intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài giảng Hương liệu và mỹ phẩm: Các phương pháp tách hợp chất hương từ thiên nhiên - TS. Lê Thị Hồng Nhan

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:45

11
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Hương liệu và mỹ phẩm: Các phương pháp tách hợp chất hương từ thiên nhiên, được biên soạn gồm các nội dung chính sau như giới thiệu các phương pháp tách hợp chất thơm; chưng cất lôi cuốn hơi nước; trích ly bằng dung môi dễ bay hơi. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Hương liệu và mỹ phẩm: Các phương pháp tách hợp chất hương từ thiên nhiên - TS. Lê Thị Hồng Nhan

  1. MÔN HỌC HƢƠNG LIỆU- MỸ PHẨM (CÁC PHƢƠNG PHÁP TÁCH HỢP CHẤT HƢƠNG TỪ THIÊN NHIÊN) Giảng dạy: TS. Lê Thị Hồng Nhan 1 (ĐH Bách Khoa TP. HCM)
  2. Giới thiệu - Việc lựa chọn phương pháp tách phụ thuộc vào hợp chất thơm - Quy trình tách phải đạt các yêu cầu: + Hợp chất tách phải có mùi tự nhiên + Qui trình : thuận tiện, nhanh chóng triệt để, kinh tế - Chọn phương pháp tách căn cứ vào tính chất các cấu tử cần tách 2
  3. Giới thiệu • Phương pháp cơ học. • Phương pháp chưng cất lôi cuốn hơi nước. • Phương pháp trích ly bằng dung môi dễ bay hơi. • Phương pháp trích ly bằng dung môi không bay hơi và các chất hấp thụ rắn. • Phương pháp lên men. • Trích ly trong điều kiện siêu tới hạn (supercritical, CO2, H2O,…) • Trích ly có hỗ trợ vi sóng 3
  4. Giới thiệu CÁC PHƢƠNG PHÁP TÁCH HỢP CHẤT THƠM Cấu tử có thể đẩy ra Cấu tử dễ bốc không tan Cấu tử tan trong dung khỏi nguồn bằng lực trong nước môi chọn lọc Vỏ ngoài giầu tinh dầu/ Lá, cây, rễ, tinh dầu Hoa tinh dầu túi trung bình (tràm, bạc (ít tinh dầu) (họ citrus) hà, xá xị, gừng…) ( hồng, lài…) Phương pháp Phương pháp tách, Phương pháp tách,4 tách ép chưng lôi cuốn hơi chiết bằng dung môi nước
  5. Phƣơng pháp cơ học + Nguyên tắc : Ép Chủ yếu dành cho những nguồn giàu tinh dầu, dễ lấy Ví dụ : Lớp ngoài vỏ chanh, cam bưởi (quả họ citrus)  tinh dầu trong các túi (tế bào lớn) 5
  6. Phƣơng pháp cơ học Nước Nước (làm mát máy) Vỏ tƣơi Lớp ngoài Ép Huyền phù (Tinh dầu, nước, mảnh tế bào) Chưng cất lôi cuốn hơi nước Bã rắn Lọc ly tâm Lắng Gia nhiệt Na2SO4 khan Tinh dầu loại 2 Tướng lỏng Tách nước Làm khan Nhận xét: - Cho tinh dầu có mùi tốt, ít bị biến đổi 6 - Bã sau khi ép vẫn cón có tinh dầu (30 – 40%) Tinh dầu loại 1
  7. Phƣơng pháp cơ học  Ưu điểm: TD giữ nguyên được mùi vị thiên nhiên ban đầu Điều kiện tách êm dịu (t0 phòng) Không sử dụng dung môi  Nhược điểm:  Sản phẩm bị lẫn nhiều tạp chất (các h/c hữu cơ hòa tan từ vật liệu đem ép)  Không phù hợp với sản xuất quy mô lớn. Chỉ phù hợp với những vật liệu có tinh dầu nằm sát mặt ngoài vỏ và hàm lượng TD phải cao. 7
  8. Chƣng cất lôi cuốn hơi nƣớc Nguyên lý: Quá trình chưng cất một hỗn hợp không tan lẫn vào nhau (nước và tinh dầu). PH2O + PTD = Pmt Hỗn hợp sôi Hơi nước thấm qua màng tế bào của bộ phận chứa tinh dầu, làm trương và phá vỡ bộ phần này, rồi kéo tinh dầu ra (hợp chất không tan lẫn trong nước, dễ bay hơi) ra khỏi nguyên liệu => tinh dầu được lấy ra cùng với hơi nước. Phương pháp này có ưu điểm về mặt năng lượng do nhiệt độ sôi của hỗn hợp thấp hơn nhiệt độ sôi của nước (100oC) và nhiệt độ sôi của tinh 8 dầu (>100oC) ở áp suất khí quyển.
  9. Chƣng cất lôi cuốn hơi nƣớc Lƣu ý: (1) Hơi nước sẽ phá liên kết giữa tinh dầu và nguyên liệu rồi lôi cuốn tinh dầu  nguyên liệu được xử lý để tăng diện tích tiếp xúc nguyên liệu – hơi nước (2) Hơi nước được cung cấp theo hai cách: - Cho luồng hơi nước đi qua nguyên liệu - Hơi nước được tạo ra ngay trong lòng nguyên liệu khi gia nhiệt (3) Một chất hoặc một hỗn hợp (VD: Tinh dầu) muốn tách được bằng phương pháp lôi cuốn hơi nước phải : dễ bốc và gần như không tan trong nước 9
  10. Chƣng cất lôi cuốn hơi nƣớc (4) Lấy hết tinh dầu phân tán trong nước bằng NaCl (5) Kiểm tra để ngừng quá trình chưng cất bằng dung dịch KMnO4 0.5% (6) Lượng nước cần thiết để cất hế lượng tinh dầu chứa trong nguyên liệu theo định lý Dalton: Pn M n wn wtd Ptd M td Với Wn. Wtd : khối lượng nước, tinh dầu Pn, Ptd : áp suất hơi bão hòa của nước, tinh dầu Mn, Mtd : trọng lượng phân tử của nước, tinh dầu 10 (7) Tổng áp “hơi nước + tinh dầu” = áp khí quyển  giọt tinh dầu đầu tiên được tách
  11. Chƣng cất lôi cuốn hơi nƣớc Tinh dầu thông: tsôi = 1580C Hỗn hợp (H2O + TD thông): tsôi hh 950C (ở áp suất khí quyển) Quy trình: Hơi nước Cất kéo tinh dầu Hỗn hợp nước và tinh dầu Tinh dầu Làm khan Tinh dầu Tách Nước 11 Na2SO4 khan
  12. Chƣng cất lôi cuốn hơi nƣớc (Nguyên liệu + H2O) cho vào cùng một thiết bị, đun sôi Tách H2O TDầu  Ưu điểm: TBị đơn giản, rẻ tiền, phù hợp với sản xuất nhỏ  Nhược điểm:  Chất lượng tinh dầu sản phẩm không cao  NLiệu dễ bị cháy khét  Khó điều chỉnh các thông số kthuật (t, P), thời gian chưng cất kéo dài 12 Tiêu tốn nhiều năng lượng
  13. Chƣng cất lôi cuốn hơi nƣớc 13
  14. Chƣng cất lôi cuốn hơi nƣớc 14
  15. CHƢNG CẤT LÔI CUỐN HƠI NƢỚC Ưu điểm: NLiệu bớt cháy khét Nhược điểm: Chất lượng tinh dầu và việc điều khiển các thông số chưa được cải thiện đáng kể 15
  16. CHƢNG CẤT LÔI CUỐN HƠI NƢỚC 16
  17. CHƢNG CẤT LÔI CUỐN HƠI NƢỚC 17
  18. Chƣng cất lôi cuốn hơi nƣớc P thì Ts P = 760 mmHg, TsH20=1000C P = 10 mmHg, TsH20=100C 18 TDầu không bị biến tính do nhiệt (khét, khê, oxy hóa,…)
  19. Trích ly bằng dung môi dễ bay hơi Sử dụng DM thích hợp để hòa tan chọn lọc những cấu tử mang hƣơng trong nguyên liệu đã đƣợc xử lý thành dạng thích hợp. -Nguyên tắc : Dung môi thấm qua màng tế bào, hoà tan tinh dầu  hiện tượng thẩm thấu đến khi đạt cân bằng Dung môi Dung môi + tinh dầu Màng tế bào 19
  20. TRÍCH LY BẰNG DUNG MÔI DỄ BAY HƠI Nguyên liệu Tinh dầu thô Dung môi Ethanol Trích Hoà tan Tách Bã Làm lạnh sâu Tinh dầu + Gạn/lọc Kết tủa dung môi + nước (sáp, nhựa) T.Lỏng Tách nước Nước (tinh dầu + ethanol) Tinh dầu Chưng cất + Dung môi Na2SO4 Tinh dầu 2 Làm khan Chưng phân đoạn Áp suất thấp Chưng loại 20 dung môi Tinh dầu 3
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2