intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Một số điểm mới trong chương các tội xâm phạm tính mạng, sức khoẻ, nhân phẩm, danh dự của con người trong Bộ luật hình sự năm 1999"

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

88
lượt xem
5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Một số điểm mới trong chương các tội xâm phạm tính mạng, sức khoẻ, nhân phẩm, danh dự của con người trong Bộ luật hình sự năm 1999 Nhưng phát triển kinh tế - xã hội còn có thể làm phát sinh những hiện tượng, những quá trình mà những hiện tượng, những quá trình này lại chính là nguyên nhân của tội phạm. Phát triển kinh tế - xã hội cũng như hội nhập quốc tế luôn có mặt trái của nó là khả năng phát sinh những hiện tượng tiêu cực cho xã hội từ vi phạm đến...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Một số điểm mới trong chương các tội xâm phạm tính mạng, sức khoẻ, nhân phẩm, danh dự của con người trong Bộ luật hình sự năm 1999"

  1. nghiªn cøu - trao ®æi Lª §¨ng Doanh * C ¸c téi x©m ph¹m tÝnh m¹ng, søc khoÎ, nh©n phÈm, danh dù cña con ng−êi trong Bé luËt h×nh sù (BLHS) l + Téi giÕt ng−êi (§iÒu 101 BLHS n¨m 1985) ®−îc t¸ch th nh 3 téi trong BLHS n¨m 1999: nh÷ng téi ph¹m t−¬ng ®èi æn ®Þnh, Ýt chÞu - Téi giÕt ng−êi (§iÒu 93); sù t¸c ®éng thay ®æi cña t×nh h×nh kinh tÕ - Téi giÕt con míi ®Î (§iÒu 94); - x héi. Tuy nhiªn, qua 14 n¨m ¸p dông - Téi giÕt ng−êi trong tr¹ng th¸i tinh thÇn BLHS n¨m 1985, c¸c quy ®Þnh cña Bé bÞ kÝch ®éng m¹nh (§iÒu 95). luËt n y nãi chung v c¸c téi x©m ph¹m + Téi x©m ph¹m tÝnh m¹ng hoÆc søc tÝnh m¹ng, søc khoÎ, nh©n phÈm, danh dù khoÎ cña ng−êi kh¸c trong khi thi h nh cña con ng−êi nãi riªng ® béc lé nhiÒu c«ng vô (§iÒu 103 BLHS n¨m 1985) bÊt cËp. ®−îc t¸ch th nh 2 téi trong BLHS n¨m Víi tinh thÇn kÕ thõa v kh¾c phôc 1999: nh÷ng h¹n chÕ trong BLHS n¨m 1985, - Téi l m chÕt ng−êi trong khi thi h nh BLHS n¨m 1999 quy ®Þnh c¸c téi x©m c«ng vô (§iÒu 97); ph¹m tÝnh m¹ng, søc khoÎ, nh©n phÈm, - Téi g©y th−¬ng tÝch hoÆc g©y tæn h¹i danh dù cña con ng−êi trong ch−¬ng XII cho søc khoÎ cña ng−êi kh¸c trong khi thi víi nhiÒu néi dung míi. h nh c«ng vô (§iÒu 107). 1. Ch−¬ng XII Bé luËt h×nh sù n¨m + Téi v« ý l m chÕt ng−êi (§iÒu 104 1999 ®−îc bæ sung thªm mét sè cÊu BLHS n¨m 1985) ®−îc t¸ch th nh 2 téi th nh téi ph¹m c¬ b¶n míi trong BLHS n¨m 1999: a. Mét sè cÊu th nh téi ph¹m - Téi v« ý l m chÕt ng−êi (§iÒu 98); (CTTP) c¬ b¶n míi ®−îc t¸ch ra tõ c¸c - Téi v« ý l m chÕt ng−êi do vi ph¹m tr−êng hîp ph¹m téi cã c¸c t×nh tiÕt t¨ng quy t¾c nghÒ nghiÖp hoÆc quy t¾c h nh nÆng cña mét sè téi ph¹m chÝnh (§iÒu 99). ViÖc t¸ch riªng mét sè téi ph¹m th nh + Téi cè ý g©y th−¬ng tÝch hoÆc tæn c¸c téi ph¹m ®éc lËp thÓ hiÖn nguyªn t¾c h¹i cho søc khoÎ cña ng−êi kh¸c (§iÒu c¸ thÓ ho¸ TNHS trong luËt, t¹o thuËn lîi 109 BLHS n¨m 1985) ®−îc t¸ch th nh 3 cho qu¸ tr×nh x©y dùng thªm c¸c khung téi trong BLHS n¨m 1999: h×nh ph¹t míi víi t×nh tiÕt t¨ng nÆng, - Téi cè ý g©y th−¬ng tÝch hoÆc g©y gi¶m nhÑ s¸t víi thùc tiÔn téi ph¹m diÔn tæn h¹i cho søc khoÎ cña ng−êi kh¸c ra. Do ®ã, t¹o thuËn lîi cho qu¸ tr×nh ¸p (§iÒu 104); dông ph¸p luËt h×nh sù trong ®Êu tranh * Gi¶ng viªn Khoa t− ph¸p phßng v chèng téi ph¹m. Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi T¹p chÝ luËt häc - 3
  2. nghiªn cøu - trao ®æi - Téi cè ý g©y th−¬ng tÝch hoÆc g©y nªu trªn l phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ tæn h¹i cho søc khoÎ cña ng−êi kh¸c v thÓ hiÖn râ nÐt h¬n ®−êng lèi b¶o vÖ sù trong tr¹ng th¸i tinh thÇn bÞ kÝch ®éng ph¸t triÓn b×nh th−êng cña trÎ em. m¹nh (§iÒu 105); Nh×n chung c¸c dÊu hiÖu trong c¸c - Téi cè ý g©y th−¬ng tÝch hoÆc g©y CTTP c¬ b¶n míi ®−îc t¸ch ra nªu trªn tæn h¹i cho søc khoÎ cña ng−êi kh¸c do vÉn gi÷ néi dung c¬ b¶n cña c¸c CTTP v−ît qu¸ giíi h¹n phßng vÖ chÝnh ®¸ng t¨ng nÆng ®−îc quy ®Þnh trong BLHS (§iÒu 106). n¨m 1985. TÊt nhiªn cã nh÷ng thay ®æi + Téi v« ý g©y th−¬ng tÝch nÆng hoÆc vÒ cÊu tróc v cã l m s¸ng râ h¬n, cô thÓ g©y tæn h¹i nÆng cho søc khoÎ cña ng−êi h¬n khi quy ®Þnh l nh÷ng t×nh tiÕt ®Þnh kh¸c (§iÒu 110 BLHS n¨m 1985) ®−îc t¸ch téi trong CTTP c¬ b¶n. th nh 2 téi trong BLHS n¨m 1999: b. Ch−¬ng XII BLHS n¨m 1999 ® quy - Téi v« ý g©y th−¬ng tÝch hoÆc g©y ®Þnh mét sè h nh vi nguy hiÓm cho x héi tæn h¹i cho søc khoÎ cña ng−êi kh¸c lÇn ®Çu tiªn ®−îc coi l téi ph¹m (§iÒu 108); §ã l 2 téi: - Téi v« ý g©y th−¬ng tÝch hoÆc g©y - Téi l©y truyÒn HIV cho ng−êi kh¸c tæn h¹i cho søc khoÎ cña ng−êi kh¸c do (§iÒu 117); vi ph¹m quy t¾c nghÒ nghiÖp hoÆc quy - Téi cè ý truyÒn HIV cho ng−êi kh¸c t¾c h nh chÝnh (§iÒu 109). (§iÒu 118). + Téi c−ìng d©m ng−êi ch−a th nh XuÊt ph¸t tõ tÝnh nguy hiÓm cao cña niªn (§iÒu 113a BLHS n¨m 1985) ®−îc c¨n bÖnh AIDS, trªn thÕ giíi hiÖn ch−a t¸ch th nh 2 téi trong BLHS n¨m 1999: t×m ra lo¹i thuèc ®Æc trÞ. V× vËy, nÕu m¾c - Téi c−ìng d©m trÎ em (§iÒu 114); c¨n bÖnh n y th× ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn - Téi c−ìng d©m víi cÊu th nh téi tÝnh m¹ng, søc khoÎ cña con ng−êi. Do ph¹m t¨ng nÆng (kho¶n 4 §iÒu 113). ®ã, trong thùc tiÔn ® x¶y ra sù ®e däa T¹i kho¶n 2 §iÒu 113a BLHS n¨m l m l©y nhiÔm HIV cña ng−êi mang HIV 1985 quy ®Þnh téi c−ìng d©m trÎ em víi ®èi víi ng−êi kh¸c v× nh÷ng ®éng c¬, néi dung ng−êi n o c−ìng d©m trÎ em tõ môc ®Ých kh¸c nhau hoÆc cã ng−êi ® cè ®ñ 13 tuæi ®Õn d−íi 16 tuæi th× bÞ ph¹t tï ý l m ng−êi kh¸c l©y nhiÔm HIV v× ®éng tõ 7 n¨m ®Õn 13 n¨m. Cßn kho¶n 1 §iÒu c¬ c¸ nh©n... 113a BLHS n¨m 1985, téi c−ìng d©m Víi tÝnh nguy hiÓu cao cña h nh vi ng−êi ch−a th nh niªn ® ®−îc quy ®Þnh cè ý l m l©y nhiÔm HIV v thùc tiÔn ®ßi trong cÊu th ng t¨ng nÆng cña téi c−ìng hái ph¶i ng¨n ngõa còng nh− trõng trÞ d©m (kho¶n 4 §iÒu 113 BLHS n¨m nh÷ng ng−êi ® cã h nh vi nguy hiÓm 1999): nªn trªn, BLHS n¨m 1999 lÇn ®Çu tiªn ® “4. Ng−êi n o c−ìng d©m ng−êi ch−a quy ®Þnh h nh vi l m l©y truyÒn HIV v th nh niªn tõ ®ñ 16 tuæi ®Õn d−íi 18 tuæi h nh vi truyÒn HIV cho ng−êi kh¸c l téi th× bÞ ph¹t tï tõ 2 n¨m ®Õn 7 n¨m" . ph¹m. Nh− vËy BLHS n¨m 1999 quy ®Þnh c. Ch−¬ng XII ®−îc quy ®Þnh bæ sung téi danh míi "c−ìng d©m trÎ em" víi dÊu hai téi ph¹m míi m nh÷ng téi ph¹m n y hiÖu ®Þnh téi vÒ ®é tuæi cña ng−êi bÞ h¹i trong BLHS n¨m 1985 ®−îc quy ®Þnh ë l tõ ®ñ 13 ®Õn d−íi 16 tuæi. Sù thay ®æi c¸c ch−¬ng kh¸c 4 - T¹p chÝ luËt häc
  3. nghiªn cøu - trao ®æi §ã l 2 téi: søc khoÎ trong CTTP c¬ b¶n mét sè téi - Téi d©m « ®èi víi trÎ em (§iÒu x©m ph¹m quyÒn ®−îc b¶o vÖ vÒ søc kháe 116); cña con ng−êi ®−îc cô thÓ ho¸ b»ng tØ lÖ - Téi mua b¸n, ®¸nh tr¸o hoÆc chiÕm th−¬ng tËt cô thÓ ®o¹t trÎ em (§iÒu 120). Trong BLHS n¨m 1985 hËu qu¶ mét Tr−íc hÕt vÒ téi d©m « ®èi víi trÎ em sè téi x©m ph¹m søc khoÎ con ng−êi chØ th× qua thùc tiÔn ®Êu tranh phßng chèng ®−îc nªu chung chung l cã hËu qu¶ téi ph¹m n y còng nh− vÒ mÆt lÝ luËn ® th−¬ng tÝch, hËu qu¶ th−¬ng tÝch nÆng x¸c ®Þnh kh¸ch thÓ trùc tiÕp cña h nh vi hoÆc rÊt nÆng... khi ¸p dông trong thùc d©m « ®èi víi trÎ em ®ã l sù x©m ph¹m tiÔn to ¸n ph¶i dùa v o c¸c v¨n b¶n gi¶i ®Õn nh©n phÈm danh dù cña trÎ em, sù thÝch, h−íng dÉn trong ®ã cã nghÞ quyÕt cña ph¸t triÓn b×nh th−êng vÒ t©m sinh lÝ trÎ H§TP To ¸n nh©n d©n tèi cao h−íng dÉn em, g©y t¸c ®éng xÊu vÒ søc khoÎ cña trÎ ®−êng lèi xÐt xö. §Õn nay BLHS n¨m 1999 em, x©m ph¹m ®Õn thuÇn phong mÜ tôc ® cô thÓ ho¸ hËu qu¶ thiÖt h¹i ngay trong cña ng−êi ViÖt Nam. V vÒ b¶n chÊt, téi CTTP v nã ®−îc thÓ hiÖn trong c¸c téi d©m « l téi ph¹m vÒ t×nh dôc, nã cïng ph¹m sau ®©y: tÝnh chÊt víi c¸c téi c−ìng d©m, hiÕp + Téi cè ý g©y th−¬ng tÝch hoÆc g©y tæn d©m... cho nªn BLHS n¨m 1999 quy ®Þnh h¹i cho søc khoÎ cña ng−êi kh¸c (§iÒu téi d©m « ®èi víi trÎ em trong nhãm c¸c 104). Trong CTTP n y ® quy ®Þnh "... g©y téi x©m ph¹m ®Õn søc khoÎ, nh©n phÈm, tØ lÖ th−¬ng tËt tõ 11% - 30% hoÆc d−íi danh dù cña con ng−êi l phï hîp . 11% nh−ng thuéc mét trong c¸c tr−êng hîp - Thø hai, vÒ téi mua b¸n, ®¸nh tr¸o sau ®©y..." hoÆc chiÕm ®o¹t trÎ em. H nh vi mua §èi víi møc tØ lÖ th−¬ng tËt tõ 11% trë b¸n, ®¸nh tr¸o hoÆc chiÕm ®o¹t trÎ em lªn míi coi l téi ph¹m hoÆc c¸c møc tr−íc hÕt x©m ph¹m ®Õn quyÒn sèng b×nh th−¬ng tËt cô thÓ ®Ó ¸p dông khung h×nh th−êng cña trÎ em, x©m ph¹m ®Õn quyÒn ph¹t t¨ng nÆng ® ®−îc NghÞ quyÕt sè 04 ®−îc ch¨m sãc, gi¸o dôc cña trÎ em. ng y 29/11/1986 cña H§TP Tßa ¸n nh©n §ång thêi h nh vi mua b¸n, b¾t trém trÎ d©n tèi cao h−íng dÉn ¸p dông mét sè quy em, coi trÎ em nh− mét lo¹i h ng ho¸ trao ®Þnh trong PhÇn c¸c téi ph¹m cña BLHS. ®æi trªn thÞ tr−êng l x©m ph¹m nghiªm Tr−êng hîp hËu qu¶ th−¬ng tÝch d−íi 11% träng nh©n phÈm danh dù cña trÎ em. V× cã kÌm theo c¸c t×nh tiÕt t¨ng nÆng ®−îc vËy, ph¶i coi h nh vi mua b¸n, ®¸nh tr¸o, quy ®Þnh trong kho¶n 1 §iÒu 104 c¸c b¾t trém trÎ em l c¸c téi x©m ph¹m ®Õn ®iÓm a, b, c, d, e, i, k l néi dung ® ®−îc c¸c quyÒn nh©n th©n c¬ b¶n cña con nªu trong C«ng v¨n sè 03 ng y 22/10/1987 ng−êi v xÕp c¸c téi ®ã v o nhãm c¸c téi cña Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao h−íng dÉn ¸p x©m ph¹m tÝnh m¹ng, søc khoÎ, danh dù, dông téi cè ý g©y th−¬ng tÝch. Nh−ng nh©n phÈm cña con ng−êi l cã c¬ së trong kho¶n 1 §iÒu 104 BLHS n¨m 1999 khoa häc. cßn quy ®Þnh thªm mét sè t×nh tiÕt míi 2. CÊu th nh téi ph¹m c¬ b¶n cña m nÕu th−¬ng tËt g©y ra ch−a ®ñ 11% v mét sè téi ®−îc quy ®Þnh cô thÓ h¬n, râ cã mét trong c¸c t×nh tiÕt ®ã còng ®−îc r ng h¬n coi l téi ph¹m cè ý g©y th−¬ng tÝch, ®ã a. DÊu hiÖu hËu qu¶ l thiÖt h¹i vÒ l : T¹p chÝ luËt häc - 5
  4. nghiªn cøu - trao ®æi "®. §èi víi «ng b , cha mÑ, ng−êi nu«i c¬ b¶n, dÊu hiÖu hËu qu¶ ®−îc cô thÓ ho¸ d−ìng, thÇy gi¸o, c« gi¸o cña m×nh. b»ng møc th−¬ng tËt g©y ra cho ng−êi bÞ h. Thuª g©y th−¬ng tÝch hoÆc g©y h¹i tõ 31% trë lªn míi coi l téi ph¹m. th−¬ng tÝch thuª". §©y l néi dung kh«ng míi v× ® ®−îc VÒ t×nh tiÕt "thuª g©y th−¬ng tÝch hay vËn dông trong thùc tiÔn tõ tr−íc tíi nay g©y th−¬ng tÝch thuª" trong thùc tiÔn vËn theo c¸c v¨n b¶n gi¶i thÝch h−íng dÉn. dông nhiÒu to ¸n coi ®©y l tr−êng hîp cô Nh−ng ®iÓm míi l ë chç ®iÒu luËt ® cô thÓ cña t×nh tiÕt "cã tÝnh chÊt c«n ®å". Tuy thÓ ho¸ møc thiÖt h¹i víi mét "l−îng" cô nhiªn, do luËt kh«ng quy ®Þnh cô thÓ, nhiÒu thÓ. V nh− vËy võa ®¶m b¶o ®−îc tÝnh tßa ¸n cã quan ®iÓm kh¸c nhau nªn ® cã sù chÆt chÏ, tÝnh ph¸p chÕ XHCN võa thuËn vËn dông kh¸c nhau. Nay luËt quy ®Þnh cô lîi cho viÖc ¸p dông. thÓ trong ®iÒu luËt sÏ tr¸nh ®−îc sù vËn b. DÊu hiÖu ®Þnh téi cña mét sè téi dông tïy tiÖn, ®¶m b¶o ®−îc tÝnh thèng nhÊt ph¹m ®−îc quy ®Þnh râ r ng h¬n cô thÓ cao trong qu¸ tr×nh ¸p dông. h¬n chÆt chÏ h¬n + Téi cè ý g©y th−¬ng tÝch hoÆc g©y + Téi kh«ng cøu gióp ng−êi kh¸c tæn h¹i cho søc khoÎ cña ng−êi kh¸c ®ang ë trong t×nh tr¹ng nguy hiÓm ®Õn trong tr¹ng th¸i tinh thÇn bÞ kÝch ®éng tÝnh m¹ng. m¹nh. §iÒu 107 BLHS n¨m 1985 quy ®Þnh Trong téi n y, dÊu hiÖu hËu qu¶ g©y "... tuy cã ®iÒu kiÖn m kh«ng cøu gióp, th−¬ng tÝch nÆng, g©y tæn h¹i nÆng trong dÉn ®Õn chÕt ng−êi th×..." kho¶n 4 §iÒu 109 BLHS n¨m 1985 ® §iÒu 102 BLHS n¨m 1999 quy ®Þnh ®−îc cô thÓ ho¸ trong kho¶n 1 §iÒu 105 "... tuy cã ®iÒu kiÖn m kh«ng cøu gióp, BLHS n¨m 1999 víi møc th−¬ng tËt tõ dÉn ®Õn hËu qu¶ ng−êi ®ã chÕt th×..." . 31% ®Õn 60% . + Mét sè téi ph¹m kh¸c trong BLHS C¸ch nªu "... dÉn ®Õn hËu qu¶ ng−êi n¨m 1999 còng ®−îc cô thÓ ho¸ dÊu hiÖu ®ã chÕt..." thÓ hiÖn râ ®−îc mèi quan hÖ hËu qu¶ th−¬ng tÝch bao gåm: nh©n qu¶ gi÷a h nh vi kh«ng cøu gióp v - Téi cè ý g©y th−¬ng tÝch hoÆc g©y hËu qu¶ ng−êi kh«ng ®−îc cøu gióp chÕt. tæn h¹i cho søc khoÎ cña ng−êi kh¸c do Nªu nh− vËy võa chÝnh x¸c, võa chÆt chÏ v−ît qu¸ giíi h¹n phßng vÖ chÝnh ®¸ng v cã tÝnh logic cao. (§iÒu 106); + Téi hiÕp d©m. - Téi cè ý g©y th−¬ng tÝch hoÆc g©y §iÒu 112 BLHS n¨m 1985 quy ®Þnh: tæn h¹i cho søc khoÎ cña ng−êi kh¸c "Ng−êi n o dïng vò lùc hoÆc thñ ®o¹n trong khi thi h nh c«ng vô (§iÒu 107); kh¸c giao cÊu víi ng−êi kh¸c tr¸i ý muèn - Téi v« ý g©y th−¬ng tÝch hoÆc g©y cña hä th×..." tæn h¹i cho søc khoÎ cña ng−êi kh¸c. (§iÒu 108); §iÒu 111 BLHS n¨m 1999 quy ®Þnh: - Téi v« ý g©y th−¬ng tÝch hoÆc g©y "Ng−êi n o dïng vò lùc, ®e däa dïng vò tæn h¹i cho søc khoÎ cña ng−êi kh¸c do lùc hoÆc lîi dông t×nh tr¹ng kh«ng thÓ tù vi ph¹m quy t¾c nghÒ nghiÖp hoÆc quy vÖ ®−îc cña n¹n nh©n hoÆc thñ ®o¹n t¾c h nh chÝnh (§iÒu 109). kh¸c giao cÊu víi n¹n nh©n tr¸i ý muèn Nh÷ng téi ph¹m nªu trªn, trong CTTP (xem tiÕp trang 35) 6 - T¹p chÝ luËt häc
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2