Bài giảng Quản trị rủi ro: Bài 1 - ThS. Đinh Thị Hồng Thêu

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

88
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

"Bài giảng Quản trị rủi ro - Bài 1: Rủi ro trong định chế tài chính" gồm 3 nội dung đó là tổng quan về định chế tài chính; rủi ro trong định chế tài chính; quản lý rủi ro.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Quản trị rủi ro: Bài 1 - ThS. Đinh Thị Hồng Thêu

GIỚI THIỆU HỌC PHẦN QUẢN TRỊ RỦI RO • Mục tiêu: Sau khi học xong học phần này, sinh viên sẽ:  Nắm được những rủi ro mà một định chế tài chính nói chung và ngân hàng thương mại nói riêng có thể gặp phải.  Hiểu được cụ thể quy trình quản trị rủi ro nói chung theo chuẩn mực quốc tế.  Hiểu sâu được về 3 loại rủi ro đặc trưng của Ngân hàng thương mại theo phân chia của Ủy ban Giám sát Ngân hàng Basel bao gồm: Rủi ro tín dụng, rủi ro thị trường và rủi ro hoạt động.  Nắm được các phương pháp đo lường 3 loại rủi ro trên. • Nội dung nghiên cứu:  Bài 1: Rủi ro trong định chế tài chính  Bài 2: Rủi ro thị trường  Bài 3: Rủi ro tín dụng  Bài 4: Rủi ro hoạt động v1.0012108210 1
BÀI 1 RỦI RO TRONG ĐỊNH CHẾ TÀI CHÍNH ThS. Đinh Thị Hồng Thêu Trường Đại học Kinh tế Quốc dân v1.0012108210 2
TÌNH HUỐNG KHỞI ĐỘNG: Áp dụng luật phá sản đối với ngân hàng ở Việt Nam • Xét một tình huống cụ thể như sau: Sắp tới khi Việt Nam áp dụng luật phá sản Ngân hàng thì nếu một ngân hàng kinh doanh bị lỗ liên tục hoặc thường xuyên không đủ khả năng thanh khoản có thể dẫn đến một cuộc rút tiền quy mô lớn và con đường phá sản là tất yếu. Như một hệ quả, rủi ro khiến ngân hàng bị lỗ và bị phá sản, sẽ ảnh hưởng đến hàng triệu người gửi tiền, hàng ngàn doanh nghiệp không được đáp ứng vốn, làm cho nền kinh tế bị suy thoái, giá cả tăng cao, sức mua giảm sút, thất nghiệp tăng, gây rối loạn trật tự xã hội, và hơn nữa sẽ kéo theo sự sụp đổ của hàng loạt các ngân hàng trong nước và khu vực. • Theo quan điểm kinh doanh ngân hàng hiện đại, được nhiều đồng thuận, cho rằng cần quản trị tất cả các loại rủi ro trong kinh doanh ngân hàng một cách toàn diện. Theo đó, quản trị rủi ro là quá trình tiếp cận rủi ro một cách khoa học, toàn diện và có hệ thống nhằm nhận dạng, kiểm soát, phòng ngừa và giảm thiểu những tổn thất, mất mát, những ảnh hưởng bất lợi của rủi ro. 1. Vậy các định chế tài chính phải đối mặt với những loại rủi ro nào? 2. Tầm quan trọng của các rủi ro đó ra sao? 3. Quy trình quản trị rủi ro của các định chế tài chính hiện đại tiến hành qua các bước nào? v1.0012108210 3
MỤC TIÊU • Giới thiệu nội dung môn học và hướng dẫn sinh viên làm quen với các khái niệm liên quan tới rủi ro trong các định chế tài chính và những ứng dụng của nó trong thực tiễn. • Sinh viên được hướng dẫn quy trình quản trị rủi ro trong thực tế, từ đó nắm bắt được cách thức quản trị rủi ro trong Ngân hàng thương mại. • Sinh viên cần nắm được một cách tổng quan nhất về rủi ro mà các định chế tài chính có thể gặp phải và quy trình quản trị rủi ro được các tổ chức này sử dụng. v1.0012108210 4
NỘI DUNG Tổng quan về định chế tài chính Rủi ro trong định chế tài chính Quản lý rủi ro v1.0012108210 5
1. TỔNG QUAN VỀ ĐỊNH CHẾ TÀI CHÍNH 1.1. Phân loại định chế tài chính 1.2. Hệ thống tổ chức tín dụng Việt Nam 1.3. Chức năng của ngân hàng đa năng (hiện đại) v1.0012108210 6
1. TỔNG QUAN VỀ ĐỊNH CHẾ TÀI CHÍNH (tiếp theo) • Hệ thống tài chính: là khuôn khổ bao gồm các quy định pháp lý, thể chế và tác nhân kinh tế chính thức và không chính thức cùng nhau tạo điều kiện cho dòng vốn luân chuyển cho các mục đích đầu tư và thương mại.  Cơ quan quản lý: NHNN, Bộ Tài chính, Ủy ban chứng khoán…  Định chế tài chính: NHTM, ngân hàng đầu tư, công ty chứng khoán, công ty tài chính, công ty bảo hiểm, quỹ tương hỗ, quỹ hưu trí…  Khách hàng: tập đoàn kinh tế, doanh nghiệp, cá nhân… • Thị trường tài chính là nơi các định chế tài chính và khách hàng có thể trao đổi/mua bán chứng khoán, hàng hoá và các món giá trị có thể thay thế khác với chi phí giao dịch và giá cả nhất định, phản ánh cung cầu.  Chứng khoán: cổ phiếu và trái phiếu, và giấy tờ có giá khác.  Hàng hóa: kim loại quý hoặc hàng hóa nông nghiệp. v1.0012108210 7
1.1. PHÂN LOẠI ĐỊNH CHẾ TÀI CHÍNH • Tổ chức tín dụng:  Ngân hàng:  Ngân hàng thương mại;  Ngân hàng chính sách;  Ngân hàng hợp tác xã.  Tổ chức tín dụng phi ngân hàng;  Quỹ tín dụng;  Tổ chức tài chính vi mô. • Bảo hiểm:  Bảo hiểm nhân thọ;  Bảo hiểm phi nhân thọ;  Rủi ro thường gặp. • Công ty chứng khoán. • Ngân hàng đầu tư. • Quỹ đầu tư. v1.0012108210 8
1.2. HỆ THỐNG TỔ CHỨC TÍN DỤNG VIỆT NAM Hệ thống tổ chức tín dụng Ngân hàng TCTD phi NH NHTM Nhà nước Công ty tài chính NHTM Cổ phần Công ty cho thuê tài chính Chi nhánh NHNNg NHNNg Quỹ TD nhân dân Ngân hàng liên doanh Tổ chức tài chính vi mô Ngân hàng HTX NH Chính sách v1.0012108210 9
1.3. CHỨC NĂNG CỦA NGÂN HÀNG ĐA NĂNG (hiện đại) Tín dụng Bảo Môi giới Thanh toán hiêm Ngân hàng hiện đại Lập kế hoạch đầu tư Quản lý ngân quĩ Ủy thác và tư vấn NH Đầu tư và Tiết kiệm bảo lãnh v1.0012108210 10
2. RỦI RO TRONG ĐỊNH CHẾ TÀI CHÍNH 2.1. Rủi ro là gì 2.2. Phân loại rủi ro v1.0012108210 11
2.1. RỦI RO LÀ GÌ? • Rủi ro là khả năng xảy ra sự khác biệt giữa kết quả thực tế và kỳ vọng theo kế hoạch. • Theo Bernard Manso, “Rủi ro là tác động của những biến cố xảy ra trong tương lai lên giá trị ròng của một chủ thể kinh tế hoặc một danh mục tài sản mà khả năng xảy ra biến cố đó có thể dự đoán trước nhưng không thể dự đoán chính xác biến cố đó sẽ xảy ra như thế nào”. v1.0012108210 12
2.2. PHÂN LOẠI RỦI RO • Rủi ro lãi suất • Rủi ro ngoại hối • Rủi ro thị trường (Rủi ro giá cả) • Rủi ro công nghệ • Rủi ro tín dụng • Rủi ro hoạt động • Rủi ro ngoại bảng • Rủi ro thanh khoản v1.0012108210 13
THEO THÔNG LỆ QUỐC TẾ Phân loại rủi ro Rủi ro thị trường Rủi ro tín dụng Rủi ro hoạt động Rủi ro thanh khoản • Lãi suất • Vỡ nợ • Giao dịch • Rủi ro thanh • Tỷ giá hối đoái • Sự cố tín dụng thất bại khoản trong • Chứng khoán • Giao dịch bất ngắn hạn hợp pháp • Rủi ro thanh toán trước hạn Source: McKinsey v1.0012108210 14
3. QUẢN LÝ RỦI RO 3.1. Khái niệm quản lý rủi ro 3.2. Quy trình quản lý rủi ro 3.3. Tổ chức quản lý rủi ro v1.0012108210 15
3.1. KHÁI NIỆM QUẢN LÝ RỦI RO Quản lý rủi ro là quá trình nhận diện, đo lường, kiểm soát và xử lý rủi ro nhằm hạn chế tổn thất về thu nhập hoặc vốn của Định chế tài chính khi rủi ro xảy ra. v1.0012108210 16
3.2. QUY TRÌNH QUẢN LÝ RỦI RO Nhận diện Xử lý Đo lường Kiểm soát v1.0012108210 17
3.2.1. NHẬN DIỆN RỦI RO • Phương pháp dựa vào mục tiêu: Bất kỳ những gì cản trở việc thực hiện mục tiêu được coi là “rủi ro”. • Phương pháp đưa ra tình huống: Đặt giả thiết nếu một việc xảy ra thì sẽ như thế nào? • Phương pháp dựa vào kinh nghiệm/tiền lệ. • Phương pháp hỗn hợp: kết hợp các phương pháp nêu trên. v1.0012108210 18
3.2.2. ĐO LƯỜNG RỦI RO • Phân tích định tính (lịch sử, sở hữu, mô hình tổ chức, đội ngũ Quản trị - Điều hành, đánh giá tín nhiệm bên ngoài (Moody’s, S&P…), đánh giá tín nhiệm nội bộ, chế độ kế toán - kiểm toán... • Phân tích định lượng (xây dựng các mô hình đo lường và dự báo rủi ro). • Phân tích ngành, đối thủ cạnh tranh (thị phần, so với đối thủ cạnh tranh). • Phân tích xu hướng (tốt nhất là 3 năm trở lên). • Yếu tố khác (mức độ tập trung, tính đa dạng…). v1.0012108210 19
3.2.3. KIỂM SOÁT RỦI RO • Tuân thủ các nguyên tắc quản lý rủi ro cẩn trọng (các nguyên tắc quản lý rủi ro của Basel và các thông lệ tốt nhất). • Đánh giá rủi ro và xác lập hạn mức (Hạn mức tín dụng, hạn mức ngoại hối, hạn mức ngành nghề…). • Xác lập trạng thái giao dịch. • Xác lập sản phẩm/dịch vụ không được phép cung ứng. • Xác lập lượng vốn tương ứng mức rủi ro (Hệ số Vốn tối thiểu – CAR). • Xây dựng “văn hóa rủi ro” trong tổ chức. • Thiết lập chiến lược, chính sách và nguồn lực (con người, công nghệ, quy trình quản lý rủi ro). v1.0012108210 20