intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đề tài: Quản lý thuế theo cơ chế tự khai, tự nộp ở Việt Nam

Chia sẻ: Phan Ngi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:31

81
lượt xem
10
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hiện nay nước ta đang đẩy mạnh quá trình hội nhập kinh tế khu vực và thế giới. Hội nhập tạo điều kiện thuận lợi cho nước ta phát triển, thu hút được nhiều nguồn đầu tư từ bên ngoài , mở rộng được thị trường, được đối xử bình đẳng trên trường quốc tế.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đề tài: Quản lý thuế theo cơ chế tự khai, tự nộp ở Việt Nam

  1. BÁO CÁO TỐT NGHIỆP Đề tài: “Quản lý thuế theo cơ chế tự khai, tự nộp ở Việt Nam"
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Qu¶n lý thuÕ theo c¬ chÕ tù khai, tù nép Môc lôc Lêi më ®Çu..................................................................................................... 4 PhÇn I ThuÕ vµ qu¶n lý thuÕ theo c¬ chÕ tù khai, tù nép................................................. 5 I. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña thuÕ ................................................................... 5 1. Kh¸i niÖm vÒ thuÕ ........................................................................................ 5 2. Ph©n lo¹i thuÕ............................................................................................... 6 2.1 Ph©n lo¹i theo ®èi t­îng chÞu thuÕ ........................................................... 6 2.1.1 ThuÕ thu nhËp ................................................................................... 6 2.1.2 ThuÕ tiªu dïng.................................................................................... 6 2.1.3 ThuÕ tµi s¶n ........................................................................................ 7 2.2 Ph©n lo¹i theo ph­¬ng thøc ®¸nh thuÕ...................................................... 7 2.2.1 ThuÕ trùc thu ...................................................................................... 7 2.2.2 ThuÕ gi¸n thu ................................................................................... 7 2.3 Ph©n lo¹i theo mèi quan hÖ ®èi víi kh¶ n¨ng nép thuÕ ............................ 7 2.3.1 ThuÕ thùc .......................................................................................... 7 2.3.2 ThuÕ c¸ nh©n .................................................................................... 7 2.4 Ph©n lo¹i theo ph¹m vi thÈm quyÒn vÒ thuÕ ............................................ 7 2.4.1 ThuÕ trung ­¬ng .............................................................................. 8 2.4.2 ThuÕ ®Þa ph­¬ng.............................................................................. 8 3. §Æc ®iÓm cña thuÕ........................................................................................ 8 3.1 TÝnh b¾t buéc ........................................................................................ 8 3.2 TÝnh kh«ng hßan tr¶ trùc tiÕp................................................................. 8 3.3 TÝnh ph¸p lý cao.................................................................................... 8 4. Chøc n¨ng cña thuÕ ...................................................................................... 9 4.1 Chøc n¨ng huy ®éng nguån lùc tµi chÝnh cho nhµ n­íc....................... 9 4.2 Chøc n¨ng ®iÒu tiÕt kinh tÕ .................................................................. 9 5. HÖ thèng thuÕ ë ViÖt Nam......................................................................... 10 II. Giíi thiÖu vÒ qu¶n lý thuÕ theo c¬ chÕ tù khai tù nép............................. 11 1 Sinh viªn : TrÇn B×nh Minh
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Qu¶n lý thuÕ theo c¬ chÕ tù khai, tù nép 1. Kh¸i niÖm vÒ c¬ chÕ tù khai tù nép vµ dÆc ®iÓm .................................... 11 1.1. Kh¸i niÖm............................................................................................. 11 1.2 §Æc ®iÓm .............................................................................................. 11 2. §iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn c¬ chÕ tù khai, tù nép thuÕ................................... 12 2.1 HÖ thèng luËt thuÕ ph¶i thùc sù minh b¹ch, ng­êi d©n cã thÓ dÔ dµng tiÕp cËn vµ t×m hiÓu chÝnh s¸ch thuÕ............................................................ 12 2.2 Tr×nh ®é d©n trÝ cao, sù hiÓu biÕt vµ tu©n thñ ph¸p luËt cña ng­êi d©n tèt, c«ng t¸c tuyªn truyÒn, phæ biÕn ph¸p luËt ®¹t hiÖu qu¶ thiÕt thùc... 12 2.3 C¸c c¬ quan hµnh ph¸p ph¶i cã n¨ng lùc cao vµ phèi hîp tèt víi c¬ quan thuÕ trong c«ng t¸c qu¶n lý hµnh chÝnh ................................................ 12 2.4 C¸c thñ tôc nh­ ®¨ng ký thuÕ, kª khai, nép thuÕ, hoµn thuÕ…, ph¶i ®¬n gi¶n. C¸c ch­¬ng tr×nh thanh tra thuÕ vµ c­ìng chÕ thuÕ ph¶i cã hiÖu qu¶ vµ hiÖu lùc............................................................................................ 13 2.5 CÇn cã chÕ tµi ph¸p luËt ®ñ nghiªm ®Ó r¨n ®e c¸c hµnh vi, vi ph¹m .. 13 3. ¦u ®iÓm cña c¬ chÕ tù khai, tù nép......................................................... 13 3.1 TiÕt kiÖm thêi gian, c«ng søc............................................................. 13 3.2 TiÕt kiÖm chi phÝ qu¶n lý hµnh chÝnh vÒ thuÕ..................................... 14 3.3 N©ng cao tr¸ch nhiÖm ph¸p lý cña ®èi t­îng nép thuÕ ....................... 14 3.4 T¹o tiÒn ®Ò n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c cña c¬ quan ThuÕ ................ 14 4. H¹n chÕ cña c¬ chÕ tù khai, tù nép ............................................................. 15 4.1 Nguy c¬ trèn lËu thuÕ, thÊt tho¸t thuÕ lín nÕu tr×nh ®é d©n trÝ thÊp vµ kh«ng cã biÖn ph¸p qu¶n lý thuÕ phï hîp .......................................... 15 4.2 §ßi hái cao vÒ c¬ së vËt chÊt vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc................................................................................................... 15 5. §æi míi ho¹t ®éng thanh tra – dÞch vô tuyªn truyÒn, hç trî vµ h­íng dÉn nh»m ®¸p øng yªu cÇu cña c¬ chÕ tù khai, tù nép……………………… 16 PHÇn II thùc tr¹ng thùc hiÖn thÝ ®iÓm c¬ chÕ tù khai, tù nép ë viÖt nam ...........................................18 I. TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan thùc hiÖn c¬ chÕ tù khai, tù nép ......................... 18 2 Sinh viªn : TrÇn B×nh Minh
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Qu¶n lý thuÕ theo c¬ chÕ tù khai, tù nép KÕt qu¶ ®¹t ®­îc thùc hiÖn thÝ ®iÓm c¬ chÕ tù khai, tù nép ë côc thuÕ II. Qu¶ng Ninh vµ Thµnh Phè Hå ChÝ Minh ................................................ 19 1. KÕt qu¶ ®¹t ®­îc ................................................................................ 19 2. Më réng m« h×nh tù khai, tù nép t¹i Hµ Néi ,Bµ RÞa-Vòng Tµu vµ §ång Nai .................................................................................................. 21 III. Nh÷ng khã kh¨n, th¸ch thøc khi ¸p dông c¬ chÕ tù khai, tù nép ............. 22 1. “ G¸nh nÆng” tõ dù to¸n thuÕ ............................................................ 22 2. HÖ thèng ph¸p luËt ch­a ®ång bé, quyÒn h¹n cña c¬ quan ThuÕ ch­a ngang tÇm. C¸c thñ tôc vÒ kª khai thuÕ, chÝnh s¸ch thuÕ ch­a ®¬n gi¶n râ rµng..................................................................................................... 23 3. C«ng nghÖ qu¶n lý thuÕ theo c¬ chÕ míi cßn h¹n chÕ ......................... 23 4. C«ng t¸c hç trî ®èi t­îng nép thuÕ, c«ng t¸c thanh, kiÓm tra, c«ng t¸c thu nî, vµ c­ìng chÕ thuÕ ®at hiÖu qu¶ ch­a cao ..................................... 24 4.1. VÒ c«ng t¸c hç trî ®èi t­îng nép thuÕ .......................................... 24 4.2. VÒ c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra ..................................................... 25 4.3. VÒ c«ng t¸c thu nî vµ c­ìng chÕ thuÕ........................................... 25 5. Tæ chøc bé m¸y ngµnh thuÕ ch­a hîp lý ............................................. 26 IV. C¸c gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña c¬ chÕ tù khai, tù nép...... 26 1. Hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt, chÝnh s¸ch vÒ thuÕ ................................ 26 2. §Èy m¹nh c«ng t¸c h­ìng dÉn, hç trî c¸c ®èi t­îng nép thuÕ thùc hiÖn c¬ chÕ tù khai, tù nép............................................................................... 27 3. T¨ng c­êng c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra .............................................. 28 4. Th«ng tin tuyªn truyÒn tíi c¸c ®èi t­îng nép thuÕ vÒ thùc hiÖn c¬ chÕ tù khai, tù nép .......................................................................................... 29 5. HiÖn ®¹i hãa c¬ së vËt chÊt cho ngµnh thuÕ ........................................... 29 C. KÕt luËn .............................................................................................. .30 D. Tµi liÖu tham kh¶o ......................................................................... 31 3 Sinh viªn : TrÇn B×nh Minh
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Qu¶n lý thuÕ theo c¬ chÕ tù khai, tù nép Lêi më ®Çu HiÖn nay n­íc ta ®ang ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. Héi nhËp t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho n­íc ta ph¸t triÓn, thu hót ®­îc nhiÒu nguån ®Çu t­ tõ bªn ngoµi , më réng ®­îc thÞ tr­êng, ®­îc ®èi xö b×nh ®¼ng trªn tr­êng quèc tÕ. §Ó qu¸ tr×nh héi nhËp ®­îc nhanh chãng §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®ang tiÕn hµnh söa ®æi, hoµn thiÖn vµ x©y dùng thªm nhiÒu hÖ thèng luËt míi , c¶i c¸ch nÒn hµnh chÝnh nhµ n­íc… C¶i c¸ch hµnh chÝnh thuÕ lµ mét néi dung quan träng cña c¶i c¸ch hµnh chÝnh nhµ n­íc hiÖn nay. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ®Æc biÖt trong n¨m 2004 vµ nh÷ng th¸ng ®Çu n¨m 2005 võa qua ngµnh thuÕ ®· cã nh÷ng b­íc ®i ®ét ph¸ trong c¶i c¸ch hµnh chÝnh thuÕ víi viÖc ®­îc tæ chøc l¹i bé m¸y c¬ quan thuÕ c¸c cÊp, triÓn khai ¸p dông thÝ ®iÓm c¬ chÕ c¬ së kinh doanh tù kª khai, tù nép thuÕ theo Q§ 197/2003/Q§ - TTg vµ triÓn khai s©u réng ch­¬ng tr×nh c¶i c¸ch vµ hiÖn ®¹i hãa ngµnh thuÕ. Víi môc ®Ých muèn t×m hiÓu s©u h¬n vÒ ngµnh thuÕ, nh÷ng c¸i c¸ch cña ngµnh thuÕ trong viÖc qu¶n lý thu thuÕ , mét nghÜa vô mµ mäi c«ng d©n ®Òu ph¶i thùc hiÖn. Nªn em ®· chän ®Ò tµi: “Qu¶n lý thuÕ theo c¬ chÕ tù khai, tù nép ë ViÖt Nam" lµm ®Ò ¸n m«n häc cho m×nh. Do tr×nh ®é cßn h¹n chÕ vµ thêi gian cã h¹n ch¾c r»ng ®Ò ¸n cña em ch­a thÓ ®Çy ®ñ vµ cßn nhiÒu sai sãt. Em mong nhËn ®­îc nhiÒu sù gióp ®ì , gãp ý cña thÇy c« gi¸o vµ b¹n ®äc ®Ó ®Ò ¸n cña em ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! Hµ néi ngµy 24 th¸ng 11 n¨m 2005 Sinh viªn : TrÇn B×nh Minh 4 Sinh viªn : TrÇn B×nh Minh
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Qu¶n lý thuÕ theo c¬ chÕ tù khai, tù nép PhÇn I ThuÕ vµ qu¶n lý thuÕ theo c¬ chÕ tù khai, tù nép. I. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña thuÕ. 1. Kh¸i niÖm vÒ thuÕ. Cho ®Õn nay trong c¸c s¸ch b¸o kinh tÕ trªn thÕ giíi vÉn ch­a cã th«ng nhÊt tuyÖt ®èi vÒ kh¸i niÖm thuÕ. §øng trªn c¸c gãc ®é kh¸c nhau theo c¸c quan ®iÓm cña c¸c nhµ kinh tÕ kh¸c nhau th× cã ®Þnh nghÜa vÒ thuÕ kh¸c nhau. Theo nhµ kinh tÕ häc Gaston Jeze trong cuèn “Tµi chÝnh c«ng” ®­a ra mét ®Þnh nghÜa t­¬ng ®èi cæ ®iÓn vÒ thuÕ: “ ThuÕ lµ mét kho¶n trÝch nép b»ng tiÒn, cã tÝnh chÊt x¸c ®Þnh, kh«ng hoµn tr¶ trùc tiÕp do c¸c c«ng d©n ®ãng gãp cho nhµ n­íc th«ng qua con ®­êng quyÒn lùc nh»m bï ®¾p nh÷ng chi tiªu cña Nhµ N­íc.”. Trªn gãc ®é ph©n phèi thu nhËp: “ ThuÕ lµ h×nh thøc ph©n phèi vµ ph©n phèi l¹i tæng s¶n phÈm x· héi vµ thu nhËp quèc d©n nh»m h×nh thµnh c¸c quý tiÒn tÖ tËp trung cña nhµ n­íc ®Ó ®¸p øng c¸c nhu cÇu chi tiªu cho viÖc thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng, nhiÖm vô cña nhµ n­íc.” Trªn gãc ®é ng­êi nép thuÕ: “ ThuÕ lµ kho¶n ®ãng gãp b¾t buéc mµ mçi tæ chøc, c¸ nh©n ph¶i cã nghÜa vô ®ãng gãp cho nhµ n­íc theo luËt ®Þnh ®Ó ®¸p øng nhu cÇu chi tiªu cho viÖc thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng , nhiÖm vô cña nhµ n­íc.” Trªn gãc ®é kinh tÕ häc :” ThuÕ lµ mét biÖn ph¸p ®Æc biÖt, theo ®ã, nhµ n­íc sö dông quyÒn lùc cña m×nh ®Ó chuyÓn mét phÇn nguån lùc tõ khu vùc t­ sang khu vùc c«ng nh»m thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng kinh tÕ – x· héi cña nhµ n­íc.” Theo tõ ®iÓn tiÕng viÖt :” ThuÕ lµ kho¶n tiÒn hay hiÖn vËt mµ ng­êi d©n hoÆc c¸c tæ chøc kinh doanh, tuú theo tµi s¶n, thu nhËp, nghÒ nghiÖp… buéc ph¶i nép cho nhµ n­íc theo møc quy ®Þnh.” Tõ c¸c ®Þnh nghÜa trªn ta cã thÓ rót ra ®­îc mét sè ®Æc tr­ng chung cña thuÕ lµ: 5 Sinh viªn : TrÇn B×nh Minh
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Qu¶n lý thuÕ theo c¬ chÕ tù khai, tù nép Thø nhÊt, néi dung kinh tÕ cña thuÕ ®­îc ®Æc tr­ng bëi c¸c mçi quan hÖ tiÒn tÖ ph¸t sinh d­íi nhµ n­íc vµ c¸c ph¸p nh©n, c¸c thÓ nh©n trong x· héi. Thø hai, nh÷ng mçi quan hÖ d­íi d¹ng tiÒn tÖ nµy ®­îc n¶y sinh mét c¸ch kh¸ch quan vµ cã ü nghÜa x· héi ®Æc biÖt- viÖc chuyÓn giao thu nhËp cã tÝnh chÊt b¾t buéc theo mÖnh lÖnh cña nhµ n­íc. Thø ba, xÐt theo khÝa c¹nh ph¸p luËt, thuÕ lµ mét kho¶n nép cho nhµ n­íc ®­îc ph¸p luËt quy ®Þnh theo møc thu vµ thêi h¹n nhÊt ®Þnh. Tõ c¸c ®Æc tr­ng trªn cña thuÕ , ta cã thÓ nªu lªn kh¸i niÖm tæng qu¸t vÒ thuÕ lµ: “ ThuÕ lµ mét kho¶n ®ãng gãp b¾t buéc tõ c¸c thÓ nh©n vµ ph¸p nh©n cho nhµ n­íc theo møc ®é vµ thêi h¹n ®­îc ph¸p luËt quy ®Þnh nh»m sö dông cho môc ®Ých c«ng céng.” 2. Ph©n lo¹i thuÕ. Ph©n lo¹i thuÕ lµ viÖc s¾p xÕp c¸c s¾c thuÕ trong hÖ thèng thuÕ thµnh nh÷ng nhãm kh¸c nhau theo nh÷ng tiªu thøc nhÊt ®Þnh. Cã nhiÒu tiªu thøc ph©n lo¹i kh¸c nhau, mçi tiªu thøc ph©n lo¹i cã nhiÒu lo¹i thuÕ kh¸c nhau: 2.1 Ph©n lo¹i theo ®èi t­îng chÞu thuÕ. C¨n cø vµo ®èi t­îng chÞu thuÕ cã thÓ chia hÖ thèng thuÕ thµnh ba lo¹i sau: 2.1.1 ThuÕ thu nhËp ThuÕ thu nhËp bao gåm c¸c s¾c thuÕ cã ®èi t­îng chÞu thuÕ lµ thu nhËp nhËn ®­îc, thu nhËp nµy ®­îc h×nh thµnh tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau: thu nhËp tõ lao ®éng d­íi d¹ng tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng, thu nhËp tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh d­íi d¹ng lîi nhuËn, lîi tøc cæ phÇn… Do vËy thuÕ thu nhËp còng cã nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau : ThuÕ thu nhËp c¸ nh©n, thuÕ thu nhËp do¹nh nghiÖp. 2.1.2 ThuÕ tiªu dïng. ThuÕ tiªu dïng lµ c¸c lo¹i thuÕ cã ®èi t­îng chÞu thuÕ lµ phÇn thu nhËp ®­îc mang tiªu dïng trong hiÖn t¹i. Bao gåm: ThuÕ doanh thu , thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng… 6 Sinh viªn : TrÇn B×nh Minh
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Qu¶n lý thuÕ theo c¬ chÕ tù khai, tù nép 2.1.3 ThuÕ tµi s¶n. ThuÕ tµi s¶n lµ c¸c lo¹i thuÕ cã ®èi tuîng chÞu thuÕ lµ gi¸ trÞ tµi s¶n.Bao gåm ,thuÕ bÊt ®éng s¶nlµ thuÕ tµi s¶n ®¸nh trªn gi¸ trÞ cña tµi s¶n cè ®Þnh,thuÕ ®éng s¶n lµ thuÕ ®¸nh trªn tµi s¶n chÝnh . 2.2 Ph©n lo¹i theo ph­¬ng thøc ®¸nh thuÕ. Theo ph­¬ng thøc ®¸nh thuÕ th× hÖ thèng thuÕ gåm 2 lo¹i sau: 2.2.1 ThuÕ trùc thu. ThuÕ trùc thu lµ lo¹i thuÕ ®¸nh trùc tiÕp vµo thu nhËp hoÆc tµi s¶n cña ng­êi nép thuÕ . ë thuÕ trùc thu bao gåm: ThuÕ thu nhËp ®èi víi ng­êi cã thu nhËp cao,thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ,thuÕ nhµ ®Êt…. 2.2.2 ThuÕ gi¸n thu. ThuÕ gi¸n thu lµ lo¹i thuÕ kh«ng trùc tiÕp ®¸nh vµo thu nhËp vµ tµi s¶n cña ng­êi nép thuÕ mµ ®¸nh mét c¸ch gi¸n tiÕp th«ng qua gi¸ c¶ hµng hãa vµ dÞch vô .Bao gåm: ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ,thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt,thuÕ xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu. 2.3 Ph©n lo¹i theo mèi quan hÖ ®èi víi kh¶ n¨ng nép thuÕ. C¨n cø vµo kh¶ n¨ng nép thuÕ cã thÓ chia hÖ thèng thuÕ thµnh 2 lo¹i: 2.3.1 ThuÕ thùc. ThuÕ thùc lµ lo¹i thuÕ kh«ng dùa vµo kh¶ n¨ng cña ng­êi nép thuÕ .ThuÕ thùc bao gåm : ThuÕ ®iÒn thæ,thuÕ nhµ cöa,thuÕ tµi s¶n. 2.3.2 ThuÕ c¸ nh©n. ThuÕ c¸ nh©n lµ lo¹i thuÕ dùa trªn kh¶ n¨ng cña ng­êi nép thuÕ, lµ thuÕ ®¸nh vµo thu nhËp cña ng­êi nép thuÕ vµ ®­îc thu ngay tõ kh©u ph¸t sinh thu nhËp hoÆc do khai b¸o. C¸c lo¹i thuÕ c¸ nh©n bao gåm: ThuÕ thu nhËp c¸ nh©n, thuÕ lîi tøc, thuÕ thu nhËp c«ng ty, thuÕ doanh nghiÖp, thuÕ lîi nhuËn siªu ng¹ch… 2.4 Ph©n lo¹i theo ph¹m vi thÈm quyÒn vÒ thuÕ Theo tiªu thøc ph©n lo¹i nay th× hÖ thèng thuÕ cã thÓ ®­îc chia thµnh hai lo¹i: 7 Sinh viªn : TrÇn B×nh Minh
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Qu¶n lý thuÕ theo c¬ chÕ tù khai, tù nép 2.4.1 ThuÕ trung ­¬ng. Lµ c¸c h×nh thøc thuÕ do c¸c c¬ quan ®¹i diÖn chÝnh quyÒn nhµ n­íc ë trung ­¬ng ban hµnh. 2.4.2 ThuÕ ®Þa ph­¬ng. Lµ c¸c h×nh thøc thuÕ do chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng ban hµnh. 3. §Æc ®iÓm cña thuÕ. ThuÕ cã nh÷ng thuéc tÝnh t­¬ng ®èi æn ®Þnh qua tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn vµ biÓu hiÖn thµnh nh÷ng ®Æc tr­ng riªng cã cña nã, qua ®ã gióp ta ph©n biÖt thuÕ víi c¸c c«ng cô kh¸c. Nh÷ng ®Æc tr­ng ®ã lµ: 3.1 TÝnh b¾t buéc. TÝnh b¾t buéc lµ thuéc tÝnh c¬ b¶n vèn cã cña thuÕ ®Ó ph©n biÖt gi÷a thuÕ víi c¸c h×nh thøc ®éng viªn tµi chÝnh kh¸c cña ng©n s¸ch nhµ n­íc. §Æc ®iÓm nµy cho ta thÊy râ néi dung kinh tÕ cña thuÕ lµ nh÷ng quan hª tiÒn tÖ ®­îc h×nh thµnh mét c¸ch kh¸ch quan vµ cã mét ý nghÜa x· héi ®Æc biÖt- viÖc ®éng viªn mang tÝnh chÊt b¾t buéc cña nhµ n­íc.Ph©n phèi mang tÝnh chÊt b¾t buéc d­íi h×nh thøc thuÕ lµ mét ph­¬ng thøc ph©n phèi cña nhµ n­íc, theo ®ã mét bé ph©n thu nhËp cña ng­êi nép thuÕ ®­îc chuyÓn giao cho nhµ n­íc mµ kh«ng kÌm theo mét sù cÊp ph¸t hoÆc nh÷ng quyÒn lîi nµo kh¸c cho ng­êi nép thuÕ, mµ hµnh ®éng ®ãng thuÕ lµ hµnh ®éng thùc hiÖn nghÜa vô cña ng­êi c«ng d©n. 3.2 TÝnh kh«ng hßan tr¶ trùc tiÕp. TÝnh chÊt kh«ng hoµn tr¶ trùc tiÕp cña thuÕ ®­îc thÓ hiÖn ë chç: thuÕ ®­îc hoµn tr¶ gi¸n tiÕp cho ng­êi nép thuÕ th«ng qua viÖc cung cÊp c¸c dÞch vô c«ng céng cña nhµ n­íc. Sù kh«ng hoµn h¶o tr¶ trùc tiÕp ®­îc thÓ hiÖn kÓ c¶ tr­íc vµ sau thu thuÕ. Tr­íc khi thu thuÕ, nhµ n­íc kh«ng hÒ cung øng trùc tiÕp mét dÞch vô c«ng céng nµo cho ng­êi nép thuÕ. Sau khi nép thuÕ, nhµ n­íc còng kh«ng cã sù båi hoµn trùc tiÕp nµo cho ng­êi nép thuÕ. 3.3 TÝnh ph¸p lý cao. ThuÕ lµ mét c«ng cô tµi chÝnh cã tÝnh ph¸p lý cao, ®­îc quyÕt ®Þnh bëi quyÒn lùc chÝnh trÞ cña nhµ n­íc vµ quyÒn lùc Êy ®­îc thÓ hiÖn b»ng ph¸p luËt. 8 Sinh viªn : TrÇn B×nh Minh
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Qu¶n lý thuÕ theo c¬ chÕ tù khai, tù nép 4. Chøc n¨ng cña thuÕ. Chøc n¨ng cña thuÕ lµ sù thÓ hiÖn c«ng dông vèn cã cña thuÕ, vµ nã cã tÝnh æn ®Þnh t­¬ng ®èi. Trong suèt thêi gian tån t¹i vµ ph¸t triÓn thuÕ lu«n lu«n thùc hiÖn hai chøc n¨ng c¬ b¶n sau. 4.1 Chøc n¨ng huy ®éng nguån lùc tµi chÝnh cho nhµ n­íc. Ngay tõ lóc ph¸t sinh, thuÕ lu«n lu«n cã c«ng dông lµ ph­¬ng tiÖn ®«ng viªn nguån tµi chÝnh cho nhµ n­íc, lµ chøc n¨ng c¬ b¶n cña thuÕ. Nhê chøc n¨ng huy ®éng nguån lùc tµi chÝnh mµ quü tiÒn tÖ tËp trung cña nhµ n­íc ®­îc h×nh thµnh, qua ®ã ®¶m b¶o c¬ së vËt chÊt cho sù tån t¹i vµ ho¹t ®éng cña nhµ n­íc. Chøc n¨ng nµy ®· t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò ®Ó nhµ n­íc tiÕn hµnh ph©n phèi vµ ph©n phèi l¹i tæng s¶n phÈm cña x· héi vµ thu nhËp quèc d©n trong x· héi. ThuÕ lµ mét nguån chiÕm tû träng lín nhÊt cho ng©n s¸ch nhµ n­íc. 4.2 Chøc n¨ng ®iÒu tiÕt kinh tÕ. Chøc n¨ng ®iÒu tiÕt kinh tÕ cña thuÕ ®­îc thùc hiÖn th«ng qua viÖc quy ®Þnh c¸c h×nh thøc thu thuÕ kh¸c nhau, x¸c ®Þnh ®óng ®¾n ®èi t­îng chÞu thuÕ vµ ®èi t­îng nép thuÕ, x©y dùng chÝnh x¸c c¸c møc thuÕ ph¶i nép cã tÝnh ®Õn kh¶ n¨ng cña ng­êi nép thuÕ, sö dông linh häat c¸c ­u ®·i vµ miÔn gi¶m thuÕ. Trªn c¬ së ®ã, nhµ n­íc kÝch thÝch c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®i vµo quü ®¹o chung, phï hîp lîi Ých cña x· héi. Nh­ vËy, b»ng c¸ch ®iÒu tiÕt vµ kÝch thÝch, chøc n¨ng ®iÒu tiÕt kinh tÕ cña thuÕ ®· ®­îc thùc hiÖn. Gi÷a chøc n¨ng huy ®éng nguån lùc tµi chÝnh vµ chøc n¨ng ®iÒu tiÕt kinh tÕ cã mçi quan hÖ g¾n bã mËt thiÕt víi nhau. Chøc n¨ng huy ®éng nguån lùc tµi chÝnh quy ®Þnh sù t¸c ®éng vµ sù ph¸t triÓn cña chøc n¨ng ®iÒu tiÕt. Ng­îc l¹i, nhê sù vËn dông ®óng ®¾n chøc n¨ng ®iÒu tiÕt kinh tÕ ®· lµm cho chøc n¨ng huy ®éng nguån lùc tµi chÝnh cña thuÕ cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn. Chøc n¨ng huy ®éng nguån lùc tµi chÝnh cµng t¨ng lªn nh»m ®¶m b¶o nguån thu nhËp cho nhµ n­íc ®· t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó nhµ n­íc t¸c ®éng mét c¸ch s©u réng ®Õn c¸c qu¸ tr×nh kinh tÕ vµ x· héi. §iÒu nµy t¹o ra tiÒn ®Ò t¨ng thªm thu nhËp cho c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c tÇng líp d©n c­, do ®ã më réng c¬ së thùc hiÖn chøc n¨ng huy ®éng nguån lùc tµi chÝnh. 9 Sinh viªn : TrÇn B×nh Minh
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Qu¶n lý thuÕ theo c¬ chÕ tù khai, tù nép Cïng víi sù thèng nhÊt ®ã, th× gi÷a hai chøc n¨ng nµy cña thuÕ còng kh«ng lo¹i trõ nh÷ng mÆt m©u thuÉn. Sù t¨ng c­êng chøc n¨ng huy ®éng tËp trung tµi chÝnh lµm cho møc thu nhËp cña nhµ n­íc t¨ng lªn. §iÒu ®ã ®ång nghÜa víi viÖc më réng kh¶ n¨ng cña nhµ n­íc trong viÖc thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh kinh tÕ- x· héi. MÆt kh¸c, viÖc t¨ng c­êng chøc n¨ng huy ®éng mét c¸ch qu¸ møc sÏ lµm t¨ng g¸nh nÆng thuÕ vµ hËu qu¶ cña nã lµ gi¶m ®éng lùc ph¸t triÓn kinh tÕ vµ lµm xãi mßn vai trß ®iÒu tiÕt kinh tÕ. Do vËy, trong qu¸ tr×nh qu¶n lý thuÕ, ho¹ch ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch thuÕ ë mçi giai ®o¹n ph¸t triÓn kinh tÕ kh¸c nhau cÇn ph¶i chó ý ®Õn mçi quan hÖ gi÷a chøc n¨ng ®iÒu tiÕt kinh tÕ vµ chøc n¨ng huy ®éng nguån tµi chÝnh cña thuÕ. 5. HÖ thèng thuÕ ë ViÖt Nam. HÖ thèng thuÕ lµ tæng hîp c¸c h×nh thøc thuÕ kh¸c nhau mµ gi÷a chóng cã mçi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau ®Ó thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô nhÊt ®Þnh cña nhµ n­íc trong tõng thêi kú. HÖ thèng thuÕ ThuÕ trùc thu ThuÕ gi¸n thu ThuÕ ThuÕ ThuÕ ThuÕ ThuÕ ThuÕ ThuÕ ThuÕ ThuÕ thu thu sù Gi¸ Tiªu XuÊt nhµ tµi m«n ®Êt bµi nhËp nhËp dông trÞ thô khÈu, nguyªn DN c¸ ®Êt gia ®Æc NhËp nh©n t¨ng biÖt khÈu n«ng nghiÖp 10 Sinh viªn : TrÇn B×nh Minh
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Qu¶n lý thuÕ theo c¬ chÕ tù khai, tù nép II. Giíi thiÖu vÒ qu¶n lý thuÕ theo c¬ chÕ tù khai tù nép 1. Kh¸i niÖm vÒ c¬ chÕ tù khai tù nép vµ dÆc ®iÓm 1.1 Kh¸i niÖm C¬ chÕ tù khai t­ nép thuÕ lµ c¬ chÕ qu¶n lý thuÕ trong ®ã c¸c ®èi t­îng nép thuÕ tù gi¸c c¨n cø vµo kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh trong k× kª khai cña m×nh vµ c¨n cø vµo nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt tù x¸c ®Þnh nghÜa vô thuÕ cña m×nh, kª khai, nép thuÕ vµo ng©n s¸ch Nhµ n­íc, vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc ph¸p luËt vÒ tÝnh trung thùc, chÝnh x¸c cña viÖc kª khai. 1.2 §Æc ®iÓm. C¬ chÕ tù khai, tù nép thuÕ lµ mét ph­¬ng thøc qu¶n lý thuÕ ®­îc x©y dùng dùa trªn nÒn t¶ng lµ sù tu©n thñ tù nguyÖn cña ®èi t­îng nép thuÕ, qu¶n lý thuÕ dùa trªn kÜ thuËt qu¶n lý rñi ro. C¬ chÕ tù khai tù nép thuÕ ®ßi hái c¸c tæ chøc, c¸ nh©n nép thuÕ ph¶i n©ng cao tr¸ch nhiÖm v× tê khai lµ do tæ chøc, c¸ nh©n nép thuÕ tù lËp trªn c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh vµ chÝnh s¸ch chÕ ®é vÒ thuÕ mµ kh«ng cÇn cã sù x¸c nhËn cña c¬ quan thuÕ. Tæ chøc, c¸ nh©n nép thuÕ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ cña viÖc tÝnh thuÕ, kª khai thuÕ cña m×nh tr­íc ph¸p luËt. Theo c¬ chÕ nµy c¬ quan thuÕ kh«ng can thiÖp vµo qu¸ tr×nh kª khai , nép thuÕ cña tæ chøc, c¸ nh©n kinh doanh nh­ng c¬ quan thuÕ sÏ tiÕn hµnh thanh tra, kiÓm tra vµ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p xö ph¹t, c­ìng chÕ theo luËt ®Þnh ®èi víi nh÷ng tr­êng hîp cã hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt vÒ thÕ nh­ kh«ng nép thuÕ, trèn thuÕ, gian lËn vÒ thuÕ … ¸p dông c¬ chÕ tù khai, tù nép, c¬ quan ThuÕ ph¶i t¨ng c­ßng c«ng t¸c tuyªn truyÒn, phæ biÕn vµ gi¶i ®¸p c¸c v­íng m¾c vÒ chÝnh s¸ch, chÕ ®é thñ tôc vÒ thuÕ mµ c¸c tæ chøc, c¸ nh©n th­êng gÆp trong qu¸ tr×nh kª khai nép thuÕ ®Ó ®èi t­îng nép thuÕ thùc hiÖn tèt nghÜa vô thuÕ cña m×nh ®èi víi Nhµ n­íc. C¬ chÕ tù khai, tù nép lµ c¬ chÕ qu¶n lý thuÕ hiÖn ®¹i, hiÖu qu¶, ®­îc hÇu hÕt c¸c n­íc trªn thÕ giíi ¸p dông, nã cho phÐp c¸c c¬ quan thuÕ ph©n bæ nguån lùc theo h­íng chuyªn m«n hãa, chuyªn s©u trong qu¶n lý c¶i tiÕn c¸c quy tr×nh 11 Sinh viªn : TrÇn B×nh Minh
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Qu¶n lý thuÕ theo c¬ chÕ tù khai, tù nép qu¶n lý râ rµng lµm t¨ng sù minh b¹ch trong qu¶n lý thuÕ, ®ång thêi gi¶m bít chi phÝ qu¶n lý, thóc ®Èy c¶i c¸ch hµnh chÝnh thuÕ. 2. §iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn c¬ chÕ tù khai, tù nép thuÕ. ViÖc thùc hiÖn c¬ chÕ tù khai, tù nép thuÕ ®ßi hái c¸c ®iÒu kiÖn sau: 2.1 HÖ thèng luËt thuÕ ph¶i thùc sù minh b¹ch, ng­êi d©n cã thÓ dÔ dµngtiÕp cËn vµ t×m hiÓu chÝnh s¸ch thuÕ. §Ó ¸p dông c¬ chÕ qu¶n ký thuÕ tiªn tiÕn ®ßi hái ®èi t­îng nép thuÕ ph¶i n¾m ch¾c c¸c quy ®Þnh cña luËt thuÕ ®Ó tù m×nh kª khai, tÝnh to¸n ®óng sè thuÕ ph¶i nép cho Nhµ n­íc. Muèn vËy, c¸c luËt thuÕ ph¶i ®¬n gi¶n , dÔ hiÓu, minh b¹ch, tõng quy ®Þnh trong c¸c luËt thuÕ ph¶i ®­îc râ rµng, kh«ng m¬ hå, kh«ng lµm cho ng­êi d©n muèn hiÓu thÕ nµo còng ®­îc. 2.2 Tr×nh ®é d©n trÝ cao, sù hiÓu biÕt vµ tu©n thñ ph¸p luËt cña ng­êi d©n tèt, c«ng t¸c tuyªn truyÒn, phæ biÕn ph¸p luËt ®¹t hiÖu qu¶ thiÕt thùc. V× ®èi t­îng nép thuÕ lµ ng­êi trùc tiÕp tÝnh to¸n sè thuÕ mµ m×nh ph¶i nép cho ng©n s¸ch nhµ n­íc, do ®ã ®ßi hái hä ph¶i cã mét kiÕn thøc c¬ b¶n ®Ó hiÓu ®­îc c¸c quy ®Þnh cña luËt thuÕ. MÆt kh¸c , c¬ chÕ tù khai, tù n«p ®ßi hái sù tù gi¸c cao cña ®èi t­îng nép thuÕ do vËy mµ ng­êi d©n cÇn ph¶i cã ý thøc tu©n thñ ph¸p luËt tèt. ®Ó ®¹t ®­îc ®iÒu kiÖn nµy th× c¬ quan qu¶n lý thuÕ ph¶i ®æi míi vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c gi¸o dôc, tuyªn truyÒn, phæ biÕn c¸c chÝnh s¸ch thuÕ. 2.3 C¸c c¬ quan hµnh ph¸p ph¶i cã n¨ng lùc cao vµ phèi hîp tèt víi c¬ quan thuÕ trong c«ng t¸c qu¶n lý hµnh chÝnh Trong khi c¬ chÕ tù khai, t­ nép thuÕ ®ßi hái ®èi t­îng nép thuÕ ph¶i cã sù tùc gi¸c tu©n thñ cao th× cã mét bé phËn kh«ng nhá d©n chóng cã ý thøc chÊp hµnh ph¸p luËt ch­a tèt. V× vËy, ®ßi hái c¸c c¬ quan hµnh ph¸p nãi chung vµ c¬ quan thuÕ nãi riªng ph¶i cã tr×nh ®é qu¶n lý cao ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn ®óng nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt. 12 Sinh viªn : TrÇn B×nh Minh
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Qu¶n lý thuÕ theo c¬ chÕ tù khai, tù nép 2.4 C¸c thñ tôc nh­ ®¨ng ký thuÕ, kª khai, nép thuÕ, hoµn thuÕ…, ph¶i ®¬n gi¶n. C¸c ch­¬ng tr×nh thanh tra thuÕ vµ c­ìng chÕ thuÕ ph¶i cã hiÖu qu¶ vµ hiÖu lùc. C¸c thñ tôc vÒ thuÕ ph¶i ®¬n gi¶n ®Ó gióp c¸c tæ chøc, c¸ nh©n dÔ dµng hoµn thµnh nghÜa vô cña m×nh ®èi víi Nhµ n­íc. §ång thêi c¬ quan thuÕ ph¶i lu«n lu«n thanh tra, kiÓm tra viÑc thùc hiÖn nghÜa vô thuÕ cña c¸c ®èi t­îng nép thuÕ v× gian lËn, trèn lËu thuÕ lµ mét c¨n bªnh kinh niªn tån t¹i song song cïng víi viÖc thu thuÕ cña Nhµ n­íc. 2.5 CÇn cã chÕ tµi ph¸p luËt ®ñ nghiªm ®Ó r¨n ®e c¸c hµnh vi vi ph¹m. Khi ¸p dông m« h×nh qu¶n lý thuÕ theo c¬ chÕ tù khai, tù nép th× c¸c chÕ tµi ph¸p luËt nghiªm minh lµ rÊt cÇn thiÕt, rÊt quan träng trong bèi c¸nh kh¶ n¨ng lîi dông sù cho phÐp tù gi¸c cña Nhµ n­íc ®Ó trèn lËu thuÕ lµ kh¸ cao, nhÊt lµ ®èi víi n­íc ta- mét n­íc cã tr×nh ®é ph¸t triÓn ch­a cao vÒ mäi mÆt. 3 ¦u ®iÓm cña c¬ chÕ tù khai, tù nép. C¬ chÕ tù khai, tù nép thuÕ ®· ®­îc ¸p dông ë nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi, ®©y lµ c¬ chÕ hµnh thu tiªn tiÕn ®em l¹i nhiÒu lîi Ých cho c¶ c¬ quan thu thuÕ vµ tæ chøc , c¸ nh©n nép thuÕ. C¬ chÕ nµy cã nh÷ng ­u ®iÓm sau: 3.1 TiÕt kiÖm thêi gian,c«ng søc. Khi ¸p dông c¬ chÕ tù khai, tù nép th× hµng th¸ng c¸n bé qu¶n lý thu thuÕ sÏ kh«ng ph¶i mÊt thêi gian ®Ó tÝnh to¸n l¹i sè thuÕ ph¶i nép cña ®èi t­îng nép thuÕ, kh«ng ph¶i mÊt thêi gian ®i göi th«ng b¸o thuÕ cho ®èi t­îng nép thuÕ. H¬n n÷a, trong c¬ chÕ ‘’ Th«ng b¸o thuÕ” tr­êng hîp ®èi t­îng nép thuÕ ®· thùc hiÖn nghiªm tóc luËt thuÕ, kª khai vµ tÝnh to¸n chÝnh x¸c sè thuÕ ph¶i nép th× râ rµng viÖc ph¶i tÝnh to¸n l¹i cña c¬ quan thuÕ lµ thõa vµ l·ng phÝ thêi gian, c«ng søc. Víi sè l­îng c¸c ®èi t­îng nép thuÕ hiªn lªn ®Õn gÇn 100 ngµn doanh nghiÖp vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ h¬n 1,4 triÖu tæ chøc hé kinh doanh c¸ thÓ th× viÖc kh«ng ph¶i tÝnh to¸n l¹i sè thuÕ ph¶i nép sÏ tiÕt kiÖm ®­îc rÊt nhiÒu thêi gian vµ c«ng søc cho c¸n bé qu¶n lý thu thuÕ. 13 Sinh viªn : TrÇn B×nh Minh
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Qu¶n lý thuÕ theo c¬ chÕ tù khai, tù nép Cßn ®èi víi c¸c ®èi t­îng nép thuÕ th× víi viÖc c¬ chÕ tù khai, tù nép sÏ lµm gi¶m ®­îc c¸c thñ tôc hµnh chÝnh trong viÖc thùc hiÖn nghÜa vô kª khai vµ nép thuÕ cña m×nh, do ®ã còng sÏ tiÕt kiÖm ®­îc nhiÒu thêi gian vµ c«ng søc. 3.2 TiÕt kiÖm chi phÝ qu¶n lý hµnh chÝnh vÒ thuÕ. Khi ¸p dông c¬ chÕ tù khai, tù nép th× hµng th¸ng c¬ quan ThuÕ kh«ng ph¶i göi hµng triÖu th«ng b¸o thuÕ nªn ngµnh thuÕ tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ giÊy mùc, in Ên, c­íc phÝ b­u ®iÖn… ®em l¹i mét hiÖu qu¶ kinh tÕ kh«ng nhá, bëi chi phÝ hµnh thu cµng thÊp th× hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý thuÕ cµng ®­îc n©ng cao.Ngoµi ra, khi thùc hiÖn c¬ chÕ tù khai, tù nép c¬ cÊu tæ chøc cña c¬ quan ThuÕ ®­îc tæ chøc theo chøc n¨ng nªn bé m¸y qu¶n lý sÏ gän nhÑ h¬n bít cång kÒnh ,do ®ã gi¶m ®­îc mét phÇn lín chi phÝ qu¶n lý mµ hiÖu qu¶ qu¶n lý vÉn cao. 3.3 N©ng cao tr¸ch nhiÖm ph¸p lý cña ®èi t­îng nép thuÕ. Víi c¬ chÕ ‘’ Th«ng b¸o thuÕ “ tr¸ch nhiÖm ph¸p lý cña ®èi t­îng nép thóe ®èi víi tÝnh chÝnh x¸c cña viÖc tÝnh to¸n sè thuÕ ph¶i nép kh«ng cao bëi v× sè thuÕ hä ph¶i nép ®­îc x¸c ®Þnh theo th«ng b¸o cña c¬ quan ThuÕ. V× vËy, cã thÓ cã t×nh tr¹ng c¸c c¬ së kinh doanh tÝnh to¸n sè liÖu mét c¸ch qua loa, ®¹i kh¸i vµ nÕu c¸n bé thuÕ kiÓm tra kh«ng kü th× cã thÓ dÉn ®Õn sai sè thuÕ ph¶i nép mµ c¸c c¬ së kinh doanh ®ã kh«ng hÒ cã lçi. Nh­ng khi ¸p dông c¬ chÕ tù khai, tù nép th× ®èi t­îng nép thuÕ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm hoµn toµn vÒ tÝnh trung thùc cña sè liÖu kª khai vµ c¶ tÝnh chÝnh x¸c cña viÑc tÝnh to¸n sè thuÕ ph¶i nép. Tøc lµ, ®èi t­îng nép thuÕ ®­îc n©ng cao tr¸ch nhiÖm ph¸p lý trong viÖc kª khai thuÕ víi Nhµ n­íc, t¨ng sù tù gi¸c ,®­îc chñ ®éng trong viÖc thùc hiÖn nghÜa vô cña m×nh.H¬n n÷a,cßn thiÕt lËp ®­îc niÒm tin gi÷a c¬ quan ThuÕ vµ ng­êi nép thuÕ. 3.4 T¹o tiÒn ®Ò n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c cña c¬ quan ThuÕ . Thùc hiÖn ¸p dông c¬ chÕ tù kª khai, tù nép thuÕ c¬ quan ThuÕ cã ®iÒu kiÖn ®Ó c¶i tiÕn c¬ cÊu tæ chøc nh»m sö dông hiÖu qu¶ nhÊt c¸c nguån lùc hiÖn cã ,c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ ®­îc tæ chøc theo h­íng ngµy cµng hiÖn ®¹i vµ chuyªn m«n hãa . Nhê viÖc kh«ng mÊt thêi gian tÝnh to¸n l¹i sè thuÕ ph¶i nép 14 Sinh viªn : TrÇn B×nh Minh
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Qu¶n lý thuÕ theo c¬ chÕ tù khai, tù nép cña ®èi t­îng nép thuÕ vµ ph¸t hµnh th«ng b¸o thuÕ mµ c¸n bé ThuÕ cã ®iÒu kiÖn tËp trung thêi gian vµ c«ng søc cho c¸c c«ng viÖc qu¶n lý kh¸c nh­: c«ng t¸c phôc vô , hç trî c¸c tæ chøc, c¸ nh©n s¶n xuÊt kinh doanh hiÓu vµ tù gi¸c thùc hiÖn c¸c nghÜa vô thuÕ cña m×nh ®èi víi Ng©n s¸ch nhµ n­íc, c«ng t¸c thanh tra ,kiÓm tra,c«ng t¸c ®«n ®èc thu nép vµ c­ìng chÕ thuÕ…TriÓn khai thùc hiÖn c¬ chÕ nµy sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho ngµnh thuÕ ®Èy m¹nh hiÖn ®¹i hãa c«ng t¸c qu¶n lý mµ cô thÓ lµ ®Èy m¹nh viÖc øng dông c«ng nghÖ tin häc trong c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ.§ã lµ tiÒn ®Ò ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ. 4 H¹n chÕ cña c¬ chÕ tù khai, tù nép. Khi ¸p dông mét c¬ chÕ chÝnh s¸ch míi bªn c¹nh nh÷ng lîi Ých to lín th× còng cã nhiÒu ®iÓm h¹n chÕ. Do ®ã, viÖc ¸p dông c¬ chÕ tù khai, tù nép thuÕ nÕu kh«ng ®¸p óng ®ùîc nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh th× sÏ cã nh÷ng h¹n chÕ sau: 4.1 Nguy c¬ trèn lËu thuÕ, thÊt tho¸t thuÕ lín nÕu tr×nh ®é d©n trÝ thÊp vµ kh«ng cã biÖn ph¸p qu¶n lý thuÕ phï hîp. NÕu kh«ng cã biÖn ph¸p qu¶n lý phï hîp, ch¼ng h¹n c«ng t¸c kiÓm tra kh«ng kÞp thêi, viÖc phæ biÕn c¸c luËt thuÕ kÐm hiÖu qu¶, c«ng t¸c h­íng dÉn c¸c ®èi t­îng nép thuÕ kh«ng ®Çy ®ñ, chu ®¸o … Cã thÓ dÉn ®Õn c¸c t×nh tr¹ng ®èi t­îng nép thuÕ lîi dông viÖc kh«ng kiÓm tra tÝnh to¸n l¹i sè thu th­êng k× cña c¬ quan ThuÕ ®Ó cè t×nh kª khai sai nh»m trèn lËu thuÕ. Trong tr­êng hîp do hiÓu biÕt c¸c luËt thuÕ cña ®èi t­îng nép thuÕ kÐm vµ c«ng t¸c h­íng dÉn cña c¬ quan ThuÕ kh«ng hiÖu qu¶ th× cã thÓ cã t×nh tr¹ng kª khai sai sè thuÕ ph¶i nép mét c¸ch v« ý. Vãi tr×nh ®é d©n trÝ cña n­íc ta cßn thÊp ,ý thøc tù gi¸c vµ tu©n thñ ph¸p luËt cña ng­êi d©n ch­a cao th× nguy c¬ thÊt tho¸t thuÕ lµ rÊt lín. 4.2 §ßi hái cao vÒ c¬ së vËt chÊt vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña c¸c c¬ quan Nhµ N­íc §Ó ¸p dông c¬ chÕ tù khai, tù nép mét c¸ch hiÖu qu¶ ®ßi hái c¬ së vËt chÊt cña ngµnh thuÕ ph¶i ®­îc hiÖn ®¹i hãa, ®Æc biÖt lµ hÖ thèng c¬ së vËt chÊt phôc vô cho c«ng t¸c th«ng tin, liªn l¹c sao cho viÖc kiÓm tra, ®èi chiÕu sè liÖu cã thÓ 15 Sinh viªn : TrÇn B×nh Minh
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Qu¶n lý thuÕ theo c¬ chÕ tù khai, tù nép phôc vô nhanh chãng vµ chÝnh x¸c. Do ®ã, cÇn ph¶i cã sù ®Çu t­ ban ®Çu rÊt lín trong khi ng©n s¸ch nhµ n­íc cßn h¹n hÑp. MÆt kh¸c, tr×nh ®é qu¶n lý cña c¸c quan hµnh ph¸p hiÖn nay cßn thÊp, nÕu kh«ng cã sù chuÈn bÞ kÜ cµng cã thÓ x¶y ra t×nh tr¹ng bu«ng láng c«ng t¸c qu¶n lý thuÕ. 5. §æi míi ho¹t ®éng thanh tra – dÞch vô tuyªn truyÒn, hç trî vµ h­íng dÉn nh»m ®¸p øng yªu cÇu cña c¬ chÕ tù khai, tù nép. §Ó ®¸p øng yªu cÇu cña viÖc thùc hiÖn c¬ chÕ tù khai, tù nép, c¬ quan ThuÕ ®· tiÕn hµnh c¶i c¸ch c¸c quy tr×nh qu¶n lý thuÕ theo h­íng hiÖn ®¹i víi sù hç trî lín cña c«ng nghÖ th«ng tin. C¸c quy tr×nh qu¶n lý thuÕ ®­îc x©y dùng phï hîp víi bé m¸y tæ chøc theo m« h×nh chøc n¨ng vµ thÓ hiÖn nguyªn t¾c qu¶n lý theo rñi ro .§ång bé víi viÖc x©y dùng c¸c qui tr×nh míi lµ c¸c viÖc ®Èy m¹nh c¸c nghiÖp vô qu¶n lý theo tõng chøc n¨ng qu¶n lý: Trong nghiÖp vô hç trî c¬ së kinh doanh:c¬ quan ThuÕ chñ ®éng n¾m b¾t vµ tæ chøc tuyªn truyÒn ,hç trî ®èi t­îng nép thuÕ s¸t víi yªu cÇu ,®Æc ®iÓm cña tõng nhãm ®èi t­îng nép thuÕ víi nh÷ng h×nh thøc phï hîp vµ chÊt l­îng tèt .C¬ quan ThuÕ ph¶i biÕt ®­îc nhu cÇu cña kh¸ch hµng cña m×nh,®ã lµ ®èi t­îng nép thuÕ vµ cã tr¸ch nhiÖm cung cÊp ®­îc nh÷ng dÞch vô hç trî ®óng víi yªu cÇu cña kh¸ch hµng . Trong nghiÖp vô xö lý tê khai thuÕ: c¬ quan ThuÕ theo dâi tê khai thuÕ cña c¬ së kinh doanh tõ tê khai ®Çu tiªn, qua ®ã tê khai ®iÒu chØnh (nÕu cã) ®Õn tê khai cuèi cïng, c¸c lçi c¬ së kinh doanh ®· m¾c. Qua ®ã, c¬ quan ThuÕ cã thÓ cã biÖn ph¸p xö lý phï hîp nh­: h­íng dÉn c¬ së kinh doanh ®Ó tr¸nh c¸c lçi ®· m¾c trong kª khai nÕu viÖc m¾c lçi lµ do ch­a hiÓu râ;hoÆc xem xÐt söa ®æi mÉu tê khai nÕu tê khai ch­a phï hîp; hoÆc ®ã lµ dÊu hiÖu ®Ó xem xÐt, lùa chän c¸c tr­êng hîp thanh tra nÕu viÖc m¾c lçi mang tÝnh lÆp ®i, lÆp l¹i mét c¸ch cè ý … Trong nghiÖp vô ®«n ®èc vµ thu nî thuÕ: c¬ quan ThuÕ ®Èy m¹nh c«ng t¸c ®«n ®èc vµ thu nî thuÕ. Víi sù hç trî cña c¸c ch­¬ng tr×nh tin häc, c¬ quan ThuÕ theo dâi chÆt chÏ c¸c tr­êng hîp chËm nép tê khai, chËm nép thuÕ, ph¸t hµnh c¸c th«ng b¸o nh¾c nhë, c¸c th«ng b¸o ph¹t ®èi víi c¸c c¬ së kinh doanh 16 Sinh viªn : TrÇn B×nh Minh
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Qu¶n lý thuÕ theo c¬ chÕ tù khai, tù nép kh«ng nép tê khai, nép thuÕ. C¬ quan ThuÕ theo dâi ®­îc sè nép cho sè thuÕ ph¸t sinh vµ sè nép cho nî tån ®äng cña c¬ së kinh doanh theo tõng lo¹i thuÕ. Qua ®ã x¸c ®Þnh ®­îc tÝnh chÊt cña nî thuÕ, møc nî, tuæi nî cña tõng mãn nî thuÕ ®Ó cã biÖn ph¸p thu nî phï hîp theo h­íng nh»m gi¶m c¸ kho¶n nî cã møc nî vµ tuæi nî cao. Trong nghiÖp vô thanh tra, kiÓm tra: c¬ quan ThuÕ tiÕn hµnh thanh tra kiÓm tra trªn c¬ së thu nhËp ®­îc ®ñ c¸c th«ng tin cÇn thiÕt vÒ c¬ së kinh doanh( tõ tê khai, b¸o c¸o tµi chÝnh vµ c¸c th«ng tin tõ c¸c nguån kh¸c) ®Ó ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ x¸c ®Þnh theo c¸c tiªu chÝ ®¸nh gi¸ rñi ro, dù b¸o nh÷ng vÊn ®Ò nghi ngê cã gian lËn trèn thuÕ nh»m lùa chän tr­êng hîp, chuÈn bÞ néi dung, c¸ch thøc thanh tra phï hîp. 17 Sinh viªn : TrÇn B×nh Minh
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Qu¶n lý thuÕ theo c¬ chÕ tù khai, tù nép PHÇn II thùc tr¹ng thùc hiÖn thÝ ®iÓm c¬ chÕ tù khai, tù nép ë viÖt nam. I. TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan thùc hiÖn c¬ chÕ tù khai, tù nép. C¬ chÕ tù khai, tù nép lµ c¬ chÕ qu¶n lý thuÕ tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i, dùa trªn ý thøc tu©n thñ tù gi¸c cña ng­êi nép thuÕ. Víi viÖc ¸p dông c¬ chÕ tù khai, tù nép th× c¬ quan ThuÕ sÏ kh«ng ph¶i can thiÖp vµo viÖc thùc hiÖn nghÜa vô cña doanh nghiÖp mµ tËp trung nguån lùc cho c«ng t¸c tuyªn truyÒn, hç trî, h­íng dÉn ®Ó ng­êi nép thuÕ cã ®ñ n¨ng lùc thùc hiÖn nghÜa vô ng©n s¸ch nhµ n­íc. §ång thêi còng t¨ng c­êng c¸c biÖn ph¸p theo dâi gi¸m s¸t, kiÓm tra ®Ó kÞp thêi ph¸t hiÖn, chÊn chØnh c¸c hµnh vi ph¹m ph¸p luËt thuÕ, tr¸nh g©y thÊt thu ng©n s¸ch nhµ n­íc. ViÖc chuyÓn sang thùc hiÖn c¬ chÕ tù khai, tù nép lµ phï hîp víi xu thÕ c¶i c¸ch qu¶n lý hµnh chÝnh cña nhµ n­¬c theo h­íng d©n chñ, t«n träng vµ ph¸t huy tÝnh tù gi¸c, tù chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc ph¸p luËt cña ng­êi d©n. Ng­êi nép thuÕ ®­îc gi¶m bít c¸c thñ tôc hµnh chÝnh, ®­îc chñ ®éng trong viÖc thùc hiÖn nghÜa vô thuÕ cña m×nh ®èi víi nhµ n­íc. Cßn vÒ phÝa c¬ quan ThuÕ, c¬ chÕ míi sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó s¾p xÕp l¹i bé m¸y qu¶n lý chuyªn s©u theo chøc n¨ng, chuyªn m«n hãa tíi tõng c¸n bé. Khi ¸p dông c¬ chÕ nµy, c¬ quan ThuÕ cã thÓ ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý khi sè l­îng doanh nghiÖp t¨ng lªn nhanh chãng, c¸c giao dÞch kinh tÕ diÔn ra ngµy mét phøc t¹p vµ ®¶m b¶o yªu cÇu cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. H¬n n÷a, nÒn kinh tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn, luËt doanh nghiÖp míi cã mét sè quyÕt ®Þnh th«ng tho¸ng h¬n nªn sè l­îng c¸c doanh nghiÖp, ®èi t­îng s¶n xuÊt kinh doanh ngµy cµng t¨ng lªn nhiÒu. Trong khi ®ã sè c¸n bé thuÕ cßn thiÕu nhiÒu vÒ c¶ sè l­îng vµ chÊt l­îng. Do vËy c¬ quan ThuÕ ph¶i ®æi míi ph­¬ng thøc qu¶n lý thuÕ th× míi cã thÓ theo kÞp ®­îc yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh. Nh­ vËy thùc hiÖn qu¶n lý thuÕ theo c¬ chÕ ng­êi nép thuÕ tù khai, tù nép thuÕ lµ tÊt yÕu kh¸ch quan, phï hîp víi xu thÕ thêi ®¹i, nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay nhµ n­íc ta ®ang ®Èy m¹nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh ®Ó ®Èy nhanh 18 Sinh viªn : TrÇn B×nh Minh
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Qu¶n lý thuÕ theo c¬ chÕ tù khai, tù nép tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. H¬n n÷a, trªn thÕ giíi cã rÊt nhiÒu n­íc ®· ¸p dông c¬ chÕ nµy vµ ®· thu ®­îc kÕt qu¶ rÊt cao trong viÖc thu thuÕ cho ng©n s¸ch nhµ n­íc. II. KÕt qu¶ ®¹t ®­îc thùc hiÖn thÝ ®iÓm c¬ chÕ tù khai, tù nép ë côc thuÕ Qu¶ng Ninh vµ Thµnh Phè Hå ChÝ Minh. 1. KÕt qu¶ ®¹t ®­îc. Thùc hiÖn quyÕt ®Þnh sè 197/2003/QD-TTg cña Thñ t­íng chÝnh phñ vµ th«ng t­ sè 127/2003TT-BTC cña Bé tµi chÝnh, tõ ngµy 1 - 1 – 2004 côc thuÕ TPHCM vµ côc thuÕ Qu¶ng Ninh ®· tiÕn hµnh thùc hiÖn thÝ ®iÓm c¬ chÕ doanh nghiÖp tù kª khai tù tÝnh thuÕ , tù nép thuÕ vµo Ng©n s¸ch nhµ n­íc ®èi víi hai lo¹i thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng vµ thu nhËp doanh nghiÖp cho mét sè ®èi t­îng. Côc thuÕ TPHCM vµ Qu¶ng Ninh ®· tæ chøc tËp huÊn cho c¸c doanh nghiÖp thÝ ®iÓm vÒ kª khai thuÕ, mét sè chÝnh s¸ch , chÕ ®é nh­ kª khai thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp, chÕ ®é hoµn thuÕ, viÖc sö dông qu¶n lý hãa ®¬n chøng tõ, chÝnh s¸ch ­u ®·i miÔn gi¶m thuÕ. So¹n th¶o,in tµi liÖu vÒ c¬ chÕ tù khai, tù nép thuÕ, gi¶i ®¸p v­íng m¾c cña c¸c doanh nghiÖp lµm thÝ ®iÓm. Riªng kÕ to¸n tr­ëng cña c¸c doanh nghiÖp thÝ ®iÓm ®­îc c¸n bé nghiÖp vô h­íng dÉn quy tr×nh qu¶n lý thuÕ theo c¬ chÕ tù khai, tù nép. … Tõ ngµy 5 ®Õn ngµy 10 h»ng th¸ng phßng tù khai nép göi doanh nghiÖp tê khai thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ®Ó kª khai vµ nép l¹i cho c¬ quan ThuÕ trùc tiÕp hoÆc qua b­u ®iÖn. Trong th¸ng 12 –2003 c¶ hai côc thuÕ còng ®· thµnh lËp phßng tù khai nép víi c¸c bé phËn thùc hiÖn bèn chøc n¨ng: bé phËn tuyªn truyÒn hç trî ®èi t­îng nép thuÕ; bé phËn xö lý tê khai thuÕ; bé phËn ®«n ®èc thu nî vµ c­ìng chÕ thuÕ , bé phËn thanh tra vµ kiÓm tra thuÕ. Nh÷ng th¸ng ®Çu do bì ngì, mét sè doanh nghiÖp sè tê khai chËm nh­ng ®Õn nay 100% sè doanh nghiÖp ®· nép ®óng h¹n, kÞp thêi , ®Çy ®ñ cho c¬ quan ThuÕ. Côc thuÕ TPHCM ®· lùa chän 337 doanh nghiÖp lµm thÝ ®iÓm, tÝnh ®Õn ngµy 31-12-2004 kÕt qu¶ 337 doanh nghiÖp ®· nép 11912 tû ®ång trªn 21421 tû ®ång chiÕm 55,6% sè thu cña côc vµ ®¹t 135% so víi dù to¸n n¨m. song víi 19 Sinh viªn : TrÇn B×nh Minh
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2