Đề án Thạc sĩ Kinh tế: Phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất của Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:70

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài "Phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất của Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc" nhằm hệ thống hóa cơ sở lý luận về phát triển thương mại sản phẩm của doanh nghiệp; phân tích thực trạng phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất của Công ty Cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc; từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm đẩy mạnh phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất của Công ty Cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc đến năm 2025, tầm nhìn 2030. Kiến nghị các điều kiện thực hiện giải pháp.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề án Thạc sĩ Kinh tế: Phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất của Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI ----------------------- KHỔNG ĐỨC DƯƠNG PHÁT TRIỂN THƯƠNG MẠI SẢN PHẨM PHÂN BÓN VÀ HÓA CHẤT CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN PHÂN ĐẠM VÀ HÓA CHẤT HÀ BẮC ĐỀ ÁN THẠC SỸ KINH TẾ Hà Nội, 2024
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI ---------------------- KHỔNG ĐỨC DƯƠNG PHÁT TRIỂN THƯƠNG MẠI SẢN PHẨM PHÂN BÓN VÀ HÓA CHẤT CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN PHÂN ĐẠM VÀ HÓA CHẤT HÀ BẮC Ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 831.01.10 ĐỀ ÁN THẠC SỸ KINH TẾ Người hướng dẫn khoa học: TS. Vũ Thị Yến Hà Nội, 2024
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong đề án là trung thực, các thông tin trích dẫn trong đề án này đều được ghi rõ nguồn gốc. Cao học viên Khổng Đức Dương
ii LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập và làm đề án tốt nghiệp tại Trường Đại học Thương mại, tác giả đã được các thầy cô giáo và cán bộ, nhân viên nhà trường giúp đỡ rất nhiệt tình. Với những kiến thức đã được học tại trường và theo mong muốn nghiên cứu, cùng với tình hình thực tiễn đặt ra, tác giả đã lựa chọn đề tài “Phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất của Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc” làm đề án tốt nghiệp thạc sĩ của mình. Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới nhà trường, các thầy cô giáo trong Khoa Kinh tế và đặc biệt là TS. Vũ Thị Yến, người trực tiếp hướng dẫn khoa học, đã giúp đỡ tác giả hoàn thành đề án tốt nghiệp này. Do các giới hạn về kiến thức và thời gian nghiên cứu, chắc chắn đề án còn có những thiếu sót và hạn chế. Tác giả mong nhận được sự chỉ dẫn, góp ý, của thầy cô giáo và bạn bè, đồng nghiệp. Tác giả xin trân trọng cảm ơn. Cao học viên Khổng Đức Dương
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................... I MỞ ĐẦU ......................................................................................................................... 1 PHẦN 1: CƠ SỞ XÂY DỰNG ĐỀ ÁN ........................................................................ 7 1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN…………………………………………………………………...7 1.1.1 Các khái niệm cơ bản ....................................................................................................... 7 1.1.2. Nội dung phát triển thương mại sản phẩm của doanh nghiệp ....................................... 13 1.1.2.1. Phát triển về quy mô……………………………………………………………..13 1.1.2.2. Phát triển về chất lượng, hiệu quả……………………………………………….18 1.1.3. Chỉ tiêu đánh giá phát triển thương mại sản phẩm của doanh nghiệp .......................... 18 1.1.3.1. Chỉ tiêu đánh giá về phát triển quy mô ...................................................................... 18 1.1.3.2. Chỉ tiêu đánh giá về phát triển chất lượng ................................................................ 20 1.1.3.3. Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả ......................................................................................... 21 1.2. CƠ SỞ THỰC TIỄN………………………………………………………………22 1.2.1. Kinh nghiệm phát triển thương mại sản phẩm của một số doanh nghiệp khác ............ 22 1.2.2. Bài học rút ra về phát triển thương mại sản phẩm cho Công ty Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc ............................................................................................................................................ 25 PHẦN 2: NỘI DUNG CỦA ĐỀ ÁN ........................................................................... 26 2.1. KHÁI QUÁT VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN PHÂN ĐẠM VÀ HÓA CHẤT HÀ BẮC …………………………………………………………………………………………...26 2.1.1. Giới thiệu về Công ty Cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc .................................... 26 2.1.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển ................................................................................ 26 2.1.1.2. Cơ cấu tổ chức ........................................................................................................... 27 2.1.1.3. Chức năng, nhiệm vụ.................................................................................................. 28 2.1.2. Kết quả hoạt động của Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc...................... 29 2.2. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN THƯƠNG MẠI SẢN PHẨM PHÂN BÓN VÀ HÓA CHẤT CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN PHÂN ĐẠM VÀ HÓA CHẤT HÀ BẮC31 2.2.1.Thực trạng phát triển về quy mô .................................................................................... 31 2.2.2. Thực trạng phát triển về chất lượng .............................................................................. 36 2.2.3. Thực trạng về hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh ................................................ 40 2.3. PHÂN TÍCH MÔI TRƯỜNG ẢNH HƯỞNG ĐẾN PHÁT TRIỂN THƯƠNG MẠI SẢN PHẨM CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN PHÂN ĐẠM VÀ HÓA CHẤT HÀ BẮC .... ……………………………………………………………………………………..43
iv 2.4. CÁC KẾT LUẬN QUA PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN SẢN PHẨM PHÂN BÓN VÀ HÓA CHẤT CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN PHÂN ĐẠM VÀ HÓA CHẤT HÀ BẮC...... ………………………………………………………………….45 2.4.1. Những thành công đạt được .......................................................................................... 46 2.4.2. Những hạn chế và nguyên nhân .................................................................................... 46 2.5. CÁC GIẢI PHÁP…………………………………………………………………..49 2.5.1. Giải pháp liên quan đến chính sách phát triển sản phẩm của Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc .................................................................................................................. 49 2.5.2. Giải pháp về chính sách giá cả của công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc ... 50 2.5.3. Giải pháp về chính sách kênh phân phối của công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc ............................................................................................................................................ 51 2.5.4. Giải pháp về chính sách xúc tiến thương mại sản phẩm của công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc .................................................................................................................. 52 2.5.5. Giải pháp về chính sách phát triển nguồn lực của công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc ...................................................................................................................................... 53 PHẦN 3: CÁC ĐỀ XUẤT VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................. 55 3.1. ĐỀ XUẤT TỔ CHỨC THỰC HIỆN……………………………………………...55 3.1.1. Bối cảnh mới ảnh hưởng đến phát triển sản phẩm phân bón và hóa chất của Công ty cổ phần Phân Đạm và Hóa chất Hà Bắc ........................................................................................ 55 3.1.1.1. Bối cảnh thế giới ........................................................................................................ 55 3.1.1.2. Bối cảnh trong nước................................................................................................... 56 3.1.2. Phân công trách nhiệm thực hiện .................................................................................. 56 3.2. KIẾN NGHỊ VỀ ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP………………...57 3.2.1. Kiến nghị với nhà nước ................................................................................................. 57 3.2.2. Kiến nghị với Hiệp hội Phân bón Việt Nam ................................................................. 58 KẾT LUẬN .................................................................................................................. 59 TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................................... 61
v DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT STT Chữ viết đầy đủ Chữ viết tắt 1 Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á ASEAN 2 Cách mạng công nghiệp lần thứ tư CMCN 4.0 3 Doanh nghiệp DN 4 Doanh nghiệp vừa và nhỏ DNVVN 5 Khoa học – công nghệ KH-CN 6 Kinh tế - xã hội KT-XH
vi DANH MỤC HÌNH Hình 2.1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc ........ 28 Hình 2.2: Thị phần phân bón và hóa chất Việt Nam năm 2023 .................................... 29 Hình 2.3: Tổng cộng nguồn vốn và vốn chủ sở hữu của công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc giai đoạn 2020 – 2023 .................................................................................. 30 Hình 2.4: Doanh thu và lợi nhuận tại công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc giai đoạn 2020 – 2023 ..................................................................................................................... 31 Hình 2.5: Doanh thu của công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc giai đoạn 2020 – 2023 ....................................................................................................................................... 32 Hình 2.6: giá trị hàng tồn kho của Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc giai đoạn 2020 – 2023 ..................................................................................................................... 32 Hình 2.7: Tốc độ tăng tiêu thụ sản phẩm của Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc trong giai đoạn 2020 - 2023 .............................................................................................. 33 Hình 2.8: Thị phần một số sản phẩm chính của Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc năm 2023 ..................................................................................................................... 36 Hình 2.9: Tỷ lệ doanh thu/vốn chủ sở hữu của Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc giai đoạn 2020 – 2023.................................................................................................. 41 DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1: Sản lượng sản xuất và tiêu thụ phân bón và hóa chất của Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc giai đoạn 2020 – 2023...................................................................... 35 Bảng 2.2: Doanh thu tiêu thụ từng mặt hàng giai đoạn 2021-2023 .............................. 36 Bảng 2.3: Doanh thu từng kênh phân phối của công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc trong giai đoạn 2020 – 2023 ........................................................................................ 38 Bảng 2.4: Doanh thu của công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc theo từng thị trường ....................................................................................................................................... 39 Bảng 2.5: Lợi nhuận của Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc giai đoạn 2020 – 2023 .............................................................................................................................. 41 Bảng 2.6: Khả năng sinh lời của Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc giai đoạn 2020 – 2023 ..................................................................................................................... 42 Bảng 2.7: Tình hình sử dụng lao động của công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc giai đoạn 2020 – 2023 ....................................................................................................... 43
vii TÓM TẮT NỘI DUNG ĐỀ ÁN Thông qua nghiên cứu đề tài “Phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất của Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc” đề án đã đạt được một số kết quả đó là: Một là, khái quát hóa được khái niệm, 02 nội dung phát triển thương mại sản phẩm của doanh nghiệp đó là: Phát triển về quy mô gồm chính sách về sản phẩm, chính sách giá cả, chính sách về kênh phân phối, chính sách xúc tiến thương mại, chính sách về các nguồn lực và phát triển về chất lượng, hiệu quả. Hai là, đã phân tích được thực trạng phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất của Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc và đề xuất được giải pháp để phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất của công ty trong thời gian tới đó là: (1). Giải pháp liên quan đến chính sách phát triển sản phẩm của Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc. (2). Giải pháp về chính sách giá cả của công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc. (3). Giải pháp về chính sách kênh phân phối của công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc. (4). Giải pháp về chính sách xúc tiến thương mại sản phẩm của công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc. (5). Giải pháp về chính sách phát triển nguồn lực của công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc. Ba là, đề án đã phân tích bối cảnh thực hiện và đề xuất các kiến nghị để thực hiện các giải pháp bao gồm kiến nghị với nhà nước và kiến nghị với Hiệp hội Phân bón Việt Nam. Từ khóa: thương mại, phát triển thương mại, thương mại sản phẩm, phát triển quy mô, phát triển chất lượng, hiệu quả.
1 MỞ ĐẦU 1. Lý do lựa chọn chủ đề của đề án Đối với doanh nghiệp, để chiếm lĩnh được thị trường, tối đa hóa lợi nhuận, đòi hỏi doanh nghiệp luôn phải quan tâm đến các biện pháp phát triển thương mại sản phẩm. Đứng trước bối cảnh đó, các doanh nghiệp sản xuất phân bón và hóa chất ở Việt Nam phải không ngừng đổi mới, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, cải tiến tổ chức quản lý để có thể cung ứng ra thị trường những sản phẩm có chất lượng tốt, đảm bảo đầy đủ về số lượng, chủng loại đa dạng, giá thành hợp lý. Nắm bắt được tình hình thực tiễn nói trên, Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc đã không ngừng đổi mới hoạt động sản xuất phân bón và hóa chất để có thể cung ứng ra thị trường những sản phẩm có giá trị kinh tế cao, có khả năng cạnh tranh và điều quan trọng hơn là đáp ứng được sự chuyển hướng của ngành nông nghiệp như đã phân tích ở trên. Trong hoạt động phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất, Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc đã đạt được một số thành tựu đáng khích lệ như: lượng sản phẩm phân bón và hóa chất cung ứng ra thị trường ngày càng đảm bảo tốt, chất lượng các sản phẩm ngày được nâng cao, hiệu quả sản xuất kinh doanh của các mặt hàng phân bón và hóa chất ngày càng được cải thiện. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu nói trên, vẫn còn tồn tại một số hạn chế đặt ra trong phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất tại Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc, đó là: cơ cấu, chủng loại sản phẩm phân bón và hóa chất chưa đa dạng; công ty chưa chú trọng nâng cao hiệu quả sử dụng lao động và các yếu tố đầu vào, chưa có chiến lược marketing đối với sản phẩm phân bón và hóa chất.... Những hạn chế nói trên đã ảnh hưởng không nhỏ tới việc phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất của Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc, tới năng lực cạnh tranh của Công ty trên thị trường, do đó cần phải có những nghiên cứu nhằm tham mưu cho Ban lãnh đạo, quản lý công ty trong việc phát triển thương mại sản
2 phẩm phân bón và hóa chất tại Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc trong thời gian tới. Xuất phát từ lý do trên, học viên lựa chọn đề tài “Phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất của Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc” làm đề tài đề án tốt nghiệp. 2. Mục tiêu và nhiệm vụ của đề án 2.1. Mục tiêu của đề án Đề tài hệ thống hóa cơ sở lý luận về phát triển thương mại sản phẩm của doanh nghiệp; phân tích thực trạng phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất của Công ty Cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc; từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm đẩy mạnh phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất của Công ty Cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc đến năm 2025, tầm nhìn 2030. Kiến nghị các điều kiện thực hiện giải pháp. 2.2. Nhiệm vụ của đề án - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về phát triển thương mại sản phẩm của doanh nghiệp - Phân tích thực trạng phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất của Công ty Cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc để tìm ra những kết quả đạt được cũng như hạn chế, nguyên nhân của những hạn chế trong phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất của Công ty Cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc. - Đề xuất một số giải pháp nhằm đẩy mạnh phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất của Công ty Cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc. - Kiến nghị điều kiện thực hiện các giải pháp 3. Đối tượng và phạm vi của đề án 3.1. Đối tượng của đề án Đối tượng nghiên cứu của đề án là phát triển thương mại sản phẩm của doanh nghiệp. 3.2. Phạm vi của đề án
3 - Về nội dung: đề án nghiên cứu hoạt động phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất của Công ty Cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc trên góc độ chuyên ngành quản lý kinh tế với các nội dung: gia tăng về số lượng, gia tăng về chất lượng và nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh. - Về không gian: đề án được thực hiện tại Công ty Cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc. - Về thời gian: đề án nghiên cứu phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất của Công ty Cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc trong giai đoạn 2020-2023, đề xuất các giải pháp đến năm 2030. 4. Quy trình và phương pháp thực hiện đề án 4.1. Quy trình thực hiện đề án Quy trình thực hiện đề án gồm 6 bước như sau: • Bước 1: Xác định vấn đề nghiên cứu Trên khung cơ sở lý luận và thực trạng phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất của Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc, tác giả xác định vấn đề nghiên cứu. • Bước 2: Nghiên cứu liên quan Từ vấn đề nghiên cứu được xác định, tác giả tìm kiếm và tham khảo các công trình nghiên cứu có liên quan đến đề án, tổng hợp và chọn lọc cơ sở lý luận liên quan. • Bước 3: Thiết kế nội dung nghiên cứu Thiết kế nghiên cứu: Nhằm tối ưu hóa quy trình nghiên cứu, tác giả tiến hành hiệu chỉnh khung cơ sở lý luận phù hợp với thực tế tại Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc trong giai đoạn 2021 - 2023. • Bước 4: Tiến hành thu thập dữ liệu Các dữ liệu được thu thập để hỗ trợ cho việc tính toán, so sánh các chỉ tiêu gồm các dữ liệu thứ cấp và sơ cấp. • Bước 5: Phân tích dữ liệu thu thập được
4 Dữ liệu sau khi được thu thập từ các phiếu khảo sát hợp lệ được tổng hợp vào Excel và thực hiện các phép tính nhằm phân tích kết quả phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất của Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc với năm trước đó, từ đó đưa ra kết luận về đánh giá về kết quả phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất của Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc. • Bước 6: Viết báo cáo kết quả nghiên cứu Nhằm tổng hợp lại các dữ liệu đã được phân tích và đưa ra giải pháp nhằm phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất của Công ty cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc. 4.2. Phương pháp thực hiện đề án 4.2.1. Phương pháp thu thập tài liệu, dữ liệu Đề án thu thập dữ liệu thứ cấp từ các báo cáo tài chính, báo cáo kết quả kinh doanh của Công ty Cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc được cung cấp từ Phòng Tài chính. Các số liệu thứ cấp bao gồm các tài liệu thống kê, báo cáo thường niên đã được công bố trên website của Công ty, các phương tiện thông tin đại chúng và hồ sơ quản lý nhân sự tại Phòng Tổ chức – Hành chính và các phòng/ban/bộ phận trong công ty. Ngoài ra, tác giả tìm kiếm dữ liệu thứ cấp thông qua các trang mạng điện tử, các báo cáo, kết luận cuộc họp, quy định nội bộ... 4.2.2. Phương pháp xử lý tài liệu, số liệu Tác giả đã sử dụng các phương pháp sau để thực hiện đề án: * Phân tích và tổng hợp Đề án sử dụng phương pháp phân tích trong cả 3 phần. Ở phần 1, để xây dựng cơ sở lý luận của đề tài, đề án đã hệ thống hóa từ nhiều công trình khoa học có liên quan. Từ đó, tác giả đã nhận thức và kế thừa được những thành quả nghiên cứu trong lĩnh vực này; thấy được những khoảng trống cần tiếp tục nghiên cứu. Trong phần 2, cơ sở lý luận đã được sử dụng để phân tích thực trạng phát triển
5 thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất của Công ty Cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc trong những năm vừa qua. Phương pháp phân tích còn được sử dụng ở phần 2 để phân tích những nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất của Công ty Cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc và những nguyên nhân của tồn tại hạn chế trong hoạt động phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất của Công ty Cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc. Trong phần 3, phương pháp này được sử dụng để đảm bảo các giải pháp đề xuất nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất của Công ty Cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc mang tính hệ thống, đồng bộ, không trùng lặp; đồng thời có thể thực thi được trong thực tế. * Phương pháp so sánh Phương pháp này được sử dụng chủ yếu ở phần 2 của đề án để so sánh các kết quả đạt được trong hoạt động phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất của Công ty Cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc để thấy được tính hiệu quả của hoạt động phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất của Công ty Cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc, trên cơ sở đó tác giả có những căn cứ để đánh giá những tồn tại, hạn chế, đề xuất các giải pháp đẩy mạnh phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất của Công ty Cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc. * Phương pháp thống kê mô tả Đề án sử dụng phương pháp này cho phép thông qua tất cả các bảng thống kê về các chỉ tiêu phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất của Công ty Cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc để mô tả thực trạng hoạt động phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất của Công ty Cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc qua các năm. Các số liệu thống kê là những minh chứng cho những thành tựu cũng như những hạn chế trong hoạt động phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất của Công ty Cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc trong thời gian vừa qua. Từ đó đề án đề xuất những giải pháp nhằm có thể
6 đẩy mạnh phát triển thương mại sản phẩm phân bón và hóa chất của Công ty Cổ phần Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc. 5. Kết cấu đề án Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và Danh mục tài liệu tham khảo, đề án được chia làm 3 phần: Phần 1: Cơ sở xây dựng đề án Phần 2: Nội dung của đề án Phần 3: Các đề xuất kiến nghị
7 Phần 1: CƠ SỞ XÂY DỰNG ĐỀ ÁN 1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN 1.1.1 Các khái niệm cơ bản 1.1.1.1. Khái niệm thương mại Thương mại là phạm trù kinh tế ra đời và tồn tại gắn liền với sự ra đời và tồn tại của nền kinh tế hàng hóa. Với tầm quan trọng lớn, thương mại đã được nghiên cứu rộng rãi, vì thế có khá nhiều cách hiểu khác nhau về thương mại. Theo Hà Văn Sự (2015), thương mại có thể được hiểu theo ba cách tiếp cận khác nhau: thương mại với tư cách là một hoạt động kinh tế, là một khâu của quá trình tái sản xuất xã hội và với tư cách là một ngành kinh tế quốc dân. + Nếu xem xét dưới góc độ là một hoạt động kinh tế: thương mại hàng hóa được hiểu là hoạt động mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ nhằm mục đích tìm kiếm lợi nhuận + Nếu xem xét thương mại với tư cách là một khâu của quá trình tái sản xuất xã hội: Sản xuất – Phân phối – Trao đổi – Tiêu dùng, thương mại đóng vai trò là khâu trung gian giữa sản xuất và tiêu dùng, là phương tiện mở rộng giao lưu kinh tế giữa các quốc gia, khu vực. + Nếu xem xét thương mại với tư cách là một ngành kinh tế. Thương mại là một ngành đảm nhận chức năng tổ chúc lưu thông hàng hóa và cung ứng dịch vụ cho xã hội thông qua việc thực hiện mua bán nhằm sinh lợi. Theo Luật thương mại của Việt Nam năm 2005, hoạt động thương mại là hoạt động nhằm mục đích sinh lợi, bao gồm mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ, đầu tư, xúc tiến thương mại và các hoạt động nhằm mục đích sinh lợi khác. Tóm lại, thương mại là tổng thể các hiện tượng, các hoạt động và các quan hệ kinh tế gắn liền và phát sinh cùng với trao đổi hàng hóa và cung ứng dịch vụ nhằm mục đích lợi nhuận 1.1.1.2. Khái niệm thương mại hàng hóa
8 Thương mại hàng hóa là một bộ phận của thương mại, nhưng thuộc ngành hoặc lĩnh vực dịch vụ phân phối. Thương mại hàng hóa là lĩnh vực trao đổi hàng hóa hữu hình, bao gồm tổng thể các hoạt động mua bán hàng hóa và các hoạt động hỗ trợ của các chủ thể kinh tế nhằm thúc đẩy quá trình trao đổi đó diễn ra theo mục tiêu đã xác định. Đó là hình thức hoạt động kinh tế của các chủ thể người bán và người mua. 1.1.1.3. Khái niệm phát triển thương mại sản phẩm của doanh nghiệp Theo Hà Văn Sự (2005), “Phát triển thương mại là quá trình bao gồm nhiều hoạt động nhằm tạo ra sự thay đổi cả về lượng và chất, sự tăng trưởng thương mại của quốc gia trong từng giai đoạn phát triển. Phát triển thương mại hướng tới sự hài hòa các mục tiêu kinh tế, xã hội và môi trường, tức là nhằm tới sự bền vững”. Từ khái niệm trên, có thể hiểu được rằng, phát triển thương mại là sự gia tăng về mọi mặt của hoạt động thương mại, thể hiện ở sự gia tăng về số lượng – quy mô, tốc độ; sự dịch chuyển về cơ cấu thương mại hàng hóa, dịch vụ và nâng cao về chất lượng của thương mại trong quá trình trao đổi, mua bán hàng hóa, dịch vụ. Mục đích cuối cùng của phát triển thương mại là không ngừng gia tăng lợi ích từ các hoạt động thương mại. Trong đề án này, khái niệm phát triển thương mại sản phẩm của doanh nghiệp được hiểu là việc doanh nghiệp nỗ lực tiến hành các biện pháp cần thiết để thúc đẩy việc gia tăng số lượng sản phẩm được sản xuất và trao đổi, mua bán; ngày càng nâng cao chất lượng của sản phẩm; đa dạng hóa về sản phẩm, mẫu mã, bao bì, cách thức đóng gói sản phẩm nhằm khai thác tất cả các tiềm năng và tận dụng mọi cơ hội về thương mại và đạt hiệu quả bền vững trong phát triển thương mại sản phẩm của doanh nghiệp. Tùy theo điều kiện kinh tế của doanh nghiệp trong từng giai đoạn cụ thể, có thể quyết định cách thức phát triển thương mại khác nhau. Mỗi cách thức có thể được hiểu là sự huy động, phân bổ các nguồn lực của doanh nghiệp cho lĩnh vực thương mại, cụ thể như sau:
9 Thứ nhất, phát triển thương mại theo quy mô: mở rộng quy mô sản xuất sản phẩm, mở rộng thị trường cho sản phẩm, gia tăng mức độ trao đổi hàng hóa trên thị trường, thúc đẩy nhu cầu tiêu thụ sản phẩm trên thị trường, phát triển cơ sở hạ tầng thương mại cho sản phẩm của doanh nghiệp. Thứ hai, kết hợp giữa phát triển thương mại theo quy mô với chất lượng, hiệu quả, chuyển đổi mô hình tăng trưởng thương mại chủ yếu phát triển theo quy mô sang phát triển hợp lý giữa quy mô và chất lượng, hiệu quả, vừa mở rộng quy mô vừa chú trọng nâng cao chất lượng, hiệu quả và tính bền vững. Thứ ba, tập trung nguồn lực để phát triển thương mại theo chất lượng, hiệu quả là chủ yếu, đó là nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị gia tăng đối với các hoạt động thương mại, chuyển dịch cơ cấu thương mại sản phẩm theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa; đảm bảo sản phẩm đa dạng về mẫu mã, chất lượng, giá thành hợp lý, đáp ứng tốt nhất nhu cầu của thị trường. (*) Mục tiêu phát triển thương mại sản phẩm của doanh nghiệp Dựa trên khái niệm và cách thức phát triển thương mại sản phẩm của doanh nghiệp, có thể thấy một số mục tiêu của doanh nghiệp khi phát triển thương mại sản phẩm như sau: Thứ nhất, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tận dụng các chính sách của Nhà nước, đảm bảo hoạt động thương mại của doanh nghiệp thực hiện đúng theo pháp luật của Nhà nước và các cam kết quốc tế. + Đảm bảo tuân thủ các quy định về nhãn, mác hàng hóa, nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm, tuân thủ các quy định về truyền thông quảng cáo, thông tin thị trường... + Tận dụng các chính sách phát triển cơ sở hạ tầng thương mại của Nhà nước nhằm phát triển thương mại sản phẩm cho doanh nghiệp; hoàn thiện cơ sở hạ tầng thương mại của doanh nghiệp bằng cách tận dụng các lợi thế về công nghệ, hoàn hiện website giới thiệu sản phẩm, xúc tiến thương mại điện tử;
10 + Hoàn thiện chuỗi cung ứng theo hướng phát triển hệ thống phân phối xanh, bền vững, thúc đẩy sự tham gia của các sản phẩm dán nhãn sinh thái, thân thiện với môi trường trong hệ thống phân phối; + Kiểm soát nguồn cung ứng nguyên vật liệu phục vụ cho sản xuất. Thứ hai, tăng cường xúc tiến thương mại, đẩy mạnh hoạt động của chuỗi cung ứng, gắn kết lưu thông với sản xuất. + Xây dựng thương hiệu và quảng bá sản phẩm của doanh nghiệp; + Sử dụng đa dạng các hình thức xúc tiến thương mại như quảng cáo, website, hội chợ, triển lãm.. + Xây dựng hệ thống chỉ dẫn địa lý, ứng dụng công nghệ QR code, data Matrix, RFID đối với sản phẩm, hàng hóa tham gia chuỗi cung ứng sản phẩm trong nước; nghiên cứu, phát triển và đưa vào triển khai mô hình chuỗi cung ứng thông minh, vận dụng công nghệ dữ liệu lớn (Big data) để dự báo thị trường và gắn kết hiệu quả các quá trình sản xuất với nhu cầu thị trường. + Khảo sát, đánh giá thực trạng và triển khai giải pháp phát triển hệ thống phân phối xanh và tiêu dùng xanh, phát triển bền vững và kinh tế tuần hoàn trong lĩnh vực thương mại; đẩy mạnh liên kết bền vững giữa sản xuất – phân phối – trao đổi – tiêu dùng cũng như tăng sự hiện diện của sản phẩm được dán nhãn sinh thái, thân thiện môi trường xanh tại cơ sở phân phối hiện đại (trung tâm thương mại, siêu thị...) và cơ sở phân phối truyền thống (chợ, cửa hàng tạp hóa...) Thứ ba, phát triển thương mại điện tử, các loại hình thương mại dựa trên số hóa Thứ tư, phát triển, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Thứ năm, đẩy mạnh công tác thu thập thông tin, dự báo xu hướng thị trường. Thứ sáu, thúc đẩy ứng dụng khoa học công nghệ, phát triển thương mại sản phẩm của doanh nghiệp.
11 (*) Những nguyên tắc phát triển thương mại sản phẩm của doanh nghiệp Một là, phát triển thương mại sản phẩm của doanh nghiệp phải dựa trên quan điểm, đường lối phát triển của Nhà nước, thực hiện đúng các quy định pháp luật về phát triển thương mại. Cũng như các lĩnh vực khác, việc phát triển thương mại sản phẩm của doanh nghiệp cũng chịu sự tác động của các chủ trương, chính sách phát triển của Nhà nước. Các doanh nghiệp kinh doanh thương mại phải tuân thủ pháp luật của Nhà nước như: Luật Cạnh tranh, Luật Thương mại, Luật Phá sản... để đảm bảo cạnh tranh công bằng, bình ổn kinh tế. Đó là cơ sở quan trọng để doanh nghiệp làm căn cứ cho định hướng phát triển của doanh nghiệp, tránh rủi ro, thất bị không đáng có trên thị trường. Các chính sách của Nhà nước có thể kìm hãm hoặc tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển thương mại sản phẩm của doanh nghiệp. Vì vậy, các doanh nghiệp nên đề ra chiến lược phát triển dựa trên đường lối của Nhà nước. Hai là, phát triển thương mại sản phẩm của doanh nghiệp phải tuân thủ các quy luật, cơ chế thị trường. Các quy luật, cơ chế thị trường là nguyên tắc chi phối mọi hoạt động phát triển thương mại nói chung và phát triển thương mại sản phẩm của doanh nghiệp nói riêng. Cụ thể, đối với quy luật giá trị thì sự vận động của giá cả sản phẩm luôn luôn phải xoay quanh giá trị của chính nó, không thể tách rời một cách vô hạn. Đồng thời, giá cả sản phẩm trên thị trường luôn gắn chặt với quy luật cung cầu: giá cả tương xứng với giá trị ở điểm cân bằng cung cầu và lớn hơn giá trị khi cung nhỏ hơn cầu và thấp hơn giá trị khi cung lớn hơn cầu. Như vậy, nếu doanh nghiệp nắm bắt được quy luật, cơ chế thị trường thì việc tổ chức hoạt động kinh doanh có hiệu quả hơn và có chất lượng, hiệu quả phát triển hơn. Ba là, phát triển thương mại sản phẩm dựa trên nguồn lực của doanh nghiệp Trong nền kinh tế thị trường, các doanh nghiệp luôn luôn đối mặt với vấn đề khan hiếm về nguồn lực và sự lựa chọn giữa các chi phí cơ hội. Sự khan hiếm buộc các doanh nghiệp phải kết hợp các nguồn lực so cho tiết kiệm, hiệu quả, đem lại năng suất cao nhất. Vấn đề cạnh tranh trong nền kinh tế cũng buộc doanh