zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Y Tế - Sức Khoẻ

» Y khoa - Dược

Bài giảng Viêm dạ dày ruột cấp và tiêu chảy cấp - BS.CKII. Trần Ngọc Lưu Phương

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:22

Báo xấu

1
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Viêm dạ dày ruột cấp và tiêu chảy cấp, được biên soạn với mục tiêu giúp các bạn sinh viên có thể nêu định nghĩa và kể nguyên nhân viêm dạ dày ruột cấp; Nêu định nghĩa và kể nguyên nhân tiêu chảy cấp; Kể được các HC lâm sàng của VDD ruột cấp; Kể được các dầu hiệu dự đoán tiêu chảy cấp nặng;... Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Viêm dạ dày ruột cấp và tiêu chảy cấp - BS.CKII. Trần Ngọc Lưu Phương

10/16/2023 VIÊM DẠ DÀY RUỘT CẤP VÀ TIÊU CHẢY CẤP BS.CKII. Trần Ngọc Lưu Phương Giảng viên BM Nội, Trường ĐH Y Khoa Phạm Ngọc Thạch 1 MUÏC TIEÂU Neâu ñònh nghóa vaø keå nguyeân nhaân VDD RUOÄT CAÁP. Neâu ñònh nghóa vaø keå nguyeân nhaân tiêu chảy CAÁP Keå ñöôïc caùc HC laâm saøng cuûa VDD ruoät caáp Kể được các dầu hiệu dự đoán tiêu chảy cấp NẶNG Vẽ được sơ đồ tiếp cận và xử trí tiêu chảy cấp Kể được các loại thuốc và cách sử dụng điều trị tiêu chảy cấp 2 1
10/16/2023 ÑAÏI CÖÔNG Beänh raát thöôøng gaëp trong chuyeân khoa tieâu hoùa “Chuyeän thöôøng ngaøy ôû huyeän” 3 ÑÒNH NGHÓA  Beänh lyù caáp tính ñöôøng tieâu hoùa : 1. Bieåu hieän: Ñau quaën buïng  tieâu chaûy  noân oùi. 2. Thöôøng beänh töï giôùi haïn 3. Nguyeân nhaân thöôøng do vi khuaån.  Ñoàng nghóa : NGOÄ ÑOÄC THÖÙC AÊN (Food-poisoning) 4 2
10/16/2023 NGUYEÂN NHAÂN  Vi khuaån  Ñoäc toá vi khuaån  Virus  Kyù sinh truøng  Hoùa chaát 5 CAÙC HOÄI CHÖÙNG LAÂM SAØNG CUÛA VDD – RUOÄT CAÁP  T/Chöùng tieâu hoùa treân öu theá: Buoàn noân + Noân oùi.  Do Enterotoxin coù saün trong thöùc aên.  Vi khuaãn khoâng caàn nhaân leân trong ruoät non.  Khôûi phaùt sôùm: trong voøng 06 - 08 giôø.  Khoâng caàn duøng khaùng sinh.  Vi khuaån : S.aureus, Bacillus cereus. 6 3
10/16/2023  Tieâu chaûy caáp khoâng vieâm.  Tieâu chaûy caáp COÙ vieâm. 7  COÙ daáu chöùng thaàn kinh. - Nhìn môø, nhìn ñoâi, yeáu cô - Lieät daây soï. - Chuû yeáu laø Clostridium Botulinum 8 4
10/16/2023 Tiêu chảy cấp Tiêu chảy là tình trạng:  Tăng số lần đại tiện (3 LẦN/24 GIỜ)  Tăng thể tích phân  Gây mất nước và chất điện giải. Phân loại:  Tiêu chảy cấp : ≤ 2 tuần  Tiêu chảy mạn : > 4 tuần 9 Nguyên nhân tiêu chảy cấp • Nhiễm trùng: • Nhiễm vi rút: • Nhiễm ký sinh trùng: - E.coli (gây tiêu - Rotavirus - E. Histolytica (lỵ cấp) chảy du lịch ) - Adenovirus - Trichomonas - Salmonella - Norwalk - Giardia - Vibrio Cholera virus - Shigella - C. Difficile - Listeria - Campylobacter 10 5
10/16/2023 Cơ chế bệnh sinh Hấp thu Thẩm Nhu động Tăng tiết thấu 11 TIEÁP CAÄN BEÄNH NHAÂN BEÄNH SÖÛ : - Thuoác ñang duøng - Aên uoáng, du lòch - Trieäu chöùng cuûa ngöôøi thaân. - Trieäu chöùng cuûa beänh nhaân: + Ñau buïng, oùi, + soát, khaùt nöôùc, tieåu ít. + Tính chaát phaân. 12 6
10/16/2023 KHAÙM THÖÏC THEÅ - Thöôøng chæ aán ñau buïng nheï. - Caàn chuù yù : daáu maát nöôùc. - Daáu nhieãm ñoäc : + Soát. + Xanh taùi, da noåi boâng. + Buïng chöôùng. + Buïng ñeà khaùng. 13 MAÁT NÖÔÙC ÑOÄ 1 - KHAÙT NÖÔÙC - Da nieâm bình thöôøng. - Nöôùc tieåu bình thöôøng. 14 7
10/16/2023 MAÁT NÖÔÙC ÑOÄ 2 - KHAÙT NÖÔÙC - MOÂI LÖÔÕI KHOÂ, VEÙO DA (+) - Tieåu ít. 15 MAÁT NÖÔÙC ÑOÄ 3 - Veùo da (+++), maét truõng loõm. - Tónh maïch coå xeïp. - Tieåu ít. - Maïch nhanh. - Coù theå coù daáu hieäu cuûa soác giaûm theå tích: chi laïnh, HA keïp, HA tuït. 16 8
10/16/2023 YẾU TỐ GỢI Ý NHIỄM TRÙNG  Sốt ≥ 38,5oC  Tiêu máu  Bạch cầu/phân (+)  Bệnh lý đi kèm 17 YẾU TỐ DỰ ĐOÁN NẶNG Trẻ con < 5 tuổi Người lớn tuổi > 65 tuổi Người có bệnh nền: AIDS, tiểu đường, bệnh thân mãn, … TiỂU ÍT SỐT CAO > 38,5 MẮT TRŨNG LÕM YẾU, TÊ BÌ TAY CHÂN, MiỆNG LƯỠI BỤNG CHƯỚNG LI BÌ KÉO DÀI QUÁ 72 GiỜ 18 9
10/16/2023 YẾU TỐ DỰ ĐOÁN NẶNG (2) + Sốt cao, phân có máu nhiều, đau bụng dữ dội, đau không bớt sau 3-4 ngày điều trị nâng đỡ ban đầu là tình trạng nặng 19 XEÙT NGHIEÄM CAÄN LAÂM SAØNG MAÙU : - BC taêng, neutro öu theá : VK xaâm laán, tieâu chaûy do vieâm. - Hct taêng : coâ ñaëc maùu. - Ureù taêng : giaûm theå tích tuaàn hoøan. - Creatinine taêng: suy thaän taïi thaän. - Ion ñoà : haï Kali, haï Natri. 20 10
10/16/2023 XEÙT NGHIEÄM CAÄN LAÂM SAØNG PHAÂN: - Tìm Hoàng caàu, baïch caàu, BC ña nhaân . - Caáy phaân tìm vi truøng, laøm khaùng sinh ñoà. 21 BC PHÂN (++) BC PHÂN ( ) BC PHÂN (-) Campylobacter Aeromonas VIRUS EIEC Samonella EPEC EHEC Yersinia ETEC Shigella Vibrio Bacillus cereus parahemolyticus S.Aureus C.Perfingens Vibrio cholerea 22 11
10/16/2023 ĐIỀU TRỊ TIÊU CHẢY CẤP 1. Giải quyết nguyên nhân gây tiêu chảy 2. Bồi hoàn nước điện giải : + ưu tiên đường uống (dung dịch ORESOL) + truyền dịch NaCl 0,9% / LR (mất nước độ 2/3) 3. Điều trị triệu chứng (Giảm số lần đi tiêu) - thuốc giảm nhu động ruột (cầm tiêu chảy) - ± thuốc BV niêm mạc ruột, hấp phụ độc tố, dịch tiêu hóa, khí 23 SƠ ĐỒ TIẾP CẬN TIÊU CHẢY CẤP CÓ/ KHÔNG nhiễm trùng Nhẹ Trung bình Nặng RỐI LOẠN NƯỚC ĐIỆN GIẢI Theo dõi Soi + cấy phân BÙ DỊCH Kháng sinh (nhiễm trùng) Khác (bảo vệ NM ruột) 24 12
10/16/2023 ACG clinical guideline: Tiêu chảy cấp ACG Clinical guideline: Diagnosis, Treatment, and Prevention of Acute Diarrheal Infections in Adults. 2016 25 Thuốc điều trị triệu chứng tiêu chảy Thuốc giảm nhu động Thuốc trị tiêu chảy Thuốc hấp phụ ruột (cầm tiêu chảy) khác - Kaolin - Bismuth Loperamid - Dioctaheral subsalicylate smectite (đất - Probiotic *** sét hoạt hóa) (Lợi khuẩn) - Than hoạt 26 13
10/16/2023 Cơ chế Loperamid 27 LƯU Ý DÙNG LOPERAMIDE  chỉ cho khi bệnh nhân không có sốt, không bị liệt ruột, không có tiêu đàm máu.  có thể làm giảm thời gian phóng thích phân tạo điều kiện cho trực khuẩn lỵ và ETEC xâm nhập đường ruột  KHÔNG DÙNG : Nhiễm C.dificile (VĐT màng giả), Nghi nhiễm EHEC  Chống chỉ định trong toxic megacolon (viêm loét đại tràng nhiễm độc). 28 14
10/16/2023 SƠ ĐỒ XỬ TRÍ 29 Sử dụng kháng sinh 1. Đa số các tiêu chảy cấp tự khỏi trong vòng 2-4 ngày. 2. Tiêu chảy cấp do VIRUS không cần dùng kháng sinh. 3. Kháng sinh chỉ có lợi cho một số trường hợp như nhiễm Campylobacter hay Aeromonas, Yersinia 4. Kháng sinh theo kinh nghiệm (nhóm quinolone- CIPROFLOXACIN) khi: - Sốt cao >38,5 độ - mất nước nặng - truỵ mạch - tiêu đàm máu - bệnh đi du lịch mới phát và có biểu hiện tiêu chảy nhiều, 30 15
10/16/2023 ACG clinical guideline: Tiêu chảy cấp Tiêu chảy cấp – PHÂN NƯỚC NHẸ TRUNG BÌNH  NẶNG - chỉ cần BÙ NƯỚC ĐIỆN TIÊU CHẢY TIÊU CHẢY CẤP (không du lịch) GIẢI DU LỊCH - Có thể dùng LOPERAMIDE 4mg để trị triệu chứng KHÁNG SINH ACG Clinical guideline: Diagnosis, Treatment, and Prevention of Acute Diarrheal Infections in Adults. 2016 31 ACG clinical guideline: Tiêu chảy cấp Tiêu chảy cấp – KIỂU VIÊM – KIỂU LỴ TIÊU CHẢY DU LỊCH TIÊU CHẢY CẤP - du lịch STEC: shiga-toxin E.Coli / EHEC 32 16
10/16/2023 33 33 TAÙC NHAÂN VIRUS 1. Chuû yeáu taán coâng taù traøng vaø hoãng traøng. 2. Sinh lyù beänh  Xaâm laán teá baøo nieâm maïc ruoät phaù huûy caáu truùc.  Saûn xuaát Enterotoxin  taêng tieát dòch ruoät. 34 17
10/16/2023 Tác nhân Nhóm BN LÂM SÀNG ROTAVIRUS Trẻ nhỏ < 5 tuổi -Tiêu chảy mất (+++) nước 5-7 ngày - Kèm ói + Sốt CALCIVIRUS Trẻ em - Nt - NORWALK Trẻ lớn + Người lớn -NÔn ói , đau cơ, VIRUS đau đầu, sốt - Tiêu chảy ADENOVIRUS Trẻ nhỏ < 5 tuổi - Nôn ói, Sốt - Tiêu chảy kéo dài đến 2 tuần. 35 TAÙC NHAÂN EHEC 1. Doøng E.coli ñoäc löïc cao. Nhieàu serotype. 2. E.Coli O157 – H7 (+++) 3. Sinh lyù beänh  Baùm dính teá baøo nieâm maïc ruoät.  Endotoxin  huûy hoïai teá baøo, tieâu huyeát, keát taäp tieåu caàu, taéc caùc mao maïch nhoû. 36 18
10/16/2023 3. Laâm saøng: Soát nheï, buoàn noân, noân oùi Tieâu chaûy nöôùc  laãn maùu  tieâu maùu - Sau thời gian 3-5 ngày ủ bệnh, người bệnh sẽ bị tiêu chảy nhiều nước trong 2-5 ngày và diễn tiến tới tiêu máu khoảng 90% các ca. - Đau bụng dữ dội có thể khu trú 1/4 bụng dưới phải. có thể kèm theo là sốt nhẹ vài trường hợp. - Các triệu chứng sẽ kéo dài vài ngày đến 2 tuần hay hơn nữa. BIEÁN CHÖÙNG : Hoäi chöùng H.U.S : Suy thaän caáp taïi thaän Taùn huyeát Thuyeân taéc maïch maùu nhoû Giaûm tieåu caàu 37 • Xét nghiệm máu có tăng bạch cầu lên 10.000-20.000. • Soi ruột sẽ thấy viêm lở (friable), đỏ, loét nặng niêm mạc. • Chụp MSCT /siêu âm: dày thành ruột ở vùng đại tràng phải. • Bạch cầu trong phân có thể thấy khi soi phân. • Chẩn đoán xác định khi có kết quả cấy phân và xét nghiệm ELISA tìm Shiga-Toxin/phân 38 19
10/16/2023 • Điều trị nâng đỡ truyền dịch, không được dùng thuốc nhóm loperamide. • Kháng sinh không có lợi mà có khi có hại khi làm tăng nguy cơ dẫn đến hội chứng H.U.S ở trẻ < 10 tuổi (đã có nghiên cứu dùng kháng sinh bất lợi hơn không dùng). 39  HC LÎ CAÁP :  Ñau quaën khung ñaïi traøng  Moùt raën, ñi caàu nhieàu laàn khoâng heát  Tieâu phaân ñaøm nhaày maùu/ maùu.  COÙ THEÅ COÙ SOÁT. 40 20

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright ©2025 TaiLieu.VN. All rights reserved.