Chuyển hoá lipid

Chia sẻ: Le Ha My My | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:16

Thêm vào BST

Báo xấu

358
lượt xem 88
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Lipoprotein huyết tương: chất vận chuyển lipid và các chất tan trong lipid. LP là những phức hợp có trung tâm là CE và TG, chung quanh là phospholipd, CT và Apo phân loại: Dựa vào tỷ trọng Dựa theo kết quả điện di.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chuyển hoá lipid

Chuyển hoá lipid Phần I. Lipoprotein huyết tương
1. Đại cương  Lipoprotein huyết tương: chất vận chuyển lipid và các chất tan trong lipid. LP là những phức hợp có trung tâm là CE và TG, chung quanh là phospholipd, CT và Apo  phân loại: Dựa vào tỷ trọng Dựa theo kết quả điện di.
1. Dựa vào tỷ trọng  PP siêu li tâm (45000v/ph), đơn vị nổi SF: Svedberg Flotation  1 LP tỷ trọng cao HDL  2 LP tỷ trọng thấp LDL  3 LP tỷ trọng trung gian IDL  4 LP tỷ trọng rất thấp  5 Chylomicron
Lipoprote Tỷ trọng Độ nổi (Đv in SF) HDL 1,0631,210 0 LDL 1,0191,063 012 IDL 1,0061,019 12200 VLDL 0,951,006 200400
Dựa theo kết quả điện di  1. Beta LP = LDL  2. Tiền beta LP = VLDL  3. anpha LP = HDL  4. Chylomicron
Cấu tạo Lipid: TG+CE: trung tâm, CT+PL ngoại biên Protein Apolipoprotein: Apo A1, apo A2, apo B1, apo B2, apo B3, apo D, apo E, apo F, apo G Apo A1: hoạt hoá LCAT: lecithin cholesterol acyl transferase (enzym có vai trò este hoá cholesterol tự do) Nhắc lại hoá sinh 1: có 2 con đường este hoá Cholesterol
1)Acyl CoA + Cholesterol ACAT Cholesterol este HSCoA  2) Xảy ra ở huyết tương, xúc tác LCAT Lecithin + Cholesterol LCAT CE+ Lyso lecithin 
Vận chuyển và chuyển hoá LP  Theo 1 số nhà ngiên cứu cho rằng khi Cho máu cao, đặc biệt là LDH Cho cao sẽ dẫn đến xơ vữa ĐM và dẫn đến NMCT. Cơ chế sinh bệnh gây XVĐM
LDHC tăng Cho tích tụ ở thành ĐM Xơ vữa ĐM Lòng ĐM chít hẹp Tạo cục máu đông
Chuyển hoá và vận chuyển lipid ngoại sinh từ thức ăn Lipid từ thức ăn khi vào ống tiêu hoá của người bị thuỷ phân bởi enzym ở  ống tiêu hoá tạo thành TG và CE ở giữa. Các lipid này kết hợp với phospholipid, CT và ít nhất 2 apo là Apo A1 và apo B48 tạo thành chylomicron. Chylomicron được hấp thu qua hệ lympho ruột non, qua ống ngực rồi đổ vào tuần hoàn ngoại biên. Ở tuần hoàn ngoại biên Chylomicron sẽ trao đổi apo với các LP như HDL ( nhường apo A, apo C cho HDL và nhận apo E từ HDL). 1 phần TG của chylomicron đến mao quản hệ võng nội bì sẽ bị enzym  lipoproteinlipase thuỷ phân cho AB đến mô mỡ dự trữ dưới dạng TG và đến mô cơ thoái hoá tạo năng lượng cho cơ sử dụng. Chylomicron sau khi bị mất 1 phần TG sẽ trở nên đậm đặc, nhỏ đi vào tạo thành remnant. Remnant đến tế bào gan sẽ được nhận ra và kết hợp với chất cảm thụ remnant tạo thành phức hợp remnant receptor đi vào tế bào gan và thoái hoá ở lysosome. Thông thường người ta không định lượng được Chylomicron vì time lưu lại trong huyết tương rất ngắn (
Chuyển hoá và vận chuyển lipid nội sinh từ gan VLDL VLDL được tạo thành từ gan gồm TG, CE ở giữa, chung quanh là  phospho lipid, CT, apo B100, apo C và apo E. VLDL đổ ra tuần hoàn ngoại biên sẽ trao đổi apo với các LP như với HDL. 1 phần TG của VLDL đến mao quản hệ võng nội bì sẽ bị thuỷ phân bởi Lipoprotein lipase cho AB đến mô mỡ dự trữ dưới dạng TG và đến mô cơ thoái hoá tạo NL cho cơ sử dụng. VLDL sau khi trao đổi 1 phần TG sẽ nhỏ hơn và đậm đặc hơn tạo thành remnant hay IDL. Remnant đến măt ngoài tb gan sẽ được nhận ra và kết hợp với remnant receptor tạo phức hợp remnant receptor đi vào tế bào gan và thoái hoá ở lysosome. 1 phần remnant biến thành LDL. 1phần LDL đến tế bào gan và kết hợp với LDL receptor ở màng tế bào đi vầo trong tế bào và thoái hoá ở lysosome.
LDL có vai trò mang Cholesterol vào trong tế  bào, Cho 1 phần sẽ tổng hợp nên màng tế bào, 1 phần tổng hợp nên 1 số chất có nguồn gốc cholesterol như hormon sinh dục, hormon tuỷ thượng thận,1 số acid mật. LDL lưu lại trong huyết tương vài ngày. LDL cao trong huyết tương là 1 biểu hiện không tốt và nó mang cho vào trong tế bào, dễ gây xơ vữa ĐM.
Chuyển hoá của LDL trong tế bào LDL được cấu tạo từ phần còn lại của IDL và VLDL, chủ  yếu mang cholesterol este và apo B100. khi đến tb gan nó được tiếp thu và kết hợp với LDL receptor ở màng tb gan đi vào gan và thoái hoá ở lyosom. Một phần LDL đi đến tb ngoại biên, kết hợp với LDL receptor ở màng tb, đi vào trong tb và thoái hoá ở lysosome. LDL receptor là 1 glycoprotein có 839aa, PM 160 000.  LDL receptor có ở màng tb và bào tương, có ở tb sợi non, tb lympho, tb cơ trơn, tb nội bì và các mô (nhất là gan). LDL vào được trong tb là nhờ LDL receptor. sự tổng hợp  LDL re được điều hoà bởi nồng độ cho tự do trong tb theo cơ chế:
Cholesterol tự do được tạo ra trong tb được điều hoà bởi  HGMcoA reductase là enzym quan trọng trong quá trình tổng hợp cholesterol Acetyl CoA Acetoacetyl CoA HCM CoA acid  mevalonic squalen cholesterol Giảm tônge hợp HGM CoA reductase  giảm tổng hợp cholesterol tự do  ACAT (Acyl CoA cholesterol acyl transferase) là enzym  chuyển nhóm acyl đến để este hoá cholesterol tự do thành cholesterol este. Giảm tổng hợp LDL receptor sẽ làm giảm sự xâm nhập  LDL vào trong tế bào nên giảm tổng hợp cholesterol tự do
Cơ chế điều hoà này gọi là cơ chế điều khiển ngược  (recontrol) hay feedback, làm giảm ứ đọng cholesterol trong tế bào, giảm sự xâm nhập của LDL vào trong tế bào. Vai trò điều hoà mức độ LDL xâm nhập vào tế bào của Cholesrol tự do rất quan trọng và tế nhị: Khi nồng độ cho tự do trong tb tăng giảm sự tổng hợp  LDLre giảm sự xâm nhập của LDL vào trong tế bào giảm sự mang Cho este vào tế bào giảm tạo Cho tự do Khi nồng độ Cho tự do trong tb giảm tăng tổng hợp  LDLre tăng sự xâm nhập của LDL vào trong tế bào tăng sự mang Cho este vào trong tế bào tăng tạo Cho tự do
Chuyển hoá HDL  HDL được tạo thành từ gan, lúc đầu là HDL mới sinh dạng đĩa, chủ yếu mang PL, CT, apo A, apo E, sau đó mới tạo HDL trưởng thành. HDL trưởng thành cũng có thể được tạo thành qua trung gian LDL