Bài giảng Quản trị ngân hàng thương mại: Chương 1 - Đại học Văn Hiến

04/05/2018<br /> <br /> Nội dung bài học<br /> I. Tổng quan về NHTM<br /> <br /> 1) Khái niệm ngân hàng<br /> 2) Các loại hình ngân hàng<br /> 3) Các nghiệp vụ của NHTM<br /> 4) Đặc điểm kinh doanh ngân hàng<br /> 5) Mô hình tổ chức của ngân hàng<br /> II. Tổng quan về hoạt động quản trị NHTM<br /> 1) Khái niệm quản trị<br /> 2) Sự cần thiết quản trị kinh doanh ngân hàng<br /> 3) Các nội dung quản trị kinh doanh ngân hàng<br /> <br /> 1. Khái niệm ngân hàng (tt)<br /> <br /> 1. Khái niệm ngân hàng (tt)<br /> <br /> iii) Theo Luật các TCTD năm 2010: Ngân hàng là loại<br /> hình tổ chức tín dụng có thể được thực hiện tất cả các<br /> hoạt động ngân hàng theo quy định của Luật này. Theo<br /> tính chất và mục tiêu hoạt động, các loại hình ngân<br /> hàng bao gồm ngân hàng thương mại, ngân hàng chính<br /> sách, ngân hàng hợp tác xã. (Khoản 2, Điều 4)<br /> Hoạt động ngân hàng là việc kinh doanh, cung ứng<br /> thường xuyên một hoặc một số các nghiệp vụ sau đây:<br /> a) Nhận tiền gửi;<br /> b) Cấp tín dụng;<br /> c) Cung ứng dịch vụ thanh toán qua tài khoản.<br /> (Khoản 12, Điều 4)<br /> <br /> iv) Theo Rose & Hudgins (2008): Ngân hàng là một loại<br /> hình tổ chức tài chính cung cấp một danh mục các dịch<br /> vụ tài chính đa dạng nhất – đặc biệt là tín dụng, tiết<br /> kiệm và dịch vụ thanh toán và thực hiện nhiều chức<br /> năm tài chính nhất so với bất kỳ tổ chức kinh doanh<br /> nào trong nền kinh tế.<br /> <br /> Tóm lại, Ngân hàng là một tổ chức kinh doanh<br /> tiền tệ, cung cấp một danh mục dịch vụ tài<br /> chính tổng hợp, với ba loại hình chủ yếu là<br /> nhận tiền gửi, cấp tín dụng và làm dịch vụ<br /> thanh toán.<br /> <br /> 1. Khái niệm ngân hàng<br /> i) Theo Fitch (2012): Ngân hàng là tổ chức, thường là<br /> một công ty, nhận tiền gửi, thực hiện cho vay, thanh<br /> toán séc, và thực hiện các dịch vụ liên quan cho công<br /> chúng.<br /> ii) Theo Pháp lệnh ngân hàng, Hợp tác xã tín dụng và<br /> Công ty tài chính (1990): NHTM là một tổ chức kinh<br /> doanh tiền tệ mà hoạt động chủ yếu và thường xuyên<br /> là nhận tiền gửi của khách hàng với trách nhiệm hoàn<br /> trả và sử dụng số tiền đó để cho vay, thực hiện các<br /> nghiệp vụ chiết khấu và làm phương tiện thanh toán.<br /> <br /> 1. Khái niệm ngân hàng (tt)<br /> NHẬN XÉT:<br /> 1<br /> <br /> NHTM là một loại hình DN<br /> <br /> Phải có vốn ban đầu (vốn tự có) đạt mức<br /> tối thiểu theo quy định .<br /> Có cơ cấu bộ máy quản trị và điều hành.<br /> Tự chủ hoàn toàn trong hoạt động kinh<br /> doanh.<br /> Tìm kiếm lợi nhuận một cách hợp pháp.<br /> <br /> 1<br /> <br /> 04/05/2018<br /> <br /> 1. Khái niệm ngân hàng (tt)<br /> 2<br /> <br /> NHTM là một loại hình DN đặc biệt<br /> <br /> 1. Khái niệm ngân hàng (tt)<br /> 3<br /> <br /> Tài sản có chủ yếu là tài sản vô hình (tín<br /> dụng, tài sản tài chính…).<br /> <br /> Huy động vốn<br /> Doanh nghiệp, tổ<br /> chức kinh tế, hộ<br /> gia đình, cá nhân<br /> <br /> Doanh nghiệp, tổ<br /> chức kinh tế, hộ<br /> gia đình, cá nhân<br /> <br /> Hoạt động của NHTM bị chi phối rất mạnh<br /> bởi chính sách tiền tệ của NHTW.<br /> <br /> 2. Các loại hình ngân hàng (tt)<br /> <br /> 2. Các loại hình ngân hàng (tt)<br /> 2012<br /> <br /> i) NHTM Nhà nước<br /> <br /> NHTM Nhà nước<br /> <br /> ii) NHTM cổ phần<br /> <br /> NHTM cổ phần<br /> <br /> iii) NHTM liên doanh<br /> <br /> NHTM liên doanh<br /> Chi nhánh NHNNg<br /> <br /> v) NHTM 100% vốn nước ngoài<br /> <br /> NH<br /> Chính<br /> sách xã<br /> hội<br /> <br /> NH<br /> Phát<br /> triển<br /> <br /> NH<br /> Đầu tư<br /> <br /> NH<br /> Thương<br /> mại<br /> <br /> NH<br /> Hợp tác<br /> <br /> Cấp tín dụng<br /> <br /> 2.2. Căn cứ vào hình thức sở hữu<br /> <br /> iv) Chi nhánh NHTM nước ngoài<br /> <br /> 2.1. Căn cứ vào tính chất và mục tiêu hoạt động<br /> Ngân hàng<br /> trung ương<br /> <br /> Lĩnh vực kinh doanh tiền tệ - tín dụng và<br /> dịch vụ ngân hàng liên quan đến mọi ngành.<br /> Cơ cấu tài chính khác với các DN khác (chủ<br /> yếu là tài sản nợ).<br /> <br /> 2. Các loại hình ngân hàng<br /> <br /> NHTM là một trung gian tín dụng<br /> <br /> NHTM 100% vốn<br /> <br /> 2013<br /> <br /> 2. Các loại hình ngân hàng (tt)<br /> <br /> 2014<br /> <br /> 2015<br /> <br /> 2016<br /> <br /> 2.3. Căn cứ vào tính đa dạng dịch vụ<br /> <br /> 5<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1<br /> <br /> 7<br /> <br /> 4<br /> <br /> i) Ngân hàng đơn năng<br /> <br /> 34<br /> <br /> 37<br /> <br /> 37<br /> <br /> 28<br /> <br /> 31<br /> <br /> ii) Ngâng hàng đa năng<br /> <br /> 4<br /> <br /> 4<br /> <br /> 4<br /> <br /> 3<br /> <br /> 2<br /> <br /> 50<br /> <br /> 51<br /> <br /> 51<br /> <br /> 50<br /> <br /> 51<br /> <br /> 5<br /> <br /> 5<br /> <br /> 5<br /> <br /> 5<br /> <br /> 8<br /> <br /> 98<br /> <br /> 98<br /> <br /> 98<br /> <br /> 93<br /> <br /> 96<br /> <br /> iii) Ngân hàng bán buôn và bán lẻ<br /> <br /> nước ngoài<br /> Tổng cộng<br /> Nguồn: sbv.gov.vn<br /> <br /> 2<br /> <br /> 04/05/2018<br /> <br /> 2. Các loại hình ngân hàng (tt)<br /> <br /> 3. Các nghiệp vụ của NHTM<br /> <br /> 3. Các nghiệp vụ của NHTM<br /> <br /> Ngân hàng bán buôn và bán lẻ<br /> Tiêu chí<br /> <br />  Tiền gửi không kỳ hạn<br /> Ngân hàng bán lẻ<br /> <br /> Ngân hàng bán buôn<br /> <br /> Số lượng và giá trị Số lượng ít, nhưng giá trị lớn<br /> giao dịch<br /> <br /> Số lượng lớn, nhưng giá trị nhỏ<br /> <br /> Đặc điểm khách Khách hàng lớn, nhưng ít.<br /> Khách hàng nhỏ, nhưng nhiều.<br /> hàng<br /> Tập trung tại các trung tâm Phân tán rải rác ở mọi nơi<br /> thương mại và công nghiệp<br /> Đặc điểm vốn<br /> <br /> Vốn lớn, tập trung<br /> <br /> Vốn nhỏ, phân tán<br /> <br /> Đơn vị cung cấp Thường là Hội sở<br /> dịch vụ<br /> <br /> Mạng lưới rộng khắp của ngân<br /> hàng<br /> <br /> Phạm vi dịch vụ<br /> <br /> Đa dạng, phong phú<br /> <br /> Thường hẹp<br /> <br /> 1<br /> NGHIỆP<br /> VỤ<br /> HUY<br /> ĐỘNG<br /> VỐN<br /> <br /> 2<br /> NGHIỆP<br /> VỤ<br /> TÍN<br /> DỤNG<br /> <br /> 3<br /> DỊCH<br /> VỤ<br /> THANH<br /> TOÁN<br /> & NGÂN<br /> QUỸ<br /> <br /> 4<br /> <br /> HOẠT<br /> ĐỘNG<br /> KHÁC<br /> <br /> 1<br /> NGHIỆP<br /> VỤ<br /> HUY<br /> ĐỘNG<br /> VỐN<br /> <br /> 3. Các nghiệp vụ của NHTM<br /> <br />  Cho vay<br /> 2<br /> NGHIỆP<br /> VỤ<br /> TÍN<br /> DỤNG<br /> <br />  Bảo lãnh<br />  Chiết khấu<br />  Cho thuê tài chính<br />  Bao thanh toán<br />  Tài trợ xuất nhập khẩu<br />  Cho vay đồng tài trợ<br /> <br />  Các loại tiền gửi khác<br />  Chứng chỉ tiền gửi<br />  Trái phiếu<br /> <br />  Các giấy tờ có giá khác<br />  Vay vốn các TCTD khác<br />  Vay vốn ngắn hạn của<br /> NHNN<br /> <br /> Phương thức giao Chủ yếu là theo phương thức Phương thức giao dịch ngày<br /> dịch<br /> truyền thống<br /> càng hiện đại (E-banking…..)<br /> <br /> 3. Các nghiệp vụ của NHTM<br /> <br />  Tiền gửi có kỳ hạn<br /> <br /> 3<br /> DỊCH<br /> VỤ<br /> THANH<br /> TOÁN<br /> & NGÂN<br /> QUỸ<br /> <br />  Cung cấp các phương tiện thanh<br /> toán<br />  Thực hiện các dịch vụ thanh toán<br /> trong nước<br />  Thực hiện dịch vụ thu và chi hộ<br />  Thực hiện dịch vụ thu và phát<br /> tiền mặt<br />  Tổ chức thanh toán nội bộ và<br /> tham gia hệ thống thanh toán liên<br /> ngân hàng<br />  Tham gia hệ thống thanh toán<br /> quốc tế khi được NHNN cho phép<br /> <br /> 3. Các nghiệp vụ của NHTM<br /> 4<br /> <br />  Góp vốn và mua cổ phần<br />  Tham gia thị trường tiền tệ<br />  Kinh doanh ngoại hối<br /> <br /> HOẠT<br /> ĐỘNG<br /> KHÁC<br /> <br />  Uỷ thác và nhận uỷ thác<br />  Cung ứng dịch vụ bảo hiểm<br />  Tư vấn tài chính<br />  Bảo quản vật quý giá<br /> <br /> 3<br /> <br /> 04/05/2018<br /> <br /> 4. Đặc điểm kinh doanh ngân hàng<br /> <br /> 4. Đặc điểm kinh doanh ngân hàng (tt)<br /> <br /> 4. Đặc điểm kinh doanh ngân hàng (tt)<br /> <br /> 1.<br /> <br />  Sản phẩm mang tính vô hình<br /> <br />  Chịu sự kiểm soát chặt chẽ của Nhà nước<br /> <br />  Quan hệ khách hàng dựa trên quen biết<br /> <br />  Tổ chức cung cấp sản phẩm mang tính trực<br /> <br />  Không có sự bảo đảm cho đổi mới<br /> <br /> Rủi ro<br /> khác<br /> <br /> 7.<br /> <br /> tiếp là chủ yếu<br />  Chịu sự tác động lớn và nhạy cảm với kinh tế<br /> <br /> 5. Mô hình tổ chức của ngân hàng (tt)<br /> <br /> 3.<br /> <br /> RO<br /> <br /> Rủi ro<br /> ngoại<br /> hối<br /> <br /> - Là sự tác động của chủ thể quản trị lên đối<br /> tượng quản trị.<br /> <br /> Hội đồng<br /> quản trị<br /> Các Hội đồng<br /> <br /> Văn phòng HĐQT<br /> <br /> - Nhằm:<br /> <br /> Tổng Giám<br /> đốc<br /> <br /> Khối<br /> Ngân quỹ<br /> <br /> Ban kiểm tra<br /> kiểm soát<br /> <br /> 5.<br /> Rủi ro<br /> ngoại<br /> bảng<br /> <br /> RỦI<br /> <br /> 1) Khái niệm quản trị<br /> <br /> Ban kiểm soát<br /> <br /> Ban định giá<br /> tài sản<br /> <br /> 4.<br /> <br /> LOẠI<br /> <br /> II. Quản trị kinh doanh ngân hàng<br /> <br /> Đại hội đồng<br /> cổ đông<br /> <br /> Khối Khách<br /> hàng Doanh<br /> nghiệp<br /> <br /> CÁC<br /> <br /> Rủi ro<br /> lãi suất<br /> <br /> 6.<br /> Rủi ro<br /> công<br /> nghệ<br /> &HĐ<br /> <br />  Hoạt động ngân hàng chứa đựng nhiều rủi ro<br /> <br /> Khối Khách<br /> hàng Cá<br /> nhân<br /> <br /> 2.<br /> Rủi ro<br /> thanh<br /> khoản<br /> <br /> LỢI<br /> NHUẬN<br /> <br /> Rủi ro<br /> quốc<br /> gia<br /> <br /> vĩ mô<br /> <br /> 5. Mô hình tổ chức của ngân hàng<br /> <br /> Rủi ro<br /> tín<br /> dụng<br /> <br /> 8.<br /> <br /> Khối Phát<br /> triển kinh<br /> doanh<br /> <br /> Ban đảm<br /> bảo chất<br /> lượng<br /> <br /> Khối Giám<br /> sát Điều<br /> hành<br /> <br /> Khối Quản<br /> trị Nguồn<br /> lực<br /> <br /> Khối CNTT<br /> <br /> + Làm cho hoạt động ngân hàng thích ứng với<br /> thay đổi môi trường.<br /> + Nâng cao hiệu quả của tổ chức<br /> <br /> Ban chiến<br /> lược<br /> <br /> Phòng Quan<br /> hệ Quốc tế<br /> <br /> Ban chính sách<br /> và quản lý rủi ro<br /> tín dụng<br /> <br /> Sở giao dịch, trung tâm thẻ, các chi nhánh và phòng giao dịch;<br /> Các công ty trực thuộc: Công ty chứng khoán, Công ty Quản lý nợ và khai thác tài sản<br /> <br /> + Đảm bảo an toàn cho ngân hàng<br /> + Đạt mục tiêu đề ra<br /> <br /> 4<br /> <br /> 04/05/2018<br /> <br /> II. Quản trị kinh doanh ngân hàng (tt)<br /> Mâu thuẫn mục tiêu quản trị<br /> <br /> Lợi<br /> nhuận<br /> <br /> II. Quản trị kinh doanh ngân hàng<br /> <br /> II. Quản trị kinh doanh ngân hàng<br /> <br /> 2) Sự cần thiết quản trị kinh doanh ngân hàng<br /> <br /> 3) Các nội dung quản trị kinh doanh ngân hàng<br /> <br /> - Do mục tiêu hoạt động của ngân hàng<br /> <br /> - Quản trị chiến lược<br /> <br /> - Do đặc điểm kinh doanh ngân hàng<br /> <br /> - Quản trị tổ chức<br /> <br /> - Do nhu cầu thị trường sản phẩm<br /> <br /> - Quản trị nhân lực<br /> - Quản trị Marketing<br /> - Quản trị tài chính<br /> <br /> Thanh<br /> khoản<br /> <br /> An toàn<br /> <br /> II. Quản trị kinh doanh ngân hàng<br /> Các nội dung quản trị tài chính<br /> - Quản trị nguồn vốn huy động<br /> <br /> - Quản trị vốn tự có<br /> - Quản trị tín dụng<br /> - Quản trị đầu tư<br /> - Quản trị rủi ro trong kinh doanh ngân hàng<br /> <br /> Tài liệu tham khảo<br /> [1] Fitch, T. P., (2012), Dictionary of Banking Terms, Barron's<br /> Educational Series; 6 edition (May 1, 2012).<br /> [2] Rose, P. S., & Hudgins, S. C, (2008), Bank Management &<br /> Financial Services, McGraw-Hill Education (Asia); 7 edition.<br /> [3] Trần Huy Hoàng (2011), Giáo trình quản trị ngân hàng<br /> thương mại, NXB Lao động Xã hội, Hà Nội.<br /> [4] Luật các tổ chức tín dụng, ngày 16 tháng 06 năm 2010<br /> [5] Website Ngân hàng Nhà nước sbv.gov.vn<br /> <br /> - Quản trị tài sản nợ - Tài sản có<br /> <br /> 5<br /> <br />