Báo cáo khoa học: Một số đặc điểm hình thái, sinh học - sinh thái của sâu cuốn lá lạc đầu đen, Archips asiaticus (Walsingham) (Lepidoptera: Tortricidae)

Chia sẻ: Nguyễn Phi Nhung Nhung | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

151
lượt xem 14
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Lạc l7 cây trồng có giá trị dinh d-ỡng v7 giá trị kinh tế khá cao (đứng vị trí thứ 2 trong số các cây có dầu) (Đo7n Thị Thanh Nh7n, 1996). ở Việt Nam, lạc l7 mặt h7ng xuất khẩu đem lại nhiều lợi nhuận cho nền kinh tế quốc dân, lạc còn l7 cây trồng lý t-ởng trong hệ thống luân canh v7 cải tạo đất (Huỳnh Văn H-ờng, 2000). Do vậy, sản xuất lạc ng7y c7ng đ-ợc đầu t- nhiều hơn về giống, phân bón, kỹ thuật canh tác nên năng suất, sản l-ợng ng7y c7ng tăng (Phạm Văn Thiều, 2001; Tổng cục thống kê, 2002). Cũng nh-...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: Một số đặc điểm hình thái, sinh học - sinh thái của sâu cuốn lá lạc đầu đen, Archips asiaticus (Walsingham) (Lepidoptera: Tortricidae)

Báo cáo khoa học: Một số đặc điểm hình thái, sinh học - sinh thái của sâu cuốn lá lạc đầu đen, Archips asiaticus (Walsingham) (Lepidoptera: Tortricidae)
T¹p chÝ KHKT N«ng nghiÖp, TËp 1, sè 4/2003 mét sè ®Æc ®iÓm h×nh th¸i, sinh häc - sinh th¸i cña s©u cuèn l¸ l¹c ®Çu ®en, Archips asiaticus (Walsingham) (Lepidoptera: Tortricidae) Some morphological and bio-ecological characteristics of groundnut leafroller Archips asiaticus (Walsingham) (Lepidoptera: Tortricidae) NguyÔn §øc Kh¸nh1, §Æng ThÞ Dung2 Summary Groundnut leafroller Archips asiaticus (Walsingham) is a lepidopteran (Tortricidae family) and has a medium size. Eggs are laid in clusters about 23-101 eggs each. Eggs are spherical with pale yellow color at first, then become dark yellow. There are five instars in the development of larvae. The head, fore back thorax and forelegs are black, the body is dark green. The average size of the first instar is 1.8 ± 0.14 mm; the second instar 3.68 ± 0.10 mm; the third instar 8.93 ± 1.67 mm; the fourth instar 16.6 ± 0.15 mm and the fifth instar 20.43 ± 0.73 mm. Pupae is about 10.77 ± 0.51 mm and the adult length is 8.41 ± 0.40 mm with wingspan of about 19.31 ± 0.91 mm. The life cycle of A. asiaticus is about 31 - 38 days, average 33.5 ± 2.44 days at temperature of 25.8-28.50C and relative humidity of 62.2-82.3%. Food quality exerts an obvious effect longevity and reproductive capacity of A. asiaticus . Honey seemed to be the best food. The females lived longer and oviposition capacity was higher (lived 9.5 days and laid 286 eggs in compare with 7.8 days longevity and 149.3 eggs when feeds sugar solution 10%). Keywords: Groundnut, leafroller, Archips asiaticus 1. §Æt vÊn ®Ò 1 trång kh¸c, s©u bä h¹i l¹c l mét trong nh÷ng L¹c l c©y trång cã gi¸ trÞ dinh d−ìng v yÕu tè l m gi¶m n¨ng suÊt v phÈm chÊt h¹t gi¸ trÞ kinh tÕ kh¸ cao (®øng vÞ trÝ thø 2 trong l¹c. Trong ®ã s©u cuèn l¸ l¹c l ®èi t−îng g©y sè c¸c c©y cã dÇu) (§o n ThÞ Thanh Nh n, h¹i quan träng, t−¬ng ®èi phæ biÕn trªn ®ång 1996). ë ViÖt Nam, l¹c l mÆt h ng xuÊt khÈu l¹c. KÕt qu¶ nghiªn cøu cña L−¬ng Minh Kh«i ®em l¹i nhiÒu lîi nhuËn cho nÒn kinh tÕ quèc v ctv. (1991a) cho thÊy, s©u cuèn l¸ l¹c l d©n, l¹c cßn l c©y trång lý t−ëng trong hÖ mét trong 10 lo i g©y tæn thÊt ®¸ng kÓ cho s¶n thèng lu©n canh v c¶i t¹o ®Êt (Huúnh V¨n xuÊt l¹c vïng H Néi v còng l mét trong H−êng, 2000). Do vËy, s¶n xuÊt l¹c ng y c ng nh÷ng lo i dÞch h¹i quan träng cïng víi c©u ®−îc ®Çu t− nhiÒu h¬n vÒ gièng, ph©n bãn, kü cÊu v s©u rãm. Cßn t¹i Trung t©m gièng c©y thuËt canh t¸c nªn n¨ng suÊt, s¶n l−îng ng y trång ViÖt -X«, s©u cuèn l¸ l¹c l mét trong 4 c ng t¨ng (Ph¹m V¨n ThiÒu, 2001; Tæng côc lo i g©y h¹i chÝnh cïng víi s©u khoang, s©u thèng kª, 2002). Còng nh− nhiÒu lo¹i c©y rãm v ban miªu. S©u cuèn l¸ th−êng ph¸t sinh víi mËt ®é cao v o cuèi th¸ng 4 ®Õn ®Çu 1 Chi côc b¶o vÖ thùc vËt H TÜnh th¸ng 5, øng víi giai ®o¹n c©y l¹c ®©m tia ph¸t 2 Bé m«n C«n trïng, Khoa N«ng häc 274
mét sè ®Æc ®iÓm h×nh th¸i, sinh häc - sinh th¸i cña s©u cuèn l¸ lac... triÓn cñ (L−¬ng Minh Kh«i v ctv. 1991b). ®−îc thay míi h ng ng y (nÕu cÇn) cho ®Õn Ph¹m ThÞ V−îng v ctv. (1996) còng nhËn khi tr−ëng th nh c¸i chÕt sinh lý. xÐt, s©u cuèn l¸ l¹c l mét trong nh÷ng lo i Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu s©u ¨n l¸ phæ biÕn cïng víi s©u khoang v s©u X¸c ®Þnh c¸c ®Æc ®iÓm h×nh th¸i, sinh häc xanh. Cho tíi nay, nh÷ng nghiªn cøu vÒ ®Æc cña s©u cuèn l¸ l¹c ®Çu ®en (A. asiaticus) ®iÓm sinh häc - sinh th¸i häc cña lo i s©u b»ng c¸ch thu s©u non tuæi lín v nhéng ngo i cuèn l¸ l¹c hÇu nh− ch−a ®−îc chó ý. Trong ®ång vÒ, nu«i tiÕp cho ®Õn khi nhéng vò ho¸ ph¹m vi b i n y, chóng t«i ®Ò cËp mét sè ®Æc tr−ëng th nh. M« t¶ ®Æc ®iÓm h×nh th¸i, m u ®iÓm h×nh th¸i, sinh vËt häc v sinh th¸i häc s¾c, ®o kÝch th−íc c¸c pha ph¸t dôc cña s©u cña lo i s©u cuèn l¸ l¹c ®Çu ®en (Archips cuèn l¸ l¹c ®Çu ®en kÕt hîp cïng víi c¸c chØ asiaticus), gãp phÇn x©y dùng biÖn ph¸p tiªu sinh häc kh¸c. Sè c¸ thÓ ®Ó theo dâi tõng phßng trõ s©u h¹i l¹c nãi chung, s©u cuèn l¸ chØ tiªu l 20. l¹c nãi riªng v bæ sung nguån th«ng tin cho T×m hiÓu thêi gian ph¸t dôc cña pha trøng: khoa häc. sau khi trøng ®−îc ®Î, thu tõng æ trøng, ®Ó riªng trong hép mica cã lãt giÊy thÊm n−íc, 2.VËt liÖu v ph−¬ng ph¸p nghiªn theo dâi cho tíi khi trøng në. cøu T×m hiÓu thêi gian ph¸t dôc cña s©u non VËt liÖu nghiªn cøu b»ng ph−¬ng ph¸p nu«i c¸ thÓ. Dïng bót l«ng S©u h¹i: S©u cuèn l¸ ®Çu ®en A. asiaticus chuyÓn nh÷ng c¸ thÓ në cïng ng y v o mçi (Walsingham) hép mica cã l¸ l¹c t−¬i (quÊn b«ng tÈm n−íc ë Dông cô nghiªn cøu: Lång l−íi, chËu trång ®Çu cuèng). H ng ng y thay thøc ¨n míi. c©y φ 20 cm, gi¸ nhùa nu«i s©u ®Ó c¸ch ly Quan s¸t sù lét x¸c chuyÓn tuæi ®−îc thùc kiÕn, hép mica c¸c cì, èng nghiÖm 20 × 2 hiÖn 2 lÇn/ng y (s¸ng v chiÒu). Mçi tuæi nu«i (cm), panh, bót l«ng, kÝnh lóp 2 m¾t soi næi, Ýt nhÊt 30 c¸ thÓ. b«ng thÊm n−íc. T×m hiÓu thêi gian ph¸t dôc cña pha nhéng Ho¸ chÊt nghiªn cøu: MËt ong nguyªn chÊt, b»ng c¸ch chän nh÷ng c¸ thÓ ho¸ nhéng cïng n−íc ®−êng 10%, cån 50% ng y cho v o hép mica, theo dâi cho ®Õn khi Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu nhéng vò ho¸ tr−ëng th nh. Bè trÝ thÝ nghiÖm: ThÝ nghiÖm vÒ thêi gian sèng cña tr−ëng Nghiªn cøu vÒ ®Æc ®iÓm h×nh th¸i, sinh vËt th nh v kh¶ n¨ng sinh s¶n ë c¸c ®iÒu kiÖn häc cña lo i A. asiaticus ®−îc bè trÝ trong thøc ¨n (mËt ong nguyªn chÊt, n−íc ®−êng phßng nu«i s©u b¸n tù nhiªn. S©u non, trøng 10% v n−íc l ) ®−îc bè trÝ trong c¸c lång ®−îc nu«i trong c¸c èng nghiÖm, hép mica ®Æt l−íi nu«i s©u c¸ch ly, trong cã ®Æt chËu trång trªn gi¸ nhùa cã c¸ch ly kiÕn b»ng n−íc l v c©y l¹c, dïng b«ng thÊm n−íc tÈm tõng lo¹i dÇu luyn. thøc ¨n buéc v o ®Çu que c¾m trong chËu. ThÝ nghiÖm thêi gian sèng cña tr−ëng Mçi c«ng thøc theo dâi 5 cÆp. H ng ng y thu th nh, kh¶ n¨ng sinh s¶n cña A. asiaticus ®−îc trøng v thay thøc ¨n cho ®Õn khi tr−ëng th nh bè trÝ trong c¸c lång l−íi nu«i s©u c¸ch ly, cã c¸i chÕt sinh lý. ®Æt chËu trång c©y l¹c. ChËu trång c©y l¹c 2757
NguyÔn §øc Kh¸nh, §Æng ThÞ Dung 3. kÕt qu¶ nghiªn cøu v th¶o m¶nh mai ®èt ngùc tr−íc v ®«i ch©n ngùc luËn tr−íc m u ®en. S©u non tuæi 1 rÊt linh ho¹t, chiÒu d i dao 3.1. §Æc ®iÓm h×nh th¸i s©u cuèn l¸ l¹c ®Çu ®éng tõ 1,64 – 2,05 mm, trung b×nh 1,80 ± ®en A. asiaticus (Walsingham) Hä ng i cuèn 0,14 mm (B¶ng 1); C¬ thÓ cã m u v ng nh¹t, l¸ (Tortricidae), Bé c¸nh v¶y (Lepidoptera) s¾p lét x¸c m u v ng ®Ëm h¬n. Tuæi 2 khi míi Tr−ëng th nh: L mét lo¹i ng i t−¬ng ®èi lét x¸c cã m u v ng xanh, kÝch th−íc d i nhá, kÝch th−íc trung b×nh ®¹t 8,41 ± 0,4mm; kho¶ng 3,3 – 3,9 mm, trung b×nh 3,68 ± 0,10 s¶i c¸nh réng 19,31 ± 0,91 mm (B¶ng 1). R©u mm. S©u non tuæi 3 cã m u xanh lôc h¬i v ng, ®Çu h×nh sîi chØ. Lóc ®Ëu c¸nh xÕp h×nh m¸i c¬ thÓ d i trung b×nh 8,93 ± 1,67 mm. Tuæi 4 nh . §«i c¸nh tr−íc cã gãc ®Ønh h¬i vu«ng. c¬ thÓ cã m u xanh ®Ëm. ChiÒu d i trung b×nh MÐp tr−íc cña ®«i c¸nh tr−íc h¬i lâm xuèng ë ®¹t 16,6 ± 0,15 mm. Tuæi 5 khi míi lét x¸c, c¬ vÞ trÝ 3/4 tÝnh tõ gèc c¸nh, v còng t¹i ®ã cã thÓ d i kho¶ng 18,6 mm; ®Éy søc cã thÓ d i mét v©n h×nh b¸n nguyÖt m u n©u. MÐp ngo i tíi 23,2 mm; trung b×nh 20,43 ± 0,73 mm c¸nh tr−íc h×nh l−în sãng, cã viÒn l«ng t¬ (B¶ng 1). C¬ thÓ cã m u xanh lôc, cuèi tuæi m u n©u ®Ëm. MÆt trªn cña ®«i c¸nh tr−íc cã chuyÓn sang m u v ng xanh. nh÷ng vÖt v©n n©u, tr¾ng xen kÏ tr«ng loang Nhéng: Khi míi ho¸ cã m u xanh l¸ m¹ ë læ. TÊm l−ng ngùc tr−íc v ngùc gi÷a m u n©u phÇn bông; mÆt l−ng c¸c ®èt bông cã m u cïng víi m u cña ®Çu. §«i c¸nh sau v bông c¸nh gi¸n; ë gi÷a mÆt l−ng mçi ®èt bông cã cã m u v ng r¬m. mét v©n ®en n»m ngang t¹o th nh mét vÖt ®en Trøng: Trøng ®−îc ®Î th nh æ, bÒ mÆt æ trøng ch¹y däc th©n. KÝch th−íc nhéng d i trung ®−îc phñ mét líp keo trong suèt. Sè l−îng b×nh 10,77 ± 0,51 mm (B¶ng 1); MÇm c¸nh trøng mçi æ dao ®éng tõ 23 - 101 qu¶. Qu¶ kÐo d i ®Õn ®èt bông thø 5. trøng cã h×nh cÇu, khi míi ®Î cã m u v ng 3.2. Vßng ®êi cña s©u cuèn l¸ l¹c ®Çu ®en nh¹t, s¾p në chuyÓn sang m u v ng sÉm. A. asiaticus (Walsingham) S©u non: Cã 5 tuæi, tr¶i qua 4 lÇn lét x¸c. §Çu, B¶ng 1. KÝch th−íc c¸c pha ph¸t dôc cña s©u cuèn l¸ l¹c ®Çu ®en Archips asiaticus (Walsingham) ChØ tiªu theo dâi KÝch th−íc c¬ thÓ (mm) Pha ph¸t dôc Ng¾n nhÊt D i nhÊt Trung b×nh ± ∆ Tuæi 1 1,64 2,05 1,80 ± 0,14 S©u non (chiÒu d i Tuæi 2 3,30 3,90 3,68 ± 0,10 c¬ thÓ) Tuæi 3 7,30 9,40 8,93 ± 1,67 Tuæi 4 15,3 17,5 16,60 ± 0,15 Tuæi 5 18,6 23,2 20,43 ± 0,73 Nhéng Di 8,60 12,9 10,77 ± 0,51 Réng 1,90 3,20 2,69 ± 0,15 Tr−ëng th nh Di 6,70 10,2 8,41 ± 0,40 S¶i c¸nh 17,4 21,3 19,31 ± 0,91 Ghi chó: ∆: Sai sè −íc l−îng ë møc tin cËy Pα = 0,05. 276
mét sè ®Æc ®iÓm h×nh th¸i, sinh häc - sinh th¸i cña s©u cuèn l¸ lac... 3.3. ¶nh h−ëng cña yÕu tè thøc ¨n ®Õn thêi Thêi gian ph¸t dôc cña mét lo i s©u h¹i d i gian sèng cña tr−ëng th nh v kh¶ n¨ng hay ng¾n cã ¶nh h−ëng ®Õn sù t¨ng tr−ëng sè sinh s¶n cña s©u cuèn l¸ ®Çu ®en vô xu©n l−îng cña lo i, sè løa trong n¨m. T×m hiÓu ®Æc 2002 tÝnh n y cña lo i A. asiaticus trong ®iÒu kiÖn thêi tiÕt vô xu©n 2002 (phßng nu«i s©u b¸n tù Thøc ¨n l yÕu tè t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn nhiªn), chóng t«i thu ®−îc kÕt qu¶ tr×nh b y ë søc sèng cña tr−ëng th nh v kh¶ n¨ng ®Î b¶ng 2. trøng cña nã. §Ó t×m hiÓu kh¶ n¨ng sèng v ®Î Sè liÖu b¶ng 2 cho thÊy, trong ®iÒu kiÖn trøng cña tr−ëng th nh s©u cuèn l¸ ®Çu ®en nhiÖt v Èm ®é trung b×nh l 23,30C v 82,3% trong ®iÒu kiÖn tù nhiªn kh«ng t×m ®−îc thøc trøng cña lo i s©u cuèn l¸ ®Çu ®en ph¸t dôc ¨n, hoÆc t×m ®−îc mËt hoa lo ng hoÆc t×m trong 5 ng y, qu¶ trøng në sím nhÊt v qu¶ ®−îc nguån thøc ¨n gi u ®−êng nh− dÞch th¶i trøng në muén nhÊt trong tõng æ chØ chªnh cña rÖp, chóng t«i tiÕn h nh theo dâi thêi gian lÖch nhau kho¶ng 2-4 giê, kh«ng cã qu¶ n o sèng cña tr−ëng th nh v kh¶ n¨ng sinh s¶n në sang ng y thø 6. Nh− vËy, thêi gian ph¸t cña s©u cuèn l¸ ®Çu ®en ë 3 chÕ ®é thøc ¨n dôc pha trøng cña lo i s©u n y kh¸ ®Òu. S©u kh¸c nhau. KÕt qu¶ ®−îc thÓ hiÖn ë b¶ng 3. non cã 5 tuæi. Thêi gian ph¸t dôc cña tuæi 1 Sè liÖu b¶ng 3 cho thÊy, víi ®iÒu kiÖn thøc trung b×nh 2,2 ± 0,32 ng y; tuæi 2 trung b×nh ¨n l mËt ong nguyªn chÊt, thêi gian sèng cña 3,1 ± 0,24 ng y; Tuæi 3, 4 v 5 cã thêi gian tr−ëng th nh biÕn ®éng trong kho¶ng 7-12 ph¸t dôc t−¬ng ®−¬ng nhau v d i gÊp 2 lÇn ng y, trung b×nh 9,5 ± 1,39 ng y v ®Î ®−îc tuæi 1 (4,3 – 4,6 ng y). Nhéng ph¸t dôc trung 286,0 qu¶ trøng (198-357 trøng). Víi thøc ¨n b×nh 7,6 ± 0,39 ng y; Thêi gian tiÒn ®Î trøng l n−íc ®−êng 10%, tr−ëng th nh sèng trong cña tr−ëng th nh biÕn ®éng trong kho¶ng 2-3 kho¶ng 6-9 ng y, trung b×nh 7,9 ± 0,93 ng y ng y. Nh− vËy, trong ®iÒu kiÖn thêi tiÕt vô víi sè trøng ®Î trung b×nh l 149.3 qu¶ trøng xu©n 2002, nhiÖt ®é dao ®éng trong kho¶ng (120-192 trøng). Cßn nÕu chØ hót ®−îc n−íc 20,0 - 28,50C v Èm ®é trung b×nh tõ 62,2- s−¬ng, n−íc m−a th× thêi gian n y rÊt ng¾n, 82,3%, vßng ®êi cña s©u cuèn l¸ ®Çu ®en kho¶ng 4-6 ng y, trung b×nh 5,0 ± 0,60 ng y trung b×nh l 33,5 ± 2,44 ng y. v chØ ®Î ®−îc 118,5 qu¶ trøng (97-135 B¶ng 2. Vßng ®êi cña s©u cuèn l¸ l¹c ®Çu ®en A. asiaticus (Walsingham) ChØ tiªu Thêi gian ph¸t dôc (ng y) NhiÖt ®é §é Èm trung trung b×nh (0C) b×nh (%) Ng¾n nhÊt D i nhÊt Pha ph¸t dôc Trung b×nh ± ∆ Trøng 5 5 23,3 82,3 5,0 ± 0,0 Tuæi 1 2 3 26,6 74,3 2,2 ± 0,32 S©u Tuæi 2 3 4 20,8 62,2 3,1 ± 0,24 non Tuæi 3 4 5 26,2 77,0 4,3 ± 0,36 Tuæi 4 4 5 28,5 64,6 4,3 ± 0,36 Tuæi 5 4 5 25,2 80,0 4,6 ± 0,39 Nhéng 7 8 26,9 78,4 7,6 ± 0,39 Tr−ëng th nh ®Õn ®Î trøng 2 3 26,0 80,0 2,4 ± 0,38 Vßng ®êi 31 38 33,5 ± 2,44 25,4 ±1,56 74,8 ± 4,88 Ghi chó: ∆: Sai sè −íc l−îng ë møc tin cËy Pα = 0,05. 2777
NguyÔn §øc Kh¸nh, §Æng ThÞ Dung B¶ng 3. ¶nh h−ëng cña yÕu tè thøc ¨n ®Õn thêi gian sèng cña tr−ëng th nh v kh¶ n¨ng sinh s¶n cña s©u cuèn l¸ ®Çu ®en vô xu©n 2002 ChØ tiªu theo dâi Thêi gian sèng cña tr−ëng th nh Sè trøng ®Î / mçi cÆp (qu¶) (ng y) Ýt nhÊt Ng¾n Di Trung b×nh * NhiÒu Trung b×nh * Lo¹i thøc ¨n nhÊt nhÊt nhÊt 286,0 c MËt ong nguyªn chÊt 7 12 198 357 9,5 ± 1,39 c 149,3 b N−íc ®−êng 10% 6 9 120 192 b 7,9 ± 0,93 118,5 a N−íc l (®èi chøng) 4 6 97 135 a 5,0 ± 0,60 0 Ghi chó: - NhiÖt v Èm ®é trung b×nh: 25,6 C v 80% *: Trong ph¹m vi cïng cét, cïng ch÷ c¸i, kh«ng cã sù sai kh¸c ë møc ý nghÜa Pα = 0,05. trøng). Nh− vËy, kh¶ n¨ng sinh s¶n cña lo i ®ã l n−íc ®−êng 10% (7,8 ng y; 149,3 s©u n y l t−¬ng ®èi lín. trøng/c¸i). Thêi gian sèng cña tr−ëng th nh ng¾n nhÊt v sè trøng ®−îc ®Î Ýt nhÊt nÕu thøc 4. kÕt luËn ¨n thªm l n−íc l (5,0 ng y v 118,5 S©u cuèn l¸ l¹c ®Çu ®en Archips asiaticus trøng/c¸i). (Walsingham) thuéc hä ng i cuèn l¸ T i liÖu tham kh¶o (Tortricidae), bé c¸nh v¶y (Lepidoptera), cã Huúnh V¨n H−êng, 2000. Nghiªn cøu mét sè biÖn kÝch th−íc thuéc lo¹i trung b×nh. Trøng ®−îc ph¸p kü thuËt gãp phÇn n©ng cao n¨ng suÊt l¹c ®Î th nh æ víi sè l−îng tõ 23 - 101 qu¶/æ. Qu¶ trªn ®Êt bazan huyÖn C−rut, tØnh §¾c L¾c. trøng h×nh cÇu, míi ®Î m u v ng nh¹t, s¾p në LuËn v¨n ThS. Khoa häc N«ng nghiÖp. Tr−êng m u v ng sÉm. S©u non cã 5 tuæi; ®Çu, m¶nh §HNN I - H Néi. mai ngùc tr−íc v ®«i ch©n ngùc tr−íc m u L−¬ng Minh Kh«i v ctv., 1991a. "KÕt qu¶ nghiªn ®en, c¬ thÓ m u xanh lôc ®Ëm. S©u non tuæi 1 cøu vÒ s©u h¹i ®Ëu ®ç, l¹c n¨m 1990". Héi nghÞ cã chiÒu d i trung b×nh 1,8 ± 0,14 mm; tuæi 2 khoa häc - ViÖn BVTV th¸ng 1/1991. Tr. 24-28. L−¬ng Minh Kh«i v ctv.,1991b. Mét sè nghiªn l 368 ± 0,10 mm; tuæi 3 l 8,93 ± 1,67 mm; cøu s©u h¹i l¹c n¨m 1989 - 1990. Trong "TiÕn tuæi 4 l 16,6 ± 0,15 mm; tuæi 5 l 20,43 ± bé kü thuËt trång l¹c v ®Ëu ®ç ë ViÖt Nam". 0,73 mm; nhéng cã chiÒu d i trung b×nh l Nxb. N«ng nghiÖp. H Néi. tr. 122-130. 10,77 ± 0,51 mm v tr−ëng th nh d i 8,41 ± §o n ThÞ Thanh Nh n (chñ biªn) v ctv., 1996. 0,40 mm, s¶i c¸nh d i 19,31 ± 0,91 mm. Vßng Gi¸o tr×nh c©y c«ng nghiÖp. Nxb. N«ng nghiÖp, ®êi cña lo i s©u n y dao ®éng kho¶ng 31 - 38 H Néi, tr. 37-44 Ph¹m V¨n ThiÒu, 2001. Kü thuËt trång l¹c n¨ng ng y, trung b×nh 33,5 ± 2,44 ng y trong ®iÒu suÊt v hiÖu qu¶. Nxb. N«ng nghiÖp. H Néi. tr. kiÖn nhiÖt v Èm ®é trung b×nh l 25,8-28,50C 1-4, 38-62. v 62,2-82,3%. Thøc ¨n thªm cã ¶nh h−ëng Tæng côc thèng kª, 2002. Niªn gi¸m thèng kª ®Õn thêi gian sèng v kh¶ n¨ng sinh s¶n cña 2001. Nxb. Thèng kª, H Néi, tr. 137-140. tr−ëng th nh. MËt ong nguyªn chÊt l thøc ¨n Ph¹m ThÞ V−îng v ctv., 1996. "Mét sè kÕt qu¶ thªm tèt nhÊt cho tr−ëng th nh s©u cuèn l¸ nghiªn cøu vÒ s©u h¹i l¹c 1991-1995". TuyÓn ®Çu ®en (thêi gian sèng trung b×nh 9,5 ng y v tËp c«ng tr×nh nghiªn cøu BVTV (ViÖn BVTV). Nxb. N«ng nghiÖp, H Néi, tr. 37-44. sè trøng ®Î trung b×nh l 286 trøng/c¸i). TiÕp 278