TẠP CHÍ KHOA HỌC, Đại học Huế, Số 15, 2003<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
ĐÁNH GIÁ SỰ THAY ĐỔI ÁP LỰC ĐỘNG MẠCH PHỔI<br />
SAU PHẪU THUẬT ĐÓNG LỖ THÔNG LIÊN NHĨ<br />
Lê Quang Thứu<br />
Trường Đại học Y khoa, Đại học Huế <br />
<br />
I. MỞ ĐẦU<br />
Thông liên nhĩ là sự thông thương giữa 2 buồng nhĩ phải và trái, gây nên <br />
một dòng máu bất thường giữa 2 buồng nhĩ [11]. Đây là một bệnh lý tim bẩm <br />
sinh khá phổ biến nằm trong nhóm tim bẩm sinh có thông tráiphải. Tần suất <br />
khoảng 7 15 % các bệnh tim bẩm sinh [1], [15] và 0,2 0,7/1000 sơ sinh [9].<br />
Nguy cơ quan trọng của bệnh thông liên nhĩ là nếu không được điều trị <br />
đóng lỗ thông sớm sẽ làm giảm tuổi thọ của bệnh nhân. Khoảng 90% bệnh <br />
nhân chết ở độ tuổi 50 60 [6],[13]. Bệnh nhân có thể có các biến chứng nặng <br />
như rung nhĩ chiếm 13 52% bệnh nhân trên 40 tuổi, tăng áp lực động mạch <br />
phổi, giới hạn chức năng của phổi, hội chứng Eisenmenger, bội nhiễm phổi tái <br />
phát... Do vậy việc chẩn đoán sớm và điều trị đóng lỗ thông kịp thời là rất cần <br />
thiết. Hiện nay có hai phương pháp điều trị là phẫu thuật đóng lỗ thông liên nhĩ <br />
có hỗ trợ của tuần hoàn ngoài cơ thể và bằng cathéter qua da. Đối với đóng lỗ <br />
thông liên nhĩ bằng cathéter qua da, tỷ lệ thành công chỉ 59% đối với các lỗ <br />
thông có kích thước lớn hơn 13 mm [2].<br />
Mục tiêu nghiên cứu nhằm:<br />
Nghiên cứu đặc điểm lâm và cận lâm sàng thông liên nhĩ.<br />
Đánh giá kết quả thay đổi áp lực động mạch phổi sau phẫu thuật đóng <br />
lỗ thông liên nhĩ. <br />
<br />
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br />
Trong đề tài này, chúng tôi chỉ nghiên cứu những bệnh nhân có thông liên <br />
nhĩ lỗ thứ phát. Số liệu 30 bệnh nhân được phẫu thuật tại bệnh viện Trung <br />
ương Huế từ tháng 10 năm 1999 đến tháng 10 năm 2001. <br />
Đây là nghiên cứu tiền cứu có định hướng trước, tất cả những bệnh nhân <br />
đến phẫu thuật được thăm khám lâm sàng và cận lâm sàng theo mẫu thống kê <br />
đã soạn trước. Các số liệu được xử lý theo phương pháp thống kê y học.<br />
Tất cả các bệnh nhân đều được ghi nhận: Tuổi, giới, triệu chứng lâm <br />
sàng, các xét nghiệm cận lâm sàng trước mổ: điện tâm đồ, X quang ngực, siêu <br />
<br />
61<br />
âm tim đánh giá vị trí, kích thước lỗ thông, áp lực động mạch phổi trước mổ, <br />
phân suất tống máu trước mổ. <br />
Tất cả các bệnh nhân được phẫu thuật đóng thông liên nhĩ có hỗ trợ tuần <br />
hoàn ngoài cơ thể, ghi nhận các thông số kỹ thuật trong phẫu thuật.<br />
Kiểm tra siêu âm tim sau mổ: đánh giá kết quả đóng lỗ thông liên nhĩ, áp <br />
lực động mạch phổi sau mổ, phân suất tống máu sau mổ. <br />
Xử lý số liệu bằng phương pháp thống kê y học.<br />
<br />
III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br />
3.1. Đặc điểm chung:<br />
Bảng 1: Phân bố tỷ lệ mắc bệnh theo tuổi và giới<br />
Tuổi 15 tuổi 16 n %<br />
Giới tuổi<br />
Nam 7 3 10 33,33<br />
Nữ 7 13 20 66,67<br />
Tổng 14 16 30 100<br />
3.2. Đặc điểm lâm sàng.<br />
3.2.1. Triệu chứng lâm sàng<br />
Bảng 2: Triệu chứng lâm sàng theo nhóm tuổi<br />
Tuổi 15 16 Tổng<br />
Triệu chứng lâm sàng n % n % n %<br />
Khó thở gắng sức 5 35.71 11 68.75 17 56.66<br />
Giảm phát triển thể lực 2 14.28 0 0 2 6.66<br />
Nhiễm trùng hô hấp tái diễn 8 57.14 0 0 8 26.66<br />
Tiếng TTT gian sườn 34 trái 14 100 16 100 30 100<br />
Không có triệu chứng cơ năng 0 0 5 31.25 5 16.66<br />
3.2.2. Phân độ suy tim trước phẫu thuật.<br />
Bảng 3: Phân độ suy tim trước phẫu thuật theo NYHA<br />
Tuổi 15 16 30 31 Tổng<br />
NYHA n % N % n % n %<br />
I 8 57.14 4 40 0 0 12 40<br />
II 6 42.58 6 60 6 100 18 60<br />
III 0 0 0 0 0 0 0 0<br />
IV 0 0 0 0 0 0 0 0<br />
3.3. Đặc điểm cận lâm sàng:<br />
3.3.1. Đặc điểm X quang:<br />
Bảng 1: Đặc điểm X quang<br />
<br />
<br />
<br />
62<br />
Tuổ 15 16 Tổng<br />
i n % n % n %<br />
X quang<br />
Chỉ số 60% 11 78.57 14 87.50 25 83.33<br />
tim/ng > 60% 3 21.42 2 12.50 5 16.66<br />
ực<br />
Cung động Bình 14 100 15 93.75 29 96.66<br />
mạch phổi thường 0 0 1 6.25 1 3.33<br />
Phồng<br />
Phế trường Bình 2 14.28 1 6.25 3 10.00<br />
thường 12 85.71 15 93.75 27 90.00<br />
Tăng đậm<br />
3.3.2. Đặc điểm siêu âm.<br />
Bảng 5: Đặc điểm siêu âm<br />
<br />
Tổng số n %<br />
Đặc điểm<br />
10 14 6 20<br />
Kích thước lỗ thông (mm)<br />
15 24 17 56.66<br />
25 7 23.33<br />
Luồng thông trái phải 30 100<br />
Lỗ thứ phát 30 100<br />
Vị trí lỗ thông Xoang tĩnh mạch 0 0<br />
Xoang mạch vành 0 0<br />
3.3.3. Đặc điểm điện tâm đồ:<br />
Bảng 6: Đặc điểm điện tâm đồ<br />
<br />
Đặc điểm điện tâm đồ n %<br />
Nhịp xoang 6 20.00<br />
Nhịp xoang + Block cành phải không hoàn 7 23.33<br />
toàn <br />
Nhịp xoang + Block cành phải hoàn toàn 11 36.66<br />
Nhịp xoang + Dày thất phải 6 20.00<br />
<br />
3.3.4. Áp lực động mạch phổi trước phẫu thuật:<br />
<br />
63<br />
Bảng 7: Áp lực động mạch phổi trước phẫu thuật theo lứa tuổi <br />
Tuổi 15 16 30 31 Tổng<br />
Áp lực n % n % n % n %<br />
Tăng nhẹ (30 45 mmHg) 6 42.85 6 60.00 3 50.00 15 50.00<br />
Tăng vừa (4660 mmHg) 7 50.00 4 40.00 2 33.33 13 43.33<br />
Tăng nặng ( 61 mmHg) 1 7.14 0 0 1 16.66 2 6.66<br />
3.4. Kết quả phẫu thuật:<br />
3.4.1. Đặc điểm lỗ thông trong phẫu thuật:<br />
Bảng 8: Đặc điểm lỗ thông được ghi nhận trong phẫu thuật<br />
Tổng n %<br />
số<br />
Đặc điểm <br />
10 14 3 10<br />
<br />
Kích thước lỗ thông ( mm 15 24 18 60<br />
) 25 4 13,33<br />
<br />
Vị trí lỗ thông Lỗ thứ phát 30 100<br />
1 29 96,67<br />
Số lượng lỗ thông 2 1 3,33<br />
3.4.2. Phương pháp đóng lỗ thông:<br />
Bảng 9 : Tỷ lệ đóng lỗ thông trực tiếp và đóng lỗ thông<br />
bằng miếng vá màng ngoài tim tự thân<br />
Số lượng n %<br />
Phương pháp mổ<br />
Đường mở ngực dọc giữa xương ức 30 100<br />
Đóng trực tiếp 3 10<br />
Đóng bằng miếng vá màng ngoài tim tự thân 27 90<br />
3.4.3. Áp lực động mạch phổi sau phẫu thuật:<br />
Bảng 10: Áp lực động phổi sau phẫu thuật theo lứa tuổi<br />
<br />
Tuổi 15 16 30 31 Tổng<br />
Áp lực n % n % n % n %<br />
Bình thường (
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
