Báo cáo tóm tắt đề tài khoa học và công nghệ cấp Đại học Đà Nẵng: Nghiên cứu thực trạng lo âu của nữ cán bộ công nhân viên chức thuộc đại học Đà Nẵng

Chia sẻ: Codon_02 Codon_02 | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:30

Thêm vào BST

Báo xấu

133
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Báo cáo tóm tắt đề tài khoa học và công nghệ cấp Đại học Đà Nẵng: Nghiên cứu thực trạng lo âu của nữ cán bộ công nhân viên chức thuộc đại học Đà Nẵng với mục đích nghiên cứu lý luận và thực trạng về lo âu của nữ cán bộ, đề xuất kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng sống cho nữ cán bộ thuộc Đại học Đà Nẵng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo tóm tắt đề tài khoa học và công nghệ cấp Đại học Đà Nẵng: Nghiên cứu thực trạng lo âu của nữ cán bộ công nhân viên chức thuộc đại học Đà Nẵng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG BÁO CÁO TÓM TẮT ĐỀ TÀI KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ CẤP ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG LO ÂU CỦA NỮ CÁN BỘ CÔNG NHÂN VIÊN CHỨC THUỘC ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG Mã số: Đ20140364 Chủ nhiệm đề tài: TS. Nguyễn Thị Hằng Phương 1
Đà Nẵng, tháng 12 năm 2014 2
MỞ ĐẦU 1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Về mặt thực tiễn Xã hội ngày càng hiện đại kéo theo rất nhiều sự thay đổi trong đời sống con người, phát sinh ra nhiều mối nguy hiểm tiềm năng cho sức khỏe tâm trí. Đó là một loạt các trạng thái khác nhau, từ những rối nhiễu tâm trí như căng thăng, lo âu, tr ̉ ầm cảm, ám ảnh, hay các chứng hoang tưởng, tâm thần phân liệt, động kinh... Trong đó, lo âu là hiện tượng tự nhiên, hết sức bình thường của con người trong khi họ gặp những vấn đề nảy sinh trong cuộc sống. Các nhà khoa học cho rằng mười phần trăm (10%) lo âu, căng ̉ thăng là c ần thiết cho một người bình thường, nhưng những người bị căng thăng khó có th ̉ ể tập trung vào công việc, học tập, bị giảm trí nhớ, lúc nào họ cũng cảm thấy mệt mỏi, chán nản. Thậm chí ở một số người lo âu đã gây ra những bệnh thực thể như viêm loét dạ dày, rối loạn thần kinh thực vật, bệnh tim mạch…không những thế mà nếu bị căng thăng quá m ̉ ưc và duy trì trong m ́ ột thời gian dài thì có thể sẽ dẫn đến hiện tượng rôi loan lo âu, tr ́ ̣ ầm cảm… Hậu quả là cá nhân bị chấn thương tâm lý, ảnh hưởng đến sức khỏe và làm suy giảm chất lượng cuộc sống. Về mặt lý thuyết Nghiên cứu về những nguyên nhân gây ra các bệnh tâm trí là rât́ cần thiết để phục vụ cho việc trị liệu tâm lí, giúp con người trở lại được trạng thái bình thường; nhưng từ trước tới nay, mặc dù có nhiều nghiên cứu về vấn đề sức khoẻ tâm trí nói chung, nhưng lại ít có những nguyên cứu chuyên biệt về lo âu. Lo âu tồn tại ở mọi lứa tuổi, nhưng với đối tượng là phụ nữ thì khả năng xuất hiện lo âu từ áp lực về cuộc sống, về gia đình, con cái, công việc là rất lơn. Nhí ều nghiên cứu chỉ ra, cùng trong một hoàn cảnh gây ra lo âu, thì mức độ tổn thương tâm lý ở nữ rõ rệt hơn so với nam giới và ảnh hưởng đến cuộc sống nhiều hơn so với nam giới. Nhiêu nghiên c ̀ ưu cua cac hoc gia n ́ ̉ ́ ̣ ̉ ươc ngoai t ́ ̀ ừ goc đô ́ ̣ ̣ ̉ ́ ́ ̀ ̣ đăc điêm nganh nghê cung cho thây đo la môt trong nh ̀ ̀ ̃ ững yêu tô anh ́ ́̉ hưởng đên tâm ly cua phu n ́ ́ ̉ ̣ ư, tuy nhiên ̃ ở Viêt Nam ch ̣ ưa co nghiên ́ cưu nao vê th ́ ̀ ̀ ực trang lo âu ̣ ở phu n ̣ ữ. Đà Nẵng được mênh danh “thanh phô đang sông” trong nhiêu ̣ ̀ ́ ́ ́ ̀ năm qua, vơi y nghia đây đ ́ ́ ̃ ược xem là môi trường lý tưởng cho cuôc̣ 3
̉ sông cua con ng ́ ươi vì có đ ̀ ủ thuận lợi vê viêc lam, an ninh, kinh tê – ̀ ̣ ̀ ́ ̃ ̣ xa hôi. Tuy nhiên ngoài nh ững thuận lợi có thể nhìn thấy được tác động tích cực đến dời sống con người nói chung và phụ nữ nói riêng, thì có thể có những tác động tiêu cực từ cuộc sống như các mối quan hệ trong gia đình, vợ chồng, con cái; vấn đề sức khỏe; tài chính; công việc… ̣ Môt trong nh ưng hoat đông nôi bât cua Hôi Liên hiêp Phu n ̃ ̣ ̣ ̉ ̣ ̉ ̣ ̣ ̣ ư ̃ thanh phô Đa Năng trong th ̀ ́ ̀ ̃ ơi gian qua la tô ch ̀ ̀ ̉ ức Đai hôi thanh lâp ̣ ̣ ̀ ̣ Hội Nữ Trí thức TP Đà Nẵng va đúng vào d ̀ ịp kỷ niệm 83 năm ngày thành lập Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam (20/10/2013), tại Đại học Đà Nẵng đã diễn ra Lễ Thành lập Chi hội Nữ Trí thức ĐH Đà Nẵng, điêu nay cho thây s ̀ ̀ ́ ự quan tâm cua cac câp lanh đao đôi v ̉ ́ ́ ̃ ̣ ́ ới sự ̉ phat triên chung cua phu n ́ ̉ ̣ ữ va chât l ̀ ́ ượng sông cho n ́ ữ tri th ́ ưc thuôc ́ ̣ ĐH Đa Năng. ̀ ̃ Từ tâm ̀ quan trong̣ cuả viêc̣ tim ̀ hiêu ̉ về chât́ lượng sông ́ và hương đên chăm soc đ ́ ́ ́ ời sông tinh thân cho phu n ́ ̀ ̣ ư, chúng tôi đ ̃ ặt ra nghiên cứu về những lo âu của nữ cán bộ công nhân viên chức thuộc Đại học Đà Nẵng, nhằm đánh giá thực trạng lo âu (mức độ, biểu hiện, nguyên nhân, cách ứng phó…) của nữ cán bộ công nhân viên chức đối với những lo âu mà mình gặp phải trong cuôc sông. ̣ ́ Qua đó, đề xuất một số cách thức hỗ trợ cho nữ cán bộ công nhân viên chức thuộc ĐH Đà Nẵng giảm thiểu lo âu để có chất lượng sống, công việc có hiệu quả hơn. 2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU Nghiên cứu lý luận và thực trạng về lo âu của nữ can bô ́ ̣, đề xuất kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng sông cho n ́ ữ can bô thuôc ́ ̣ ̣ Đại học Đa Năng. ̀ ̃ 3. ĐỐI TƯỢNG VÀ KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU 3.1. Đối tượng nghiên cứu Thực trang lo âu c ̣ ủa nư can bô công nhân viên ch ̃ ́ ̣ ức thuôc ĐHĐN ̣ 3.2. Khách thể nghiên cứu 278 nữ cán bộ (185 giảng viên, 93 cán bộ văn phòng). 4. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU Xây dựng cơ sở lý luận về lo âu. 4
Chỉ ra thực trạng lo âu ở nư can bô công nhân viên ch ̃ ́ ̣ ưc. ́ Đề xuất biện pháp hô tr ̃ ợ nhằm giam thiêu lo âu cho n ̉ ̉ ư can bô. ̃ ́ ̣ 5. GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU 5.1. Nữ can bô thuôc ĐHĐN đang lo âu m ́ ̣ ̣ ức đô trung binh va co anh ̣ ̀ ̀ ́̉ hưởng đên đanh gia cua n ́ ́ ́ ̉ ữ can bô đôi v ́ ̣ ́ ới mức đô hai long v ̣ ̀ ̀ ới cuôc̣ ̣ ̣ sông hiên tai. ́ 5.2. Có nhiều yếu tố tac đông đên nôi ́ ̣ ́ ̃ lo lăng cua n ́ ̉ ữ can bô, trong đo ́ ̣ ́ ̃ ́ ̀ ́ ̣ ̀ ̣ nôi lo lăng nhiêu nhât tâp trung vao công viêc, vân đê tai chinh cua gia ́ ̀ ̀ ́ ̉ ̀ ức khoe. đinh va s ̀ ̉ ́ ̉ ̃ ợ cho nư can bô giai toa lo âu, căng thăng băng cach hô 5.3. Co thê hô tr ̃ ́ ̣ ̉ ̉ ̉ ̀ ́ ̃ trợ tâm ly thông qua cac hoat đông tham vân. ́ ́ ̣ ̣ ́ 6. GIỚI HẠN PHẠM VI NGHIÊN CỨU 6.1. Giới hạn về nội dung Nghiên cưu tâp trung vao biêu hiên, m ́ ̣ ̀ ̉ ̣ ưc đô cua lo âu; nguyên nhân; ́ ̣ ̉ ́ ưng pho; anh h cach ́ ́ ̉ ưởng cua lo âu đên m ̉ ́ ức đô hai long v ̣ ̀ ̀ ới cuôc̣ ̀ ̣ ̉ sông va hiêu qua công viêc. ́ ̣ 6.2. Giới hạn về địa bàn Nghiên cứu được thực hiện tại Trường Đại học Sư phạm, Trương ̀ ̣ ̣ ̣ Đai hoc Bach Khoa; Đai hoc Ngoai ng ́ ̣ ̣ ư; Đ ̃ ại học Kinh tế thuôc Đ̣ ại học Đà Nẵng. 6.3. Giới hạn về khach thê ́ ̉ Nghiên cưu chi th ́ ̉ ực hiên trên khach thê la giang viên; can bô văn ̣ ́ ̉ ̀ ̉ ́ ̣ phong.̀ 7. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Phương pháp nghiên cứu tài liệu Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi Phương phap s ́ ử dung trăc nghiêm ̣ ́ ̣ Phương pháp phỏng vấn sâu Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê toán học 5
CHƯƠNG 1: NGHIÊN CƯU LY LUÂN VÊ LO ÂU CUA ́ ́ ̣ ̀ ̉ NƯ CÔNG NHÂN VIÊN CH ̃ ƯC ́ 1.1. TÔNG QUAN NGHIÊN C ̉ ỨU VỀ LO ÂU 1.1.1. Nghiên cứu về lo âu trên thế giới Thuật ngữ “lo âu“ đó được sử dụng từ lâu trong lịch sử phát triển của ngành tâm thần và y học, người đầu tiên sử dụng cụm từ này là Kerkgard (Đan Mạch), vào năm 1844 [3]. Vào những năm đầu tiên của thế kỷ 18, nghiên cứu về lo âu chủ yếu được tiếp cận từ góc độ y sinh học. Các nhà khoa học Lazarus R.S và Laurier R. cho rằng lo âu được nẩy sinh từ sự tương tác trong một hệ thống sinh học xã hội tâm lý [17]. Trong bảng phân loại các rối loạn tâm lí và bệnh tâm thần của Hiệp hội tâm thần Mỹ, khái niệm rối loạn lo âu bắt đầu được sử dụng chính thức. Như vây, ̣ nhưng nghiên c ̃ ưu ́ ở nươc ngoai ́ ̀ từ trươc t ́ ơi nay cho ́ ̣ thây thuât ng ́ ữ căng thăng (stress), lo âu đ ̉ ược sử dung rông rai trong ̣ ̣ ̃ ̣ khoa hoc xa hôi ̃ ̣ , trong y sinh hoc nhăm mô ta cac trang thai nguyên ̣ ̀ ̉ ́ ̣ ́ nhân sưc khoe va cac bênh liên quan đên tinh thân. ́ ̉ ̀ ́ ̣ ́ ̀ Khảo sát quốc gia về sức khỏe tâm thần trẻ vị thành niên ở Hoa Kỳ cho biết, khoảng 8% thanh thiếu niên (độ tuổi từ 1318) bị rối loạn lo âu. Theo Kashani và O.Verchell (1997) tỉ lệ rối loạn lo âu trẻ em và vị thành niên khoảng 9%. Có khoảng 40 triệu người Mỹ từ 18 tuổi trở lên (khoảng 18 %) có rối loạn lo âu [21]. Theo nghiên cứu năm 2012 được công bố trên Tạp chí của Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ, cac bác sĩ ́ cho răng co t ̀ ́ ừ 60 – 80% bênh nhân găp vân đê liên quan đ ̣ ̣ ́ ̀ ến sự căng thẳng trong cuôc sông.̣ ́ 1.1.2. Nghiên cưu vê lo âu ́ ̀ ở Viêt Nam ̣ Qua việc hệ thống tài liệu, chúng tôi thấy chưa có nhiều công trình nghiên cứu về rối loạn lo âu một cách độc lập, cụ thể. Chỉ có một số nghiên cứu có liên quan của Trung tâm nghiên cứu Tâm lý trẻ em do cố bác sĩ Nguyễn Khắc Viện chủ trì như rối nhiễu tâm trí. Theo bác sĩ Hoàng Cẩm Tú, từ năm 1987 đến nay, Việt Nam mới có một số liệu duy nhất là có khoảng 3,4% trẻ em có biểu hiện rối nhiễu hành vi. Theo Bác sĩ Nguyễn Thanh Hồi, co đên 19,46 % ́ ́ trẻ từ 1016 tuổi gặp trục trặc về sức khỏe tâm thần. B ác sĩ Nguyễn Thiện Thanh khoảng từ 1,53,5% dân số có lo âu. Như vậy, chỉ mới 6
có số ít thông tin về rối nhiễu tâm trí ở trẻ em mà chưa có người lớn và chưa có nghiên cứu nào về lo âu ở phụ nữ. 7
1.1.3. Nghiên cứu về lo âu ở phụ nữ Tạp chí Khoa học Mỹ cho biết tỷ lệ rối loạn lo âu ở phụ nữ cao hơn hẳn nam giới, 33% số phụ nữ trải qua một rối loạn lo âu trong cuộc đời của họ, trong khi đó ở nam giới là 22%. S.Freud, phụ nữ vốn có sự lo lắng bẩm sinh đã nhiều hơn nam giới, vì đó là bản năng của giới [20]. Nghiên cứu về Sức khỏe tâm thần người lớn ở Anh, 2003 cho biết: 29% phụ nữ đã được điều trị ít nhất một lần về vấn đề sức khỏe tâm thần cao hơn nam giới (17%) và có khoảng 25% số người chết do tự tử là phụ nữ [30]. Nghiên cứu của Nicolson (1999) cho biết người phụ nữ sau sinh thường căng thẳng, lo lắng, cảm giác bất lực, và sự cô đơn, họ có cảm giác mất tự do. 1.2. MÔT ̣ SỐ VÂN ́ ĐỀ VỀ NỮ CAN ́ BỘ CÔNG NHÂN VIÊN CHƯC ́ Cán bộ, công chức, viên chức là những người đang công tác trong các cơ quan của Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị xã hội, bộ máy lãnh đạo, quản lý đơn vị sự nghiệp công lập, lực lượng vũ trang được quy định cụ thể tại Nghị định số 06/2010/NĐCP ngày 25/01/2010 của Chính phủ, quy định những người là công chức. Trong nghiên cứu này, chúng tôi thống nhất chỉ nghiên cứu trên khách thể chính là nữ cán bộ công chức, viên chức đang công tác ở Đại học Đà Nẵng, họ là những giảng viên, cán bộ văn phòng trong các trường Đại học thuộc ĐH Đà Nẵng. Nghiên cứu nhằm tìm hiểu thực trạng lo âu của nữ cán bộ, qua đó đề xuất các cách thức hỗ trợ cho nữ cán bộ giảm bớt căng thẳng, lo âu hướng đến chất lượng sống tốt hơn cho nữ cán bộ thuộc ĐHĐN, do vậy kết quả nghiên cứu ở đây chưa đại diện cho nữ cán bộ nói riêng và giới nữ nói chung. 1.3. NHỮNG VẤN ĐỀ LIÊN QUAN ĐẾN LO ÂU VÀ RỐI LOẠN LO ÂU 1.3.1. Khái niệm lo âu Theo Đinh Đăng Hòe: Lo âu là hiện tượng phản ứng tự nhiên (bình thường) của con người trước những khó khăn và các mối đe 8
dọa của tự nhiên, xã hội, mà con người phải tìm cách vượt qua, tồn tại, hướng tới. Bác sĩ Nguyến Thiện Thanh cho rằng: Lo âu được cho là bệnh lý khi lo âu quá mức hoặc dai dẳng không tương xứng với sự đe doạ, ảnh hưởng đến hoạt động, làm việc của người bệnh, có thể kèm theo những ý nghĩ hay hành động có vẻ kỳ quặt, khó hiểu, vược mức thông thường. Lo âu bệnh lý có thể là biểu hiện hay gặp của nhiều dạng rối loạn tâm thần và của nhiều dạng bệnh lý khác nhau của con người. Trong nghiên cưu nay, chung tôi thông nhât s ́ ̀ ́ ́ ́ ử dung ̣ cach hiêu ́ ̉ rối loạn lo âu la trang thai tinh thân cua chu thê bi căng ̀ ̣ ́ ̀ ̉ ̉ ̉ ̣ ̉ thăng trong th ơi gian dai, khiên cho chu thê cam thây mêt moi va kho ̀ ̀ ́ ̉ ̉ ̉ ́ ̣ ̉ ̀ ́ khăn trong viêc đap ̣ ́ ưng v ́ ơi nh ́ ưng s ̃ ự viêc xây ra trong cuôc sông ̣ ̉ ̣ ́ hang ngay. ̀ ̀ - Phân loại lo âu: Lo âu được chia thành các loại sau: Lo âu tâm căn, Lo âu lan tỏa, Rối loạn lo âu toàn thể, Rối loạn ám ảnh cưỡng chế, Ám ảnh sợ, Cơn hoảng loạn, và các rối loạn lo âu khác 1.3.2. Biểu hiện rối loạn lo âu ̣ ̀ ̣ Biểu hiên vê măt sinh hoc: ̣ Khó thở; rối loạn nhịp tim, co thắt dạ dày, khô miệng, run, đau nhói, nghe kém, nhìn mờ, đau đầu, chóng mặt, sợ chỗ rộng, khó ngủ, cáu giận tức giận bệnh lý, thay đổi khí sắc. Biểu hiên vê măt ̣ ̀ ̣ nhận thức: suy nghĩ quá nhiều về việc đã xẩy ra; luôn nghĩ về những vấn đề nguy hiểm; suy nghĩ lẫn lộn; không tập trung, chú ý vào công việc như trước. Biểu hiên vê măt ̣ ̀ ̣ hành vi: Ăn không ngon, ăn nhiều quá hoặc biếng ăn, ngủ không yên; Dễ bực dọc, cáu gắt, bồn chồn, bất an. Biểu hiên vê măt ̣ ̀ ̣ cảm xúc: Sợ và lo lắng một cách quá mức trước những sự việc không đáng lo; cảm giác sợ hãi, đau khổ. 1.3.3. Nguyên nhân cua lo âu ̉ Cách phân chia liên quan đến nhóm vấn đề: Những vấn đề liên quan đến thay đổi cuộc sống như: Cái chết của một người thân yêu; Ly hôn, ly thân; Bị mất việc hoặc thay đổi công việc...Những vấn đề liên quan đến đời sống hàng ngày như: Quá nhiều việc phải làm; Túng thiếu tiền bạc; Áp lực làm việc liên tục; Các mối quan hệ trong gia đình; Áp lực phải thành công / nỗi sợ thất bại. Những vấn đề gây sốc khác như: Hoảng loạn sau chiến tranh; đánh bom; thiên tai; Xe và tai nạn và sự cố khác; Bị lạm dụng tình dục 9
Cách phân chia bàn về một số yếu tố tăng nguy cơ sinh bệnh: Tuổi thơ bất hạnh; Bệnh tật; Lạm dụng các chất; Nhân cách lo âu; Di truyền. Nguyên nhân gây ra lo âu ở nữ cán bộ thuộc ĐHĐN từ các nguồn nguyên nhân sau: Liên quan đên gia đinh (ch ́ ̀ ồng, con, gia đình nội ngoại); sưc khoe; Tai chinh ́ ̉ ̀ ́ (thu nhập, chi tiêu); Công viêc; Nâng cao ̣ kiến thức chuyên môn. 1.3.4. Anh h̉ ưởng cua lo âu ̉ ̉ Anh h ưởng đên đanh gia vê chât l ́ ́ ́ ̀ ́ ượng sông: th ́ ường xuyên chán nản, không muốn làm việc; trì trệ; không quan tâm gia đình; bỏ rơi con cái. Anh h ̉ ưởng đên công viêc: trí nh ́ ̣ ớ không tốt ảnh hưởng đến chất lượng công việc; hiệu quả công việc không cao; có bất đồng trong cơ bản Các tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn lo âu: Biểu hiện của rối loạn lo âu chỉ cần liên quan ít nhất 3 trong 6 dấu hiệu sau (ở trẻ em chỉ cần một dấu hiệu). Kích thích dễ bực mình, căng thẳng đầu óc; Dễ mệt mỏi; Khó tập trung, đầu óc trống rỗng; Dễ cáu kỉnh; Căng thẳng cơ bắp; Rối loạn giấc ngủ (cảm giác khó ngủ, ngủ không ngon giấc). Trong nghiên cứu này, ngoài việc sử dụng thang đo lo âu Zung, chúng tôi còn sử dụng bảng hỏi với những câu hỏi mở, và phỏng vấn sâu nhằm tìm hiểu các biểu hiện khác thường của nữ cán bộ trong vòng 2 tháng trở lại đây trên các lĩnh vực: tình trạng sức khoẻ, tâm lí, hành vi. 1.3.5. Chẩn đoán lo âu Dựa theo bảng phân loại quốc tế lần thứ 10 (ICD10) các nguyên tắc chỉ đạo chẩn đoán RLLA như sau: Bệnh nhân phải có các triệu chứng lo âu nguyên phát trong đa số các ngày, trong ít nhất nhiều tuần hoặc là nhiều tháng. Các triệu chứng gồm nhiều yếu tố sau: + Sợ hãi (lo lắng về tương lai, dễ cáu kỉnh, khó tập trung tư tưởng...) + Căng thẳng vận động (bồn chồn đứng ngồi không yên, đau căng đầu, run rẩy, không có khả năng thư giãn). 10
+ Đầu óc trống rỗng, ra mồ hôi, mạch nhanh hoặc thở gấp, khó chịu ở vùng thượng vị, chóng mặt khô mồm miệng... 1.3.6. Cách ứng pho v́ ơi lo âu ́ Có một số cách làm giảm lo âu thường được sử dụng như: Cần xác định rõ được nguyên nhân chính gây nên lo lắng; Nói với người khác về cảm giác của mình. Ăn uống, nghỉ ngơi, giải trí hợp lý, thường xuyên tập thể dục, thể thao (những điều mà người rối loạn lo âu thường bỏ qua). Thư giãn, dưỡng sinh luyện tập, thở khí công rất có lợi cho việc trị bệnh.Gặp gỡ bạn bè, tăng cường các mối quan hệ cởi mở; Không suy nghĩ lan man; Thở sâu; Biến lo lắng thành động lực có ích. Ngoài ra còn có Liệu pháp nhận thức hành vi và Điều trị bằng thuốc. Từ phần cơ sở lý luận như trên, chúng tôi xây dựng mô hình khung lý thuyết cho đề tài như sau: MÔ HÌNH KHUNG LÝ THUYẾT CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG LO ÂU CỦA NỮ CÁN BỘ CÔNG NHÂN VIÊN CHỨC THUỘC ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG ̉ ̣ Biêu hiên lo Mức độ Nguyên ̉ Anh Cách ứng âu lo âu ̉ lo nhân cua hưởng phó với lo âu âu 1.Sinh lý 1. Không có 1.Gia đình 1.Chất 1.Tự nhân ̣ 2.Nhân ̣ 2. Ít khi 2.Công viêc̣ lượng cuôc ̣ thức lai ̣ thức 3. Thỉnh 3.Tài chính ̉ 3.Cam xu ́c thoảng sống vấn đề 4.Sức khoẻ 4.Hành vi 4. Thường 5.Mối quan 2.Công viêc̣ 2.Nhờ xuyên hệ vào sự giúp đỡ từ bên ngoài 1.THỰC TRẠNG LO ÂU CUA N ̉ Ữ CÁN BÔ ̣ 2.ĐỀ XUẤT CÁCH THỨC HỖ TR11Ợ CHO NỮ CÁN BÔ KHI GĂP CĂNG ̣ ̣ ̉ ̣ THĂNG, LO ÂU TRONG CUÔC SÔ ́NG
Sơ đồ 1: Mô hình khung lý thuyết của đề tài 12
CHƯƠNG 2 TỔ CHỨC NGHIÊN CỨU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1. Tổ chức nghiên cứu Đề tài được triển khai nghiên cứu theo 3 giai đoạn: Nghiên cứu lý luận; nghiên cứu thực trạng và thực nghiệm tác động. 2.1.1. Nghiên cứu lý luận Phân tích, tổng hợp, hệ thống hoá, thao tác hoá và khái quát hoá những vấn đề lý luận cũng như các công trình nghiên cứu của các tác giả trong và ngoài nước được đăng tải trên các tạp chí, sách báo chuyên ngành, đề tài nghiên cứu khoa học... về các vấn đề liên quan tới lo âu, rối loạn lo âu, phụ nữ có lo âu. 2.1.2. Nghiên cứu thực tiễn Quá trình nghiên cứu thực tiễn bao gồm 2 giai đoạn: Giai đoạn khảo sát (khảo sát thử, chính thức) và giai đoạn thực nghiệm tác động. Giai đoạn khảo sát thử nhằm đánh giá độ hiệu lực và độ tin cậy của thang đo để tiến hành chỉnh sửa cho phù hợp. Chúng tôi chỉ chấp nhận những tiểu thang đo có độ tin cậy
Khách thể phỏng vấn bao gồm: 10 nữ cán bộ và 3 cán bộ lãnh đạo 2.3. Phương pháp xử lý số liệu Sử dụng phần mềm SPSS phiên bản 15.0. P hân tích hệ số Alpha, lựa chọn hệ số tin cậy Alpha lớn hơn 0,8 (80%). Giá trị trung (Mean); Độ lệch chuẩn (Standardizied Deviation); Tần suất và chỉ số phần trăm. Phân tích so sánh; Phân tích tương quan nhị biến: Mức độ ý nghĩa của mối quan hệ dựa vào quan hệ xác suất với p
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG LO ÂU CỦA NƯ CAN BÔ CÔNG NHÂN VIÊN ̃ ́ ̣ CHƯC THUÔC ĐAI HOC ĐA NĂNG ́ ̣ ̣ ̣ ̀ ̃ 3.1. Thực trạng lo âu của nữ cán bộ công nhân viên chức 3.1.1. Mưc đô lo âu cua n ́ ̣ ̉ ư can bô công nhân viên ch ̃ ́ ̣ ưc ́ Khảo sát mức độ lo âu của nữ cán bộ theo thang đo lo âu Zung, kết quả thấy, tỉ lệ nữ cán bộ thường xuyên lo âu chiếm 7,17%. Số nữ cán bộ thỉnh thoảng lo âu chiếm 18,4% và ít khi lo âu là 29,9%. Điều này đã chứng minh giả thuyết nghiên cứu 5.1 của đề tài, nữ can bô ́ ̣ ̣ thuôc ĐHĐN đang lo âu m ưc đô trung binh ́ ̣ ̀ so với những kết quả nghiên cứu khác trên thế giới. Biểu đồ 3.1: Mức độ và tỉ lệ lo âu của nữ cán bộ thuộc ĐHĐN Phân tích từ góc độ mức điểm của thang đo, có đến 79 nữ cán bộ có điểm từ 40 trở lên (mức có rối loạn lo âu) chiếm 28,4%. Đặc biệt có đến 5 nữ cán bộ có điểm lo âu ở mức rất cao, 56/80 điểm – đây là những người rất cần được hỗ trợ để được vượt qua . Bảng 3.1: Mức độ điểm lo âu theo thang đo Zung Mức điểm Số lượng/ phần trăm Dưới 39 điểm 199 (chiếm 71,6%) Từ 40 điểm trở lên 79 (chiếm 28,4%) Mức rất lo âu – có RLLA 25 người (8,9%) ̉ ̣ ̉ ư can bô công nhân viên ch 3.1.2. Biêu hiên lo âu cua n ̃ ́ ̣ ưć 3.1.2.1. Biểu hiện về mặt cơ thể (theo thang đo lo âu Zung) Những biểu hiện thường xuyên, dễ nhận thấy nhất ở nữ cán bộ là: bàn tay thường khô, nóng (ĐTB = 3,30); đau đầu, cổ, lưng (ĐTB = 2,40); cảm thấy yếu, dễ mệt mỏi (ĐTB = 2,38); đau dạ dày và đầy bụng (ĐTB = 1,95); khó chịu, hoa mắt, chóng mặt (ĐTB = 15
1,87), tim đập nhanh hơn mọi khi (ĐTB = 1,83). Ngủ không ngon giấc (ĐTB = 1,81). Biểu đồ 3.2: Biểu hiện về mặt cơ thể khi có lo âu 3.1.2.2. Biểu hiện về mặt nhận thức Biểu hiện ở mặt nhận thức ở những nữ cán bộ có rối loại lo âu là: nghĩ là mình đang bị trừng phạt (ĐTB = 2,98); tưởng tượng ra nhiều chuyện xấu (ĐTB = 3,25); trí nhớ suy giảm, nhớ lẫn lộn việc này sang việc khác (ĐTB = 2,96), suy nghĩ quá nhiều về những việc đã xẩy ra (ĐTB = 3,58). Điểm trung bình chung về mặt nhận thức là 2,77. Bảng 3.2: Biểu hiện về mặt nhận thức Mức độ ảnh hưởng ĐTB Mức Khôn Ít Thỉnh Thườ độ Các yếu tố 25 278 P g bao khi thoảng ng tương nữ nữ giờ xuyên quan (r) Suy nghĩ quá nhiều về 1,6 10, 48,6 38,9 3,58 .509 1,28 những việc đã qua 8 Đổ lỗi cho số phận 2,2 5,9 49,2 42,7 2,16 ,97 .485 Tưởng tượng nhiều 4,9 7,0 53,5 34,6 3,25 .462 1,48 < chuyện xấu có thể xẩy ra 0,05 Lo lắng cho tương lai sắp 3,2 3,2 50,3 43,2 1,67 .396 ,74 tới Trí nhớ suy giảm 3,8 4,9 53,5 37,8 2,96 1,34 .318 Nghĩ là mình bị trừng phạt 7 8,6 42,8 41,6 2,98 1,61 .632 3.1.2.3. Biểu hiện về mặt cảm xúc Ở những nữ cán bộ có rối loạn lo âu thường cảm thấy tủi thân, bơ vơ, không nơi nương tựa (ĐTB= 3,31); cảm thấy đau đớn trong tâm hồn (ĐTB = 2,95), lo lắng về hạnh phúc gia đình (ĐTB = 3,35), cảm thấy bị mọi người xa lánh (ĐTB = 2,34) và thường xuyên cho rằng mình là người có lỗi trong mọi chuyện (ĐTB=3,01). 16
Bảng 3.3: Biểu hiện về mặt cảm xúc Mức độ ảnh hưởng ĐTB Mức Không Ít Thỉnh Thườn độ Các yếu tố bao khi thoảng g 25 278 P tương giờ xuyên nữ nữ quan (r) Cảm thấy tủi thân, bơ vơ, 7,2 50, 26,1 15,9 3,31 .394 1,44 không nơi nương tựa 7 Đau đớn trong tâm hồn 50,8 26, 2,9 13,0 2,95 .541 1,35 1 Lo lắng về hạnh phúc của 0,0 4,3 26,1 69,6 3,35 .541 1,13 gia đình Cảm thấy bị mọi người xa 14,5 26, 42,0 17,4 2,34 .566 1,10 < lánh 1 Thất vọng về mình, chán 10,1 46, 27,5 15,9 2,98 0,05 .502 1,07 nản 4 Cảm thấy mình là người 29, 3,01 có lỗi 1,09 5,8 3 26,8 38,1 .513 3.1.2.4. Biểu hiện về mặt hành vi Ở biểu hiện về mặt hành vi, nữ cán bộ cho rằng mình dễ nổi cáu, quát mắng những người xung quanh mà không rõ lý do vì sao mình làm như vậy (ĐTB = 3,13); có nhiều sai sót trong quá trình làm việc (ĐTB = 3,22); đến cơ quan sớm hơn hoặc muộn hơn so với thường lệ (ĐTB = 3,25); làm việc không tập trung (ĐTB = 3,19) và không làm được những việc tỉ mỷ như trước đó (ĐTB = 2,86) và cũng có những người dễ dàng ném đồ vật hoặc hủy hoại đồ dùng (ĐTB = 3,01). Biểu đồ 3.3: Biểu hiện về mặt hành vi Trên đây cũng là những dấu hiệu cho những nữ cán bộ có rối loạn lo âu, và cũng là những dấu hiệu giúp cho lãnh đạo, cho đồng 17
nghiệp nhận ra cán bộ của mình có thể đang có những lo âu quá mức, từ đó có những hỗ trợ tích cực giúp cho nữ cán bộ giảm thiểu sự lo âu. 3.1.2. Nguyên nhân gây ra lo âu ở nư can bô ̃ ́ ̣ 3.1.2.1. Nguyên nhân chung gây ra lo âu cho nữ cán bộ Những vấn đề liên quan đến công việc (ĐTB = 5,56/10 điểm), tiếp theo là áp lực về việc học tập nâng cao năng lực (ĐTB = 4,86) và vấn đề liên quan đến sức khỏe (ĐTB = 4,48). Nhưng đối với 25 nữ cán bộ có RLLA, mức điểm lo âu cao hơn hẳn và thứ tự vấn đề gây ra lo âu cũng tương tự. Cụ thể là lo lắng về công việc ĐTB = 8,23; lo lắng về nâng cao năng lực, ĐTB = 7,29 và lo lắng cho sức khỏe ĐTB = 7,89. Biểu đồ 3.4: Nguyên nhân gây lo âu ở nữ cán bộ 3.1.2.2. Những nguyên nhân gây ra lo âu từ chồng, con và gia đình Các yếu tố từ phía người chồng/người yêu là: chồng/người yêu ham làm việc quá mức (ĐTB = 2,36); chồng/người yêu không tham gia giúp đỡ vợ việc nhà (ĐTB =2,35); chồng/người yêu ham chơi (bóng đá/ đánh cờ/ bia) với ĐTB = 2,04. Những nữ cán bộ chưa có chồng/người yêu cũng đang rất lo lắng về vấn đề này, với ĐTB = 2,60, cao ở mức thứ 3. Chia sẻ vấn đề này, cô N.L.K, Trường ĐH Bách Khoa cho biết: “Năm nay em đã 28, gia đình em bảo em lấy chồng, nhưng em vẫn 18
còn đi học và thực sự là em chưa có người yêu, em lại công tác ở ngành khoa học kỹ thuật, thực sự tìm chồng khó lắm chị ạ”. Trong vấn đề liên quan đến con cái, việc khiến nữ cán bộ thấy lo lắng nhất tập trung ở khó khăn trong việc dạy dỗ con (ĐTBnữ RLLA = 2,32), không có thời gian chơi với con, con học kém và con không vâng lời (ĐTBnữ RLLA = 2,00). Cô L.H.N, Trường ĐH Ngoại ngữ chia sẻ: “Hai vợ chồng mình đều giảng viên, nhưng nhiều lúc không biết bảo con thế nào cho con nghe lời, nay các cháu đã vào cấp 3, thực sự là cảm thấy xấu hổ nếu mọi người bảo giảng viên mà không dạy được con. Bây giờ mình lo nhất là cháu đầu không đậu đại học, lo cháu thứ 2 vì có cảm giác cháu bắt đầu yêu đương”. Liên quan đến gia đình nội ngoại, vấn đề khiến nữ cán bộ lo lắng nhất lại là trong họ hàng có những mâu thuẫn khó giải quyết (ĐTB25 nữ RLLA = 2,08). Cô T.T.S, Trường ĐH Kinh tế cho biết: “Chuyện gia đình cũng không có gì hay ho, nhưng việc mâu thuẫn thờ tự trong gia đình làm chị thật sự bức xúc, ngủ không được luôn”. 3.1.2.3. Nguyên nhân gây ra lo âu liên quan đến sức khỏe, công việc, tài chính Lo lắng về sức khỏe của con cái chiếm mức độ cao nhất ở nữ cán bộ, cụ thể là ĐTBnữ RLLA = 3,48, và ĐTBtổng 278 nữ = 2,05. Những người có con nhỏ (07 tuổi) lo vì con không chịu ăn, gầy, ít cân; những người có con từ 815 tuổi thì con có vấn đề đặc biệt nào đó (bệnh tim nhẹ; bệnh về mắt; tai…) hoặc trong thời gian này con đang nằm viện. Tiếp theo là lo lắng về sức khỏe của bạn bè, họ hàng thân thiết (ĐTBnữ RLLA = 2,28; ĐTBtổng 278 nữ = 1,86) và lo lắng cho sức khỏe của bố mẹ hai bên (ĐTBnữ RLLA = 2,00). Bảng 3.5: Vấn đề liên quan đến sức khỏe TT Nội dung 25 nữ ĐTB RLLA 278 nữ 1 Lo lắng về sức khỏe của cá nhân 1,96 ,68 2 Lo lắng về sức khỏe của chồng 1,56 ,66 3 Lo lắng về sức khỏe của con 3,48 2,05 4 Lo lắng về sức khỏe của bố mẹ hai bên 2,00 1,59 5 Lo lắng về sức khỏe của người thân/ họ hàng/bạn bè thân 2,28 1,86 thiết Vấn đề liên quan đến tài chính khiến nữ cán bộ lo nhất là các khoản nợ của gia đình (ĐTBnữ RLLA = 3,32; ĐTBtổng 278 nữ = 1,89) và 19
điều kiện cơ sở vật chất của gia đình hiện nay không tốt như nơi ở, thu nhập… (ĐTB = 2,64). Sự khác biệt ở các yếu tố: nữ cán bộ văn phòng lo lắng về tài chính nhiều hơn so với giảng viên. Nữ cử nhân lo lắng về tài chính hơn thạc sĩ và tiến sĩ, với p