Đề cương bài giảng Văn hóa học những phương pháp tiếp cận cơ bản

ĐỀ CƯƠNG BÀI GIẢNG<br /> <br /> VĂN HÓA HỌC<br /> NHỮNG PHƯƠNG PHÁP<br /> TIẾP CẬN CƠ BẢN<br /> T.S. Phan Quốc Anh<br /> <br /> Những nội dung chính<br /> 1. Phương pháp tiếp cận từ dân tộc<br /> chí, dân tộc học, nhân học<br /> 2. Tiếp cận từ Tâm lý học trong<br /> nghiên cứu văn hóa<br /> 3. Phân tâm học trong nghiên cứu văn<br /> hóa<br /> 4. Tiếp cận từ Xã hội học văn hóa<br /> 5. Phương pháp nghiên cứu liên<br /> ngành trong văn hóa học<br /> <br /> 1. Phương pháp tiếp cận từ dân tộc chí,<br /> dân tộc học, nhân học<br /> 1.1. Phương pháp tiếp cận dân tộc chí<br /> (Ethnoraphy)<br /> - Phương pháp tiếp cận dân tộc chí là phương pháp<br /> miêu tả xã hội và các nền văn hóa riêng biệt.<br /> - Đây là phương pháp khảo cứu những biểu thị vật<br /> chất trong các hoạt động của con người như sự ăn,<br /> ở, mặc, trang sức, phương tiện đi lại, vũ khí, dụng<br /> cụ, công cụ lao động,sự trao đổi, lễ hội, tôn giáo,<br /> nghệ thuật v.v…tất thảy những gì trong sự sinh tồn<br /> vật chất của cá nhân, gia đình và xã hội, từ đó tìm ra<br /> những nét đặc biệt<br /> - Hạn chế của phương pháp này là chỉ dừng lại ở sự<br /> miêu tả, chưa đi đến sự phân tích, tổng hợp, giải mã<br /> để đi đến những kết luận có tính khái quát cao<br /> <br /> 1.2. Phương pháp tiếp cận dân tộc học (Ethnology)<br /> Là phương pháp khoa học nghiên cứu văn hóa và xã<br /> hội các tộc người. Đây là sự phát triển của phương<br /> pháp dân tộc chí. Tác phẩm “Văn hóa nguyên<br /> thủy” của Edward Burnett Tylor là một tác phẩm<br /> mẫu mực của phương pháp dân tộc học gắn với<br /> tiến hóa luận.<br /> • Các nhà nghiên cứu dân tộc học thường nghiêng<br /> về xu hướng nghiên cứu loài người theo những<br /> tiêu chí chủng tộc mà đối tượng của nó là những<br /> dân tộc sơ khai, thường phải sử dụng đến thành<br /> tựu của khảo cổ học. Nhưng phương pháp này có<br /> hạn chế là nghiên cứu về chủng tộc không phải là<br /> vô hạn. Đến lúc không còn những giống người<br /> khác lạ để nghiên cứu nữa. Chính vì vậy, nhân học<br /> ra đời<br /> <br /> A.A. Belik<br /> Dân tộc học (khoa học về sự phát tán của loài người<br /> trên trái đất, hành vi và các phong tục của họ);<br /> Xã hội học (khoa học nghiên cứu mối quan hệ giữa<br /> con người với nhau);<br /> Nhân khẩu học (đưa ra số liệu thống kê về thành<br /> phần và sự phân bố các cộng đồng dân số).<br /> Địa lý học xã hội (nghiên cứu tác động của khí hậu và<br /> môi trường tự nhiên đến con người);<br /> <br />