zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

Báo cáo " Quy trình ban hành,sửa đổi, bổ sung các hiến pháp Việt Nam nhìn từ kinh nghiệm của các nước trên thế giới "

Chia sẻ: Mơ Mộng | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Báo xấu

55
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Quy trình ban hành,sửa đổi, bổ sung các hiến pháp Việt Nam nhìn từ kinh nghiệm của các nước trên thế giới Trên cơ sở yêu cầu khởi kiện của NLĐ, toà án kiểm tra việc đảm bảo tính xã hội của quyết định của NSDLĐ. Nếu toà án kết luận quyết định của NSDLĐ không đảm bảo tính xã hội, NLĐ được nhận lại làm việc theo HĐLĐ cũ. Trong trường hợp ngược lại (quyết định của NSDLĐ đảm bảo tính xã hội), NLĐ vẫn được làm việc theo điều kiện lao động thay đổi hoặc...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Quy trình ban hành,sửa đổi, bổ sung các hiến pháp Việt Nam nhìn từ kinh nghiệm của các nước trên thế giới "

nghiªn cøu - trao ®æi PGS.TS. Bïi Xu©n §øc * 1. Các hi n pháp Vi t Nam: quá trình c a mình. Trư c th gi i, Qu c h i do ban hành, s a i, b sung dân b u ra s có m t giá tr pháp lí không ai 1.1. Ban hành, s a i Hi n pháp năm 1946 có th ph nh n ư c".(2) Trư c yêu c u c a Cách m ng tháng Tám th ng l i ã em th c ti n khách quan ó, cu c t ng tuy n c l i ch quy n cho dân t c, dân ch cho nhân trong c nư c b u ra Qu c h i khoá u tiên dân. i v i nhi u nư c, sau khi giành ư c c a nư c ta ã di n ra vào ngày 6/1/1946 và chính quy n còn ph i tr i qua m t th i gian thu ư c k t qu t t p. dài m i ban hành ư c hi n pháp. Riêng ti n hành so n th o hi n pháp, theo nư c ta, do ng ta nh n th c ư c ý nghĩa S c l nh ngày 20/9/1945, U ban d th o to l n c a hi n pháp nên m c dù hoàn c nh hi n pháp do Ch t ch Chính ph H Chí lúc b y gi ang r t khó khăn, H Ch t ch Minh ng u ư c thành l p. Tháng ã ch trương nhanh chóng ban hành hi n 11/1945 D án hi n pháp Vi t Nam ư c pháp. Ngay t phiên h p u tiên c a Chính công b trên Công báo v i m c ích cho ph lâm th i ngày 3/9/1945, Ngư i ã nhân dân Vi t Nam d vào vi c l p hi n ngh Chính ph s m t ch c cu c tuy n c pháp c a nư c nhà, ai mu n s a, ki n ngh và xây d ng hi n pháp nh m trư c h t là ban i u gì thì g i n B tư pháp. T i kì h p b quy n dân ch c a nhân dân và t ó th hai Qu c h i khoá I ngày 9/11/1946, D h p th c hoá chính quy n. Ngư i nói: th o hi n pháp ư c thông qua. B n hi n “Trư c ta ã b ch quân ch chuyên ch pháp u tiên c a nư c ta ra i th hi n cai tr , r i n ch th c dân không kém úng tư tư ng ch o c a ng và Ch t ch ph n chuyên ch , nên nư c ta không có hi n H Chí Minh là oàn k t toàn dân không pháp, nhân dân ta không ư c hư ng quy n phân bi t nòi gi ng, gái trai, giàu nghèo, giai t do dân ch . Chúng ta ph i có m t hi n c p, tôn giáo; t t c cho cu c u tranh giành pháp dân ch . Tôi ngh Chính ph ph i t c l p cho dân t c, b o m các quy n t ch c càng s m càng hay cu c tuy n c v i do dân ch cho nhân dân và xây d ng m t ch ph thông u phi u”,(1) "Ph i b u ngay Qu c h i, càng s m càng t t. Bên * Trung tâm công tác lí lu n trong thì nhân dân tin tư ng thêm vào ch y ban trung ương M t tr n T qu c Vi t Nam 10 t¹p chÝ luËt häc sè 10/2010
nghiªn cøu - trao ®æi chính quy n m nh m , sáng su t c a nhân liên minh công - nông, xác l p h th ng dân. Do tình hình chi n tranh ang lan r ng, chuyên chính vô s n... Cách m ng ã cho nên Hi n pháp năm 1946 chưa ư c chuy n sang giai o n m i. công b th c hi n m t cách chính th c. Hi n pháp năm 1946 ư c ban hành Qu c h i giao cho Ban thư ng v Qu c h i trong b i c nh t nư c m i giành ư c c cùng v i Chính ph quy nh vi c thi hành l p, c n ph i oàn k t c nư c hoàn thành Hi n pháp. Tuỳ tình hình c th mà ưa các cu c cách m ng dân ch nhân dân n ây quy nh Hi n pháp ra th c hi n trên th c t . có nhi u i m không còn phù h p. C n thi t Trong quá trình th c hi n Hi n pháp này ph i s a i Hi n pháp cho phù h p v i tình có vi c Qu c h i (Ngh vi n nhân dân) thông hình và nhi m v m i. qua Lu t c i cách ru ng t năm 1953. So B n Hi n pháp s a i ư c kì h p th v i Hi n pháp thì Lu t này ã làm thay i 11 Qu c h i khoá I thông qua vào ngày n i dung quy nh t i i u 12 c a Hi n pháp 31/12/1959 và ư c Ch t ch nư c công b năm 1946 là: “Quy n tư h u tài s n c a thi hành vào ngày 1/1/1960 và sau này công dân ư c b o m”. ây là bư c i thư ng ư c g i là Hi n pháp năm 1959. c n thi t th c hi n ngư i cày có ru ng, Hi n pháp năm 1959 ư c ban hành áp chuy n d n lên ch công h u v tư li u d ng cho c nư c v i m c tiêu xây d ng s n xu t phù h p v i ch xã h i ch ch nghĩa xã h i mi n B c và u tranh nghĩa mà ta ang hư ng t i. m b o th ng nh t nư c nhà nhưng ch y u là i tính pháp lí, Lu t ã ư c thông qua b ng v i mi n B c. Nh ng quy nh c a Hi n th t c a s c bi t (2/3 t ng s i bi u pháp xác l p ch xã h i ch nghĩa mi n gi ng như Hi n pháp). B c. Do v y, ây là hi n pháp xã h i ch 1.2. Ban hành Hi n pháp năm 1959 nghĩa nhưng m i trong ph m vi n a nư c. Sau chi n th ng l ch s i n Biên Ph , Do hoàn c nh lúc b y gi là mi n Nam mi n B c ư c gi i phóng i lên xây d ng v n còn ang ph i ti n hành cu c cách m ng ch nghĩa xã h i, còn mi n Nam ti p t c hoàn dân ch nhân dân nên trong Hi n pháp năm thành cu c cách m ng dân ch nhân dân. 1959 v n còn có các quy nh th hi n tính Th c hi n ư ng l i c a ng, mi n ch t dân ch nhân dân (hay có th nói còn B c ã ti n hành m nh m công cu c khôi rơi r t các y u t dân ch nhân dân) như ph c kinh t , phát tri n văn hoá và ti n vi c quy nh v hình th c chính th nư c ta hành c i t o xã h i ch nghĩa và h p tác v n là dân ch nhân dân ( i u 2), v n còn hoá trong công nghi p, thương nghi p, th a nh n hình th c s h u c a ngư i lao nông nghi p. i s ng chính tr c a t ng riêng l và s h u c a các nhà tư s n nư c cũng có nh ng thay i l n: s công dân t c, b o h quy n s h u v ru ng t khai vai trò lãnh o c a ng, th c hi n và các tư li u s n xu t khác ( i u 11, i u t¹p chÝ luËt häc sè 10/2010 11
nghiªn cøu - trao ®æi 14); quan h t ch c quy n l c trong các cơ 1.3. Ban hành, s a i Hi n pháp năm 1980 quan nhà nư c c p cao chưa hoàn toàn áp Sau th ng l i mùa xuân năm 1975, mi n d ng tri t nguyên t c t p quy n xã h i Nam ư c hoàn toàn gi i phóng, c nư c ch nghĩa. Song v tính ch t, ây là b n hi n th ng nh t cùng i lên ch nghĩa xã h i. pháp xã h i ch nghĩa u tiên c a nư c ta. Hi n pháp năm 1959 m c dù là hi n Hi n pháp năm 1959 v i nh ng n i dung pháp xã h i ch nghĩa mi n B c và sau l n nêu trên ã ghi nh n nh ng th ng l i khi th ng nh t nư c nhà v m t nhà nư c bư c u c a s nghi p cách m ng xã h i ư c Qu c h i chung c a c nư c quy ch nghĩa mi n B c và là cơ s pháp lí nh áp d ng trên ph m vi toàn qu c song ti n hành các nhi m v c ng c mi n B c, trong i u ki n m i ã tr nên không còn ưa mi n B c quá lên ch nghĩa xã h i và phù h p. C n thi t ph i có hi n pháp m i ti p t c cu c u tranh gi i phóng mi n Nam ghi nh n nh ng thành qu mà cách ti n t i th ng nh t nư c nhà. m ng Vi t Nam ã giành ư c qua n a th S phát tri n sau này c a cách m ng k u tranh và làm cơ s pháp lí cho công Vi t Nam ã d n n s ra i mi n Nam cu c xây d ng ch nghĩa xã h i trên ph m m t chính th v i các th ch : M t tr n dân vi c nư c. t c gi i phóng mi n Nam Vi t Nam, Chính B n hi n pháp m i ư c xúc ti n xây ph cách m ng lâm th i C ng hoà mi n d ng t nh ng năm 1977 - 1978, có b ch ng Nam Vi t Nam, H i ng c v n, các u ban l i trong th i gian chi n tranh biên gi i phía gi i phóng, có hi n pháp là Cương lĩnh c a Tây Nam và phía B c, qua nhi u l n l y ý M t tr n dân t c gi i phóng mi n Nam Vi t ki n c a cán b và nhân dân ã ư c Qu c Nam, qu c kì, qu c ca và các lu t l riêng. h i khoá VI kì h p th b y thông qua ngày Sau khi nư c nhà th ng nh t v m t nhà 18/12/1980. nư c năm 1976, t i kì h p u tiên c a Qu c Hi n pháp năm 1980 quy nh ch xã h i chung th ng nh t (Qu c h i khoá VI), h i ch nghĩa ã và ang xây d ng. ó là Qu c h i ã ra ngh quy t áp d ng Hi n b n hi n pháp xã h i ch nghĩa th hai. pháp năm 1959 cho c mi n Nam trong khi Hi n pháp năm 1980 có nhi u ý nghĩa ch có Hi n pháp m i c a nư c Vi t Nam l n. Trư c h t, ó là hi n pháp c a th i kì th ng nh t cùng i lên ch nghĩa xã h i. Xét quá xây d ng ch nghĩa xã h i trên trên góc s a i, b sung Hi n pháp thì ph m vi c nư c. Th hai, ó là hi n pháp ây là s m r ng không gian áp d ng c a th ch hoá quy n làm ch t p th c a Hi n pháp năm 1959 có tính ch t thay th nhân dân trên t t c các m t t chính tr , cho c h th ng chính tr C ng hoà mi n kinh t n văn hoá, xã h i và tham gia Nam Vi t Nam trư c ây. ó là s s a i, qu n lí nhà nư c. Ý nghĩa th ba cũng b sung l n c a Hi n pháp. không kém ph n quan tr ng c a Hi n pháp 12 t¹p chÝ luËt häc sè 10/2010
nghiªn cøu - trao ®æi năm 1980 là hi n pháp th ng nh t t nư c 1.4. Ban hành, s a i, b sung Hi n v m i m t. N u như v i các ngh quy t pháp năm 1992 c a Qu c h i năm 1976 nư c ta m i th ng T gi a nh ng năm 80 c a th k XX, nh t ư c v m t nhà nư c còn trên các nh n th y nh ng h n ch , sai l m do ch phương di n khác v kinh t , xã h i và c quan, nóng v i trong th c ti n xây d ng ch pháp lu t gi a hai mi n v n còn có s khác nghĩa xã h i nư c ta (và c các nư c xã bi t thì hi n pháp m i ra i ã ưa t t c h i ch nghĩa khác), ng ta ã ra và các quan h tr thành th ng nh t, không phát ng công cu c i m i toàn di n t còn có nh ng khác bi t. nư c. Công cu c i m i ư c b t u b ng i h i i bi u toàn qu c l n th VI i m i kinh t v i vi c phát tri n kinh t c a ng (năm 1986) ra ư ng l i i hàng hoá nhi u thành ph n theo cơ ch th m i t nư c. Th c hi n ư ng l i ó mà trư ng dư i s qu n lí c a Nhà nư c và trư c h t là i m i v kinh t òi h i ph i bư c u ã thu ư c nh ng th ng l i áng có ch , th ch m i v kinh t th k . thúc y và t o i u ki n qu n lí có trư ng nhi u thành ph n. Trong khi chưa hi u qu n n kinh t th trư ng chúng ta b t s a i ư c Hi n pháp, Nhà nư c ta ã tay vào công cu c i m i chính tr , c th cho ban hành m t s lu t mà v tính ch t i m i b máy nhà nư c trư c h t là b thì óng vai trò như s a Hi n pháp, i n máy hành chính, c i cách th t c hành chính. hình là Lu t doanh nghi p tư nhân và Lu t T t c nh ng thay i ó t ra yêu c u công ti ngày 21/12/1990 (không k trư c s a i Hi n pháp năm 1980 b o m thích ó vào năm 1988 ã ban hành 03 ngh nh ng v i i u ki n m i. c a H i ng b trư ng (Ngh nh s 27, Qua nhi u l n ti p thu, ch nh lí, tháng 28, 29) cũng có tính ch t như v y). Do ý 12/1991 b n D th o Hi n pháp s a i l n th c ư c tính “lu t có tính hi n pháp” c a hai lu t này nên khi thông qua Qu c h i th 3 ã ư c ưa ra l y ý ki n nhân dân. cũng ã theo th t c a s c bi t gi ng Trên cơ s ti p thu óng góp c a nhân dân, như thông qua Hi n pháp v i 2/3 t ng s U ban so n th o Hi n pháp ã ưa ra b n i bi u tán thành. D th o l n th 4 trình Qu c h i khoá VIII S a i, b sung chính th c Hi n pháp xem xét thông qua t i kì h p th 11 ngày giai o n này là Ngh quy t c a Qu c h i 15/4/1992 và ư c công b thi hành ngày ngày 22/12/1988 s a i v L i nói u và 18/4/1992. B n Hi n pháp này ư c g i Ngh quy t ngày 30/6/1989 s a i, b sung chính th c là Hi n pháp năm 1992. 7 i u c a Hi n pháp trong ó quy nh m i Sau g n 10 năm th c hi n, n cu i v h i ng nhân dân có thư ng tr c h i năm 2001, Hi n pháp năm 1992 ã ư c ng nhân dân. Qu c h i khoá X, kì h p th 10 ra Ngh t¹p chÝ luËt häc sè 10/2010 13
nghiªn cøu - trao ®æi quy t s a i, b sung m t s i u quy 2. M t s nh n xét, ánh giá quy trình nh rõ hơn m t s v n mà khi ban hành ban hành, s a i, b sung hi n pháp Vi t Hi n pháp năm 1992 chưa k p ánh giá t ng Nam qua kinh nghi m c a các nư c trên k t ưa vào (như v n xây d ng nhà th gi i nư c pháp quy n XHCN, i m i vi n 2.1. V th m quy n ban hành và s a i ki m sát nhân dân), quy nh rõ hơn v ch hi n pháp kinh t , văn hoá, xã h i… nh m áp ng Theo quy nh c a t t c hi n pháp Vi t hơn n a các yêu c u c a giai o n phát Nam (Hi n pháp năm 1946 quy nh L i tri n m i c a t nư c. nói u và i u 70, các hi n pháp sau tương Hi n pháp năm 1992 m u m t giai ng là các i u 50, 83 và 84), vi c ban hành, o n phát tri n m i c a cách m ng Vi t s a i hi n pháp là do Ngh vi n nhân Nam, là Hi n pháp y m nh công cu c i dân/Qu c h i quy t nh v i th t c b phi u a s c bi t (riêng i v i Hi n pháp m i toàn di n t nư c. Hi n pháp ã c ng năm 1946 vi c ban hành ho c s a i còn c nh ng thành t u bư c u trong công ph i ưa ra nhân dân phúc quy t (các i u cu c i m i kinh t , chính tr , văn hoá, t 21, 32, 70)). sau i h i i bi u toàn qu c l n th VI N u so v i kinh nghi m th gi i v m t c a ng c ng s n Vi t Nam, nh rõ nh ng này thì có th th y: nhi m v cho nh ng năm t i theo Cương Ngo i tr các nư c có hi n pháp b t lĩnh và Chi n lư c phát tri n kinh t -xã h i thành văn, t c hi n pháp là t p h p các o c a i h i ng toàn qu c l n th VII. lu t ư c các cơ quan nhà nư c (ngh vi n, ư c ban hành trong tình hình th gi i nguyên th qu c gia, chính ph ) ban hành ang có nh ng bi n ng ph c t p, trong theo th t c thông thư ng như m t o lu t i u ki n công cu c i m i m c dù ã th m chí còn là các t p t c, truy n th ng, các dành ư c m t s th ng l i nhưng còn r t án l , tín i u tôn giáo như Anh, Israel… nhi u khó khăn, thách th c, Hi n pháp các nư c có hi n pháp thành văn u òi h i năm 1992 là bi u hi n s ng tâm, nh t ch th ban hành là ch th r t c bi t v i trí cao c a ng và nhân dân ta trong trình t thông qua ch t ch . Ch th ó trư c vi c ti p t c con ư ng xây d ng ch h t là nhân dân (nhi u nư c, ví d như nư c nghĩa xã h i. t o cơ s pháp lí cho s Nga hi n nay) thông qua hình th c trưng c u i m i ti p t c, ph c v s nghi p h i dân ý. Th n là qu c h i hay h i ng nh p qu c t ngày càng sâu r ng, hoàn ư c b u ra ch thông qua hi n pháp g i thi n hơn n a h th ng chính tr , th ch là qu c h i/h i ng l p hi n sau ó gi i tán nhà nư c trong giai o n m i ang t ra l p ra qu c h i l p pháp theo hi n pháp vi c ti p t c s a i hi n pháp. (ví d , nư c M và nư c ta năm 1946, 14 t¹p chÝ luËt häc sè 10/2010
nghiªn cøu - trao ®æi Qu c h i ư c b u cũng là qu c h i l p dân ho c chí ít ph i là qu c h i l p hi n như hi n, l ra s ư c thay th b i ngh vi n Qu c h i năm 1946 ban hành hi n pháp, còn nhân dân theo quy nh c a Hi n pháp ư c vi c s a i, b sung thì có th ti p t c thông qua song do hoàn c nh kháng chi n cho Qu c h i ương nhi m th c hi n nhưng ang lan r ng nên Hi n pháp sau khi thông sau ó ph i ư c ưa ra cho nhân dân qua ã không ư c phúc quy t, không công phúc quy t. b thi hành, do ó ngh vi n nhân dân cũng V ý ki n trên, chúng tôi cho r ng xét không ư c thành l p và qu c h i l p hi n trên phương di n dân ch thì r t áng lưu ý ti p t c t n t i tr thành qu c h i l p pháp). song trên phương di n th c t thì c n ph i có Ti p n là i h i nhân dân – cơ quan i nh ng i u ki n nh t nh. Vi c t ch c di n cũng ư c b u ra theo nhi m kì nhưng thông qua hi n pháp b ng trưng c u dân ý ch y u t p trung vào ch c năng l p hi n, òi h i ph i có lu t trưng c u dân ý và t b u các ch c s c cao c p c a Nhà nư c, ch c công phu, k t qu ph thu c nhi u vào quy t nh nh ng v n tr ng i c a t s tuyên truy n, v n ng, gi i thích, c nư c trong ó quan tr ng là vi c phê chu n bi t còn ph thu c vào trình dân trí. Vi c nh ng hi p ư c qu c t quan tr ng (ví d thành l p h i ng/qu c h i l p hi n như i h i nhân dân Trung Qu c, i h i thông qua hi n pháp cũng ít ph bi n trên i bi u nhân dân Liên Xô th i kì Goocbach p, th gi i vì vi c thành l p (b u c ) ra hai i h i nhân dân Indonesia…) và cu i cùng qu c h i v i th i gian r t g n nhau thư ng là qu c h i/ngh vi n l p pháp ( a s các ph c t p. Ph bi n hơn c v n là trao quy n nư c). i v i cơ quan l p hi n là qu c ban hành và s a i hi n pháp cho i h i h i/ngh vi n l p pháp thì thư ng òi h i hi n nhân dân, ngh vi n/qu c h i l p pháp t c pháp ư c thông qua v i th t c a s c l y qu c h i l p pháp làm qu c h i l p hi n. bi t 2/3 ho c 3/4 trên t ng s i bi u, sau ó b o m dân ch và ch t ch cũng như còn ph i ư c nguyên th qu c gia (vua, t ng tính t i cao c a hi n pháp, các nư c theo th ng) xem xét công b ho c ưa ra cho nhân cách này thư ng quy nh th t c thông qua, dân phúc quy t (như là phê chu n). s a i hi n pháp m t cách ch t ch hơn. Hi n pháp nư c ta quy nh cho Qu c N u v i lu t, thư ng vi c bi u quy t thông h i có quy n ban hành và s a i hi n pháp qua ch c n có quá bán t ng s i bi u qu c v i th t c a s c bi t (2/3) cơ b n cũng h i l p pháp ng ý là thì i v i hi n là phù h p v i xu th chung trên th gi i. pháp là ph i 2/3, ho c 3/4 t ng s i bi u. Hơn n a, Qu c h i nư c ta ư c coi là cơ Hơn n a, sau khi ã ư c thông qua thì hi n quan quy n l c nhà nư c cao nh t thì quy n pháp còn ph i ư c ưa ra cho nguyên th ó là h p lí. Tuy nhiên trên di n àn khoa qu c gia (vua, t ng th ng) phê chu n ho c h c nhi u ý ki n ngh nên cho nhân nhân dân b phi u phúc quy t... Nư c ta, t¹p chÝ luËt häc sè 10/2010 15
nghiªn cøu - trao ®æi n u có v n d ng thì cũng nên như v y, t c - Do Ch t ch Qu c h i ngh (năm v n cho Qu c h i ban hành, s a i, b 1989 ngh s a i Hi n pháp năm 1980 sung hi n pháp nhưng t o i u ki n t t hơn ban hành Hi n pháp năm 1992). cho s tham gia c a ông o nhân dân vào Sau khi xem xét ngh v vi c chu n b quá trình này dư i hai hình th c: th o lu n ban hành ho c s a i hi n pháp, n u Qu c toàn dân và sau ó là nhân dân phúc quy t. h i tán thành thì Qu c h i thành l p U ban 2.2. V trình t , th t c ban hành và s a d th o hi n pháp v i thành ph n là nh ng i hi n pháp ngư i i di n các cơ quan nhà nư c như Xu t phát t quy n l p hi n duy nh t c a Qu c h i, Ch t ch nư c, Chính ph , các cơ Qu c h i, vi c so n th o, thông qua, công b quan tư pháp, các cơ quan c a ng, M t hi n pháp, s a i hi n pháp và trình t , th tr n và các t ch c chính tr -xã h i khác, t c gi i thích hi n pháp u do Qu c h i quy t m t s chuyên gia pháp lí có trình cao, có nh và quy nh. Tuy nhiên, cho n nay, kinh nghi m trong ho t ng xây d ng pháp Qu c h i chưa ban hành m t lu t ho c ngh lu t… Ch t ch U ban d th o hi n pháp có quy t quy nh c th v trình t , th t c này. th là Ch t ch nư c, Ch t ch H i ng nhà Quy trình ư c th c hi n trong các l n ban nư c, Ch t ch U ban thư ng v Qu c h i hành và s a i, b sung hi n pháp ch y u ho c Ch t ch Qu c h i. Có th nói, v i u d a vào các quy nh mang tính nguyên thành ph n như v y, U ban d th o hi n t c c a hi n pháp, có k th a và phát tri n, pháp th c s là cơ quan i di n cho ý chí, i m i phù h p v i i u ki n c th nh m nguy n v ng c a các t ng l p nhân dân, các cao dân ch , ng th i b o m ch t ch dân t c. U ban này có nhi m v so n th o v nguyên t c pháp lí. Có th th y quy trình d th o hi n pháp ho c d th o ngh quy t l p hi n nư c ta g m các th t c sau ây: s a i, b sung m t s i u c a hi n pháp + ngh và quy t nh vi c ban hành và t trình; nghiên c u, ti p thu ý ki n óng hi n pháp ho c s a i, b sung hi n pháp: góp c a các i bi u Qu c h i, các ngành, Vi c này do nhi u ch th khác nhau các c p và nhân dân ch nh lí d th o văn th c hi n: b n trình Qu c h i xem xét, thông qua. - Do Chính ph ngh (năm 1945 ngh + So n th o d án (t trình và d th o so n th o, ban hành Hi n pháp năm 1946); văn b n): - Do cơ quan thư ng tr c c a Qu c h i Vi c so n th o d th o v hi n pháp ngh (năm 1957 Ban thư ng v Qu c h i ư c ti n hành theo trình t : t ng k t th c ngh s a i Hi n pháp năm 1946 ban ti n vi c thi hành hi n pháp; nghiên c u hành Hi n pháp năm 1959 và năm 2001 U ư ng l i, ch trương, chính sách c a ban thư ng v Qu c h i ngh s a i, b ng; kh o sát, ánh giá th c tr ng quan h sung m t s i u c a Hi n pháp năm 1992); xã h i thu c ph m vi n i dung c n ngh 16 t¹p chÝ luËt häc sè 10/2010
nghiªn cøu - trao ®æi s a i, b sung; l p cương so n th o s a i, b sung m t s i u c a hi n pháp: văn b n, biên so n d th o văn b n; chu n Khi ti n hành xem xét, thông qua d b t trình và tài li u liên quan n d án th o hi n pháp ho c d th o ngh quy t s a (d th o hi n pháp ho c ngh quy t s a i, i, b sung m t s i u c a hi n pháp, b sung hi n pháp) và trình ra trư c kì h p Qu c h i thư ng v n d ng các quy nh c a Qu c h i. Khác v i quy trình xây d ng lu t, vi c xem xét, thông qua lu t. Hi n pháp là pháp l nh, quy trình l p hi n không có công o lu t cơ b n, có v trí c bi t quan tr ng o n th m nh, th m tra. nên Qu c h i thư ng xem xét, thông qua t i + L y ý ki n óng góp c a các ngành, hai kì h p. Theo ó, t i kì h p th nh t, U các c p, các t ch c oàn th nhân dân; công ban d th o hi n pháp trình Qu c h i v d b l y ý ki n r ng rãi c a nhân dân i v i án và Qu c h i th o lu n, cho ý ki n v d th o hi n pháp/hi n pháp s a i ho c d nh ng n i dung cơ b n và nh ng v n l n th o ngh quy t s a i, b sung m t s i u còn có ý ki n khác nhau c a d th o. Trong c a hi n pháp: th i gian gi a hai kì h p, d th o hi n pháp ây là th t c không th thi u trong ho t ho c d th o ngh quy t s a i, b sung ng l p hi n và l p pháp nói chung. Ho t m t s i u c a hi n pháp ư c công b ng này có th di n ra t i t t c các công l y ý ki n nhân dân; U ban d th o hi n o n c a quy trình l p hi n v i nhi u hình pháp t ch c vi c nghiên c u, ti p thu ý ki n th c khác nhau, c tr c ti p và gián ti p c a các v i bi u Qu c h i, c a nhân dân, nhưng t p trung nh t là sau khi d th o ư c các ngành, các c p ch nh lí d th o văn công b nhân dân, các ngành, các c p b n. T i kì h p th hai, U ban d th o hi n óng góp ý ki n. Vi c l y ý ki n c a nhân pháp trình Qu c h i báo cáo gi i trình ti p dân, các ngành, các c p thư ng ư c ti n thu, ch nh lí; Qu c h i nghe c b n d th o hành sau khi Qu c h i ã th o lu n, cho ý ã ư c ti p thu, ch nh lí và th o lu n v ki n bư c u vào d th o hi n pháp ho c m ts v n còn có ý ki n khác nhau; b n d th o ngh quy t s a i, b sung m t s d th o văn b n ư c ch nh lí l n cu i trên i u c a hi n pháp. Ý ki n óng góp c a các cơ s ti p thu ý ki n c a các v i bi u ngành các c p, các t ch c oàn th nhân Qu c h i sau ó ư c trình Qu c h i xem dân và nhân dân nói chung ư c U ban d xét, bi u quy t thông qua. th o hi n pháp t ng h p y , t ch c + Công b hi n pháp/hi n pháp s a i nghiên c u, ti p thu hoàn thi n d th o ho c ngh quy t s a i, b sung m t s i u văn b n, b o m ch t lư ng c v n i dung c a hi n pháp: và hình th c, th c s là s n ph m k t tinh trí Vi c công b hi n pháp m i ho c ngh tu c a toàn dân, trình Qu c h i xem xét. quy t s a i, b sung m t s i u c a hi n + Xem xét, thông qua d th o hi n pháp/ pháp do Ch t ch nư c (ho c Ch t ch H i hi n pháp s a i ho c d th o ngh quy t ng nhà nư c) th c hi n. Riêng Hi n pháp t¹p chÝ luËt häc sè 10/2010 17
nghiªn cøu - trao ®æi năm 1946, do i u ki n t nư c có chi n các văn b n, quy ch v ph n bi n xã h i, tranh nên sau khi thông qua Qu c h i ã ra Lu t trưng c u dân ý mà Nhà nư c ta ang ngh quy t u nhi m Chính ph và Ban xúc ti n là r t có ý nghĩa có th v n d ng thư ng v Qu c h i ch u trách nhi m t ch c t ch c các khâu này. thi hành Hi n pháp m t cách thích h p. 2.3. V vi c s a i, b sung hi n pháp V i nh ng trình t , th t c như trên, có theo ki u c thù dư i hình th c ban hành th th y quy trình l p hi n nư c ta cũng các o lu t thư ng nhưng theo quy trình ban không khác nhi u so v i quy trình chung c a hành, s a i Hi n pháp các nư c trên th gi i. So v i quy trình ban nư c ta, trong quá trình thi hành các hành b ng trưng c u dân ý hay b ng qu c h i hi n pháp Vi t Nam, ngoài nh ng l n t ch c l p hi n ho c i h i nhân dân thì quy trình s a i, b sung hi n pháp m t cách chính này có nh ng ưu vi t nh t nh: ít r i ro hơn th c (như năm 1988, 1989 s a i, b sung (so v i trưng c u dân ý vì trong trưng c u dân Hi n pháp năm 1980, năm 2001 s a i, b ý nhân dân ch có m t s l a ch n ng ý sung Hi n pháp năm 1992) thì còn có nh ng ho c không nên k t qu ph thu c r t l n vào l n Nhà nư c ta ban hành các văn b n (các trình dân trí c a nhân dân), tranh th ư c lu t, ngh quy t c a Qu c h i, th m chí c nhi u ý ki n c a ông o các t ng l p nhân ngh nh c a Chính ph ) th ch hoá dân (so v i qu c h i l p hi n và i h i nhân ư ng l i, chính sách m i c a ng có n i dân vì trong cơ ch này ã có ông o i dung khác v i quy nh c a Hi n pháp hi n di n nên thư ng không t ch c l y ý ki n hành như: Lu t c i cách ru ng t năm 1953, nhân dân n a). N u có khi m khuy t thì ó là Ngh quy t c a Qu c h i khoá VI quy nh cơ ch này ph n nhi u còn mang n ng tính áp d ng Hi n pháp năm 1959 cho c mi n ch quan c a nh ng cơ c u có th m quy n, Nam trong khi ch Hi n pháp m i, các Lu t ph n nhi u theo ý ã nh s n, thi u tôn tr ng doanh nghi p tư nhân và Lu t công ti tháng và không t ch c ti p thu nghiêm túc ý ki n 12/1990 nêu trên nhưng v i ý th c như là óng góp c a nhân dân. V ph n nhân dân, s a i, b sung Hi n pháp nên ã ti n hành cũng t th c tr ng ó mà có tâm lí th ơ, theo quy trình ban hành Hi n pháp (thông không quan tâm, không th hi n h t trách qua v i a s c bi t). Theo chúng tôi, nên nhi m c a mình, óng góp qua loa, i khái. nhìn nh n phương pháp này m t tích c c i u này có th kh c ph c ư c b ng vi c c a nó là ã áp ng k p th i vi c i u ch nh nêu cao ý th c trách nhi m c a c hai bên và các v n m i phát sinh. Kinh nghi m th quan tr ng hơn là chuy n sang óng góp theo gi i v phương th c này cũng khá ph bi n: cơ ch ph n bi n xã h i. Sau khi D th o Hi n pháp M s a i, b sung ch y u b ng ư c thông qua, c n thi t cho nhân dân ư c phương th c này (cho n nay ã có 27 l n th hi n chính ki n m t l n n a dư i hình ban hành lu t s a i, b sung – ư c g i là th c phúc quy t. Vi c ban hành và th c hi n các tu chính hi n pháp); Hi n pháp Liên Xô 18 t¹p chÝ luËt häc sè 10/2010
nghiªn cøu - trao ®æi (cũ) nh ng năm 1960 - 1980 c a th k trư c nh ng giá tr ti n b c a ch nghĩa l p hi n h u như ư c s a i, b sung hàng năm b i th gi i. Qua các giai o n phát tri n, Nhà các ngh quy t, lu t c a Xô vi t t i cao Liên nư c ta luôn coi tr ng vi c ban hành hi n Xô, Pháp l nh c a oàn Ch t ch Xô vi t t i pháp ban b quy n t do dân ch c a cao, trong ó s a nhi u nh t là v s lư ng và nhân dân, h p th c hoá chính quy n và b ng tên g i các b , u ban nhà nư c trong H i hi n pháp quy nh ra phương th c t ch c ng b trư ng Liên Xô; Liên bang Nga sau và th c hi n quy n l c nhân dân "theo khi chuy n i ch , trư c khi ban hành nh ng lí tư ng dân quy n". Theo s phát Hi n pháp năm 1993 ã ra Lu t v quy n s tri n c a xã h i Vi t Nam, hi n pháp luôn h u t ai, t i ó xác l p ch tư h u v ư c Nhà nư c quan tâm s a i, b sung t ai, có ý nghĩa như s a Hi n pháp. Vi c b o m hi n nh y nh ng quan h xã chúng ta làm như v y trong th i gian qua h i cơ b n làm n n t ng pháp lí cho s phát không ph i thư ng xuyên, tràn lan mà ch tri n c a t nư c. trong trư ng h p do yêu c u c p thi t b t V i hình th c là hi n pháp thành văn, bu c, không th không làm nhưng xem ra hi n pháp Vi t Nam thu c lo i khó s a i, cũng là phù h p v i th c t c a th gi i ch b sung. S khó thay i này b o m tính không ph i là không phù h p ho c là “vi pháp lí t i cao c a hi n pháp so v i các o hi n”. Thi t nghĩ ngay trong giai o n hi n lu t khác, là cơ s cho vi c b o m tính n nay, có nh ng v n c p bách t ra nhưng nh c a ch nhà nư c. Tuy nhiên, quy ng n Hi n pháp mà chúng ta chưa th t trình ó cũng r t uy n chuy n có th m ch c s a i, b sung Hi n pháp theo ki u chính th c ngay ư c thì cũng không nên câu b o cho hi n pháp luôn ư c k p th i ph n n mà v n có th gi i quy t theo phương th c ánh nh ng thay i l n c a xã h i. So v i này. Ví d như trư ng h p quy t nh không các nư c trên th gi i, quy trình ban hành, t ch c h i ng nhân dân huy n, qu n và s a i, b sung hi n pháp nư c ta cơ b n là phư ng ngay t năm 2011 thì không nh t không thua kém, ngo i tr m t s i m mà thi t ph i t ch c s a Hi n pháp (vì quá v i chúng tôi ã phân tích trong bài. Hi v ng vã) mà có th ban hành Lu t v t ch c chính nh ng i u này s ti p t c phát huy trong quy n a phương theo ki u trên quy nh. th i gian t i. Và s là r t t t n u như nh ng Cách làm này giúp chúng ta có ư c cơ s trình t , th t c này ư c pháp i n hoá y pháp lí m i k p th i i u ch nh nh ng v n (vào ngay trong Hi n pháp ho c trong ã chín mu i, l i tránh ph i s a Hi n pháp m t o lu t)./. m t cách “v i vàng, c p r p”, ch h i i u (1).Xem: H Chí Minh, Toàn t p, Nxb. Chính tr ki n thì s a l n Hi n pháp luôn m t th . qu c gia, Hà N i, 1995, T p 4, tr. 8. L ch s l p hi n Vi t Nam cho th y (2).Xem: H Chí Minh, Toàn t p, Nxb. Chính tr chúng ta ã nh n th c và v n d ng ư c qu c gia, Hà N i, 1995, T p 4, tr. 133. t¹p chÝ luËt häc sè 10/2010 19

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.15: Bộ Đồ Án Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Cơ Khí

65 tài liệu

2428 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.