Bài giảng cung cấp cho người học các kiến thức: Các khái niệm cơ bản, thiết kế điều tra chọn mẫu, phương pháp xác định cỡ mẫu, thu thập dữ liệu sơ cấp. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Phương pháp nghiên cứu kinh tế: Chương 6 - TS. Trần Tiến Khai
- Bài 6: phương pháp
chọn mẫu và xác định
cỡ mẫu
TS. Trần Tiến Khai
Khoa Kinh Tế Phát
- 2 Nội dung
1. Các khái niệm cơ bản
2. Thiết kế điều tra chọn mẫu
3. Phương pháp xác định cỡ mẫu
4. Thu thập dữ liệu sơ cấp
- 1. Các khái niệm cơ
bản
- 4 Khái niệm về điều tra
chọn mẫu
Chọn mẫu là việc chọn một số đơn vị trong tổng thể
(population), nhằm rút ra các kết luận về tổng thể đó.
Một đơn vị của mẫu là một cá thể hoặc một thành viên
mà chúng ta đo lường. Đây chính là đơn vị nghiên cứu.
Một tổng thể là tập hợp của tất cả các đơn vị.
Điều tra tổng thể (census) là việc đo lường tất cả các
đơn vị có trong tổng thể.
Danh sách tất cả các đơn vị có trong tổng thể để giúp
chúng ta rút mẫu là Khung mẫu (sample frame).
- 5 Khái niệm về điều tra
chọn mẫu
Chọn mẫu làm giảm chi phí nghiên cứu;
Chọn mẫu đúng cách làm tăng độ chính xác
của nghiên cứu;
Tăng tốc độ thu thập thông tin dữ liệu;
Có những tổng thể mà ta không thể nghiên
cứu tổng thể.
- 6 Mẫu như thế nào là tốt?
Tính đúng đắn: mẫu phải đại diện cho tính
chất của tổng thể tổng thể hoặc phần lớn các
đơn vị có trong tổng thể;
Tính chính xác: không thể có mẫu đại diện
cho tổng thể ở tất cả mọi khía cạnh. Do đó,
luôn có sai số sinh ra từ việc chọn mẫu
(sampling error).
Đo lường tính chính xác bằng chỉ tiêu thống kê
sai số chuẩn (standard error of estimate).
- 2. Thiết kế điều tra chọn mẫu
- 8 Các cân nhắc khi lựa
chọn thiết kế chọn mẫu
Bản chất của Tổng thể:
Tổng thể xác định
Tổng thể xác định nhưng không có được
khung mẫu
Tổng thể không xác định
Tổng thể mục tiêu: gắn tổng thể với
mục tiêu nghiên cứu
Tổng thể nghiên cứu: chứa các đơn vị
nghiên cứu nào?
- 9 Các cân nhắc khi lựa
chọn thiết kế chọn mẫu
Bản chất của Tổng thể:
Phải hiểu rõ về các đặc điểm của tổng thể
cần nghiên cứu
Phải biết tổng thể bao gồm các đơn vị như
thế nào (cá nhân, hộ gia đình, loại khác).
Phải nắm rõ định hướng nghiên cứu như
thế nào, dự định tiến hành và các điều
kiện liên quan.
Có thể có được Khung mẫu hay không?
- 10 Các cân nhắc khi lựa
chọn thiết kế điều tra
Các chỉ tiêu cần nghiên cứu:
Các chỉ tiêu mô tả các đặc điểm chung của
tổng thể;
Các chỉ tiêu thể hiện các đặc điểm riêng
mà ta quan tâm;
Nên lường trước các dạng dữ liệu của chỉ
tiêu (danh nghĩa, thứ bậc, khoảng cách, tỷ
số).
Nếu tổng thể bao gồm các nhóm phụ riêng
biệt, nên định hướng xác định các dữ liệu
danh nghĩa để chia nhóm theo tỷ lệ.
- 11 Các cân nhắc khi lựa
chọn thiết kế điều tra
Thiết kế điều tra xác suất hay phi xác
suất?
- 12 Các cân nhắc khi lựa
chọn thiết kế điều tra
XÁC SUẤT PHI XÁC SUẤT
Tổng thể xác định Tổng thể không xác định
Biết quy mô của tổng thể (N) Không biết quy mô của tổng thể (N)
Xác lập được khung mẫu Không có khung mẫu
Tính được xác suất chọn mẫu (n/N) Không tính được xác suất chọn mẫu
(n/N)
Chọn mẫu nhằm rút ra kết quả để Không cần suy đoán cho tổng thể;
phỏng đoán cho tổng thể Nghiên cứu có mục đích
Chỉ lựa chọn đơn vị nghiên cứu từ Có thể lựa chọn một cách tùy ý
khung mẫu
Không thể tùy tiện thay thế đơn vị Có thể thay đổi nếu thấy phù hợp với
nghiên cứu mục đích nghiên cứu
Tiến trình chọn mẫu phải được tuân Có sự linh động trong chọn mẫu
thủ nghiêm túc
- 13 Các bước chọn thiết kế
chọn mẫu
Thang bậc câu hỏi quản
lý – câu hỏi nghiên cứu
Chọn kiểu chọn mẫu Xác định tổng thể
Phi xác suất Xác liên quan
suất
Chọn kỹ thuật lấy mẫu Xác định các khung mẫu
hiện có
Không chấp nhận
Đánh giá khung mẫu Chỉnh sửa hoặc
xây dựng lại
Chấp nhận khung mẫu
Chọn khung mẫu
Rút ra mẫu
- 14 Các thiết kế chọn mẫu
điều tra
Các kiểu chọn mẫu (Types
of sampling design)
Chọn mẫu phi xác suất Chọn mẫu xác suất (probability
(non-probability sampling) sampling)
Chọn mẫu thuận tiện (convienience Chọn mẫu ngẫu nhiên đơn giản
sampling) (simple random sampling)
Chọn mẫu phán đoán (judment Chọn mẫu hệ thống (systematic
sampling) sampling)
Chọn mẫu hạn ngạch (quota Chọn mẫu phân tầng (stratified
sampling) sampling)
Chọn mẫu hạn ngạch theo tỷ lệ Chọn mẫu phân tầng theo tỷ lệ
(propotionate quota sampling) (propotionate stratified sampling)
Chọn mẫu hạn ngạch không theo Chọn mẫu phân tầng không theo tỷ
tỷ lệ (dispropotionate quota lệ (dispropotionate stratified
sampling) sampling)
Chọn mẫu quả cầu tuyết (snowball Chọn mẫu phân nhóm (cluster
sampling) sampling)
Chọn mẫu nhiều giai đoạn
(multistage sampling)
- 15 Chọn mẫu xác suất:
ngẫu nhiên đơn giản
Các nguyên tắc xác định:
Xác định xác suất chọn đơn vị:
Xác suất chọn lựa = cỡ mẫu
(n)/tổng thể (N) (%)
Lập danh sách (Khung mẫu).
Chọn ngẫu nhiên theo danh sách
Dùng bảng ngẫu nhiên hoặc dùng
- 16 Chọn mẫu xác suất:
ngẫu nhiên đơn giản
Khung
mẫu
Mẫu
n
N
- 17 Chọn mẫu xác suất:
hệ thống
Các nguyên tắc xác định:
Xác định bước nhảy k
Bước nhảy = tổng thể (N)/cỡ
mẫu (n)
Lập danh sách (Khung mẫu) chính xác,
hoặc có số thứ tự.
Chọn ngẫu nhiên đơn vị khởi đầu
Chọn các đơn vị kế tiếp bằng bước
- 18 Chọn mẫu xác suất:
hệ thống
Các lưu ý để tránh lệch mẫu (bias) :
Trộn ngẫu nhiên danh sách trong
Khung mẫu
Chọn ngẫu nhiên đơn vị khởi đầu vài
lần.
Nếu thực hiện tốt, phương pháp này cho
hiệu quả cao hơn phương pháp ngẫu nhiên
đơn giản.
- 19 Chọn mẫu xác suất:
hệ thống
Khung
mẫu
Mẫu
n
K=3
N
- 20 Chọn mẫu xác suất:
phân tầng
Hầu hết các tổng thể đều chứa đựng các
nhóm phụ (tầng – strata).
Áp dụng chọn mẫu phân tầng nhằm:
Tăng hiệu quả thống kê khi chọn mẫu
Có dữ liệu để phân tích từng nhóm phụ
Cho phép sử dụng các phân tích khá
biệt nhau cho từng nhóm phụ khác
nhau.
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
