Đề cương môn học: Những nguyên lý cơ bản của Chủ nghĩa Mác - Lênin (Phần 2)

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:14

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Môn học tiếp tục nghiên cứu những nguyên lý quan trọng của chủ nghĩa Mác - Lênin về kinh tế, chính trị, xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội. Sinh viên sẽ nắm vững các nội dung cơ bản để vận dụng trong thực tiễn và nghiên cứu các vấn đề chính trị - kinh tế của Việt Nam. Mời các bạn cùng tham khảo đề cương môn học để biết thêm chi tiết về nội dung và yêu cầu học tập.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề cương môn học: Những nguyên lý cơ bản của Chủ nghĩa Mác - Lênin (Phần 2)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP. HỒ CHÍ MINH ĐỀ CƯƠNG MÔN HỌC 1. THÔNG TIN VỀ MÔN HỌC 1.1 Tên môn học: Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác -Lênin (Học phần 2) 1.2 Tên môn học tiếng Anh: The basic principles of Marxism - Leninism 2 1.3 Mã môn học: POLI2302 1.4 Khoa/Ban phụ trách: Ban Cơ bản 1.5 Số tín chỉ: 3TC (3LT/0TH) 1.6 Điều kiện tiên quyết: Sinh viên phải học xong môn Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin (HP 1) 2. MÔ TẢ MÔN HỌC Tiếp nối phần thứ nhất của học phần 1, học phần 2 môn học này có 6 chương bao gồm 2 phần: phần thứ hai có 3 chương, trình bày ba nội dung trọng tâm thuộc học thuyết kinh tế của chủ nghĩa Mác - Lênin về phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa; phần thứ ba có 3 chương, trong đó có 2 chương khái quát những nội dung cơ bản thuộc lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin về chủ nghĩa xã hội và 1 chương khái quát chủ nghĩa xã hội hiện thực và triển vọng. 3. MỤC TIÊU MÔN HỌC 3.1. Mục tiêu chung Nắm được những nguyên lý, quy luật vận hành của phương thức sản xuất TBCN. Hiểu được con đường đi lên CNXH và những vấn đề chính trị - xã hội có tính quy luật trong tiến trình cách mạng XHCN ở Việt Nam. 3.2. Mục tiêu cụ thể 3.2.1. Về kiến thức  Trang bị cho sinh viên hiểu về nguyên lý, quy luật vận hành kinh tế của phương thức sản xuất TBCN. 1
 Trang bị cho sinh viên kiến thức lý luận về CNXH và con đường đi lên CNXH ở Việt Nam. 3.2.2. Về kỹ năng  Xác lập cơ sở lý luận để có thể tiếp cận nội dung môn học Tư tưởng Hồ Chí Minh và môn học Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam, hiểu biết nền tảng tư tưởng của Đảng.  Từng bước xác lập thế giới quan, nhân sinh quan và phương pháp luận để tiếp cận các khoa học chuyên ngành.  Vận dụng kiến thức môn học vào giải quyết những vấn đề của thực tiễn. 3.2.3. Thái độ  Góp phần tạo dựng niềm tin và lý tưởng cách mạng cho sinh viên. 4. NỘI DUNG MÔN HỌC Số tiết Tài S Tên Mục, tiểu mục liệu TT chương TC LT BT TH tự học PHẦN THỨ HAI: HỌC THUYẾT KINH TẾ CỦA CN MÁC – LÊNIN VỀ PHƯƠNG THỨC SẢN XUẤT TƯ BẢN CHỦ NGHĨA I. Điều kiện ra đời, đặc trưng – Bộ và ưu thế sản xuất hàng hóa: Giáo 1. Điều kiện ra đời và tồn tại của dục và sản xuất hàng hóa Đào tạo 2. Đặc trưng và ưu thế của sản - Giáo CHƯƠNG xuất hàng hóa trình IV: Học 1 II. Hàng hóa: 9 9 Những thuyết giá 1. Hàng hóa và hai thuộc tính Nguyên trị của hàng hóa lý cơ 2. Tính hai mặt của lao động sản bản của xuất hàng hóa chủ 3. Lượng giá trị hàng hóa và các nghĩa nhân tố ảnh hưởng đến lượng giá Mác – 2
Số tiết Tài S Tên Mục, tiểu mục liệu TT chương TC LT BT TH tự học trị hàng hóa Lênin III. Tiền tệ: (dành 1. Lịch sử ra đời và bản chất của cho tiền tệ sinh 2. Các chức năng của tiền tệ và viên quy luật lưu thông tiền tệ Đại IV. Qui luật giá trị học, 1. Nội dung và yêu cầu của qui Cao luật giá trị đẳng 2. Tác động của qui luật giá trị khối I. Sự chuyển hóa của tiền không thành tư bản chuyên 1. Công thức chung của tư bản ngành 2. Mâu thuẫn của công thức Mác - chung của tư bản Lênin, 3. Hàng hóa sức lao động Tư II. Quá trình sản xuất ra giá tưởng CHƯƠNG trị thặng dư Hồ Chí V: Học 1. Sự thống nhất giữa quá trình Minh) 2 thuyết giá sản xuất ra giá trị sử dụng và quá 13.5 13.5 xuất trị thặng trình sản xuất ra giá trị thặng dư bản lần dư 2. Bản chất của tư bản. Sự phân thứ 10 - chia tư bản thành tư bản bất biến Nhà và tư bản khả biến xuất 3. Tỷ suất giá trị thặng dư và bản khối lượng giá trị thặng dư Chính 4. Hai phương pháp sản xuất giá trị trị thặng dư. Sản xuất giá trị Quốc thặng dư – qui luật kinh tế tuyệt gia Sự 3
Số tiết Tài S Tên Mục, tiểu mục liệu TT chương TC LT BT TH tự học đối của CNTB thật - III. Tiền công trong CNTB Năm 1. Bản chất kinh tế của tiền công 2017. 2. Hai hình thức cơ bản của tiền công trong CNTB – 3. Tiền công danh nghĩa và tiền Trường công thực tế Đại học IV. Sự chuyển hóa của giá trị Mở TP. thặng dư thành tư bản - tích HCM - lũy tư bản Tài liệu 1. Thực chất và động cơ của tích môn lũy tư bản Những 2. Tích tụ tư bản và tập trung tư nguyên bản lý cơ 3. Cấu tạo hữu cơ của tư bản. bản của V. Quá trình lưu thông của tư chủ bản và giá trị thặng dư nghĩa 1. Tuần hoàn và chu chuyển của Mác – tư bản Lênin 2. Tái sản xuất và lưu thông của (phần TB XH 2) – 3. Khủng hoảng kinh tế trong Lưu CNTB hành VI. Các hình thái tư bản và nội bộ. các hình thức biểu hiện của giá trị thặng dư 1. Chi phí sản xuất TBCN, lợi nhuận và tỷ suất lợi nhuận 2. Lợi nhuận bình quân và giá cả 4
Số tiết Tài S Tên Mục, tiểu mục liệu TT chương TC LT BT TH tự học sản xuất 3. Sự phân chia giá trị thặng dư giữa các giai cấp bóc lột trong CNTB I. Chủ nghĩa tư bản độc quyền 1. Những nguyên nhân chuyển biến của CNTB tự do cạnh tranh thành chủ nghĩa tư bản độc quyền 2. Những đặc điểm kinh tế cơ bản của CNTB độc quyền CHƯƠNG 3. Sự hoạt động của quy luật giá VI: Học trị và quy luật giá trị thặng dư thuyết về trong giai đoạn CNTB độc chủ nghĩa quyền tư bản độc II. Chủ nghĩa tư bản độc 3 quyền và quyền nhà nước 6 6 chủ nghĩa 1. Nguyên nhân hình thành và tư bản độc bản chất của CNTB độc quyền quyền nhà nhà nước nước 2. Những biểu hiện chủ yếu của CNTB độc quyền nhà nước III. Chủ nghĩa tư bản ngày nay và những biểu hiện mới của nó 1. Những biểu hiện mới trong năm đặc điểm của chủ nghĩa tư bản độc quyền 2. Những biểu hiện mới trong cơ chế điều tiết kinh tế của chủ 5
Số tiết Tài S Tên Mục, tiểu mục liệu TT chương TC LT BT TH tự học nghĩa tư bản độc quyền nhà nước 3. Những nét mới trong sự phát triển của chủ nghĩa tư bản hiện đại IV. Vai trò, hạn chế và xu hướng vận động của CNTB 1. Vai trò của CNTB đối với sự phát triển của nền sản xuất xã hội 2. Hạn chế của CNTB 3. Xu hướng vận động của CNTB PHẦN THỨ BA: LÝ LUẬN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC – LÊNIN VỀ CHỦ NGHĨA XÃ HỘI I. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân CHƯƠNG 1. Giai cấp công nhân và sứ VII: Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công mệnh lịch nhân. sử của giai 2. Những điều kiện khách quan cấp công quy định sứ mệnh lịch sử của 4 5 5 nhân và giai cấp công nhân cách 3. Vai trò của Đảng Cộng sản mạng trong quá trình thực hiện sứ XHCN mệnh lịch sử của giai cấp công nhân II. Cách mạng xã hội chủ nghĩa 6
Số tiết Tài S Tên Mục, tiểu mục liệu TT chương TC LT BT TH tự học 1. Cách mạng xã hội chủ nghĩa và nguyên nhân của nó. 2. Mục tiêu, động lực và nội dung của cách mạng xã hội chủ nghĩa 3. Liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và các tầng lớp lao động khác trong cách mạng XHCN III. Hình thái kinh tế -xã hội CSCN 1. Xu hướng tất yếu của sự xuất hiện hình thái kinh tế- xã hội CSCN 2. Các giai đoạn phát triển của hình thái KT-XH CSCN. CHƯƠNG I. Xây dựng nền dân chủ VIII: XHCN và nhà nước XHCN Những 1. Xây dựng nền dân chủ XHCN vấn đề 2. Xây dựng Nhà nước XHCN chính trị – II. Xây dựng nền văn hóa xã hội có XHCN 5 tính quy 1. Khái niệm nền văn hóa 7 7 luật trong XHCN tiến trình 2. Tính tất yếu của việc xây cách dựng nền văn hóa XHCN mạng xã 3. Nội dung và phương thức xây hội chủ dựng nền văn hóa XHCN nghĩa III. Giải quyết vấn đề dân tộc 7
Số tiết Tài S Tên Mục, tiểu mục liệu TT chương TC LT BT TH tự học và tôn giáo 1. Vấn đề dân tộc và những nguyên tắc cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lê nin trong việc giải quyết vấn đề dân tộc. 2. Tôn giáo và những nguyên tắc cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lê nin trong việc giải quyết vấn đề tôn giáo. - Kiểm tra I. Chủ nghĩa xã hội hiện thực 1. Cách mạng Tháng Mười Nga và mô hình CNXH hiện thực đầu tiên trên thế giới 2. Sự ra đời, phát triển của hệ thống xã hội chủ nghĩa và những thành tựu của chủ nghĩa xã hội CHƯƠNG hiện thực IX: Chủ II. Sự khủng hoảng, sụp đổ của nghĩa xã 6 mô hình CNXH Xô Viết và 4.5 4.5 hội hiện nguyên nhân của nó thực và 1. Sự khủng hoảng và sụp đổ của triển vọng mô hình CNXH Xô Viết 2. Nguyên nhân dẫn đến sự khủng hoảng và sụp đổ của mô hình CNXH Xô Viết III. Triển vọng của CNXH 1. CNTB – Không phải là tương lai của xã hội loài người 8
Số tiết Tài S Tên Mục, tiểu mục liệu TT chương TC LT BT TH tự học 2. CNXH – là tương lai của xã hội loài người. - Ôn tập và giải đáp thắc mắc Ghi chú: TC: Tổng số tiết; LT: Lý thuyết; BT: Bài tập; TH: Thực hành. 5. TÀI LIỆU THAM KHẢO 5.1. Tài liệu tham khảo chính – Bộ Giáo dục và Đào tạo - Giáo trình Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin (dành cho sinh viên Đại học, Cao đẳng khối không chuyên ngành Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh) xuất bản lần thứ 10 – Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật – Năm 2017. – Trường Đại học Mở TP. Hồ Chí Minh – Tài liệu môn Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin ( phần 2) - Lưu hành nội bộ. 5.2. Tài liệu tham khảo thêm – Bộ Giáo dục & Đào tạo – Giáo trình Kinh tế chính trị Mác – Lênin – NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội - Năm 2006. – Giáo trình Chủ nghĩa xã hội khoa học – Hội đồng Trung ương biên soạn giáo trình quốc gia, các bộ môn Khoa học Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, nhà xuất bản Chính trị Quốc Gia – năm 2012. – Mác – Ăngghen toàn tập – NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội – Năm 2004. – Lênin toàn tập – NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội – Năm 2005. – Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội qua các kỳ đại hội Đảng và Nghị quyết của các Hội nghị BCH TW Đảng các khóa. – Tài liệu hướng dẫn ôn tập Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin (HP 2) Trường Đại học kinh tế Tp. Hồ Chí Minh – Khoa Lý luận chính trị - Bộ môn Đường lối Cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam. 6. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP 9
– Thang điểm: theo qui định chung của nhà trường. – Số lần đánh giá, hình thức đánh giá và trọng số mỗi lần đánh giá kết quả học tập STT Hình thức đánh giá Trọng số 1 Thi giữa kỳ 30% 2 Thi cuối kỳ 70% 7. KẾ HOẠCH GIẢNG DẠY : (4,5 tiết/buổi) S Buổi Ghi Nội dung TT học chú CHƯƠNG IV: Học thuyết giá trị (4.5 tiết) Giới thiệu về môn học - Các vấn đề liên quan đến môn học. - Cách thức dạy và học. - Giảng viên làm rõ nội dung: Điều kiện ra đời, đặc trưng và ưu thế của sản xuất hàng hóa; Khái niệm và hai thuộc 1. Buổi 1 tính hàng hoá. Tính hai mặt của lao động sản xuất hàng hóa. Lượng giá trị hàng hóa và các nhân tố ảnh hưởng đến lượng giá trị hàng hóa. - SV: Thảo luận vấn đề đã nêu. BT về nhà: - Nghiên cứu đề tài 1: Chức năng tiền tệ và lạm phát. - Nghiên cứu đề tài 2: Quy luật giá trị trong nền kinh tế. CHƯƠNG IV: Học thuyết giá trị (tt) (4.5 tiết) - Giảng viên tổ chức và hướng dẫn sinh viên thảo luận; 2. Buổi 2 Giảng bài và kết hợp trình chiếu các slide bài giảng. - Sinh viên thuyết trình, thảo luận, nhận xét và đánh giá về đề tài 1,2; Nghe giảng, trả lời câu hỏi và trao đổi kiến thức với giảng viên. 10
BT về nhà: - Nghiên cứu đề tài 3: Sự chuyển hóa của tiền tệ thành tư bản. - Nghiên cứu đề tài 4: Quá trình sản xuất ra giá trị thặng dư. CHƯƠNG V: Học thuyết giá trị thặng dư (4.5 tiết) - Giảng viên tổ chức và hướng dẫn sinh viên thảo luận; Giảng bài và kết hợp trình chiếu các slide bài giảng. - Sinh viên thuyết trình, thảo luận, nhận xét và đánh giá về đề tài 3 & 4; Nghe giảng, trả lời câu hỏi và trao đổi kiến 3. Buổi 3 thức với giảng viên. BT về nhà: - Nghiên cứu đề tài 5: Tiền công trong chủ nghĩa tư bản. - Nghiên cứu đề tài 6: Sự chuyển hóa của giá trị thặng dư thành tư bản – tích lũy tư bản. Tuần hoàn và chu chuyển của tư bản. CHƯƠNG V: Học thuyết giá trị thặng dư (tt) (4.5 tiết) - Giảng viên tổ chức và hướng dẫn sinh viên thảo luận; Giảng bài và kết hợp trình chiếu các slide bài giảng; Hướng dẫn sinh viên làm bài tập. 4. Buổi 4 - Sinh viên thuyết trình, thảo luận, nhận xét và đánh giá về đề tài 5,6; Nghe giảng, trả lời câu hỏi và trao đổi kiến thức với giảng viên. BT về nhà: - Nghiên cứu đề tài 7: Các hình thái tư bản và các hình thức biểu hiện của giá trị thặng dư. CHƯƠNG V: Học thuyết giá trị thặng dư (tt) (4.5 tiết) 5. Buổi 5 - Tổ chức và hướng dẫn sinh viên thảo luận; Giảng bài và kết hợp trình chiếu các slide bài giảng; Hướng dẫn sinh 11
viên làm bài tập. - Sinh viên thuyết trình, thảo luận, nhận xét và đánh giá về đề tài 7; Nghe giảng, trả lời câu hỏi và trao đổi kiến thức với giảng viên. BT về nhà: - Nghiên cứu đề tài 8: Chủ nghĩa tư bản độc quyền. - Nghiên cứu đề tài 9: Chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước. CHƯƠNG VI: Học thuyết kinh tế về CNTB độc quyền và CNTB độc quyền nhà nước (4.5 tiết) - Giảng viên tổ chức và hướng dẫn sinh viên thảo luận; Giảng bài và kết hợp trình chiếu các slide bài giảng; Hướng dẫn sinh viên làm bài tập. - Sinh viên thuyết trình, thảo luận, nhận xét và đánh giá về 6. Buổi 6 đề tài 8&9; Nghe giảng, trả lời câu hỏi và trao đổi kiến thức với giảng viên. BT về nhà: - Nghiên cứu đề tài 10: Chủ nghĩa tư bản ngày nay và những biểu hiện mới của nó. - Nghiên cứu đề tài 11: Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. - Nghiên cứu đề tài 12: Cách mạng xã hội chủ nghĩa. CHƯƠNG VI: Học thuyết kinh tế về CNTB độc quyền và CNTB độc quyền nhà nước (tt) (1,5 tiết) CHƯƠNG VII: 7. Buổi 7 Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân và cách mạng XHCN (3 tiết) - Giảng viên tổ chức và hướng dẫn sinh viên thảo luận; Giảng bài và kết hợp trình chiếu các slide bài giảng. - Sinh viên thuyết trình, thảo luận, nhận xét và đánh giá về 12
đề tài 10, 11, 12; Nghe giảng, trả lời câu hỏi và trao đổi kiến thức với giảng viên. BT về nhà: - Nghiên cứu đề tài 13: Hình thái kinh tế xã hội cộng sản chủ nghĩa. - Nghiên cứu đề tài 14: Xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa và nhà nước xã hội chủ nghĩa. CHƯƠNG VII: Sứ mệnh lịch sử của Giai cấp công nhân và cách mạng XHCN (tt) (2 tiết) CHƯƠNG VIII: Những vấn đề chính trị - xã hội có tính quy luật trong tiến trình cách mạng XHCN (2.5 tiết) - Giảng viên tổ chức và hướng dẫn sinh viên thảo luận; Giảng bài và kết hợp trình chiếu các slide bài giảng. 8. Buổi 8 - Sinh viên thuyết trình, thảo luận, nhận xét và đánh giá về đề tài 13, 14; Nghe giảng, trả lời câu hỏi và trao đổi kiến thức với giảng viên. BT về nhà: - Nghiên cứu đề tài 15: Xây dựng nền văn hóa xã hội chủ nghĩa. - Nghiên cứu đề tài 16: Giải quyết vấn đề dân tộc và tôn giáo. CHƯƠNG VIII: Những vấn đề chính trị - xã hội có tính quy luật trong tiến trình cách mạng XHCN (4.5 tiết) - Giảng viên tổ chức và hướng dẫn sinh viên thảo luận; 9. Buổi 9 Giảng bài và kết hợp trình chiếu các slide bài giảng. - Sinh viên thuyết trình, thảo luận, nhận xét và đánh giá về đề tài 15, 16; Nghe giảng, trả lời câu hỏi và trao đổi kiến thức với giảng viên. - Kiểm tra. 13
CHƯƠNG IX: Chủ nghĩa xã hội hiện thực và triển vọng (4.5 tiết) - Giảng viên làm rõ nội dung: Chủ nghĩa xã hội hiện thực; Sự khủng hoảng, sụp đổ của mô hình chủ nghĩa xã hội Buổi 10. Xô Viết và nguyên nhân của nó; Triển vọng của chủ 10 nghĩa xã hội. - Sinh viên thảo luận vấn đề đã nêu. - Ôn tập và giải đáp thắc mắc. - Công bố điểm giữa kỳ. 8. PHỤ TRÁCH MÔN HỌC  Giảng viên: TS Võ Thị Kim Loan  Địa chỉ và email liên hệ: loan.vtk@ou.edu.vn TRƯỞNG BAN CƠ BẢN GIẢNG VIÊN BIÊN SOẠN Nguyễn Thành Nhân Võ Thị Kim Loan 14