ĐẠI HỌC MỞ BÁN CÔNG TP.HCM
KHOA KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH
------------------
ĐỀ CƯƠNG HƯỚNG DẪN MÔN HỌC
PH NG PHÁP NGHIÊN C U KHOA H CƯƠ Ứ Ọ
I. THÔNG TIN T NG QUÁT V MÔN H CỔ Ề Ọ
1. Tên môn h c: Ph ng pháp Nghiên c u Khoa h cọ ươ ứ ọ
2. M c tiêu, yêu c u môn h c ụ ầ ọ
N m b t các ki n th c c b n v ph ng pháp nghiên c u khoa h c ngay t nh ngắ ắ ế ứ ơ ả ề ươ ứ ọ ừ ữ
năm đ u h c đ i h c s giúp sinh viên h c t p b c đ i h c đ t hi u qu h n.ầ ọ ạ ọ ẽ ọ ậ ở ậ ạ ọ ạ ệ ả ơ
Môn h c này s h ng d n cho sinh viên: ọ ẽ ướ ẫ
•Cách ch n l a đ tài nghiên c u, gi i h n v n đ - ph m vi nghiên c u, l p đọ ự ề ứ ớ ạ ấ ề ạ ứ ậ ề
c ng chi ti t, lên k ho ch tr c khi b t tay vào tri n khai nghiên c u ươ ế ế ạ ướ ắ ể ứ
•Ph ng pháp thu th p và x lý các tài li u tham kh o/ thông tin th c p; cũngươ ậ ử ệ ả ứ ấ
nh các k thu t thi t k nghiên c u đ thu th p thông tin s c p.ư ỹ ậ ế ế ứ ể ậ ơ ấ
•H ng d n cách th c vi t, trình bày b n báo cáo k t qu nghiên c u – Đ c bi tướ ẫ ứ ế ả ế ả ứ ặ ệ
là t p trung vào vi c giúp sinh viên luy n t p đ có th th c hi n đ c các ti uậ ệ ệ ậ ể ể ự ệ ượ ể
lu n, đ án, lu n văn t t nghi p.ậ ề ậ ố ệ
3. Soá ñôn vò hoïc trình: 3
4. Phaân boå thôøi gian: 45 ti tế
5. Caùc kieán thöùc caên baûn caàn hoïc tröôùc: Logic hoïc; Tin hoïc.
6. Hình thöùc giaûng daïy chính cuûa moâ hoïc: Lyù thuyeát treân lôùp keát hôïp
vôùi thaûo luaän nhoùm.
7. Đánh giá k t qu h c t p: ế ả ọ ậ
Th c hi n 2 l n: ự ệ ầ
•Làm bài t p gi a khóa: 30% s đi mậ ữ ố ể
•Thi ki m tra cu i kỳ theo d ng t lu n: 70% s đi mể ố ạ ự ậ ố ể
II. NOÄI DUNG MOÂN HOÏC
CH NG 1ƯƠ
T NG QUAN V KHOA H C VÀ NGHIÊN C U KHOA H CỔ Ề Ọ Ứ Ọ
1
1.1. KHOA H C (KH)Ọ
1.1.1. Khái ni m chung ệ
1.1.2. Phân lo i ạ
1.2. NGHIÊN C U KHOA H C Ứ Ọ
1.2.1. Khái ni m chungệ
1.2.2. Phân lo i ạ
1.3. PH NG PHÁP NGHIÊN C U KHOA H CƯƠ Ứ Ọ
1.3.1. Khái ni m chungệ
1.3.2. Các mô hình nghiên c u c b nứ ơ ả
1.3.3. M t s ph ng pháp nghiên c u c b nộ ố ươ ứ ơ ả
1.4. CÁC B C TI N HÀNH QUÁ TRÌNH NGHIÊN C UƯỚ Ế Ứ
B c 1: L a ch n ch đ nghiên c uướ ự ọ ủ ề ứ
B c 2: Xác đ nh qui mô - ph m vi, gi i h n ch đ nghiên c uướ ị ạ ớ ạ ủ ề ứ
B c 3: Thi t k , l p k ho ch, lên qui trình, ti n đ th c hi n ướ ế ế ậ ế ạ ế ộ ự ệ
B c 4: Thu th p và x lý d li u thông tin đ u vàoướ ậ ử ữ ệ ầ
B c 5: Phân tích s li u, d li u. Gi i thích – làm sáng t các v n đ n y sinh tướ ố ệ ữ ệ ả ỏ ấ ề ả ừ
k t qu t ng h p các s li u nghiên c u ế ả ổ ợ ố ệ ứ
B c 6: Vi t báo cáo - Đ xu t ki n ngh / ý ki n cá nhân.ướ ế ề ấ ế ị ế
1.5. K T QU C A M T CU C NGHIÊN C U KHOA H CẾ Ả Ủ Ộ Ộ Ứ Ọ
1.5.1. Các hình th c trình bày k t qu nghiên c u khoa h cứ ế ả ứ ọ
1.5.2. M t s tiêu chu n đánh giá k t qu c a m t cu c NCKHộ ố ẩ ế ả ủ ộ ộ
1.6. SINH VIÊN V I CÔNG TÁC NGHIÊN C U KHOA H CỚ Ứ Ọ
CH NG 2:ƯƠ
XÁC Đ NH V N Đ NGHIÊN C UỊ Ấ Ề Ứ
2.1. CH N L A Đ TÀIỌ Ự Ề
2.1.1.T v n đ nghiên c u đ n đ tài nghiên c uừ ấ ề ứ ế ề ứ
2.1.2.Các tiêu chí ch n đ tàiọ ề
2.1.3.Sai l m d g pầ ễ ặ
2.2. GI I H N Đ TÀIỚ Ạ Ề
2.2.1.Gi i h n ph m vi nghiên c u c a đ tài ớ ạ ạ ứ ủ ề
(Th i gian, không gian, đ i t ng, đ c tính v.v…)ờ ố ượ ặ
2.2.2.Đ t câu h i đ c th hoá đ tài nghiên c uặ ỏ ể ụ ể ề ứ
2.3.SO N TH O Đ C NG CHI TI TẠ Ả Ề ƯƠ Ế
2.3.1.Đ t v n đ nghiên c uặ ấ ề ứ
2.3.2.M c tiêu nghiên c uụ ứ
2.3.3.Ph m vi nghiên c uạ ứ
2.2.4.Ph ng pháp lu n nghiên c uươ ậ ứ
2.3.5.Phác th o dàn bài (có 1 dàn bài m u)ả ẫ
2.4.Đ NH H NG NGHIÊN C UỊ ƯỚ Ứ
2
2.4.1.Các cách ti p c n trong nghiên c uế ậ ứ
2.4.2. ng d ng khái ni m trong nghiên c uỨ ụ ệ ứ
2.4.3.Mô hình s d ng trong nghiên c uử ụ ứ
2.4.4.T ng quan lý thuy t trong nghiên c uổ ế ứ
2.4.5.Ph ng pháp lu n trong nghiên c uươ ậ ứ
2.5.BÀI T P NG D NGẬ Ứ Ụ
CH NG 3ƯƠ :
L P K HO CH NGHIÊN C UẬ Ế Ạ Ứ
3.1. TI N ĐỀ Ề
3.1.1. Đã xác đ nh m c tiêu nghiên c u là gì? (gi i quy t câu h i nghiên c u)ị ụ ứ ả ế ỏ ứ
3.1.2. Đã xác đ nh xu t phát đi m c a vi c nghiên c u đâu?ị ấ ể ủ ệ ứ ở
3.2. L P K HO CH NGHIÊN C UẬ Ế Ạ Ứ
3.2.1. Mô hình nghiên c uứ
- Mô tả
- Thăm dò
- Nhân quả
3.2.2. Ph ng pháp nghiên c uươ ứ
- Th ng kêố
- T duy tr u t ngư ừ ượ
- Th c nghi mự ệ
3.2.3. Xác đ nh đ i t ng nghiên c uị ố ượ ứ
CH NG 4ƯƠ
THU TH P VÀ X LÝ THÔNG TIN, D LI U TH C PẬ Ử Ữ Ệ Ứ Ấ
PH C V CHO Đ TÀI NGHIÊN C U KHOA H CỤ Ụ Ề Ứ Ọ
D n nh p: 2 d ng d li u ẫ ậ ạ ữ ệ
•D li u s c p (Primary Data): ữ ệ ơ ấ Đ c p chi ti t ch ng 5ề ậ ế ở ươ
•D li u th c p (Secondary Data):ữ ệ ứ ấ S đ c trình bày k t i ch ng nàyẽ ượ ỹ ạ ươ
4.1. NGU N TÀI LI U NGHIÊN C U Đ THU TH P D LI U TH C PỒ Ệ Ứ Ể Ậ Ữ Ệ Ứ Ấ
4.1.1. T m quan tr ng c a d li u th c pầ ọ ủ ữ ệ ứ ấ
4.1.2. Phân Lo i Ngu n Tài Li u ạ ồ ệ
4.2. TÌM KI M TÀI LI U TRONG TH VI NẾ Ệ Ư Ệ
4.2.1. Ch c năng c a Th vi nứ ủ ư ệ
4.2.2. Tiêu chí tìm sách
4.2.3. Th m c - cách s p x p, l u tr tài li u trong th vi nư ụ ắ ế ư ữ ệ ư ệ
4.2.4. H th ng phân lo i th p phân Deweyệ ố ạ ậ
4.2.5. Tham kh o tài li u t i th vi n c a Tr ng ĐHMBC ả ệ ạ ư ệ ủ ườ
4.3. M T S K NĂNG TÌM KI M TÀI LI U T CÁC NGU N KHÁCỘ Ố Ỹ Ế Ệ Ừ Ồ
4.3.1. L y s li u th c t t i các doanh nghi p ấ ố ệ ự ế ạ ệ
4.3.2. L y s li u th ng kê c a các c quan th ng kê, b , ngànhấ ố ệ ố ủ ơ ố ộ
3
4.3.3. Tham kh o các đ tài nghiên c u, kh o sát c a các vi n nghiên c u, c quan, tả ề ứ ả ủ ệ ứ ơ ổ
ch c chính ph – phi chính phứ ủ ủ
4.3.4. Tìm ki m thông tin trên internet, báo chíế
4.3.5. Các ngu n tài li u tham kh o khác ồ ệ ả
4.4. S P X P, T CH C TÀI LI U ĐÃ THU TH P Đ CẮ Ế Ổ Ứ Ệ Ậ ƯỢ
4.5. Đ C VÀ GHI CHÚ TÀI LI UỌ Ệ
4.5.1. Cách đ c tài li uọ ệ
4.5.2. Cách ghi chú tài li uệ
4.6. PHÂN TÍCH VÀ RÚT RA K T LU N T N I DUNG ĐÃ GHI CHÚẾ Ậ Ừ Ộ
GI NG VIÊN THAM GIA GI NG D YẢ Ả Ạ
CH NG 5:ƯƠ
ĐO L NG, THU TH P VÀ X LÝ S LI U S C PƯỜ Ậ Ử Ố Ệ Ơ Ấ
5.0. S LI U S C P VÀ S LI U TH C PỐ Ệ Ơ Ấ Ố Ệ Ứ Ấ
5.1. NHI M VỆ Ụ
Hi u đ c ể ượ đ c tínhặ c a ủđ i t ngố ượ nghiên c u trong ứph m viạ nh t đ nh.ấ ị
5.2. ĐO L NG LÀ GÌ?ƯỜ
n đ nh các s / ký hi u cho đ c tính c a đ i t ng đo l ngẤ ị ố ệ ặ ủ ố ượ ườ
B ng ằthang đo phù h p d a trên nh ng ợ ự ữ nguyên t cắ xác đ nh.ị
5.3. CÁC LO I THANG ĐOẠ
- Thang đo bi u danhể
- Thang đo th tứ ự
- Thang đo kho ng cáchả
- Thang đo t lỷ ệ
5.4. M C ĐÍCH C A ĐO L NGỤ Ủ ƯỜ
Nh m l y đ c thông tin c n thi t v các đ c tính c n đo l ngằ ấ ượ ầ ế ề ặ ầ ườ
5.5. CH N M U Ọ Ẫ (C th hoá c a vi c xác đ nh ph m vi và đ i t ng nghiên c u)ụ ể ủ ệ ị ạ ố ượ ứ
- Lý do ch n m uọ ẫ
- Quy trình ch n m uọ ẫ
- Các ph ng pháp ch n m uươ ọ ẫ
- Các sai l ch liên quan đ n ch n m uệ ế ọ ẫ
CH NG 6:ƯƠ
M T S PH NG PHÁP THU TH P S LI U S C P C B NỘ Ố ƯƠ Ậ Ố Ệ Ơ Ấ Ơ Ả
6.1. QUAN SÁT (các đ c tính nghiên c u)ặ ứ
4
- S d ng giác quanử ụ
- S d ng các công c quan sátử ụ ụ
6.2. ĐI U TRA B NG B NG H I (các đ c tính nghiên c u)Ề Ằ Ả Ỏ ặ ứ
- Các yêu c u c a vi c thi t k b ng h iầ ủ ệ ế ế ả ỏ
- Quy trình thi t k b ng h iế ế ả ỏ
- Các k năng c n thi t khi đi u tra b ng b ng h iỹ ầ ế ề ằ ả ỏ
6.3. PH NG V N TR C TI PỎ Ấ Ự Ế
- Các yêu c u c a vi c ph ng v nầ ủ ệ ỏ ấ
- Quy trình ph ng v nỏ ấ
- Các k năng c n thi t khi ti n hành ph ng v nỹ ầ ế ế ỏ ấ
6.4. THÍ NGHI MỆ
- Ch n đ i t ng thí nghi mọ ố ượ ệ
- Đ a tác nhân kích thích vào đ i t ng thí nghi mư ố ượ ệ
- Rút ra thông tin
6.5. X LÝ S LI UỬ Ố Ệ
- T ng h p thông tinổ ợ
- Mã hoá thông tin
- Hi u ch nh thông tinệ ỉ
- Các ph ng pháp x lý thông tinươ ử
- ng d ng máy tính.Ứ ụ
CH NG 7:ƯƠ
PHÂN TÍCH D LI UỮ Ệ
7.1. PHÂN TÍCH Đ NH TÍNHỊ
7.1.1. M c đích c a phân tíchụ ủ
7.1.2. Di n gi i ph ng pháp đ nh tínhễ ả ươ ị
7.2.PHÂN TÍCH Đ NH L NGỊ ƯỢ
7.2.1.M i quan h t ng h gi a phân tích d li u và di n gi i d li uố ệ ươ ỗ ữ ữ ệ ễ ả ữ ệ
7.2.2.Di n gi i b ng vi c l p b ng s li uễ ả ằ ệ ậ ả ố ệ
7.2.3.Di n gi i b ng vi c phân tích m t bi nễ ả ằ ệ ộ ế
7.2.4.Di n gi i b ng phân tích s trung vễ ả ằ ố ị
7.2.5.Di n gi i b ng phân tích kho ng bi n thiên Rễ ả ằ ả ế
7.2.6.Di n gi i b ng phân tích ph ng sai.ễ ả ằ ươ
7.2.7.Di n gi i b ng ph ng pháp phân tích đ l ch chu nễ ả ằ ươ ộ ệ ẩ
7.2.8.Di n gi i b ng ph ng pháp ki m đ nh gi thuy tễ ả ằ ươ ể ị ả ế
7.2.9.L p b ng chéo trong phân tích s li uậ ả ố ệ
7.2.10.Di n gi i b ng phân tích h i quy tuy n tính gi n đ nễ ả ằ ồ ế ả ơ
7.2.11.Di n gi i b ng phân tích h i quy t ng quan b iễ ả ằ ồ ươ ộ
7.2.12.Di n gi i b ng phân tích các bi n o trong phân tích h i quyễ ả ằ ế ả ồ
7.2.13. Phân tích theo ph ng pháp bi u di n b ng đ hoươ ể ễ ằ ồ ạ
7.3. M T S PP PHÂN TÍCH PH BI N KHI LÀM LU N VĂNỘ Ố Ổ Ế Ậ
5