Bài giảng Độc học môi trường - Chương 2. Các mối quan hệ liều lượng – đáp ứng

Chia sẻ: AnhThaoPro | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:17

Thêm vào BST

Báo xấu

560
lượt xem 56
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nhắc lại khái niệm liều và đáp ứng Mối quan hệ nhân quả:liều lượng – đáp ứng Nghiên cứu mối quan hệ liều lượng – đáp ứng là đề cập đến mối quan hệ định lượng giữa lượng chất tiếp xúc với mức độ tổn thương hay mắc bệnh của cơ thể sinh vật tiếp xúc.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Độc học môi trường - Chương 2. Các mối quan hệ liều lượng – đáp ứng

Chương 2: Các Mối Quan Ch Hệ Liều-Đáp ứng (Dose-Response Relationships)
Mối quan hệ liều lượng – đáp ứng • Nhắc lại khái niệm liều và đáp ứng Mối quan hệ nhân quả:liều lượng – đáp ứng Nghiên cứu mối quan hệ liều lượng – đáp ứng là đề cập đến mối quan hệ định lượng giữa lượng chất tiếp xúc với mức độ tổn thương hay mắc bệnh của cơ thể sinh vật tiếp xúc.
Tại sao phải xem xét mối quan hệ liều – đáp ứng ?
Các Giả Định Để Thiết Lập Các Mối Quan Hệ Liều-Đáp ứng Để thiết lập được mối quan hệ này cần phải căn cứ trên một số giả định: 1. Đáp ứng quan sát được là do hợp chất chỉ định gây nên. 2. Mức độ đáp ứng do hợp chất chỉ định gây nên có tương quan trực tiếp với mức độ liều.
Các Giả Định Để Thiết Lập Các Mối Quan Hệ Liều-Đáp ứng Đáp ứng đã chọn có thể đo lường và 3 quan sát chính xác. Dựa trên những tiêu chuẩn về cấu trúc và chức năng của tế bào so sánh với thông tin thu nhận được khi đo lường quan sát đáp ứng có thể so sánh được sự nhiễm độc.
Đồ Thị Liều-Đáp ứng Th Đồ thị liều – đáp ứng. n Biểu diễn số liệu liều – đáp ứng dưới dạng đồ thị n giúp dễ dàng nhận ra mối quan hệ liều - đáp ứng quan trọng cũng như so sánh các độc chất. n Có hai dạng đồ thị:Đồ thị dạng Đáp ứng-Tần số;Đồ thị dạng Đáp ứng-Tích lũy.
Đồ thị liều đáp ứng tần số biểu thị % cá thể đáp ứng với liều đã cho. Đồ thị liều – đáp ứng tích luỹ biểu thị một tổng số tích luỹ các đáp ứng từ liều thấp hơn đến liều cao hơn. % cá thể đáp ứng ở liều thấp nhất sẽ được cộng vào % đáp ứng với liều kế tiếp. Dạng đồ thị này thường được sử dụng trong các vấn đề về độc học môi trường.
Các Thuật Ngữ Liên Quan đến Các Đồ Thị Liều-Đáp ứng Cumulative % of organisms responding Hypo susceptible Cá thể siêu bền 100 Hypersusceptible Dose Cá thể siêu nhạy
Các Thuật Ngữ Liên Quan đến Các Đồ Thị Liều-Đáp ứng Cumulative % of organisms responding Ceiling effect 100 Threshold dose Dose
Các Thuật Ngữ Liên Quan đến Các Đồ Thị Liều-Đáp ứng Các thuật ngữ sau sử dụng cho vùng bắt đầu của đồ thị đáp ứng tích luỹ Các liều trước ngưỡng Cumulative % n (Subthreshold doses) of organisms responding Ceiling effect Mức không có ảnh hưởng có n thể quan sát (No Observable Effects Level, NOEL) Mức không có ảnh hưởng có n hại có thể quan sát (No Observable Adverse Effects Level, NOAEL) 100 Mức được cho là không có n đáp ứng có hại (Suggested No Adverse Response Level, SNARL) Giới hạn ảnh hưởng có thể n quan sát thấp nhất (Lowest Observable Effect Limit, LOEL) Giá trị giới hạn ngưỡng n Dose (Threshold Limit Value, TLV)
Một số Ký Hiệu Liều-Đáp ứng  Liềuảnh hưởng (Effectve Dose, ED), liều độc (Toxic Dose, TD), liều chết (Lethal Dose, LD) ký hiệu ED50, TD50, LD50, ED99, TD10, LD01 …  Các (Chú ý: khi so sánh, phải dùng cùng % tích lũy )  Độ mạnh (potency), hiệu qủa (efficacy), tính độc đảo ngược (mixed or reversed toxicity)  Giới hạn độ an toàn (margin of safety): LD01/ ED99 , TD50/ ED50 …….
Một số Ký Hiệu Liều-Đáp ứng Liều ảnh hưởng(Effective dose , ED): đáp ứng mong đợi được quan sát thấy với liều đã cho (liều trị liệu cũng được xem là liều ảnh hưởng). liều độc (Toxic Dose, TD): Sự nhiễm độc biểu hiện ở cá thể thử nghiệm Lethal dose (LD): gây nên đáp ứng tử vong cho các cá thể thử nghiệm
Một số Ký Hiệu Liều-Đáp ứng LD50: dose that kills 50% of the population ED50: dose that causes a specific effect in 50% of the population LD10: dose that kills 10% of the population ED10: dose that causes a specific effect in 10% of the population LDlo: minimum dose to observe 1 death
Một số Ký Hiệu Liều-Đáp ứng Cumulative % of organisms responding 100 50 Dose D50
Một số Ký Hiệu Liều-Đáp ứng Cumulative % of organisms responding 100 10 Dose D10
Một số Ký Hiệu Liều-Đáp ứng LClo: minimum concentration to observe 1 death LC50: concentration that when inhaled for a given length of time will kill 50% of the population EC50: ???
•Độ mạnh là một khái niệm tương đối để so sánh các độc chất dựa trên cùng một phần trăm tích luỹ đáp ứng. (vd: so sánh LD50 của độc chất A và LD50 của độc chất B). •Tính hiệu quả: một độc chất có tính hiệu quả cao khi quan hệ liều – đáp ứng chạy liên tục trên một khoảng dài. • Tính độc đảo ngược: đồ thị có điểm cắt nhau. Điều này xảy ra khi một độc chất trong một khoảng của liều không luôn luôn mạnh hơn một độc chất khác. •Giới hạn của sự an toàn: khoảng liều giữa liều không ảnh hưởng và liều chết • Khi sử dụng các số liệu liều để so sánh hai độc chất cần phải dùng cùng phần trăm tích luỹ (vd: LD50; TD50…..).