Bài giảng Kinh tế học: Chương 4 - TS. Trần Văn Hòa

CHƯƠNG 4<br /> LÝ THUYẾT LỢI ÍCH<br /> <br />
Hành vi của người tiêu dùng tối đa hoá lợi<br /> ích?<br />
Giải thích đường cầu có độ dốc âm<br />
Nguyên tắc lựa chọn tiêu dùng tối ưu<br /> <br /> 3/4/2011<br /> <br /> © Dr. Tran Van Hoa, HCE<br /> <br /> 2<br /> <br /> I. Lý thuyết về lợi ích<br /> <br /> Giả thiết 1- thị hiếu là hoàn chỉnh<br /> <br /> Lợi ích có thể đo lường được<br /> Ba giả thiết cơ bản:<br /> 1. Thị hiếu là hoàn chỉnh<br /> 2. Thị hiếu có tính bắc cầu<br /> 3. Người tiêu dùng thích nhiều hàng hoá<br /> hơn là ít<br /> <br />
Có nghĩa là người tiêu dùng có thể so<br /> sánh và xếp hạng tất cả các giỏ hàng hoá.<br />
Ví dụ, nếu có 2 giỏ hàng hoá A và B,<br /> người tiêu dùng có thể thích A hơn B hoặc<br /> thích B hơn A hoặc bàng quan (thờ ơ) đối<br /> với 2 giỏ hàng hoá trên.<br /> <br /> 3/4/2011<br /> <br /> © Dr. Tran Van Hoa, HCE<br /> <br /> 3<br /> <br /> 3/4/2011<br /> <br /> © Dr. Tran Van Hoa, HCE<br /> <br /> 4<br /> <br /> 1<br /> <br /> Giả thiết 3 - thích nhiều hơn ít<br /> <br /> Giả thiết 2 - thị hiếu có tính bắc cầu<br /> <br />
Nếu bỏ qua chi phí thì người tiêu dùng<br /> luôn luôn muốn có nhiều hàng hoá hơn là<br /> có ít<br /> <br />
Nghĩa là nếu người tiêu dùng thích A<br /> hơn B, và thích B hơn C thì sẽ thích A<br /> hơn C<br /> <br /> 3/4/2011<br /> <br /> © Dr. Tran Van Hoa, HCE<br /> <br /> 5<br /> <br /> 3/4/2011<br /> <br /> 1.1. Thế nào là lợi ích?<br /> Lợi ích (U) là sự hài lòng, sự thoả mãn<br /> do tiêu dùng hàng hoá hay dịch vụ<br /> Tổng lợi ích (TU) là tổng thể sự hài lòng<br /> do tiêu dùng các hàng hoá hay dịch vụ<br /> Lợi ích cận biên (MU) phản ảnh mức độ<br /> hài lòng do tiêu dùng một đơn vị sản<br /> phẩm cuối cùng mang lại<br /> <br /> 3/4/2011<br /> <br /> © Dr. Tran Van Hoa, HCE<br /> <br /> 7<br /> <br /> © Dr. Tran Van Hoa, HCE<br /> <br /> 6<br /> <br /> Lợi ích cận biên (MU) phản ảnh mức độ<br /> hài lòng do tiêu dùng một đơn vị sản<br /> phẩm cuối cùng mang lại<br /> <br /> MU =<br /> <br /> 3/4/2011<br /> <br /> ∆TU<br /> ∆Q<br /> <br /> © Dr. Tran Van Hoa, HCE<br /> <br /> 8<br /> <br /> 2<br /> <br /> 1.2. Quy luật lợi ích cận biên giảm dần<br /> Tổng lợi ích và lợi ích cận biên<br /> Q<br /> <br /> TU<br /> <br /> MU<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> -<br /> <br /> 1<br /> <br /> 3<br /> <br /> 3 (3 – 0)/(1-0) = 3/1<br /> <br /> 2<br /> <br /> 5<br /> <br /> 2 (2/1)<br /> <br /> 3<br /> <br /> 6<br /> <br /> 1(1/1)<br /> <br /> 4<br /> <br /> 6<br /> <br /> 0 (0/1)<br /> <br /> 5<br /> <br /> -1(-1/1)<br /> <br /> 5<br /> 3/4/2011<br /> <br />
Lợi ích cận biên của một hàng hoá có<br /> xu hướng giảm khi lượng hàng hoá đó<br /> được tiêu dùng nhiều hơn trong một<br /> thời gian nhất định.<br /> <br /> © Dr. Tran Van Hoa, HCE<br /> <br /> 9<br /> <br /> Lợi ích cận biên có<br /> xu hướng giảm dần<br /> <br /> 7<br /> <br /> 5<br /> <br /> MU 4<br /> <br /> 3<br /> <br /> 3<br /> <br /> 2<br /> <br /> 2<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1<br /> 0<br /> <br /> 0<br /> 0<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3<br /> <br /> 4<br /> <br /> 5<br /> <br /> -1<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3<br /> <br /> 4<br /> <br /> 5<br /> <br /> 6<br /> <br /> Sở thích (yếu tố chủ quan)<br /> Ngân sách và giá hàng hoá (khách quan)<br /> <br /> Q<br /> <br /> Q<br /> <br /> Tổng lợi ích (TU)<br /> <br />
Làm thế nào để lựa chọn?<br /> <br /> Lợi ích cận biên (MU)<br /> 3/4/2011<br /> <br /> © Dr. Tran Van Hoa, HCE<br /> <br /> 10<br /> <br />
Mục tiêu của người tiêu dùng là tối đa<br /> hoá lợi ích (đạt được sự thoả mãn tối<br /> đa)<br />
Sự lựa chọn bị ràng buộc bởi các yếu<br /> tố:<br /> <br /> 6<br /> <br /> 4<br /> <br /> © Dr. Tran Van Hoa, HCE<br /> <br /> 1.3. Tối đa hoá lợi ích của người tiêu dùng<br /> <br /> Đường lợi ích cận<br /> biên là đường cầu<br /> <br /> TU<br /> <br /> 3/4/2011<br /> <br /> 11<br /> <br /> 3/4/2011<br /> <br /> © Dr. Tran Van Hoa, HCE<br /> <br /> 12<br /> <br /> 3<br /> <br /> Nguyên tắc lựa chọn tối ưu<br /> Tối đa hoá lợi ích đạt được khi ngân sách<br /> được phân bổ sao cho lợi ích cận biên<br /> trên mỗi đồng chi tiêu đều bằng nhau đối<br /> với mọi hàng hoá<br /> <br /> MUF MUC<br /> MUZ<br /> =<br /> = ... =<br /> PF<br /> PC<br /> PZ<br /> <br /> Giải thích nguyên tắc<br /> lựa chọn tối ưu!<br /> 3/4/2011<br /> <br /> •<br /> <br /> © Dr. Tran Van Hoa, HCE<br /> <br /> 13<br /> <br /> 3/4/2011<br /> <br /> Nếu một NTD thu được độ thoả dụng (lợi ích)<br /> cao hơn từ việc chi thêm 1 đồng cho thực phẩm<br /> thay vì quần áo thì người này có thể tăng độ thoả<br /> dụng của mình bằng cách chi tiêu nhiều hơn cho<br /> thực phẩm. Vì lợi ích cận biên của mỗi đồng bổ<br /> sung chi cho thực phẩm cao hơn so với mỗi<br /> đồng bổ sung chi cho quần áo, nên người này sẽ<br /> chuyển ngân sách của mình cho thực phẩm thay<br /> vì mua quần áo. Cuối cùng, lợi ích cận biên của<br /> thực phẩm sẽ giảm (QL lợi ích cận biên giảm) và<br /> lợi ích cận biên của quần áo sẽ tăng lên. Chỉ khi<br /> NTD này đạt được lợi ích cận biên trên mỗi đồng<br /> chi tiêu như nhau đối với mọi hàng hoá, thì khi<br /> đó mới đạt được lợi ích lớn nhất.(S19)(S21)<br /> 3/4/2011<br /> <br /> © Dr. Tran Van Hoa, HCE<br /> <br /> 15<br /> <br /> 3/4/2011<br /> <br /> © Dr. Tran Van Hoa, HCE<br /> <br /> 14<br /> <br /> Số đơn vị hàng<br /> hoá<br /> (Q)<br /> 0<br /> <br /> Uống trà<br /> (TUT)<br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> 1<br /> <br /> 15<br /> <br /> 10<br /> <br /> 2<br /> <br /> 23<br /> <br /> 19<br /> <br /> 3<br /> <br /> 25<br /> <br /> 26<br /> <br /> 4<br /> <br /> 25<br /> <br /> 31<br /> <br /> 5<br /> <br /> 22<br /> <br /> 34<br /> <br /> 6<br /> <br /> 12<br /> <br /> 35<br /> <br /> © Dr. Tran Van Hoa, HCE<br /> <br /> Chơi điện tử<br /> (TUE)<br /> <br /> 16<br /> <br /> 4<br /> <br /> 
Giới hạn ngân sách<br /> <br /> 500đ đầu tiên<br /> <br /> M = 1.500 đồng<br /> PT = 500 đ/cốc<br /> PE = 250 đ/lần<br /> <br /> 500đ thứ hai<br /> <br /> 500đ cuối<br /> cùng<br /> Chọn uống bao nhiêu cốc trà đá và/hoặc chơi bao<br /> nhiêu lần điện tử để đạt tổng lợi ích lớn nhất???<br /> 3/4/2011<br /> <br /> © Dr. Tran Van Hoa, HCE<br /> <br /> Q<br /> <br /> 3/4/2011<br /> <br /> nếu uống trà 1 cốc TU = 15<br /> nếu chơi ĐT 2 lần TU = 19<br /> nếu uống trà 1 cốc TU = 15<br /> nếu chơi ĐT 2 lần TU = 12<br /> nếu uống trà 1 cốc TU = 8<br /> nếu chơi ĐT 2 lần TU = 12<br /> <br /> KL: Người này sẽ chọn 4 lần chơi<br /> điện tử và uống 1 cốc trà đá sẽ đạt<br /> được lợi ích lớn nhất là 46 đv lợi ích<br /> 17<br /> <br /> 3/4/2011<br /> <br /> TU = 19 + 15 + 12 = 46<br /> M = 4x250 + 1x500 = 1500đ<br /> <br /> © Dr. Tran Van Hoa, HCE<br /> <br /> 18<br /> <br /> TUT MUT TU MUE MUT/PT MUE/PE<br /> <br /> 0<br /> <br /> 0<br /> <br /> -<br /> <br /> E<br /> 0<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> 1<br /> <br /> 15<br /> <br /> 15<br /> <br /> 10<br /> <br /> 10<br /> <br /> 0.030<br /> <br /> 0.040<br /> <br /> 2<br /> <br /> 23<br /> <br /> 8<br /> <br /> 19<br /> <br /> 9<br /> <br /> 0.016<br /> <br /> 0.036<br /> <br /> 3<br /> <br /> 25<br /> <br /> 2<br /> <br /> 26<br /> <br /> 7<br /> <br /> 0.004<br /> <br /> 0.028<br /> <br /> 4<br /> <br /> 25<br /> <br /> 0<br /> <br /> 31<br /> <br /> 5<br /> <br /> 0.000<br /> <br /> 0.020<br /> <br /> 5<br /> <br /> 22<br /> <br /> -3<br /> <br /> 34<br /> <br /> 3<br /> <br /> -0.006<br /> <br /> 0.012<br /> <br /> 6<br /> <br /> 12<br /> <br /> -10<br /> <br /> 35<br /> <br /> 1<br /> <br /> -0.020<br /> <br /> 0.004<br /> <br /> © Dr. Tran Van Hoa, HCE<br /> <br />
Nếu ngân sách tăng lên 3000đ, giá 2<br /> hàng hoá không đổi<br />
Lựa chọn tập hợp tiêu dùng nào tối ưu?<br />
Tổng lợi ích tối đa là bao nhiêu?<br /> <br /> 19<br /> <br /> 3/4/2011<br /> <br /> © Dr. Tran Van Hoa, HCE<br /> <br /> 20<br /> <br /> 5<br /> <br />