Báo cáo khoa học: Hiệu quả kinh tế sử dụng đất canh tác huyện đông anh - hà nội

Chia sẻ: Nguyễn Phi Nhung Nhung | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

262
lượt xem 65
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đông Anh l một huyện nông nghiệp nằm ở ngoại th nh H Nội, có tổng diện tích tự nhiên l 18213,9 ha, trong đó đất canh tác l 9058,5 ha. Đất đai của huyện t-ơng đối m u mỡ phù hợp với nhiều loại cây trồng cho hiệu quả kinh tế cao. Huyện l một v nh đai quan trọng cung cấp l-ơng thực, thực phẩm v nhiều loại sản phẩm nông nghiệp khác đáp ứng nhu cầu tiêu dùng ng y c ng cao của thị tr-ờng H Nội. Hiện nay, Đông Anh đang phải đối diện với sự thu hẹp diện tích canh tác do quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa v ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: Hiệu quả kinh tế sử dụng đất canh tác huyện đông anh - hà nội

Báo cáo khoa học Hiệu quả kinh tế sử dụng đất canh tác huyện đông anh - hà nội
hiÖu qu¶ kinh tÕ sö dông ®Êt canh t¸c huyÖn ®«ng anh - hµ néi Economic efficiency of cropping landuse in Dong Anh district Hanoi city Hong Hei1, NguyÔn ThÞ Vßng2 SUMMARY Located in suburb area, decreasing of cultivated land of Dong Anh has significantly affected agricultural activities. Common survey methods with participating of 150 households representing 3 ecological types from 5 sampled communities of the district were used to analyze the economic efficiency of cultivated land. Survey results showed that economic efficiency of cultivated land has average added value of 26.386.280 dong per hectare; average added of VND100 dong per labor (ecological types 1 and 2), high efficiency of land use in the following order: ornamental plants, fruit trees, and other crops. In the low-lying area (type 3), unstable land use type was suggested to shift toward to rice - fish farming. It has been also recommended that area expansion of ornamental plants, fruit tree, vegetable farming be practiced in eco-type 1 and of three crops in eco-type 2. In the eco-type 3, however, developing rice – fish system as well as fruit and vegetable cultivation should be considered. Key words: Ecological types, cropping system, economic efficiency. 1. §ÆT VÊN §Ò canh t¸c hîp lý ®¸p øng môc tiªu ph¸t triÓn nÒn n«ng nghiÖp bÒn v÷ng. §«ng Anh l mét huyÖn n«ng nghiÖp n»m ë ngo¹i th nh H Néi, cã tæng diÖn tÝch 2. PH¦¥NG PH¸P NGHI£N CøU tù nhiªn l 18213,9 ha, trong ®ã ®Êt canh t¸c Trªn c¬ së hiÖn tr¹ng sö dông ®Êt v tËp l 9058,5 ha. §Êt ®ai cña huyÖn t−¬ng ®èi qu¸n canh t¸c huyÖn §«ng Anh, nghiªn cøu m u mì phï hîp víi nhiÒu lo¹i c©y trång cho chän 5 x ®iÓn h×nh nh− V©n Néi, TiÒn hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. HuyÖn l mét v nh ®ai D−¬ng, VÜnh Ngäc, §ång Héi v Liªn H l quan träng cung cÊp l−¬ng thùc, thùc phÈm c¸c x cã diÖn tÝch ®Êt ®¹i diÖn cho c¸c lo¹i v nhiÒu lo¹i s¶n phÈm n«ng nghiÖp kh¸c ®¸p h×nh sö dông ®Êt canh t¸c phæ biÕn. §©y l 5 øng nhu cÇu tiªu dïng ng y c ng cao cña thÞ x cã ®Æc ®iÓm vÒ ®Êt ®ai, ®Þa h×nh, tËp qu¸n tr−êng H Néi. HiÖn nay, §«ng Anh ®ang canh t¸c, hÖ thèng c©y trång, cã lîi thÕ vÒ s¶n ph¶i ®èi diÖn víi sù thu hÑp diÖn tÝch canh xuÊt n«ng nghiÖp kh¸c nhau, ®¹i diÖn cho 3 t¸c do qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa, ®« thÞ hãa vïng sinh th¸i cña huyÖn. Tõ ®ã chän c¸c hé v hiÖn ®¹i hãa n«ng th«n. T¹i ®©y ®ang diÔn ®iÒu tra ®¹i diÖn cho c¸c tiÓu vïng theo ra qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi ®Êt ®ai mét c¸ch ph−¬ng ph¸p chän mÉu cã hÖ thèng, c¸ch lÊy m¹nh mÏ. C¸c nh m¸y ®ua nhau mäc lªn mÉu ngÉu nhiªn. l m cho diÖn tÝch ®Êt canh t¸c cña huyÖn gi¶m ®i mét c¸ch nhanh chãng. Nghiªn cøu TiÕn h nh pháng vÊn n«ng hé dùa theo mÉu thùc tr¹ng hiÖu qu¶ kinh tÕ sö dông ®Êt canh phiÕu ®iÒu tra cña ViÖn quy ho¹ch v ThiÕt kÕ t¸c huyÖn §«ng Anh víi môc ®Ých t×m hiÓu n«ng nghiÖp, cã c¶i tiÕn. Ngo i chØ tiªu vÒ chi v gãp phÇn t×m c¸c gi¶i ph¸p sö dông ®Êt phÝ, n¨ng suÊt, lao ®éng, phiÕu ®iÒu tra cßn bao 1 Häc viªn Cao häc kho¸ 13, §¹i häc N«ng nghiÖp I . 2 Khoa §Êt v M«i tr−êng, §¹i häc N«ng nghiÖp I- H Néi
§¹i häc N«ng nghiÖp I T¹p chÝ KHKT N«ng nghiÖp 2007: TËp V, Sè 3: 48-55 gåm c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh ®iÓm c¬ b¶n cña hé §«ng Anh. Cã ®Þa h×nh cao nhÊt so víi c¸c gia ®×nh vÒ møc ®é thÝch hîp c©y trång ®èi víi tiÓu vïng kh¸c trong ®ª, phæ biÕn tõ 8m ®Õn ®Êt ®ai v ¶nh h−ëng ®Õn m«i tr−êng. §Þa ®iÓm 11m v trªn 11m. MËt ®é d©n sè cao nhÊt 1751 ng−êi/km2. B×nh qu©n ®Êt n«ng nghiÖp nghiªn cøu v pháng vÊn n«ng d©n ë 5 x ®¹i 377,95m2/khÈu n«ng nghiÖp v b×nh qu©n ®Êt diÖn víi tæng sè phiÕu ®−îc ®iÒu tra l 150 hé. canh t¸c 340,63 m2/khÈu n«ng nghiÖp, xÕp Cô thÓ x V©n Néi 30 phiÕu, x TiÒn D−¬ng 30 phiÕu, x VÜnh Ngäc 40 phiÕu, x §ång Héi 25 v o lo¹i thÊp nhÊt so víi c¸c tiÓu vïng kh¸c. phiÕu v Liªn H 25 phiÕu. TiÓu vïng 2 cã diÖn tÝch 5187,56 ha, chiÕm 28,48% so víi diÖn tÝch tù nhiªn to n huyÖn, Sè liÖu ®−îc ph©n tÝch v xö lý b»ng bao gåm c¸c x n»m ë phÝa Nam b¸m däc ch−¬ng tr×nh EXCEL, dùa trªn c¬ së c¸c chØ s«ng Hång cã x §¹i M¹ch, Vâng La, Kim tiªu chñ yÕu vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ nh−: gi¸ trÞ Chung, Kim Nç, H¶i Bèi, VÜnh Ngäc v TÇm s¶n xuÊt (GTSX), chi phÝ trung gian (CPTG), X¸. §Þa h×nh trong ®ª phæ biÕn ë ®é cao 6,0 - gi¸ trÞ gia t¨ng (GTGT). 8,0m. MËt ®é d©n sè 1255 ng−êi/km2. B×nh qu©n ®Êt n«ng nghiÖp 374,05 m2/khÈu n«ng 3. KÕT QU¶ NGHI£N CøU V TH¶O LUËN nghiÖp, b×nh qu©n ®Êt canh t¸c 352,24 3.1. Thùc tr¹ng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp v m2/khÈu n«ng nghiÖp. TiÓu vïng 3 cã diÖn ph©n bè c©y trång tÝch 5973,63 ha, chiÕm 32,80% diÖn tÝch tù nhiªn to n huyÖn, ph©n bè ë phÝa §«ng Dùa v o ®iÒu kiÖn tù nhiªn v kinh tÕ - huyÖn gåm c¸c x Xu©n Canh, §«ng Héi, x héi tõng khu vùc, ®Þa b n huyÖn §«ng Mai L©m, Dôc Tó, ViÖt Hïng, Liªn H , V©n Anh ph©n chia th nh 3 tiÓu vïng s¶n xuÊt H v Thôy L©m. Cã ®Þa h×nh thÊp nhÊt trong n«ng nghiÖp chÝnh. TiÓu vïng 1 cã tæng diÖn huyÖn, phæ biÕn ë ®é cao 4,3 - 6,0m. B×nh tÝch 7052,71 ha, chiÕm 38,72% so víi diÖn qu©n ®Êt n«ng nghiÖp 385,99 m2/khÈu n«ng tÝch tù nhiªn to n huyÖn, n»m ë trung t©m nghiÖp, b×nh qu©n ®Êt canh t¸c 382,21 phÝa B¾c cña huyÖn gåm c¸c x : Nam Hång, m2/khÈu n«ng nghiÖp v mËt ®é d©n sè 1586 B¾c Hång, Nguyªn Khª, Xu©n Nén, Uy Nç, ng−êi/km2 (UBND huyÖn §«ng Anh, 2005) Tiªn D−¬ng, V©n Néi, Cæ Loa v thÞ trÊn B¶ng 1. HiÖn tr¹ng hÖ thèng c©y trång huyÖn §«ng Anh STT Lo¹i h×nh sö dông ®Êt Ký hiÖu KiÓu sö dông ®Êt 1 2 lóa - 1 m u 2LM 1. Lóa xu©n - Lóa mïa - Khoai t©y 2. Lóa xu©n - Lóa mïa - Khoai lang 3. Lóa xu©n - Lóa mïa - Ng« ®«ng 4. Lóa xu©n - Lóa mïa - §©u t−¬ng 5. Lóa xu©n - Lóa mïa - Rau ®«ng 2 1 lóa - 2 m u 2ML 6. Khoai lang - Lóa mïa - Rau ®«ng 7. Lóa xu©n - §Ëu t−¬ng - Rau ®«ng 3 vô 3M 8. Rau xu©n - §Ëu t−¬ng - Ng« ®«ng 3 9. L¹c xu©n - Rau hÌ - Rau ®«ng 10. Rau xu©n - Rau hÌ - Rau ®«ng 4 2 lóa 2L 11. Lóa xu©n - Lóa mïa 5 1 lóa - 1 m u LM 12. Ng« xu©n - Lóa mïa 13. L¹c xu©n - Lóa mïa 14. Khoai t©y - Lóa mïa 15. Khoai lang - Lóa mïa 6 2m u 2M 16. Ng« xu©n - Ng« ®«ng 17. §Ëu t−¬ng - Ng« ®«ng xu©n 18. L¹c xu©n - Ng« ®«ng 19. Rau xu©n - Rau ®«ng 7 §Êt 1 vô lóa L 20. Lóa chiªm xu©n 8 1 lóa - C¸ LC 21. Lóa - C¸ 9 Chuyªn hoa H 22. Hoa, c©y c¶nh 10 C©y ¨n qu¶ CAQ 23. Nh·n, chuèi, b−ëi
HiÖu qu¶ kinh tÕ sö dông ®Êt canh t¸c huyÖn §«ng Anh - H Néi Theo NguyÔn Quang Häc (2001) v kÕt phï sa s«ng Hång kh«ng ®−îc båi h ng n¨m, qu¶ ®iÒu tra thùc tÕ n¨m 2006 cho thÊy hiÖn kh«ng gl©y (Vò N¨ng Dòng, 1997). t¹i trªn ®Þa b n huyÖn §«ng Anh cã 10 lo¹i 3.2. HiÖu qu¶ kinh tÕ sö dông ®Êt canh t¸c h×nh sö dông ®Êt chÝnh (LUT) víi 23 kiÓu sö dông ®Êt (B¶ng 1). LUT 3 vô gåm c¸c c«ng 3.2.1. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ sö dông ®Êt thøc 2lóa - 1 m u, 1 lóa - 2 m u v 3 vô m u canh t¸c tiÓu vïng 1 víi 10 kiÓu sö dông ®Êt ph©n bè chñ yÕu trªn vïng ®Êt phï sa s«ng Hång kh«ng ®−îc båi T¹i tiÓu vïng 1, nhãm c©y l−¬ng thùc v h ng n¨m, kh«ng gl©y v vïng ®Êt x¸m b¹c c©y c«ng nghiÖp ng¾n ng y cho hiÖu qu¶ kinh m u, tËp trung chñ yÕu ë tiÓu vïng 1, LUT tÕ thÊp, yªu cÇu vÒ lao ®éng kh«ng cao. C©y n y cho thu nhËp t−¬ng ®èi cao ®èi víi hé gia ng« cho GTGT thÊp nhÊt l 6778,53 ngh×n ®×nh n«ng d©n. LUT 2 vô gåm c¸c c«ng thøc 2 ®ång, nh−ng c©y cho hiÖu qu¶ kinh tÕ trªn 1 lóa, 1lóa - 1m u, 2 m u l lo¹i h×nh sö dông c«ng lao ®éng thÊp nhÊt l khoai lang, ®Êt phæ biÕn v chiÕm phÇn lín diÖn tÝch canh GTSX/L§, GTGT/L§ lÇn l−ît l 49,34 ngh×n t¸c, ®−îc ph©n bè kh¾p c¶ 3 tiÓu vïng s¶n xuÊt v 23,2 ngh×n ®ång. §èi víi c©y thùc phÈm n«ng nghiÖp. LUT 1 vô gåm c¸c c«ng thøc 1 khoai t©y, rau c¸c lo¹i (c chua, d−a chuét, l¬, vô lóa v lóa - c¸ ph©n bè chñ yÕu ë vïng ®Êt c¶i, ®Ëu xanh, ®Ëu c« ve...) cho hiÖu qu¶ kinh phï sa kh«ng ®−îc båi h ng n¨m cã tÇng gl©y tÕ kh¸ cao, ®iÓn h×nh hiÖu qu¶ GTGT/L§ cña v vïng ®Êt phï sa s«ng Hång kh«ng ®−îc båi rau l 41,47 ngh×n ®ång nh−ng ®Çu t− chi phÝ h ng n¨m óng tròng thuéc tiÓu vïng 3. Ngo i còng t−¬ng ®èi cao. Hoa c©y c¶nh v c©y ¨n ra, LUT chuyªn hoa v LUT c©y ¨n qu¶ tËp qu¶ cho hiÖu qu¶ kinh tÕ cao h¬n c¶ nh−ng trung trång ë vïng ®Êt x¸m b¹c m u, vïng ®Êt ®Çu t− chi phÝ ban ®Çu còng cao (B¶ng 2). B¶ng 2. HiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c c©y trång t¹i tiÓu vïng 1 §VT: 1000 ®ång TÝnh trªn ®¬n vÞ diÖn tÝch 1 ha TÝnh trªn 1 c«ng lao ®éng C©y trång GTSX CPTG GTGT L§ (*) GTSX GTGT Lóa xu©n 15339,70 6814,09 8525,61 300 51,13 27,41 Lóa mïa 14321,52 6299,46 8022,06 288 49,73 27,85 Ng« 14402,37 7623,85 6778,53 274 52,56 24,74 Khoai lang 18356,23 9725,46 8630,77 372 49,34 23,20 §Ëu t−¬ng 12870,00 4798,08 8071,92 285 45,16 28,32 L¹c 14317,92 5289,65 9028,27 265 54,03 34,07 Khoai t©y 25499,75 13019,06 12480,69 392 65,05 31,84 Rau c¸c lo¹i 35434,40 16400,04 19034,36 459 77,20 41,47 Hoa c©y c¶nh 185473,15 78167,82 107305,33 675 274,78 158,97 C©y ¨n qu¶ 85567,73 32410,69 53157,04 612 139,82 86,86 Ghi chó: (*) §¬n vÞ tÝnh lao ®éng l c«ng quy ®æi hoÆc ng y - ng−êi (ë c¸c b¶ng 2,3,4,5 v 6). TiÓu vïng 1 cã hÖ thèng trång trät ®a ®Çu t− rÊt lín, kiÕn thøc, kü thuËt trång cao, d¹ng nhÊt víi 19 kiÓu sö dông ®Êt trong ®ã ph¶i l m thÕ n o ®Ó c©y trång ra hoa, qu¶ mét sè kiÓu sö dông ®Êt cho hiÖu qu¶ kinh tÕ ®óng thêi ®iÓm ®Æc biÖt l v o dÞp tÕt truyÒn rÊt cao nh− kiÓu sö dông ®Êt trång hoa c©y thèng. Song lo¹i h×nh sö dông ®Êt n y còng cã c¶nh, c©y gièng v c©y ¨n qu¶. GTSX cña lo¹i rñi ro lín khi khÝ hËu, thêi tiÕt kh«ng thuËn lîi. h×nh sö dông ®Êt n y lín h¬n gÊp 3 lÇn lo¹i §èi víi lo¹i h×nh sö dông ®Êt 3 vô th× kiÓu h×nh sö dông ®Êt 2 lóa - m u, lóa - 2 m u v sö dông ®Êt rau xu©n - rau hÌ - rau ®«ng cho lín h¬n lo¹i h×nh sö dông ®Êt 2 vô gÇn 6 lÇn. GTSX cao nhÊt l 106303,20 ngh×n ®ång, sö Nh−ng lo¹i h×nh sö dông ®Êt n y ®ßi hái møc dông c«ng lao ®éng nhiÒu nhÊt so víi c¸c kiÓu
Hong Hei, NguyÔn ThÞ Vßng sö dông ®Êt v ®¹t GTGT/L§ cao h¬n gÇn gÊp ®Êt 2 vô chiÕm ®a sè diÖn tÝch canh t¸c nh−ng 1,5 lÇn c¸c kiÓu sö dông ®Êt 3 vô kh¸c. vÉn cßn lo¹i h×nh sö dông ®Êt 1 vô lóa v× do ®iÒu kiÖn ®Êt ®ai v ®Þa h×nh óng tròng kh«ng Nh×n chung, trång c©y rau m u cã hiÖu th©m canh t¨ng vô ®−îc. Víi ®iÒu kiÖn th©m qu¶ kinh tÕ cao h¬n c©y lóa rÊt nhiÒu, ®Æc canh kh«ng thuËn lîi l m cho hÖ sè sö dông biÖt l víi c¸c c©y vô ®«ng cã hiÖu qu¶ kinh ®Êt ë tiÓu vïng n y kh«ng cao (1,96 lÇn), thÊp tÕ còng nh− gi¸ trÞ h ng hãa cao nh− c¸c lo¹i nhÊt so víi tiÓu vïng kh¸c (B¶ng 3). rau s¹ch. TiÓu vïng 2 c©y trång chñ yÕu l c©y 3.2.2. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ sö dông ®Êt l−¬ng thùc nh−ng GTSX cña c©y lóa trªn mét canh t¸c tiÓu vïng 2 ®¬n vÞ diÖn tÝch chØ ®¹t 14633,59 ngh×n ®ång ®èi víi c©y lóa xu©n v 14037,97 ngh×n ®ång TiÓu vïng 2 cã diÖn tÝch v tû lÖ diÖn tÝch ®èi víi c©y lóa mïa, thÊp nhÊt so víi c¸c tiÓu canh t¸c nhá nhÊt so víi tiÓu vïng 1 v 3, víi vïng kh¸c. Nh−ng c©y ng« trång trong vïng diÖn tÝch l 2129,83 ha, chiÕm 23,51% so víi n y cho hiÖu qu¶ kinh tÕ cao h¬n c¸c tiÓu tæng diÖn tÝch to n tiÓu vïng. C©y trång chÝnh vïng kh¸c, víi GTSX/ha ®¹t 15655,46 ngh×n l c©y l−¬ng thùc nh− lóa, ng« v khoai lang ®ång v hiÖu qu¶ tÝnh trªn mét c«ng lao ®éng cho hiÖu qu¶ kinh tÕ trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch l 28,59 ngh×n ®ång cao h¬n c©y lóa, khoai kh«ng cao nh−ng ®¶m b¶o an to n l−¬ng thùc lang, ®Ëu t−¬ng trång ë cïng tiÓu vïng. cho n«ng d©n. Lo¹i h×nh sö dông ®Êt chÝnh l B¶ng 3. HiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c c©y trång t¹i tiÓu vïng 2 §VT: 1000 ®ång TÝnh trªn ®¬n vÞ diÖn tÝch 1 ha TÝnh trªn 1 c«ng lao ®éng C©y trång GTSX CPTG GTGT L§ (*) GTSX GTGT Lóa xu©n 14633,59 6373,37 8260,22 312 46,90 26,48 Lóa mïa 14037,97 6268,12 7769,85 298 47,11 26,07 Ng« 15655,46 7481,56 8173,90 286 54,74 28,58 Khoai lang 16285,63 8547,81 7737,82 358 45,49 21,61 §Ëu t−¬ng 11750,00 4768,08 6981,92 271 43,36 25,76 L¹c 13469,60 5910,21 7559,39 247 54,53 30,60 Khoai t©y 24368,66 12875,43 11493,23 397 61,38 28,95 Rau c¸c lo¹i 31925,90 16016,87 15909,03 446 71,58 35,67 Hoa c©y c¶nh 161471,64 86138,62 75333,02 655 246,52 115,02 Hoa c©y c¶nh v rau cho hiÖu qu¶ kinh tÕ §èi víi lo¹i h×nh sö dông ®Êt 3 vô th× kiÓu sö trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch ®Êt cao h¬n so víi dông ®Êt rau - ®Ëu t−¬ng - ng« cho hiÖu qu¶ c¸c c©y trång kh¸c (B¶ng 3), nh−ng c¸c c©y trªn 1 c«ng lao ®éng cao nhÊt, ®¹t 34,34 ngh×n trång n y kh«ng ®−îc trång phæ biÕn v× ®iÒu ®ång. Nh−ng lo¹i h×nh sö dông ®Êt chñ yÕu ë kiÖn tù nhiªn bÊt thuËn lîi v do tr×nh ®é, tËp vïng n y l¹i l 2 vô lóa, 2 vô ng« hoÆc lóa - qu¸n canh t¸c cña ng−êi d©n ë ®©y. MÆt kh¸c, ng« cho GTSX /ha t−¬ng ®èi thÊp. n«ng d©n trång nhiÒu c©y l−¬ng thùc ®Ó phôc 3.2.3. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ sö dông ®Êt vô cho môc ®Ých ch¨n nu«i gia sóc, gia cÇm canh t¸c tiÓu vïng 3 còng cho hiÖu qu¶ kinh tÕ cao h¬n. TiÓu vïng 3 l vïng cã tû lÖ ®Êt tròng ë tiÓu vïng 2 cã 15 kiÓu sö dông ®Êt trong nhiÒu nhÊt, do vËy tû lÖ trång c©y vô ®«ng sÏ ®ã kiÓu sö dông ®Êt 1 vô lóa cho hiÖu qu¶ kinh Ýt h¬n, c©y trång chÝnh l c©y lóa cho n¨ng tÕ thÊp GTSX/ha, GTGT/ha ®¹t lÇn l−ît suÊt trung b×nh cao h¬n c¸c vïng cßn l¹i v× 14633,59 ngh×n ®ång v 8260,22 ngh×n ®ång.
HiÖu qu¶ kinh tÕ sö dông ®Êt canh t¸c huyÖn §«ng Anh - H Néi ®iÒu kiÖn ®Þa lý, ®Êt ®ai phï hîp víi c©y lóa cña vïng n y l thÊp h¬n 2 vïng cßn l¹i. Trªn h¬n. So víi ®iÒu kiÖn trong 3 vïng, th× ®©y l ®Êt tròng th× c¸c hé n«ng d©n chñ yÕu chØ s¶n vïng kh«ng thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn nhiÒu lo¹i xuÊt 2 vô lóa: Lóa xu©n v lóa mïa, ®©y l c©y trång nh− ë tiÓu vïng 1, do ®ã gi¸ trÞ thu c«ng thøc lu©n canh phæ biÕn nhÊt cña c¸c hé ®−îc trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch ®Êt canh t¸c n«ng d©n. B¶ng 4. HiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c c©y trång t¹i tiÓu vïng 3 §VT: 1000 ®ång TÝnh trªn ®¬n vÞ diÖn tÝch 1 ha TÝnh trªn 1 c«ng lao ®éng C©y trång GTSX CPTG GTGT L§ (*) GTSX GTGT Lóa xu©n 15163,16 6183,81 8979,35 306 49,55 29,34 Lóa mïa 14305,54 6088,55 8216,98 285 50,19 28,83 Ng« 13926,68 6701,72 7224,96 256 54,40 28,22 Khoai lang 15615,14 7547,81 8067,33 341 45,79 23,66 §Ëu t−¬ng 13470,00 4598,08 8871,92 295 45,66 30,07 L¹c 15317,92 5489,65 9828,27 273 56,11 36,00 Khoai t©y 26171,58 13429,24 12742,34 386 67,80 33,01 Rau c¸c 31208,40 15860,87 15347,53 454 68,74 33,81 lo¹i C©y ¨n qu¶ 69524,69 29410,38 40114,31 594 117,04 67,53 C¸ 32451,18 12513,76 19937,42 450 72,11 44,31 ë tiÓu vïng 3, c©y l−¬ng thùc cã kiÓu sö dông ®Êt t−¬ng ®−¬ng nhau ngo¹i trõ c©y ¨n qu¶ v m« h×nh lóa - c¸. KiÓu sö dông GTGT/ha kh«ng chªnh lÖch nhiÒu, trong ®ã ®Êt cã GTGT/ha cao nhÊt l 2 lóa - rau, nh−ng c©y ng« ®¹t thÊp nhÊt, nh−ng tÝnh hiÖu qu¶ ®ßi hái ®Çu t− v søc lao ®éng lín. Ng−îc l¹i trªn c«ng lao ®éng th× khoai lang l¹i l thÊp lo¹i h×nh sö dông ®Êt cho GTGT/ha thÊp nhÊt nhÊt. Trong tiÓu vïng n y c©y trång cho hiÖu l lóa 1 vôb (B¶ng 4). Nh×n chung lo¹i h×nh sö qu¶ kinh tÕ cao nhÊt l c©y ¨n qu¶, nh−ng dông ®Êt 3 vô cho GTGT/ha rÊt cao nh−ng kh«ng ph¶i l c©y ®−îc trång ë nhiÒu ®Þa diÖn tÝch cña lo¹i h×nh n y vÉn cßn Ýt, bëi v× ph−¬ng (B¶ng 4), chØ trång ë ®Þa b n 2 x Dôc hÖ sè sö dông ®Êt cña vïng n y chØ ®¹t 2,01 Tó v ViÖt Hïng víi tæng diÖn tÝch 27,29 ha. lÇn. V× vËy, trong t−¬ng lai vïng n y cã thÓ M« h×nh nu«i c¸ trong ®ång ruéng còng th©m canh t¨ng vô ®−a hÖ sè sö dông ®Êt cao cho hiÖu qu¶ kinh tÕ cao (B¶ng 4). Nh−ng m« h¬n n÷a ®Ó n©ng cao thu nhËp, c¶i thiÖn ®êi h×nh n y chØ xuÊt hiÖn ë vïng óng tròng kh«ng sèng nh©n d©n. th©m canh ®−îc ë mïa m−a lò, võa cho hiÖu TiÓu vïng 3 cã mét sè ®Þa ®iÓm óng tròng qu¶ kinh tÕ cao võa b¶o vÖ ®−îc m«i tr−êng. phï hîp víi m« h×nh lóa - c¸ cho hiÖu qu¶ kinh TiÓu vïng 3 kh«ng ®a d¹ng vÒ c«ng thøc tÕ cao h¬n lo¹i h×nh 2 vô kh¸c. §©y l lo¹i h×nh lu©n canh, còng nh− hÖ thèng c©y trång kh«ng tèt nhÊt ®èi víi vïng ®Êt óng tròng võa l m phong phó v nhiÒu lo¹i c©y trång cã gi¸ trÞ t¨ng thu nhËp võa gi¶i quyÕt viÖc l m ë n«ng kinh tÕ cao kh«ng trång ®−îc ë vïng n y. th«n nh−ng møc ®Çu t− t−¬ng ®èi lín víi DiÖn tÝch trång lóa cña vïng n y lín nhÊt so CPTG/ha l 28154,40 ngh×n ®ång v ®ßi hái kü víi 2 vïng cßn l¹i, cã thÓ nãi tiÓu vïng 3 l thuËt nu«i c¸ cao tr¸nh gÆp nhiÒu rñi ro. tiÓu vïng s¶n xuÊt lóa g¹o. Do ®ã kiÓu sö dông ®Êt 2 vô lóa v lóa - m u chiÕm tû träng 3.2.4. So s¸nh hiÖu qu¶ kinh tÕ sö dông ®Êt lín trong s¶n xuÊt. HiÖu qu¶ GTGT/ha cña c¸c canh t¸c gi÷a c¸c tiÓu vïng
Hong Hei, NguyÔn ThÞ Vßng B¶ng 5. Tæng hîp hiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c lo¹i h×nh sö dông ®Êt theo c¸c tiÓu vïng §VT: 1000 ®ång TÝnh trªn ®¬n vÞ diÖn tÝch 1 ha TÝnh trªn 1 c«ng lao ®éng Theo tiÓu vïng GTSX CPTG GTGT L§ (*) GTSX GTGT 1) §Êt 3 vô BQ chung 57060,05 25938,78 31121,27 1005 56,01 30,61 TiÓu vïng 1 64235,00 29598,40 34636,60 1049 59,93 32,34 TiÓu vïng 2 52170,75 23880,94 28289,81 977 53,06 28,81 TiÓu vïng 3 54774,41 24337,02 30437,40 990 55,05 30,67 2) §Êt 2 vô BQ chung 34372,61 15637,52 18735,09 619 54,57 29,80 TiÓu vïng 1 35989,68 16866,33 19123,35 631 55,56 29,53 TiÓu vïng 2 35019,98 16124,89 18895,09 636 54,12 29,29 TiÓu vïng 3 32108,17 13921,33 18186,84 590 54,03 30,58 3) §Êt 1 vô BQ chung 14898,37 6278,59 8619,78 309 48,22 27,91 TiÓu vïng 2 14633,59 6373,37 8260,22 312 46,90 26,48 TiÓu vïng 3 15163,16 6183,81 8979,35 306 49,55 29,34 4) Hoa c©y c¶nh BQ chung 173472,39 82153,22 91319,17 665 260,65 136,99 TiÓu vïng 1 185473,15 78167,82 107305,33 675 274,78 158,97 TiÓu vïng 2 161471,64 86138,62 75333,02 655 246,52 115,01 5) C©y ¨n qu¶ BQ chung 77546,21 30910,54 46635,68 603 128,43 77,19 TiÓu vïng 1 85567,73 32410,69 53157,04 612 139,82 86,86 TiÓu vïng 3 69524,69 29410,38 40114,31 594 117,04 67,53 B¶ng 6. Tæng hîp hiÖu qu¶ kinh tÕ cña c¸c kiÓu sö dông ®Êt theo c¸c tiÓu vïng §VT: 1000 ®ång TÝnh trªn ®¬n vÞ diÖn tÝch 1 ha TÝnh trªn 1 c«ng lao ®éng Theo tiÓu vïng GTSX CPTG GTGT L§ (*) GTSX GTGT 1) 2 lóa - 1 m u BQ chung 50905,95 23138,12 27767,84 960 52,68 28,80 TiÓu vïng 1 50973,77 23426,84 27546,93 944 53,66 29,02 TiÓu vïng 2 48658,74 22419,08 26239,66 968 49,90 26,97 TiÓu vïng 3 53085,36 23568,43 29516,93 969 54,49 30,40 2) 1 lóa - 2 m u BQ chung 26859,84 28430,67 34429,18 1068 58,82 32,24 TiÓu vïng 1 658789,13 30218,58 35659,55 1081 60,92 33,01 TiÓu vïng 3 59841,56 26642,76 33198,80 1055 56,72 31,47 3) 3 vô m u BQ chung 79225,87 36336,82 42889,04 1441 68,56 37,17 TiÓu vïng 1 95744,96 44407,14 51337,83 1280 74,61 40,00 TiÓu vïng 2 62706,77 28266,51 34440,26 1003 62,52 34,34
HiÖu qu¶ kinh tÕ sö dông ®Êt canh t¸c huyÖn §«ng Anh - H Néi TÝnh trªn ®¬n vÞ diÖn tÝch 1 ha TÝnh trªn 1 c«ng lao ®éng Theo tiÓu vïng GTSX CPTG GTGT L§ (*) GTSX GTGT 4) 2 vô lóa BQ chung 29267,16 12675,80 16591,36 596 49,10 27,84 TiÓu vïng 1 29661,22 13113,54 16547,68 588 50,44 28,14 TiÓu vïng 2 28671,56 12641,49 16030,07 610 47,00 26,28 TiÓu vïng 3 29468,70 12272,37 17196,33 591 49,86 29,10 5) 1 lóa - 1 m u BQ chung 32121,81 14855,50 17266,31 611 52,43 28,29 TiÓu vïng 1 32465,59 15213,96 17251,63 613 52,74 28,14 TiÓu vïng 2 31836,47 14971,87 16864,60 620 51,21 27,21 TiÓu vïng 3 32063,37 14380,66 17682,71 599 53,35 29,53 6) 2 m u BQ chung 36295,38 16926,07 19369,32 612 57,23 30,66 TiÓu vïng 1 42797,95 20320,42 22477,53 668 61,01 31,85 TiÓu vïng 2 37923,31 18159,57 19763,74 638 57,54 30,25 TiÓu vïng 3 28164,88 12298,21 15866,68 530 53,13 29,89 7) 1 vô lóa BQ chung 14898,38 6278,59 8619,79 309 48,23 27,91 TiÓu vïng 2 14633,59 6373,37 8260,22 312 46,90 26,48 TiÓu vïng 3 15163,16 6183,81 8979,35 306 49,55 29,34 8) Lóa - c¸ BQ chung 46756,72 18602,31 28154,40 735 63,61 38,31 TiÓu vïng 3 46756,72 18602,31 28154,40 735 63,61 38,31 9) Chuyªn hoa BQ chung 173472,40 82153,22 91319,18 665 260,65 136,99 TiÓu vïng 1 185473,15 78167,82 107305,33 675 274,78 158,97 TiÓu vïng 2 161471,64 86138,62 75333,02 655 246,52 115,01 10) C©y ¨n qu¶ BQ chung 77546,21 30910,54 46635,68 603 128,43 77,19 TiÓu vïng 1 85567,73 32410,69 53157,04 612 139,82 86,86 TiÓu vïng 3 69524,69 29410,38 40114,31 594 117,04 67,53 11) §Êt canh t¸c BQ chung 48509,94 22123,66 26386,28 736,75 65,88 35,10 TiÓu vïng 1 59845,96 26941,83 32940,13 830,53 73,60 38,13 TiÓu vïng 2 46166,59 22213,53 23953,06 701,27 65,84 34,19 TiÓu vïng 3 39517,27 17215,61 22301,65 678,47 58,20 32,98 §èi víi lo¹i h×nh sö dông ®Êt 3 vô, ë tiÓu huyÖn (B¶ng 5). Qua ®ã cho thÊy tiÓu vïng 1 vïng 1 cho GTSX/ha, GTGT/ha, GTSX/L§ l vïng thuËn lîi cho th©m canh t¨ng vô, t¹o lín h¬n 2 tiÓu vïng kh¸c ®ång thêi GTSX/ha ra nhiÒu s¶n phÈm n«ng nghiÖp. TiÓu vïng 1 v L§/ha còng nhiÒu h¬n. Trong ®ã lo¹i h×nh ph¸t triÓn c¸c lo¹i c©y trång cã hiªô qu¶ kinh 3 vô m u còng sö dông nhiÒu lao ®éng so víi tÕ cao nh−: hoa c©y c¶nh, c©y ¨n qu¶, rau c¸c lo¹i h×nh sö dông ®Êt kh¸c trªn ®Þa b n m u v cã nhiÒu c«ng thøc lu©n canh ®−îc ¸p
Hong Hei, NguyÔn ThÞ Vßng 4. KÕT LUËN dông t¹o nªn nhiÒu lo¹i h×nh v kiÓu sö dông ®Êt trªn ®Þa b n. LUT hoa, c©y c¶nh, c©y Trªn ®Þa b n huyÖn §«ng Anh cã 10 lo¹i gièng, chñ yÕu trång ë tiÓu vïng 1 ® thu h×nh sö dông ®Êt chÝnh víi 23 kiÓu sö dông ®−îc hiÖu qu¶ cao nhÊt trong c¸c LUT chÝnh ®Êt, ph©n bè trªn 3 tiÓu vïng sinh th¸i. B×nh cña huyÖn §«ng Anh. LUT n y yªu cÇu chÆt qu©n GTSX/ha ®Êt canh t¸c l 48509,94 ngh×n chÏ kh«ng chØ víi ®iÒu kiÖn ®Êt m c¶ víi c¬ ®ång, GTGT/L§ l 35,10 ngh×n ®ång. së h¹ tÇng v tËp qu¸n canh t¸c còng nh− XÐt theo tiÓu vïng th× hiÖu qu¶ tÝnh trªn 1 tr×nh ®é th©m canh cña nh©n d©n. LUT c©y ¨n ®¬n vÞ diÖn tÝch v hiÖu qu¶ trªn mét c«ng lao qu¶ cã −u ®iÓm lín võa cho hiÖu qu¶ kinh tÕ ®éng quy ®æi ë tiÓu vïng 1 cho hiÖu qu¶ kinh cao l¹i võa t¹o thªm nhiÒu viÖc l m lóc nh n tÕ cao nhÊt: b×nh qu©n GTSX/ha l 59845,96 rçi. Ngo i ra ë tiÓu vïng n y, ng−êi d©n chÞu ngh×n ®ång, b×nh qu©n GTSX/L§ l 73,6 khã ®Çu t− c¶ vÒ vËt chÊt lÉn trÝ tuÖ, ®Æc biÖt ngh×n ®ång. Mét sè LUT cho hiÖu qu¶ kinh tÕ chó träng tiÕp thu khoa häc c«ng nghÖ trång cao, dÔ ¸p dông v gi¸ trÞ ng y c«ng cao nh− trät míi tiÕn bé. LUT hoa c©y c¶nh, LUT c©y ¨n qu¶, LUT lóa B×nh qu©n hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ®Êt 2 vô - c¸, LUT chuyªn rau m u. ë tiÓu vïng 3 cho hiÖu qu¶ tÝnh trªn mçi c«ng Mét sè kiÓu sö dông ®Êt ®−îc lùa chän lao ®éng cao nhÊt nh−ng GTSX/ha, GTGT/ha phï hîp víi ®iÒu kiÖn tù nhiªn, kinh tÕ - x l¹i thÊp h¬n tiÓu vïng 1 v tiÓu vïng 2. Trong héi cña huyÖn xÐt theo c¸c tiÓu vïng. §èi víi ®ã LUT 2 vô lóa v 1 vô lóa - 1 m u cho tiÓu vïng 1 më réng diÖn tÝch LUT hoa, c©y GTSX/ha kh«ng chªnh lÖch nhiÒu gi÷a c¸c c¶nh, LUT c©y ¨n qu¶ v LUT chuyªn rau tiÓu vïng, song ®èi víi 2 vô m u th× ë tiÓu (Rau xu©n - Rau hÌ - Rau ®«ng hoÆc Rau vïng 1 cho hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt. §iÒu xu©n - Rau ®«ng). TiÓu vïng 2 cã mét sè LUT ®ã cho thÊy hiÖn t¹i tiÓu vïng 2 v tiÓu vïng cã triÓn väng ®−îc ®Ò xuÊt l 2 lóa - m u (LX 3 phï hîp víi c©y lóa, kh«ng thÝch hîp víi - LM - Rau) v LUT chuyªn m u (Rau xu©n - c©y hoa m u cho hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. LUT Rau ®«ng - hoÆc Rau xu©n - Ng« ®«ng) lóa - c¸ còng l 1 m« h×nh cho thu nhËp cao, TiÓu vïng 3 ®Ó n©ng cao thu nhËp trªn chØ cã tiÓu vïng 3. Nh− vËy, viÖc tËn dông mét ®¬n vÞ diÖn tÝch trong t−¬ng lai ph¶i ®−îc −u thÕ cña mçi vïng ®Ó ph¸t triÓn s¶n chuyÓn LUT 2 vô lóa sang LUT 1 lóa - 2 m u xuÊt l ®iÒu rÊt quan träng trong quy ho¹ch hoÆc lóa - m u, ngo i ra cÇn ph¶i ph¸t triÓn vïng chuyªn canh. trång c©y ¨n qu¶ v m« h×nh lóa - c¸. Tõ kÕt qu¶ trªn cho thÊy, §èi víi tiÓu T i liÖu tham kh¶o vïng 2 v tiÓu vïng 3 c©y trång chñ yÕu l c©y l−¬ng thùc v c©y c«ng nghiÖp ng¾n ng y Vò N¨ng Dòng (1997). §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ nh−: lóa, ng«, khoai, l¹c... Lo¹i h×nh sö dông mét sè m« h×nh ®a d¹ng ho¸ c©y trång ®Êt chÝnh 2 vô lóa v 1 lóa - 1 m u. TiÓu vïng §ång b»ng s«ng Hång - H Néi. vïng 2 rÊt thuËn lîi ®èi víi c©y ng«, l¹c, ®Ëu NguyÔn Quang Häc (2001). §¸nh gi¸ v t−¬ng, khoai v× phÇn lín diÖn tÝch ®Êt phï sa h−íng sö dông t i nguyªn ®Êt, n−íc s«ng Hång ®−îc båi h ng n¨m rÊt m u mì ë phôc vô ph¸t triÓn n«ng nghiÖp bÒn ngo i ®ª n»m trong tiÓu vïng n y, trong v÷ng huyÖn §«ng Anh, TP. H Néi. t−¬ng lai cã thÓ tËn dông triÖt ®Ó trång c©y LuËn ¸n TiÕn sÜ N«ng nghiÖp. H Néi, thùc phÈm, rau m u cã hiÖu qu¶ cao h¬n. Víi tr 118. ®Þa h×nh óng tròng, tiÓu vïng 3 cã −u thÕ ®èi UBND huyÖn §«ng Anh (2005). B¶ng thèng víi lo¹i h×nh lóa - c¸ võa cã hiÖu qu¶ kinh tÕ kª, kiÓm kª ®Êt ®ai huyÖn §«ng Anh - võa b¶o vÖ ®−îc t i nguyªn ®Êt v n−íc cña TP. H Néi n¨m 2005. tiÓu vïng.
Xu h−íng biÕn ®éng d©n sè - lao ®éng n«ng nghiÖp, ®Êt canh t¸c, s¶n l−îng lóa...