Bài giảng Phương pháp nghiên cứu kinh tế: Chương 4 - TS. Trần Tiến Khai

Chia sẻ: Kiều Vi | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:40

Thêm vào BST

Báo xấu

225
lượt xem 51
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Phương pháp nghiên cứu kinh tế: Chương 4 do TS. Trần Tiến Khai biên soạn nhằm mục đích phục vụ cho việc giảng dạy. Nội dung bài giảng gồm: Nghiên cứu định tính, định lượng và phối hợp, khác biệt giữa định tính và định lượng, khung lý thuyết, khung khái niệm và khung phân tích.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Phương pháp nghiên cứu kinh tế: Chương 4 - TS. Trần Tiến Khai

PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU TS. Trần Tiến Khai Khoa Kinh Tế Phát Triển Đại học Kinh Tế TP.HCM
CẤU TRÚC MÔN HỌC 1. Giới thiệu về Phương pháp nghiên cứu 2. Xác định và mô tả vấn đề nghiên cứu 3. Tổng quan tài liệu 4. Phát triển khung khái niệm và khung phân tích 5. Các phương pháp thu thập dữ liệu 6. Đo lường và thang đo 7. Phương pháp chọn mẫu và xác định cỡ mẫu 8. Viết đề cương nghiên cứu 9. Nhập và xử lý dữ liệu 10.Viết báo cáo nghiên cứu 2
Bài 4. Phát triển khung khái niệm và khung phân tích 1. Nghiên cứu định tính, định lượng và phối hợp 2. Khác biệt giữa định tính và định lượng 3. Khung lý thuyết, khung khái niệm và khung phân tích
Ba phương pháp nghiên cứu tổng quát (tiếp cận nghiên cứu) Định tính (qualitative research methods) Định lượng (quantitative research methods) Phối hợp (mixed research methods) 4
1.1 Nghiên cứu định tính nhằm mô tả bản chất của sự vật, hiện tượng thông tin dưới dạng thang đo danh nghĩa (nominal scale) hay là thang đo thứ bậc (ordinal scale) không quan tâm đến sự biến thiên của đối tượng nghiên cứu không nhằm lượng hóa sự biến thiên này không nhất thiết phải áp dụng các công cụ thống kê 5
1.1 Nghiên cứu định tính Áp dụng khi nào? Khi cần biết cái gì xảy ra xảy ra thường xuyên hay không như thế nào (quá trình diễn ra) và tại sao (ý nghĩa) cần hiểu biết một khái niệm hay hiện tượng khám phá một vấn đề mới mẻ 6
1.1 Nghiên cứu định tính Phương pháp thu thập dữ liệu phỏng vấn nhóm (focus group), phỏng vấn chuyên gia (individual depth interview), nghiên cứu tình huống (case studies), lý thuyết nền (grounded theory), nghiên cứu hành động (action research), và quan sát (observation). 7
1.1 Nghiên cứu định tính Phương pháp xử lý và phân tích dữ liệu các kỹ thuật phân tích nội dung (content analysis) đối với các bản ghi chép các bản ghi âm, thu hình các chứng cứ, sự kiện hiện hữu 8
1.2 Nghiên cứu định lượng Mục tiêu: lượng hóa sự biến thiên của đối tượng nghiên cứu. ứng dụng công cụ thống kê Thu thập thông tin: Điều tra/khảo sát thống kê Tổ chức thí nghiệm trong điều kiện có kiểm soát  Xác định mẫu và tổng thể Nêu rõ chiến lược điều tra, thu thập và phân tích dữ liệu 9
1.3 Nghiên cứu phối hợp Sử dụng các khía cạnh của cả các phương pháp định lượng lẫn định tính Hiểu bản chất của sự vật, hiện tượng nghiên cứu mô tả chi tiết và tổng quát hóa các kết quả Dùng số liệu, thông tin của mẫu để ước đoán số liệu, thông tin của dân số nghiên cứu 10
2. Khác biệt Định tính Định lượng Tiêu điểm của Hiểu và diễn dịch Mô tả, giải thích và dự báo nghiên cứu Can dự của nhà Nhà nghiên cứu là xúc Bị hạn chế, kiểm soát để nghiên cứu tác tránh thiên lệch Mục tiêu nghiên Hiểu sâu sắc, xây dựng Mô tả hoặc dự báo, xây cứu lý thuyết dựng hoặc kiểm định lý thuyết Chọn mẫu Phi xác suất, có mục Xác suất đích 11Cỡ mẫu Nhỏ Lớn
2. Khác biệt Định tính Định lượng Thiết kế nghiên Có thể được điều chỉnh Được quyết định trước khi cứu trong quá trình thực hiện bắt đầu nghiên cứu nghiên cứu. Thường sử Sử dụng một phương pháp dụng phối hợp nhiều thuần túy hay phối hợp phương pháp đồng thời nhiều phương pháp hay theo thứ tự Tiếp cận thời điểm hay lâu Không kỳ vọng vào sự dài nhất quán Chuẩn bị cho Thường có sự chuẩn bị Không chuẩn bị trước để người tham dự trước tránh thiên lệch của người 12 tham dự
2. Khác biệt Định tính Định lượng Kiểu dữ liệu và Mô tả bằng lời nói hay Mô tả lời nói chuẩn bị hình ảnh Lượng hóa dữ liệu bằng cách Lọc dữ liệu bằng công cụ mã hóa để phân tích thống kê mã hóa lời nói (đôi khi có bàng máy tính trợ giúp của máy tính) Phân tích dữ liệu Phân tích con người; chủ Phân tích bằng máy tính – Các yếu phiđịnh lượng phương pháp toán và thống kê Nhà nghiên cứu phải nhìn là chủ đạo thấy bối cảnh của hiện Phân tích có thể diễn ra suốt tượng nghiên cứu – khác quá trình nghiên cứu biệt giữa thực tế và sự Duy trì sự khác biệt rõ ràng 13 phán xét ít rõ ràng giữa thực tế và phán xét
1. Đo lường Việc đo lường gắn có nghĩa là gán các con số cho các sự kiện thực nghiệm, các đối tượng nghiên cứu hoặc các tính chất, hoặc các hành động theo các nguyên tắc nhất định. Mục tiêu của đo lường là cung cấp các dữ liệu, thông tin có chất lượng tốt nhất, ít sai sót nhất để kiểm định giả thuyết, để phỏng định, tiên lượng hoặc mô tả. 14 TS.Trần Tiến Khai, UEH
1. Đo lường Chúng ta có thể đo lường cái gì? Đối tượng nghiên cứu (objects) và cố gắng hiểu các tính chất (properties) của chúng bằng cách quan sát các biến số (variables) đại diện cho các tính chất này. 15 TS.Trần Tiến Khai, UEH
1. Đo lường Đối tượng (objects) nghiên cứu là một khái niệm rộng, ám chỉ tới chủ thể mà chúng ta đang tiến hành nghiên cứu. Đối tượng nghiên cứu có thể là cá nhân, hộ gia đình, nhóm người, các chủ thể kinh tế, khu vực kinh tế, v.v. Ta không trực tiếp đo lường được đối tượng nghiên cứu mà ta diễn giải đối tượng nghiên cứu thông qua các tính chất, đặc điểm của đối tượng nghiên cứu. 16 TS.Trần Tiến Khai, UEH
1. Đo lường Không đo lường được các đối tượng nghiên cứu cũng như các tính chất (hoặc khái niệm) Chỉ đo lường được các chỉ số/chỉ tiêu đại diện (indicants; indicators) cho đối tượng hoặc tính chất Các chỉ số/chỉ tiêu có thể đo lường được này chính là các biến (variables) 17 TS.Trần Tiến Khai, UEH
1. Đo lường Tính chất (properties) là các đặc tính của đối tượng, ví dụ: Các tính chất thực thể (physical properties): chiều cao, cân nặng, tuổi tác, v.v. Các tính chất tâm lý (psychological properties): thái độ, sự thông minh, tình cảm, v.v. Các tính chất kinh tế (economic properties): thu nhập, chi tiêu, chi phí đầu tư, mua sắm, tiết kiệm, v.v. Các tính chất xã hội (social properties): khả năng lãnh đạo, quan hệ cộng đồng, v.v. 18 TS.Trần Tiến Khai, UEH
1. Đo lường Đối tượng Tính chất, Chỉ tiêu, Biến số nghiên Khái niệm cứu, Đơn vị nghiên cứu Tình Nhân khẩu Số nhân khẩu của hộ; Số người phụ thuộc; Tỷ lệ trạng học người phụ thuộc so với lao động chính; Tình nghèo trạng dân tộc của hộ; Tình trạng tôn giáo của Hộ gia hộ… đình Kinh tế Thu nhập của hộ trong năm; Chi tiêu của hộ trong năm; Thu nhập bình quân đầu người; Giá trị tài sản sinh hoạt; Giá trị phương tiện sản xuất; Diện tích đất sản xuất; Giá trị vốn vay trong năm … 19 TS.Trần Tiến Khai, UEH
3. Khung lý thuyết, khái niệm và phân tích Tổng quan tài liệu giúp: hiểu và tóm lược các lý thuyết có liên quan bài học kinh nghiệm từ các nghiên cứu tương tự định dạng rõ hơn cách tiếp cận quy nạp hay diễn dịch, hay là phối hợp định dạng các phương pháp phân tích nào, định tính, định lượng hay phối hợp 20