Bài giảng Đầu tư quốc tế: Chương 7 - GV.Nguyễn Thị Việt Hoa

Chia sẻ: Luong My | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:25

Thêm vào BST

Báo xấu

157
lượt xem 15
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chương 7 Các TNC trong hoạt động đầu tư quốc tế thuộc bài giảng Đầu tư quốc tế, có cấu trúc nội dung cần tìm hiệu được chia làm 4 mục: Mục 1 Khái niệm TNC, mục 2 Chiến lược hoạt động của các TNC, mục 3 Vai trò của các TNC trong kinh tế toàn cầu và đầu tư quốc tế, mục 4 Tác động của TNC đối với nước nhận đầu tư là nước đang phát triển.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Đầu tư quốc tế: Chương 7 - GV.Nguyễn Thị Việt Hoa

Trư ng Đ i h c Ngo i thương Khoa Kinh t và Kinh doanh qu c t Môn h c: Đ u tư qu c t Gi ng viên: Nguy n Th Vi t Hoa Tel.: 0904 222 666 Email: nguyenthiviethoa@gmail.com Chương 7: CÁC TNC TRONG HO T NG U TƯ QU C T 7.1. Khái ni m TNC 7.2. Chi n lư c ho t đ ng c a các TNC 7.3. Vai trò c a các TNC trong kinh t toàn c u và đ u tư qu c t 7.4. Tác đ ng c a TNC đ i v i nư c nh n đ u tư là nư c đang phát tri n 2 1
Yêu c u c a chương • Hi u khái ni m v TNC và phân bi t các lo i công ty con nư c ngoài; • Đánh giá đư c vai trò c a các TNC trong ho t đ ng thương m i và đ u tư toàn c u; • Phân bi t đư c các chi n lư c đ u tư cơ b n c a các TNC; • Đánh giá đư c vai trò c a các TNC đ i v i nư c nh n đ u tư, các nhân t tác đ ng đ n ho t đ ng đ u tư c a các TNC. 3 Câu h i ôn t p • Câu h i 1: Đưa ra ví d v các TNC mà b n bi t, ưu tiên các công ty t Vi t Nam. Nêu đ c đi m chung c a các TNC này. • Câu h i 2: Theo b n, có ph i t t c các TNC đ u là các công ty l n xét v tài s n và doanh thu? Lí gi i cho câu tr l i c a b n. • Câu h i 3: Theo quan đi m c a UNCTAD hãy phân tích đ nh nghĩa TNC, đ nh nghĩa v công ty m và các công ty con nư c ngoài. Theo đ nh nghĩa này, đâu là đi m khác bi t gi a các d ng chính c a công ty con nư c ngoài? • Câu h i 4: Phân bi t các chi n lư c h i nh p căn c vào ch c năng và l y ví d v các công ty th c hi n các chi n lư c này cũng như lí gi i t i sao công ty ch n chi n lư c này. • Câu h i 5: L y ví d v các TNC v i các chi n lư c h i nh p đa th trư ng n i đ a, khu v c và toàn c u. Theo b n, trong đi u ki n nào các TNC nói trên ch n các chi n lư c này. • Câu h i 6: Các TNC có vai trò như th nào trong n n kinh t toàn c u và trong đ u tư qu c t ? • Câu h i 7: Các TNC có nh hư ng th nào đ n các nư c nh n đ u tư là nư c đang phát tri n? 4 2
7.1. KHÁI NI M CÔNG TY XUYÊN QU C GIA TRANSNATIONAL CORPORATION (TNC) 12/1/2011 5 TNC: m t công c h p tác “M t TNC là m t công ty có quy n l c đ ph i h p và qu n lý ho t đ ng t i nhi u hơn m t qu c gia, ngay c khi công ty này không s h u các ho t đ ng đó” (Peter Dicken, 1998). => TNC = INTERNATIONAL CORPORATION: - GLOBAL CORPORATION - MULTINATIONAL CORPORATION - SUPRA-NATIONAL CORPORATION 12/1/2011 6 3
Khái ni m TNC – UNCTAD (quy n s h u) • TNC là m t công ty ti n hành FDI, bao g m m t công ty m mang m t qu c t ch nh t đ nh v i các công ty con thu c s h u m t ph n hay toàn b ho t đ ng trong các d án FDI t i nhi u qu c gia, trong đó công ty này có quy n qu n lý ho c quy n ki m soát đáng k . 12/1/2011 7 C u trúc c a m t TNCs • Công ty m (parent corporation): công ty ki m soát tài s n c a nh ng th c th kinh t khác nư c ngoài; • Công ty con nư c ngoài (Foreign Affiliates): m t doanh nghi p có tư cách pháp nhân ho c không có tư cách pháp nhân trong đó m t nhà đ u tư, cư trú t i nư c khác, s h u m t t l góp v n cho phép có đư c l i ích lâu dài trong vi c qu n lý công ty đó. 12/1/2011 8 4
Phân lo i các công ty con nư c ngoài • Công ty con (subsidaries): Công ty con s h u đa s – Có tư cách pháp nhân; – Công ty m s h u tr c ti p > 50% quy n bi u quy t c a các c đông; – Cty m có quy n ch đ nh ho c bãi b ph n l n thành viên c a cơ quan qu n lý hay giám sát. • Công ty liên k t (associate enterprise): Công ty con s h u thi u s – Có tư cách pháp nhân; – Cty m s h u trong kho ng 10%-50% quy n bi u quy t c a các c đông. • Chi nhánh (branches): – Không có tư cách pháp nhân; – Thu c s h u toàn b ho c 1 ph n c a Cty m . 12/1/2011 9 Phân bi t các hình th c công ty con nư c ngoài 10 5
Phân bi t các hình th c công ty con nư c ngoài (ti p) 11 Phân bi t các hình th c công ty con nư c ngoài (ti p) 12 6
Phân bi t các hình th c công ty con nư c ngoài (ti p) 13 Phân bi t các hình th c công ty con nư c ngoài (ti p) 14 7
Khái ni m MNC/TNC trong wikipedia • M t MNC ho c TNC là m t công ty m r ng ra nhi u qu c gia, nh ng công ty này thư ng là r t l n. Nh ng công ty này có văn phòng và nhà máy t i nhi u qu c gia khác nhau. Các công ty này thư ng có m t văn phòng đi u hành t p trung t i đó chúng ph i h p ho t đ ng qu n lý toàn c u. (2004) • M t MNC ho c MNE ho c TNC là m t công ty/doanh nghi p qu n lý vi c thi t l p s n xu t ho c cung c p d ch v t i ít nh t hai qu c gia. (2010) 12/1/2011 15 Các mô hình t ch c c a TNC a qu c gia Qu c t Toàn c u c Phi t p trung hóa các H p tác các ho t T p trung hóa t i m ho t ng: nhi u tài ng: nhi u tài s n, trung tâm: ph n l n cơ s n, trách nhi m và trách nhi m, ngu n các tài s n chi n lư c, c u quy t nh quan tr ng l c và quy t nh các ngu n l c, trách ư c phân quy n nhi m và quy t nh nhưng v n ư c qu n lý b i các tr s chính. 12/1/2011 16 8
Các mô hình t ch c c a TNC a qu c gia Qu c t Toàn c u Ki m M i quan h không H th ng qu n lý, Ki m soát ch t ch t soát chính th c gi a tr s ki m soát và l p k trung tâm i v i các hành chính và các công ty ho ch chính th c cho quy t nh, ngu n l c chín con; ki m soát tài phép t o ra nh ng và thông tin h chính ơn gi n m i liên k t ch t ch hơn gi a tr s chính và công ty con 12/1/2011 17 Các mô hình t ch c c a TNC a qu c gia Qu c t Toàn c u Tr ng Các ho t ng Các ho t ng nư c Các ho t ng nư c thái nư c ngoài ư c coi ngoài ư c coi như là ngoài ư c coi là “các qu n là m t t p h p các ph n b sung c a ư ng d n” t i m t lý doanh nghi p c công ty trung tâm th trư ng toàn c u l p trong nư c th ng nh t. 12/1/2011 18 9
7.2. CHI N LƯ C HO T Đ NG C A CÁC CÔNG TY XUYÊN QU C GIA 12/1/2011 19 PHÂN LO I CÁC CHI N LƯ C • Theo m c đ h i nh p các ch c năng c a s n xu t qu c t : – Chi n lư c thành l p các công ty con t ch (Stand-alone strategies) – Chi n lư c h i nh p đơn gi n (simple intergration strategies) – Chi n lư c h i nh p ph c h p (complex intergration strategies) • Theo ph m vi đ a lý c a chi n lư c s n xu t qu c t : – Chi n lư c đa th trư ng n i đ a (Multi-domestic strategies) – Chi n lư c khu v c (Regional strategies) – Chi n lư c toàn c u (Global strategies) 12/1/2011 20 10
Chu i giá tr toàn c u • Là trình t các ho t đ ng có liên quan, tác đ ng qua l i l n nhau đư c th c hi n b i các công ty, các t ch c ho c các cá nh n nh ng đ a đi m khác nhau, nh m m c đích đưa các hàng hóa ho c d ch v t khâu s n xu t đ n tay ngư i tiêu dùng cu i cùng. 21 Các cách th c qu n tr c a TNC trong chu i giá tr toàn c u Cách th c Hình th c ho t đ ng Mô hình OLI qu n tr O L I Ki m soát FDI, tham gia tr c ti p vào doanh * * * nh s h u nghi p nư c nh n đ u tư Ki m soát H p đ ng qui đ nh ho t đ ng c a * * nh h p đ ng các công ty nư c nh n đ u tư Ki m soát Doanh nghi p nư c nh n đ u * * d a vào v th tư ph thu c vào 1 s tài s n trong đàm chi n lư c c a TNC và các qui phán đ nh c a m ng lư i TNC Không ki m Quan h thương m i * soát 22 11
D ng Lo i liên M c h i nh p Môi trư ng k tn i công ty Thành l p công S h u, Y u FDI có th ti p c n nư c ty con t ch công ngh ch nhà; rào c n thương m i áng k , chi phí v n t i và liên l c cao H i nh p ơn SH, CN, th M nh t i m t s Cơ ch thương m i và gi n trư ng, tài i m trong chu i FDI m , ít nh t là song chính và các giá tr , y u t i các phương; các th a thu n u vào i m khác không góp v n khác S n xu t qu c T t c các M nh t i toàn b Cơ ch thương m i và t ph c h p ch c năng chu i giá tr FDI m ; công ngh thông 12/1/2011 Slides by Pham Thi Mai Khanh- 23 FTU tin; s h i t v th hi u; 23 c nh tranh cao 24 12
25 Hãng s n xu t đ th thao Nike (M ) • Công ty m : thi t k và marketing, đ m b o m ng lư i bán hàng toàn c u • Đ t gia công 40 đ a đi m khác nhau trên th gi i ch y u là Nam và Đông Nam Á đ ti t ki m chi phí. • Th m chí thuê c thi t k t 1 công ty Đài Loan, công ty m ch ch nh l i b n thi t k r i g i cho các hãng gia công c a mình trên toàn th gi i. • Ki m soát: có 1 s nhân viên giám sát ch t lư ng c a hãng các hãng gia công. 26 13
27 S n xu t qu c t ph c h p • R&D • Mua s m • S n xu t, l p ráp • K toán, tài chính • Đào t o 28 14
Nguyên nhân thay đ i chi n lư c • Công ngh thông tin • Vai trò tăng lên c a c u • C nh tranh gay g t 29 Chi n lư c đa th trư ng n i đ a • Chi phí v n chuy n cao • Qui đ nh mua s m c a chính ph • Qui đ nh v v sinh an toàn th c ph m c a t ng nư c 30 15
Chi n lư c đa th trư ng n i đ a c a Xerox – Ch y u liên doanh (Rank Xerox Anh, Fuji Xerox Nh t) – Cty con nư c ngoài có quy n t ch r t l n trong vi c áp d ng các công ngh photocopy – M i cty con t ki m soát: • Thi t k • M ng lư i cung ng • L p ráp • Marketing • Phân ph i 31 Chi n lư c khu v c • Thay đ i chính sách: Hàng rào thu quan d n đư c xóa b , t do hóa FDI, gi m đi u ti t c a chính ph trong nhi u ngành, tư nhân hóa các doanh nghi p nhà nư c; • Ký k t và th c thi các hi p đ nh h i nh p khu v c 32 16
Đi u ch nh chi n lư c c a Unilever • Gi m s lư ng các nhà máy s n xu t xà phòng t 14 nhà máy năm 1973 xu ng còn 4 nhà máy năm 1989 đ cung ng cho toàn th trư ng chung Châu Âu; m i nhà máy có nh ng dòng s n ph m riêng. • T p h p 16 chi nhánh thành l p nên Leve Europe chuyên nghiên c u, tri n khai các s n ph m m i, phân ph i và bán hàng. • Unilever Ý chuyên s n xu t đ ăn s n đông l nh đ phân ph i cho toàn b th trư ng chung EU. 33 34 17
Xerox: Chuy n t chi n lư c công ty con t ch và đa th trư ng n i đ a sang h i nh p ph c h p trên toàn c u • Đ u nh ng năm 1980: • Gi a nh ng năm 1980: áp l c – Ch y u liên doanh (Rank Xerox c nh tranh tăng, công ty ph i ti n Anh, Fuji Xerox Nh t) hành tái c u trúc các công ty con – Cty con nư c ngoài có quy n t nư c ngoài: ch r t l n trong vi c áp d ng các – T ch c nhóm chuyên R&D: ch u công ngh photocopy trách nhi m thi t k các m u mã – M i cty con t ki m soát: m i cho t t c các th trư ng. • Thi t k – Chuyên môn hóa m i nhóm ch u • M ng lư i cung ng trách nhi m s n xu t 1 s n ph m: • L p ráp ph i h p các ch c năng thi t • Marketing k , s n xu t thông qua m ng lư i • Phân ph i đ a phương. – T p trung mua s m v 1 đ u m i: gi m s lư ng nhà cung c p t 5000 còn 400 vào năm 1992. – Tiêu chu n hóa s n xu t: d dàng so sánh chi phí, hi u qu , s d ng chung k thu t • K t qu : C nh tranh t t v i Canon, Ricoh 35 7.3. VAI TRÒ C A TNCs TRONG N N KINH T TH GI I 12/1/2011 36 18
M ng lư i các TNC ngày càng m r ng và l n m nh Năm S TNC T ng s các chi nhánh 1994 38.800 250.000 1996 40.000 270.000 1998 54.600 448.000 2002 60.000 500.000 2008 82.000 810.000 Ngu n: UNCTAD, 1994, 1996, 1998, 2002, 2008. 12/1/2011 37 S n xu t qu c t (và các ho t ng c a TNC g m c FDI) ã tăng r t nhanh k t gi a nh ng năm 80 và gia tăng t m quan tr ng i v i kinh t th gi i 38 19
T nh ng năm 80, FDI c a th gi i tăng nhanh hơn GDP và xu t kh u c a th gi i... V n FDI, GDP, xu t kh u c a th gi i, ch s tăng trư ng theo giai o n 10 năm, 1980-2010, % 400 350 300 250 200 FDI stock GDP 150 Exports 100 50 0 1980-1990 1990-2000 2000-2010 39 …và t m quan tr ng c a nó i v i kinh t th gi i ã tăng r t nhi u T l v n FDI vào trên GDP: th gi i, các nư c phát tri n và ang phát tri n, 1980-2009, % 35 30 25 20 15 10 5 0 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 World Developed countries Developing countries 40 20