intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Báo cáo " Suy nghĩ về dự thảo luật di sản văn hoá"

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST
Báo xấu
81
lượt xem 3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Suy nghĩ về dự thảo luật di sản văn hoá Những điểm hạn chế về quyền khiếu kiện trong lĩnh vực thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trước khi Luật tố tụng hành chính có hiệu lực 2.1. Quyền khiếu kiện và quyền khiếu nại Những điểm hạn chế về quyền khiếu kiện trong lĩnh vực thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trước khi Luật tố tụng hành chính có hiệu lực 2.1. Quyền khiếu kiện và quyền khiếu nại...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Suy nghĩ về dự thảo luật di sản văn hoá"

  1. X©y dùng ph¸p luËt suy nghÜ vÒ dù th¶o LuËt di s¶n v¨n ho¸(1) PGS.TS. Lª Hång H¹nh * B ¶o vÖ di s¶n v¨n ho¸ cña d©n téc l mét trong nh÷ng yªu cÇu cÊp b¸ch cña Nh n−íc v nh©n d©n ta hiÖn nay. ViÖc chuyÓn ý thøc hay vÒ v¨n ho¸ ® huû ho¹i nhiÒu gi¸ trÞ v¨n ho¸ m cha «ng ta ® ®Ó l¹i. Vai trß cña ph¸p luËt trong viÖc b¶o vÖ sang c¬ chÕ kinh tÕ thÞ tr−êng ® mang l¹i c¸c di s¶n v¨n ho¸ l cùc k× to lín. Tuy nhiªn, cho ®Êt n−íc ta nh÷ng th nh tùu to lín trong gi¸ trÞ hiÖn thùc v hiÖu lùc cña LuËt di s¶n nhiÒu mÆt song còng mang l¹i kh«ng Ýt nh÷ng v¨n hãa phô thuéc rÊt nhiÒu v o néi dung cña t¸c ®éng tiªu cùc m ®Æc biÖt l sù huû ho¹i LuËt. Trong ph¹m vi b i viÕt n y, chóng t«i vÒ m«i tr−êng, huû ho¹i nh÷ng di s¶n v¨n ho¸ chØ xin ®Ò cËp mét sè vÊn ®Ò lÝ luËn vÒ nh÷ng cña d©n téc. Nh÷ng gi¸ trÞ tiÒn tÖ v vËt chÊt ph¹m trï ph¸p lÝ ®−îc nªu ra trong Dù th¶o kh¸c mÊt ®i cã thÓ lÊy l¹i ®−îc cßn nh÷ng gi¸ LuËt di s¶n v¨n ho¸ (sau ®©y gäi t¾t l Dù trÞ tinh thÇn, nh÷ng di s¶n v¨n ho¸ khi ® bÞ th¶o). x©m h¹i hoÆc bÞ ®¸nh c¾p th× sÏ khã cã kh¶ 1. VÒ mét sè kh¸i niÖm ®−îc sö dông n¨ng phôc håi hoÆc t×m l¹i ®−îc. V× vËy, b¶o trong Dù th¶o LuËt di s¶n v¨n ho¸ vÖ c¸c di s¶n v¨n ho¸ tinh thÇn v vËt thÓ cÇn §èi t−îng ®iÒu chØnh cña LuËt di s¶n v¨n ph¶i ®−îc nh×n nhËn mét c¸ch ®óng ®¾n, dï muén song còng ph¶i cÇn t×m mäi biÖn ph¸p ho¸ l c¸c quan hÖ x héi ph¸t sinh xung b¶o vÖ nh÷ng di s¶n v¨n ho¸ cßn l¹i cho quanh viÖc së h÷u, chuyÓn nh−îng, mua b¸n, mu«n ®êi sau. Víi suy nghÜ nh− vËy, chóng thõa kÕ v qu¶n lÝ c¸c di s¶n v¨n ho¸. V× vËy, t«i cho r»ng viÖc x©y dùng v ban h nh LuËt viÖc x¸c ®Þnh râ thÕ n o l di s¶n v¨n ho¸ cã di s¶n v¨n ho¸ cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng. ý nghÜa quan träng ®Æc biÖt ®èi víi néi h m Qu¶n lÝ nh n−íc, qu¶n lÝ x héi kh«ng thÓ cña LuËt n y. Do ®ã, mét trong nh÷ng yªu thiÕu ph¸p luËt. NÕu kh«ng sö dông tèi ®a cÇu ®Æt ra l ph¶i l m râ thÕ n o l di s¶n v¨n c«ng cô ph¸p luËt th× viÖc b¶o vÖ c¸c di s¶n ho¸, nh÷ng tiªu chÝ cô thÓ ®Ó x¸c ®Þnh mét v¨n ho¸ kh«ng ®¹t ®−îc hiÖu qu¶ mong gi¸ trÞ vËt chÊt hay phi vËt chÊt l di s¶n v¨n muèn. TÝnh gi¸o dôc còng nh− tÝnh c−ìng chÕ ho¸. ý thøc ®−îc ®iÒu n y, nh÷ng ng−êi so¹n nghiªm kh¾c cña ph¸p luËt sÏ t¸c ®éng m¹nh th¶o Dù th¶o LuËt di s¶n v¨n ho¸ ® t×m c¸ch ®Õn h nh vi, c¸ch xö sù cña c«ng d©n, tæ chøc ®Þnh nghÜa di s¶n v¨n ho¸. §iÒu 1 Dù th¶o tr−íc nh÷ng di s¶n v¨n ho¸. §Êt n−íc chóng quy ®Þnh: “Di s¶n v¨n ho¸ bao gåm di s¶n ta ch¾c kh«ng cã nh÷ng phÇn tö cùc ®oan chñ v¨n ho¸ phi vËt thÓ v v¨n ho¸ vËt thÓ l c¸c tr−¬ng huû diÖt di s¶n v¨n ho¸ nh©n lo¹i song còng kh«ng thiÕu nh÷ng ng−êi do kÐm cái vÒ * Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi T¹p chÝ luËt häc - 57
  2. X©y dùng ph¸p luËt s¶n phÈm tinh thÇn v vËt chÊt do con ng−êi ho¸ hiÖn nay. MÆt kh¸c, khi biÕn kh¸i niÖm di v thiªn nhiªn t¹o ra trong qu¸ khø cã gi¸ trÞ s¶n v¨n ho¸ th nh ph¹m trï ph¸p lÝ, tøc l vÒ lÞch sö, v¨n ho¸ v khoa häc ®ang tån t¹i biÕn nã th nh ®èi t−îng b¶o vÖ cña ph¸p luËt trªn l nh thæ n−íc céng ho XHCN ViÖt th× kh¸i niÖm di s¶n v¨n ho¸ n y cÇn ®−îc Nam”. Theo chóng t«i, ®Þnh nghÜa trªn cña l m râ thªm. Nãi c¸ch kh¸c l cÇn ®−a ra Dù th¶o thÓ hiÖn sù cè g¾ng cña ng−êi so¹n nh÷ng tiªu chÝ nhÊt ®Þnh cho kh¸i niÖm di th¶o trong viÖc l m râ ®èi t−îng b¶o vÖ cña s¶n v¨n ho¸. §©y l vÊn ®Ò quan träng kh«ng LuËt di s¶n v¨n ho¸. §Þnh nghÜa n y kÕt hîp chØ ®èi víi viÖc ¸p dông ph¸p luËt sau n y m hai ph¹m trï v¨n ho¸ v di s¶n. V¨n ho¸ l ®èi víi c¶ sù ph¸t triÓn cña luËt häc. Chóng kh¸i niÖm rÊt réng, néi h m cña nã v−ît xa t«i xin nªu ra ®©y mét v i minh ho¹ ®Ó chøng nh÷ng hiÓu biÕt cña ®a sè nh©n d©n v c¸n bé minh cho sù cÇn thiÕt ph¶i l m râ néi h m n−íc ta. Tõ tr−íc ®Õn nay ® cã h ng tr¨m cña kh¸i niÖm di s¶n v¨n ho¸. VÝ dô, phÇn ®Þnh nghÜa vÒ v¨n hãa v Chñ tÞch Hå ChÝ mÒm tiÕng ViÖt ABC ®−îc t¹o ra c¸ch ®©y 10 Minh ® ®Þnh nghÜa v¨n hãa nh− sau: “V× lÏ n¨m. PhÇn mÒm n y cã gi¸ trÞ khoa häc, thùc tiÔn lín v ® ®−îc céng ®ång chÊp nhËn, sinh tån còng nh− môc ®Ých cuéc sèng, lo i Nh n−íc ta còng c«ng nhËn ®©y l phÇn ng−êi míi s¸ng t¹o v ph¸t minh ra ng«n mÒm thèng nhÊt cho viÖc xö lÝ v¨n b¶n trong ng÷, ch÷ viÕt, ®¹o ®øc, ph¸p luËt, khoa häc, to n quèc. Theo ®Þnh nghÜa cña Dù th¶o th× t«n gi¸o, nghÖ thuËt, nh÷ng c«ng cô cho sinh phÇn mÒm ABC cã ®−îc coi l di s¶n v¨n ho¸ ho¹t h ng ng y vÒ mÆc, ¨n, ë v c¸c ph−¬ng kh«ng? NÕu xÐt theo nh÷ng tiªu chÝ cña Dù thøc sö dông. To n bé nh÷ng s¸ng t¹o v th¶o th× phÇn mÒm ABC n y héi ®ñ ®iÒu kiÖn ph¸t minh ®ã tøc l v¨n ho¸”. ®Ó cã thÓ ®−îc coi l di s¶n v¨n ho¸. Thø Nh− vËy, v¨n ho¸ l bÊt cø s¶n phÈm n o nhÊt, nã l s¶n phÈm phi vËt thÓ ®−îc con do con ng−êi t¹o ra, cã gi¸ trÞ ®èi víi céng ng−êi t¹o ra; thø hai, nã ®−îc t¹o ra trong qu¸ ®ång v ®−îc céng ®ång chÊp nhËn nh− l khø; thø ba, nã cã gi¸ trÞ v ®−îc céng ®ång thùc t¹i kh¸ch quan. §Þnh nghÜa cña Dù th¶o chÊp nhËn. VÝ dô trªn ®©y cho chóng ta hÖ còng kÕ thõa phÇn n o quan ®iÓm cña Chñ qu¶ sau: NÕu coi phÇn mÒm n y l di s¶n v¨n tÞch Hå ChÝ Minh vÒ v¨n ho¸. C¸c nh so¹n ho¸ th× nã sÏ thuéc ®èi t−îng b¶o vÖ cña LuËt th¶o còng ® sö dông ®óng ph¹m trï di s¶n di s¶n v¨n ho¸. NÕu coi nã l b¶n quyÒn th× víi t− c¸ch l nh÷ng g× ®−îc t¹o ra trong qu¸ nã sÏ thuéc ®èi t−îng b¶o vÖ cña luËt vÒ së khø v truyÒn l¹i cho ®êi sau. XÐt ë nh÷ng h÷u trÝ tuÖ m cô thÓ l cña Bé luËt d©n sù v khÝa c¹nh khoa häc nhÊt ®Þnh th× ®Þnh nghÜa c¸c c«ng −íc quèc tÕ vÒ së h÷u trÝ tuÖ m cña Dù th¶o vÒ di s¶n v¨n ho¸ cã phÇn ®óng. ViÖt Nam ® kÝ kÕt. C¸ch tiÕp cËn, ph−¬ng Tuy nhiªn, nÕu coi v¨n ho¸ l "thiªn nhiªn thøc b¶o vÖ sÏ rÊt kh¸c nhau ®èi víi phÇn thø hai", tøc l thiªn nhiªn ®Æc biÖt do con mÒm ABC nÕu nh− chóng ta coi nã l di s¶n ng−êi t¹o ra th× ®Þnh nghÜa di s¶n v¨n ho¸ bao v¨n ho¸ hay l b¶n quyÒn. T−¬ng tù nh− vËy gåm c¶ nh÷ng g× tù nhiªn t¹o ra m kh«ng cã thÓ nãi vÒ nh÷ng s¸ng t¸c cña cè nh¹c sÜ g¾n cho nã mét tiªu chÝ g× kh¸c n÷a ch¾c V¨n Cao, cè nh¹c sÜ TrÞnh C«ng S¬n. Nh÷ng ch¾n sÏ kh«ng phï hîp víi c¸ch hiÓu vÒ v¨n s¸ng t¸c cña hä ®−îc b¶o hé vÒ b¶n quyÒn 50 58 - T¹p chÝ luËt häc
  3. X©y dùng ph¸p luËt n¨m sau khi nh¹c sÜ mÊt. M−êi hay hai m−¬i gi¸ trÞ khoa häc v kinh tÕ to lín ®èi víi ®Êt n¨m n÷a chóng ta cã thÓ coi ®ã l di s¶n v¨n n−íc ta v thÕ giíi. Nh− vËy, theo ®Þnh nghÜa ho¸ ®−îc kh«ng? cña Dù th¶o th× hÇu nh− kh«ng cã sù ph©n Mét thùc tÕ kh¸c kh¸ phæ biÕn m chóng biÖt gi÷a di s¶n v¨n hãa v di s¶n thiªn nhiªn. ta cÇn ph¶i c©n nh¾c khi ®Þnh nghÜa vÒ di s¶n Rõng Cóc Ph−¬ng ®−îc thiªn nhiªn t¹o ra v¨n ho¸, ®ã l nh÷ng gi¸ trÞ v¨n hãa d©n gian. trong qu¸ khø, cã gi¸ trÞ thÈm mÜ v ®ang tån HiÓu nh− thÕ n o ®©y vÒ di s¶n v¨n ho¸ phi t¹i trªn l nh thæ CHXHCN ViÖt Nam. Theo vËt thÓ ®Ó thùc hiÖn viÖc b¶o vÖ nã. NÕu ®Þnh nghÜa cña Dù th¶o th× gi÷a di s¶n thiªn nh÷ng c©u ca dao chØ ghi trong trÝ nhí, trong nhiªn v di s¶n v¨n ho¸ sÏ kh«ng cã kho¶ng tiÒm thøc cña c¸c nghÖ nh©n, cña quÇn chóng c¸ch v× bÊt cø nh÷ng g× do con ng−êi v thiªn th× liÖu cã thÓ x¸c ®Þnh ®−îc sù vi ph¹m nhiªn t¹o nªn, cã gi¸ trÞ khoa häc ®Òu l di kh«ng. NÕu cã h nh vi x©m h¹i ®Õn nh©n s¶n v¨n ho¸. Trong lóc ®ã, C«ng −íc cña phÈm, tÝnh m¹ng cña nghÖ nh©n th× h nh vi UNESCO vÒ b¶o vÖ di s¶n v¨n hãa v di s¶n n y ® thuéc ph¹m vi cña luËt h×nh sù. ViÖc thiªn nhiªn ph©n biÖt rÊt râ hai lo¹i di s¶n n y ph¸ hñy nh÷ng bé s−u tËp c¸c c©u ca dao, trong hai ®Þnh nghÜa kh¸c nhau ë §iÒu 1 v truyÖn cæ tÝch do c¸c nh v¨n ho¸ d©n gian §iÒu 2. C«ng −íc ®Þnh nghÜa di s¶n v¨n ho¸ ng y nay ®ang thùc hiÖn cã bÞ coi l h nh vi nh− sau: x©m h¹i di s¶n v¨n hãa kh«ng. B¶n th©n viÖc “Nh÷ng g× d−íi ®©y sÏ ®−îc coi l di s¶n x©m h¹i n y kh«ng l m biÕn mÊt c¸c c©u ca v¨n ho¸: dao, c¸c truyÖn cæ tÝch v× chóng vÉn ®ang C¸c t−îng ® i: C¸c t¸c phÈm kiÕn tróc, n»m trong trÝ nhí cña c¸c nghÖ nh©n, cña c¸c t¸c phÈm ®iªu kh¾c v héi ho¹, c¸c yÕu quÇn chóng. NhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi tè hoÆc kÕt cÊu mang b¶n chÊt kh¶o cæ, c¸c ®ang t×m c¸ch b¶o hé b¶n quyÒn ®èi víi c¸c bia kh¾c, c¸c hang ®éng nguyªn thuû v c¸c t¸c phÈm v¨n häc d©n gian song hä còng tæ hîp nh÷ng yÕu tè cã gi¸ trÞ quèc tÕ næi bËt ®ang gÆp nhiÒu khã kh¨n khi ph¶i tr¶ lêi c¸c vÒ lÞch sö, nghÖ thuËt v khoa häc; vÊn ®Ò cô thÓ. NÕu chóng ta t×m c¸ch chuÈn Nhãm c«ng tr×nh: Nhãm c¸c c«ng tr×nh ho¸ kh¸i niÖm v¨n ho¸ phi vËt thÓ trong LuËt ®éc lËp hoÆc c«ng tr×nh liªn kÕt víi nhau m di s¶n v¨n ho¸ v t¹o ra ®−îc sù b¶o vÖ cã do b¶n chÊt kiÕn tróc hay do tÝnh thèng nhÊt hiÖu qu¶ ®èi víi nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ phi vËt cña chóng hoÆc vÞ trÝ cña chóng trong to n thÓ n y th× ®ã sÏ l th nh c«ng rÊt lín cña ho¹t ®éng x©y dùng ph¸p luËt cña Nh n−íc bé c¶nh quan nªn cã gi¸ trÞ quèc tÕ næi bËt ta. xÐt tõ gãc ®é lÞch sö hoÆc nghÖ thuËt; (2) Mét khÝa c¹nh kh¸c cÇn b n vÒ ®Þnh Danh th¾ng: C¸c t¸c phÈm cña con ng−êi nghÜa di s¶n v¨n ho¸ l sù kh¸c nhau gi÷a di hoÆc c¸c t¸c phÈm kÕt hîp cña con ng−êi v s¶n v¨n ho¸ v di s¶n thiªn nhiªn. Di s¶n thiªn nhiªn, nh÷ng khu vùc, kÓ c¶ khu vùc thiªn nhiªn râ r ng l do thiªn nhiªn t¹o ra, kh¶o cæ, cã gi¸ trÞ quèc tÕ næi bËt xÐt tõ gãc cã chøa ®ùng nh÷ng gi¸ trÞ khoa häc, gi¸ trÞ ®é lÞch sö, thÈm mÜ, d©n téc häc v nh©n thÈm mÜ, gi¸ trÞ kinh tÕ... ®èi víi céng ®ång. chñng häc”. Rõng Cóc Ph−¬ng së dÜ ®−îc coi l di s¶n Nh− vËy, §iÒu 1 C«ng −íc nªu râ di s¶n thiªn nhiªn v× nã h m chøa trong ®ã nh÷ng v¨n ho¸ l nh÷ng g× do con ng−êi t¹o nªn cã T¹p chÝ luËt häc - 59
  4. X©y dùng ph¸p luËt gi¸ trÞ quèc tÕ næi bËt vÒ ph−¬ng diÖn lÞch sö, thÕ theo chóng t«i, trong ®Þnh nghÜa vÒ di s¶n nghÖ thuËt hay khoa häc. YÕu tè s¸ng t¹o cña v¨n ho¸ m Dù th¶o ®−a ra cÇn c©n nh¾c v con ng−êi ®−îc coi l tiªu chÝ c¬ b¶n ph©n l m râ chi tiÕt n y. §iÒu cÇn c©n nh¾c ë ®©y biÖt gi÷a di s¶n v¨n ho¸ v di s¶n thiªn nhiªn. l sù kh¼ng ®Þnh chñ quyÒn cña quèc gia ®èi Ngay c¶ khi liÖt kª mét sè cÊu tróc tù nhiªn víi gi¸ trÞ v¨n ho¸ bÞ chiÕm ®o¹t tr¸i phÐp cho th× C«ng −íc còng g¾n nã víi sù s¸ng t¹o cña dï chóng ë trªn l nh thæ n o. Ph¹m vi cña con ng−êi: Hang ®éng nguyªn thuû (cave LuËt di s¶n v¨n hãa cÇn më réng tíi c¸c gi¸ dwellings), c¸c s¶n phÈm kÕt hîp cña con trÞ v¨n ho¸ vËt thÓ bÞ chiÕm ®o¹t v ®−a ra ng−êi v thiªn nhiªn (combined works of man khái l nh thæ ViÖt Nam mét c¸ch tr¸i phÐp. and nature). CÇn l−u ý r»ng C«ng −íc nªu Kh¼ng ®Þnh ph¹m vi b¶o vÖ cña LuËt ®èi víi trªn l bé phËn cÊu th nh cña ph¸p luËt ViÖt nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ bÞ chiÕm ®o¹t tr¸i phÐp Nam v× ViÖt Nam ® phª chuÈn nã. ChÝnh v× v hiÖn ®ang ë bªn ngo i l nh thæ ViÖt Nam vËy, khi ®−a ra ®Þnh nghÜa vÒ di s¶n v¨n ho¸, l ®iÒu rÊt cÇn ®Ó trong t−¬ng lai chóng ta t×m chóng ta cÇn ph¶i chó ý tíi ®Þnh nghÜa n y c¸ch thu håi cho kho t ng di s¶n v¨n ho¸ cña cña C«ng −íc. Dù th¶o nªn sö dông ®Þnh d©n téc. nghÜa cña C«ng −íc v sù kh¸c biÖt chØ dõng Bªn c¹nh viÖc ®−a ra ®Þnh nghÜa vÒ di s¶n ë ph¹m vi gi¸ trÞ, tøc l mét bªn cã gi¸ trÞ v¨n ho¸, Dù th¶o cßn ®−a ra mét sè ®Þnh to n cÇu, mét bªn cã gi¸ trÞ quèc gia. nghÜa vÒ c¸c ®èi t−îng cô thÓ cña di s¶n v¨n VÊn ®Ò n÷a cÇn xem xÐt l ph¹m vi cã ho¸ nh− di s¶n v¨n ho¸ phi vËt thÓ, di s¶n v¨n hiÖu lùc cña LuËt di s¶n v¨n ho¸. Ph¸p luËt ho¸ vËt thÓ, cæ vËt, di vËt, c¶nh quan thiªn quèc gia th«ng th−êng chØ cã hiÖu lùc trong nhiªn - v¨n ho¸, di tÝch lÞch sö, b¶o vËt quèc ph¹m vi l nh thæ cña m×nh. Tuy nhiªn, quyÒn gia... Theo chóng t«i, c¸c ®èi t−îng cô thÓ së h÷u th× kh«ng bÞ giíi h¹n bëi ranh giíi cña di s¶n v¨n ho¸ ph¶i h m chøa nh÷ng ®iÒu quèc gia. ChÝnh v× lÏ n y m khi m¸y bay hay kiÖn, nh÷ng tiªu chÝ chung cña di s¶n v¨n t u thuû cña quèc gia n y bÞ b¾t cãc ®−a sang ho¸. Tuy nhiªn, nhiÒu ®Þnh nghÜa trong Dù quèc gia kh¸c th× nh÷ng t i s¶n ®ã vÉn thuéc th¶o ch−a tho¶ m n nh÷ng ®iÒu kiÖn nh− vËy. së h÷u cña quèc gia bÞ mÊt. Quèc gia n¬i Ch¼ng h¹n, ®Þnh nghÜa vÒ di vËt trong Dù nh÷ng t i s¶n n y ®−îc ®−a tíi cã nghÜa vô th¶o ®−îc nªu nh− sau: “Di vËt l ®å vËt, t i ph¶i tr¶ l¹i cho quèc gia bÞ mÊt. Th«ng lÖ liÖu h×nh ¶nh cã gi¸ trÞ lÞch sö, v¨n ho¸ v quèc tÕ n y ®−îc ¸p dông víi c¸c cæ vËt cña khoa häc”. Theo quy ®Þnh cña Bé luËt d©n sù, quèc gia bÞ mÊt c¾p hoÆc bÞ chiÕm ®o¹t tr¸i di vËt, di c¶o ®−îc hiÓu l vËt hay t¸c phÈm phÐp. Ph¶i thõa nhËn r»ng ®Êt n−íc ta ® bÞ cña ng−êi ® chÕt ®Ó l¹i. Nã cã thÓ cã gi¸ trÞ mÊt nhiÒu gi¸ trÞ v¨n ho¸ vËt thÓ, nhiÒu cæ vËt v¨n ho¸, lÞch sö v còng cã thÓ kh«ng cã cña ®Êt n−íc b©y giê nÕu chóng ta muèn xem nh÷ng gi¸ trÞ nh− vËy. NhiÒu khi chóng chØ cã th× ph¶i ®Õn b¶o t ng hoÆc ®Õn c¸c phßng s−u gi¸ trÞ riªng t−, g¾n liÒn víi kØ niÖm gi÷a tËp cña c¸ nh©n ë c¸c n−íc kh¸c. Kh«ng Ýt ng−êi ® chÕt v ng−êi ®ang sèng, vÝ dô, n¾m trong sè nh÷ng cæ vËt n y bÞ chiÕm ®o¹t tr¸i tãc thÒ, chiÕc kh¨n thªu hay chiÕc nhÉn phÐp, bÞ ®¸nh c¾p. §èi víi nh÷ng t i s¶n nh− c−íi... Nh÷ng di vËt nh− thÕ n y ch¾c kh«ng vËy th× quyÒn së h÷u cña Nh n−íc ta cã lÏ mang gi¸ trÞ v¨n ho¸, lÞch sö nÕu nh− chóng chØ kh«ng dõng bëi l nh thæ ViÖt Nam. V× kh«ng g¾n víi nh©n vËt lÞch sö kiÖt xuÊt n o 60 - T¹p chÝ luËt häc
  5. X©y dùng ph¸p luËt ®ã. NÕu kh¸i niÖm di vËt ®−îc ®Þnh nghÜa nh− nghÜa kÓ trªn. Chïa Mét Cét l b¶o vËt quèc trong Dù th¶o th× LuËt di s¶n v¨n ho¸ sÏ cã gia hay l danh th¾ng quèc gia? T−îng Quan ®èi t−îng b¶o vÖ qu¸ réng. Nªn ch¨ng Dù Th¸nh l b¶o vËt quèc gia hay cæ vËt? NÕu th¶o gäi l di vËt v¨n ho¸ v× nh− thÕ nã míi Dù th¶o kh«ng ®−a ra ®−îc ®Þnh nghÜa ph¸p lÝ phï hîp víi néi dung v nh÷ng tiªu chÝ cña chuÈn x¸c, dÔ hiÓu v dÔ x¸c ®Þnh th× trong kh¸i niÖm di s¶n v¨n ho¸. t−¬ng lai nh÷ng ng−êi thùc hiÖn LuËt di s¶n Kh¸i niÖm b¶o vËt quèc gia, kh¸i niÖm cæ v¨n hãa sÏ xö lÝ nh− thÕ n o khi ®èi mÆt víi vËt trong Dù th¶o còng cÇn ®−îc nghiªn cøu c¸c cæ vËt. §−¬ng nhiªn, khi x¸c ®Þnh cæ vËt ®Ó l m râ h¬n. Tiªu chÝ cña cæ vËt, cña b¶o ph¶i dùa v o nh÷ng nh gi¸m ®Þnh chuyªn vËt quèc gia l g×, gi÷a cæ vËt v b¶o vËt quèc m«n. Tuy nhiªn, nh gi¸m ®Þnh chuyªn m«n gia cã nh÷ng g× kh¸c nhau v sù ph©n biÖt chØ cã thÓ tr¶ lêi chóng ta vÒ niªn ®¹i, vÒ gi¸ gi÷a chóng nªn dùa theo tiªu chÝ n o? Gi¸ trÞ trÞ cña cæ vËt cßn cã coi nã l b¶o vËt quèc thêi gian, gi¸ trÞ v¨n ho¸, lÞch sö hay chÝnh gia hay kh«ng th× cÇn ph¶i dùa v o c¸c quy trÞ? ®Þnh cña ph¸p luËt. Trong Dù th¶o, cæ vËt ®−îc ®Þnh nghÜa CÇn l m râ h¬n néi dung v h×nh thøc cña nh− sau: “Cæ vËt l di vËt cã gi¸ trÞ tiªu biÓu c¸c di s¶n v¨n ho¸ phi vËt thÓ. VÝ dô, t¶ng ®¸ vÒ lÞch sö, v¨n ho¸ v khoa häc cã tõ 100 tuæi ghi ch÷ Nam s¬n ®Ö nhÊt ®éng ë chïa H−¬ng trë lªn”. §Þnh nghÜa n y ch−a cung cÊp ®−îc l di s¶n phi vËt thÓ hay l di s¶n vËt thÓ, v× kh¸i niÖm ®Çy ®ñ vÒ cæ vËt. Cæ vËt l di vËt xÐt vÒ néi dung th× ®ã l c©u nãi næi tiÕng cña cña thÕ hÖ tr−íc ®Ó l¹i cho thÕ hÖ sau. §ã l mét vÞ vua ®−îc nh©n d©n t¹c v o ®¸. Gi¸ trÞ tiªu chÝ thø nhÊt. Tuy nhiªn, di vËt ®ã cã héi ë ®©y l c©u nãi hay l t¶ng ®¸ ghi c©u nãi ®ã. ®ñ ba gi¸ trÞ l v¨n ho¸, lÞch sö v khoa häc T−¬ng tù nh− vËy l nh÷ng b i v¨n, b i hÞch ®Ó trë th nh di s¶n v¨n ho¸ hay kh«ng l ®iÒu cña cha «ng ta. NÕu xÐt ë khÝa c¹nh n o ®ã m ®Þnh nghÜa n y ch−a l m râ ®−îc. §iÒu th× nh÷ng b i v¨n, b i hÞch ®ã ®−îc coi l phi n y kh«ng chØ l c©u ch÷ m chÝnh l thuéc vËt thÓ v× chóng ®−îc NguyÔn Tr i, TrÇn ®èi t−îng b¶o vÖ cña LuËt di s¶n v¨n hãa. H−ng §¹o hay cha «ng chóng ta s¸ng t¸c. Trøng khñng long ®−îc t×m thÊy trong hang Tuy nhiªn, néi dung nh÷ng b i hÞch, b i v¨n ®éng ch¾c khã cã thÓ coi l di s¶n v¨n ho¸ ®ã nÕu in trªn nh÷ng trang giÊy cña Nh m¸y mÆc dï nã rÊt cã ý nghÜa ®èi víi sinh häc giÊy B i B»ng, b»ng m¸y in lade th× ch¾c trong viÖc x¸c ®Þnh sù ph¸t triÓn cña sinh vËt, kh«ng ai coi cuèn s¸ch chøa ®ùng nh÷ng b i cña sù sèng trªn tr¸i ®Êt. Kh¸i niÖm b¶o vËt hÞch n y l di s¶n v¨n ho¸ m chØ coi néi quèc gia còng cã nh÷ng ®iÓm cÇn ®−îc x¸c dung trong ®ã l di s¶n v¨n ho¸ phi vËt thÓ. ®Þnh râ h¬n. Dù th¶o ®Þnh nghÜa “b¶o vËt NÕu b i hÞch n y ®−îc NguyÔn Tr i tù tay quèc gia l di vËt cã gi¸ trÞ ®Æc biÖt quý hiÕm chÐp hoÆc ®−îc nh÷ng ng−êi cïng thêi víi vÒ lÞch sö, v¨n ho¸ v khoa häc”. KÓ c¶ «ng chÐp l¹i trªn tÊm lôa hay trªn tê giÊy th× nh÷ng ng−êi so¹n th¶o Dù luËt n y lÉn nh÷ng tÊm lôa, tê giÊy n y ch¾c ch¾n ®−îc coi l di nh chuyªn m«n ®Òu khã cã thÓ tr¶ lêi mét s¶n v¨n ho¸ vËt thÓ. §ã chÝnh l ®iÒu cÇn l m c¸ch ch¾c ch¾n r»ng vËt n o ®ã cã ph¶i l b¶o râ mét c¸ch tèi ®a trong Dù th¶o, §iÒu 20 Dù vËt quèc gia hay kh«ng nÕu dùa v o ®Þnh th¶o còng cã ®Ò cËp vÊn ®Ò n y song ch−a râ. T¹p chÝ luËt häc - 61
  6. X©y dùng ph¸p luËt H¬n n÷a, §iÒu 20 Dù th¶o quy ®Þnh c¸c gi¸ ®−îc chñ thÓ ph¸p luËt tu©n thñ. Víi tinh thÇn trÞ v¨n ho¸ phi vËt thÓ ®−îc thÓ hiÖn b»ng c¸c ®ã chóng t«i suy nghÜ r»ng cÇn cã c¸ch tiÕp s¶n phÈm c«ng nghÖ truyÒn thèng ®−îc b¶o cËn thùc tÕ h¬n n÷a ®èi víi viÖc b¶o vÖ c¸c di vÖ nh− nh÷ng di s¶n v¨n ho¸ vËt thÓ. Quy s¶n v¨n ho¸. Theo chóng t«i, viÖc x©y dùng ®Þnh n y theo t«i l kh«ng thùc tÕ v sÏ l sù LuËt di s¶n v¨n hãa cÇn ph¶i theo mét sè ®Þnh h¹n chÕ ®èi víi qu¸ tr×nh phæ biÕn, l−u h nh h−íng sau ®©y: c¸c gi¸ trÞ di s¶n v¨n ho¸ phi vËt thÓ. - Dù th¶o cÇn tËp trung v o viÖc b¶o vÖ Tãm l¹i, nh÷ng g× tr×nh b y ë trªn cho nh÷ng di s¶n v¨n ho¸ vËt thÓ ®ang bÞ x©m h¹i. thÊy kh¸i niÖm di s¶n v¨n hãa v c¸c biÕn §©y chÝnh l c¸ch tiÕp cËn cña UNESCO v d¹ng cô thÓ cña nã ch−a ®−îc ®Þnh nghÜa mét hÖ thèng ph¸p luËt cña nhiÒu quèc gia. Sù c¸ch chÝnh x¸c ®Ó x¸c ®Þnh ®èi t−îng b¶o vÖ x©m h¹i c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ vËt thÓ dÔ diÔn ra, cña LuËt di s¶n v¨n ho¸ sau n y. Chóng t«i dÔ nghiªm träng h¬n v× c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ vËt xin nªu nh÷ng vÊn ®Ò nh− vËy ®Ó c¸c nh thÓ n y mang l¹i tiÒn b¹c v sù gi u cã cho kÎ so¹n th¶o v c¸c nh nghiªn cøu xem xÐt. Gi¸ x©m h¹i lín h¬n. §Ó l m viÖc n y cÇn x¸c trÞ thùc tiÔn cña ®¹o luËt l ë chç c¸c quy ®Þnh râ thÕ n o l di s¶n v¨n ho¸ vËt thÓ v ®Þnh cña nã ®−îc hiÓu ®óng, c¸c ®èi t−îng nã phi vËt thÓ, kÓ c¶ viÖc liÖt kª nh÷ng thÓ lo¹i cÇn b¶o vÖ ®−îc b¶o vÖ mét c¸ch cã hiÖu qu¶. chÝnh. Bé luËt d©n sù ® liÖt kª kh«ng Ýt c¸c Muèn nh− vËy ®èi t−îng ®ã ph¶i ®−îc x¸c ®èi t−îng cña së h÷u trÝ tuÖ cÇn ®−îc ph¸p ®Þnh râ nÕu kh«ng b»ng ph−¬ng ph¸p kh¸i luËt b¶o hé. C«ng −íc vÒ b¶o vÖ di s¶n v¨n qu¸t trong c¸c ®Þnh nghÜa chuÈn th× b»ng ho¸ v di s¶n thiªn nhiªn ®−îc th«ng qua t¹i ph−¬ng ph¸p liÖt kª. §¹i héi ®ång UNESCO ng y 16/11/1972 2. VÒ c¸ch tiÕp cËn cña Dù th¶o LuËt di còng ® sö dông ph−¬ng ph¸p liÖt kª c¸c di s¶n v¨n hãa s¶n v¨n ho¸, bëi v× sù ®a d¹ng cña chóng kh«ng cho phÐp cã thÓ kh¸i qu¸t trong mét ViÖc x©y dùng LuËt di s¶n v¨n ho¸ xuÊt ®Þnh nghÜa ®¬n gi¶n. ph¸t tõ nh÷ng yªu cÇu bøc xóc, ®ã l t×nh - Ph¶i x¸c ®Þnh ®−îc nh÷ng h nh vi bÞ tr¹ng c¸c di s¶n v¨n ho¸ bÞ x©m h¹i, chïa cÊm hay ®−îc khuyÕn khÝch ®Ó ®−a v o Dù chiÒn, ®Òn thê bÞ ph¸, l¨ng tÈm cña c¸c danh th¶o. Nh÷ng h nh vi bÞ cÊm hay ®−îc phÐp nh©n bÞ ® o bíi bëi nh÷ng kÎ truy t×m cæ vËt nÕu ®−îc quy ®Þnh cô thÓ trong LuËt di s¶n bÊt hîp ph¸p... Nh÷ng tÖ n¹n n y trong nÒn v¨n ho¸ sau n y th× tÝnh kh¶ thi v gi¸ trÞ cña kinh tÕ thÞ tr−êng ®ang ng y c ng lan réng, LuËt sÏ cao h¬n v× chÝnh nh÷ng quy ®Þnh nh− chøa ®ùng nguy c¬ hñy ho¹i nghiªm träng vËy l m t¨ng kh¶ n¨ng ®iÒu chØnh h nh vi cña nÒn v¨n ho¸ d©n téc. Muèn ng¨n chÆn cã hiÖu LuËt. Nh− chóng t«i ® tõng nhÊn m¹nh ®iÒu qu¶ t×nh tr¹ng n y th× cÇn ph¶i cã luËt v luËt kh¸c nhau c¬ b¶n gi÷a ph¸p luËt v chÝnh n y ph¶i cã hiÖu lùc. Tuy nhiªn, nh− nªu ë s¸ch chÝnh l tÝnh chÊt ®Þnh h−íng h nh vi trªn, ®Ó n©ng cao hiÖu lùc cña v¨n b¶n luËt th× trong c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt. Theo chóng t«i, tr−íc hÕt cÇn ph¶i x¸c ®Þnh râ ®èi t−îng t¸c nh÷ng ng−êi dù th¶o LuËt di s¶n v¨n ho¸ ®éng, ®−a ra ®−îc nh÷ng quy t¾c ®Þnh h−íng ho n to n cã thÓ ®¹t ®−îc møc quy ph¹m ho¸ h nh vi chñ thÓ v hÖ thèng c¸c chÕ t i ®ñ LuËt n y ë møc m Bé luËt d©n sù hay Bé nghiªm kh¾c ®Ó cho nh÷ng quy ®Þnh n y luËt h×nh sù ® ®¹t ®−îc. 62 - T¹p chÝ luËt häc
  7. X©y dùng ph¸p luËt - Dù th¶o cÇn quy ®Þnh râ thêi h¹n thùc ®−îc x¸c ®Þnh ra sao ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng chøc hiÖn c¸c nghÜa vô cña chñ thÓ trong viÖc b¶o n¨ng, nhiÖm vô v quyÒn h¹n cña chóng bÞ vÖ v ph¸t huy di s¶n v¨n ho¸. Chóng ta ® chång chÐo, m©u thuÉn. MÆt kh¸c, nhiÒu biÕt nhiÒu tr−êng hîp khi c¬ quan cã thÈm ch−¬ng trong Dù th¶o (vÝ dô ch−¬ng II v c¸c quyÒn can thiÖp th× di s¶n v¨n ho¸ cÇn ®−îc ch−¬ng III, IV cã nhiÒu ®iÓm trïng nhau; b¶o vÖ hoÆc ® bÞ huû ho¹i hoÆc ® bÞ thÊt Ch−¬ng II vÒ quyÒn v nghÜa vô cña tæ chøc, tho¸t mét c¸ch ®¸ng tiÕc. §iÒu m hiÖn nay c¸ nh©n ®èi víi di s¶n v¨n ho¸. Ch−¬ng III nhiÒu lÜnh vùc ph¸p luËt cña n−íc ta Ýt chó quy ®Þnh vÒ b¶o vÖ v ph¸t huy gi¸ trÞ di s¶n träng ®Õn thêi h¹n thùc hiÖn c¸c nghÜa vô luËt v¨n ho¸ phi vËt thÓ; Ch−¬ng IV vÒ b¶o vÖ v ®Þnh. VÝ dô, kho¶n 2 §iÒu 29 Dù th¶o quy ph¸t huy gi¸ trÞ di s¶n v¨n ho¸ vËt thÓ). V× gi¸ ®Þnh: "UBND ®Þa ph−¬ng hoÆc c¬ quan qu¶n trÞ di s¶n v¨n ho¸ vËt thÓ v gi¸ trÞ di s¶n v¨n lÝ nh n−íc cã thÈm quyÒn vÒ v¨n ho¸ khi ho¸ phi vËt thÓ ®Òu l nh÷ng gi¸ trÞ di s¶n v¨n nhËn ®−îc th«ng b¸o vÒ di tÝch bÞ huû ho¹i ho¸ nªn nh÷ng quyÒn v nghÜa vô quy ®Þnh ë hoÆc cã nguy c¬ bÞ huû ho¹i ph¶i kÞp thêi ¸p ch−¬ng II kh«ng thÓ kh«ng liªn quan ®èi víi dông c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ v b¸o c¸o kÞp viÖc b¶o vÖ c¸c ®èi t−îng nªu ë ch−¬ng III, thêi lªn c¬ quan cÊp trªn trùc tiÕp". Quy ®Þnh IV. mang tÝnh ®Þnh tÝnh n y kh«ng ng¨n chÆn - CÇn x©y dùng LuËt di s¶n v¨n ho¸ trong ®−îc tÖ n¹n quan liªu cña nhiÒu c¸n bé cã mèi liªn hÖ víi Bé luËt d©n sù v c¸c v¨n b¶n tr¸ch nhiÖm, nhÊt l khi ý thøc cña hä vÒ b¶o ph¸p luËt kh¸c, ®Æc biÖt l c¸c v¨n b¶n ph¸p vÖ di s¶n v¨n ho¸ ®ang cßn rÊt thÊp. Sù chËm luËt liªn quan ®Õn quyÒn së h÷u trÝ tuÖ. VÝ dô, trÔ cña c¬ quan nh n−íc trong viÖc b¶o vÖ §iÒu 14, 17 Dù th¶o quy ®Þnh Nh n−íc b¶o c¸c di vËt kh¶o cæ mé thuyÒn cho chóng ta vÖ quyÒn së h÷u hoÆc b¶n quyÒn cña tæ chøc mét vÝ dô kh¸ râ nÐt. V× vËy, theo chóng t«i, v c¸ nh©n ®èi víi di s¶n v¨n ho¸ phi vËt thÓ. nhÊt thiÕt ph¶i quy ®Þnh thêi h¹n cho c¸c chñ NÕu coi mét sè di s¶n v¨n ho¸ phi vËt thÓ l thÓ thùc hiÖn nghÜa vô b¶o vÖ di s¶n v¨n ho¸. ®èi t−îng cña LuËt di s¶n v¨n ho¸ th× trong - LuËt di s¶n v¨n ho¸ cÇn ®−îc cÊu tróc ®Ó LuËt ph¶i x¸c ®Þnh c¬ chÕ v tr×nh tù b¶o vÖ. tr¸nh sù trïng lÆp kh«ng cÇn thiÕt. Nh×n v o Cßn nÕu coi chóng l t¸c phÈm v¨n häc, nghÖ Dù th¶o, chóng ta thÊy râ dÊu Ên cña quy thuËt th× viÖc b¶o hé sÏ ®−îc thùc hiÖn theo tr×nh so¹n th¶o rÊt khu«n mÉu. Dù th¶o bao c¸c quy ®Þnh cña Bé luËt d©n sù. Nh− vËy, gåm mét sè ch−¬ng, mét sè quy ®Þnh m gi÷a Dù th¶o luËt di s¶n v¨n ho¸ v Bé luËt chóng ta cã thÓ t×m thÊy ë bÊt cø v¨n b¶n luËt d©n sù ® cã sù chång chÐo lªn nhau ë khÝa n o, trõ mét sè bé luËt cã møc ®é ho n thiÖn c¹nh b¶n quyÒn. NÕu nghiªn cøu s©u thªm cao nh− Bé luËt d©n sù, Bé luËt h×nh sù, chØ c¸c v¨n b¶n luËt kh¸c cã liªn quan th× chóng kh¸c ë chç thay ®æi tªn gäi m th«i. VÝ dô ta còng cã thÓ t×m thÊy nh÷ng bÊt cËp t−¬ng nh− c¸c ch−¬ng qu¶n lÝ nh n−íc, thanh tra, tù./. gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, khen th−ëng, xö lÝ vi ph¹m... Theo chóng t«i, c¸c ch−¬ng n y dÔ (1). Dù th¶o ®−îc ®Ò cËp trong b i n y l dù th¶o ®−îc dÉn tíi sù trïng lÆp v m©u thuÉn. Ch¼ng h¹n ®−a ra th¶o luËn t¹i Héi th¶o vÒ LuËt di s¶n v¨n hãa nh− thanh tra di s¶n v¨n ho¸ sÏ ®−îc hiÓu nh− ®−îc tæ chøc ng y 27-28/2/2001 t¹i V¨n phßng Quèc thÕ n o v vai trß cña nã trong hÖ thèng thanh héi. tra chung v thanh tra chuyªn ng nh v¨n ho¸ (2). T¸c gi¶ dÞch tõ nguyªn b¶n tiÕng Anh. T¹p chÝ luËt häc - 63
  8. X©y dùng ph¸p luËt 64 - T¹p chÝ luËt häc
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.01: Bộ Luận Văn Thạc Sĩ Quản Trị Kinh Doanh MBA
165 tài liệu
2068 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2