Cảm nhận về đoạn thơ sau trong bài Tây Tiến của Quang Dũng: "Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc... Sông Mã gầm lên khúc độc hành."

Đề bài: Cảm nhận về đoạn thơ sau trong bài Tây Tiến của Quang Dũng: "Tây Tiến <br /> đoàn binh không mọc tóc... Sông Mã gầm lên khúc độc hành."<br /> <br /> Bài làm<br /> <br /> Viết về Tây Tiến ­ Quang Dũng viết bằng dòng hồi ức. Và trong dòng hồi ức ấy nỗi nhớ <br /> đồng đội luôn xao động, gợi về những kỉ niệm, hình ảnh thân thương, tha thiết, sâu lắng.  <br /> Ta bắt gặp dòng hoài niệm về  đồng đội, về  những tình cảm, nỗi lòng người lính Tây  <br /> Tiến qua đoạn thơ:<br /> <br /> Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc,<br /> <br /> Quân xanh màu lá dữ oai hùm.<br /> <br /> Mắt trừng gửi mộng qua biên giới,<br /> <br /> Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm.<br /> <br /> Rải rác biên cương mồ viễn xứ,<br /> <br /> Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh,<br /> <br /> Áo bào thay chiếu anh về đất,<br /> <br /> Sông Mã gầm lên khúc độc hành.<br /> <br /> Từ bối cảnh rừng núi hoang vu, hiểm trở trong đoạn đầu bài thơ  đến đây hiện lên rõ nét  <br /> hình ảnh của đoàn chiến binh Tây Tiến:<br /> <br /> Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc,<br /> <br /> Quân xanh màu lá dữ oai hùm.<br /> <br /> Thoạt đầu, câu thơ  tưởng như  chỉ  mang một chút ngang tàng, một chút đùa nghịch đầy <br /> chất lính, nhưng càng đọc mới càng thấy hiện thực khắc nghiệt, mới thấy hết những gieo <br /> neo, khổ  ải của đoàn quân Tây Tiến. Không mọc tóc ­ đó là hậu quả  của những cơn sốt <br /> rét rừng run người làm tiều tụy, làm rụng hết cả tóc của các chiến sĩ. Rồi nước độc, rừng <br /> thiêng, bệnh tật hành hạ... tất cả như vắt kiệt sức lực khiến cho quân xanh màu lá.... Hai  <br /> câu thơ cho ta thấy được hình ảnh rất thực của các chiến sĩ Tây Tiến khi phải đối phó với <br /> bệnh tật:  ốm, xanh, rụng tóc... Nhưng không phải vì thế  mà họ  mất đi vẻ  oai phong dữ <br /> dội "Mắt trừng gửi mộng qua biên giới..."<br /> <br /> Đoàn quân mỏi, xanh tựa lá mà vẫn mang oai linh rừng thẳm. Mắt trừng lên dữ dội là để <br /> gửi mộng vượt biên cương và để "Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm". Những người chiến <br /> sĩ Tây Tiến hầu hết là những chàng trai thị  thành khoác áo lính dù ra đi chiến đấu, dấn  <br /> thân vào gian khổ, họ vẫn luôn mang và giữ một tâm hồn hào hoa, thanh lịch, đa tình, một  <br /> tâm hồn đầy thơ  mộng. Mơ  dáng kiều thơm là mơ  dáng vẻ  kiều diễm, quyến rũ, thanh <br /> lịch của những người bạn gái thủ đô ngàn năm văn hiến, có người cho rằng Quang Dũng  <br /> viết câu thơ này là mộng rớt vì nó không phù hợp với hoàn cảnh kháng chiến. Song thực  <br /> chất đây là một tình cảm hết sức chân thật của người chiến sĩ, nó mang một ý nghĩa nhân <br /> văn chân chính bởi thể hiện ước mơ đẹp của con người về một cuộc sống hoà bình, hạnh <br /> phúc đẩy người lính ra đi chiến đấu.<br /> <br /> Cả  đoạn thơ  bốn câu thì ba câu trên toàn nói về  cái khác thường, oai dữ. Câu thơ  thứ  tư <br /> ngược lại đầy vẻ mềm mại, trữ tình, mơ mộng. Đoạn thơ khắc họa những hiện thực hết <br /> sức nghiệt ngã, nhưng lại không chỉ sử dụng phương pháp tả thực, mà thể hiện bằng bút <br /> pháp lãng mạn cho ta thấy hình  ảnh của người lính không xanh xao, tiều tụy mà oai  <br /> phong, dữ  dội. Chữ nghĩa và bút pháp của Quang Dũng thật tài hoa. Các chữ  không mọc <br /> tóc, dữ  oai hùm, mắt trừng khắc họa rất sâu tư  thế  chủ  động, vẻ  kiêu hùng, ngang tàng  <br /> của những chiến binh Tây Tiến. Hoàn cảnh gian khổ, những thử thách, gian nan của một <br /> miền Tây thâm u, hiểm trở không làm cho những người lính Tây Tiến chùn bước, họ vẫn  <br /> giữ ý chí, quyết tâm. Bên cái bi của hoàn cảnh vẫn trỗi lên cái tráng của ngoại hình và tinh  <br /> thần. Bằng thủ pháp dường như đối lập, Quang Dũng đã vừa khắc họa được vẻ đẹp hào  <br /> hùng, kiêu dũng, vừa khắc họa được tâm hồn hào hoa và đa cảm của người chiến sĩ Tây  <br /> Tiến. Núi rừng miền Tây hùng vĩ và hoang sơ, đi trong sự  hùng vĩ  ấy, sự  hoang sơ   ấy,  <br /> những người lính Tây Tiến như được truyền thêm sức mạnh, vững bước vượt qua những  <br /> gian khổ, hy sinh:<br /> <br /> Rải rác biên cương mồ viễn xứ,<br /> <br /> Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh...<br /> <br /> Những người lính Tây Tiến không tiếc đời ra đi chiến đấu cho quê hương, không tiếc đời  <br /> sẵn sàng hi sinh cho Tổ quốc. Họ ra đi mà vẫn nhớ, vẫn mang theo những tình riêng mơ <br /> mộng, khi họ hi sinh thì "áo bào thay chiếu anh về đất". Bằng hai chữ "áo bào", nhà thơ đã <br /> nâng cao giá trị, đã tái tạo được vẻ  đẹp cao quý. một vẻ  đẹp như  những người tráng sĩ <br /> xưa nơi những người Tây Tiến, vẻ  đẹp  ấy làm mờ  đi thực trạng thiếu thốn  ở  chiến  <br /> trường. Rồi "anh về đất', cái chết nhẹ như không, như về lại những gì thương yêu, thân  <br /> thuộc ngày xưa. "Anh về đất là để sống mãi trong lòng quê hương, đất nước. Và sông Mã  <br /> thay lời núi sông cất lên lời ai điếu bi hùng: "Sông Mã gầm lên khúc độc hành".<br /> <br /> Nỗi đau thật dữ dội, chỉ một tiếng "gầm than trầm uất", nỗi đau như dồn nén, quặn thắt <br /> từ  bên trong. Không có nước mắt của đồng đội, chỉ  có con sông Mã với nỗi đau cuộn  <br /> chảy trong lòng, độc hành... chảy ngược vào tim.<br /> <br /> Cả  đoạn thơ  nói đến cái chất thật bi mà cũng thật hùng. Những người lính Tây Tiến đã  <br /> được nhà thơ khắc họa với nỗi nhớ thương tha thiết, với vẻ đẹp hoang sơ, dữ dội như vẻ <br /> đẹp của núi rừng.<br /> <br /> Hình  ảnh những người lính, tình cảm đồng đội, đồng chí vốn xuất hiện trong thơ  ca  <br /> kháng chiến. Ta vẫn thường bắt gặp những người lính chân chất, giản dị, gần gũi trong <br /> thơ Chính Hữu:<br /> <br /> Áo anh rách vai,<br /> <br /> Quần tôi có vài mảnh vá.<br /> <br /> Miệng cười buốt giá,<br /> <br /> Chân không giày...<br /> Hay trong bài thơ Hồng Nguyên:<br /> <br /> Lũ chúng tôi,<br /> <br /> Bọn người tứ xứ<br /> <br /> Gặp nhau hồi chưa biết chữ,<br /> <br /> Quen nhau từ buổi "một, hai"...<br /> <br /> Nhưng với Tây Tiến của Quang Dũng thì khác. Bài thơ đã khắc hoạ không phải là những <br /> người lính xuất thân từ những người nông dân cày sâu cuốc bẫm mà là những chàng trai,  <br /> những học sinh, sinh viên thành thị  khoác áo lính. Với Tây Tiến, Quang Dũng đã đưa  <br /> người đọc ngược lên một miền Tây thăm thẳm, nơi núi rừng, thiên nhiên mang nét đẹp <br /> hoang dại, hiểm trở. Và nỗi bật lên trên nền núi rừng miền Tây  ấy là hình  ảnh những  <br /> người lính Tây Tiến vượt lên trên mọi khổ ải, gian lao, toả sáng ý chí anh hùng. Với tám <br /> câu thơ  chan chứa niềm thương nỗi nhớ  da diết, Quang Dũng đã đưa người đọc trở  lại <br /> một thời Tây Tiến với biết bao đồng đội mến thương của nhà thơ... Tất cả đã giúp Quang <br /> Dũng tái tạo và khắc họa hình ảnh oai hùng về người lính Tây Tiến. Với bút pháp tài hoa  <br /> và giàu tình, nhà thơ đã xây dựng hình ảnh những chiến binh Tây Tiến không chỉ mang vẻ <br /> dữ dội, mãnh liệt mà còn mang vẻ đẹp hào hoa, hào hùng thật bi tráng. Và Tây Tiến không <br /> chỉ phổ đúng hồn thơ Quang Dũng má còn sáng lên chất thẩm mĩ hiếm thấy.<br /> <br /> Sau khi đã Cảm nhận về đoạn thơ sau trong bài Tây Tiến: "Tây Tiến đoàn binh... lên khúc  <br /> độc hành" các em có thể đi vào Cảm hứng lãng mạn và tinh thần bi tráng trong bài thơ Tây  <br /> Tiến hoặc tham khảo Bình giảng bài thơ Tây Tiến nhằm củng cố kiến thức của mình.<br /> <br /> Bài làm 2<br /> <br /> Nói đến thơ ca kháng chiến chống Pháp chúng ta không thể không nhắc đến Quang Dũng­<br /> Một nhà thơ  tài hoa được mệnh danh là nhà thơ  của "Xứ  Đoài mây trắng". Trong thơ <br /> Quang Dũng người đọc ấn tượng nhất khi khắc họa bức chân dung người lính trong cuộc  <br /> kháng chiến chống Pháp. Đó là bức tượng đài bất tử về người lính Tây Tiến vừa lẫm liệt,  <br /> kiêu hùng vừa hào hoa lãng mạn thể hiện qua đoạn thơ<br /> <br /> "Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc<br /> <br /> ...<br /> <br /> Sông Mã gầm lên khúc độc hành"<br /> <br /> Bài thơ  "Tây Tiến" ra đời trong hoàn cảnh đặc biệt. Tây Tiến là một đơn vị  quân đội <br /> được thành lập đầu năm 1947, có nhiệm vụ  phối hợp với bộ  đội Lào, bảo vệ  biên giới  <br /> Việt ­Lào, đồng thời đánh tiêu hao lực lượng địch. Chiến sĩ Tây Tiến phần đông là thanh <br /> niên, học sinh, trí thức Hà Nội, chiến đấu trong những hoàn cảnh gian khổ nhưng họ sống <br /> rất lạc quan và chiến đấu rất dũng cảm.Quang Dũng là đại đội trưởng ở đơn vị Tây Tiến,  <br /> cuối năm 1948 khi rời đơn vị  cũ chưa bao lâu, tại Phù Lưu Chanh, Quang Dũng viết bài  <br /> thơ "Nhớ Tây Tiến". Khi in lại, tác giả đổi tên bài thơ là "Tây Tiến".<br /> <br /> Trên cái nền hùng vĩ, dữ dội mà thơ  mộng mĩ lệ  của núi rừng Quang Dũng đã xây dựng  <br /> bức tượng đài về người lính Tây Tiến hiện lên vừa oai phong lẫm liệt, vừa lãng mạn hào  <br /> hoa bằng bút pháp lãng mạn mà vẫn rất chân thực:<br /> <br /> "Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc<br /> <br /> Quân xanh màu lá dữ oai hùm"<br /> <br /> Hai câu thơ mở đầu đã tạo nên ấn tượng trong lòng người đọc về vẻ đẹp bi tráng. Cái bi  <br /> thương ấy gợi lên từ ngoại hình ốm yếu, tiều tụy, đầu trọc, da xanh như màu lá. Không <br /> phải là một người mà là cả  một đoàn quân kì dị. Đoàn quân kì dị   ấy lại được khắc họa <br /> bằng cái nhìn gân guốc bắt nguồn từ hiện thực đến từng chi tiết "không mọc tóc", "xanh <br /> màu lá" là hiện thực mà người lính Tây Tiến phải trải qua.Theo lời kể của Quang Dũng <br /> thời kỳ  đó bộ  đội ta phải cạo trọc đầu để  đánh giáp lá cà và dễ  dàng trong sinh hoạt.  <br /> Nhưng nguyên do quan trọng hơn cả chính là hậu quả của những ngày hành quân vất vả, <br /> đói rét, sốt rét rừng, những cơn sốt rét rừng ấy không chỉ có trong thơ Quang Dũng mà còn  <br /> xuất hiện trong bài thơ "Đồng chí" của Chính Hữu:<br />  "Tôi với anh biết từng cơn ớn lạnh<br /> <br /> Sốt run người vầng trán đẫm mồ hôi"<br /> <br /> Hay trong thơ ca kháng chiến chống Pháp chúng ta cũng không khó để bắt gặp những vần <br /> thơ:<br /> <br /> "Khuôn mặt đã lên màu bệnh tật<br /> <br /> Đâu còn tươi nữa những ngày hoa"<br /> <br /> Bên cạnh hình  ảnh bi thương chính là vẻ  đẹp hào hùng của những người lính Tây Tiến  <br /> được thể hiện trong việc sử dụng nghệ thuật đối lập giữa thân hình ốm yếu và tâm hồn  <br /> bên trong làm nên khí chất, tư  thế  của người lính "dữ  oai hùm" cho thấy người lính lạc <br /> quan, coi thường gian khổ, hiên ngang xung trận, oai phong, lẫm liệt, toát lên cốt cách, khí <br /> phách hào hùng. Ngay cả  khi đánh giáp lá cà với kẻ  thù hình  ảnh người lính Tây Tiến  <br /> mang vẻ đẹp làm chủ núi rừng, chế ngự khó khăn, vượt qua gian khổ.<br /> <br /> Ẩn đằng sau ngoại hình ấy là một vẻ đẹp tâm hồn lãng mạn, hào hoa:<br /> <br /> "Mắt trừng gửi mộng qua biên giới<br /> <br /> Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm"<br /> <br /> Trong gian khổ nhưng những người lính Tây Tiến vẫn luôn "mắt trừng" đó là đôi mắt mở <br /> to nhìn thẳng kẻ thù, thề  sống chết với kẻ  thù. Đôi mắt  ấy như  miêu tả  cả  sự  phẫn nộ <br /> đối với kẻ thù, là đôi mắt của nội tâm sục sôi chiến đấu. Đôi mắt ấy còn "mộng qua biên  <br /> giới", đó là giấc mộng lập chiến công, giấc mộng của chiến thắng, của hòa bình. Không <br /> chỉ vậy mà đôi mắt ấy còn có tình, thao thức nhớ về Hà Nội nơi có hình ảnh "dáng kiều <br /> thơm" trong mộng và mơ. Những người lính Tây Tiến không chỉ biết cầm súng theo tiếng  <br /> gọi non sông mà còn vô cùng hào hoa, lãng mạn. Có một thời người ta hiểu rằng câu thơ <br /> này mang mộng tiểu tư sản quá nhiều, làm giảm tinh thần chiến đấu. Nhưng thời gian đã <br /> chứng minh giấc "mộng" và "mơ" như tiếp thêm sức mạnh cho người lính Tây Tiến. Đó  <br /> cũng chính là vẻ đẹp của một tấm lòng luôn hướng về tổ quốc. Chính quê hương là động  <br /> lực sức mạnh giúp người lính vượt qua khó khăn, là sợi dây thiêng liêng của niềm tin  <br /> mang họ vượt bao khó khăn bom đạn trở  về  với quê hương. Chẳng thế  mà bài thơ  "Đợi <br /> anh về" của Xi­mô­nốp trở thành bài thơ được nhắc nhiều đến vậy trong thời kì khói lửa.  <br /> Đâu chỉ thế trong bài thơ của Huỳnh Văn Nghệ cũng từng viết:<br /> <br /> "Từ thuở mang gươm đi mở cõi<br /> <br /> Ngàn năm thương nhớ đất Thăng Long"<br /> <br /> Điều đặc biệt hơn những chàng trai Hà Thành trong đoàn quân Tây Tiến ấy họ ra đi không <br /> chỉ  bằng trách nhiệm công dân mà còn cả  lí tưởng của những chàng trai gác bút nghiên  <br /> cầm súng vì lý tưởng. Những chàng trai  ấy là những học sinh, sinh viên, nghệ  sĩ họ  lên  <br /> đường bằng khát vọng tuổi trẻ, khát vọng của hòa bình cho những "dáng kiều thơm".  <br /> Tình yêu ấy đáng để mỗi chúng ta trân trọng và ngưỡng vọng trong mọi thời đại.<br /> <br /> Vẻ  đẹp của người lính Tây Tiến còn là lí tưởng trong những chàng trai mười tám đôi <br /> mươi:<br /> <br /> "Rải rác biên cương mồ viễn xứ<br /> <br /> Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh"<br /> <br /> Với việc sử  dụng từ  Hán Việt "biên cương", "viễn xứ" đã gợi không khí cổ  kính,trang <br /> trọng về nơi xa xôi của tổ quốc. Khác với những nhà thơ  cùng thời, Quang Dũng khi nói  <br /> về  chiến tranh đã dám nhìn thẳng vào sự  khốc liệt của chiến tranh, miêu tả  cái chết, <br /> không né tránh hiện thực. Trong chặng đường hành quân gian khổ đã có những người lính <br /> ngã xuống. Những nấm mồ hoang lạnh vô danh mọc lên trên đường hành quân. Khi miêu  <br /> tả  cái bi thương  ấy nhà văn lại nâng đỡ  lên bằng đôi cánh lí tưởng, lãng mạn "Chiến  <br /> trường đi chẳng tiếc đời xanh". "Đời xanh" là tuổi trẻ, là bao ước vọng đang đón chờ mỗi <br /> người phía trước. Vậy nhưng với họ  không có gì quý giá bằng độc lập, tự  do của Tổ <br /> quốc. Vượt lên trên tất cả là khát vọng được ra đi và cống hiến. Đó là lý tưởng quên mình  <br /> vì tổ  quốc, dữ  dội như  lời thề  sông núi. Đó là vẻ  đẹp thời đại "quyết tử  cho tổ  quốc  <br /> quyết sinh". Đúng như Trần Lê Văn đã nhận xét "Tây Tiến phảng phất nét buồn, nét đau, <br /> nhưng buồn đau mà không hề  bi lụy". Và Quang Dũng là một trong những nhà thơ  đầu  <br /> tiên nói rất cảm động sự  hi sinh của những con người vô danh  ấy để  rồi hơn hai mươi  <br /> năm sau trong kháng chiến chống Mĩ Nguyễn Khoa Điềm đã viết<br /> <br /> "Họ đã sống và chết<br /> <br /> Giản dị và bình tâm<br /> <br /> Không ai nhớ mặt đặt tên<br /> <br /> Nhưng họ đã làm ra Đất Nước"<br /> <br /> (Trích "Đất Nước")<br /> <br /> "Chiến trường" khốc liệt mà câu thơ nghe sao bình tĩnh quá, có chút ngạo nghễ khinh đời <br /> để  rồi hai từ  "chẳng tiếc" mang vẻ bất cần cho "đời xanh". Tuổi trẻ  ai chẳng cần cho  <br /> mình khát vọng tình yêu, thanh xuân thơ  mộng. Họ hiểu lắm, biết lắm vẻ đẹp của "đời <br /> xanh" nhưng chết cho tổ quốc chính là chết cho lý tưởng thiêng liêng.<br /> <br /> Chính lý tưởng thiêng liêng cao quý ấy của những người lính mà hi sinh của họ cũng thật <br /> cao đẹp:<br /> <br /> "Áo bào thay chiếu anh về đất<br /> <br /> Sông mã gầm lên khúc độc hành"<br /> <br /> Hình  ảnh "áo bào thay chiếu" là cách nói bi tráng hóa, tráng lệ  hóa sự hy sinh của người  <br /> lính Tây Tiến. Quang Dũng từng trải lòng về  câu thơ  trên "Sự  thật khi người lính ngã <br /> xuống không có được mảnh vải liệm. Nói áo bào là nói theo cách của thơ  xưa để  an  ủi  <br /> những người đã nằm xuống". Sự  khắc nghiệt của chiến trường, sự  khó khăn gian khổ <br /> trong chiến đấu, vậy mà khi ngã xuống câu thơ  sao mà nghe nhẹ  nhàng đến vậy. Không <br /> phải là ngã xuống, không phải là chết mà đơn giản là "anh về đất". Mỗi chúng ta ai chẳng <br /> sinh ra từ đất mẹ Xi­ta, ai chẳng từ luống cày mà lớn lên. Vậy nên giờ đây các anh chỉ là  <br /> đang ngủ một giấc thật dài, thật bình yên bên đất mẹ dịu dàng và ấm áp. Câu thơ với biện <br /> pháp nói giảm nói tránh đã tạo cho câu thơ bi mà không lụy ý ,thơ mang đến một cảm giác  <br /> vĩnh hằng, là thế giới của:<br /> <br /> "Những người chưa bao giờ khuất<br /> <br /> Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất<br /> <br /> Những buổi ngày xưa vọng nói về"<br /> <br /> (Nguyễn Đình Thi)<br /> <br /> Để rồi "Sông Mã gầm lên khúc độc hành", con sông Mã cũng chính là nhân chứng của lịch <br /> sử, người bạn đồng hành của những người lính Tây Tiến. Và giờ đây con sông Mã đã tấu <br /> lên khúc nhạc độc tấu đau thương, hùng tráng để  tiễn người lính vào cõi bất tử. Tiếng  <br /> gầm  ấy là khúc nhạc bi tráng, khúc tráng ca tiễn biệt người lính Tây Tiến vào cõi vĩnh <br /> hằng hòa cùng muôn ngàn âm thanh của sống núi, trường tồn trong khúc bi tráng của sông  <br /> Mã. Tác giả  đã sử dụng hàng loạt từ  Hán Việt đã gợi không khí tôn nghiêm, trang trọng  <br /> khi nói về  sự  hi sinh của người lính Tây Tiến.phảng phất vẻ  đẹp lãng mạn mà bi tráng  <br /> của người tráng sĩ anh hùng xưa lẫm liệt, kiêu hùng, hào hoa, lãng mạn.<br /> <br /> Qua đoạn thơ  trên Quang Dũng không chỉ thể hiện thành công nỗi nhớ  về  thiên nhiên và <br /> miền Tây hùng vĩ mà còn thành công với các biện pháp nghệ  thuật như  cảm hứng lãng  <br /> mạn, bi tráng. Sử dụng ngôn từ đặc sắc về địa danh, từ tượng hình, từ Hán Việt, kết hợp <br /> hài hòa chất nhạc và họa thơ.<br /> <br /> Khổ thơ trên trong bài thơ "Tây Tiến" của Quang Dũng đã dựng nên một tượng đài bất tử <br /> về người lính. Người chiến sĩ Tây Tiến hào hoa, anh dũng, kiêu hùng một thời đã gây nên  <br /> ấn tượng sâu sắc cũng như mối xúc động lớn lao cho bao thế hệ người đọc. Hình tượng  <br /> ấy dù vẫn có những hi sinh mất mát nhưng vượt lên tất cả  vẫn là một khí phách hiên <br /> ngang, một khát vọng, lí tưởng sống cao đẹp đáng trân trọng. Đây cũng chính là chất bi <br /> tráng của tác phẩm.<br /> <br /> Bài làm<br /> Nằm trong mảng đề  tài viết về  người lính Việt Nam trong thời kì kháng chiến chống  <br /> Pháp, 'Tây Tiến" là bài thơ  thành công khi xây dựng được hình ảnh người lính không chỉ <br /> mang phẩm chất chung của tất cả những người lính Việt Nam mà còn mang những nét <br /> riêng độc đáo. Điểm nổi bật trong bài thơ  là hình tượng người lính với vẻ  đẹp bi tráng,  <br /> được khai thác thông qua bút pháp lãng mạn. Vẻ đẹp này của hình tượng người lính tập <br /> trung nhất trong khổ thơ:<br /> <br /> "Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc<br /> <br /> Quân xanh màu lá dữ oai hùm<br /> <br /> Mắt trừng gửi mộng qua biên giới<br /> <br /> Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm<br /> <br /> Rải rác biên cương mồ viễn xứ<br /> <br /> Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh<br /> <br /> Áo bào thay chiếu anh về đất<br /> <br /> Sông Mã gầm lên khúc độc hành"<br /> <br /> Bài thơ  ra đời vào năm 1948 tại Phù Lưu Chanh, khi Quang Dũng nhớ  đến những người  <br /> đồng đội cũ của mình trong binh đoàn Tây Tiến xưa. Đây là bài thơ viết về một binh đoàn  <br /> mà phần lớn là thanh niên trí thức Hà Nội. Họ  ra đi chiến đấu, mang trong mình nhiệt  <br /> huyết hừng hực của tuổi hai mươi nhưng tâm hồn cũng chất chứa đầy nét hào hoa lãng <br /> mạn của một chàng trai Hà thành. Ở những khổ trước, người ta bắt gặp hình ảnh người  <br /> lính Tây Tiến trong cuộc hành quân vất vả nhưng vẫn đầy lãng mạn, mở rộng hồn mình <br /> ra để  cảm nhận vẻ  đẹp của thiên nhiên đất trời, sửng sốt trước sự  xuất hiện của một  <br /> "bông hoa về  trong đêm hơi", say đắm trong bức tranh "nhà ai Pha Luông mưa xa khơi".  <br /> Và cũng chính họ thật tinh nghịch, dí dỏm khi phát hiện ra hình ảnh đầy sức gợi "Heo hút <br /> cồn mây súng ngửi trời". Người lính không được miêu tả trực tiếp (từ hình ảnh "anh bạn  <br /> dãi dầu không bước nữa") mà chủ  yếu hiện lên qua bức tranh thiên nhiên, trong nét vừa  <br /> tương đồng vừa đối lập với thiên nhiên đó. Đến khổ  thơ  này nhà thơ  đã giành cả  một <br /> đoạn thơ  dài chỉ  để  nói về  hình  ảnh người chiến sĩ và sự  hi sinh đầy bi tráng của họ.  <br /> Người lính được miêu tả qua những hình ảnh thực, gợi cảm:<br /> <br /> "Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc<br /> <br /> Quân xanh màu lá dữ oai hùm"<br /> <br /> Hình  ảnh miêu tả  xuất phát từ  hiện thực những khó khăn gian khổ  mà người lính gặp <br /> phải. Đó là thời tiết khắc nghiệt, đói ăn, bệnh tật, sốt rét hoành hành khiến cho hình hài <br /> trở nên tiều tụy: "không mọc tóc", "xanh màu lá". Nói đến những gian khổ, vất vả nhưng  <br /> giọng thơ  Quang Dũng thật hào hùng. Ông gọi binh đoàn Tây Tiến là đoàn binh không  <br /> mọc tóc. Cả  một "đoàn binh" lại mang "oai" của hùm tạo cho người ta cảm giác  ở  đó <br /> dường như đang toát lên sức mạnh lớn lao không thế nào khuất phục được. Sức mạnh đó <br /> được bổ sung thêm bằng hình ảnh:<br /> <br /> "Mắt trừng gửi mộng qua biên giới<br /> <br /> Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm"<br /> <br /> Hai hình ảnh, một thực tế, một lãng mạn được đặt cạnh nhau thậm chí còn là cầu nối cho <br /> nhau. Anh mắt trừng "gửi mộng qua biên giới" thế hiện cái uy phong lẫm liệt của họ. Ta  <br /> tự  hỏi tại sao lại là "mắt trừng gửi mộng" mà không phải là ánh mắt nào khác? Phải  <br /> chăng khoảng cách là quá xa mà người chiến sĩ thì chỉ muốn rút ngắn nó lại trong chốc lát  <br /> đế  nhanh được trở  về  với Hà Nội thân thương? Cũng có thế, nhưng điều quan trọng là <br /> thông qua hình tượng ấy, người lính Tây Tiến hiện lên không chỉ anh dũng, hào hùng mà  <br /> còn đầy chất uy nghiêm và đầy sức mạnh. Ba câu thơ đang miêu tả theo cấp độ có thể nói <br /> là tăng tiến về hình ảnh đầy ấn tượng của người lính chợt chùng lại bởi một "dáng kiều  <br /> thơm" ở mảnh đất quê hương. Chi tiết này thế hiện sự tinh tế của Quang Dũng, nhà thơ <br /> miêu tả người lính trong những nét phi thường nhưng vẫn không quên đồng cảm với một <br /> giấc mơ  bình thường nhất và cũng là lãng mạn nhất: giấc mơ  về  một dáng kiều thơm.  <br /> Họ  là những chàng trai mười chín, hai mươi tràn đầy nhựa sống, khát khao yêu và khát <br /> khao hạnh phúc. Họ có quyền mơ về một bóng hình giai nhân nào đó chứ! Nhiều hơn thế,  <br /> hình ảnh người con gái còn gắn với mảnh đất Hà thành, nơi người lính đã sinh ra nên có  <br /> lẽ giấc mơ ấy còn là giấc mơ về gia đình, về quê hương, mảnh đất nơi họ  đã sinh ra và <br /> gắn bó. Sự thay đổi đột ngột của hình tượng thơ làm cho bài thơ thêm hấp dẫn đồng thời  <br /> khẳng định nét lãng mạn trong tâm hồn những người lính trẻ. Người lính trẻ  hiện lên <br /> trong đoạn trích anh hùng bất khuất trước gian khổ nhưng cũng ngang tàng và đầy nghịch <br /> ngợm. Thêm một nét để họ trở nên gần gũi, đáng yêu và đáng quý.<br /> <br /> Trước đó chỉ  bằng hình  ảnh "gục lên súng mũ bỏ  quên đời", Quang Dũng đã khiến cho  <br /> người đọc ngậm ngùi về  sự hi sinh của người lính Tây Tiến. Nhà thơ  tránh không dùng  <br /> đến từ hi sinh mà khắc họa người lính Tây Tiến ngã xuống nhưng vẫn trong tư thế bước  <br /> tiếp khúc quân hành cùng đồng đội. Những câu thơ  tiếp theo này lại một lần nữa nhắc  <br /> đến hi sinh của những người lính trong binh đoàn Tây Tiến:<br /> <br /> "Rải rác biên cương mồ viễn xứ<br /> <br /> Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh<br /> <br /> Áo bào thay chiếu anh về đất<br /> <br /> Sông Mã gầm lên khúc độc hành"<br /> <br /> Bốn câu thơ trước hết dựng lên một thực tế trong cuộc chiến đấu. Người chiến sĩ ra đi là  <br /> đã xác định trước được những gì mình sẽ phải trải qua:<br /> <br /> "Làm cách mạng từ khi tôi biết<br /> <br /> Dấn thân vô là chịu tù đày<br /> <br /> Là gươm kề cổ, súng kề tai<br /> <br /> Là thân sống chỉ coi còn một nửa"<br /> <br /> Chiến trường khốc liệt không thể  mang lại cho người nằm xuống một nơi an nghỉ vĩnh  <br /> viễn bên cạnh những người thân yêu. Ngã xuống, họ  sẽ  là một trong những "nấm mồ <br /> viễn xứ" trên biên cương, tiếp tục làm công việc ngày đêm canh giữ  từng tấc đất thân <br /> thương. Không ai không xác định được điều ấy. Vậy mà họ vẫn ra đi, vẫn cống hiến:<br /> <br /> "Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh"<br /> <br /> Bởi nói như nhà thơ Thanh Thảo:<br /> <br /> "Chúng tôi đã đi không tiếc đời mình<br /> <br /> Nhưng tuổi hai mươi làm sao không biết?<br /> <br /> Nhưng ai cũng tiếc tuổi hai mươi<br /> <br /> Thì còn chi Tổ quốc"<br /> <br /> Chính bởi xác định được lí tưởng sống cao đẹp ấy mà lớp thanh niên vẫn ngày đêm hát  <br /> vang khúc quân hành, ra đi bảo vệ quê hương, đất nước. Rồi có những người ngã xuống  <br /> "giản dị và bình tâm" nhưng cái chết của họ  lại mang dáng dấp của một vị  anh hùng sử <br /> thi. Hoàn cảnh chiến tranh thiếu thốn, người hi sinh không có lấy một mảnh chiếu trước  <br /> khi đưa về  với đất. Tấm áo ngày thường vương bụi trường chinh trở  thành áo bào đưa <br /> các anh về với đất mẹ. Cuộc ra đi có sự chứng kiến và tiễn đưa của đất trời. Dòng sông  <br /> Mã "gầm lên" khúc bi ca độc hành đầy đau đớn xót xa nhưng cũng thật hào hùng.<br /> <br /> Khổ thơ sử dụng hàng loạt các biện pháp tu từ có ý nghĩa trong việc khắc họa hình tượng  <br /> người lính. Hình ảnh thơ cụ thể, gần gũi như "không mọc tóc", "quân xanh màu lá", "mắt <br /> trừng"... kết hợp với sự đối lập, so sánh (quân xanh màu lá), sự chuyển đổi linh hoạt của <br /> cảm xúc:<br /> <br /> Mắt trừng gửi mộng qua biên giới<br /> <br /> Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm<br /> <br /> Cùng biện pháp nhân hóa:<br /> <br /> Sông Mã gầm lên khúc độc hành...<br /> Làm cho người lính hiện lên chân thực, gần gũi: dữ  dội, can trường nhưng cũng rất đa  <br /> tình, hào hoa.<br /> <br /> Có thể nói, hình tượng người lính Tây Tiến hiện lên trong đoạn thơ mang vẻ đẹp bi tráng  <br /> mà không hề bi lụy. Cái bi tráng được thế hiện ở những khó khăn, gian khổ cũng như mất  <br /> mát, hy sinh mà người lính phải trải qua nhưng tâm hồn và ý chí của con người thì luôn <br /> bất khuất, vượt qua và chiến thắng hoàn cảnh. Giữa cái khổ con người vẫn hiện lên thật  <br /> đẹp. Trong cái chết nhưng vẫn thấm đẫm chất hùng. Nhắc đến đau thương, mất mát <br /> nhưng không làm nhụt chí mà chỉ góp phần thể hiện hình tượng người lính, tăng thêm vẻ <br /> đẹp hào hùng cho hình tượng đó. Chất bi tráng được kết hợp với cảm hứng lãng mạn và <br /> ngợi ca tạo nên hình ảnh người chiến sĩ Tây Tiến mang vẻ đẹp sử thi nhưng vẫn vô cùng <br /> gần gũi và thân thuộc.<br /> <br /> Đoạn thơ đã thể hiện trọn vẹn hình tượng người lính trong bài thơ, góp phần vào sự thể <br /> hiện chủ  đề  chung của tác phẩm. Hình tượng người lính hiện lên mang vẻ  đẹp bi tráng <br /> trong cảm hứng lãng mạn và ngợi ca hào sảng. Thành công của đoạn thơ và cả bài thơ đã <br /> diễn tả cảm động tình cảm của Quang Dũng dành cho những người đồng đội của mình ở <br /> binh đoàn cũ: Binh đoàn Tây Tiến.<br /> <br />  <br /> <br />  <br />