zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

Báo cáo " Một số vấn đề pháp lí cơ bản về thị trường giao dịch chứng khoán ở Việt Nam "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Báo xấu

66
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Một số vấn đề pháp lí cơ bản về thị trường giao dịch chứng khoán ở Việt Nam Trước năm 1986 - Thời điểm trước khi Bộ luật hình sự Việt Nam năm 1985 có hiệu lực, ngành luật hình sự Việt Nam không có cả bộ luật hình sự lẫn luật hình sự. Văn bản quy phạm pháp luật được coi là nguồn của ngành luật hình sự trong giai đoạn này chỉ bao gồm những văn bản dưới luật,

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Một số vấn đề pháp lí cơ bản về thị trường giao dịch chứng khoán ở Việt Nam "

nghiªn cøu - trao ®æi TS. NguyÔn KiÒu Giang * T rong n n kinh t th trư ng, s luân chuy n v n gi a các gi a các ch th , các ngành, các lĩnh v c nh m t ư c hi u giao d ch ch ng khoán là nơi các giao d ch ch ng khoán ư c th c hi n trong khuôn kh pháp lu t. qu cao nh t c a ng v n ã tr thành m t Trong khoa h c pháp lí, nhìn chung, có nhu c u t t y u. M t khi v n ã ư c th hi u giao d ch ch ng khoán theo nghĩa chuy n hóa thành ch ng khoán thì vi c r ng và theo nghĩa h p. Theo nghĩa r ng, chuy n như ng chúng tr nên d dàng hơn giao d ch ch ng khoán là b t kì giao d ch nhi u thông qua các giao d ch trên th dân s nào mà khi th c hi n chúng làm trư ng th c p. Ngh nh c a Chính ph phát sinh vi c chuy n quy n s h u ch ng s 144/2003/N -CP v ch ng khoán và th khoán t ch th này sang ch th khác. (1) trư ng ch ng khoán ã có nh ng quy nh Xét dư i góc này, các giao d ch như c n thi t m b o cho th trư ng này bán, cho, t ng, th a k … u ư c coi là ho t ng an toàn và hi u qu Vi t Nam. giao d ch ch ng khoán và pháp lu t i u M c dù v y, Ngh nh ã không tránh ch nh các giao d ch này chính là pháp lu t kh i s l c h u ương nhiên so v i s phát dân s và pháp lu t ch ng khoán (v i tư tri n không ng ng c a th trư ng ch ng cách là pháp lu t chuyên ngành). Theo khoán (TTCK) Vi t Nam. Lu t ch ng nghĩa h p, giao d ch ch ng khoán ch là khoán năm 2006 ra i ánh d u m t bư c các giao d ch mua bán ch ng khoán ư c ti n quan tr ng trong quá trình hoàn thi n th c hi n gi a các ch th mà trong ó ít pháp lu t v ch ng khoán và TTCK. M t nh t m t bên ph i là ch th ư c phép trong nh ng ti n b quan tr ng c a Lu t kinh doanh ch ng khoán. Các giao d ch lo i này là ã t o cơ s pháp lí cho vi c hình này ch u s i u ch nh c a pháp lu t chuyên thành Vi t Nam m t th trư ng th c p, ngành là pháp lu t ch ng khoán. Các nhà mang dáng d p m t th trư ng hi n i - làm lu t Vi t Nam quan ni m giao d ch th trư ng giao d ch ch ng khoán. Bài vi t ch ng khoán theo nghĩa h p, t c là ch gi i này c p m t s v n pháp lí quan h n trong vi c mua, bán ch ng khoán ã tr ng c a th trư ng này. phát hành phù h p v i quy nh c a pháp 1. Khái ni m th trư ng giao d ch lu t ch ng khoán. Và như v y, n i hàm c a ch ng khoán theo lu t ch ng khoán * Gi ng viên Khoa pháp lu t kinh t Hi u m t cách t ng quát, th trư ng Trư ng i h c Lu t Hà N i t¹p chÝ luËt häc sè 8/2006 19
nghiªn cøu - trao ®æi khái ni m th trư ng giao d ch ch ng khoán quan tr ng. cũng h p hơn r t nhi u. Th nh t, pháp lu t ã phân bi t khái M t trong nh ng i m m i quan tr ng ni m “th trư ng giao d ch ch ng khoán” v i c a Lu t ch ng khoán 2006 là ã m r ng các khái ni m “SGDCK” và “TTGDCK”. hình th c c a th trư ng giao d ch ch ng Theo quan ni m thông thư ng thì SGDCK khoán cho phù h p v i s phát tri n t t y u và TTGDCK u là nh ng nơi di n ra các c a nó. Th trư ng giao d ch ch ng khoán giao d ch ch ng khoán, t c cũng chính là theo quy nh c a Lu t không ch còn gi i th trư ng giao d ch ch ng khoán m c dù h n v m t a lí, t i m t a i m nh t ư c bi u hi n dư i hình thái pháp lí khác nh mà ã ư c m r ng ra. Lu t ã th a nhau. Tuy nhiên, xét v b n ch t, b n thân nh n hình th c trao i thông tin t p SGDCK và TTGDCK không ph i là th h p l nh mua, bán và giao d ch ch ng trư ng giao d ch ch ng khoán mà ch là khoán cũng là m t trong nh ng hình th c nh ng ngư i óng vai trò t ch c th c a th trư ng giao d ch ch ng khoán. trư ng giao d ch ch ng khoán, giám sát và Chính quy nh này c a Lu t ã t o cơ s qu n lí th trư ng m b o th trư ng pháp lí quan tr ng cho m t th trư ng giao ho t ng hi u qu và úng pháp lu t. d ch m i m Vi t nam – th trư ng giao Chính vì v y, các nư c, ho t ng t d ch qua m ng (th trư ng OTC). ch c th trư ng giao d ch ch ng khoán Th trư ng giao d ch ch ng khoán ư c ư c coi là ho t ng chuyên nghi p trên t ch c ch t ch theo quy nh c a pháp th trư ng ch ng khoán và ph i ư c cơ lu t ch ng khoán. Giao d ch ch ng khoán quan có th m quy n c p phép tương t các là giao d ch c thù v i hàng hóa c thù. ho t ng chuyên nghi p khác như môi Bên c nh ó, tác ng c a th trư ng gi i, t doanh, b o lãnh phát hành…(2) ch ng khoán nói chung và c a các giao Th hai, pháp lu t ã phân chia r t rõ d ch ch ng khoán nói riêng lên n n kinh t ràng th trư ng giao d ch ch ng khoán theo r t nh y c m. Chính vì v y, ch có nh ng t ng c p khác nhau m t cách h p lí căn t ch c ư c pháp lu t quy nh c th c vào mô hình th trư ng và lo i ch ng m i ư c phép t ch c th trư ng giao khoán - hàng hóa c a th trư ng. c p d ch ch ng khoán. Theo quy nh thì các cao nh t là th trư ng giao d ch t p trung pháp nhân này là s giao d ch ch ng khoán ư c t ch c b i SGDCK. th trư ng (SGDCK), trung tâm giao d ch ch ng khoán này ch ng khoán giao d ch là lo i ch ng (TTGDCK). Ngoài các t ch c này ra, khoán ư c phép niêm y t t i SGDCK. không có t ch c nào ư c phép t ch c th ây thư ng là nh ng ch ng khoán có ch t trư ng giao d ch ch ng khoán. Quy nh lư ng cao c a nh ng nhà phát hành có uy này ch a ng nh ng n i dung pháp lí r t tín, có kh năng tài chính v ng m nh. 20 t¹p chÝ luËt häc sè 8/2006
nghiªn cøu - trao ®æi c p th p hơn là th trư ng giao d ch phi i u ch nh c a pháp lu t dân s . Do v y, t p trung (th trư ng OTC) ư c t ch c khi phát sinh tranh ch p, các ch th ti n b i TTGDCK. i tư ng giao d ch trên th hành các ho t ng mua, bán này cũng trư ng này thư ng là nh ng ch ng khoán không ư c b o v b i các thi t ch pháp có ch t lư ng kém hơn c a nh ng nhà phát lu t và theo cơ ch v n là c trưng c a hành có kh năng tài chính kém hơn. th trư ng ch ng khoán. Ch ng khoán niêm y t t i th trư ng này Các giao d ch ch ng khoán trên ư c giao d ch t i t i công ty ch ng khoán TTGDCK do các thành viên c a th trư ng là thành viên giao d ch c a trung tâm giao th c hi n. i u ki n tr thành thành viên d ch ch ng khoán theo Quy ch giao d ch c a SGDCK ho c TTGDCK r t kh t khe. ch ng khoán c a trung tâm giao d ch Trư c h t, thành viên c a SGDCK ho c ch ng khoán. TTGDCK ph i là công ti ch ng khoán ư c Như v y, b ng cách phân chia th U ban ch ng khoán nhà nư c c p gi y trư ng theo các mô hình và các c p khác phép thành l p và ho t ng v i nghi p v nhau, pháp lu t ch ng khoán hi n hành ã môi gi i ho c/và t doanh ch ng khoán. bao quát h t ư c các giao d ch v i các lo i Ngoài ra, công ti ch ng khoán ph i th a ch ng khoán khác nhau mb os i u mãn nh ng tiêu chu n do SGDCK ho c ch nh toàn di n c a pháp lu t i v i th TTGDCK quy nh trong i u l , quy ch trư ng giao d ch ch ng khoán. và ư c s ch p thu n c a SGDCK ho c Th ba, pháp lu t ã lo i các giao d ch TTGDCK ó tr thành thành viên. “trao tay” ư c th c hi n trên th trư ng Thành viên c a th trư ng nào thì ch ư c “ch en” ra kh i ph m vi i u ch nh c a phép th c hi n giao d ch th trư ng ó. pháp lu t ch ng khoán. Th trư ng ch M c dù v y, pháp lu t không c m m t công en không ư c coi là thành t c a th ti ch ng khoán có th tr thành thành viên trư ng giao d ch ch ng khoán. Hi n nay, nhi u th trư ng khác nhau. i u này cũng trên th c t các ho t ng mua, bán ch ng phù h p v i thông l trên th gi i.(3) khoán bên ngoài th trư ng giao d ch SGDCK và TTGDCK là ngư i t ch ng khoán di n ra thư ng xuyên và khá ch c ho t ng c a th trư ng giao d ch phát tri n. N u hi u theo nghĩa r ng v ch ng khoán. Do v y, ho t ng c a th giao d ch ch ng khoán như ã phân tích trư ng giao d ch ch ng khoán g n li n trên thì nh ng ho t ng này cũng ư c v i ch c năng, quy n h n và nhi m v coi là giao d ch ch ng khoán. Tuy nhiên, c a hai ch th này. theo pháp lu t hi n hành, các ho t ng 2. M t s v n v a v pháp lí c a mua, bán này không ch u s i u ch nh SGDCK và TTGDCK c a pháp lu t ch ng khoán mà ch u s SGDCK là pháp nhân c l p, có v n t¹p chÝ luËt häc sè 8/2006 21
nghiªn cøu - trao ®æi và i u l riêng, có ch c năng t ch c, và ch th a nh n SGDCK t ch c theo mô giám sát ho t ng th trư ng giao d ch t p hình thành viên phi l i nhu n. Lu t s a i trung. Cho n th i i m g n ây, b sung m t s i u c a lu t “th trư ng TTGDCK thành ph H Chí Minh óng vai gi y t có giá” năm 2002 ã cho phép s trò là ngư i t ch c th trư ng giao d ch t p giao d ch ch ng khoán ư c t ch c theo trung. Th c t th i gian qua cho th y Trung mô hình công ti c ph n.(5) tâm này ã hoàn thành s m ng l ch s c a Trên cơ s tham kh o lu t pháp và mô nó là t o bư c m cho s hình thành c a hình t ch c SGDCK c a các nư c có tính th trư ng ch ng khoán chính th c Vi t n c thù c a Vi t Nam, pháp lu t quy Nam trong th i kì u. V i hình th c t nh mô hình t ch c c a SGDCK c a Vi t ch c là m t ơn v s nghi p có thu, tr c Nam là mô hình thành viên ho c c ph n. thu c U ban ch ng khoán nhà nư c, Trung Như v y, v n t ra là ph i t o m t l tâm này có nh ng h n ch nh t nh như: trình nh t nh cho vi c chuy n TTGDCK Tính c l p c a trung tâm giao d ch ch ng thành ph H Chí Minh thành SGDCK, phù khoán không cao, công tác qu n tr , i u h p v i quy inh c a pháp lu t và m b o hành còn mang tính hành chính; th m không làm bi n ng l n n th trư ng. quy n v giám sát các ho t ng t i trung Theo án mà Trung tâm giao d ch ch ng tâm còn h n ch . Vi c thay i mô hình t khoán thành ph H Chí Minh ưa ra t i ch c Trung tâm này là nhu c u t t y u h i th o bàn v mô hình SGDCK thì t năm m b o s phát tri n c a th trư ng ch ng 2007-2010, SGDCK s ư c t ch c dư i khoán trong tương lai phù h p v i thông l d ng công ti TNHH m t thành viên, do Nhà th gi i. Chính vì v y, trong chi n lư c nư c làm ch . Sau khi S giao d ch ch ng phát tri n th trư ng ch ng khoán Vi t Nam khoán ho t ng n nh, s cho phép các n năm 2010, Trung tâm này s ph i ư c thành viên c a S tham gia góp v n. T nâng c p thành s giao d ch ch ng khoán. năm 2010 tr i, S s chuy n sang mô V n l a ch n hình th c pháp lí cho hình công ti c ph n b ng cách bán b t SGDCK tương lai ã tr thành n i dung c a ph n v n c a Nhà nư c và phát hành c nhi u cu c trao i, bàn lu n trong gi i phi u ra công chúng.(6) Vi c ph i có bư c chuyên môn. Theo thông l và pháp lu t c a m là công ti TNHH m t thành viên xu t nhi u nư c trên th gi i, SGDCK thư ng phát t th c t là TTCK Vi t Nam còn ang ư c t ch c theo mô hình hi p h i thành non tr , chưa th chuy n i ngay sang hình viên ho c công ti c ph n. Ví d : SGDCK th c công ti c ph n v i s c l p v tài New York, Vacsava, theo mô hình thành s n, cơ s h t ng, nhân l c… mà v n c n viên, SGDCK Praha theo mô hình c ph i có s tr giúp c a Nhà nư c. Vi c ph n,(4) pháp lu t Liên bang Nga trư c ây thành l p, gi i th , chuy n i cơ c u t 22 t¹p chÝ luËt häc sè 8/2006
nghiªn cøu - trao ®æi ch c và hình th c s h u c a SGDCK do tính quy t nh có th m b o ư c vai Th tư ng chính ph quy t nh trên cơ s trò qu n lí và ki m soát th trư ng. Nh n ngh c a b trư ng B tài chính. nh này có th ư c nh n th y ngay trong TTGDCK là pháp nhân c l p, có v n l trình phát tri n SGDCK như ã nói và i u l riêng, có ch c năng cung c p trên. giai o n u, SGDCK ư c t ch c d ch v giao d ch ch ng khoán trên th theo mô hình công ti TNHH m t thành trư ng giao d ch phi t p trung. Mô hình t viên. Nhà nư c mà i di n là B tài chính ch c ho t ng c a TTGDCK cũng tương là ch s h u duy nh t và có th quy t nh t như SGDCK, ó là mô hình thành viên t tc v n nhân s quan trong trong công ho c c ph n. Th m quy n quy t nh vi c ti. Giai o n ti p theo Nhà nư c cho phép thành l p, gi i th , chuy n i cơ c u và các thành viên góp v n vào SGDCK tuy hình th c s h u c a TTGDCK thu c v nhiên ph n v n góp c a Nhà nư c v n ph i Th tư ng Chính ph theo ngh c a b m b o cho Nhà nư c có ti ng nói quy t trư ng B tài chính. Trong tương lai, nh th c hi n quy n b nhi m nhân s TTGDCK Hà N i hi n nay s ph i t ch c c a mình. Giai o n cu i khi SGDCK ư c l i theo mô hình này. t ch c thành công ti c ph n thì Nhà nư c Nhìn chung, b máy qu n lí và i u v n ph i n m c ph n chi ph i mb o hành c a SGDCK và TTGDCK khá gi ng ư c quy n năng c a mình. Như v y, có th nhau, bao g m: H i ng qu n tr , ban giám nói quy nh v cơ c u qu n tr và i u c, ban ki m soát. Ch t ch h i ng qu n hành SGDCK và TTGDCK trong Lu t tr và t ng giám c c a SGDCK và ch ng khoán hoàn toàn không trái v i các TTGDCK u do b trư ng B tài chính quy nh hi n hành trong Lu t doanh phê chu n trên cơ s ngh c a h i ng nghi p, theo ó v n nhân s c p cao qu n tr sau khi có ý ki n c a ch t ch U trong công ti ư c quy t nh b i s v n ban ch ng khoán nhà nư c. Quy nh này góp ho c s c ph n trong công ti. xu t phát t nh ng c thù c a th trư ng M t trong nh ng yêu c u i v i ch ng khoán Vi t Nam. Th trư ng ch ng SGDCK và TTGDCK là tính c l p, t khoán r t nh y c m v i m i bi n ng c a ch c a các nh ch này ph i ư c th n n kinh t và ngư c l i n n kinh t cũng hi n rõ nét. i u này ch có th th c hi n ch u tác ng ngư c tr l i c a th trư ng ư c n u chúng ta tách b ch ư c ch c ch ng khoán. i u này c bi t quan tr ng năng qu n lí nhà nư c v TTCK kh i ch c i v i th trư ng Vi t Nam. B i v y, trong năng qu n lí và i u hành c th ho t ng m i giai o n phát tri n th trư ng ch ng giao d ch ch ng khoán c a SGDCK ho c khoán, Nhà nư c c n ph i có v th mang TTGDCK. Mu n v y thì th m quy n c a t¹p chÝ luËt häc sè 8/2006 23
nghiªn cøu - trao ®æi SGDCK và TTGDCK ph i ư c m r ng Th hai, th m quy n trong vi c toàn ra hơn so v i th m quy n c a TTGDCK quy n th c thi các quy ch ã ban hành. trong các quy nh hi n hành. Hay nói cách SGDCK và TTGDCK ư c quy n ch p khác, c n ph i chuy n m t s công vi c thu n ho c h y b niêm y t; quy t nh trư c ây thu c th m quy n c a U ban vi c t m ng ng, ình ch , ho c h y b giao ch ng khoán nhà nư c xu ng cho SGDCK d ch ch ng khoán; ch p thu n, h y b tư và TTGDCK th c hi n. Xu t phát t quan cách thành viên, qu n lí, giám sát ho t ng i m này, ngoài các th m quy n chung, giao d ch c a các thành viên; giám sát ho t SGDCK và TTGDCK có th m quy n trong ng công b thông tin c a t ch c niêm lĩnh v c sau: y t, c a thành viên. SGDCK và TTGDCK Th nh t, th m quy n trong vi c ban ư c th c thi các quy n này trên cơ s các hành các văn b n mang tính ch t c c b : quy ch c a mình. SGDCK và TTGDCK có quy n ư c ban TTCK nói chung và th trư ng giao d ch hành các quy ch v niêm y t ch ng khoán ch ng khoán nói riêng Vi t Nam ang ban hành các quy ch v thành viên và giao d n i vào qu o v n có c a chúng và d ch, quy ch v công b thông tin, quy phát tri n theo xu hư ng h i nh p. Trong ch v giám sát và hòa gi i. Các quy ch ti n trình này, khung pháp lu t i u ch nh này có hi u l c áp d ng t i SGDCK và ã và ang ư c hoàn thi n. Vi c tuân th TTGDCK ó. ây là m t thông l chung các quy nh pháp lu t c a t t c các ch trên th gi i mà các nư c u có quy nh th liên quan và th c hi n t t l trình ã t trong lu t. các nư c có nhi u SGDCK ra là i u ki n tiên quy t cho vi c hình ho c nhi u SGDCK khác nhau v i giao thành m t th trư ng giao d ch ch ng khoán d ch chuyên v nhi u lo i ch ng khoán hi n i Vi t Nam./. khác nhau thì i u này l i càng ư c th (1).Xem: Belykh C.A, Giáo trình lu t v s giao d ch, hi n rõ. Pháp lu t ch nên có nh ng quy Matxcơva 2003, tr. 143 (ti ng Nga). nh chung mang tính ch t khung cho các (2).Xem: Lu t “Th trư ng gi y t có giá”, Matxcơva, n i dung trên. Còn các v n c th s do 2002 (ti ng Nga). (3).Xem: “Th trư ng ch ng khoán các nư c trên th chính các SGDCK ho c TTGDCK quy gi i”, Kiev 1998, tr. 68 (ti ng Nga). nh trong các văn b n (quy ch ) c a mình (4).Xem: “Qu n lí và giám sát th trư ng ch ng phù h p v i c i m c a SGDCK hay khoán. Bài h c kinh nghi m c a C ng hòa Séc và Ba TTGDCK ó. T t nhiên các quy ch này Lan”, T p chí ch ng khoán, s 5, tháng 5/2006. (5).Xem: Lu t “Th trư ng gi y t có giá”, Matxcơva, ph i ư c U ban ch ng khoán nhà nư c 2002 (ti ng Nga). phê chu n trư c khi th c hi n mb o (6).Xem: Mô hình nào cho SGDCK Vi t Nam, Báo không ư c trái v i pháp lu t hi n hành. thanh niên s ra 3/5/2006. 24 t¹p chÝ luËt häc sè 8/2006

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.26: Bộ 320 Luận Văn Thạc Sĩ Y Học

320 tài liệu

1245 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.