BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
-------------------------
DƯƠNG NGUYỄN THANH THUỶ
NGHIÊN CỨU MỨC ĐỘ CHUYỂN ĐỔI SỐ TRONG CÁC
DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI
VÀ HÀM Ý CHÍNH SÁCH CHO QUẢN LÝ
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 9340410
Tóm tắt luận án tiến sĩ kinh tế
Hà Nội, Năm 2024
Công trình được hoàn thành tại Trường Đại học Thương mại
Người hướng dẫn khoa học 1: PGS TS Nguyễn Hoàng
Người hướng dẫn khoa học 2: PGS TS Lê Tiến Đạt
Phản biện 1: ………………………………………………………………………
……………………………………………………………………..
Phản biện 2: ………………………………………………………………………
……………………………………………………………………..
Phản biện 3: ………………………………………………………………………
……………………………………………………………………..
Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng đánh giá luận án cấp Trường họp tại
……………………………………………………………………………………
Vào hồi……….. giờ ………… ngày ………. tháng ………. năm ………….
Có thể tìm hiểu luận án tại: Thư viện Quốc gia
Thư viện Trường Đại học Thương mại
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài luận án
Trên thế giới và Việt Nam đã có nhiều nghiên cứu liên quan đến đề tài này, nhưng tập trung chủ yếu
vào quá trình CĐS nói chung tại các quốc gia, tổ chức, doanh nghiệp. Số lượng các nghiên cứu đi sâu vào
đánh giá mức độ CĐS trong doanh nghiệp, đặc biệt DNNVV còn khá khiêm tốn, nhất là chỉ nghiên cứu riêng
quy mô doanh nghiệp này tại một thành phố như Hà Nội.
Trong bối cảnh cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ, CĐS đóng vai trò quan
trọng, trở thành xu hướng tất yếu đối với cả quốc gia, tổ chức, doanh nghiệp và người tiêu dùng trên toàn thế
giới. Các chính phủ, tổ chức, doanh nghiệp trên thế giới nói chung tại Việt Nam nói riêng đang nhận
thức đúng đắn và tích cực đối với CĐS.
Đồng thời, cùng với sự phát triển nhanh chóng rộng khắp của khoa học công nghệ Internet vạn
vật thương mại điện tử, CĐS không còn sân chơi chỉ dành riêng cho các doanh nghiệp lớn mà các
doanh nghiệp nhỏ vừa cũng thể tiếp cận tham gia một cách hiệu quả, tìm kiếm hội kinh doanh,
mở rộng thị trường trong nước và quốc tế.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu tổng quát của luận án nghiên cứu mức độ CĐS, từ đó đề xuất một số hàm ý chính sách
nhằm thúc đẩy CĐS của DNNVV trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Các mục tiêu cụ thể được xác định gồm:
- Hệ thống sở luận về mức độ CĐS trong DNNVV; xây dựng khung luận về mức độ CĐS,
các nội dung nhân tố ảnh hưởng đến CĐS tại các DN nói chung DNNVV nói riêng, các tiêu chí đánh
giá mức độ CĐS xác lập mô hình các giả thuyết nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến mức độ
CĐS trong DNNVV.
- Phân tích thực trạng CĐS mức độ CĐS trong DNNVV trên địa bàn thành phố Nội; chỉ ra
những thành công đạt được và hạn chế còn tồn tại trong quá trình thực hiện CĐS tại các DN này
- Đánh giá tác động các nhân tố ảnh hưởng đến mức độ CĐS trong DNNVV trên địa bàn thành phố
Hà Nội.
- Đề xuất một số hàm ý chính sách thúc đẩy mức độ CĐS trong DNNVV Việt Nam nói chung và trên
địa bàn thành phố Hà Nội nói riêng, thông qua tác động vào các nội dung CĐS và các nhân tố ảnh hưởng đến
mức độ CĐS của DNNNVV.
3. Câu hỏi nghiên cứu
Các câu hỏi nghiên cứu của luận án gồm:
- Cơ sở lý luận nào được sử dụng để phân tích và đánh giá mức độ CĐS trong DNNVV?
- Quá trình CĐS trong các DNNVV bị ảnh hưởng bởi các yếu tố nào? Và mức độ ảnh hưởng ra sao?
- Thực trạng CĐS trong DNNVV trên địa bàn thành phố Nội hiện như thế nào? Các thành tựu,
hạn chế và nguyên nhân hạn chế là gì?
- Những giải pháp chính sách nào có thể được đề xuất để thúc đẩy CĐS trong DNNVV tại Việt Nam
nói chung và trên địa bàn thành phố Hà Nội nói riêng?
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu tập trung vào đo lường đánh giá mức độ CĐS các nhân tố ảnh hưởng
trong DNNVV trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Phạm vi nghiên cứu của luận án được xác lập cụ thể như sau:
- Về nội dung: mức độ CĐS trong DNNVV và vai trò quản lý của nhà nước, các tiêu chí đánh giá và
các nhân tố ảnh hưởng đến mức độ CĐS trong DNNVV.
- Về không gian: các DNNVV đang hoạt động trên địa bàn thành phố Hà Nội.
- Về thời gian: trong giai đoạn 2015 – 2021.
5. Phương pháp nghiên cứu
5.1. Quy trình nghiên cứu
Quy trình nghiên cứu của luận án được thực hiện tuân thủ theo các bước như sau:
Hình 1: Quy trình thực hiện nghiên cứu của luận án
5.2. Phương pháp thu thập và xử lý dữ liệu
Thứ nhất, phương pháp phân tích tổng hợp tài liệu: Trong đó, nguồn tài liệu bên ngoài những chủ
trương, chính sách, định hướng của Đảng và Nhà nước liên quan đến quá trình CĐS nói chung và CĐS trong
các DNNVV trên địa bàn Nội nói riêng. Còn nguồn tài liệu bên trong các tài liệu phản ánh hoạt động
CĐS của c doanh nghiệp, trong đó ưu tiên các tài liệu về CĐS tại các DNNVV tại Nội. Thứ hai,
phương pháp thống tả phần trăm, điểm trung bình được sử dụng để tả những đặc tính bản của
thông tin, dữ liệu thu thập được trong quá trình nghiên cứu thực nghiệm, cụ thể là bảng hỏi điều tra khảo sát
các doanh nghiệp và chuyên gia. Thứ ba, phương pháp so sánh: Đây là phương được sử dụng phổ biến trong
hầu hết các công trình nghiên cứu khoa học nhằm đánh giá kết quả, xác định xu hướng biến động của các
yếu tố. Thứ , phương pháp phân tích hồi quy bội: Đây phương pháp dựa trên việc tìm ra một hình
toán học tốt nhất mô tả mối quan hệ giữa các biến, thông qua việc ước tính các hệ số tương ứng.
5.3. Triển khai nghiên cứu định tính
Đối tượng nghiên cứu tình huống: Để nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến CĐS trong DNNVV
trên địa bàn Nội, tác giả lựa chọn 3 DNNVV đang trong quá trình CĐS thuộc các lĩnh vực kinh doanh
khác nhau, bao gồm doanh nghiệp bán lẻ, doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp, doanh nghiệp trong
lĩnh vực vận tải kho bãi (logistics).
Đối tượng phỏng vấn sâu: Bên cạnh 3 DNNVV trên địa bàn Nội đang triển khai CĐS, đề tài còn
tiến hành phỏng vấn 12 chuyên gia, nhà nghiên cứu tại trường ĐH thương mại, KTQD, Ngoại thương,
ĐHQG Nội, Viên nghiên cứu Thương mại Bộ Công thương & 15 lãnh đạo DNNVV của 3 doanh
nghiệp điển hình và của DNNVV khác.
5.4. Triển khai nghiên cứu định lượng
- Thiết kế bảng hỏi: Bảng hỏi gồm 94 câu hỏi, được chia thành 3 phần.
- Thực hiện nghiên cứu định lượng sơ bộ: Nghiên cứu định lượng sơ bộ được thực hiện bằng phương
pháp phỏng vấn trực tiếp 12 chuyên gia tại các tổ chức, trường đại học, và 15 lãnh đạo DNNVV của 3 doanh
nghiệp điển hình và của DNNVV khác.
- Thiết kế nghiên cứu định lượng chính thức: Nghiên cứu định lượng chính thức được thực hiện bằng
cách phát bảng hỏi điều tra cho 250 DNNVV trên địa bàn Hà Nội.
- Thời gian thực hiện khảo sát điều tra: trong quý 2 năm 2022 trên địa bàn thành phố Hà Nội
- Phương pháp lấy mẫu: Tác giả sử dụng phương pháp lấy mẫu ấn định tỷ lệ đại diện kết hợp
phương pháp lấy mẫu ngẫu nhiên thuận tiện. Kết quả chọn lọc được 221 bảng hỏi hợp lệ, hình thành mẫu
nghiên cứu của luận án.
- Xử dữ liệu khảo sát điều tra: Sau khi thu thập được đầy đủ các bảng khảo sát từ phía các doanh
nghiệp tham gia, tác giả sẽ tiến hành làm sạch dữ liệu một lần nữa. Kết quả chọn lọc được 221 bảng hỏi hợp
lệ, hình thành mẫu nghiên cứu của luận án.
- Phương pháp phân tích hồi quy: Nghiên cứu áp dụng phương pháp phân tích hồi quy với sự hỗ trợ
của phần mềm SPSS đ xác định đo lường ảnh hưởng của các nhân tố quan trọng đối với CĐS của
DNNVV.
6. Những đóng góp mới của luận án
Về mặt khoa học luận, luận án hthống hóa sở luận về mức độ CĐS, làm các khái niệm
cơ bảnbản chất của CĐSmức độ CĐS trong DNNVV. Cụ thể hơn, luận án đã xây dựng khung lý luận
để phân tích các nội dung hay trụ cột CĐS, làm các tiêu chí đánh giá mức độ CĐS trong DNNVV.
Đồng thời, luận án xây dựng khung luận xác lập hình cùng các giả thuyết nghiên cứu về tác động
của các yếu tố ảnh hưởng đến mức độ CĐS trong DNNVV. Luận án cũng nêu được các dạng hay hình thức
CĐS phổ biến trong các doanh nghiệp hiện nay, từ đó rút ra một số bài học kinh nghiệm cho DNNVV trong
CĐS.
Về mặt thực tiễn, luận án làm thực trạng CĐS và mức độ CĐS trong DNNVV, cũng như thực
trạng chính sách tác động của chính sách đến chuyển số trong DNNVV trên địa bàn thành phố Nội.
Đặc biệt, luận án đã thực hiện nghiên cứu định lượng, chỉ rõ tác động của các yếu tố ảnh hưởng đến mức độ
CĐS trong DNNVV trên địa bàn thành phố Nội. Thông tin phân tích thực trạng này ý nghĩa lớn cho
các DNNVV trong khu vực nghiên cứu nói riêng, toàn quốc nói chung trong việc nhìn nhận, đánh giá
thực trạng hoạt động CĐS tại đơn vị mình. Đồng thời, các nhà quản DNNVV không chỉ nắm được các
nhân tố nào ảnh hưởng đến mức độ CĐS, mà còn hiểu về mức độ chiều hướng tác động (tích cực
hay tiêu cực) của các yếu tố đó đến mức độ CĐS tại đơn vị mình.
Các giải pháp đề xuất của luận án nhằm thúc đẩy mức độ chuyển số, giúp kiểm soát các yếu tố ảnh
hưởng tiêu cực, khuyến khích các yếu t ảnhởng tích cực đến CĐS trong DNNVV trên địa bàn thành
phố Hà Nội. Những giải pháp này sẽ là những thông tin quý báu cho các DNNVV không chỉ trên địa bàn Hà
Nội trên phạm vi cả nước, để thể thúc đẩy hoạt động quá trình mức độ CĐS trong DNNVV, giúp
nâng cao hiệu quả hoạt động và khả năng cạnh tranh của DNNVV trên thị trường.
7. Bố cục của luận án
Ngoài mở đầu, kết luận và các phần phụ, luận án được tổ chức thành 4 chương, gồm:
Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu
Chương 2: sở luận hình nghiên cứu về mức độ chuyển đổi số trong doanh nghiệp
nhỏ và vừa
Chương 3: Thực trạng mức độ chuyển đổi số trong doanh nghiệp nhỏ vừa trên địa bàn thành
phố Hà Nội
Chương 4: Giải pháp kiến nghị nâng cao mức độ chuyển đổi số trong doanh nghiệp nhỏ
vừa trên địa bàn thành phố Hà Nội giai đoạn đến 2035 tầm nhìn 2050