intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đánh giá kết quả phẫu thuật nội soi ngược dòng tán sỏi thận bằng ống mềm tại Bệnh viện Đa khoa thành phố Vinh giai đoạn 2019-2021

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

8
lượt xem
2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày đánh giá kết quả phẫu thuật nội soi tán sỏi thận ngược dòng bằng ống soi mềm tại Bệnh viện đa khoa thành phố Vinh giai đoạn 2019-2021. Phương pháp: Nghiên cứu mô tả loạt bệnh với đối tượng gồm 30 bệnh nhân được chẩn đoán sỏi thận và điều trị bằng phẫu thuật nội soi ngược dòng ống mềm tại khoa Ngoại tổng hợp, Bệnh viện đa khoa thành phố Vinh từ tháng 6/2019 đến tháng 9/2021.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đánh giá kết quả phẫu thuật nội soi ngược dòng tán sỏi thận bằng ống mềm tại Bệnh viện Đa khoa thành phố Vinh giai đoạn 2019-2021

  1. TẠP CHÍ Y DƯỢC THÁI BÌNH, SỐ 2 - THÁNG 3 - 2022 ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ PHẪU THUẬT NỘI SOI NGƯỢC DÒNG TÁN SỎI THẬN BẰNG ỐNG MỀM TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA THÀNH PHỐ VINH GIAI ĐOẠN 2019 - 2021 Phạm Nhất Sinh1*,Trần Đức Trọng1, Nguyễn Hồng Trường1, Lê Văn Cường1 TÓM TẮT Mục tiêu: Đánh giá kết quả phẫu thuật nội soi tán endoscopy in the Department of General Surgery, sỏi thận ngược dòng bằng ống soi mềm tại Bệnh Vinh City General Hospital from 06/2019 to 09/2021. viện đa khoa thành phố Vinh giai đoạn 2019-2021. Results: There were no complications during the Phương pháp: Nghiên cứu mô tả loạt bệnh với surgery. The average dispersion time was 60,32 đối tượng gồm 30 bệnh nhân được chẩn đoán ± 12,86 minutes, the shortest dispersion time was sỏi thận và điều trị bằng phẫu thuật nội soi ngược 35 minutes, and the longest was 150 minutes. dòng ống mềm tại khoa Ngoại tổng hợp, Bệnh viện The fastest case was due to previous ureteral đa khoa thành phố Vinh từ tháng 6/2019 đến tháng stones running to the kidneys during lithotripsy 9/2021. through retrograde laparoscopy. The percentage Kết quả: Trong nghiên cứu không xảy ra tai biến of clean stones after surgery were 26 patients that nào trong mổ. Thời gian tán sỏi trung bình 60,32 accounted for 86,7%, there is no case for open ± 12,86 phút, thời gian tán ngắn nhất 35 phút, dài surgery. There were no severe complications after nhất 150 phút. Trường hợp nhanh nhất là do trước surgery such as ureteral perforation , perforation đó sỏi niệu quản chạy lên thận trong quá trình tán of kidney pedestal, or ureter rupture. The average sỏi qua nội soi ngược dòng. Tỷ lệ sạch sỏi sau hospital stay was 5 days, the shortest hospital stay mổ có 26 bệnh nhân chiếm tỷ lệ 86,7%, không có was 3 days, and the longest was 9 days. Pre-ureter trường hợp nào phải chuyển mổ mở. Không có ca JJ catheterization is a factor that makes it easier to nào biến chứng nặng sau mổ như thủng niệu quản, place the scope. bể thận hay đứt niệu quản… Thời gian nằm viện Keywords: Kidney stones, endoscopic surgery, trung bình là 5 ngày, thời gian nằm viện ngắn nhất upstream lithotripsy with flexible tubes. là 3 ngày, lâu nhất là 9 ngày. Đặt thông JJ niệu I. ĐẶT VẤN ĐỀ quản trước là một yếu tố giúp đặt ống soi dễ dàng. Sỏi tiết niệu là bệnh lý thường gặp trên thế giới Từ khóa: Sỏi thận, phẫu thuật nội soi, tán sỏi và ở nước ta. Sự ra đời của các phương pháp điều ngược dòng bằng ống mềm. trị sỏi đường tiết niệu hiện đại áp dụng kỹ thuật cao ABSTRACT ít sang chấn như tán sỏi ngoài cơ thể (ESWL), tán EVALUATING THE RESULT OF RETRO- sỏi nội soi ngược dòng (URS), tán sỏi thận qua GRADE LITHOTRIPSY LAPAROSCOPIC da đã đem lại lợi ích to lớn cho bệnh nhân. Nội SURGERY AT VINH CITY GENERAL HOSPI- soi tán sỏi thận qua da có tỷ lệ sạch sỏi cao nhất TAL FROM 2019 TO 2021 nhưng cũng gây ra nhiều tai biến, biến chứng. Tán sỏi bằng ống nội soi mềm qua nội soi niệu quản Objectives: Evaluating the results of retrograde ngược dòng là phương pháp ít xâm lấn đang được lithotripsy laparoscopic surgery at Vinh City General nhiều nước phát triển mang lại hiệu quản cao để Hospital from 2019 to 2021. điều trị các sỏi ở đài thận [1]. Tại Việt Nam, nội Method: Descriptive study of 30 patients with a soi niệu quản-thận ống mềm đã được thực hiện diagnosis of kidney stones, treated with retrograde tại một số trung tâm tiết niệu lớn trong cả nước từ năm 2010 với kết quả ban đầu tương đối khả quan, tuy nhiên do chi phí cao của trang thiết bị cho nên 1. Bệnh viện Đa khoa Thành phố Vinh đến nay cũng còn ít cơ sở điều trị triển khai thực * Chịu trách nhiệm chính: Phạm Nhất Sinh hiện kỹ thuật này [2]. Email: nsinhydtb@gmail.com Tại Bệnh viện đa khoa thành phố Vinh chúng Ngày nhận bài: 07/01/2022 tôi bước đầu triển khai phương pháp nội soi niệu Ngày phản biện: 08/02/2022 quản ngược dòng bằng ống soi mềm để điều trị Ngày duyệt bài: 02/03/2022 37
  2. TẠP CHÍ Y DƯỢC THÁI BÌNH, SỐ 2 - THÁNG 3 - 2022 sỏi thận có kích thước nhỏ, đơn giản hay sau can - Các trường hợp thất bại của tán sỏi ngoài thiệp thất bại của tán sỏi niệu quản ngược dòng, cơ thể. sót sỏi sau tán qua da, hay tán ngoài cơ thể. Xuất - Sỏi thận kết hợp với sỏi niệu quản. phát từ tình hình thực tế đó chúng tôi nghiên cứu Tiêu chuẩn loại trừ: đề tài “Đánh giá kết quả phẫu thuật nội soi ngược dòng tán sỏi thận bằng ống soi mềm tại Bệnh viện - Hẹp niệu quản, dị dạng niệu quản không đặt đa khoa thành phố Vinh giai đoạn 2019-2021” với được máy soi. mục tiêu sau: - Nhiễm khuẩn tiết niệu chưa điều trị, thận mất Đánh giá kết quả phẫu thuật nội soi tán sỏi thận chức năng. ngược dòng bằng ống soi mềm tại Bệnh viện đa - Sỏi đài dưới với góc bể thận – đài dưới 3 và đường kính cổ đài 1cm. phần mềm Epidata 3.1 và SPSS 22.0 bằng các - Sỏi bể thận kết hợp sỏi đài dưới kích thước thuật toán thống kê. ≤ 5cm. III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 1. Đặc điểm bệnh lý các ca phẫu thuật Biểu đồ 1: Mức độ giãn của thận trên siêu âm (n=30) Nhận xét: Có 23 bệnh nhân (76,7%) có thận giãn độ 1, có 5 bệnh nhân (16,7%) thận giãn độ 2, thận giãn độ 3 có số lượng ít nhất với 2 bệnh nhân (6,6%). 38
  3. TẠP CHÍ Y DƯỢC THÁI BÌNH, SỐ 2 - THÁNG 3 - 2022 Biểu đồ 2: Vị trí, hình thái sỏi (n=30) Nhận xét: Sỏi bể thận đơn thuần chiếm đa số với 17 bệnh nhân (56,7%), có 26,7% sỏi bể thận +1 nhóm đài dưới, 3 bệnh nhân (10,0%) có sỏi đài dưới đơn thuần, sỏi bể thận + 2 nhóm đài có số lượng ít nhất với 2 bệnh nhân (6,7%). Bảng 1. Phân bố kích thước sỏi (n=30) Kích thước sỏi (mm) Số lượng Tỷ lệ (%) ≤ 10 18 23,1 11 – 20 33 42,3 21 – 30 24 30,8 > 30 3 8,3 Tổng 78 100 Nhận xét: Kích thước sỏi chủ yếu là từ 21-30 mm (42,3%), sỏi trên 30 mm chỉ có 2 viên (8,3%). Viên có kích thước nhỏ nhất 8mm và lớn nhất 45 mm. Kích thước sỏi trung bình trong nhóm nghiên cứu 17,78 ± 7,21 mm. 2. Đặc điểm kỹ thuật các ca phẫu thuật Tất cả 30 bệnh nhân phẫu thuật (100% ca mổ) đều được đặt JJ trước khi can thiệp từ 7-10 ngày. Có 28/30 (93,3%) ca phẫu thuật có đặt ống nòng niệu quản. Trường hợp không đặt được ống nòng niệu quản nhưng đưa được ống soi mềm theo dây dẫn lên đài thận tán sỏi. 3. Kết quả điều trị. Tất cả 30 bệnh nhân phẫu thuật đều thành công, không có trường hợp nào phải chuyển mổ mở, không có ca nào biến chứng nặng sau mổ. Thời gian nằm viện: Thời gian nằm viện trung bình là 5 ngày, thời gian nằm viện ngắn nhất là 3 ngày, thời gian nằm viện lâu nhất là 9 ngày. Thời gian mổ trung bình của các ca phẫu thuật là 60,32 ± 12,86 phút, có 1 ca mổ lâu nhất với thời gian 150 phút, có 06 ca mổ thời gian chỉ 35 phút. Tỷ lệ sạch sỏi sau phẫu thuật là 86,7% (26/30 trường hợp phẫu thuật). 39
  4. TẠP CHÍ Y DƯỢC THÁI BÌNH, SỐ 2 - THÁNG 3 - 2022 IV. BÀN LUẬN đạt 41,2% [2], [5]. Đặt thông JJ trước mổ 1 - 2 tuần 4.1. Đặc điểm bệnh lý các trường hợp thực hiện ở cả 30 trường hợp (100%). Đường kính phẫu thuật lòng niệu quản khoảng 3 - 4mm tương đương với đường kính ống nòng niệu quản 12Fr. Vì vậy, nội soi Trong nghiên cứu của chúng tôi có 23 trường hợp niệu quản và đặt JJ trước sẽ nong và làm thẳng, giãn (76,7%) thận giãn độ 1, có 5 trường hợp (16,7%) rộng niệu quản để sau 1 - 2 tuần sẽ đặt ống nòng niệu thận giãn độ 2, chỉ có 2 trường hợp (6,6%) thận giãn quản thuận lợi hơn. Nguy cơ tổn thương thành niệu độ 3. Kết quả này cũng gần như tương đương với quản khi đặt ống nòng niệu quản sẽ tăng gấp 7 lần kết quả của tác giả Phan Trường Bảo (2016) về tỷ khi không đặt sonde JJ niệu quản trước mổ [6]. Trong lệ giữa 3 nhóm nhưng khác biệt về tỷ lệ mỗi nhóm, nghiên cứu chúng tôi, chúng tôi chọn đồng nhất loại nhóm bệnh nhân ứ nước nhẹ có 32 trường hợp ống thông JJ lưu lại trong niệu quản tối đa 6 tháng, chiếm tỷ lệ 53,3%, độ 2 có 26 trường hợp (43,3%) và kích cỡ 6 – 7 F. Ống nòng niệu quản chúng tôi cũng độ 3 có 2 trường hợp (3,3%). Sau thực hiện nội soi chọn một cỡ có cỡ ngoài là 12 F và trong lòng là 9F niệu quản thận ngược dòng bằng ống mềm (NSM) nên đủ để ống soi mềm (kích cỡ 7,5 F) ra vào dễ 3 tháng, tác giả ghi nhận tăng thêm một trường hợp dàng. Trong nghiên cứu chúng tôi đặt ống nòng niệu không ứ nước và một trường hợp ứ nước độ 1 [3]. quản cho 28 trường hợp (93,3%), trường hợp không Theo nghiên cứu của Trương Thanh Tùng trên 5 đặt được ống nòng niệu quản nhưng đưa được ống bệnh nhân thì 3 người đài bể thận không giãn (60%) soi mềm theo dây dẫn lên đài thận tán sỏi. và 2 người thận ứ nước độ I (40%) [4]. Có thể giải thích trong nghiên cứu của chúng tôi tại bệnh viện Trong nghiên cứu của Phan Trường Bảo (2016), tuyến huyện, là nơi đăng ký khám chữa bệnh ban đặt ống thông JJ trước mổ NSM cho 49 trường hợp đầu của nhiều đối tượng nên bệnh nhân ưu tiên vào (81,7%), không đặt JJ 11 trường hợp (18,3%). Thời viện khám và được phát hiện, tư vấn phẫu thuật sớm gian đặt thông JJ trung bình trước mổ là 14,6 ± 4,5 nên mức độ giãn của thận thấp hơn. ngày. Trong các trường hợp không đặt thông JJ trước mổ NSM có 10 trường hợp có sỏi niệu quản và đài Tất cả các trường hợp trong mẫu nghiên cứu của thận cùng bên, tác giả thực hiện cùng lúc NSM. Tác chúng tôi đều có sỏi đài thận hoặc bể thận, trong đó giả cũng phân tích ý nghĩa thống kê giữa việc đặt có kết hợp sỏi niệu quản. Trong nghiên cứu chúng tôi ống thông JJ niệu quản trước mổ với tỷ lệ sạch sỏi có 17 trường hợp (56,7 %) sỏi nằm vị trí bể thận đơn tức thì ngay sau mổ (p = 0,65), sót sỏi sau 1 tháng thuần, nhóm bể thận và 1 nhóm đài dưới có 8 trường (p = 5,83) và sạch sỏi sau 3 tháng (p = 0,71). Trong hợp (26,7 %), chỉ có 3 trường hợp sỏi đài dưới, 2 nghiên cứu của Trương Thanh Tùng (2019), tác giả trường hợp bể thận kết hợp 2 nhóm đài. Trong cũng thực hiện đặt JJ trước 1-2 tuần thực hiện ở cả 5 nghiên cứu của tác giả Phan Trường Bảo (2016), bệnh nhân (100%) [4]. Từ đó đưa đến kết luận không 52/60 trường hợp (86,6%) có sỏi đài dưới, với 24 cải thiện tỷ lệ sạch sỏi sau mổ NSM khi có đặt ống trường hợp sỏi đài thận dưới đơn thuần (40%). Ngoài thông JJ trước mổ. Phân tích trên tai biến và biến ra trong mẫu nghiên cứu của tác giả còn có: 9 trường chứng sau NSM, tác giả cũng kết luận: việc đặt ống hợp có sỏi đài trên (15%), 10 trường hợp có sỏi bể thông JJ cũng không làm giảm nguy cơ xuất hiện thận (16,7) và 9 trường hợp có sỏi đài giữa (15%) [3]. biến chứng sau mổ. Nghiên cứu của Trương Thanh Tùng thì có 80% sỏi đài thận đơn thuần và 20% sỏi bể thận và đài thận [4]. 4.3. Kết quả điều trị Nghiên cứu chúng tôi cho thấy sự phân bố vị trí các - Trong nghiên cứu chúng tôi, không xảy ra tai biến viên sỏi và số lượng sỏi cũng tương tự các tác giả nào trong mổ khác, gặp nhiều trong các trường hợp sỏi đài dưới. - Thời gian mổ:thời gian tán trung bình 60,32 ± Đây được xem là chỉ định cho NSM để có được tỷ lệ 12,86 phút, thời gian tán ngắn nhất 35 phút, dài nhất sạch sỏi cao hơn so với tán sỏi ngoài cơ thể và tai 150 phút. Trường hợp nhanh nhất là do trước đó sỏi biến, biến chứng ít hơn so với lấy sỏi qua da đối với niệu quản chạy lên thận trong quá trình tán sỏi qua sỏi đài dưới. nội soi ngược dòng. Kết quả nghiên cứu của chúng 4.2. Đặc điểm kỹ thuật tôi tương đương của Trương Thanh Tùng với thời gian mổ trung bình là 65,2 ± 29,4 phút (từ 30 - 120 Yếu tố quyết định đến tán sỏi thành công là đặt phút) [4], nghiên cứu của Hoàng Long là 58,31 ± được ống nòng niệu quản lên bể thận. Khi không đặt 23,16 (25 - 120 phút) [2]. được ống Sheath thì tỷ lệ tán sỏi thành công bằng việc đưa ống nội soi mềm trực tiếp lên vị trí sỏi chỉ 40
  5. TẠP CHÍ Y DƯỢC THÁI BÌNH, SỐ 2 - THÁNG 3 - 2022 Một số tác giả cho rằng không nên tán sỏi lâu quá sỏi đài thận, nhất là đối với những trường hợp điều 90 phút vì sẽ tăng nguy cơ chảy máu, thấm dịch sau trị bằng các thủ thuật, hay phẫu thuật trước đó. Đặt phúc mạc và ổ bụng và đặc biệt là tăng nguy cơ sốc thông JJ niệu quản trước là một yếu tố giúp đặt ống nhiễm trùng do giải phóng vi khuẩn từ dịch trong thận soi dễ dàng. vào máu. Thời gian tán sỏi phụ thuộc vào nhiều yếu VI. KHUYẾN NGHỊ tố như: kinh nghiệm, loại sỏi to, sỏi cứng, sỏi đài dưới Nội soi niệu quản thận ngược dòng bằng ống mềm hoặc nhiều sỏi nằm trong đài riêng biệt phải tìm sỏi tán sỏi đường tiết niệu trên với năng lượng Laser đã lâu hơn và dễ sót sỏi. Độ giãn của thận càng lớn thì được thực hiện tại một số bệnh viện trong nước. Với sỏi càng dễ di chuyển nên sẽ khó tán vỡ và kéo dài điều kiện hạn chế chúng tôi thực hiện nghiên cứu trên thời gian mổ. Đối với sỏi lớn tác giả chủ động điều 30 trường hợp tuy chưa phải là nghiên cứu đại diện chỉnh tăng công suất tán sỏi, giảm tần số tán để tán cho một kỹ thuật nhưng chúng tôi mạnh dạn đưa ra vỡ sỏi làm nhiều mảnh và dùng rọ Nitinol lấy ra ngoài những kiến nghị phù hợp như sau: nhằm rút ngắn thời gian mổ [2], [7]. 1. Đây là phương pháp can thiệp ít xâm lấn, an - Kết quả sau mổ: Tỷ lệ sạch sỏi sau mổ 26 bệnh toàn, không để lại sẹo trong điều trị sỏi thận, đặc biệt nhân chiếm tỷ lệ 86,7%, không có trường hợp nào thuận lợi với các trường hợp sỏi có thận không giãn. phải chuyển mổ mở. Có 01 (3,3%) ca biến chứng Tuy nhiên để đảm bảo an toàn cho cuộc mổ cần có sau mổ như sốt, nhiễm khuẩn, chảy máu. Đây là ca đầy đủ trang thiết bị và ekip phẫu thuật chuyên khoa. sỏi bể thận kết hợp 2 nhóm đài. Thời gian nằm viện 2. Chỉ định điều trị cho kỹ thuật này với các loại trung bình là 5 ngày, thời gian nằm viện ngắn nhất là sỏi thận đơn giản có kích thước vừa phải (< 5cm) 3 ngày, lâu nhất là 9 ngày. Các kết quả trong nghiên và sót sỏi hay thất bại của các phương pháp điều cứu của Trương Thanh Tùng trên 5 bệnh nhân cũng trị trước. gần giống của chúng tôi: tỷ lệ sạch sỏi tương tự với 80%, tác giả không ghi nhận tai biến chảy máu TÀI LIỆU THAM KHẢO lớn hay tổn thương niệu quản hay bể thận; không 1. Nguyễn Khoa Hùng (2011). Nghiên cứu điều gặp biến chứng nhiễm khuẩn tiết niệu; thời gian rút trị sỏi đài thận dưới bằng tán sỏi ngoài cơ thể và sonde niệu đạo sau 2 ngày với thời gian nằm viện ảnh hưởng của sóng xung kích lên thận. Luận 3 ngày [4]. án tiến sĩ y học, Học viện Quân Y. V. KẾT LUẬN 2. Hoàng Long và cộng sự (2018). Hiệu quả 1. Đặc điểm các ca sỏi thận được phẫu thuật nội soi ứng dụng nội soi ngược dòng ống mềm điều ngược dòng tán sỏi thận bằng ống soi mềm trị sỏi thận,  Y học TPHCM, tập 22, số4/2018: 213-220.  - Có 76,7% bệnh nhân có thận giãn độ 1, có 16,7% thận giãn độ 2, chỉ có 6,6% thận giãn độ 3. 3. Phan Trường Bảo (2016). Đánh giá vai trò nội soi mềm trong điều trị sỏi thận. Luận án tiến sĩ y - Có 56,7% trường hợp sỏi bể thận đơn thuần, có học, Đại học Y dược TP HCM 26,7% sỏi bể thận +1 nhóm đài dưới, có 10,0% sỏi đài dưới, sỏi bể thận + 2 nhóm đài có tỷ lệ thấp nhất 4. Trương Thanh Tùng và cộng sự (2019), Tán với 6,7%. sỏi nội soi ống mềm điều trị sỏi thận tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hoá: Kết quả bước đầu, Tạp 2. Kết quả bằng phẫu thuật nội soi ngược dòng tán chí Y Dược Lâm sàng 108, Tập 14 S.1 (2019). sỏi thận bằng ống mềm tại bệnh viện đa khoa Thành phố Vinh. 5. Guisti G, Proietti S, et al (2016). Current standard technique for modern flexible ureteroscopy: tips and - Chúng tôi tiến hành phẫu thuật thành công cho tricks. European Association of Urol, Euro-6744: No 30 bệnh nhân, không có trường hợp nào chuyển mổ of pages 7. mở, cho tỷ lệ sạch sỏi là 86,7%. - Có 1 trường hợp có chảy máu trong mổ, không có 6. Miernik A, Wilhelm K, Ardelt PU (2012). Standardized Flexible Ureteroscopic Technique biến chứng nặng sau mổ to Improve Stone, Urology, 80 (6): 1198 - 1202. - Thời gian mổ trung bình của chúng tôi là 60,32 ± 12,86 phút (35-150 phút). Thời gian nằm viện trung 7. Fan S, Gong B, Hao Z (2015). Risk factors of infectious complications following flexible ure- bình là 5 ngày. teroscope with a Holmium Laser: A retrospective - Nội soi ống mềm niệu quản ngược dòng có sử study, Inter J of Clinical and Experimental Medi- dụng C-Arm là phương pháp điều trị tốt và hiệu quả cine, 8(7): 11252 - 11259. 41
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2