Chứng minh thơ Hồ Chí Minh là “hình tượng thơ luôn luôn vận động hướng về sự sống, ánh sáng và tương lai

Đề  bài:  Chứng  minh  thơ   Hồ  Chí Minh  là  “hình  tượng thơ  luôn  luôn vận động  <br /> hướng về sự sống, ánh sáng và tương lai<br /> <br /> Bài làm<br /> <br /> Thơ  Bác mang vẻ  đẹp cổ  điển giống như  thơ  xưa nhưng Bác là một tâm hồn thơ  cộng  <br /> sản nên thơ Bác lại có những điểm khác thơ xưa. Một trong những điểm khác nhau đó là <br /> sự vận động của hình tượng thơ: trong thơ Bác, hình tượng thơ luôn vận động hưởng, về <br /> sự  sống, ánh sáng và tương lai. Có thể  thấy điều này trong tập Nhật kí trong tủ  mà tiêu  <br /> biểu là hai bài thơ Chiều tối và Giải đi sớm:<br /> <br /> Đã là thơ thì phải có hình tượng. Một bài thơ có thệ. có nhiều hình tượng nhưng bao giờ <br /> cũng chỉ cổ một hình tượng chính – bình tượng trung tâm của bài thơ. Khi nói về sự vận <br /> động của hình tượng thơ là nói về sự vận động của hình tượng trung tâm mà nhiều người  <br /> còn gọi là tứ thơ. Sự vận động này phản ánh tâm hồn thơ  của thi nhân: khỏe khoắn, lạc  <br /> quan, yêu đời hay yếu đuối, buồn chán, bi quan. Tâm hồn nhà thơ như thế nào thì sự vận <br /> động của hình tượng thơ cũng như thế.<br /> <br /> Bác là một tâm hồn thơ  cộng sản, một nhà thơ  cách mạng nên sự  vận động của hình  <br /> tượng thơ  chỉ có thể hướng về sự sống, ánh sáng và tương lai’ mặc dù thơ  Người được <br /> viết ra trong bóng tối nhà lao hay trên những nẻo đường giải tù gian truân vất vả. Sự vận  <br /> động của hình tượng thơ trong bài Chiều tối và Giải đi sớm đã cho ta thấy rõ điều đó.<br /> <br /> Chiều tối thuộc đề tài giải tù. Lúc ấy chiều đã muộn người tù Hồ Chí Minh đang lê nặng <br /> bước chân xiềng xích nơi núi rừng hẻo lánh trên đất khách quê người, sau một ngày gian <br /> truân, vất vả. Bác nhìn thấy gì trong cảnh Chiều tối ấy?<br /> <br /> Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ<br /> <br /> Chòm mây trôi nhẹ giữa từng không.<br /> <br /> Một cảnh trời chiều buồn vắng mênh mang như tâm trạng cô đơn, mệt mỏi của người tù <br /> lúc bấy giờ. Trong nguyên tác,. Bác nổi rõ đó là chòm mây cô đơn đang trôi chậm chậm  <br /> trên bầu trời như vừa trôi vừa suy nghĩ: Cô vân mạn mạn độ thiên không. Chòm mây như <br /> một sinh thể  có hồn, chứa đầy tâm trạng của con người. Với hai nét bút chấm phá, thi  <br /> nhân như  đã thu được linh hồn của cảnh vật, và cảnh chiều mươi hiện ra trước mắt ta  <br /> buồn thấm thía trong cái xa vắng mênh mông của núi rừng hẻo lánh đang bị bóng tối dần  <br /> dần bao phủ. Lòng thi nhân buồn nên nỗi buồn đã thấm sâu vào cảnh vật, hay chính vì <br /> lòng buồn mà Bác đã bắt gặp cánh chim mỏi và chòm mây cô đơn? Dù thế nào thì hai câu  <br /> thơ  cũng mang đến cho người dọc một nỗi buồn bâng khuâng man mác – và đó chính là  <br /> nỗi buồn có thực của Bác khi lê những bước chân nặng trĩu trên đường giải ,tù nơi đất  <br /> khách quê người vào lúc chiều muộn ấy.<br /> <br /> Nhưng tứ  thơ  bỗng thay đổi đột ngột và Vinh tượng, thơ  có sự  vận động. Cảnh chiều  <br /> muộn đang buồn là thế, bỗng chuyển sang một cảnh sinh hoạt tươi vui, đầm ấm đầy sức <br /> sống của con người bên xóm núi.<br /> <br /> Cô em xóm núi xay ngô tối<br /> <br /> Xay hết, lò than đã rực hồng.<br /> <br /> Nhịp điệu câu thơ  dường như cũng vui lên, dạt dào sức sống trong hình ảnh khỏe khoắn <br /> của cô gái, trong nhịp quay của cối xay ngô “ma bao túc” rồi lại “bao túc ma hoàn”; và tất  <br /> cả bừng sáng lên trong ánh lửa rực hồng của lò than… Sự vận động của hình tượng thơ ở <br /> đây cổ một cái gì thật bất ngờ và khỏe khoắn từ tối đến sáng, từ tàn lụi đến sự sống, từ <br /> buồn đến vui, từ  lạnh lẽo cô đơn đến  ấm nóng. Và trên cảnh thiên nhiên rộng lớn, con <br /> người, sự  sống của con người, ngọn lửa của con người bỗng trở  thành tụ  điểm, thành  <br /> trung tâm tỏa  ấm nóng và niềm vui ra tất cả. Không phải thiên nhiên là chu the mà con <br /> người mới là chủ  thể. Mạch thơ  chuyển từ  buồn sang vui và hình tương thơ  vận động  <br /> hướng về sự sống, ánh sáng và tương lai là như vậy.<br /> <br /> Ở bài Giải đi sớm, ta cũng thấy có sự.vận động như  thế  trong hình tượng thơ. Nếu khổ <br /> một là cảnh “đêm tối, gió lạnh, đường xa” thì khổ  hai là cảnh “bình minh ửng hồng, thời <br /> tiết  ấm áp”. Và trong cảnh thứ  nhất, Bác hiện lên trong tư  thế  một “chỉnh nhân” đang  <br /> vượt qua khó khăn gian khổ trên con đường cách mạng, thì ở cảnh thứ hai, Người lại.trở <br /> thành: một “hành nhân” mà tứ thơ lai láng tràn đầy trong cảnh bình minh ấm áp. Cảnh sắc <br /> thiên nhiên và nhân vật trữ  tình trong bài thơ  đều có sự  vận động đổi thay. Nhưng vận  <br /> động theo hướng nào? Từ  bóng tối đã chuyển ra ánh sáng, từ  “gà gáy một lần đêm chửa  <br /> tan”  đến  “phương  đông  màu trắng  chuyển  sang  hồng  – bổng tối  đêm  tàn chốc   sạch  <br /> không”. Từ cảnh gió rét đường xa:<br /> <br /> Người đi cất bước trên đường thẳm Rát mặt đêm thu trận gió hàn tứ  thơ  vận động một  <br /> cách tự  nhiên sang cảnh “hơi  ấm bao la trùm vũ trụ” đầy sức sống, dạt dào tình người.  <br /> Hình tượng thơ đã vận động theo hướng đi lên, hướng về sự sống, ánh sáng và tương lai,  <br /> khiến cho buổi bình minh của thời tiết bỗng có khí thế  như  buổi bình minh của lịch sử.  <br /> Đó là do tâm hồn của thi nhân rất khỏe khoắn, lạc quan và yêu đời (đang bị đày đọa trong  <br /> cảnh tù tội gian truân, vất vả  như  nhận xét của Hoài Thanh “Không thể  nào có được  <br /> những nét bút hùng tráng như vậy nêu không có sẵn trong lòng một niềm tin sắt đá về một <br /> bình minh lớn lao trọng lịch sử”.<br /> <br /> Niềm tin sắt đá đó đã tạo nên cái tư thế “nghênh diện thu phong trận trận hàn” của người  <br /> chiến sĩ cách mạng và cái tứ thơ lai láng tràn đầy trong lòng nhà thơ Hồ Chí Minh. Toàn, <br /> bài thơ là hình ảnh con người đi trên đường xạ, đi từ bóng tối đến bình minh, từ gian khổ <br /> đến niềm vui – và đấy là con đường gian khổ  lâu dài nhưng tất thắng của cách mạng. <br /> Không thấy người tù đâu mà chỉ thấy hình ảnh người chiến sĩ cách mạng đang lên đường  <br /> vì đại nghĩa. Sự vận động của hình tượng thơ đã đem đến cho người đọc niềm lạc quan  <br /> tin tưởng.<br /> <br /> Không phải đến Nhật kí trong tù mới có thơ  trên đường giải tù. Đề  tài “đi đày” cũng đã  <br /> từng có trong thơ xưa, nhưng đó là những bài thơ buồn hiu hắt cô đơn. Phải đến Nhật kí <br /> trong tù ta mới gặp những bài thơ trên đường giải tù yêu đời, yêu cuộc sống, lạc quan tin  <br /> tưởng mà hình tượng thơ luôn vận động hướng về sự sống, ánh sáng và tương lai bởi đó  <br /> là thơ của người tù – thi sĩ mang tâm hồn thơ của một chiến sĩ cách mạng.<br /> <br />  <br />