Bài giảng Quản trị chi phí và giá thành sản phẩm - PGS.TS. Đinh Thị Mai

Chia sẻ: Le Quoc Hung | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:74

Thêm vào BST

Báo xấu

118
lượt xem 23
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Quản trị chi phí và giá thành sản phẩm do PGS.TS. Đinh Thị Mai biên soạn với các nội dung như: Một số vấn đề chung về quản trị chi phí và giá thành trong doanh nghiệp, nội dung quản trị chi phí trong doanh nghiệp khai thác (sản xuất),...Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Quản trị chi phí và giá thành sản phẩm - PGS.TS. Đinh Thị Mai

BÀI GIẢNG Quản trị chi phí và giá thành sản phẩm (lớp đào tạo cán bộ quản lý Công ty Nhôm Đack Nông) PGS.TS. Đinh Thị Mai
NỘI NỘI DUNG DUNG CƠ CƠ BẢN BẢN Một số vấn Nội dung đề chung về quản trị chi quản trị phí trong DN khai thác chi phí và giá (sản xuất) thành trong DN 2
1. Một số vấn đề chung về QTCP và Zsp trong DN 1.1. Khái niệm chi phí, giá thành và phân biệt chi phí với giá thành sản phẩm Nghiên cứu 3 1.2. Khái niệm QT chi phí vấn đề và sự cần thiết của QT chi cơ bản phí trong DN 1.3. Khái niệm KTQT chi phí và vai trò của KTQT chi phí trong DN 3
1.1. Khái niệm CP, giá thành, phân biệt CP với giá thành 1.1.1. Khái niệm và bản chất chi phí Chi phí sản xuất kinh doanh là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ các hao phí về lao động sống và lao động vật hóa mà DN đã chi ra trong kỳ dùng vào sản xuất (khai thác), tiêu thụ sản phẩm (ví dụ hao phí về NVL, hao phí về máy móc thiết bị, nhà xưởng, hao phí về nhân công,...). Trên góc độ QTDN, CP được hiểu là: + Các phí tổn thực tế cho hoạt động sxkd, + Các phí tổn ước tính để thực hiện dự án, + Các phí tổn mất đi do lựa chọn PA này mà bỏ qua cơ hội KD khác. * Phân biệt CP với chi tiêu,
1.1.2. Khái niệm giá thành và bản chất của giá thành Giá thành sản phẩm là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ các hao phí về lao động sống và lao động vật hóa mà DN đã chi ra ở bất cứ kỳ nào có liên quan đến khối lượng SP, công việc đã hoàn thành. Giá thành SP là một chỉ tiêu mang tính giới hạn nhất định, vừa mang tính khách quan vừa mang tính chủ quan. 1.1.3. Phân biệt CP với giá thành SP. (phân biệt qua sơ đồ và công thức)
1.2. Khái niệm QTCP và sự cần thiết của QTCP 1.2.1. Khái niệm: QTCP là việc tập hợp, tính toán và kiểm soát các CP phát sinh trong quá trình SXKD của DN nhằm cung cấp thông tin CP cần thiết cho các nhà quản lý làm tốt công tác quản trị DN. 1.2.2. Sự cần thiết phải nghiên cứu QTCP Xuất phát từ sự tác động của môi trường kinh doanh hiện nay + Sự cạnh tranh khốc liệt của các DN, ngành nghề, Tập đoàn, các quốc gia trong nền kinh tế thị trường mở cửa và hội nhập + Kết quả của sự cạnh tranh dẫn đến có DN bị giải thể, phá sản và có nhiều DN thành công.
Xuất phát từ vai trò của QTCP + QTCP là công cụ để kiểm soát chi phí Mục tiêu của DN là LN, do vậy DT tối đa, CP tối thiểu, DN cần có công cụ kiểm soát CP thông qua ĐMCP, dự toán CP. Kiểm soát CP thông qua đánh giá trách nhiệm nhà QT, phân tích hiệu quả hoạt động của các bộ phận như Tổ SX, PX, Phòng, Ban... + Thông tin QTCP là căn cứ quan trọng để đưa ra các quyết định KD Quyết định NH hàng ngày của các nhà QT như điều hành SXKD ntn? bán hàng ở đâu? Cho ai? Giá bao nhiêu?… Quyết định dài hạn như đầu tư MMTB, thuê TS. Vì vậy,Yêu cầu nhà quản trị DN phải có kiến thức về QTCP để kiểm soát CP, phân tích và đưa ra các QĐ tối ưu.
1.3. Khái niệm và vai trò kế toán QTCP 1.3.1. Khái niệm kế toán quản trị chi phí * Kế toán QT: là việc thu nhận, xử lý, phân tích và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính theo yêu cầu quản trị và quyết định kinh tế, tài chính trong nội bộ đơn vị kế toán. * Kế toán CP: là việc thu nhận, xử lý, phân tích và cung cấp thông tin CP cho một dự án, một quá trình sản xuất, một công việc hoặc một sản phẩm nào đó. Kế toán CP là một công cụ của quản lý, có chức năng xử lý và cung cấp thông tin về CP cho các đối tượng sử dụng cả bên trong và bên ngoài DN. Với các đối tượng bên trong DN, mục đích kế toán CP cung cấp thông tin CP cho quản trị nội bộ DN. Kế toán CP trong kế toán QT gọi là kế toán QTCP. * Kế toán QTCP: là một bộ phận của KTQT tập trung chủ yếu vào việc thu thập, xử lý, phân tích và cung cấp thông tin về CP cho các chủ thể quản lý trong nội bộ DN nhằm giúp các nhà quản lý thực hiện chức năng QTDN.
1.3.2. Vai trò của kế toán QTCP đối với QTDN QTDN có 4 chức năng cơ bản là: Lập KH (lập dự toán); tổ chức thực hiện; kiểm tra, đánh giá và ra quyết định. Kế toán QTCP ra đời nhằm đáp ứng nhu cầu thông tin cho các nhà QT thực hiện toàn diện các chức năng trên. Kế toán QTCP cung cấp thông tin cho các nhà QTDN về dự toán CP trước kỳ KD, thông tin thực hiện CP trong kỳ KD và kiểm soát CP. Hệ thống thông tin kế toán QTCP là một kênh thông tin hữu ích đối với các nhà QTDN trong môi trường SXKD luôn biến động và cạnh tranh. Đây là một hệ thống thông tin quan hệ vật chất – trách nhiệm, một hệ thống thông tin minh bạch về trách nhiệm nội bộ trong điều hành, QTDN. Kế toán QTCP ra đời và ngày càng phát triển do sự cạnh tranh giữa các DN, các TĐKT, các quốc gia trong nền kinh tế toàn cầu hội nhập và Phát triển.
* Những nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển của kế toán QTCP Các nhân tố thuộc về môi trường vi mô + Trình độ quản lý và nhận thức của các nhà quản trị, + Mục tiêu của các DN trong nền kinh tế thị trường, + Sự cạnh tranh giữa các DN ... Các nhân tố thuộc về môi trường vĩ mô + Luật kế toán, + Các chế độ chính sách của Chính phủ, Bộ, ban ngành, + Tính cạnh tranh giữa các tập đoàn của nền kinh tế khu vực và thế giới.
2. Nội dung Quản trị CP trong DN 2.1. Phân loại chi phí và phân loại giá thành 2.1.1. Phân loại chi phí Trong quá trình khai thác/sản xuất, các DN phát sinh nhiều loại chi phí khác nhau cần phải nhận diện (phân loại) chi phí để kiểm soát và quản lý chi phí. Các chi phí được phân loại theo các tiêu thức sau đây: Căn cứ vào yếu tố CP (theo nội dung kinh tế của CP), Căn cứ vào chức năng hoạt động (theo khoản mục CP), - Căn cứ vào mức độ hoạt động (ƯXCP), Căn cứ vào mối quan hệ của CP với kỳ hạch toán, Căn cứ vào mối quan hệ của CP với các BCTC, Căn cứ vào mối quan hệ của CP với đối tượng chịu CP Căn cứ vào mối quan hệ của CP với các quyết định KD, Căn cứ vào mối quan hệ của CP với mức độ kiểm soát của nhà QT, QT,
* Phân loại chi phí theo yếu tố Theo cách phân loại này CP bao gồm 07 nhóm yếu tố: (các Cty trong tập đoàn TKV đang áp dụng)  CP nguyên vật liệu và công cụ dụng cụ,  CP nhiên liệu, động lực  CP tiền lương (p/c), các khoản có t/c tiền lương,  CP về các khoản trích theo tiền lương,  CP khấu hao TSCĐ,  CP dịch vụ mua ngoài,  Các CP khác bằng tiền. * Ý nghĩa: cho biết nội dung, kết cấu, tỷ trọng của từng yếu tố CP, làm cơ sở xây dựng dự toán CPSX, phân tích tình hình thực hiện dự toán CPSX.
* Phân loại chi phí theo chức năng hoạt động Theo cách phân loại này, các nhà quản trị trong DN khai thác/sản xuất cần phải nhận diện và kiểm soát được CP sản xuất và CP ngoài sản xuất: * Chi phí SX: là các khoản CP phát sinh trong việc khai thác/sản xuất sản phẩm. Đây là các CP phát sinh trong phạm vi phân xưởng, tổ đội khai thác/SX của DN, gồm: + CP nguyên vật liệu trực tiếp dùng vào khai thác/sản xuất Tùy theo đặc điểm SXKD của từng đơn vị, cơ cấu CP NVLTT có sự khác nhau. Cụ thể, đối với các đơn vị khai thác khoáng sản hầu như không có CP vật liệu chính, chỉ có vật liệu giữ vai trò phụ trợ cho quá trình khai thác như: xăng, dầu diezen, dầu động cơ, dầu thủy lực, mỡ máy, phụ tùng ô tô, máy xúc.... Đối với các ĐV vận tải, phục vụ phụ trợ CPNVLTT bao gồm cả VL chính và VL phụ. + CP nhân công trực tiếp, + CP sản xuất chung: CP điện, điện thoại, lương nhân viên PX, tổ đội....), * Chi phí ngoài sx: Là các khoản CP phát sinh trong quá trình tiêu thụ (bán hàng) và hoạt động quản lý, hành chính toàn DN, gồm: + CP bán hàng, + CP quản lý doanh nghiệp.
* Phân loại theo mức độ hoạt động (ƯXCP) * Nội dung phân loại Biến phí (BP chi phí biến đổi) Định phí (ĐP chi phí cố định) Chi phí hỗn hợp * Ý nghĩa Việc phân chia CP thành BP và ĐP giúp cho các nhà quản trị hiểu đúng bản chất các yếu tố CP để kiểm soát và chủ động điều tiết CP cho phù hợp. Cung cấp thông tin để xây dựng kế hoạch, đánh giá việc thực hiện với KH, từ đó các nhà quản trị thấy được sự biến động của CP có phù hợp với sự biến động của mức độ hoạt động hay không và đề ra biện pháp hữu hiệu quản lý tốt CP. Phân tích mối quan hệ giữa CP, khối lượng và lợi nhuận (CVP), từ đó phân tích điểm hòa vốn, đánh giá trách nhiệm của các cấp quản lý, làm căn cứ để ra các quyết định phù hợp.
* Chi phí biến đổi Biến phí (BP)  Khái niệm: BP là các khoản CP có quan hệ tỷ lệ thuận với biến động về mức độ hoạt động (Trong các DN khai thác, mức độ hoạt động thể hiện là sản lượng khoáng sản) đã khai thác, tiêu thụ). Ví dụ thực tế  Đặc điểm: + BP tính cho một đơn vị SP không đổi (ý nghĩa), + Tổng BP thay đổi khi mức độ HĐ thay đổi, thường tỷ lệ thuận với KQSXKD (quy mô hoạt động). + Khi DN không hoạt động thì BP không phát sinh (BP=0). BP có thể chia thành 2 loại : + BP tỷ lệ: là những CP có quan hệ tỷ lệ thuận trực tiếp với sự biến động của mức độ hoạt động. + BP cấp bậc: là những CP chỉ thay đổi khi mức độ hoạt động thay đổi nhiều, rõ ràng (quan hệ tỷ lệ nhưng không tuyến tính). Điều này đỏi hỏi các nhà quản trị phải nắm được toàn bộ khả năng cung ứng của từng bậc, tránh tình trạng huy động quá nhiều so với nhu cầu, sẽ khó khăn khi nhu cầu bị giảm đi sau đó (như: CP gián tiếp, CP bảo trì).
BIẾN PHÍ TỶ LỆ VÀ BIẾN PHÍ CẤP BẬC Chi phí Chi phí BP tỷ lệ BP cấp bậc Mức độ hoạt Mức độ hoạt động động 16
* CP CỐ ĐỊNH ĐỊNH PHÍ (ĐP) Khái niệm: ĐP là các khoản CP không biến đổi khi mức độ hoạt động thay đổi. ĐP chỉ giữ nguyên trong phạm vi phù hợp của DN. Phạm vi phù hợp là phạm vi giữa KLSP tối thiểu và KLSP tối đa mà DN dự định SX, tiêu thụ (ví dụ). Đặc điểm: + Tổng ĐP giữ nguyên khi sản lượng thay đổi trong phạm vi phù hợp. + ĐP cho một đơn vị sản phẩm thay đổi khi sản lượng SPSX, tiêu thụ thay đổi (ý nghĩa).
Ví dụ PX hợp đồng thuê máy xúc với giá 5tr/ngày đêm, trong vòng 1 tháng (30 ngày) là 150 tr, Năng lực tối đa máy có thể xúc: 10 tấn/ngày, Phạm vị phù hợp: tối thiểu 5 tấn/ngày; tối đa 10 tấn/ngày, Trong phạm vi phù hợp, từ 5 – 10 tấn/ngày, PX chỉ phải trả tiền thuê CĐ tháng 150tr. Nếu PX không bố trí được việc, máy chỉ xúc dưới 5 tấn/ngày thì nên thuê loại máy có công suất nhỏ hơn và trả tiền ít hơn sẽ có lợi. Nếu PX có khối lượng công việc nhiều, cần phải xúc nhiều hơn khối lượng 10 tấn/ngày thì phải thuê máy có công suất lớn hơn và phải trả tiền thuê nhiều hơn.
ĐỒ THỊ ĐỊNH PHÍ Chi phí Chi phí Phạm vi phù hợp Đường định Đường biểu diễn phí định phí phí 0 Mức hoạt động 0 Mức hoạt động 19
* CHI PHÍ HỖN HỢP CP hỗn hợp là các khoản CP mà bản thân nó gồm cả yếu tố biến phí và định phí. Ở mức độ hoạt động căn bản thì CP hỗn hợp thể hiện các đặc điểm của ĐP, khi vượt khỏi mức độ hoạt động căn bản thì CP hỗn hợp bao gồm cả BP. ví dụ: CP thuê bao điện thoại CĐ cho 1 máy là 27.000đ/tháng với số lần gọi không quá 150 lần. Kể từ lần gọi thứ 151 trở đi Cty phải trả 2000đ/1 lần gọi. Nếu trong tháng 1 máy CĐ gọi 200 lần thì số tiền phải trả là 27.000đ + (50 x 2000đ) = 127.000đ. Đây là CP hỗn hợp, trong đó: + 27.000đ là CPCĐ với mức hoạt động căn bản là dưới 150 lần, + Từ lần thứ 151 trở đi mang đặc tính của BP với mức biến động là 2000đ/1 lần gọi. * Xét các CPSX trong PX: CPNVLTT, CPNCTT: luôn biến đổi, CPSX chung là CP HH (gồm cả: BP, ĐP).