Đề án Thạc sĩ Quản lý công: Chất lượng cán bộ cấp xã người dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện An Lão, tỉnh Bình Định

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:95

Thêm vào BST

Báo xấu

5
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu đề tài "Chất lượng cán bộ cấp xã người dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện An Lão, tỉnh Bình Định" để phân tích cơ sở lý luận và thực tiễn về thực trạng của cán bộ cấp xã người DTTS trên địa bàn huyện An Lão, qua đó đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng cán bộ cấp xã người DTTS đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ được giao.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề án Thạc sĩ Quản lý công: Chất lượng cán bộ cấp xã người dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện An Lão, tỉnh Bình Định

BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA ĐINH VĂN PHONG CHẤT LƯỢNG CÁN BỘ CẤP XÃ NGƯỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN AN LÃO, TỈNH BÌNH ĐỊNH ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG NGÀNH QUẢN LÝ CÔNG Thừa Thiên Huế, tháng 8 năm 2024
BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA ĐINH VĂN PHONG CHẤT LƯỢNG CÁN BỘ CẤP XÃ NGƯỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN AN LÃO, TỈNH BÌNH ĐỊNH ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG NGÀNH QUẢN LÝ CÔNG MÃ SỐ 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN: TS. LÊ THỊ THU HUYỀN Thừa Thiên Huế, tháng 8 năm 2024
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề án này là công trình nghiên cứu thực sự của cá nhân tôi dưới sự hướng dẫn của TS. Lê Thị Thu Huyền. Trong đề án này có kế thừa kết quả nghiên cứu của các học giả đi trước và các số liệu, nội dung được trình bày trong đề án này là hoàn toàn hợp lệ và đảm bảo tuân thủ các quy định về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Tôi xin chịu trách nhiệm về đề tài nghiên cứu của mình. Thừa Thiên Huế, tháng 8 năm 2024 Học viên Đinh Văn Phong
ii LỜI CẢM ƠN Để thực hiện và hoàn thành Đề án tốt nghiệp tại Phân hiệu Học viện Hành chính Quốc gia tại tỉnh Quảng Nam, tôi luôn nhận được sự quan tâm, hỗ trợ của các cấp lãnh đạo của Học viện Hành chính Quốc gia, sự giúp đỡ của các thầy cô quản lý lớp tại Huế, Hà Nội và các giảng viên của Học viện. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và xin có lời cảm ơn trân trọng nhất gửi đến các thầy cô, đặc biệt là giảng viên hướng dẫn TS. Lê Thị Thu Huyền, Phân hiệu Học viện Hành chính Quốc gia tại tỉnh Quảng Nam, đã tận tình hướng dẫn tôi nghiên cứu, hoàn thành đề án này. Xin trân trọng cảm ơn quý lãnh đạo Huyện ủy, HĐND, UBND huyện, các Ban, ngành đoàn thể huyện An Lão, tỉnh Bình Định; cảm ơn Đảng ủy, HĐND, UBND các xã, thị trấn trên địa bàn huyện An Lão. Tôi xin chân cảm ơn các đồng chí cán bộ, công chức đang công tác tại Ban Tổ chức Huyện uỷ, Phòng Nội Vụ, Phòng Kinh tế - Hạ tầng, Phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Phòng Lao động Thương binh và Xã hội, Trung tâm y tế huyện, Văn phòng HĐND - UBND huyện, Văn phòng Huyện ủy An Lão đã nhiệt tình tạo điều kiện tốt nhất cho tôi hoàn thành Đề án này. Và tôi xin trân trọng cảm ơn lãnh đạo cơ quan, bạn bè, đồng nghiệp và các học viên Lớp cao học Quản lý công HC27.T2 tại Phân hiệu Học viện Hành chính Quốc gia tại tỉnh Quảng Nam đã ủng hộ, tạo điều kiện và cùng sát cánh tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và làm đề án tốt nghiệp này./. Học viên Đinh Văn Phong
iii MỤC LỤC PHẦN I. MỞ ĐẤU ....................................................................................... 1 1. Lý do xây dựng đề án ................................................................................. 1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu ................................................................. 2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................ 4 4. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu................................................................. 4 5. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................. 5 6. Lợi ích của đề án ứng dụng trong thực tiễn ................................................... 6 PHẦN 2. NỘI DUNG .................................................................................... 8 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƯỢNG CÁN BỘ CẤP XÃ NGƯỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ .................................................................... 8 1.1. Khái niệm cán bộ, cán bộ cấp xã và cán bộ cấp xã người dân tộc thiểu số ....... 8 1.1.1. Khái niệm cán bộ .................................................................................. 8 1.1.2. Khái niệm cán bộ cấp xã và cán bộ cấp xã dân tộc thiểu số .................. 9 1.2. Chức năng, nhiệm vụ của từng cán bộ cấp xã (Căn cứ theo Nghị định 33/2023/NĐ-CP ngày 10/6/2023 của Chính phủ quy định về cán bộ, công chức cấp xã và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố)............. 11 1.3. Đặc điểm và vai trò của cán bộ cấp xã người dân tộc thiểu số ............... 22 1.3.1. Đặc điểm của cán bộ xã người dân tộc thiểu số .................................... 22 1.3.2. Vai trò của cán bộ cấp xã người dân tộc thiểu số ................................ 23 1.4. Cơ sở chính trị và pháp lý về chất lượng cán bộ cấp xã người dân tộc thiểu số ......................................................................................................... 24 1.5. Quan niệm về chất lượng cán bộ cấp xã dân tộc thiểu số và các tiêu chí đánh giá chất lượng cán bộ cấp xã dân tộc thiểu số ......................................... 27 1.5.1. Chất lượng cán bộ cấp xã dân tộc thiểu số............................................. 27 1.5.2. Các tiêu chí đánh giá chất lượng cán bộ cấp xã dân tộc thiểu số ......... 29 Chương 2. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG VỀ CHẤT LƯỢNG CÁN BỘ CẤP XÃ NGƯỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN AN LÃO, TỈNH BÌNH ĐỊNH ...................................................................................... 33 2.1. Điều kiện vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội tác động đến chất lượng cán bộ cấp xã người dân tộc thiểu số .................................................. 33 2.1.1. Điều kiện vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội..................... 33 2.1.2. Ảnh hưởng của vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội đến chất lượng đội ngũ cán bộ công chức là người dân tộc thiểu số ........................... 34
iv 2.1.2. Về cơ cấu, số lượng cán bộ cấp xã là người dân tộc tiểu số theo địa bàn và chức danh................................................................................................. 35 2.2. Thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ cấp xã là người dân tộc thiểu số của huyện An Lão, tỉnh Bình Định ............................................................... 38 2.2.1. Về chính trị tư tưởng của cán bộ cấp xã người dân tộc thiểu số huyện An Lão ......................................................................................................... 38 2.2.2. Về đạo đức, lối sống cán bộ cấp xã người dân tộc thiểu số của huyện An Lão ......................................................................................................... 40 2.2.3. Về tác phong, lề lối làm việc cán bộ cấp xã người dân tộc thiểu số của huyện An Lão ............................................................................................... 42 - Về số lượng cán bộ cấp xã hiện nay so với thực tế khối lượng công việc ......... 43 2.2.4. Về ý thức tổ chức kỷ luật cán bộ cấp xã người dân tộc thiểu số của huyện An Lão ............................................................................................... 44 2.2.5. Về trình độ đội ngũ cán bộ cấp xã là người dân tộc thiểu số của huyện An Lão ......................................................................................................... 45 2.2.6. Về kết quả thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao của cán bộ cấp xã người dân tộc thiểu số huyện An Lão ............................................................ 49 2.3. Đánh giá chung về chất lượng đội ngũ cán bộ cấp xã là người dân tộc thiểu số huyện An Lão, tỉnh Bình Định ........................................................ 51 2.3.1.Những ưu điểm .................................................................................... 51 2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân hạn chế ............................................. 53 2.3.2.1. Những hạn chế................................................................................. 53 2.3.2.2. Nguyên nhân hạn chế ..................................................................... 54 CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP VÀ LỘ TRÌNH, NGUỒN LỰC TỔ CHỨC THỰC HIỆN VIỆC NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÁN BỘ CẤP XÃ NGƯỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN AN LÃO, TỈNH BÌNH ĐỊNH ..................................................................................... 56 3.1. Các giải pháp cụ thể ................................................................................ 56 3.1.1. Chất lượng công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng............................... 56 3.1.2. Đổi mới công tác bổ nhiệm .................................................................. 58 3.1.3. Hoàn thiện công tác đánh giá................................................................ 59 3.1.4. Hoàn thiện công tác khen thưởng, kỷ luật ............................................. 63 3.1.5. Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát việc thực hiện nhiệm vụ 64 3.1.6. Xây dựng và thực hiện đúng đắn chế độ, chính sách .............................. 67 3.1.7. Tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác cán bộ ... 68
v 3.2.8. Nâng cao nhận thức, trách nhiệm trong tự thân, học hỏi của cán bộ cấp xã dân tộc thiểu số ........................................................................................ 69 3.2. Lộ trình và nguồn lực thực hiện việc nâng cao chất lượng cán bộ cấp xã người dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện An Lão ........................................ 70 3.2.1. Lộ trình cụ thể đối với cán bộ cấp xã giai đoạn từ 2025 – 2030. ............. 70 3.2.2. Nguồn lực thực hiện việc nâng cao chất lượng cán bộ cấp xã người dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện An Lão ........................................................ 71 3.3. Tổ chức thực hiện đề án......................................................................... 71 3.4. Những khó khăn khi thực hiện đề án ..................................................... 73 PHẦN 3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ........................................................ 74 1. Kết luận .................................................................................................... 74 2. Kiến nghị .................................................................................................. 77 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................... 79 PHỤ LỤC ..................................................................................................... 83
vi DANH MỤC VIẾT TẮT Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ ANND An ninh nhân dân BLLĐ Bạo loạn lật đổ CHDCND Cộng hoà Dân chủ Nhân dân CNH, HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hoá DBĐV Dự bị động viên DBHB Diễn biến hòa bình DTTS Dân tộc thiểu số HĐND Hội đồng nhân dân HTCT Hệ thống chính trị KT,VH,XH Kinh tế, văn hoá, xã hội MTTQ Mặt trận Tổ quốc Nxb Nhà xuất bản QP, AN Quốc phòng, an ninh QPTD Quốc phòng toàn dân TW Trung ương UBND Ủy ban nhân dân XHCN Xã hội chủ nghĩa
vii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Số lượng đơn vị hành chính và số lượng cán bộ, cán bộ cấp xã là người DTTS trên địa bàn huyện đến 12/2023 ............................................... 34 Bảng 2.2. Về cơ cấu, số lượng cán bộ cấp xã là người dân tộc thiểu số theo địa bàn và chức danh tính đến tháng 12/2022 ............................................... 36 Bảng 2.3. Số lượng cán bộ xã là người DTTS bị xử lý kỷ luật ............................ 44 Bảng 2.4. Đánh giá của cán bộ, công chức trên địa bàn huyện về tinh thần, thái độ ĐNCB cấp xã DTTS ........................................................................ 41 Bảng 2.5: Trình độ lý luận chính trị cán bộ cấp xã là người dân tộc thiểu số đến 12/2023.................................................................................................. 48 Bảng 2.6. Cơ cấu cán bộ cấp xã là người dân tộc thiểu số theo giới tính đến 12/2023 ........................................................................................................ 38 Bảng 2.7. Thực trạng về trình độ chuyên môn cán bộ cấp xã là người dân tộc thiểu số tính đến 12/2022 .............................................................................. 46 Bảng 2.8. Bảng Tổng hợp đánh giá kết quả xếp loại của cán bộ cấp xã là người DTTS đến 12/2023 ............................................................................. 50
viii DANH MỤC CÁC BIỂU Biểu 2.1. Tỉ lệ % theo độ tuổi của cán bộ cấp xã là người dân tộc thiểu số tính đến 12/2023.................................................................................................. 37 Biểu đồ 2.2. Số lượng cán bộ cấp xã hiện nay so với thực tế khối lượng công việc .............................................................................................................. 43 Biểu 2.3. Thực trạng về trình độ chuyên môn cán bộ cấp xã là người dân tộc thiểu số tính đến 12/2023 .............................................................................. 46
1 PHẦN I. MỞ ĐẤU 1. Lý do xây dựng đề án Đảng Cộng sản Việt Nam luôn xác định vấn đề dân tộc và đoàn kết dân tộc có vị trí chiến lược trong sự nghiệp cách mạng. Một trong những nội dung quan trọng để giải quyết tốt vấn đề dân tộc là phải xây dựng cho được đội ngũ cán bộ người dân tộc thiểu số (DTTS) có phẩm chất và năng lực. Với đường lối đúng đắn đó, trong những năm qua, Đảng ta chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là đội ngũ cán bộ người DTTS cho vùng đồng bào dân tộc. Bởi vậy, đội ngũ cán bộ người DTTS đã dần phát triển cả về số lượng và chất lượng, có nhiều đồng chí cán bộ người DTTS được giao những trách nhiệm quan trọng từ Trung ương đến địa phương, góp phần to lớn trong phát triển kinh tế - xã hội của cả nước nói chung, vùng dân tộc và miền núi nói riêng. Cấp xã luôn có vị trí rất quan trọng trong bộ máy chính quyền của nước ta và được ghi trong Điều 118 Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Chính quyền xã có chức năng: bảo đảm việc chấp hành các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, quyết định của Nhà nước Chính quyền cấp trên; Quyết định và đảm bảo thực hiện các chủ trương, biện pháp để phát huy mọi khả năng và tiềm năng của địa phương về các mặt chính trị, kinh tế, văn hóa – xã hội, an ninh, quốc phòng, không ngừng cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân trong xã và làm tròn nghĩa vụ của địa phương với Nhà nước. Nhiệm vụ của chính quyền cấp xã được quy định trong Hiến pháp và Luật tổ chức Chính quyền địa phương năm 2015. Sự vững mạnh của chính quyền cấp xã là nền tảng cho sự vững mạnh của hệ thống chính quyền trong cả nước và ngược lại. Cán bộ cấp xã là những người trực tiếp tiếp xúc với nhân dân hàng ngày, giải đáp, hướng dẫn, tuyên truyền, vận động nhân dân
2 thực hiện theo chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, trực tiếp lắng nghe, giải quyết hoặc kiến nghị lên cấp trên những kiến nghị, ý kiến, nguyện vọng của nhân dân. Vì vậy, chất lượng hoạt động của cán bộ cấp xã ảnh hưởng trực tiếp đến sức mạnh của hệ thống chính trị ở cơ sở, tác động đến sự nghiệp cách mạng và đổi mới của Đảng và Nhà nước. An Lão là một huyện miền núi của tỉnh Bình Định. Mặc dù trong những năm qua nhìn chung cấp ủy và chính quyền huyện An Lão đã quan tâm tới công tác phát triển nhân sự của huyện, nhưng trên thực tế chưa đạt được như mong muốn, năng lực quản lý nhà nước của đội ngũ cán bộ đang còn thấp, đặc biệt là năng lực của cán bộ cấp xã người dân tộc thiểu số, chưa đáp ứng được yêu cầu của huyện, cụ thể là đang còn yếu về chất lượng, cơ cấu chưa hợp lý, tư tưởng bảo thủ, ỷ lại, kém năng động và sáng tạo; một bộ phận cán bộ cấp xã còn có biểu hiện cơ hội, bè phái, quan liêu…làm giảm uy tín của người cán bộ đối với nhân dân. Việc nghiên cứu lý luận và phân tích thực trạng nguồn nhân lực để có những giải pháp nhằm tạo ra sự chuyển biến về chất, phát triển nguồn nhân lực chất lượng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cấp thiết của Huyện. Với lý do đó nên tôi chọn đề tài “Chất lượng cán bộ cấp xã người dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện An Lão, tỉnh Bình Định” làm Đề án thạc sĩ của mình. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu Chất lượng cán bộ cấp xã nói chung và cán bộ cấp xã người DTTS không còn là vấn đề mới, ở nhiều chủ đề nghiên cứu của nhiều môn khoa học như: chính trị học, quản lý công nhưng chất lượng cán bộ cấp xã người DTTS luôn là đề tài có tính thời sự và cũng không kém phần phức tạp. Vấn đề này đã được nhiều nhà khoa học, nhà quản lý, hoạch định chính sách và hoạt động thực tiễn tập trung đi sâu nghiên cứu, tìm tòi, khảo sát. Đã có nhiều công trình
3 được công bố dưới những góc độ, mức độ, hình thức thể hiện khác nhau, tiêu biểu của các tác giả: Đặng Thị Hồng Hoa - Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, “Chất lượng và tiêu chí đánh giá chất lượng đội ngũ cán bộ hiện nay” Tạp chí Tổ chức Nhà nước (ngày đăng: 29/7/2016).[14] Nguyễn Nhật Linh (2018) “Năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số tại huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu” Luận văn Thạc sỹ Quản lý Hành chính công, Học viện Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh.Các công trình nghiên cứu trên đã phân tích về cán bộ và công tác cán bộ dân tộc thiểu số, luận giải những vấn đề lý luận và thực tiễn đề xuất phương hướng và giải pháp nâng cao chất lượng công tác cán bộ người dân tộc đáp ứng yêu cầu đặt ra ở nhiều địa phương khác nhau. Tuy nhiên, xây dựng đội ngũ cán bộ là người DTTS ở các xã vẫn còn ít tác giả đề cập tới.[19] Phùng Thị Thu Phương (2019) “Chất lượng đội ngũ công chức cấp xã là người dân tộc thiểu số huyện Nà Rì, tỉnh Bắc Kạn” Luận văn Thạc sỹ Quản lý Hành chính công, Học viện Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh.[33] Nguyễn Phương Đông (2022), Vấn đề giáo dục tư tưởng chính trị, đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên. Tạp chí Kiểm tra (07), tr 26-27. Tác giả đã nêu lên tầm quan trọng và hiệu quả, hình thức, phương pháp giáo dục tư tưởng chính trị, đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên hiện nay. Đề án có thể kế thừa những phương pháp khả thi trong giáo dục tư tưởng chính trị, đạo đức cho cán bộ đảng viên cấp cơ sở để góp phần củng cố và nâng cao phẩm chất đạo đức, chính trị của cán bộ cấp xã người DTTS trên địa bàn của Huyện.[11] Các tác giả đều đã phân tích một cách hệ thống và tương đối toàn diện về vấn đề chất lượng cán bộ nói chung dưới góc độ lý luận cũng như sự vận dụng lý luận đó vào tình hình thực tiễn, đó đều là những công trình, sản phẩm
4 của trí tuệ có giá trị và ý nghĩa về mặt lý luận và thực tiễn, là cơ sở kết thừa cho việc nghiên cứu tiếp theo. Tuy nhiên, đứng trước xu hướng hội nhập và toàn cầu hóa, xây dựng nông thôn mới trong thời kỳ hội nhập thì vấn đề chất lượng cán bộ cấp xã vẫn hết sức cấp thiết. Trong đó, việc nghiên cứu trực tiếp về vấn đề chất lượng cán bộ cấp xã người DTTS trên địa bàn huyện An Lão, tỉnh Bình Định vẫn chưa có công trình nghiên cứu nào. Vì vậy, việc chọn nghiên cứu đề tài này mang ý nghĩa lý luận và thực tiễn, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị cơ sở huyện An Lão hiện nay. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1.Đối tượng nghiên cứu Đề án nghiên cứu chất lượng cán bộ cấp xã người DTTS trên địa bàn huyện An Lão nói riêng và cán bộ cấp xã nói chung (gồm các chức vụ và các chức danh được quy định tại khoản 2, Điều 61 Luật CBCC năm 2008 và khoản 1, Điều 5 Nghị định 33/2023 của Chính phủ). 3.2. Phạm vi nghiên cứu Đề án chỉ tập trung nghiên cứu chất lượng cán bộ cấp xã người DTTS trên địa bàn huyện An Lão, tỉnh Bình Định Thời gian nghiên cứu từ năm 2020 đến năm 2023. 4. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 4.1. Mục tiêu nghiên cứu: Để phân tích cơ sở lý luận và thực tiễn về thực trạng của cán bộ cấp xã người DTTS trên địa bàn huyện An Lão, qua đó đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng cán bộ cấp xã người DTTS đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ được giao. 4.2. Nhiệm vụ nghiên cứu: Để thực hiện được mục tiêu nêu trên, đề án có những nhiệm vụ nghiên
5 cứu như sau: Thứ nhất, Luận giải làm rõ về đội ngũ cán bộ xã và một số vấn đề cơ bản về xây dựng đội ngũ cán bộ cấp xã nói chung và đội ngũ cán bộ cấp xã là người DTTS trên địa bàn huyện An Lão, tỉnh Bình Định. Thứ hai, phân tích về thực trạng về chất lượng cán bộ cấp xã người DTTS trên địa bàn huyện, quan đó đánh giá những kết quả đạt được và những tồn tại, hạn chế, chỉ ra nguyên nhân hạn chế của thực trạng trên. Thứ ba, Đưa ra các giải pháp và lộ trình, nguồn lực nhằm nâng cao chất lượng cho cán bộ cấp xã người DTTS đủ điều kiện và đáp ứng với nhiệm vụ được giao. 5. Phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Đề tài áp dụng chủ nghĩa duy vật lịch sử và duy vật biện chứng để tiếp cận và phân tích các yếu tố ảnh hưởng tới chất lượng cán bộ cấp xã. 5.2. Phương pháp thu thập thông tin *Thu thập thông tin sơ cấp Phương pháp điều tra xã hội học: Đề tài thu thập thông tin bằng bảng hỏi, áp dụng phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên. Tác giả chọn ra 120 người dân để tiến hành điều tra nhận xét của nhân dân đối với cán bộ xã ở nội dung như uy tín trong công tác, kỹ năng làm việc và chọn ra 40 cán bộ (cán bộ lãnh đạo ban Tổ chức Huyện uỷ và Phòng Nội vụ huyện An Lão, tỉnh Bình Định). Phương pháp phỏng vấn: Phỏng vấn một số cán bộ lãnh đạo các phòng, ban thuộc Huyện uỷ, UBND, MTTQ và các đoàn thể chính trị huyện trong đó: Huyện uỷ 01 người, UBND 01 người, MTTQ và các tổ chức chính trị xã hội 06 người, ban Tổ chức Huyện uỷ 01 người và phòng Nội vụ huyện 01 người. Thời gian phỏng vấn từ 10-20 phút/người.
6 Phương pháp quan sát: Sử dụng phương pháp quan sát để thu thập thông tin về hành vi, thái độ, điều kiện làm việc của cán bộ cấp xã. * Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp: + Thu thập tại các bảng, biểu thống kê, báo cáo tổng kết đánh giá chất lượng cán bộ hàng năm tại ban Tổ chức Huyện uỷ, phòng Nội vụ huyện, MTTQ và các đoàn thể chính trị xã hội huyện. + Các công trình bài viết được đăng tải trên các báo, tạp chí, internet liên quan đến chất lượng cán bộ, công chức cấp xã nói chung và chất lượng cán bộ cấp xã là người DTTS nói riêng; tham khảo các văn bản pháp luật về quản lý cán bộ của Trung ương, tỉnh, các huyện, thị xã. 6. Lợi ích của đề án ứng dụng trong thực tiễn Qua kết quả nghiên cứu, đề tài góp phần khái quát và làm rõ thêm cơ sở lý luận về chất lượng cán bộ cấp xã, đánh giá thực trạng, tìm ra những bất cập, hạn chế về chất lượng cán bộ cấp xã người DTTS trên địa bàn huyện An Lão, tỉnh Bình Định, những yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng cán bộ cấp xã ở huyện An Lão và những vấn đề đang đặt ra và quan điểm, giải pháp bảo đảm chất lượng cán bộ cấp xã ở huyện An Lão trong tình hình mới hiện nay. Đề án góp phần làm sáng tỏ, bổ sung lý luận về chất lượng cán bộ cấp xã, góp phần đẩy mạnh cải cách nền hành chính nhà nước, xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam. Kết quả nghiên cứu của Đề án là tài liệu tham khảo có giá trị trong tổng kết thực tiễn về cán bộ cấp xã. 7. Cấu trúc đề án Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung của đề án được kết cấu gồm 3 chương. Cụ thể như sau. Chương 1. Cơ sở lý luận về chất lượng cán bộ cấp xã người dân tộc thiểu số.
7 Chương 2. Đánh giá thực trạng về chất lượng cán bộ cấp xã người dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện An Lão, tỉnh Bình Định. Chương 3. Giải pháp và lộ trình, nguồn lực tổ chức thực hiện việc nâng cao chất lượng cán bộ cấp xã người dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện An Lão, tỉnh Bình Định.
8 PHẦN 2. NỘI DUNG Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƯỢNG CÁN BỘ CẤP XÃ NGƯỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ 1.1. Khái niệm cán bộ, cán bộ cấp xã và cán bộ cấp xã người dân tộc thiểu số 1.1.1. Khái niệm cán bộ Cán bộ là công dân Việt Nam, được bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, ở tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là cấp tỉnh), ở huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (sau đây gọi chung là cấp huyện), trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Trong một số văn bản, khái niệm cán bộ có thể bao gồm cả cán bộ cấp xã trong đó như sau: Nghị định 90/2020/NĐ-CP ngày 13 tháng 8 năm 2020 về đánh giá, xếp loại chất lượng cán bộ, công chức, viên chức, Nghị định số 29/2013/NĐ-CP ngày 08/4/2013 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 92/2009/NĐ-CP ngày 22/10/2009, Nghị định số 101/2017/NĐ-CP ngày 01/9/2017 của Chính phủ về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức. ....thì phần đánh giá cán bộ cũng được áp dụng đối với cán bộ cấp xã.[29] Như vậy có thể hiểu về cán bộ như sau: Thứ nhất, cán bộ là những người trong biên chế nhà nước, làm việc trong các cơ quan Đảng, Nhà nước, đoàn thể CT-XH, các doanh nghiệp nhà nước và lực lượng vũ trang nhân dân từ Trung ương đến địa phương. Thứ hai, cán bộ là những người giữ chức vụ trong một cơ quan hay một tổ chức để phân biệt với người không có chức vụ (như cán bộ với chiến sỹ,
9 cán bộ đoàn viên, thanh niên). Hiện nay trong công tác cán bộ, cán bộ được hiểu theo cách thứ hai, tức là những người có chức vụ trong một cơ quan hay một tổ chức thuộc hệ thống chính trị ở các cấp, phân biệt với người không có chức vụ. Trong tất cả các quy định của những văn bản trước đây và cho đến bây giờ, hiện tại chúng ta đang sử dụng chính thức thuật ngữ cán bộ theo khoản 1, Điều 4, Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức 2019 số 52/2019/QH14 sửa đổi, bổ sung: “Cán bộ là công dân Việt Nam, được bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là cấp tỉnh), ở huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (sau đây gọi chung là cấp huyện), trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước” [40]. 1.1.2. Khái niệm cán bộ cấp xã và cán bộ cấp xã dân tộc thiểu số - Cán bộ xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là cấp xã) là công dân Việt Nam, được bầu cử giữ chức vụ theo nhiệm kỳ trong Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Bí thư, Phó Bí thư Đảng ủy, người đứng đầu tổ chức chính trị - xã hội; công chức cấp xã là công dân Việt Nam được tuyển dụng giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Theo quy định tại khoản 2 Điều 61 của Luật cán bộ, công chức năm 2008, cán bộ cấp xã có các chức danh sau đây: 1. Bí thư, Phó Bí thư Đảng ủy; 2. Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân; 3. Chủ tịch, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân; 4. Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam;
10 5. Bí thư Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh; 6. Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam; 7. Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam; 8. Chủ tịch Hội Cựu Chiến binh Việt Nam. Từ những vấn đề trên có thể khái niệm: Đội ngũ cán bộ xã là những cán bộ của Đảng và Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể quần chúng trong hệ thống chính trị cơ sở, giữ vai trò lãnh đạo, quản lý, tổ chức thực hiện các nhiệm vụ chính trị, kinh tế, văn hoá xã hội ở cơ sở, là những cán bộ nòng cốt của Đảng, Nhà nước và các tổ chức đoàn thể ở địa phương [29]. Căn cứ khoản 2, 3 Điều 4 Nghị định 05/2011/NĐ-CP thì: - Dân tộc thiểu số là những dân tộc có số dân ít hơn so với dân tộc đa số trên phạm vi lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Còn dân tộc đa số là dân tộc có số dân chiếm trên 50% tổng dân số của cả nước, theo điều tra dân số quốc gia. Theo kết quả của Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019, toàn quốc có 82.085.729 người dân tộc Kinh, chiếm 85,3% và 14.123.255 người dân tộc khác, chiếm 14,7% tổng dân số của cả nước. Như vậy, các dân tộc thiểu số ở Việt Nam là 53 dân tộc trong thành phần dân tộc Việt Nam, trừ dân tộc Kinh là dân tộc đa số. - Từ khái niệm cán bộ cấp xã và dân tộc thiểu số thì Cán bộ cấp xã người dân tộc thiểu số là công dân Việt Nam, là những người dân tộc thiểu số đang làm việc và công tác trong Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Bí thư, Phó Bí thư Đảng ủy và người đứng đầu tổ chức chính trị - xã hội cấp xã, được bầu giữ chức vụ theo nhiệm kỳ và hưởng lương từ ngân sách nhà nước.[21]