intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Một số vấn đề mới của luật quốc tịch Việt Nam năm 1998"

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

58
lượt xem
4
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Một số vấn đề mới của luật quốc tịch Việt Nam năm 1998 Tuy nhiên, vấn đề giải quyết việc bồi thường thiệt hại khi thừa phát lại thực hiện hoạt động sai, gây thiệt hại cho đương sự lại không được Nghị định số 61/2009/NĐ-CP đề cập. Về nguyên tắc chung, việc giải quyết việc bồi thường thiệt hại trong trường hợp này được thực hiện theo quy định của pháp luật dân sự.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Một số vấn đề mới của luật quốc tịch Việt Nam năm 1998"

  1. nghiªn cøu - trao ®æi Mét sè vÊn ®Ò míi cña LuËt quèc tÞch ViÖt Nam n¨m 1998 NguyÔn C«ng Khanh * LuËt quèc l tÞch ViÖt ®Çu tiªnngcña 28/6/1988 ®¹o luËt Nam y hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam c«ng nhËn c«ng d©n cã mét quèc tÞch l quèc Nh n−íc ta quy ®Þnh kh¸ ®Çy ®ñ, tÞch ViÖt Nam (§iÒu 3), mÆt kh¸c kh«ng thèng nhÊt c¸c vÊn ®Ò vÒ quèc tÞch ViÖt buéc c«ng d©n ViÖt Nam ph¶i th«i quèc Nam. Tuy nhiªn, v× ®−îc ban h nh v o thêi tÞch ViÖt Nam khi nhËp quèc tÞch n−íc k× ®Çu cña c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n−íc nªn ngo i, kÓ c¶ ®èi víi c«ng d©n ViÖt Nam b−íc v o thêi k× ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ®ang ®ång thêi cã quèc tÞch n−íc ngo i. hãa, hiÖn ®¹i hãa, héi nhËp khu vùc v quèc Quy ®Þnh n y nh»m t¹o ra sù yªn t©m cho tÕ, c¸c quy ®Þnh cña LuËt quèc tÞch 1988 ® c«ng d©n ViÖt Nam ®Þnh c− ë n−íc ngo i béc lé nhiÒu h¹n chÕ, bÊt cËp, kh«ng ®¸p phÇn lín v× lÝ do æn ®Þnh cuéc sèng m øng ®−îc c¸c yªu cÇu cña thùc tiÔn. V× vËy, ph¶i nhËp quèc tÞch n−íc ngo i, tr¸nh g©y ng y 20/5/1998, Quèc héi khãa X t¹i k× x¸o trén vÒ t©m lÝ cña hä. Trªn tinh thÇn häp thø ba ® th«ng qua LuËt quèc tÞch ®ã, §iÒu 5 LuËt quèc tÞch 1998 kh¼ng ViÖt Nam (LuËt sè 07/1998/ QH10 - gäi t¾t ®Þnh râ nghÜa vô cña Nh n−íc ta trong l LuËt quèc tÞch 1998). viÖc b¶o hé quyÒn lîi cña ng−êi ViÖt Trong b i viÕt n y, chóng t«i xin trao Nam ë n−íc ngo i. Quy ®Þnh nh− vËy ®æi vÒ mét sè vÊn ®Ò míi cña LuËt quèc ho n to n phï hîp víi xu thÕ më cöa hiÖn tÞch 1998 so víi LuËt quèc tÞch 1988. nay ®ång thêi gãp phÇn thùc hiÖn th¾ng I. Môc ®Ých, yªu cÇu ban h nh lîi chÝnh s¸ch ®¹i ®o n kÕt d©n téc do LuËt quèc tÞch 1998 §¶ng v B¸c Hå ®Ò ra. ViÖc ban h nh LuËt quèc tÞch 1998 Thø hai, ®¶m b¶o phï hîp víi c¸c quy lÇn n y nh»m ®¹t ®−îc nh÷ng môc ®Ých, ®Þnh cña HiÕn ph¸p 1992 v ®ång bé víi yªu cÇu c¬ b¶n sau: c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c liªn quan ®Õn Thø nhÊt, tiÕp tôc kh¼ng ®Þnh v thùc quèc tÞch ViÖt Nam. VÒ thÈm quyÒn gi¶i hiÖn chñ tr−¬ng, ®−êng lèi ®¹i ®o n kÕt quyÕt c¸c vÊn ®Ò vÒ quèc tÞch, t¹i §iÒu 15 d©n téc cña §¶ng v Nh n−íc ta th«ng LuËt quèc tÞch n¨m 1988 quy ®Þnh Héi qua chÝnh s¸ch vÒ quèc tÞch ViÖt Nam ®ång bé tr−ëng (nay l ChÝnh phñ) quyÕt nh»m ®éng viªn v t¨ng c−êng søc m¹nh ®Þnh nh÷ng tr−êng hîp cho v o, cho trë cña to n d©n (ë trong v ngo i n−íc) thùc l¹i, cho th«i, t−íc quèc tÞch ViÖt Nam, hiÖn th¾ng lîi sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hñy bá quyÕt ®Þnh cho v o quèc tÞch ViÖt hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc. §©y l nguyªn t¾c Nam trong khi ®ã t¹i kho¶n 10 §iÒu 103 kÕ thõa quan träng trong ho¹t ®éng lËp HiÕn ph¸p 1992 l¹i quy ®Þnh Chñ tÞch ph¸p cña Nh n−íc ta nãi chung v trong n−íc quyÕt ®Þnh cho nhËp, cho th«i, t−íc lÜnh vùc ph¸p luËt quèc tÞch nãi riªng. Mét mÆt, LuËt quèc tÞch 1998 vÉn * Vô ph¸p luËt v hîp t¸c quèc tÕ kh¼ng ®Þnh nguyªn t¾c Nh n−íc Céng Bé t− ph¸p 20 - T¹p chÝ luËt häc
  2. nghiªn cøu - trao ®æi quèc tÞch ViÖt Nam. §Ó ®¶m b¶o sù phï ®Þnh; quyÒn b×nh ®¼ng cña mäi th nh hîp víi quy ®Þnh ®ã cña HiÕn ph¸p 1992, viªn thuéc c¸c d©n téc cïng sinh sèng t¹i §iÒu 32 LuËt quèc tÞch 1998 quy ®Þnh trªn l nh thæ ViÖt Nam vÒ quèc tÞch ViÖt Chñ tÞch n−íc quyÕt ®Þnh viÖc cho nhËp, Nam. Nguyªn t¾c n y ®−îc ®¶m b¶o thi cho trë l¹i, cho th«i, t−íc quèc tÞch ViÖt h nh b»ng c¸c quy ®Þnh t¹i §iÒu 14, 15, Nam, hñy bá quyÕt ®Þnh cho nhËp quèc 16 v 17 LuËt quèc tÞch 1998 th«ng qua tÞch ViÖt Nam, nh©n danh Nh n−íc kÝ viÖc x¸c ®Þnh quèc tÞch ViÖt Nam cña c¸ kÕt v phª chuÈn ®iÒu −íc quèc tÕ vÒ nh©n ngay tõ khi míi sinh ra theo nguyªn quèc tÞch. t¾c huyÕt thèng hoÆc kÕt hîp yÕu tè n¬i §ång thêi, ®Ó ®¶m b¶o sù ®ång bé víi sinh trªn l nh thæ ViÖt Nam víi nguyªn c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c quy ®Þnh vÒ t¾c huyÕt thèng. quyÒn quèc tÞch (Bé luËt d©n sù, LuËt b¶o 2. Nguyªn t¾c mét quèc tÞch ViÖt vÖ, ch¨m sãc v gi¸o dôc trÎ em...) còng Nam nh− phï hîp víi c¸c c«ng −íc quèc tÕ vÒ §iÒu 3 LuËt quèc tÞch 1998 quy ®Þnh: nh©n quyÒn m Nh n−íc ta kÝ kÕt hoÆc "Nh n−íc Céng hßa x héi chñ nghÜa tham gia, t¹i §iÒu 1 LuËt quèc tÞch 1998 ViÖt Nam c«ng nhËn c«ng d©n ViÖt Nam quy ®Þnh ë n−íc Céng hßa x héi chñ cã mét quèc tÞch l quèc tÞch ViÖt Nam". nghÜa ViÖt Nam, mçi c¸ nh©n ®Òu cã Quy ®Þnh n y mét mÆt vÉn tiÕp tôc kh¼ng quyÒn cã quèc tÞch, kh«ng ai bÞ t−íc quèc ®Þnh nguyªn t¾c mét quèc tÞch ® ®−îc tÞch mét c¸ch bÊt hîp ph¸p; trÎ em bÞ bá ghi nhËn trong c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ r¬i hoÆc t×m thÊy trªn l nh thæ ViÖt Nam quèc tÞch cña Nh n−íc ta, mÆt kh¸c ®−îc m kh«ng râ cha mÑ l ai còng ®−îc ®¶m thÓ hiÖn mét c¸ch mÒm dÎo v linh ho¹t b¶o cã quèc tÞch ViÖt Nam (§iÒu 19). h¬n (so víi quy ®Þnh t¹i §iÒu 3 LuËt quèc Thø ba, söa ®æi nh÷ng quy ®Þnh cña tÞch n¨m 1988, ®iÒu luËt n y ® bá ®i ch÷ LuËt quèc tÞch ViÖt Nam n¨m 1988 "chØ"). Tuy nhiªn, ®iÓm kh¸c c¨n b¶n cña kh«ng cßn phï hîp víi t×nh h×nh míi; bæ LuËt quèc tÞch 1998 so víi LuËt quèc tÞch sung, ho n thiÖn c¸c quy ®Þnh míi nh»m n¨m 1988 vÒ vÊn ®Ò n y l ë biÖn ph¸p ®¸p øng yªu cÇu do thùc tiÔn ®Æt ra, phôc ®¶m b¶o thi h nh. Kho¶n 3 §iÒu 20 LuËt vô c«ng t¸c qu¶n lÝ nh n−íc vÒ quèc tÞch quèc tÞch 1998 quy ®Þnh: "...c«ng d©n ViÖt Nam, gãp phÇn c¶i c¸ch thñ tôc h nh n−íc ngo i ®−îc nhËp quèc tÞch ViÖt chÝnh trong lÜnh vùc n y. §©y l môc Nam th× kh«ng cßn gi÷ quèc tÞch n−íc ®Ých, yªu cÇu c¬ b¶n cña viÖc ban h nh ngo i, trõ tr−êng hîp ®Æc biÖt do Chñ LuËt quèc tÞch 1998. tÞch n−íc quyÕt ®Þnh". Nh− vËy, vÒ II. Mét sè nguyªn t¾c c¬ b¶n nguyªn t¾c cã thÓ nãi, c«ng d©n n−íc ®−îc LuËt quèc tÞch 1998 ghi ngo i ®−îc nhËp quèc tÞch ViÖt Nam th× nhËn tr−íc ®ã ph¶i th«i quèc tÞch n−íc ngo i 1. QuyÒn b×nh ®¼ng ®èi víi quèc cña hä. §©y ®−îc coi l quy ®Þnh "cøng", tÞch ViÖt Nam l ®iÒu kiÖn b¾t buéc ®èi víi c«ng d©n §iÒu 1 LuËt quèc tÞch 1998 quy ®Þnh n−íc ngo i khi xin nhËp quèc tÞch ViÖt vÒ quyÒn cña c¸ nh©n ®èi víi quèc tÞch: Nam. Tuy vËy, theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 C«ng d©n ViÖt Nam kh«ng ai bÞ t−íc §iÒu 8 NghÞ ®Þnh sè 104/1988/N§-CP quèc tÞch ViÖt Nam trõ tr−êng hîp luËt ng y 31/12/1988 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh T¹p chÝ luËt häc - 21
  3. nghiªn cøu - trao ®æi chi tiÕt h−íng dÉn thi h nh LuËt quèc tÞch tr−êng hîp thø nhÊt, ng−êi ®ang cã quèc ViÖt Nam (gäi t¾t l NghÞ ®Þnh sè 104) th× tÞch ViÖt Nam cho ®Õn ng y 1/1/1999 bao ng−êi n−íc ngo i ph¶i cam kÕt viÖc gi÷ gåm c¶ c«ng d©n ViÖt Nam ë trong n−íc quèc tÞch n−íc ngo i cña hä "kh«ng l m v c«ng d©n ViÖt Nam ë n−íc ngo i, kÓ c¶n trë" ®Õn viÖc thùc hiÖn c¸c quyÒn v c¶ ng−êi ® nhËp quèc tÞch n−íc ngo i nghÜa vô c¬ b¶n cña c«ng d©n ViÖt Nam. nh−ng ch−a th«i (mÊt) quèc tÞch ViÖt 3. NghÜa vô cña Nh n−íc trong Nam (ng−êi hai quèc tÞch). Còng cã ý viÖc b¶o hé ng−êi ViÖt Nam ë n−íc kiÕn cho r»ng quy ®Þnh nh− vËy l nöa ngo i vêi, kh«ng triÖt ®Ó theo nguyªn t¾c mét §©y l nguyªn t¾c hiÕn ®Þnh v ®−îc quèc tÞch. Song nh− ® tr×nh b y ë trªn, cô thÓ hãa rÊt râ v nhÊn m¹nh t¹i §iÒu 5 xuÊt ph¸t tõ ho n c¶nh ®Æc thï cña ®Êt LuËt quèc tÞch 1998: C¸c c¬ quan nh n−íc (ph¶i tr¶i qua hai cuéc chiÕn tranh, n−íc ë trong n−íc, c¬ quan ®¹i diÖn ngo¹i ng−êi ViÖt Nam ra n−íc ngo i v× nhiÒu lÝ giao, c¬ quan l nh sù ViÖt Nam ë n−íc do kh¸c nhau) v trªn tinh thÇn ®¹i ®o n ngo i cã tr¸ch nhiÖm thi h nh mäi biÖn kÕt d©n téc nh»m thu hót sù ñng hé, ®ãng ph¸p cÇn thiÕt, phï hîp víi ph¸p luËt cña gãp cña céng ®ång ng−êi ViÖt Nam ë n−íc së t¹i, ph¸p luËt v tËp qu¸n quèc tÕ n−íc ngo i v o sù nghiÖp c«ng nghiÖp ®Ó thùc hiÖn sù b¶o hé ®ã. hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc, t¨ng c−êng CÇn l−u ý thªm vÒ c¸c quy ®Þnh t¹i héi nhËp khu vùc v thÕ giíi nªn chóng ta §iÒu 6 v §iÒu 7 LuËt quèc tÞch 1998 vÒ vÉn t¹m thêi ph¶i chÊp nhËn thùc tr¹ng chÝnh s¸ch cña Nh n−íc ViÖt Nam ®èi n y. Trong tr−êng hîp thø hai, theo quy víi ng−êi gèc ViÖt Nam v c«ng d©n ViÖt ®Þnh t¹i §iÒu 15 LuËt quèc tÞch 1998, Nam ë n−íc ngo i. Mét mÆt, Nh n−íc mét ng−êi ®−îc x¸c ®Þnh l cã quèc tÞch cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch v t¹o ®iÒu ViÖt Nam nÕu cã mét trong c¸c c¨n cø l kiÖn thuËn lîi ®Ó ng−êi gèc ViÖt Nam ë do sinh ra, do ®−îc nhËp quèc tÞch ViÖt n−íc ngo i gi÷ quan hÖ g¾n bã víi gia Nam, do ®−îc trë l¹i quèc tÞch ViÖt Nam ®×nh, quª h−¬ng, ®Êt n−íc, gãp phÇn x©y theo ®iÒu −íc quèc tÕ m ViÖt Nam kÝ kÕt dùng quª h−¬ng, ®Êt n−íc; t¹o ®iÒu kiÖn hoÆc tham gia, do bÞ bá r¬i hoÆc t×m thÊy thuËn lîi ®Ó nh÷ng ng−êi bÞ mÊt quèc tÞch trªn l nh thæ ViÖt Nam, do ®−îc c«ng d©n ViÖt Nam ®−îc trë l¹i quèc tÞch ViÖt ViÖt Nam nhËn l m con nu«i. Nam. MÆt kh¸c, ®èi víi c«ng d©n ViÖt Nam ë n−íc ngo i, lÇn ®Çu tiªn ph¸p luËt ë ®©y, chóng t«i chØ ®Ò cËp viÖc cã n−íc ta quy ®Þnh râ Nh n−íc cã chÝnh quèc tÞch ViÖt Nam do ®−îc nhËp quèc s¸ch ®Ó hä cã ®iÒu kiÖn h−ëng c¸c quyÒn tÞch. NhËp quèc tÞch ViÖt Nam l viÖc v l m c¸c nghÜa vô c«ng d©n cña m×nh ng−êi vèn kh«ng ph¶i l c«ng d©n ViÖt phï hîp víi ho n c¶nh sèng xa ®Êt n−íc. Nam nay cã quèc tÞch ViÖt Nam do ®−îc III. Cã quèc tÞch ViÖt Nam cho phÐp nhËp quèc tÞch ViÖt Nam. TÊt Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 14 LuËt quèc nhiªn, còng nh− ë nhiÒu n−íc, viÖc nhËp tÞch 1998, ng−êi cã quèc tÞch ViÖt Nam quèc tÞch ViÖt Nam ph¶i tu©n theo nh÷ng bao gåm ng−êi ®ang cã quèc tÞch ViÖt quy ®Þnh hÕt søc chÆt chÏ vÒ ®iÒu kiÖn v Nam cho ®Õn ng y LuËt quèc tÞch 1998 tr×nh tù, thñ tôc gi¶i quyÕt. LuËt quèc tÞch cã hiÖu lùc (1/1/1999) v ng−êi cã quèc 1998 kh¸c víi LuËt quèc tÞch n¨m 1988 ë tÞch ViÖt Nam kÓ tõ ng y ®ã trë ®i. Trong chç LuËt míi quy ®Þnh ®Çy ®ñ h¬n vÒ 22 - T¹p chÝ luËt häc
  4. nghiªn cøu - trao ®æi nh÷ng vÊn ®Ò n y v cã tÝnh kh¶ thi h¬n. gi÷ quèc tÞch n−íc ngo i. Tuy nhiªn, Cô thÓ nh− sau: ng−êi ®ã ph¶i cam kÕt b»ng v¨n b¶n r»ng 1. §iÒu kiÖn nhËp quèc tÞch ViÖt viÖc gi÷ quèc tÞch n−íc ngo i sÏ kh«ng Nam l m c¶n trë ®Õn viÖc thùc hiÖn quyÒn v Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 20 LuËt quèc nghÜa vô c¬ b¶n cña c«ng d©n ViÖt Nam. tÞch 1998, ng−êi n−íc ngo i v ng−êi 2. MiÔn, gi¶m ®iÒu kiÖn nhËp quèc kh«ng quèc tÞch xin nhËp quèc tÞch ViÖt tÞch ViÖt Nam Nam ph¶i ®¸p øng ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 20 sau: LuËt quèc tÞch 1998 v kho¶n 1 §iÒu 9 - Ph¶i l ng−êi ®ang th−êng tró t¹i NghÞ ®Þnh sè 104 th× viÖc miÔn, gi¶m ViÖt Nam v o thêi ®iÓm xin nhËp quèc ®iÒu kiÖn nhËp quèc tÞch ViÖt Nam ®−îc tÞch ViÖt Nam; ¸p dông cho 3 ®èi t−îng sau; - Ph¶i cã n¨ng lùc h nh vi d©n sù ®Çy Thø nhÊt, ng−êi cã cha, mÑ, vî, ®ñ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam chång, con l c«ng d©n ViÖt Nam (®èi (§iÒu 21 Bé luËt d©n sù). TÊt nhiªn, quy t−îng 1), ng−êi cã c«ng lao ®ãng gãp cho ®Þnh n y chØ ¸p dông trong tr−êng hîp sù nghiÖp x©y dùng v b¶o vÖ tæ quèc ®−¬ng sù l ng−êi trùc tiÕp l m ®¬n xin ViÖt Nam (®èi t−îng 2). Nh÷ng ng−êi nhËp quèc tÞch ViÖt Nam (kh«ng ¸p dông n y ®−îc gi¶m 2 n¨m th−êng tró t¹i ViÖt ®èi víi con ch−a th nh niªn nÕu hä xin Nam v ®−îc miÔn c¸c ®iÒu kiÖn vÒ tr×nh nhËp quèc tÞch ViÖt Nam cïng cha mÑ); ®é tiÕng ViÖt v kh¶ n¨ng ®¶m b¶o cuéc - Ph¶i tu©n thñ HiÕn ph¸p, ph¸p luËt sèng t¹i ViÖt Nam. ViÖt Nam; t«n träng truyÒn thèng v¨n Thø hai, trong tr−êng hîp c¸ biÖt m hãa, phong tôc, tËp qu¸n cña d©n téc ViÖt viÖc nhËp quèc tÞch ViÖt Nam cña ng−êi Nam; n−íc ngo i râ r ng l sÏ cã lîi ®Æc biÖt - Ph¶i ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn vÒ tr×nh ®é cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x héi, khoa tiÕng ViÖt, am hiÓu v¨n hãa, lÞch sö v häc, an ninh quèc phßng cña n−íc Céng ph¸p luËt ViÖt Nam ®ñ ®Ò hßa nhËp v o hßa x héi chñ nghÜa ViÖt Nam (®èi céng ®ång x héi ViÖt Nam; t−îng 3) th× ®−îc miÔn c¶ 3 ®iÒu kiÖn vÒ - Ph¶i ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn vÒ thêi gian thêi gian th−êng tró t¹i ViÖt Nam, vÒ th−êng tró t¹i ViÖt Nam Ýt nhÊt l 5 n¨m.; tr×nh ®é tiÕng ViÖt v kh¶ n¨ng ®¶m b¶o - Ph¶i cã kh¶ n¨ng thùc tÕ ®¶m b¶o cuéc sèng t¹i ViÖt Nam. cuéc sèng t¹i ViÖt Nam; Tuy nhiªn, nh÷ng ng−êi ®−îc miÔn, - Trong hå s¬ xin nhËp quèc tÞch ViÖt gi¶m ®iÒu kiÖn trªn ®©y ph¶i nép giÊy tê Nam cña ng−êi n−íc ngo i ph¶i cã v¨n chøng minh hä thuéc diÖn ®−îc miÔn, b¶n cam kÕt vÒ viÖc tõ bá quèc tÞch n−íc gi¶m ®ã. ngo i khi ®−îc nhËp quèc tÞch ViÖt Nam. 3. Tr×nh tù, thñ tôc gi¶i quyÕt viÖc Nh− trªn ® nãi, ®©y ®−îc coi l ®iÒu nhËp quèc tÞch ViÖt Nam kiÖn b¾t buéc ®èi víi c«ng d©n n−íc Theo quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÒu tõ §iÒu 32 ngo i xin nhËp quèc tÞch ViÖt Nam. C«ng ®Õn §iÒu 38 LuËt quèc tÞch 1998 v c¸c d©n n−íc ngo i ®−îc nhËp quèc tÞch ViÖt ®iÒu tõ §iÒu 8 ®Õn §iÒu 12 NghÞ ®Þnh sè Nam ph¶i tõ bá quèc tÞch n−íc ngo i trõ 104 th× tr×nh tù, thñ tôc gi¶i quyÕt ®¬n xin tr−êng hîp ®−îc Chñ tÞch n−íc cho phÐp nhËp quèc tÞch ViÖt Nam ®−îc thùc hiÖn T¹p chÝ luËt häc - 23
  5. nghiªn cøu - trao ®æi theo quy tr×nh chÆt chÏ, ®¶m b¶o sù bá) quèc tÞch ViÖt Nam ®Ó nhËp quèc tÞch nghiªm tóc trong viÖc nghiªn cøu, thÈm n−íc ngo i. Nh− vËy, cã thÓ coi ®©y l tra hå s¬ ®ång thêi ph¸t huy vai trß tÝch viÖc nhËp quèc tÞch n−íc ngo i (hoÆc cã cùc, chñ ®éng cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng quèc tÞch n−íc ngo i) l lÝ do, ®éng c¬ trong viÖc gi¶i quyÕt hå s¬ xin nhËp quèc duy nhÊt cña viÖc cho xin th«i quèc tÞch tÞch ViÖt Nam. ViÖt Nam; ngo i ra, ph¸p luËt kh«ng thõa §¬n v hå s¬ xin nhËp quèc tÞch ViÖt nhËn c¸c lÝ do kh¸c nh− xin th«i quèc tÞch Nam ë trong n−íc ®−îc nép t¹i së t− ph¸p nh»m trèn tr¸nh nghÜa vô c«ng d©n. n¬i ®−¬ng sù c− tró, ë n−íc ngo i th× nép Qua nghiªn cøu luËt quèc tÞch cña t¹i c¬ quan ®¹i diÖn ngo¹i giao, c¬ quan nhiÒu n−íc cho thÊy, ë nh÷ng n−íc chØ l nh sù ViÖt Nam n¬i c− tró cña ®−¬ng sù thõa nhËn mét quèc tÞch th−êng ®Æt ®iÒu theo ®Þa b n m c¬ quan ®ã phô tr¸ch. kiÖn kh¾t khe, chÆt chÏ ®èi víi viÖc xin Thêi h¹n gi¶i quyÕt ®¬n xin nhËp nhËp còng nh− xin th«i quèc tÞch. Mét quèc tÞch ViÖt Nam ®−îc quy ®Þnh tèi ®a trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®ã l ng−êi xin l 12 th¸ng kÓ tõ ng y së t− ph¸p hoÆc c¬ nhËp quèc tÞch n−íc ngo i ph¶i tõ bá quan ®¹i diÖn ngo¹i giao, c¬ quan l nh sù quèc tÞch gèc cña m×nh tr−íc ®ã (hoÆc ViÖt Nam nhËn ®ñ hå s¬ hîp lÖ. ®−¬ng nhiªn mÊt quèc tÞch cò nÕu nhËp Sau khi mét ng−êi ®−îc Chñ tÞch n−íc quèc tÞch míi). §©y ®−îc xem l ®iÒu kÝ quyÕt ®Þnh cho nhËp quèc tÞch ViÖt kiÖn b¾t buéc cÇn v ®ñ ®Ó ®−îc nhËp Nam, kÓ tõ thêi ®iÓm quyÕt ®Þnh ®ã cã quèc tÞch. LuËt quèc tÞch 1998 cña ViÖt hiÖu lùc ph¸p luËt, ng−êi ®ã trë th nh Nam gièng c¸c n−íc n y ë chç coi viÖc c«ng d©n ViÖt Nam v ®−îc h−ëng ®Çy nhËp quèc tÞch n−íc ngo i (cã quèc tÞch ®ñ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p còng nh− g¸nh n−íc ngo i) l lÝ do duy nhÊt ®Ó ®−îc th«i v¸c nghÜa vô tr¸ch nhiÖm theo quy ®Þnh quèc tÞch ViÖt Nam (môc ®Ých l tr¸nh ®Ó cña HiÕn ph¸p v ph¸p luËt trªn c¬ së hä r¬i v o t×nh tr¹ng kh«ng quèc tÞch). b×nh ®¼ng nh− mäi c«ng d©n ViÖt Nam Thñ tôc v tr×nh tù gi¶i quyÕt cho th«i kh¸c. quèc tÞch ViÖt Nam ®−îc quy ®Þnh kh¸ kÜ IV. MÊt quèc tÞch ViÖt Nam trong NghÞ ®Þnh sè 104, ch¼ng h¹n, ®¬n MÊt quèc tÞch ViÖt Nam l viÖc ng−êi xin th«i quèc tÞch ViÖt Nam ë trong n−íc ®ang cã quèc tÞch ViÖt Nam nay kh«ng th× nép t¹i ñy ban nh©n d©n cÊp tØnh n¬i cßn quèc tÞch ViÖt Nam do tù nguyÖn xin ®−¬ng sù th−êng tró, ë n−íc ngo i th× nép th«i quèc tÞch ViÖt Nam, do bÞ t−íc quèc t¹i c¬ quan ®¹i diÖn ngo¹i giao, c¬ quan tÞch ViÖt Nam, do bÞ hñy bá quyÕt ®Þnh l nh sù ViÖt Nam ë n−íc ngo i n¬i ®−¬ng cho nhËp quèc tÞch ViÖt Nam hoÆc do bÞ sù c− tró theo ®Þa b n m c¬ quan ®ã phô mÊt quèc tÞch ViÖt Nam theo ®iÒu −íc tr¸ch. Quy tr×nh gi¶i quyÕt viÖc xin th«i quèc tÕ m ViÖt Nam kÝ kÕt hoÆc tham quèc tÞch ViÖt Nam nh×n chung còng gia (§iÒu 23 LuËt quèc tÞch 1998). t−¬ng tù nh− gi¶i quyÕt viÖc cho nhËp, ë ®©y, chóng t«i chØ ®Ò cËp viÖc mÊt cho trë l¹i quèc tÞch ViÖt Nam. Thêi h¹n quèc tÞch ViÖt Nam do xin th«i quèc tÞch gi¶i quyÕt viÖc xin th«i quèc tÞch ViÖt ViÖt Nam - hiÖn t−îng phæ biÕn nhÊt l©u Nam l kh«ng qu¸ 6 th¸ng kÓ tõ ng y ñy nay. Th«i quèc tÞch ViÖt Nam l viÖc ban nh©n d©n cÊp tØnh hoÆc c¬ quan ®¹i c«ng d©n ViÖt Nam tù nguyÖn xin th«i (tõ diÖn ngo¹i giao, c¬ quan l nh sù ViÖt Nam ë n−íc ngo i nhËn ®ñ hå s¬. 24 - T¹p chÝ luËt häc
  6. nghiªn cøu - trao ®æi Tuy nhiªn, ®iÓm míi cÇn nhÊn m¹nh Nam th× ng−êi ®ã kh«ng ®−îc th«i quèc trong viÖc gi¶i quyÕt hå s¬ xin th«i quèc tÞch ViÖt Nam (kho¶n 3 §iÒu 24 LuËt tÞch ViÖt Nam l viÖc miÔn thñ tôc thÈm quèc tÞch 1998). tra hå s¬ theo §iÒu 21 NghÞ ®Þnh sè 104. V. C¸c giÊy tê chøng minh Ng−êi xin th«i quèc tÞch ViÖt Nam thuéc quèc tÞch ViÖt Nam c¸c tr−êng hîp sau ®−îc miÔn thÈm tra hå §©y l quy ®Þnh ho n to n míi so víi s¬ t¹i c¬ quan c«ng an: LuËt quèc tÞch n¨m 1988. §iÒu 11 LuËt - Ng−êi d−íi 14 tuæi; quèc tÞch 1998 quy ®Þnh c¸c giÊy tê ®−îc - Ng−êi sinh ra v lín lªn ë n−íc dïng l m c¨n cø chøng minh quèc tÞch ngo i; ViÖt Nam gåm: GiÊy chøng nhËn cã quèc - Ng−êi ® ®Þnh c− ë n−íc ngo i trªn tÞch ViÖt Nam, quyÕt ®Þnh cña Chñ tÞch 15 n¨m; n−íc cho trë l¹i quèc tÞch ViÖt Nam, giÊy - Ng−êi ® ®−îc xuÊt c¶nh ViÖt Nam chøng minh nh©n d©n hoÆc hé chiÕu ViÖt theo diÖn ®o n tô gia ®×nh. Nam, giÊy khai sinh cña ®−¬ng sù kÌm Trong c¸c tr−êng hîp trªn ®©y, ®iÓm theo giÊy tê chøng minh quèc tÞch cña cÇn chó ý l tr−êng hîp thø ba v thø t−. cha mÑ, giÊy tê kh¸c do ChÝnh phñ quy Bëi v× kh«ng nªn hiÓu ng−êi ® ®−îc xuÊt ®Þnh. c¶nh ViÖt Nam theo diÖn ®o n tô gia ®×nh Trong c¸c lo¹i giÊy tê trªn, chóng t«i còng thuéc tr−êng hîp ®Þnh c− ë n−íc ®Æc biÖt l−u ý ®Õn giÊy chøng nhËn cã ngo i trªn 15 n¨m. ë ®©y, cÇn ph©n biÖt quèc tÞch ViÖt Nam. Theo quy ®Þnh t¹i râ 2 tr−êng hîp n y ®Ó vËn dông thèng §iÒu 22 LuËt quèc tÞch 1998, c«ng d©n nhÊt. Ng−êi ® ®−îc xuÊt c¶nh theo diÖn ViÖt Nam cã quyÒn yªu cÇu ñy ban nh©n ®o n tô gia ®×nh bao gåm tÊt c¶ c«ng d©n d©n cÊp tØnh n¬i th−êng tró ë trong n−íc ViÖt Nam ® ®−îc phÐp xuÊt c¶nh hîp hoÆc c¬ quan ®¹i diÖn ngo¹i giao, c¬ quan ph¸p nh»m ®o n tô gia ®×nh, kh«ng phô l nh sù ViÖt Nam n¬i c− tró ë n−íc ngo i thuéc v o thêi gian ® xuÊt c¶nh ViÖt cÊp giÊy chøng nhËn cã quèc tÞch ViÖt Nam l bao l©u. Nam. NghÞ ®Þnh sè 104 quy ®Þnh ®−¬ng Ngo i ra, theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 sù ®Ò nghÞ cÊp giÊy chøng nhËn cã quèc §iÒu 24 LuËt quèc tÞch 1998, mét sè tÞch ViÖt Nam ph¶i nép kÌm theo mét tr−êng hîp sau ®©y ch−a ®−îc xem xÐt trong c¸c giÊy tê chøng minh quèc tÞch cho th«i quèc tÞch ViÖt Nam: ViÖt Nam cña m×nh. Ngo i c¸c giÊy tê - Ng−êi ®ang nî thuÕ ®èi víi Nh chøng minh quèc tÞch ViÖt Nam quy ®Þnh n−íc hoÆc nghÜa vô t i s¶n ®èi víi c¬ t¹i §iÒu 11 LuËt quèc tÞch 1998 nh− tr×nh quan, tæ chøc hoÆc c«ng d©n ViÖt Nam; b y ë trªn, §iÒu 17 NghÞ ®Þnh sè 104 cßn - Ng−êi ®ang bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm quy ®Þnh mét sè lo¹i giÊy tê sau ®©y còng h×nh sù; ®−îc coi l c¨n cø chøng minh quèc tÞch - Ng−êi ch−a chÊp h nh xong b¶n ¸n, ViÖt Nam: quyÕt ®Þnh cña tßa ¸n ViÖt Nam. - QuyÕt ®Þnh c«ng nhËn nu«i con nu«i CÇn nhÊn m¹nh thªm r»ng trong mäi ®èi víi trÎ em l ng−êi n−íc ngo i. Lo¹i tr−êng hîp, nÕu viÖc th«i quèc tÞch ViÖt giÊy n y phï hîp víi quy ®Þnh t¹i kho¶n Nam cña mét ng−êi dÉn ®Õn hËu qu¶ l m 2 §iÒu 30 LuËt quèc tÞch 1998: TrÎ em l ph−¬ng h¹i ®Õn lîi Ých quèc gia cña ViÖt ng−êi n−íc ngo i ®−îc c«ng d©n ViÖt nam nhËn l m con nu«i mÆc nhiªn cã T¹p chÝ luËt häc - 25
  7. nghiªn cøu - trao ®æi quèc tÞch ViÖt Nam kÓ tõ ng y ®−îc ñy Tr×nh tù, thñ tôc cÊp lo¹i giÊy tê n y ®−îc ban nh©n d©n cÊp tØnh ra quyÕt ®Þnh c«ng thùc hiÖn t−¬ng tù nh− viÖc cÊp giÊy nhËn viÖc nu«i con nu«i ®ã. chøng nhËn cã quèc tÞch ViÖt Nam. - GiÊy x¸c nhËn ®¨ng kÝ c«ng d©n do VI. ThÈm quyÒn gi¶i quyÕt c¸c c¬ quan ®¹i diÖn ngo¹i giao, c¬ quan l nh viÖc vÒ quèc tÞch sù cña ViÖt Nam cÊp cho c«ng d©n ViÖt §©y còng l mét trong nh÷ng vÊn ®Ò Nam ë n−íc ngo i. míi cña LuËt quèc tÞch 1998 v ®−îc quy - GiÊy tê, t i liÖu ®Ó chøng minh ®Þnh t¹i c¸c ®iÒu tõ §iÒu 31 ®Õn §iÒu 40. ®−¬ng sù l ng−êi cã quèc tÞch ViÖt Nam NghÞ ®Þnh sè 104 còng ® h−íng dÉn râ theo ®iÒu −íc quèc tÕ m ViÖt Nam kÝ kÕt chøc n¨ng, nhiÖm vô, thÈm quyÒn cña c¸c hoÆc tham gia (phï hîp víi quy ®Þnh t¹i c¬ quan nh n−íc gi¶i quyÕt c¸c viÖc vÒ kho¶n 4 §iÒu 15 LuËt quèc tÞch 1998). quèc tÞch. Cã thÓ nãi ®©y l lÇn ®Çu tiªn - Ngo i ra, NghÞ ®Þnh sè 104 cßn quy ph¸p luËt cña Nh n−íc ta quy ®Þnh mét ®Þnh nÕu ®−¬ng sù yªu cÇu cÊp giÊy chøng nhËn cã quèc tÞch ViÖt Nam, nÕu c¸ch râ r ng, thèng nhÊt vÒ hÖ thèng c¬ kh«ng cã giÊy tê nªu trªn th× ph¶i nép quan nh n−íc cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt b¶n sao giÊy khai sinh kÌm theo b¶n sao c¸c viÖc vÒ quèc tÞch ViÖt Nam. VÒ vÊn cã chøng thùc sæ hé khÈu gia ®×nh hoÆc ®Ò n y, xin l−u ý mét sè ®iÓm míi nh− thÎ cö tri míi nhÊt. Trong tr−êng hîp sau: kh«ng cã c¶ nh÷ng lo¹i giÊy tê ®ã th× cã Thø nhÊt, LuËt quèc tÞch 1998 quy thÓ nép b¶n khai danh dù vÒ ng y, th¸ng, ®Þnh mét c¸ch râ r ng thÈm quyÒn cña ñy n¨m sinh, n¬i sinh, quª qu¸n, n¬i c− tró ban nh©n d©n cÊp tØnh v c¬ quan ®¹i diÖn cña b¶n th©n; hä, tªn, tuæi, quèc tÞch, n¬i ngo¹i giao, c¬ quan l nh sù ViÖt Nam ë c− tró cña cha mÑ v nguån gèc gia ®×nh. n−íc ngo i trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c viÖc B¶n khai danh dù ph¶i ®−îc Ýt nhÊt 2 vÒ quèc tÞch. Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 35 ng−êi biÕt râ sù viÖc l m chøng v ®−îc v §iÒu 36 LuËt quèc tÞch 1998 v §iÒu 4 ñy ban nh©n d©n cÊp x n¬i ®−¬ng sù sinh NghÞ ®Þnh sè 104 th× ñy ban nh©n d©n cÊp ra x¸c nhËn. tØnh v c¬ quan ®¹i diÖn ngo¹i giao, c¬ Nh− vËy, c¸c quy ®Þnh trªn ®©y l phï quan l nh sù ViÖt Nam t¹i n−íc ngo i cã hîp víi nhu cÇu do thùc tiÔn ph¸t sinh thÈm quyÒn tiÕp nhËn ®¬n v hå s¬ xin ng y c ng nhiÒu yªu cÇu cña ng−êi xin nhËp, xin trë l¹i, xin th«i quèc tÞch ViÖt cÊp giÊy chøng nhËn cã quèc tÞch ViÖt Nam, xem xÐt, kiÕn nghÞ viÖc gi¶i quyÕt Nam (®Ó thùc hiÖn nh÷ng môc ®Ých chÝnh c¸c hå s¬ ®ã. §èi víi viÖc xin cÊp giÊy ®¸ng kh¸c nh− bæ sung hå s¬ xin kÕt h«n, chøng nhËn cã quèc tÞch ViÖt Nam, c¸c xin xuÊt c¶nh...). c¬ quan n y cã thÈm quyÒn trùc tiÕp cÊp §iÒu 27 LuËt quèc tÞch 1998 cßn quy c¸c lo¹i giÊy tê n y theo ®¬n yªu cÇu cña ®Þnh vÒ viÖc ®−¬ng sù cã thÓ yªu cÇu c¬ ®−¬ng sù. quan nh n−íc cã thÈm quyÒn cÊp giÊy Thø hai, theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 x¸c nhËn mÊt quèc tÞch ViÖt Nam. §©y l §iÒu 4 NghÞ ®Þnh sè 104, së t− ph¸p l c¬ lo¹i giÊy tê ®−îc cÊp cho nh÷ng ng−êi cã quan gióp ñy ban nh©n d©n cÊp tØnh thùc ®¬n yªu cÇu v chøng minh ®−îc r»ng hä hiÖn c¸c chøc n¨ng, nhiÖm vô vÒ quèc ® tõng cã quèc tÞch ViÖt Nam nh−ng bÞ tÞch t¹i ®Þa ph−¬ng ®ång thêi trùc tiÕp mÊt (do xin th«i, bÞ t−íc quèc tÞch...). thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc vÒ quèc tÞch nh− 26 - T¹p chÝ luËt häc
  8. nghiªn cøu - trao ®æi sau: nh− tr−íc ®©y m chØ kiÓm tra trªn giÊy - TiÕp nhËn ®¬n v lÖ phÝ xin nhËp, tê, nÕu cÇn bæ sung, ho n thiÖn th× ®Ò xin trë l¹i, xin th«i quèc tÞch ViÖt Nam, nghÞ ñy ban nh©n d©n cÊp tØnh hoÆc c¬ xin cÊp giÊy chøng nhËn cã quèc tÞch quan ®¹i diÖn ngo¹i giao, c¬ quan l nh sù ViÖt Nam, giÊy x¸c nhËn mÊt quèc tÞch ViÖt Nam t¹i n−íc ngo i thùc hiÖn. Quy ViÖt Nam. ®Þnh nh− vËy còng ®ång thêi ®Ò cao tr¸ch - Chñ ®éng v phèi hîp víi c¬ quan nhiÖm cña c¸c c¬ quan n y tr−íc nh©n c«ng an cÊp tØnh v c¬ quan chøc n¨ng d©n v trong quan hÖ c«ng t¸c víi nhau. kh¸c trong viÖc nghiªn cøu, thÈm tra hå Tãm l¹i, chÕ ®Þnh quèc tÞch ViÖt Nam s¬ theo ®óng thêi h¹n quy ®Þnh t¹i NghÞ nãi chung hay LuËt quèc tÞch ViÖt Nam ®Þnh sè 104. Së t− ph¸p cã tr¸ch nhiÖm n¨m 1998 nãi riªng l vÊn ®Ò g¾n liÒn víi chñ ®éng kiÓm tra, xem xÐt to n bé hå s¬ chñ quyÒn quèc gia trong quan hÖ quèc tÕ xin gi¶i quyÕt c¸c viÖc vÒ quèc tÞch ViÖt v lu«n cã tÝnh thêi sù, nh¹y c¶m, g¾n Nam (nh− xin nhËp, xin trë l¹i, xin th«i liÒn víi lîi Ých cña ng−êi d©n. Do ®ã, viÖc quèc tÞch ViÖt Nam, xin cÊp giÊy chøng gi¶i quyÕt kÞp thêi, tháa ®¸ng c¸c vÊn ®Ò nhËn cã quèc tÞch ViÖt Nam, giÊy x¸c vÒ quèc tÞch kh«ng nh÷ng ®¸p øng ®−îc nhËn mÊt quèc tÞch ViÖt Nam...), ®èi t©m t−, nguyÖn väng cña ®−¬ng sù m chiÕu c¸c quy ®Þnh cña LuËt quèc tÞch cßn gãp phÇn cñng cè niÒm tin cña nh©n míi, NghÞ ®Þnh sè 104 víi ®iÒu kiÖn thùc d©n v o nÒn h nh chÝnh nh n−íc, n©ng tÕ cña ®−¬ng sù. - Sau khi cã ý kiÕn cña c¬ quan c«ng cao vÞ thÕ cña Nh n−íc ViÖt Nam trªn an v c¬ quan chøc n¨ng kh¸c, së t− ph¸p tr−êng quèc tÕ v ®−¬ng nhiªn cßn t¹o ra dù th¶o v¨n b¶n ®Ò xuÊt ý kiÕn cña ñy c¨n cø ph¸p luËt cÇn thiÕt v quan träng ban nh©n d©n cÊp tØnh gi¶i quyÕt hå s¬ cho c«ng t¸c qu¶n lÝ nh n−íc nãi chung. xin nhËp, xin trë l¹i, xin th«i quèc tÞch V× vËy, viÖc ban h nh LuËt quèc tÞch ViÖt Nam; ®Ò xuÊt ý kiÕn tr×nh chñ tÞch ViÖt Nam n¨m 1998, c¸c v¨n b¶n h−íng ñy ban nh©n d©n cÊp tØnh quyÕt ®Þnh viÖc dÉn thi h nh (NghÞ ®Þnh sè 104/1998/ cÊp giÊy chøng nhËn cã quèc tÞch ViÖt N§-CP, Th«ng t− liªn tÞch sè 08, 09) v Nam, giÊy x¸c nhËn mÊt quèc tÞch ViÖt c¸c mÉu biÓu quèc tÞch ® t¹o ra c¬ së Nam cho ng−êi cã ®¬n yªu cÇu. ph¸p lÝ thèng nhÊt ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn Nh»m thùc hiÖn c¶i c¸ch h nh chÝnh ®Ò ph¸t sinh liªn quan ®Õn quèc tÞch./. trong lÜnh vùc quèc tÞch, n©ng cao n¨ng lùc v tÝnh chñ ®éng, hiÖu qu¶ cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng, LuËt quèc tÞch 1998 v NghÞ ®Þnh sè 104 ® ph©n cÊp râ r ng cho ñy ban nh©n d©n cÊp tØnh v c¬ quan ®¹i diÖn ngo¹i giao, c¬ quan l nh sù ViÖt Nam ë n−íc ngo i trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò vÒ quèc tÞch. Víi t− c¸ch l c¬ quan trung −¬ng gióp ChÝnh phñ thùc hiÖn c«ng t¸c qu¶n lÝ nh n−íc trong lÜnh vùc n y, Bé t− ph¸p v c¸c bé ng nh kh¸c kh«ng trùc tiÕp xem xÐt, thÈm tra hå s¬ T¹p chÝ luËt häc - 27
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2