay với khớp
vai, đầu dưới trên và dưới khớp khuỷu.
Treo cẳng tay trên băng để tư thế vuông
góc, bàn tay cao hơn khuỷu và úp vào
thân.
Kiểm tra mạch, cảm giác, ghi phiếu theo
dõi.
- CỐ ĐỊNH GÃY XƯƠNG
1. Cố định gãy xương cánh tay
Khi không có nẹp:
Gấp cẳng tay vuông góc cánh tay, đặt cẳng tay
lên trước ngực, treo cẳng tay lên cổ bằng
dây treo, có thể luồn bàn tay nạn nhân qua
khe 2 cúc áo, buộc tay vào ngực bằng dây
hoặc băng.
- CỐ ĐỊNH GÃY XƯƠNG
2. Cố định gãy xương cẳng tay
Người phụ đứng trước NN, 1 tay đỡ
khuỷu, 1 tay nắm bàn tay NN kéo nhẹ
theo trục chi
Người chính đặt 1 nẹp mặt trước từ
khuỷu tới khớp bàn ngón và 1 nẹp mặt
sau cẳng tay đi quá mỏm khuỷu. Độn
bông ở đầu nẹp.
Băng cuộn quấn cố định nẹp từ khuỷu
đến bàn tay hoặc cố định hai nẹp ở cổ
tay, trên và dưới khớp khuỷu. Treo cẳng
tay trên băng vuông góc với cánh tay.
Kiểm tra mạch, cảm giác, ghi phiếu
theo dõi
- CỐ ĐỊNH GÃY XƯƠNG
3. CỐ ĐỊNH GÓY XƯƠNG ĐỰI
Người phụ 1: Ngồi cạnh NN đỡ trên và dưới
chỗ xương gãy
Người phụ 2: Đỡ NN nghiêng phía lành,
người chính đặt nẹp từ mào chậu đến quá
gót.
Người phụ 2: 1 tay giữ nẹp, 1 tay giữ bàn
chân nạn nhân vuông góc với cẳng chân
đồng thời theo dõi và quan sát nạn nhân.
- CỐ ĐỊNH GÃY XƯƠNG
3. Cố định gãy xương đùi
Người chính: Đặt 1 nẹp trong từ bẹn đến
quá gót chân và 1 nẹp từ hố nách đến quá
gót chân. Nẹp sau đi từ mào chậu tới qua
gót chân.
Đặt bông vào 2 đầu các nẹp. Băng cuộn cố
định 3 nẹp lại (Trên gối, bẹn, bụng, 1/3 trên
cẳng chân, dưới nách) băng số 8 để cố định
bàn chân vuông góc cẳng chân. Buộc cố
định 2 chân lại ở 3 điểm: sát bẹn, cổ chân,
ngang gối.
Kiểm tra mạch, cảm giác, ghi phiếu theo dõi
- CỐ ĐỊNH GÃY XƯƠNG
3. CỐ ĐỊNH GÓY XƯƠNG ĐỰI
Bất động đơn giản không dùng nẹp:
Dùng quần áo, dây; băng vải to bản cố định
2 đùi, 2 gối, 2 cổ bàn chân với nhau...
- HƯỚNG DẪN 2 NGƯỜI PHỤ
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
