Bài giảng Ngữ văn lớp 10: Đọc Tiểu Thanh kí (Độc Tiểu Thanh kí) - Trường THPT Bình Chánh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:23

Thêm vào BST

Báo xấu

11
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng "Ngữ văn lớp 10: Đọc Tiểu Thanh kí (Độc Tiểu Thanh kí)" trình bày đôi nét về Tiểu Thanh, Hoàn cảnh ra đời, phân tích các câu thơ trong tác phẩm Đọc Tiểu Thanh kí của Nguyễn Du. Mời các bạn cùng tham khảo bài giảng để nắm chi tiết hơn nội dung.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Ngữ văn lớp 10: Đọc Tiểu Thanh kí (Độc Tiểu Thanh kí) - Trường THPT Bình Chánh

TRƯỜNG THPT BÌNH CHÁNH TỔ NGỮ VĂN (ĐỘC TIỂU THANH KÍ) -NGUYỄN DU-
A. Mục tiêu bài học 1. Kiến thức - Nắm kiến thức về một vấn đề được các nhà thơ Việt Nam thế kỉ XVIII quan tâm: số phận của những người phụ nữ tài sắc. - Thấy được Nguyễn Du đã mở rộng nội dung của chủ nghĩa nhân đạo trong văn học trung đại : quan tâm đến thân phận những người làm ra giá trị văn hóa tinh thần bị đối xử bất công. - Quan niệm về con người trong sáng tác của Nguyễn Du đã toàn diện hơn. - Thấy được thành công nghệ thuật của bài thơ về từ ngữ, kết cấu. 2. Kĩ năng - Kĩ năng tìm hiểu một bài thơ Đường luật trữ tình trung đại. 3. Thái độ, phẩm chất - Trân trọng tình cảm Nguyễn Du; Cảm thương, xót xa cho số phận của nàng Tiểu Thanh; biết yêu mến, nâng niu, trân trọng, bảo vệ cái đẹp trong cuộc đời. 4. Định hướng phát triển năng lực - Năng lực tự chủ và tự học, năng lực hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo; năng lực thẩm mỹ, năng lực tư duy; năng lực sử dụng ngôn ngữ.
I. TÌM HIỂU CHUNG II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN ĐỌC TIỂU THANH KÍ III. TỔNG KẾT IV. BÀI TẬP
B. NỘI DUNG BÀI HỌC I. TÌM HIỂU CHUNG 1. Tác giả: Nguyễn Du 4
I. TÌM HIỂU CHUNG 1. Tác giả: 2. Chuyện nàng Phùng Tiểu Thanh : (SGK) - Tiểu Thanh là người con gái tài sắc họ Phùng, làm lẽ một nhà quyền quý, bị vợ cả ghen, hành hạ, nàng buồn khổ đến chết khi mới 18 tuổi. - Khi nàng chết vợ cả còn tìm cách đốt thơ của nàng, nhưng còn sót lại một số bài thơ gọi là phần dư. Phùng Tiểu Thanh (1594- 1612)
I. TÌM HIỂU CHUNG 1. Tác giả: 2. Chuyện nàng Phùng Tiểu Thanh : (SGK) 3. Tác phẩm: a) Hoàn cảnh sáng tác: Nguyễn Du đi sứ sang Trung Quốc, thăm mộ Tiểu Thanh và đọc tập thơ của nàng mà cảm xúc sáng tác bài thơ này. b) Xuất xứ: Trích trong tập “Thanh Hiên Thi Tập”. II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
ĐỌC TIỂU THANH KÍ (Độc Tiểu Thanh kí) - (Nguyễn Du)
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 1. Đề: Niềm xúc cảm của tác giả. “Tây Hồ hoa uyển tẫn thành khư, Độc điếu song tiền nhất chỉ thư.” (Tây Hồ cảnh đẹp hoá gò hoang, Thổn thức bên song mảnh giấy tàn.) - Cảnh Tây hồ : + Quá khứ “hoa uyển”: vườn hoa đẹp rực rỡ + “Tẫn”: thay đổi khốc liệt, tận cùng. Đối lập + Hiện tại “thành khư”: gò hoang, bãi hoang  Xót xa, thương cảm cho cái đẹp bị tàn phá, vùi dập, huỷ hoại phũ phàng.
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 1. Đề: Niềm xúc cảm của tác giả. “Tây Hồ hoa uyển tẫn thành khư, Độc điếu song tiền nhất chỉ thư.” (Tây Hồ cảnh đẹp hoá gò hoang, Thổn thức bên song mảnh giấy tàn.) - Cảnh Tây hồ : - Tâm trạng Nguyễn Du: + “Độc điếu” : viếng một mình. + “Nhất chỉ thư”: một tập sách.  Sự đồng cảm của những người cùng chung cảnh ngộ (cô độc, lẻ loi). Tiếng thở dài trước những đổi thay dâu bể của cuộc đời.
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 1. Đề: Niềm xúc cảm của tác giả. 2. Thực: Nỗi oan trái của cuộc đời Tiểu Thanh “Chi phấn hữu thần liên tử hậu, Văn chương vô mệnh lụy phần dư.” (Son phấn có thần chôn vẫn hận, Văn chương không mệnh đốt còn vương.) - “Chi phấn”: sắc đẹp Ẩn dụ, đối lập, nhân hóa - “Văn chương”: tài năng  Cái tài, cái sắc của Tiểu Thanh đã bị vùi dập. Nỗi xót xa, thương cảm cho kiếp người tài hoa bạc mệnh.
Đọc một số câu thơ viết về số phận của những người phụ nữ trong xã hội phong kiến xưa Thân em như tấm lụa đào Phất phơ giữa chọ biết vào tay ai? 11
Đau đớn thay phận đàn bà Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung. 12
Trong cung quế âm thầm chiếc bóng, Đêm năm canh trông ngóng lần lần. Khoảnh làm chi bấy chúa xuân! Chơi hoa cho rữa thúy dần lại thôi. 13
Thuở trời đất nổi cơn gió bụi Khách má hồng nhiều nỗi truân chuyên. Xanh kia thăm thẳm tầng trên, Vì ai gây dựng cho nên nỗi này. 14
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 1. Đề: Niềm xúc cảm của tác giả. 2. Thực: Nỗi oan trái của cuộc đời Tiểu Thanh 3. Luận : Số phận người tài hoa “Cổ kim hận sự thiên nan vấn, Phong vận kì oan ngã tự cư.” (Nỗi hờn kim cổ trời khôn hỏi, Cái án phong lưu khách tự mang.) - “Cổ kim hận sự”: những mối hận từ xưa đến nay. “thiên nan vấn”: khó mà hỏi trời được.  Sự bế tắc, bất lực của tác giả trước nỗi đau của con người. -“Phong vận kì oan”: nỗi oan trái của người phong lưu, tài tử. “ngã tự cư”: mình tự mang.  Sự đồng cảm với những người bất hạnh. Quy luật nghiệt ngã “hồng nhan bạc phận”,“tài mệnh tương đố”.
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 1. Đề: Niềm xúc cảm của tác giả. 2. Thực: Nỗi oan trái của cuộc đời Tiểu Thanh. 3. Luận : Số phận người tài hoa. 4. Kết : Tâm sự của tác giả. “Bất tri tam bách dư niên hậu, Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như?” (Chẳng biết ba trăm năm lẻ nữa Người đời ai khóc Tố Như chăng?) - Câu hỏi tu từ: sự day dứt, trăn trở, hi vọng ở tương lai. - “Thiên hạ”: nhiều người. “hà nhân”: một người. Tiếng lòng khao khát tri âm hậu thế.
“Tiếng thơ ai động đất trời Nghe như non nước vọng lời ngàn thu Nghìn năm sau nhớ Nguyễn Du Tiếng thương như tiếng mẹ ru những ngày...”
Em có nhận xét gì về nội dung nhân đạo được thể hiện trong bài thơ? - Thương người, thương đời, thương mình. - Vấn đề về quyền sống của người nghệ sĩ, tài hoa: thái độ nâng niu, trân trọng những giá trị tinh thần và những người làm ra chúng.
ĐỌC TIỂU THANH KÍ (Độc Tiểu Thanh kí) - (Nguyễn Du) I. TÌM HIỂU CHUNG III. TỔNG KẾT : 1. Böùc tranh Phoá II. ĐỌC-HIỂU VĂN BẢN 1. Nghệ thuật : huyeän ngheøo. - Sử dụng tài tình phép đối và khả 1. Đề: Niềm xúc cảm của tác giả. năng thống nhất những mặt đối lập 2. Những kiếp trong hình ảnh, ngôn từ. người 2. Thực: Nỗi oan - Ngôn ngữ trữ tình đậm chất triết trái của cuộc đờitàn lí. Tiểu Thanh. tạ. 2. Ý nghĩa văn bản : Niềm cảm thương của tác giả đối 3. Luận : Số phận người nh ñôïi taøu . 3. Caû tài hoa. với nàng Tiểu Thanh và tâm sự khao khát tri âm hướng về hậu thế ; vẻ đẹp 4. Kết : Tâm sự của của chủ nghĩa nhân đạo Nguyễn Du. tác giả.
Bi kịch cuộc đời Tiểu Thanh Thái độ của Nguyễn Du Ngợi ca tài sắc Cảm thương kiếp Tố cáo xã hội của Tiểu Thanh tài hoa bạc mệnh phong kiến Tinh thần nhân đạo, nhân văn của Nguyễn Du