intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đề tài: Rủi ro lãi suất trong hệ thống kinh doanh ngân hàng và các giải pháp phòng ngừa

Chia sẻ: Phan Ngi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:48

189
lượt xem
53
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'đề tài: rủi ro lãi suất trong hệ thống kinh doanh ngân hàng và các giải pháp phòng ngừa', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đề tài: Rủi ro lãi suất trong hệ thống kinh doanh ngân hàng và các giải pháp phòng ngừa

  1. BÁO CÁO TỐT NGHIỆP Đề tài: Rủi ro lãi suất trong hệ thống kinh doanh ngân hàng và các giải pháp phòng ngừa
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. PhÇn 1: Lêi më ®Çu Trong nh÷ng n¨m võa qua, cïng víi nh÷ng thµnh tùu ®æi míi cña ®Êt n­íc, hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam ®· cã nh÷ng ®æi míi s©u s¾c ®ãng gãp vµo viÖc æn ®Þnh tiÒn tÖ, thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, më réng quan hÖ kinh tÕ víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi . Tuy nhiªn, bªn c¹nh ®ã, ho¹t ®éng ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng còng cã nhiÒu khã kh¨n , tån t¹i , nh÷ng rñi ro tiÒm Èn g©y ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh vµ uy tÝn cña c¸c ng©nhµng. §Æc biÖt , trong xu thÕ tù do ho¸ tµi chÝnh hiÖn nay, viÖc ®iÒu h¹n chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña NHNN ViÖt Nam ®· dÇn dÇn tõng b­íc chuyÓn sang sö dngj c¸c c«ng cô gi¸n tiÖp, viÖc quy ®Þnh trÇn l·i suÊt cho vay ®èi víi c¸c NH TM ®· ®­îc b·i bá thay b»ng viÖc c«ng vè l·i suÊt c¬ b¶n cïng víi sù cho phÐp c¸c biªn ®é dao ®éng. L·i suÊt ®· b­íc ®Çu ®­îc tù do ho¸ víi viÖc NHNN bá c¬ chÕ khèng chÕ l·i suÊt cho vay ngo¹i tÖ víi c¸c NHTM, ®iÒu nµy dÉn ®Õn nh÷ng biÕn ®éng th­êng xuyªn cña l·i suÊt thÞ tr­êng. Tr­íc nh÷ng diÔn biÕn l·i suÊt t¨ng, gi¶m nh­ vËy, nhiÒu NHTM ViÖt Nam ®· ph¶i chÞu thiÖt h¹i vµ bÞ suy gi¶m kh¶ n¨ng sinh lîi. MÆc dï mét sè NHTM ®· nhËn thøc ®­îc vÊn ®Ò nµy, nh­ng ch­a ng©n hµng nµo cã ®­îc hÖ thèng qu¶n lý rñi ro mét c¸ch hoµn thiÖn NÕu t×nh trµng nµy tiÕp tôc kÐo dµi , trong t­¬ng lai c¸c ng©n hµng cã thÓ ph¶i g¸nh chiôu nh÷ng hËu qu¶ nÆng nªn h¬n, thËm chÝ g©y ¶nh h­ëng ®Õn sù an toµn trong kinh doanh cña ng©n hµng còng nh­ sù an toµn cña c¶ hÖ thèng. V× thÕ, viÖc ®i s©u nghiªn cøu vÒ “Rñi ro l·i suÊt trong hÖ thèng kinh doanh ng©n hµng vµ c¸c gi¶i ph¸p phßng ngõa “phï hîp lµ rrÊt cÇn thiÕt vµ quan träng víi mçi ng©n hµng. §ã còng chÝnh lµ lý do v× sao em chän ®Ò tµi nµy. §Ò ¸n ®­îc chia lµm ba phÇn : -PhÇn 1: Lêi më ®Çu -PhÇn 2: Néi dung -PhÇn 3: KÕt luËn
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. MÆc dï ®· cè g¾ng nghiªn cøu nh­ng ®Ò ¸n kh«ng tr¸nh khái ®­îc nh÷ng thiÕu xãt. Em mong nhËn ®­îc sù chØ b¶o cña c¸c thÇy c« ®Ó ®Ò ¸n trë nªn tèt h¬n n­·. Em xin c¶m ¬n Ths Phan ThÞ H¹nh ®· gióp em rÊt nhiÒu ®Ó cã thÓ hoµn thiÖn ®Ò ¸n nµy.
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. PhÇn 2 : Néi dung Ch­¬ng 1 : Rñi ro l·i suÊt trong ho¹t ®éng kinh doanh Ng©n hµng 1. Kh¸i niÖm c¬ b¶n vÌ rñi ro l·i suÊt: 1.1.VÝ dô 1.1.1.VÝ dô: Gi¶ sö ng©n hang A ®ang cã nhu cÇu cho vay 100 triÖu cã thêi h¹n 1 n¨m víi l·i suÊt cè ®Þnh lµ 10%/n¨m. Ng©n hµng Q t×m kiÕm nguån hco vay b»ng c¸ch vay trªn thÞ tr­êng liªn ng©n hµng 200 triÖu ví l·i suÊt cè ®Þnh lµ 6%/n¨m, nÕu vay 1 n¨m vµ 7%/n¨m, nÕu vay hai n¨m. 1.1.2 T×nh tr¹ng t¸i tµi trî: Gi¶ sö ng©n hµng vay trªn thÞ tr­êng liªn ng©n hµng kú h¹n 1 n¨m. Sau 1 n¨m, 100 triÖu cho vay ®­îc tr¶ vµ 200 triÖu tiÒn ®i vay ph¶i tr¶: kho¶n gèc thu ®­îc chØ ®ñ trang tr¶i 50% nhu cÇu chi tr¶ ( ¶nh h­ëng cña l·i coi nh­ b¼ng kh«ng). §èi víi kho¶n cho vay 1 n¨m ng©n hµng thu ®­îc : Chªnh lÖchl·i suÊt = 10%-6%=4% §Ó cã tiÒn tr¶ 100 triÖu cßn l¹i, NH cÇn vay thªm 100 triÖu trªn thÞ tr­êng liªn ng©n hµng. Nh­ vËy, ng©n hµng ph¶i tµi trî nh­ trªn ®­îc gäi lµ t¸i tµi trî: Lµ t×nh tr¹ng trong ®ã k× h¹n cña tµi s¶n dµi h¬n k× h¹n cña nguån tiÒn. Chªnh lÖch l·i suÊt mµ ng©n hang thu ®­îc phô thuéc vµo l·i suÊt mµ ng©n hµng ph¶i tr¶ khi t¸i tµi trî. NÕu l·i suÊt trªn thÞ tr­êng liªn ng©n hµng kh«ng ®æi, chªnh lÖch l·i suÊt thu ®­îc cña kho¶n chovay 2 n¨m lµ : Chªnh lÕhc l·i suÊt =11%-6%=5% Ng©n hµng sÏ thu ®­îc 5%/n¨m, trong c¶ hai n¨m. Khil·i suÊt trªn thÞ tr­êng liªn ng©n hµng gi¶m, chªnh lÖch l·i thu ®­îc n¨m thø hai s÷ lín h¬n 5% vµ khi l·i suÊt t¨ng, chªnh lÕch l·i suÊt thu ®­îc sÏ gi¶m thËm chÝ cã thÓ ng©n hµng cßn bÞ lç. N¨m1: Chªnh lÖch l·i suÊt thu ®­îc tõ 200 triÖu hco vay lµ: [(10%-6%)100+(11%-6%)100] =9 = 4,5% 200 200 N¨m 2: GØ sö l·i suÊt trªn thÞ tr­êng gi¶m 1%. Do kho¶n cho vay víi l·i suÊt cè ®Þnh nªn ng©n hµng vÉn chØ thu ®­îc l·i suÊt nh­ n¨m 1. K× h¹n ®i vay trªn thÞ tr­êng liªn ng©n hµng chØ lµ mät n¨m, do vËy vµo n¨m thø hai, l·i suÊt ®­îc ®Æt l¹i, chØ cän 5%, vËy chªnh lÖch l·i suaats thu ®­îc n¨m thø hai : Chªnh lÖch l·i suÊt = 11% -5% = 6%
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. B×nh qu©n mçi n¨m ng©n hµng thu ®­îc chªnh lÖch : (4,5%+1%) =5,25% 2 Gi¶ sö l·i suÊt trªn thÞ tr­êng liªn ng©n hµng t¨ng thªm 4% , chªnh lÖch l·i suÊt n¨m thø hai lµ : 11% -10% =1% B×nh qu©n m«Ü n¨m ng©n hµng thu ®­îc chªnh lÖch lµ : (4,5%+1%) =2,75% 2 T¹i sao ng©n h¹ng l¹i dïng nguån cã k× h¹n ng¾n ®Ó cho vay víi kÞ h¹n dµi h¬n ? Mét lÝ dolµ ng©n hµng k× väng sÏ thu ®­îc chªnh lÖch l·i suÊt cao h¬n. NÕu ng©n hµng cho vay víi k× h¹n nh­ huy ®éng , chªnh lÖch l·i suÊt thu ®­îc lµ : 10%-6% = 4%. Khith¶ ®æ k× h¹n ng©nhµng thÊt r»ng chªnh lÖch l·i suÊt n¨m 1 ch¾c ch¾n sÏ cao h¬n, ®¹t 4,5%, tuy nhien, chªnh lÖch l·i suÊt n¨m 2 l¹i ch­a ch¾c ch¾n, tuú thuéc vµo mùc ®é vµ xu t­íng thay ®æi cña l·i suÊt thÞ tr­êng. Ng©n hang sÏ thay ®æi k× hanh nÕu nhµ qu¶n lÝ dù ®o¸n r»ng l·i suÊt trªn thÞ tr­êng liªn ng©n hµng sÏ gi¶m, hoÆc t¨ng song møc t¨ng kh«ng v­ît qu¸ tû lÖ lµm cho chªnh lÖch l·i suÊt b×nh qu©n 2 n¨m nhá h¬n 4%. Chªnh lÖch l·i suÊt n¨m 2 an toµn cho ng©n hµng = (4% x2 – 4,5%) = 3,5% L·i suÊt trªn thÞ tr­êng liªn ng©n hµng an toµn = 11% n-3,5% =7,5%. NÕu l·i suÊt trªn thÞ tr­êng liªnng©n hµng n¨m thø 2 t¨ng tíi 7,5%, th× chªnh lÖch l·i suÊt n¨m 2 chØ cßn 3,5%, gi¶m 1% so ví n¨m 1. KÕt côc chung, chªnh lÖch l·i suÊt b×nh qu©n2 n¨m ®¹t 4%. NÕu l·i suÊt t¨ng qu¸ dù tÝnh ( qu¸ 7,5%) sÏ g©y ra tán thÊt cho ng©n hµng. 1.2.2T×nh tr¹ng t¸i ®Çu t­ ( k× h¹n cña tµi s¶n nhá h¬n nguån tµi trî) C¸c gi¶ thiÕt t­¬ng tù nh­ trÕnong nguån vay 2 n¨m víi l·i suÊt cè ®Þnh 7%/n¨m. Sau 1n¨m, 100 triÖu ®­îc hoµn tr¶, thu ®­îc chªnh lÖch l·i suÊt lµ 3%. Ng©n hµng cã thÓ cho vay métkho¶n míi : t¸i ®Çu t­ l·i suÊt thu ®­îc lµ 3% . Khi l·i suÊt cho vay t¨ng hoÆc gi¶m, chªnh lÖch l·i suÊt sÏ t¨ng hoÆc gi¶m. 1.1.3 KÕt luËn: ë c¶ hµi tr­êng hîp trªn ®Òu cã sù kh«ng phï hîp vÒ k× h¹n cña tµi s¶n vµ nguån vèn trong ®iÒu kiÖn c¸c hîp ®ång huy ®éng vµ tµi trî vãi l·i suÊt cè ®Þnh. T×nh tr¹ng nµy ®­îc kÕt hîp ví thay ®æi l·i suÊt ngµo dù kiÕn trªnthÞ
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. tr­êng lµl·i suÊt n¶y sinh tæn th¸at cho ng©n hµng. Nh­ vËy, rñi ro l·i suÊt lµ kh¶ n¨ng gi¶m chªnh lÖch l·i suÊt khi l·i suÊt thÞ tr­êng thay ®æi. 1.2Kh¸i niÖm: §Ó huy ®éng vèn cña doanh nghiÖp vµ d©n c­, ng©n hµng ph¶i tr¶ l·i. Khi tµi trî, ng©n hµng thu l·i. Nh­ nhiÒu gi¸ c¶ hµng ho¸ kh¸c, l·i suÊt cña c¸c kho¶n cho vay, tiÒn göi vµ chøng kho¸n th­êng xuyªn biÕn ®éng, cã thÓ lµm gia t¨ng lîi nhuËn cho ng©n hµng vµ ng­îc l¹i g©y tæn thÊt cho ng©n hµng. Rñi ro l·i suÊt lµ kh¶ n¨ng x¶y ra nh÷ng tæn thÊt ngoµi dù kiÕn g¾n víi thay ®æi cña l·i suÊt vµ nhiÒu nh©n tè kh¸c nh­ cÊu tróc vµ kú h¹n cña tµi s¶n vµ nguån, quy m« vµ kú h¹n c¸c hîp ®ång kú h¹n… 2 .Nguyªn nh©n rñi ro l·i suÊt Sù kh«ng phï hîp vÒ k× h¹n cña nguån vµ tµi s¶n. Sù thay ®æi cña l·i suÊt thÞ tr­êng kh¸c víi dù kiÕn cña ng©ng hµng. Ng©n hµng sö dông l·i suÊt cè ®Þnh trong c¸c hîp ®ång. 2.1 Sù kh«ng phï hîp vÒ k× h¹n cña nguån vµ tµi s¶n ®­îc ®o b¶ng khe hë l·i suÊt . Khe hë l·i suÊt = Tµi s¶n nh¹y c¶m l·i suÊt – Nguån nh¹y c¶m l·i suÊt C¸c tµi s¶n vµ nguån nh¹y c¶m th­êng lµ c¸c lo¹i mµ sè d­ nhanh chãng chuyÓn sang l·i suÊt míi khi l·i suÊt thay®æi, vÝ dj nh­ kho¶n tiÒn göi ng¾n h¹n , c¸c kho¶n cho vay vµ ®i vay trªn thi tr­êng liªn ng©nhµng, chøng kho¸n ng¾n h¹n cña chÝnh phñ, c¸c kho¶n cho vay ng¾n h¹n. C¸c lo¹i Ýt nh¹y c¶m thuéc vÒ tµi s¶n vµ nguån trung vµ dµi h¹n ví l·i suÊt cè ®Þnh . VÝ dô, mét kho¶n tiÒn göi tiÕt kiÖm 3 th¸ng (100 tû) ví l·i suÊt 10%/n¨m. Khi l·i suÊt thÞ tr­êng thay dæi ( t¨ng hoÆc gi¶m) , th× kho¶n tiÒn nµy ( 100tû )sÏ nhanh chãng chuyÓn sang l·i suÊt míi. Ng­îc l¹i, ví kho¶n tiÕtkiÖm 3 n¨m, khi l·i suÊt thÞ tr­¬ng thay ®æi, chØ mét phÇn nhá s¾p ®Õn h¹n, hoÆc míi göi cã kh¶ n¨ng chuyÓn sang l·i suÊt míi. Do ng©n hµng sö dông l·i suÊt cè dÞnh ®· t¹o ra c¸c t×a s¶n vµ nguån kÐm nh¹yc¶m víi l·i suÊt. Ng©n hµng cã khe hë d­¬ng nÕu t¸i s¶n nh¹y c¶m lín h¬nnguån nh¹y c¶m (k× h¹n huy ®éng dµi h¬n sö dông). 2.2 Sù thay ®æi cña l·i suÊt thÞ tr­¬ng ngoµi dù kiÕn:
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. L·i suÊt thÞ tr­êng th­êng xuyªnthay ®«Ø . Ng©n hµng lu«n nghªn cøu vµ dù b¸o l·i suÊt. Tuy nhiªn , trong nhiÒu tr­êng hîp ng©n hµng kh«ng thÎ dù b¸o chÝnh x¸c møc ®é thay ®æi cña l·i suÊt. NÕu ng©n hµng duy tr× Khe hë l·i suÊt d­¬ng: -Khi l·i suÊt trªn thÞ tr­êng t¨ng, chªnhlÕch l·i suÊt t¨ng; -Khi l·i suÊt trªn thÞ tr­êng gi¶m, chªnh lÕch l·i suÊt gi¶m; NÕu ng©n hang duy tr× Khe há l·i suÊt ©m: -Khi l·i suÊt trªn thÞ tr­êng t¨ng, chªnh lÖch l·i suÊt gi¶m; -Khi l·i suÊt trªn thÞ tr­êng gi¶m, chªnh lÖch l·i suÊt t¨ng; 3 C¸c nh©n tè ph¶n ¸nh rñi ro l·i suÊt: 3.1 Khe hë l·i suÊt ( interest rate gap) C¸c nhµ qu¶n lý ng©n hµng ®· dïng khe hë l·i suÊt (interest rate gap) nh­ lµ chØ tiªu ®o kh¶ n¨ng thu nhwpj gi¶m khi l·i suÊt thay ®æi. Khe hë l·i suÊt h×nh thµnh do chªnh lÖch tµi s¶n vµ nguån nh¹yc¶m. Cã nhiÒu nh©n tè ¶nh h­ëng tíi quy m« cña nguån vµ t¸i s¶n nh¹y c¶m: -Nhu cÇu vÒ k× h¹n cña ng­êi sö dông; -Kh¶ n¨ng vÒk× h¹n cña ng­êi göi vµ cho vay; -ChuyÓn ho¸n k× h¹n cña ngån. Sù khcs biÖt vÒ k× h¹n cña nguån vµ tµi s¶n lµ tÊt yÕu. KÞ h¹n ®Ó ph©n lo¹i tµi s¶n vµ nguån nh¹y c¶m kh«ng ph¶i lµ kÞ h¹n danh nghÜa mµ lµ k× h¹n tµi s¶n vµ nguån ®­îc x¸c ®Þnh l¹i l·i suÊt. VÝ dô, mét nguån tiÒn huy ®éng 2 n¨m, víi l·i suÊt 10%/n¨m, song ®· duy tr× ®­îc 1 n¨m 10 th¸ng. VËy vµo thêi ®iÓm tÝnh to¸n , nguån nµy chØ cßn 2 th¸ng lµ ®Õn h¹n. NÕu l·i suÊt thÞ tr­êng thay ®æi , nguån nµy sÏ ®­îc ®Æt l¹i gi¸ ( x¸c ®Þnh l·i l·i suÊt ). Ng©n hµng khã vµ kh«ng cÇn thiÕt duy tr× sù phï hîp tuyÖt ®èi vÒ k× h¹n gi÷a c¸c nguån vµ c¸c loaÞ tµi s¶n kh¸c nhau trong mäi thêi k× . Tr­íc hÕt, k× h¹n trªn th­êng lµ dokhchs hµng ®i vay vµ göi tiÒn quýet ssÞnh. Thø hai, sù thay ®æi cña c¸c lo¹i l·i suÊt rÊt kh¸c nhau vµ møc ®é nh¹y c¶m cña nguån vµ tµi s¶n ®èi víi l·i suÊt còng khcs nhau. Thø ba, sù kh¸c biÖt vÒ nguån vµ tµi s¶n nh¹y c¶m cã kthÓ t¹o thu nhËp cao h¬n cho ng©n hµng. Khhi duy tr× khe hë nh¹y c¶m kh¸c kh«ng, nÕu l·i suÊt thay ®æi theo h­íng phï hîp, thu nhËp cña ng©n hµng sÏ t¨ng.
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Gi¶ sö l·i suÊt thay ®æi víi møc ®é nµo ®ã kh«ng cã lîicho ng©n hµng, møc ®é gi¶m thu nhËp tõ l·i cña ng©n hµng sÏ tû lÖ thuËn víi quy m« khe hë l·i suÊt. 3.2 Sù thay ®æi cña l·i suÊt thÞ tr­êng -Trong tr­êng hîp ng©n hµng ®ang duy tr× khe hë l·i suÊt d­¬ng, tøc lµ ng©n hµng dù ®o¸n l·i suÊt sÏ t¨ng. NÕu l·i suÊt tµi s¶n vµ nguån nh¹y c¶m cïng t¨ng nh­ nhau, ng©n hµng sÏ cã lîi; nÕu chóng gi¶m xuèng víi cïng møc ®éi, chªnh lÖch l·i suÊt cña ng©n hang sÏ gi¶m, lµm gi¶m thu nhËp tõ l·i suÊt. -Trong tr­êng hîp ng©n hµng ®ang duy tr× khe hë l·i suÊt ©m tøc lµ ng©n hµng dù ®o¸n l·i suÊt sÏ gi¶m. NÕu l·i suÊt tµi s¶n vµ nguån nh¹y c¶m l¹i tang víi cïng møc ®é, chªnh lÖch l·i suÊt cña ng©n hµng srx gi¶m, lµm gi¶m thu nhËp tõ l·i suÊt. Nh­ vËy, tr¹ng th¸i tµi s¶n vµ ngußn ( t¹o nªn khe hë l·i suÊt ) kh«ng ph¶i lµ yÕu tè duy nhÊt g©y nªn ruØ ro l·i suÊt. Tr¹ng th¸i trªn ®­îc kÕt hîp víi thay ®æi cña l·i suÊt ngoµi mong muèn cña nhµ qu¶n lÝ ng©n hµng sÏ g©y nªn rñi ro l·i suÊt. Do kh¶ n¨ng dù ®o¸n thay ®æi l·i suÊt lµ cã h¹n tr­íc thay ®æi cña m«i tr­êng kinh doang, khe hë l·i suÊt tr­ë thµnh yÕu tè ®o rñi ro l·i suÊttiÒm n¨ng. NÕu khe hë l·i suÊt cµng lín rñi ro còng cµng lín. VÝ dô: Mét ng©n hµng ®ang cã tr¹ng th¸i nh¹y c¶m víi l·i suÊt nh­ sau ( sè d­ b×nh qu©n trong k× , ®¬n vÞ tû ®ång, l·i suÊt b×nh qu©n %/ k×): Tµi s¶n Sè L·i Nguån Sè L·i suÊt d­ suÊt d­ Tµi s¶n nh¹ c¶m 80 5 Nguån nh¹y c¶m 120 4 Tµi s¶n kÐm nh¹y c¶m 120 7 Nguån kÐm nh¹y c¶m 80 6 Chªnh lÖch l·i suÊt cña ng©n hµng trong k×: (80x5%+120x4%-80x6%)x100 =1,4% 200 (sè tuyÖt ®èi lµ 2,8) NÕu l·i suÊt thÞ tr­¬ng t¨ng thªm 1%,chªnh lÖch l·i suÊt cña ng©n hµng: (80x6%+120x7%-120x5%-80x6%)x100 =1,2% (gi¶m 0,2%) 200 (sè tuyÖt ®èi lµ 2.4%) Khe hë nh¹y c¶m 80-120 = -40
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. VËy tõ khe hë nh¹y c¶m ta cã thÓ dù ®o¸n tæn thÊt khi l·i suÊt thay ®æi : Thu nhËp tõ l·i gi¶m (-) =Khe hë xMøc gia tang HoÆc t¨ng (+) nh¹y c¶m cña l·i suÊt Tõ vÝ dô trªn ta cã : Thu nhËp tõ l·i gi¶m (-)=-40 x 1% =- 0,4 (®¬n vÞ). Chªnh lÖch l·i suÊt gi¶m ( -) = khe hë nh¹y c¶m x Møc gia tang cña l·i suÊt HoÆc t¨ng (+) Tæng tµi s¶n sinh lêi =- 0,4 x100 =0,2% 200 3.3 C¸c diÔn biÕn cña rñi ro l·i suÊt 3.3.1 L·i suÊt thay ®æi kh«ng cïng møc ®é §Ó thÊy ¶nh h­ëng cña tr¹ng th¸i tµi s¶n vµ nguån nh¹y c¶m ®èi víi rñi ro l·i suÊt, chóng ta gi¶ ®Þnh l·i suÊt nguån vµ tµi s¶n nh¹y c¶m thay ®æi víi cïng møc ®é. Song trªn thùc tÕ, c¸c møc l·i suÊt thay ®æi kh¸c nhau. Sù thay ®æi l·i suÊt theoc¸c møc ®é kh¸cnhau còng g©y ra rñi ro l·i suÊt cho dï ®é lín vµ dÊu cu¶ khe hë l·i suÊt nh­ thÕ nµo. VÝ dô: vÒ mét ng©n hµng víi sè d­ binh qu©n k×, l·i suÊt b×nh qu©n : L·i Nguån Sè L·i Tµi s¶n Sè d­ suÊt d­ suÊt Tµi s¶n nh¹y c¶m 80 Nguån nh¹y c¶m 120 Trong ®ã: Trong ®ã: -Chøng kho¸n ng¾n h¹n 20 4 -TiÒn göi thanh to¸n 30 3 -TiÒn göi t¹i c¸c NH 10 2 -TiÒn göi cã k× h¹n ng¾n 30 4 -Cho vay ng¾n h¹n 50 6 -TiÕt kiÖm ng¾n 60 5 Tµi s¶n kÐm nh¹y c¶m 120 7 Nguån kÐm nh¹y c¶m 80 6 HiÖn t¹i, chªnh lÖch thu chi tõ l·i cña ng©n hµng lµ : 20 x 4% +10 x 2% +50 x 6% +120 x7% - 30 x3% -30 x4%- 60 x5% -80 x 6% = 2,5 Chªnh lÖch l·i suÊt cña ng©n hµng lµ : 2,5 x100 =1,25% 200
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. khi l·i suÊt t¨ng cïng møc ®é, do khe hë l·i suÊt ©m, thu nhËp tõ l·i sÏ gi¶m. Song nÕu møc l·i suÊt thay ®æi kh«ng gièng nhau th× tæn thÊt cã thÓ rÊt lín,hoÆc ng­îc l¹i ng©n hµng cã thÓ ®­îc lîi. Gi¶ sö l·i suÊt thÞ tr­êng dù tÝnh thay ®æi nh­ sau : +Chøng kho¸n ng¾n h¹n t¨ng thªm 0.3%; +TiÒn göi t¹i c¸c ng©n hµng t¨ng thªm 0,2%; +Cho vay ng¾n h¹n t¨ng thªm 0,8%; +T^iÒn göi thanh to¸n t¨ng thªm 0,3%; +TiÒn göi cã k× h¹n ng¾n t¨ng thªm 0,6%; +TiÒn göi tiÕt kiÖm ng¾n t¨ng thªm 0,9%; VËy chªnh lÖch thu chi tõ l·i dù tÝnh trong k× tíi cña ng©n hµng lµ : 20 x4,3% +10 x 2,2% +50 x6,8% +120 x 7% -30 x3,3% -30 x4,6% -60 x 5,9% -80 x 6% =2,17 Chªnh lÖch l·i suÊt dù tÝnh cña ng©n hµng lµ : 2,17 x100 =1,085% 200 (§Ó ®¬ngi¶n trong tÝnh to¸n,gi¶ sö qui m«, cÊu tróc cña tµi s¶n kh«ng ®æi ). 3.3.2 Møc ®é nh¹y c¶m l·i suÊt -K× h¹n nguån vµ tµi s¶n quyÕt ®Þnh ®é lín cña khe hë l·i suÊt. §Ó ®¬n gi¶n, ta gi¶ ®Þnh c¸c tµi s¶n vµ nguån ng¾n h¹n ( tõ 12 th¸ng tröo xuèng ) lµ nh¹y c¶m l·i suÊt ( møc ddé nh¹y c¶m nh­ nhau ). Tuy nhiªn, trªn thùc tÕ c¸ck× h¹n kh¸c nhau sÏ cã møc nh¹y c¶m l·i suÊt kh¸c nhau. TiÒn göi t¹i ng©n hµng Nhµ n­íc, tiÒn göi thanh to¸n lµ t× s¶n vµ nguån cã møc ®é nh¹y c¶m lín nhÊt.TiÒn göi tiÕtkiÖm 9 th¸ng ( sau 9 th¸ng míi ®Æt gi¸ l¹i ) cã møc ®é nh¹y c¶m thÊp h¬n tiÒn tiÕt kiÖm lo¹i 12 th¸ng . Nguån 12 th¸ng cã thÓ chuyÓn thµnh tµi s¶n k× h¹n 2 th¸ng vµ 24 th¸ng ®Ó t¹o ra khe hë l·i suÊt b»ng kh«ng. Khil·i suÊt thay ®æi trong mét kho¶ng thêigian dù tÝnh,tû lÖ c¸c tµi s¶n vµ ngußn nh¹y c¶m ®­îc ®Æt gi¸ l¹i còng kh¸c nhau. VÝ dô, khi l·i suÊt t¨ng, 100%tiÒn göi thanh to¸n®­îcchuyÓn sang l·i suÊt míi chØ trong vßng mét ngµy, trong khi®ã chØ mét phÇn tiÒn göi 3 th¸ng ®­îc chuyÓn sang l·i suÊt míi trong vßng mét th¸ng… Do vËy, nhµ qu¶n lÝ cÇn kÕt hîp qui m« vµ k× h¹n c¸ biÖtcña tõng l×a tµi s¶n vµ nguån ®Ó tÝnh k× hanh trung b×nh cña tµi s¶n vµ nguån, nghiªncøu møc®é nh¹y c¶m cña chóng ®èi víi l·i suÊt.
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. -Nguån vµ tµi s¶n cã k× h¹n trªn 1 n¨m víi l·i suÊt cè ®Þnh ®­îc coi lµ kÐm nh¹y c¶m víi l·i suÊt. Song møc ssé nh¹y c¶m cña mçi lo¹i còng kh¸c nhauvµ ®Òu t¸c ®ängtíikhe hë l¸iuÊt. -Mét nguån huy ®éng 3 n¨m ®Ó cho vay 3 n¨m víi l·i suÊt cè ®Þnh th× kh«ng cã rñi ro l·i suÊt . Ty nhiªn, trªn thùctÕ, nhiÒu doanh nghiÖp vay lín cã quyÒnthay l·i suÊt khi l·i suÊt trªn thØt­êng gi¶m. C¸c doanh nghiÖp nµy cãthÓ tr¶ tr­íc h¹n,vay ng©n hµng kh¸c ®Ó tr¶, tho¶ thuËn l¹i víi ng©n hµng ®Ó gi¶m l·i suÊt ghØtong hîp ®ång… Khi t×nh tr¹ng chovay trë nªnkhã kh©­n, c¸c ng©n hµng buéc ph¶i chÊp nhËn yªu cÇu cñakh¸ch . Thùc tÕ nµy t¹o ra tæn thÊtcho ng©n hµng. 4.Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh rñi ro l·i suÊt 4.1. Ph©n tÝch kho¶ng c¸ch: Ph©n tÝch kho¶ng c¸ch lµ chªnh lÖch gi÷a tæng sè tµi s¶n cã lo¹i nh¹y c¶m víi l·i suÊt vf tæng sè tµi s¶n nî lo¹i nh¹y c¶m víi laÜ suÊt. Ch¼ng h¹n, nh×n vµo b¶ng c©n®èi tµi s¶n cña ng©n hµng th­¬ng m¹i nh­ thÝ dô trªn ta cã kho¶ng c¸ch lµ 30-50+-20. B»ng c¸ch nh©n kho¶ng víi thay ®æi l·i suÊt, chóng ta cã kkÕt qu¶ ®èi víi lîi nhuËn cña ng©n hµng : khi l·i su©tsuaats t¨ng 5%l¬Þi nhuËn ng©n hµng thay ®æi –5% x(-20)=-1 triÖu ®ång; khi l·i suÊt gi¶m 5% , lîi nhuËn ng©n hµng thay ®æi -5%x (-20)=+1 triÖu ®ång. ThuËn l lîi cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ rÊt ®¬n gi¶n , chóng ta dÔ dµng thÊy ®­ícmøc ®é ruiro cña ng©n hµng tr­íc rñi ro l·i suÊt. Tuy nhiªn trªn thùc tÕ ta thÊy kho«ng ph¶i tÊt c¶ tµi s¶n cã vµ tµi s¶n nî cña ng©n hµng cã cïng mét kú h¹n thanh to¸n. Bëi v× dotÝnh chÊt ho¹t ®éng cña ng©n hµng lµ gÆp nhiÒu rñi ro nªnng©n hµng ph¶i ®a d¹ng ho¸ nh­ngx kho¶n môc tµi s¶n cã, ®ång thêi còng do viÖc huy ®oäng vèn cña ng©n hµng th­êng mang tÝnh bÞ ®éng nªnnh÷ng kho¶n môc tµi cã vµ tµi s¶n nî cã cïng kú h¹n thanh to¸n. Nh­ vËy ®Ó l­îng ®Þnh mét c¸ch chÝnh x¸c h­on rñi ro l·i suÊt th× ta sö dngj ph­¬ng ph¸p gäi lµ ph©n tÝch kho¶ng thêi gian tån t¹i 4.2Ph©n tÝch kho¶ng thêi gian tån t¹i Ph©n tÝch kho¶ng thêi gian tån t¹i d­¹ trªn kh¸i niÖm vÒ kho¶ng thêi gian tån t¹i cña Macaulay, nã l­îng ®Þnh kho¶ng thêi gian sèng trung b×nh cña
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®ång tiÒn thanh to¸n cña mét chøng kho¸n . VÒ mÆt ®¹i sè häc, kho¶ng thêi gian tån t¹i cña Macaulay ®­îc ®Þnh nghÜa lµ : N  x Cp /(1  i) 1 D= N  CP /(1  i)  1 Trong ®ã T= thêi gian tÝnh ®Õn lóc viÖc thanh to¸n tiÒn mÆt ®­îc thùc hiÖn. CP = thanh to¸n tiÒn mÆt ( l·i = gèc ) t¹i thêi ®iÓm Ti = l·i suÊt; N = thêi gian ®Õn khi m·n h¹nh cña chøng kho¸n nµy : Kho¶ng thêi gian tån t¹i lµ mét kh¸i niÖm rÊt h÷u Ých v× nã mang l¹i mét xÊp xØ tèt tÝnh nh¹y c¶m cña gi¸ trÞ thÞ tr­êng cña mét chøng kho¸n ®è víi mét thay ®æi vÒ l·i suÊt cña nãl. Thay ®æi tÝnh b»ng phÇn tr¨m vÒ gi¸ trÞthÞ tr­êng cña chøng kho¸n thay ®æi phÇn tr¨m vÒ l·i suÊt kho¶ng thêi gian tån t¶itong n¨m . Sù ph©n tÝch kho¶ng thêi giantån tµi kiªn quan ®Õn viÕco s¸nh kho¶ng thêi gian tån t¹i trung binhf cña nh÷ng tµi si¶n nî cña ng©n hµng ®ã Quany l·i víi b¶ng c©n ®èi ta× s¶n cña ng©ng hµng th­¬ng m¹i A, gi¶ sö kho¶ng thêi giantån tÞa dèi tµi s¶n cña ng©n hµng th­¬ng m¹i A , gi¶ sö kho¶ng thêi gian tån t¹i trung b×nh cña nh÷ng tµi s¶n cñanã lµ 6 n¨m, (Tøc lµ thêi tian sonãng trungb×nh cña dong thanh to¸n lµ 6 n¨m _ khong¶ thêi gian tån t¹i trung b×nh cña nh÷ng tµi s¶n nî cña nã lµ 3 n¨m . khi l·i suÊt t¨ng 5% , gi¸ trÞ thÞ tr­¬ng cña nh÷ng tµi s¶n cã cña nã gi¶m ®i 5% 6=30%, trong khi ®ã gi¸ trÞ thØt­êng cña nh÷nh tµi s¶n nî cña nã gi¶m ®i 5%*3=15%. KÕt qu¶ lµ gi¸ trÞ rßng ( gi¸ trÞ thÞ tr­¬ng cña nh÷ng tµi s¶n cã trõ ®Þ tµi s¶n nîtµi s¶n nî )®· gi¶m (30%-15%=15%)cña tæng gi¸ trÞ tµi s¶n cè ban ®Çu . kÕt qu¶ nµy còng cã thÓ ®­îc tÝnh trùc tiÕp h¬n nh­ lµ : [ -thay ®æi %vÒ l·i suÊt ]*[kháng thêi gian tån t¹i cña c¸c t×a s¶n cã trõ ®i khong¶ thêi gian tån t×a cua rc¸c tµi s¶n nî ] tøc lµ -15% =-5% (6-3). T­¬ng tù khi l·i suÊt gi¶m 5% sÏ lµm t¨ng gÝ trÞ rßng cña ng©n hµng lªn 15% tæng gi¸ trÞ t×a s¶n cã [-(5%)*(6-3)=15%]. 5 M« h×nh ®o l­êng rñi ro l·i suÊt 5.1M« h×nh kú h¹n ®Õn h¹n VÝ dô vÒ m« h×nh kú h¹n ®Õn h¹n
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Gi¶ sö ng©n hµng gi÷ mét tr¸i phiÕu kú h¹n ®Õn h¹n lµ mét n¨m, møc lîi tøc kh«ng ®æi lµ 10% n¨m (C), mÖnh gi¸ tr¸i phiÕu ®­îc thanh to¸n khi ®Õn h¹n lµ 100 USA (F), møc l·i suÊt ®Õn h¹n mét n¨m hiÖn hµnh cña thÞ tr­êng lµ 10% n¨m (R), gi¸ tr¸i phiÕu lµ PB. P1B = F + C/(1+R) = (100 + 10% x 100)/ (1+10%) = 100 Khi l·i suÊt thÞ tr­êng t¨ng ngay lËp tøc tõ 10% ®Õn 11, gi¸ thÞ tr­êng cña tr¸i phiÕu gi¶m. P1B = F + C/(1+R) = (100 + 10% x 100)/(1+11%) = 99,1 VËy ng©n hµng ph¶i chÞu tæn thÊt tµi s¶n lµ 0,9 USD trªn 100USD gi¸ trÞ ghi sæ. Gäi AP1 lµ tØ lÖ % tæn thÊt tµi s¶n. AP1 = 99,1 - 100 = - 0,9% AP1/AR = -0,9%/0,01 = -0,9 < 0 Khi l·i suÊt thÞ tr­êng t¨ng th× gi¸ trÞ cña chøng kho¸n cã thu nhËp cè ®Þnh gi¶m. NÕu tr¸i phiÕu cã kú h¹n ®Õn kú 2 n¨m, c¸c yÕu tè kh¸c nh­ trªn. Tr­íc khi l·i suÊt thÞ tr­êng t¨ng: P2B = 10% x 100/(1+10%)1 + 100 (1+10%)/ (1+11%)2 = 98,28 Khi l·i suÊt thÞ tr­êng t¨ng ngay lËp tøc tõ 10% lªn 11% P2B = 10% x 100/(1+11%)1 + 100 (1+11%)/ (1+10%)2 = 100 AP2 =98,29 - 100 = 1,71% AP2 - AP1 = -1,71% - (-0,9%) = -0,81% Møc gi¶m gi¸ cña tr¸i phiÕu cã kú h¹n 2 n¨m nhiÒu h¬n lµ tr¸i phiÕu cã kú h¹n 1 n¨m. T­¬ng tù ®èi víi tr¸i phiÕu cã kú h¹n 3 n¨m, khi l·i suÊt thÞ tr­êng t¨ng tõ 10% lªn 11%, gi¸ cña nã sÏ gi¶m -2,24% vµ do ®ã: AP3 - AP2 = 2,24% - (-1,71%) = -0,73% -0,73%) < -0,81% NÕu kú h¹n cña tµi s¶n cµng dµi th× møc ®é thiÖt h¹i tµi s¶n tuyÖt ®èi t¨ng lªn, nh­ng tØ lÖ % thiÖt h¹i gi¶m dÇn. M« h×nh kú h¹n ®Õn h¹n ®èi víi mét danh môc tµi s¶n Víi kÕt luËn trªn chóng ta më réng m« h×nh kú h¹n ®Õn h¹n ®èi víi mét danh môc tµi s¶n cã vµ tµi s¶n nî. Gäi MA lµ kú h¹n ®Õn h¹n trung b×nh cña danh môc tµi s¶n cã, ML lµ kú h¹n ®Õn h¹n trung b×nh cña danh môc tµi s¶n nî, ta cã: MA = WA1MA1 + WA2MA2 + WA3MA3 + ... + WAnMAn ML = WL1ML1 + WL2ML2 + WL3ML3 + ... + WLnMLn
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Trong ®ã WAj lµ tû träng cña tµi s¶n cã j, gi¸ trÞ tµi s¶n tÝnh theo gi¸ trÞ thÞ tr­êng (kh«ng ph¶i lµ gi¸ trÞ ghi sæ), vµ ta cã: n W 1 AJ j 1 n W 1 LJ j 1 WLJ lµ tØ träng cña tµi s¶n nî, ®­îc biÓu thÞ b»ng gi¸ trÞ thÞ tr­êng, vµ: ¶nh h­ëng cña l·i xuÊt lªn b¶ng c©n ®èi tµi s¶n lµ phô thuéc vµo: + Møc ®é chªnh lÖch MA - ML + TÝnh chÊt cña MA - ML lµ lín h¬n, b»ng hoÆc nhá h¬n 0. 5.2. M« h×nh thêi l­îng (thiÕu) VÝ dô m« h×nh thêi l­îng Chóng ta vÉn xem xÐt vÝ dô nh­ trªn. CF (Cash Flow) lµ l­îng tiÒn thu vÒ tõ kho¶n tÝn dông. Luång tiÒn cña kho¶n tÝn dông 1 n¨m. 1/2 n¨m 1 n¨m CF1/2 = 57,5 triÖu CF1 = 53,75 triÖu §Ó cã thÓ tÝnh thêi l­îng (durasion) c¶ 2 luång tiÒn CF1/2 vµ CF1 ta ph¶i quy gi¸ trÞ cña chóng vÒ cïng 1 thêi ®iÓm, ®ã lµ thêi ®iÓm 0, ta cã: PV1/2 = 57,5/(1+ 15% x 1/2)1 = 53,49 tr CF12 = 57,5 PV1 = 53,75/(1+ 15% x 1/2)1 = 46,51 tr CF1 = 53,75 PV1/2 + PV 1 = 100 triÖu §Ó tÝnh ®­îc thêi l­îng cña 2 luång tiÒn nµy, ta tÝnh gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña luång tiÒn, tû träng gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña CF1/2 t¹i thêi ®iÓm t = 1/2 n¨m vµ CF1 t¹i thêi ®iÓm t = 1 n¨m. Gäi X lµ tØ träng X1/2 = PV 1/2/(PV1/2 + PV 1) = 53,49/100 = 53,49% X1 = PV1/(PV1/2 + PV1) = 46,51/100 = 46,51% X1/2 + X = 1 Thêi l­îng D cña kho¶n tÝn dông DL = 1/2 * X1/2 * X 1 = 1/2 * 0,5349 + 1 * 0,4651 = 0,7326 n¨m Nh­ vËy trong khi kú h¹n cña kho¶n tÝn dông lµ 1 n¨m th× thêi l­îng cña nã chØ lµ 0,7326 n¨m.
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TÝnh thêi l­îng cña chøng chØ tiÒn göi cã kú h¹n 1 n¨m. Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña CF1 lµ PV1 = CF1/(1+15%) = 115/1,15 = 100 X1 = PV1 /PV1 = 1 DD = X1 * 1 = 1 n¨m M« h×nh thêi l­îng ®èi víi mét danh môc tµi s¶n: DA = X1AD1A + X2AD2A + ... + XnADnA DL = X1LD1L + X2LD2L + ... + XnLDnL DA lµ thêi l­îng cña toµn bé tµi s¶n cã DL lµ toµn bé tµi s¶n nî X1A + X2A + ... XnA = 1 X1L + X2L + ... XnL = 1 Xi biÓu thÞ tû träng. Di biÓu thÞ thêi l­îng cña tµi s¶n mét trong tµi s¶n cã hoÆc tµi s¶n nî. 5.3 M« h×nh ®Þnh gi¸ l¹i Néi dung cña m« h×nh ®Þnh gi¸ l¹i lµ viÖc ph©n tÝch c¸clång tiªn dùa trªn nguyªn t¾c gi¸ trÞ ghiØ nh»m x¸c ®Þnh chªnh lÕch gi÷a l·i suÊt thu ®­îc tõ t×a s¶n cã vµ l·i suÊt thanh to¸n chovèn huy ®éng sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh . §Ó sö dông m« h×nh nµy, tr­íc hÕt toµn tµi s¶n Cã vµ tµi s¶n Nî cña ng©n h¸ngÏ ®­îc ph©n thµnh c¸c nhãm tµi s¶n nh¹y c¶m víi l·i suÊt theoc¸c møc kú h¹n, tÝnh trªnc¬ së thêi h¹n cßn l¹i cña tµi s¶n. C¬ së ph©nlo¹i dùa vµo møc ®é biÕn ®éng cña thu nhËp tõ l·i suÊt ( ®èi víi tµi s¶n cã ) vµ chi phÝ tr¶ l·i( ®èi víi tµi s¶n Nî ) khi l·i suÊt thØt­êng cã sùthay ®æi. . HiÖnnay m« h×nh ®Þnh gi¸ l¹i ®ang ®­îc ¸p dông ëe Mü, Quü dù tr÷ liªnbang Mü yªu cÇu c¸c ng©n hµng Mü ph¶i b¸p c¸o ®Þnh kú hµng quý chªnh lechcj g÷a tµi s¶n cã vµ tµi s¶n nîtheoc¸c kú h¹n sau: 1. Kú h¹n ®Õn mét ngµy . 2. Tªn mét ngµy ®Õn 3 th¸ng. 3. Trªn 3 th¸ng ®Õn 6 th¸ng 4. Tren 6 th¸ng ®Õn 1 n¨m 5. Trªn mét n¨m ®Õn 5 n¨m 6. Trªn 5 n¨m Gi¶ sö t¹i mét ng©n hµng cña Mü cã c¬ cÊu tµi s¶n Cã vµ tµi s¶n Nî ®­îc ph©n thµnh 5 nhãm theo kú h¹n nh­ sau: Tµi s¶n Tµi s¶n Nî Chªnh lÖch TT Kú h¹n Cã 1 1ngµy 30 40 -10
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 2 Trªn 1 ngµy ®Õn 90 ngµy 40 60 -20 3 Trªn 90 ngµy ®Õn 180ngµy 90 110 -20 4 Trªn 180ngµy ®Õn 360 ngµy 100 70 +30 5 Trªn 360ngµy ®Õn 5 n¨m 60 40 +20 Céng 320 320 0 Theo b¶ng trªn, chªnh lÖch cña nhãm tµi s¶n cã kú h¹n 1 ngµy lµ -10triÖu USD nªn nhãm tµi s¶n ®ã sÏ ®­îc ®Þnh gi¸ lµi ngay trong khi l·i suÊt thay ®æi . Nh÷ng tµi s¶n ®­îc ®Þnh gi¸ l¹i hµng ngµy th­êng lµ nh÷ng kho¶n tiÒn göi vµ tiÒnvay trªn thÞ tr­oõng liªn ng©n hµng. Trong tr­êng hîp trªn, nÕu l·i suÊt qua ®ªm t¨ng th× thu nhËp rßng tõ l·i suÊt dÏ gi¶mv×ng©n hµng cã tµi s¶n Nî nh¹y c¶m víi l·i suÊt lín h¬n tµi s¶n cã cã cïng kú h¹n mét ngµy . Nh­ vËy, cã thÓ x¸c ®Þnhmøc ®é gi¶m thu nhËp l·i rßng cña ng©n hµng khi l·i uÊt thay ®æi theom« h×nh ®Þnh gi¸ l¹i nh­ sau: NIIi = GAPi x  Ri GAPi =RSAi -RSLi Trong ®ã: NIIi : sù thay ®æi thu nhÈpßng tõ l·i suÊt cña nhãm ta× s¶n i Ri : Møc thay ®æi l·i suÊt cña nhãm i GAPi : Chªnh lÖch tµi s¶n Cã vµ tµi s¶n Nî cña nhãm i RSAi : Sè d­ tµi s¶n Cã nhãm i RSLi : Sè d­ tµi s¶n Nînhãm i Cã thÓ thÊy r»ng, ë ng©nhµng trªn, ®èi víi nhãm thø nhÊt ( i =1): GAP1=RSA1-RSL1=30 –40 =-10 NÕu l·i suÊt qua ®ªmt¨ng 1%th× møc thay ®æi thu nhËp rßng tõ l·i suÊt cña nhãm 1 trong métn¨m t¬isÏ lµ :  NII1 =(-10) x0,01 = -0,1( triÖu USD) Ng©n hµng cã thÓ tÝnh to¸n chªnh lÖch tµi s¶n Cã vµ tµi s¶n Nî nhµy c¶m víi l·i suÊt theoph­¬ng ph¸p tÝch luü , ®­îcøng dông phæ biÕn nhÊt lµ ®Õn 12 th¸ng. Theo vÝdj tõ b¶ng trªn th× chªnh lÖch tÝch luü ®Ðn 12 th¸ng cña ng©nhµng , tøc lµ chªnh lÖch tµi s¶n cã vµ tµi s¶n Nî nh¹y c¶m víi l·i suÊt trong kú h¹n 1 n¨m ®­îc tÝnh nh­ sau : CGAP =(-10) +(-20) +(-20) +30 = -20 triÖu USD NÕu tû lÖ thay ®æil·i suÊt trung b×nh ®èi víi tµi s¶n Cã vµ tµi s¶n Nî (R ) lµ 1% th× m« h×nh ®Þnh gi¸ l¹i cho biÕtmøc thay ®æi thu nhËp l·i suÊt rßng trong n¨mtíi cña ng©n hµng trªnlµ :
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. NII = CGAP x R = (-20) x 0,01 = -0,2tr USD Theo m« h×nh trªncã thÓ thÊy r»ng, khi tµi s¶n Cã vµ tµi s¶n Nî nh¹y c¶m víi l·i suÊt cña ng©n hµng coswj chªnh lÖch , ngan hµng lu«n ®øng tr­íc nguy c¬ rñi ro l·i suÊtm«ic khi l·i suÊt biÕn ®éng. ¶nh h­ëng cña sù thay ®æi l·i suÊt ®Õnthu nhËp rßng cña ng©n hµng ®­îc tãm t¾t nh­ sau: GAP Sù thay ®æi l·i suÊt Sù thay ®æi thu nhËp rßng >0 T¨ng T¨ng >0 Gi¶m Gi¶m
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. n¨ngqu¶n lý Nhµ n­íc vÒho¹t ®éng ng©nhµng ®Õn c¸c NHTM vµ c¸c TCTD khacs. -CÇn thay ®æi ph­¬ng ph¸pthèng kª t¹i c¸c NHTM ®Ó ng©n hµng cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc nhanh chãng th¬× h¹ncßn l¹i cña toµnbé tµi s¶n cã vµ t¸Øan Nî trªn b¶ng c©n®èi tµi s¶n cña ng©n hµng. -T¹ic¸c NHTMcÇn thiÐt lËp bé ph©n chuyªn tr¸ch vÒqu¶n lý rñi á l·i suÊt ®Ó thùc hiªnc¸c c«ng viÖc : dù b¸o thay ®æi l·i suÊt thi trêng, ®o l­êng rñi ro l·i suÊt , nghiªncø c¸c c«ng cô phßng ngõa rñi ro vµ ®­a ra c¸cyªu cÇu cô thÓ cho c¸cbé ph©n t¸c nghiÖpp trong ng©nhµng ®Ó thùc hiªniªn ph¸p phßng ngõa rui ro… -NHNNcÇn x©y dùng mét hÖ thèng chØ tiªu kiÓm tra vµ thùc hiªntét c«ng t¸c thanh tra gi¸m s¸t vÒ thùc tÕ qu¶n lý rñi ro l·i suÊt t¹i c¸c NHTM
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ch­¬ng 2: Mét sè rñi ro l·i suÊt c¬ b¶n trong hä¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam Nh­ chóng ta ®· biÕt, Ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ mét lo¹i h×nh doanh nghiÖp , thùc hiÖn kinh doanh tiÒn tÖ vµ lam c¸c dÞch vô ng©n hµng, nªn gÆp kh¸ nhiÒu rñi ro. Mét trong sè c¸c rñi ro®ã lµ rñi á vÒ mÆt l·i suÊt. T×nh tr¹ng nµy ®ang næi lªn thêi gian qua khi chuyÓn sang thùc hiÖn c¬ chÕ l·i suÊt míi. Chóng ta cïng nhí l¹i, mét sù kiÖn quan träng trong ®iÒu hanh c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒntÖ ë n­íc ta tõ ®Çu n¨m 2002 ®Õn nay , ®ã lµ tõ ngµy 1-6-2002, ng©n hµng nhµ n­íc (NHNN) ViÖt Nam chÝnh thøc chuyÓn sang thùc hiÖn c¬ chÕ l·i suÊt tho¶ thuËn trong ho¹t ®éng tÝn dông th­¬ng m¹i b»ng ®ång ViÖt nam cña Tæ chøc tÝn dông ®èi víi kh¸ch hang. Th­o c¬ chÕ ®iÒu hµng míi nµy, c¸c Tæ chøc tÝn dông ®­îoc quyÒn chñ ®éng x¸c ®Þnh l·i suÊt cho vay néi tÖ §ång ViÖt Nam ( VND _ trªn c¬ sá cung cÇu vèn trªn thÞ tr­êng vµ møc ®é tÝn nhiÖm ®èi víi kh¸ch hµng vay vµ c¸c ph¸p nh©n vµ c¸c c¸ nh©n trong n­íc, n­íc ngoµi ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam. Tuy nhiªn, hµng th¸ng NHNN vÉn tiÕp tôc c«ng bè l·i suÊt c¬ b¶n trªn c¬ së tham kh¶o møc l·i suÊt cho vay th­¬ng m¹i ®èi víi kh¸ch hµng duy nhÊt cña nhãm c¸c tæchøc tÝn dông ( TCTD) ®­îc lùa chän ®Ó c¸c TCTD tham kh¶o vµ ®Þnh h­íng l·i suÊt thÞ tr­îng. §ång thêi NHNN chñ ®éng¸p dông c¸c biÖn ph¸p ®Ó kiÓm s¸t biÕn ®éng l·i suÊt thÞ tr­îng ®¶m b¶o yeeu cÇu vµ môc tiªu cña chÝnh s¸c tiÒn tÖ trong tõng thêi kú. Nh÷ng y­ viÖt cña c¬ chÕ l·i suÊt tho¶ thu©n ®· ®­îc ®Ò cËp, ®ã lµ: -Gi¶m sù canthiÖp hµnh chÝnh vÒ l·i suÊt cña NHNN ®oãi ví c¸c TCTD, -Hä ®­îc quyÒn chñ ®oäng quy ®Þnh l·i suÊt cho vay vµ l·i suÊt hy ®éng vèn, - Kh¸ch hµng vµ ng©n hµng th­¬ng m¹i ( NHTM) chñ ®éng quy ®inh l·i suÊt huy ®éng voãn - Kh¸ch hµng vµ ng©n hµng th­¬ng m¹i (NHTM ) chñ ®éng tho¶ thu©n víi nhau vÒ l·i suÊt cho vay, … Vµ thùc tÕ thÞ tr­êng tiÒn tÖ trong nh÷ng th¸ng qua ®· s«i ®éng h¼n lªn. Tuy nhiªn quan sts vÒ vËn hµnh l·i suÊt tõ th¸ng 6 ®Õn nay cã thÓ thÊy nh÷ng m©u thuÉn vÒ l·i su¸at vµ nh÷ng rñi ro vÒ l·i suÊt c¸c NHTM ®ang vµ sÏ ph¶i ®èi ®Çu nh­ sau: 1. MÊt kh¸ch hµng do l·i suÊt cho vay cao.
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Kh«ng cã NHTMhay TCTD nµo cho vay víi l·i uts díi 0,63%/th¸ng, cho dï ®ã lµ Ng©n hµng th­¬ng m¹i nhµ n­íc ( NHTM NN) cho vay c¸c kh¸ch hµng tètnhÊt , møc l·i suÊt cho vay phæ biÕt trªn 0,75% / th¸ng , caonhÊt tíi 1.2%/th¸ng ( QTDND ) , l·i suÊt ®iÒu hoµ vèn trong heej thèng cña Ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n ViÖt Nam tíi 0,72%/th¸ng, cho vay b×nh qu©n 0,95%/th¸ng : trong khi ®ã l·i suÊt c¬ b¶n doNHNN c«ng bè tong 4 th¸ng gÇn ®ay vÉn gi÷ nguyªn lµ 0,62%/th¸ng. Mµ theo qu ®Þnh cña NHNN, l·i suÊt c¬ b¶n la l·i suÊt cho vay c¸c kh¸ch hµngtè nh¸t cñ nhiÒu NHTM ®­îc lùa chän, trong ®ã co¸ tÊt c¶ c¸c NHTM NN. VËy th× thùc tÕ lµ l·i suÊt c¬ b¶n giê ®ay ®­îc dùa trªn c¬ së g× ? Bªn c¹nh ®ã ,l·i suÊt huy ®éng vèn cña c¸c TCTDkú h¹n tõ 6 th¸ng trë lªn ®Òu v­ît trªn 0,65%/th¸ng l·i suÊt ph¸t hµnh tr¸i phiÕu kú h¹n trªn 12 th¸ng cña hÇu hÕt c¸c NHtM ®Òu lªn tíi 0,7%/th¸ng, v­ît rÊt xa l·i suÊt c¬ b¶n cña NHNN, cµng cho thÊy l·i suÊt c¬ b¶n do NHNN gê ®ay kh«ng cã ý nghÜa,rÊt h×nh thøc vµ kh«ng cã ý nghÜa kinh tÕ cña nã ? ViÖc “tôt hËu” cña møc l·i uts c¬ b¶n do NHNN c«ng bè hiÖn nay tronh ®iÒu kiªn c¸c NHTMthùc hiÖn c¬ chÕ l·i suÊt tho¶ thuËn , ®ã lf c¸c kh¸ch hµng lµm ¨n cã hiÖu qu¶, doanh nghiªp nhµ n­íc cã quy m« lín, dù ¸n kh¶ thi.. th­êng ®ßi NHtM phØ cho vay víi l·i suÊt thÊp nh­ møc l·i suÊtc¬ b¶n cña NHNN c«ng bè. T×nh h×nh nµy g©y nhiÒu khã kh¨ncho NHTM tho¶ thuËn l·i suÊt cho vay víi kh¸ch hµng trong ®iÒu kiÖn chi phÝ huy ®éng vèn cao, c¹nh tranh thu hót kh¸ch hµngtruyÒnthèng rÊt s«i ®éng. 2. Chªnh lÖch l·i suÊt cho vay vµ l·i suÊt ®Çu vµo thÊp : C¸c NHTMNN nhÊt lµ Ng©nhµng ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam vµ Ng©n hµng c«ng th­¬ng ViÖt Nam , tr­íc ®©y lu«n cã l·i suÊt huy ®éng vèn thÊp nhÊt do m¹ng l­íi réng ë ®« thÞ vµ cã uy tÝn, th­êng xuyªn thõa vèn, b¸n bu«n vèn trªnthÞ tr­êng tiÒn tÖ, lu«n chiÕm ­u thÕ tróng thÇu khèi l­îng tr¸i phiÕu khob¹c rÊt lín. Song tõ ®Çu th¸ng 8-2002, Ng©n hµng ngo¹i th­¬ng ®· ph¶i t¨ngl·i suÊt huy ®éng vèn lªn 0,66% - 0,68% / th¸ng, ngang b»ng vµ thËm chÝ cao h¬n l·i suÊt cïng lo¹i cña mét sè NHTM kh¸c. Ng©n hµng c«ng th­¬ng ViÖt Nam tõ ®Çu th¸ng 9-2002, tung ra mét chiÕn dÞch huy ®éng vèn b¨ng ph¸t hµnh tr¸i phiÕu víi l·i suÊt trªn8,0%/nam, kÌm víi khuyÕn m¹i b»ng vËt chÊt. Møc l·i suÊt huy ®éng vèn cña Ng©n hµng No $PTNT, Ng©n hµng §T – PTcòng t¨ng cao t­¬ng tù ho¹c tang cao h¬n, cao nhÊt tíi 0,7 0,72% /th¸ng. L·i suÊt huy ®éng vèn cña NHTMnµy t­¬ng
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2