Chuyên đề độc học môi trường

Chia sẻ: Trâu Quân | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:58

Thêm vào BST

Báo xấu

125
lượt xem 26
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Độc chất học là một ngành khoa học liên quan đến các chất độc, và chất độc lại có thể định nghĩa là bất kỳ chất nào có thể gây ra ảnh hưởng nguy hiểm đối với sinh vật sống.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chuyên đề độc học môi trường

Chuyên đề ĐỘC HỌC MÔI TRƯỜNG Giảng viên: TS. Nguyễn Thị Thanh Kiều
Nội dung • 1. Ñaïi cöông “ñoäc hoïc sinh thaùi”. • 2. Nguyeân lyù hoaït ñoäng caùc chaát oâ nhieãm. • 3. Caùc chaát oâ nhieãm chính. • 4. Ñöôøng ñi vaø hoaït ñoäng caùc chaát oâ nhieãm trong heä sinh thaùi. • 5. Tích tuï sinh hoïc vaø khueách ñaïi sinh hoïc trong chuoãi dinh döôõng. • 6. Giaûi tröø ñoäc chaát • 7. Ñaùnh giaù ruûi ro.
Baøi 1: Giôùi thieäu Ecotoxicology ECO=oikos=house, environment TOXICO=poison LOGY=logos=science Khoa hoïc ñaùnh giaù, giaùm saùt vaø nghieân cöùu döï baùo con ñöôøng cuûa caùc chaát ñoäc trong moâi tröôøng & aûnh höôûng leân heä sinh vaät • Aùp duïng kieán thöùc sinh thaùi hoïc cuøng vôùi kieán thöùc lyù thuyeát vaø thöïc haønh ñoäc hoïc nhaèm nghieân cöùu aûnh höôûng ñoäc haïi cuûa hoùa chaát leân heä sinh thaùi
Sơ lược về ĐỘC CHẤT HỌC Độc chất học là một ngành khoa học liên quan đến các chất độc, và chất độc lại có thể định nghĩa là bất kỳ chất nào có thể gây ra ảnh hưởng nguy hiểm đối với sinh vật sống. Độc chất học cũng bao gồm việc nghiên cứu những ảnh hưởng nguy hiểm gây ra bởi các hiện tượng vật lý chẳng hạn như tia xạ, tiếng ồn. Tuy nhiên trong thực tế, hiện hữu nhiều phức tạp hơn so với định nghĩa đơn giản trên cả về việc chẩn đóan các thành tố của một chất độc lẫn việc đo đạc ảnh hưởng độc.
Có nhiều con đường chuyển hóa, cả tác dụng khử độc hoặc gây độc
Đ ộc c h ất h ọc ứn g d ụn g  Độc chất học lâm sàng là việc chẩn đóan và điều trị độc chất ở người.  Độc chất học thú y việc chẩn đóan và điều trị độc chất ở lòai vật đặc biệt là vật nuôi và những con vật làm bạn với người, không bao gồm động vật hoang dã. Những điều quan tâm quan trọng khác của độc chất học thú y là kh ả năng truyền chất độc cho người qua thịt, cá, sữa và các thực phẩm khác cũng như từ sự chăm sóc và thí nghiệm trên động vật.  Độc chất học pháp y liên quan đến phương diện y học pháp lý.
 Độc chất học môi trường liên quan đến việc di chuyển các chất độc và chất chuyển hóa của chúng, sự phân hủy các sản phẩm trong môi trường và trong chuỗi thực phẩm cùng với ảnh hưởng của chất nhiễm như thế trên cá thể và quần thể. Bởi vì một lượng lớn các hóa chất công nghiệp và khả năng tiếp xúc, cũng như còn những khe hở luật lệ của nhà nước nên lĩnh vực này đang là một lĩnh vực có xu hướng phát triển.  Độc chất học công nghiệp là một lĩnh vực đặc biệt của độc chất học môi trường liên quan đến môi trường công nghiệp và đóng góp một phần đáng kể vào vấn đề vệ sinh công nghiệp.
Tóm lược lịch sử của Độc chất h ọ c - Cổ thư Ai Cập, Ebert, viết từ 1500 BC đề cập đến thuốc lá Ai Cập, và các tác phẩm y học còn tồn tại của Hippocrate, Aristotle, Theophrastus ấn hành trong giai đoạn 400 – 250 BC đã lưu ý đến một số chất độc. Nhà thơ Hy Lạp Nicander trong 2 tác phẩm thơ của mình cũng có nói đến những chất độc động vật và thuốc giải độc. Ngòai ra còn có các công trình phân loại thực vật và ảnh hưởng độc hay điều trị của chúng. - Những tiến bộ trong nghiên cứu y học và độc chất xảy ra vào thời điểm AD 131-200 và Paracelsus (1043- 1541). Paracelsus là người đặt nền móng cho độc chất học môi trường.
- Một số phát triển quan trọng trong thế kỷ 18. Quyển sách nổi tiếng Diseases of Workers của Ramaazini năm 1700 đã khiến ông được nhìn nhận như cha đẻ của y học công nghiệp. Ngòai ra còn các nghiên cứu khác về khói nhà máy gây bệnh ung thư…
Berbardino Ramazzini (1633-1714)
- Đầu thế kỷ 19, Orfila, một người Tây Ban Nha làm việc tại Đại học Paris được xem là cha đẻ của độc chất học hiện đại. Ông xác định rõ độc chất học như một ngành khoa học riêng vào năm 1815, khi ấn hành quyển sách đầu tiên về độc chất học. Quyển này được dịch ra tiếng Anh năm 1817. Sau đó, vào cuối thế kỷ 19, Christian, Kobert và Lewin đã viết chuyên luận về độc chất học.
Mathieu Joseph Bonaventure Orfila 1787 –1853
Claude Bernard (1813-1878) đã nhận biết được vị trí tác động của nhựa độc cura, bắt đầu cho những nghiên cứu hiện đại về cơ chế tác động độc. Kể từ đó, một lượng lớn những bài viết, những công trình chi tiết hơn đã ra đời góp phần làm tăng kiến thức về hóa học của chất độc, cách xử lý chất độc, cách phân tích chất độc và tính độc, kiểu tác động của chất độc và quá trình khử độc cũng như là các yếu tố phân tử liên quan đến quá trình của chất độc.
Claude Bernard (1813-1878)
- Với việc ấn hành quyển sách The Silent Spring năm 1962, Rachel Carson đã gây được ảnh hưởng quan trọng trong việc khởi đầu kỷ nguyên của độc chất học môi trường. Quyển sách của bà nhấn mạnh đến việc chấm dứt khả năng sử dụng bừa bãi, lan rộng thuốc trừ sâu và các hóa chất khác cùng những kiểu mẫu dùng thuốc thân thiện với môi trường.
Rachel Louise Carson (1907 –1964)
• Ñ o ä c h o ïc s in h t h a ù i h ie ä n n a y la ø m o ä t lie â n n g a ø n h v a ø moät t ro n g nhöõng ñònh n g h ó a ñ a à u t ie â n ñ ö ô ïc n e â u n a ê m 1 9 7 7 b ô û i Fra n çois Ramade, moät trong nhöõng nhaø tieân phong veà ñoäc hoïc sinh thaùi, oâng ñeà nghò nhö sau: • Ñoäc hoïc sinh thaùi laø ngaønh khoa hoïc nghieân cöùu caùc daïng oâ nhieãm moâi tröôøng gaây ra bôûi caùc chaát oâ nhieãm nhaân taïo vaø töï nhieân, cuõng nhö cô cheá hoaït ñoäng vaø aûnh höôûng cuûa caùc chaát naøy leân heä
François Ramade
• Sau ñoù, caùc hoaït ñoäng cuûa ngaønh ñoäc hoïc sinh thaùi ngaøy caøng môû roäng vaø ngöôøi ta ñeà nghò saép xeáp laïi ñònh nghóa nhö sau: • Ñoäc hoïc sinh thaùi laø ngaønh khoa hoïc nghieân cöùu vaø ñeà ra caùc giaûi phaùp lieân quan caùc vaán ñeà khaùc nhau gaây ra do caùc chaát ñoäc haïi hieän dieän trong heä sinh thaùi.
Nghieân cöùu ñoäc hoïc moâi tröôøng bao goàm Environmental behaviour cuûa chaát oâ nhieãm: • - Con ñöôøng chuyeån hoùa trong moâi tröôøng; • - Tích tuï vaø chuyeån hoùa trong chuoãi dinh döôõng; • - Moái töông quan “dose –response” vaø aûnh höôûng ñoäc leân TV, ÑV vaø con ngöôøi; • - Phaân huûy cuûa caùc chaát ñoäc/oâ nhieãm.