intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đề tài: Sử dụng phần mềm Flash hỗ trợ dạy học các kiến thức về định luật III Newton ở lớp 10 THPT - Tưởng Duy Hải

Chia sẻ: Nguyễn Minh Tú | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

177
lượt xem
16
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài: Sử dụng phần mềm Flash hỗ trợ dạy học các kiến thức về định luật III Newton ở lớp 10 THPT giới thiệu tới các bạn về cách xây dựng thiết kế phần mềm Flash hỗ trợ dạy học các kiến thức về định luật III Newton; minh họa trường hợp cụ thể. Đề tài hữu ích với những bạn chuyên ngành Sư phạm và những bạn quan tâm tới lĩnh vực này.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đề tài: Sử dụng phần mềm Flash hỗ trợ dạy học các kiến thức về định luật III Newton ở lớp 10 THPT - Tưởng Duy Hải

  1. JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE ◦ Educational Sci., 2008, Vol. 53, N . 8, pp. 32-38 SÛ DÖNG PH†N M—M FLASH HÉ TRÑ D„Y HÅC CC KI˜N THÙC V— ÀNH LUŠT III NEWTON Ð LÎP 10 THPT T÷ðng Duy H£i Tr÷íng THPT chuy¶n Nguy¹n Hu» - H  æng  H  Nëi 1. Mð ¦u Khi håc b i v· ành luªt III Newton trong ch÷ìng tr¼nh Vªt l½ lîp 10, håc sinh (HS) c¦n n­m vúng: C¡c vªt câ t¡c döng t÷ìng hé l¨n nhau, lüc t÷ìng t¡c giúa hai vªt l  hai lüc trüc èi (còng ph÷ìng, ng÷ñc chi·u, câ ë lîn b¬ng nhau v  iºm °t ð hai vªt) [2]. º HS câ thº n­m vúng c¡c ki¸n thùc tr¶n, c¦n ti¸n h nh cho hai vªt t÷ìng t¡c. Thæng th÷íng, ta nghi¶n cùu t÷ìng t¡c cõa hai vªt tr¶n »m kh½ vîi nhau. Ta câ c¡c tr÷íng hñp sau: 1. Hai vªt ban ¦u ùng y¶n t÷ìng t¡c vîi nhau. Sau t÷ìng t¡c, chóng chuyºn ëng ng÷ñc chi·u vîi vªn tèc kh¡c nhau. 2. Vªt m1 chuyºn ëng vîi vªn tèc v~1 m2 ùng y¶n. ¸n va ch¤m vîi vªt Sau va ch¤m, hai vªt d½nh v o nhau v  chuyºn ëng vîi còng vªn tèc v ~2 . 3. Vªt m1 chuyºn ëng vîi vªn tèc v ~1 ¸n va ch¤m vîi vªt m2 ùng y¶n. Sau va ch¤m, vªt m1 ùng y¶n, vªt m2 chuyºn ëng vîi vªn tèc v ~2 . 4. Vªt m1 chuyºn ëng vîi vªn tèc v ~1 ¸n va ch¤m vîi vªt m2 ùng y¶n. Sau 0 va ch¤m, vªt m1 bªt l¤i vîi vªn tèc v ~1 , vªt m2 chuyºn ëng vîi vªn tèc v~2 . 5. Hai vªt chuyºn ëng ng÷ñc chi·u va ch¤m vîi nhau. Sau va ch¤m, chóng d½nh v o nhau v  chuyºn ëng vîi còng vªn tèc ~v. 6. Hai vªt chuyºn ëng ng÷ñc chi·u va ch¤m vîi nhau. Sau va ch¤m, chóng chuyºn ëng còng chi·u vîi vªn tèc l¦n l÷ñt l v~1 0 v  v~2 0 . 7. Hai vªt chuyºn ëng ng÷ñc chi·u va ch¤m vîi nhau. Sau va ch¤m, chóng chuyºn ëng ng÷ñc chi·u nhau vîi vªn tèc l¦n l÷ñt l v~1 0 v  v~2 0 . 8. Hai vªt chuyºn ëng còng chi·u va ch¤m vîi nhau. Sau va ch¤m, chóng d½nh v o nhau v  chuyºn ëng vîi còng vªn tèc ~v. 9. Hai vªt chuyºn ëng còng chi·u va ch¤m vîi nhau. Sau va ch¤m, hai vªt ~1 0 v  v~2 0 . chuyºn ëng còng chi·u vîi vªn tèc l¦n l÷ñt l  v 10. Hai vªt chuyºn ëng còng chi·u va ch¤m vîi nhau. Sau va ch¤m, hai vªt chuyºn ëng ng÷ñc chi·u nhau vîi vªn tèc l¦n l÷ñt l  v~1 0 v  v~2 0 . 32
  2. Sû döng ph¦n m·m Flash hé trñ d¤y håc c¡c ki¸n thùc v· ành luªt III Newton... Trong 10 tr÷íng hñp va ch¤m cõa hai vªt kº tr¶n, ta ·u ph£i x¡c ành khèi l÷ñng cõa hai vªt v  vªn tèc cõa c¡c vªt tr÷îc v  sau va ch¤m. Hi»n nay trong nh  tr÷íng phê thæng, n¸u sû döng bë th½ nghi»m (TN) »m kh½ º kh£o s¡t sü va ch¤m cõa hai vªt th¼ ta ch¿ kh£o s¡t ÷ñc 3 tr÷íng hñp ¦u trong 10 tr÷íng hñp tr¶n. º t¤o sü hiºu bi¸t ¦y õ, khæng phi¸n di»n cõa HS v· sü óng ­n cõa ành luªt III Newton khi t÷ìng t¡c tr¶n ÷íng th¯ng ta c¦n ti¸n h nh 7 TN cán l¤i. Hìn núa, vi»c bè tr½ v  ti¸n h nh TN tr¶n »m kh½ ái häi ph£i m§t r§t nhi·u thíi gian i·u ch¿nh »m kh½ v  °t và tr½ cêng quang i»n. Méi l¦n i·u ch¿nh ch¿ l m ÷ñc 1 l¦n TN. R§t khâ kh«n khi dòng bë TN »m kh½ º d¤y håc c¡c ki¸n thùc v· ành luªt III Newton. º gióp gi¡o vi¶n (GV) câ th¶m t÷ li»u v  thi¸t bà d¤y håc, nh¬m l m cho HS hiºu ¦y õ t½nh óng ­n c¡c ki¸n thùc v· ành luªt III Newton, chóng tæi ¢ sû döng ph¦n m·m Flash º thi¸t k¸ giao di»n, l§y sè li»u v  xû l½ sè li»u trong TN va ch¤m cõa hai vªt [4]. Sû döng ph¦n m·m n y câ thº nghi¶n cùu c£ 10 ph÷ìng ¡n TN n¶u tr¶n, vîi thíi gian ti¸n h nh ng­n, v¼ th¸ câ thº ti¸n h nh trong ti¸t håc. HS câ thº sû döng ph¦n m·m n y trong qu¡ tr¼nh håc tr¶n lîp ho°c æn tªp cõng cè ki¸n thùc ð nh  cõa b i ành luªt III Newton. 2. Nëi dung nghi¶n cùu 2.1. X¥y düng v  thi¸t k¸ ph¦n m·m Ph¦n m·m ÷ñc thi¸t k¸ düa tr¶n nguy¶n t­c x¡c ành và tr½ cõa vªt i ÷ñc trong nhúng kho£ng thíi gian b¬ng nhau li¶n ti¸p. Tø â, x¡c ành vªn tèc cõa hai vªt tr÷îc v  sau t÷ìng t¡c [1,4]. C¡c b÷îc thi¸t k¸ ph¦n m·m: 1. Bè tr½ TN cho hai vªt va ch¤m tr¶n »m kh½ trong c¡c tr÷íng hñp ¢ n¶u. 2. Dòng m¡y quay video tèc ë 25 h¼nh/gi¥y °t vuæng gâc vîi »m kh½, ð ch½nh giúa »m kh½ sao cho h¼nh £nh »m kh½ hi»n tr¶n to n bë m n h¼nh m¡y quay. 3. Ti¸n h nh quay video tøng tr÷íng hñp TN tr¶n. 4. Dòng ph¦n m·m c­t phim c­t óng o¤n phim TN. 5. Import o¤n phim v o ph¦n m·m Flash, °t ch¸ ë 25 frames/s. o¤n phim s³ ÷ñc chia ra th nh 25 h¼nh tr¶n méi gi¥y. 6. Chöp th÷îc chu©n theo óng t¿ l» cõa »m kh½ l m th÷îc m¨u º ành và vªt tr¶n o¤n phim. 7. Vi¸t l»nh sao cho ch÷ìng tr¼nh méi l¦n b§m nót next, ch¤y ÷ñc mët frame (ch¤y ti¸p ÷ñc 1 h¼nh £nh). 8. Ð méi bùc £nh (frame), dòng th÷îc x¡c ành và tr½ cõa vªt tr¶n th÷îc chu©n. 9. Kho£ng thíi gian giúa hai và tr½ ¡nh d§u li¶n ti¸p tr¶n th÷îc chu©n l  33
  3. T÷ðng Duy H£i 1 = 0, 04 gi¥y. 25 10. Kho£ng c¡ch giúa hai iºm li¶n ti¸p ÷ñc ¡nh d§u tr¶n th÷îc chu©n ÷ñc nhªp v o æ t÷ìng ùng vîi kho£ng thíi gian vªt ð và tr½ â. K¸t qu£ cõa qu¡ tr¼nh l§y sè li»u n y l  ÷ñc b£ng t÷ìng ùng và tr½ cõa vªt tr¶n th÷îc chu©n v  thíi iºm vªt ð và tr½ â (B£ng sè li»u x-t). Tø b£ng sè li»u n y, t½nh ÷ñc tèc ë cõa vªt trong kho£ng thíi gian 0,04 gi¥y (coi nh÷ vªn tèc tùc thíi cõa vªt). 11. Ph¦n m·m s³ tü v³ ç thà S-t. 12. Düa v o ç thà S-t cõa vªt trong tøng giai o¤n chuyºn ëng cõa qu¡ tr¼nh va ch¤m, rót ra ÷ñc tèc ë chuyºn ëng cõa vªt trong c¡c qu¡ tr¼nh â [3]. 2.2. Minh håa mët tr÷íng hñp cö thº Minh håa tr÷íng hñp hai vªt chuyºn ëng ng÷ñc chi·u vîi vªn tèc l¦n l÷ñt l  v~1 v  v~2 va ch¤m v o nhau. Sau va ch¤m, chóng chuyºn ëng còng chi·u v ~1 vîi 0 0 tèc ë l¦n l÷ñt l  v ~1 v  v~2 . Thíi gian x£y ra va ch¤m giúa hai vªt l  ∆t. Gia v~1 0 − v~1 tèc cõa xe câ khèi l÷ñng m1 l  a ~1 = , gia tèc cõa xe khèi l÷ñng m2 l  ∆t v~2 0 − v~2 a~2 = . º kh£o s¡t ành luªt III Newton, ta x²t mèi li¶n h» m1 a ~1 = −m2 a~2 ∆t v~1 0 − v~1 v~2 0 − v~2 hay m1 = −m2 . Tø â suy ra m1 (v ~1 0 − v~1 ) = −m2 (v~2 0 − v~2 ). Chi¸u ∆t ∆t l¶n h÷îng cõa v ~1 ta ÷ñc: m1 (v~1 0 − v~1 ) = −m2 (v~2 0 + v~2 ). Trong TN chån vªt m1 câ khèi l÷ñng g§p æi vªt m2 . Khi â, ta ph£i so s¡nh m1 ∆v2 v~2 0 + v~2 hai t¿ sè v  = 0 . m2 ∆v1 v~1 − v~1 TN ÷ñc bè tr½ nh÷ c¡c h¼nh v³ sau: Tr÷îc va ch¤m Trong va ch¤m Sau va ch¤m H¼nh 1. Th½ nghi»m hai vªt chuyºn ëng ng÷ñc chi·u va ch¤m nhau o¤n phim câ ë d i 0,32 gi¥y, ÷ñc chia th nh 9 h¼nh £nh (9 frames) li¶n ti¸p, kho£ng thíi gian giúa 2 £nh li¶n ti¸p l  0,04 gi¥y. 34
  4. Sû döng ph¦n m·m Flash hé trñ d¤y håc c¡c ki¸n thùc v· ành luªt III Newton... H¼nh 2. Giao di»n ph¦n m·m th½ nghi»m hai vªt chuyºn ëng ng÷ñc chi·u va ch¤m nhau 2.2.1. Giao di»n ph¦n m·m [1] 1mƒnh cõa o¤n phim. 2mVà tr½ hai xe tr¶n »m kh½ ùng vîi thíi iºm ban ¦u. 3mTh÷îc m¨u (th÷îc chu©n-câ t¿ l» tr¶n m n h¼nh b¬ng t¿ l» thüc cõa b«ng »m kh½). 4mTh÷îc dâng. °t chuët v o và tr½ th÷îc dâng, rçi dàch chuyºn ¸n và tr½ vªt tr¶n £nh th¼ ta s³ x¡c ành ÷ñc và tr½ t÷ìng ùng cõa vªt tr¶n th÷îc chu©n. 5mChuyºn ¸n £nh (frame) ti¸p theo cõa o¤n phim. Méi l¦n k½ch v o th¼ cët thíi gian t(s) tü cëng thíi gian v o 0,04 gi¥y. Ð méi và tr½ cõa vªt, ta l§y th÷îc dâng 4mº x¡c ành to¤ ë cõa vªt tr¶n th÷îc v  ghi v o cët S1, S2 t÷ìng ùng. Vªt b¶n tr¡i l  vªt 1 ùng vîi cët S1, vªt b¶n ph£i l  vªt 2 ùng vîi cët S2. 6mT¤m døng ch÷ìng tr¼nh. 7mLòi l¤i mët £nh º l§y dú li»u çng thíi xâa kho£ng thíi gian t(s), tåa ë S1, S2 t÷ìng ùng vîi £nh â. 8mCh¤y to n bë o¤n phim. Chóng ta s³ ÷ñc quan s¡t sü di¹n ra cõa to n bë TN. C¡c æ thíi gian t(s), S1, S2 v¨n ÷ñc º trèng. Khi o¤n phim ch¤y, muèn døng o¤n phim º quan s¡t th¼ k½ch chuët v o 35
  5. T÷ðng Duy H£i m m nót 6 . N¸u muèn o¤n phim ch¤y ti¸p l¤i k½ch chuët v o nót 8 . 9mXû l½ k¸t qu£ th½ nghi»m sau khi l§y ÷ñc sè li»u. Ph¦n m·m s³ l§y sè li»u ð c¡c cët t(s), S1, S2 º t½nh vªn tèc tùc thíi v  v³ ç thà vªn tèc, ÷íng i. m 10 X¡c ành và tr½ (S1;t) tr¶n ç thà S-t. m 11 X¡c ành và tr½ (S2;t) tr¶n ç thà S-t. m ∆v2 v 0 + v2 12 T½nh t¿ sè vªn tèc = 2 sau khi ¢ x¡c ành vªn tèc cõa vªt. So ∆v1 v1 − v10 m1 s¡nh t¿ sè n y vîi t¿ sè ¢ bi¸t ta rót ra k¸t luªn. m2 m 13 ÷a v· và tr½ £nh ¦u ti¶n cõa o¤n phim v  xo¡ h¸t dú li»u cõa c¡c cët S1, S2, t(s) º b­t ¦u l m l¤i TN. 2.2.2. Qu¡ tr¼nh l§y sè li»u cõa TN trong ph¦n m·m m Méi l¦n k½ch v o nót 5 ta dàch th÷îc l§y mèc nh÷ sau: To¤ ë ghi v o cët S2 Nhªp v o c¡c æ t÷ìng ùng B£ng sè li»u H¼nh 3. Qu¡ tr¼nh l§y sè li»u K½ch v o nót x¡c nhªn º ph¦n m·m nhªn k¸t qu£ b£ng sè li»u tr¶n. K½ch v o nót V³ ç thà S1 Nhªp h» sè a v  b v o c¡c a l  vªn tèc cõa vªt tr÷îc va º v³ ç thà S1  t æ t÷ìng ùng rçi gã Enter ch¤m v1 = 277cm/s H¼nh 4. Qu¡ tr¼nh v³ ç thà Ti¸p töc vîi o¤n ç thà thù 2 º t¼m vªn tèc sau va ch¤m. Ta t¼m ÷ñc vªn 36
  6. Sû döng ph¦n m·m Flash hé trñ d¤y håc c¡c ki¸n thùc v· ành luªt III Newton... tèc cõa vªt 1 sau va ch¤m l  v10 = 85cm/s. Ta nhªp hai sè li»u v o ph¦n m·m ð hai æ ¢ ch¿ ra tr¶n £nh. Rçi k½ch v o nót Trð l¤i º ti¸p töc nghi¶n cùu vªt 2. Vªn tèc cõa vªt 2 tr÷îc va ch¤m: Vªn tèc vªt 2 sau va ch¤m: v2 = 126.5cm/s v20 = 259cm/s H¼nh 5. Giao di»n t½nh vªn tèc cõa vªt 2 Nh§n v o nót Trð l¤i, v  k½ch v o nót Kiºm chùng. K½ch v o nót T½nh ta ÷ñc K½ch v o nót SO SNH ta Tø ¥y ta rót ra ÷ñc nëi ∆v1 v  ∆v2 . ÷ñc t¿ sè ∆v2 /∆v1 dung ành luªt. H¼nh 6. Giao di»n rót ra ành luªt III Newton Sû döng ph¦n m·m n y, tæi ¢ kh£o s¡t ÷ñc 10 tr÷íng hñp n¶u tr¶n. Trong mët ti¸t håc 45 phót tæi câ thº chån ÷ñc 3 ph÷ìng ¡n TN trong 10 ph÷ìng ¡n tr¶n º ti¸n h nh. 3. K¸t luªn Ph¦n m·m n y ¢ ÷ñc ÷a v o thüc nghi»m d¤y håc b i ành luªt III Newton ð lîp 10 tr÷íng THPT chuy¶n Nguy¹n Hu» th nh phè H  æng, H  Nëi. Thüc nghi»m s÷ ph¤m b÷îc ¦u cho th§y ph¦n m·m n y l m t«ng hùng thó håc tªp cõa HS, n¥ng cao ch§t l÷ñng c¡c ki¸n thùc cõa HS v· ành luªt III Newton. 37
  7. T÷ðng Duy H£i T€I LI›U THAM KHƒO [1] Ph¤m Xu¥n Qu¸, Nguy¹n Thà Thu H , 2008. X¥y düng th½ nghi»m £o d¤y håc nëi dung Nghi¶n cùu chuyºn ëng rìi tü do. X¡c ành gia tèc rìi tü do thuëc ch÷ìng tr¼nh  o t¤o gi¡o vi¶n Vªt l½. Tªp ch½ Gi¡o döc, sè 184, tr. 44-47. [2] Ph¤m Xu¥n Qu¸, Nguy¹n Thà Thu H , 2007. Nghi¶n cùu x¥y düng th½ nghi»m thüc h nh PPGD Vªt l½ £o, hé trñ vi»c d¤y v  håc håc ph¦n Th½ nghi»m thüc h nh ph÷ìng ph¡p gi£ng d¤y Vªt l½ . T¤p ch½ Khoa håc Tr÷íng ¤i håc S÷ ph¤m H  Nëi, sè 3, tr. 40-43. [3] Nguy¹n Th¸ Khæi (Têng chõ bi¶n), Ph¤m Quþ T÷ (Chõ bi¶n), L÷ìng T§t ¤t, L¶ Ch¥n Hòng, Nguy¹n Ngåc H÷ng, Ph¤m ¼nh Thi¸t, Bòi Trång Tu¥n, L¶ Trång T÷íng, 2006. Vªt l½ 10. Nxb Gi¡o döc, H  Nëi. [4] Nguy¹n ùc Th¥m (Chõ bi¶n), Nguy¹n Ngåc H÷ng, Ph¤m Xu¥n Qu¸, 2002. Mët sè ph÷ìng ti»n d¤y håc hi»n ¤i trong d¤y håc vªt l½. Ph÷ìng ph¡p d¤y håc vªt l½ ð tr÷íng phê thæng. Nxb ¤i håc S÷ ph¤m, tr.225-285. ABSTRACT Using the Flash software in teaching Newton's third law in highschools The article presents the indispensability to build and to use the Flash soft- ware in teaching a binomial Newton's third law at high-school, in the tenth grade. This article summarizes the capacity for using software, it focuses on analysing one concrete example of these capacities. The author has also experimented pedagogic methods to affirm the effects of the software. Both the teacher and student can use this software to improve quality of knowledge of the lesson Newton's third law. 38
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2