Bài giảng Kinh tế học - Chương 5: Giá cả với sức mạnh thị trường

Học kỳ 2- năm học 2008 - 2009<br /> <br /> Chủ đề thảo luận<br /> <br /> Chương 5<br /> <br /> z Đoạt lấy thặng dư tiêu dùng<br /> z Phân biệt giá<br /> z Sự phân biệt giá giữa các thời kỳ và đặt<br /> giá vào lúc cao điểm<br /> z Định giá hai phần<br /> z Bán trọn gói<br /> z Quảng cáo<br /> <br /> Giá cả với sức mạnh thị trường<br /> <br /> 2<br /> <br /> Giới thiệu<br /> <br /> Sự đoạt lấy thặng dư tiêu dùng<br /> <br /> z Giá cả khi không có sức mạnh thị trường ( cạnh<br /> tranh hoàn hảo) được quyết định bởi cung và<br /> cầu thị trường<br /> z Nhà sản xuất phải có khả năng tiên đoán thị<br /> trường và do đó tập trung vào việc quản trị sản<br /> xuất ( chi phí) để tối đa hoá lợi nhuận<br /> z Giá cả với sức mạnh thị trường (cạnh tranh<br /> không hoàn hảo) đòi hỏi các nhà sản xuất phải<br /> biết nhiều hơn về các đặc tính của cầu cũng<br /> như là quản trị sản xuất<br /> <br /> z Tất cả các chiến lược về giá cả mà chúng ta tìm<br /> hiểu đều mong chiếm đoạt thặng dư tiêu dùng và<br /> chuyển nó cho các nhà sản xuất<br /> z Lợi nhuận tối đa tại mức giá P* và lượng Q*<br /> Tuy nhiên, một số người tiêu dùng sẽ trả nhiều<br /> hơn P* cho một hàng hoá<br /> z Tăng giá sẽ mất một số khách hàng, làm lợi nhuận giảm<br /> z Giá thấp sẽ tăng lượng khách hàng nhưng lợi nhuận<br /> <br /> giảm<br /> <br /> 3<br /> <br /> Phân biệt giá<br /> <br /> Sự đoạt lấy thặng dư tiêu dùng<br /> $/Q<br /> Pmax<br /> <br /> Doanh nghiệp muốn<br /> định giá cao hơn cho<br /> các khách hàng sắn<br /> sàng trả - A<br /> <br /> A<br /> <br /> P1<br /> P*<br /> <br /> B<br /> <br /> P2<br /> <br /> Doanh nghiệp cũng muốn<br /> bán sản phẩm cho các<br /> khách hàng B nhưng<br /> không định giá thấp hơn<br /> cho tất cả khách hàng<br /> <br /> MC<br /> PC<br /> D<br /> <br /> Q*<br /> <br /> MR<br /> <br /> Cả hai cách này sẽ<br /> cho phép doanh<br /> nghiệp đoạt lấy<br /> nhiều hơn thặng dư<br /> tiêu dùng<br /> <br /> z Phân biệt giá là việc đưa ra các mức giá khác nhau cho<br /> những nhóm khách hàng khác nhau đối với cùng một<br /> loại hàng hoá<br /> z Phân biệt giá là việc đưa ra các mức giá khác nhau cho<br /> những khối lượng tiêu dùng khác nhau của một loại<br /> hàng hoá<br /> z Phân biệt giá là việc đưa ra các mức giá khác nhau ở<br /> những thời điểm khác nhau cho cùng một hàng hoá<br /> <br /> Lượng<br /> 5<br /> <br /> Nguyễn Thuý Hằng<br /> <br /> 4<br /> <br /> 6<br /> <br /> Học kỳ 2- năm học 2008 - 2009<br /> <br /> Phân biệt giá cấp 1<br /> <br /> Phân biệt giá<br /> <br /> z Định các mức giá khác nhau cho mỗi<br /> khách hàng: Giá tối đa mà họ sẵn sàng chi trả.<br /> <br /> z Nếu doanh nghiệp có thể phân biệt giá hoàn<br /> hảo, mỗi khách hàng sẽ bị định giá chính xác<br /> bằng mức giá cao nhất mà người tiêu dùng sẵn<br /> sàng chi trả.<br /> <br />  Còn gọi là phân biệt giá cấp 1 hoàn hảo<br /> <br /> z Doanh nghiệp có lợi nhuận ra sao?<br /> <br />  Đường MR không còn quyết định mức sản lượng tối<br /> ưu được sản xuất<br />  Doanh thu tăng thêm của từng đơn vị hàng hoá được<br /> bán ra chính xác bằng mức giá - đường cầu<br />  Lợi nhuận tăng thêm từ việc sản xuất và bán thêm<br /> một đơn vị sản phẩm là sự chênh lệch giữa đường<br /> cầu và chi phí biên<br /> <br />  Doanh nghiệp sản xuất tại Q* Æ MR = MC<br />  Chúng ta có thể thấy lợi nhuận biến đổi của doanh<br /> nghiệp - lợi nhuận bỏ qua chi phí cố định<br /> <br /> zVùng<br /> <br /> giữa MR và MC<br /> <br />  Thặng dư tiêu dùng là vùng giữa đường cầu và giá<br /> <br /> 7<br /> <br /> Phân biệt giá cấp 1<br /> $/Q<br /> <br /> Phân biệt giá cấp 1<br /> <br /> Không có phân biệt giá, sản lượng là Q* và giá là P*.<br /> Lợi nhuận khả biến là vùng giữa MC & MR (vàng).<br /> <br /> Pmax<br /> <br /> 8<br /> <br /> Trong thực tiễn, phân biệt giá cấp 1 hầu như<br /> rất khó thực hiện<br /> <br /> z<br /> <br /> Thặng dư tiêu dùng là vùng trên P* và giữa 0 và Q* .<br /> <br /> MC<br /> P*<br /> <br /> 1. Khó đưa ra mỗi mức giá khác nhau cho mỗi khách<br /> hàng (cho dù có một số khách hàng)<br /> 2. Các công ty thường khó ước đoán chính xác giá<br /> sẵn lòng chi trả của mỗi khách hàng<br /> <br /> Với phân biệt giá hoàn hảo, công<br /> ty sẽ chọn sản xuất ở Q** làm<br /> tăng lợi nhuận khả biến đến vùng<br /> màu tím.<br /> <br /> PC<br /> <br /> Các công ty có thể phân biệt giá không hoàn<br /> hảo<br /> <br /> z<br /> D = AR<br /> <br />  Có thể đưa ra một vài mức giá khác nhau dựa vào<br /> ước đoán sự sẵn sàng chi trả của người tiêu dùng<br /> MR<br /> Q*<br /> <br /> Q**<br /> <br /> Quantity<br /> 9<br /> <br /> 10<br /> <br /> Phân biệt giá cấp 1 ở thực tiễn<br /> <br /> Phân biệt giá cấp 1<br /> z Ví dụ về sự phân biệt giá không hoàn<br /> hảo ở đó người bán có khả năng chia thị<br /> trường thành vài phân khúc và định các<br /> mức giá khác nhau cho cùng sản phẩm<br /> Luật sư , bác sĩ, kế toán viên<br /> <br /> $/Q<br /> 6 mức giá tồn tại sẽ mang lại lợi nhuận cao hơn<br /> So với một mức giá ở P*4 với ít khách hàng hơn.<br /> <br /> P1<br /> P2<br /> P3<br /> <br /> MC<br /> <br /> P*4<br /> P5<br /> <br /> z Mô hình chủ yếu chứng minh lợi nhuận<br /> sẽ gia tăng khi áp dụng chính sách phân<br /> biệt giá ở một mức độ nào đó<br /> <br /> P6<br /> <br /> D<br /> MR<br /> Q*<br /> <br /> 11<br /> <br /> Nguyễn Thuý Hằng<br /> <br /> Quantity<br /> 12<br /> <br /> Học kỳ 2- năm học 2008 - 2009<br /> <br /> Phân biệt giá cấp 2<br /> <br /> Phân biệt giá cấp 2<br /> $/Q<br /> <br /> z Là việc đưa ra các mức giá khác nhau<br /> cho các mức sản lượng khác nhau của<br /> cùng một hàng hoá hay dịch vụ<br /> <br /> P0<br /> <br /> Giá điện<br /> Giá internet<br /> Giá xe taxi<br /> <br /> Nếu không có phân biệt giá:<br /> P = P0 và Q = Q0. Với phân<br /> biệt giá cấp 2, sẽ áp dụng 3<br /> mức giá P1, P2, & P3.<br /> <br /> Các mức giá khác<br /> nhau cho các mức<br /> sản lượng khác<br /> nhau của một sản<br /> phẩm<br /> <br /> P1<br /> <br /> P2<br /> <br /> AC<br /> MC<br /> <br /> P3<br /> <br /> D<br /> MR<br /> Q1<br /> Khối 1<br /> <br /> Q0<br /> Khối 2<br /> <br /> Q2<br /> <br /> Q3<br /> <br /> Lượng<br /> <br /> Khối 3<br /> <br /> 13<br /> <br /> Phân biệt giá cấp 3<br /> <br /> 14<br /> <br /> Phân biệt giá cấp 3<br /> <br /> z Việc chia khách hàng thành 2 hay nhiều<br /> nhóm với các đường cầu khác nhau, công<br /> ty sẽ định các mức giá khác nhau cho mỗi<br /> nhóm<br /> z Vé máy bay,<br /> z Giảm giá cho sinh viên – công dân nghèo<br /> <br /> z Các đặc điểm giống nhau được sử dụng<br /> để chia các nhóm khách hàng<br /> z Độ co giãn của cầu sẽ khác nhau giữa<br /> các nhóm<br /> Sinh viên và các công dân nghèo thường<br /> không sẵn sàng trả giá cao như những<br /> người khác vì thu nhập thấp<br /> <br /> 15<br /> <br /> 16<br /> <br /> Tạo các nhóm khách hàng<br /> <br /> Phân biệt giá cấp 3<br /> <br /> z Nếu phân biệt giá cấp 3 có thể thực thi,<br /> công ty sẽ quyết định giá cho mỗi nhóm<br /> như thế nào?<br /> <br /> z Về đại số<br /> <br /> 1. Tổng sản lượng nên được chia giữa các<br /> nhóm, do đó MR cho mỗi nhóm bằng nhau<br /> 2. Tổng sản lượng được chọn sao cho MR<br /> cho mỗi nhóm khách hàng bằng với chi phí<br /> biên sản xuất<br /> <br /> 17<br /> <br /> Nguyễn Thuý Hằng<br /> <br /> P1: Giá nhóm 1<br /> P2: Giá nhóm 2<br /> C(QT) = Tổng chi phí sản xuất<br /> QT = Q 1 + Q 2<br />  π = P1Q1 + P2Q2 - C(QT)<br /> <br /> 18<br /> <br /> Học kỳ 2- năm học 2008 - 2009<br /> <br /> Phân biệt giá cấp 3<br /> <br /> Phân biệt giá cấp 3<br /> <br /> z Công ty nên tăng bán hàng cho mỗi nhóm đến khi<br /> lợi nhuận tăng thêm ở đơn vị cuối cùng bán ra<br /> bằng 0<br /> z Thiết lập tối đa hoá lợi nhuận ở nhóm 1<br /> ∆π<br /> ∆ ( P1 Q 1 )<br /> ∆C<br /> =<br /> −<br /> = 0<br /> ∆Q1<br /> ∆Q1<br /> ∆Q1<br /> <br /> ∆ ( P1 Q 1 )<br /> ∆C<br /> = MR 1<br /> = MC<br /> ∆Q1<br /> ∆Q1<br /> z Tối đa hoá lợi nhuận thị trường 1: MR1 = MC<br /> z Tương tự cho thị trường 2: MR2 = MC<br /> z Kết hợp cả 2: MR1 = MR2 =MC<br /> <br /> z Xác định các mức giá tương đối<br /> Mức giá tương đối có thể đưa ra cho mỗi<br /> nhóm dựa vào độ co giãn của cầu theo giá<br /> Nhắc lại: MR = P(1 +1/Ed)<br /> Do đó MR1 = P1(1+1/E1) = MR2 =<br /> P2(1+1/E2)<br /> Giá cao hơn cho khách hàng có độ co giãn<br /> của cầu theo giá thấphơn<br /> <br /> P1<br /> (1 + 1 E 2 )<br /> =<br /> P2<br /> (1 + 1 E1 )<br /> 19<br /> <br /> Phân biệt giá cấp 3<br /> <br /> 20<br /> <br /> Phân biệt giá cấp 3<br /> $/Q<br /> <br /> z Ví dụ<br /> <br /> Người tiêu dùng được chia thành 2 nhóm,<br /> với các đường cầu phân biệt cho mỗi nhóm.<br /> <br /> E1 = -2 and E2 = -4<br /> P1 sẽ cao hơn P2 1.5 lần<br /> <br /> MRT = MR1 + MR2<br /> <br /> P1 (1 − 1 4 ) 3 / 4<br /> =<br /> =<br /> = 1 .5<br /> P2 (1 − 1 2 ) 1 / 2<br /> <br /> D2 = AR2<br /> MRT<br /> MR2<br /> MR1<br /> 21<br /> <br /> Phân biệt giá cấp 3<br /> $/Q<br /> <br /> MC = MR1 tại Q1 và P1<br /> <br /> P1<br /> <br /> D1 = AR1<br /> Lượng<br /> <br /> 22<br /> <br /> Không bán cho thị trường nhỏ hơn<br /> •QT: MC = MRT<br /> •Nhóm 1: kém co giãn<br /> •Nhóm2: co giãn hơn<br /> •MR1 = MR2 = MCT<br /> <br /> z Cho dù phân biệt giá cấp 3 là khả thi,<br /> nhưng công ty không nhất thiết bán hàng<br /> cho tất cả các nhóm<br /> <br /> MC<br /> <br /> Công ty sẽ không có lợi nhuận khi bán giá<br /> quá thấp cho nhóm có mức giá sẵn sàng chi<br /> trả thấp<br /> <br /> P2<br /> <br /> D2 = AR2<br /> <br /> MCT<br /> <br /> MRT<br /> MR2<br /> D1 = AR1<br /> <br /> MR1<br /> Q1<br /> <br /> Nguyễn Thuý Hằng<br /> <br /> Q2<br /> <br /> QT<br /> <br /> Lượng<br /> <br /> 23<br /> <br /> 24<br /> <br /> Học kỳ 2- năm học 2008 - 2009<br /> <br /> Kinh tế học về phiếu mua hàng<br /> và khấu trừ giá<br /> <br /> Không bán cho thị trường nhỏ hơn<br /> $/Q<br /> <br /> MC<br /> <br /> P*<br /> <br /> Nhóm 1, với đường cầu<br /> D1, người tiêu dùng không<br /> sẵn sàng trả đủ ở mức giá<br /> để chính sách phân biệt<br /> giá đạt lợi nhuận.<br /> <br /> D2<br /> MC=MR1<br /> =MR2<br /> MR2<br /> <br /> MR1<br /> <br /> z Các khách hàng có cầu co giãn theo giá<br /> sẽ có khuynh hướng sử dụng thường<br /> phiếu mua hàng/khấu trừ giá khi họ mua<br /> sản phẩm hơn là các khách hàng có cầu<br /> kém co giãn hơn.<br /> z Các chương trình phiếu mua hàng và<br /> khấu trừ giá cho phép các công ty sử<br /> dụng chính sách phân biệt giá<br /> <br /> D1<br /> Q*<br /> <br /> Lượng<br /> 25<br /> <br /> Kinh tế học về phiếu mua hàng<br /> và khấu trừ giá<br /> <br /> 26<br /> <br /> Cầu co giãn theo giá đối với những người sử dụng<br /> phiếu giảm giá và những người không sử dụng<br /> <br /> z Khoảng 20 – 30% khách hàng sử dụng<br /> phiếu mua hàng hay khấu trừ giá<br /> z Công ty có thể làm cho những người tiêu<br /> dùng với cầu co giãn cao hơn mua<br /> những hàng hóa mà họ thường ít khi<br /> mua<br /> <br /> 27<br /> <br /> Kinh tế học về phiếu mua hàng và<br /> khấu trừ giá<br /> <br /> 28<br /> <br /> Vé máy bay<br /> <br /> z P2 tính cho người có sử dụng phiếu giảm giá (E2 = -4)<br /> z P1 tính cho người không sử dụng phiếu giảm giá (E2 = -2)<br /> <br /> P1 ( 1 + 1 E 2 )<br /> =<br /> P2 ( 1 + 1 E1 )<br /> z Giá của người không sử dụng nên cao gấp 1.5 lần giá<br /> của người sử dụng phiếu giảm giá<br /> <br /> z Các độ co giãn của cầu theo giá khác<br /> nhau ám chỉ rằng một số khách hàng sẽ<br /> trả phí cao hơn những người khác.<br /> z Khách hàng là nhà kinh doanh có ít sự<br /> lựa chọn và cầu của họ ít co giãn hơn<br /> z Người du lịch và các gia đình nhạy cảm<br /> với giá hơn<br /> <br /> z Hoặc nếu giá hàng hoá thông thường là 15. 000đồng thì<br /> phiếu giảm giá có giá trị là 5.000đồng<br /> 29<br /> <br /> Nguyễn Thuý Hằng<br /> <br /> 30<br /> <br />