intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Địa chất Và tài nguyên dầu khí Việt Nam - Chương 2

Chia sẻ: Nguyễn Kim Lượng | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:24

367
lượt xem
146
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Lịch sử hoạt động liên quan đến địa chất, thăm dò, khai khoáng, chế biến và sử dụng tài nguyên khoáng sản ở Việt Nam ở những mức độ khác nhau gắn liền với quá trình phát triển từ thời nguyên thuỷ đến nay đã được ghi nhận qua nhiều di tích khảo cổ và sử liệu.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Địa chất Và tài nguyên dầu khí Việt Nam - Chương 2

  1. 2 Chöông Hoaït ñoäng ñieàu tra ñòa chaát, thaêm doø vaø khai thaùc daàu khí
  2. Chöông 2. Hoaït ñoäng ñieàu tra ñòa chaát, thaêm doø vaø khai thaùc daàu khí Lòch söû hoaït ñoäng lieân quan ñeán ñòa chaát, thaêm doø, khai khoaùng, cheá bieán vaø söû duïng taøi nguyeân khoaùng saûn ôû Vieät Nam ôû nhöõng möùc ñoä khaùc nhau gaén lieàn vôùi quaù trình phaùt trieån töø thôøi nguyeân thuyû ñeán nay ñaõ ñöôïc ghi nhaän qua nhieàu di tích khaûo coå vaø söû lieäu. 1. Thôøi kyø tieàn söû Duïng cuï, di vaät coå baèng ñaù töø caùc thôøi thoáng keâ qua caùc trieàu ñaïi ñeán theá kyû 19 ñaõ ñaïi ñoà ñaù cuõ ñöôïc tìm thaáy ôû nuùi Ñoï (Thanh coù treân 150 moû ñöôïc khai thaùc ôû Vieät Nam Hoaù), ñoà ñaù giöõa cuûa vaên hoaù Hoaø Bình roài goàm caùc kim loaïi cô baûn, saét vaø hôïp kim saét, ñeán ñoà ñaù môùi thuoäc vaên hoaù Baéc Sôn caùch nhieân lieäu, khoaùng chaát coâng nghieäp (Phan ñaây khoaûng 100 nghìn naêm… chöùng toû ngöôøi Huy Leâ, 1963, Leâ Vaên Cöï, 1979-1983). Vieät coå ñaõ bieát khai thaùc cheá bieán nguyeân Qua nhöõng söû lieäu treân, caùc hoaït ñoäng lieäu khoaùng (Traàn Quoác Vöôïng, 1978). lieân quan ñeán ñòa chaát, khai khoaùng cuûa Vaøo thôøi Huøng Vöông caùch ñaây haøng ngöôøi Vieät ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng trình ñoä nhaát nghìn naêm, ngöôøi Laïc Vieät ñaõ chuyeån daàn ñònh raát ñaùng töï haøo. sang thôøi ñaïi ñoà ñoàng theå hieän qua caùc di 3. Thôøi kyø Phaùp thuoäc (1858-1945) chæ ôû Phuøng Nguyeân (Vónh Phuù), Quy Ñaït Töø khi thöïc daân Phaùp ñoå boä vaøo Ñaø (Quaûng Bình), Haï Long (Quaûng Ninh)… Naüng naêm 1856 ñeán suoát thôøi kyø ñoâ hoä (Ñaøo Duy Anh, 1964). Vieät Nam, caùc toå chöùc veà moû vaø ñòa chaát 2. Thôøi kyø phong kieán ñaõ ñöôïc thaønh laäp, ñieàu haønh vieäc ñieàu tra Thôøi ñaïi kim khí thôøi Huøng Vöông ñòa chaát vaø khai thaùc taøi nguyeân khoaùng phaùt trieån qua caùc giai ñoaïn ñoà ñoàng, ñoàng saûn cuûa nöôùc thuoäc ñòa. thau maø röïc rôõ nhaát laø vaên hoaù Ñoâng Sôn Sôû Moû Nam Kyø ñöôïc thaønh laäp vaøo khoaûng theá kyû 13 tröôùc coâng nguyeân, trong naêm 1868, roài ñeán Nha Moû Ñoâng Döông- ñoù coù troáng ñoàng noåi tieáng (Haø Vaên Phuøng, 1884, Coâng ty Than Baéc Kyø - 1888, Sôû Ñòa 1981). chaát Ñoâng Döông-1898 (treân giaáy tôø laø Vaøo caùc trieàu ñaïi phong kieán Ñinh, Leâ, naêm 1894) thuoäc Nha Canh noâng vaø thöông Lyù, Traàn, Leâ… ñeán trieàu Nguyeãn, tuy nhieàu maïi Ñoâng Döông, ñeán naêm 1904 thuoäc Ban naêm lieàn phaûi choáng ngoaïi xaâm, nhöng Coâng chính cuûa Sôû Moû, naêm 1921 nhaäp vieäc khai thaùc vaø söû duïng taøi nguyeân vaãn vaøo Nha Moû Ñoâng Döông, naêm 1939 thuoäc ñöôïc môû mang ngaøy caøng nhieàu. Soá lieäu Ban Toång Thanh tra Moû vaø Kyõ ngheä Ñoâng 13
  3. Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam 1927-1952; Saurine E., 1930-1970;…) ñaëc Döông (Saurrin E., 1951; Hoaøng Thò Thaân, bieät laø coâng taùc ñieàu tra khai thaùc taøi nguyeân 1973). khoaùng saûn ñöôïc baét ñaàu raát sôùm (Arnoux Treân thöïc teá, töø theá kyû 16, 17 ñaõ coù E., 1854-1855; Fuchs E., Saladin E., 1882; nhöõng nhaø buoân, cha coá phöông Taây ñeán Sarran E., 1888, 1898; Bel JM., 1898-1901; Vieät Nam ñaõ coù nhöõng nhaän ñònh “ñaây laø Counilon H., 1899-1914; Beauverie E., moät vò trí caàn ñöôïc chieám laáy, vì chieám 1911; Bordeaux A., 1925-1928; Blondel F., ñöôïc vò trí naøy thì caùc thöông gia chaâu 1927-1952…) AÂu seõ thu ñöôïc moät nguoàn lôïi raát lôùn vôùi Naêm 1922 Vieän Haûi döông hoïc Ñoâng moät khaû naêng taøi nguyeân raát ñoãi doài daøo” Döông ñöôïc thaønh laäp. Töø naêm 1923-1927 (Alexandre de Rhodes, 1650]. Moät soá nhaø taàu De Lanesssan (Phaùp) ñaõ khaûo saùt ñoä ñòa chaát Phaùp nhö Arnoux E., 1852; Petiton saâu ñaùy bieån vaø thu thaäp maãu ñaùy ôû Bieån A., 1868-1895,… ñaõ coù nhöõng khaûo saùt thöïc Ñoâng. Naêm 1930 ngöôøi Phaùp ñaõ ño ñoä saâu, ñòa vaø coâng boá moät soá coâng trình ñòa chaát khaûo saùt ñòa hình caùc khu vöïc bieån noâng veà Nam Kyø, Ñoâng Döông; Fuchs E., Saladir ven bôø nhö vònh Baéc Boä, vònh Thaùi Lan, E., 1882 ghi cheùp veà thaêm doø caùc ñieåm caùc ñaûo Hoaøng Sa, Tröôøng Sa, Phuù Quoác. nhieân lieäu vaø kim loaïi ôû Ñoâng Döông,… Caùc coâng trình chuyeân saâu veà ñòa chaát Sôû Ñòa chaát Ñoâng Döông ñaõ nhanh choùng daàu khí raát ít so vôùi ñòa chaát khu vöïc noùi xuùc tieán vieäc ñieàu tra cô baûn laäp baûn ñoà ñòa chung vaø khoaùng saûn raén noùi rieâng. Tuy chaát ôû caùc tyû leä 1:4.000.000 (1882, 1928); nhieân caùc taøi lieäu coøn ñeå laïi cuõng ghi ñöôïc 1:2.000.000 (1928, 1931, 1937, 1952, 1971). nhöõng thoâng tin veà daàu khí ôû Vieät Nam vaø Tieáp theo laø vieäc laäp baûn ñoà ñòa chaát tyû leä Ñoâng Döông ñaõ bieát ñöôïc khaù sôùm. 1:100.000 treân caùc tôø Thaát Kheâ (1907), Tuù Vaøo naêm 1901 ñaõ khoan moät vaøi gieáng Leä (1910), Baéc Haø, Haø Giang, Malipo, Yeân khoan taïi Ñaø Naüng nhöng khoâng gaëp khí Minh (1915), Cao Baèng (1924), Haï Lang chaùy töï nhieân. Naêm 1910 ñaõ khoan vaø ñaøo (1925), Vaïn Yeân (1929) nhöng do khoâng gieáng ôû vuøng nuùi Lòch -Yeân Baùi. Trong ñaït ñöôïc muïc tieâu vaø keùo daøi quaù laâu neân ñaõ cuoäc hoïp ngaøy 23-3-1914 cuûa Vieän Haøn chuyeån sang tyû leä 1:500.000 treân caùc tôø Haø laâm Khoa hoïc Phaùp D. Launay ñaõ trình baøy Noäi (1927-1937), Vinh (1928), Cao Baèng ghi cheùp cuûa P. Durandin “Veà söï coù theå toàn (1930), Hueá (1935), Ñaø Naüng (Tourane) taïi moû daàu khí ôû Ñoâng Döông thuoäc Phaùp (1935), Nha Trang (1937), Saøi Goøn (1937), theo caùc chæ daãn ñòa danh” [4]. Quy Nhôn (1942), Khong (1942), Montzeu Vaán ñeà daàu moû ôû Baéc Boä vaø nhöõng (1942), Vónh Long (1962). vuøng coøn laïi thuoäc Ñoâng Döông ñaõ ñöôïc Ngoaøi coâng vieäc laäp baûn ñoà ñòa chaát, neâu roõ trong baùo caùo chung veà coâng ngheä, nghieân cöùu coå sinh, ñòa taàng (Zeiller R., nhaân cuoäc thanh tra caùc nöôùc thuoäc ñòa vaøo 1886-1903; Mansuy H., 1908-1921; Colani thaùng 3/1922 goàm nhöõng vuøng chính nhö M., 1916-1927; Fontain H., 1954-1994), sau [8, 9,18]: thaïch hoïc (Lacroix A., 1893-1935); kieán taïo 1. Beå traàm tích Ñeä Tam Ñoàng Ho (Quaûng (Deprat J., 1911-1917, Dussault L., 1921- Ninh) chöùa caùc væa than lignit ñang 1929; Jacob CH., 1920-1932; Fromaget J., 14
  4. Chöông 2. Hoaït ñoäng ñieàu tra ñòa chaát, thaêm doø vaø khai thaùc daàu khí Hình 2.1. Maët caét ñòa chaát qua vuøng nuùi Lòch (theo Pierre Viennot, 1922) ñöôïc khai thaùc vaø ñaù phieán daàu daøy Vaøo naêm 1910, Nha Moû Ñoâng Döông khoaûng 15 m, khi chöng caát cho 3-8% ñaõ tieán haønh khaûo saùt ñòa chaát, thi coâng daàu khoaùng (huile mineùrale) boác chaùy moät soá coâng trình haøo, hoá ôû thöôïng deã daøng coù theå söû duïng laøm chaát ñoát khi nguoàn Ngoøi AÙc, Ngoøi Giao, ñaëc bieät laø troän vôùi lignit. khoan ôû söôøn phía Ñoâng Nuùi Lòch ñeán 2. Traàm tích Ñeä Tam ôû Tuyeân Quang. ngaøy 12/1/1911 ñaõ tôùi ñoä saâu 52 m vaø Treân maùi lôùp lignit coøn gaëp ñaù phieán ôû ñoaïn 35 m ñaõ xuyeân qua lôùp caùt keát seùt-voâi maøu soâcoâla, khi chöng caát cho maøu ñen coù muøi daàu moû nhöng sau ñoù ra caùc daàu khoaùng tyû leä khaùc nhau. Hai ñaõ ngöøng boû. (La question du peùtrole, thaønh taïo treân raát gioáng nhau, nhöng caùc 1922; Viennot P., 1924). Sau ñoù vaøo beå ñoù raát haïn cheá neân tröõ löôïng caùc ñaù naêm 1922 theo ñeà xuaát cuûa Guidon phieán sô boä thaáy raèng khoù maø xaây döïng Lavalleùe thuoäc Sôû Moû ôû Haø Noäi Piere ñöôïc moät nhaø maùy daàu ôû nöôùc thuoäc Viennot ñaõ cuøng vôùi oâng ta khaûo saùt laïi ñòa naøy. Tuy vaäy, söï toàn taïi caùc lôùp ñaõ vuøng Nuùi Lòch, Ngoøi Ac, Ngoøi Giao laäp phieán chöùa bitum khoâng coù nghóa laø daáu baûn ñoà taøi lieäu thöïc teá tyû leä 1:50.000 vaø hieäu cho söï toàn taïi khoaùng daàu ôû nhöõng maët caét ñòa chaát qua ñænh Nuùi Lòch (242 vuøng naøy. m) vaø göûi maãu phaân tích taïi Phoøng thí 3. Traàm tích Paleozoi ôû vuøng nuùi Lòch, nghieäm cuûa Sôû Moû cho keát quaû coù caùc höõu ngaïn soâng Hoàng, phía Nam thò xaõ hôïp chaát hydrocarbon [9]. Trong baùo Yeân Baùi 3-4 km coù daûi ñaù voâi nöùt neû, caùo veà “Nghieân cöùu moû daàu Yeân Baùi..” graphit hoaù bieåu hieän hydrocarbon xaâm taïi Hoäi nghò cuûa Hoäi Ñòa chaát Phaùp vaøo nhieãm taïo thaønh moùng cuûa beå traàm tích ngaøy 1/12/1924 do F. Delafond laøm soâng-hoà Ñeä Tam daøy khoaûng 1.000 m chuû toaï, P. Viennot, 1924 [19] ñaõ ñieåm bò uoán neáp ôû Yeân Baùi doïc thung luõng qua caùc nghieân cöùu veà ñòa chaát cuûa soâng Hoàng (Viennot P., 1924, Sarran Beauverie E., 1911, Zeiller R., 1893, E., 1899; Fromaget J., 1941) Dussault L., 1922, 1929 lieân quan ñeán 15
  5. Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam ñaù granit khi thuyû trieàu ruùt xuoáng. Daàu thu ñöôïc do chöng caát dung dòch maøu naâu, naëng coù thuoäc tính Parafin vaø chæ soá khuùc xaï laø 1,425 ôû nhieät ñoä 280 C. OÂng ta cho raèng daáu hieäu giaû ñònh coù söï toàn taïi daàu trong traàm tích vuõng vònh ôû saâu döôùi traàm tích hieän ñaïi vaø khoâng Hình 2.2. Maët caét ñòa chaát qua ñieåm loä daàu nuùi Lòch (theo Baùo caùo Sôû moû Ñoâng Döông, 1922) nghi ngôø gì noù thuoäc Neogen, hoaëc coù vuøng Yeân Baùi goàm caùc thaønh taïo bieán theå laø phaàn thaáp cuûa Ñeä Töù. chaát, caùc traàm tích Paleozoi vaø beå Ñeä Taïi ñaây, vaøo naêm 1944, ngöôøi Phaùp Tam coù nhaän ñònh söï xuaát loä daàu ôû ñaây, ñaõ tieán haønh khoan thaêm doø caùc vuøng tuy khoâng coù khaû naêng toàn taïi moät moû phía Taây Hoäi Loäc, Ñoâng Kyø Sôn thuoäc daàu nhöng coù theå ñaây laø daáu hieäu toát vònh Quy Nhôn ñeán ñoä saâu 40 m gaëp ñaù cho coâng taùc tìm kieám daàu moû ôû xöù sôû moùng granit vaø treân ñoù laø lôùp buøn caùt naøy (Hình 2.1 vaø hình 2.2). bieån maøu xaùm nhöng khoâng phaùt hieän 4. Vuøng Tourane (Ñaø Naüng) ngöôøi ta ñaõ ra daàu. Sau ñoù vaøo naêm 1945 ngöôøi thoâng baùo veà söï toàn taïi caùt keát chöùa Nhaät cuõng tieán haønh khoan theâm moät daàu moû vaø ñöôïc xaùc nhaän cuûa nhaø thaêm soá gieáng nhöng cuõng khoâng cho ñieàu gì doø (Prospecteur) ñieàu tra cho bieát ñaõ môùi [5]. Ñeán naêm 1957, Saurin E. trôû coù daàu khoaùng roø ræ trong 20 naêm qua laïi nghieân cöùu ñieåm daàu naøy gaàn laøng töø khi laøm caùc neàn moùng coâng trình ôû Hoäi Loäc beân döôùi lôùp caùt bieån 20 cm laø vuøng naøy vaø trong maãu caùt ñöôïc phoøng lôùp buøn caùt maøu ñen, muøi thoái coù nhöõng thí nghieäm cho keát quaû coù leõ laø hoãn hôïp vaùng daàu loang treân lôùp buøn sapropel cuûa hydrocarbon [8]. phong phuù nhöõng maûng vuïn thöïc vaät Veà phöông dieän ñòa chaát neáu söï toàn taïi (taûo) nhö laø ñaù meï cuûa daàu phaân taùn, hydrocarbon laø coù khaû naêng trong beå raûi raùc ôû vònh Quy Nhôn. Töø nhöõng keát Mesozoi Noâng Sôn ôû Taây Nam Ñaø Naüng quaû nghieân cöùu môùi naøy, coäng vôùi taøi thì noù laïi ít coù khaû naêng ôû gaàn thaønh phoá lieäu thaêm doø 1944, Saurin E., 1964 laïi naøy nôi ngöôøi ta chæ bieát ngoaøi boài tích coù nhaän ñònh raèng daàu ôû ñaây khoâng hieän taïi laø ñaù bieán chaát keát tinh, vieäc phaûi töø traàm tích Neogen hay Ñeä Töù coå keùo daøi cuûa beå naøy döôùi nhöõng boài tích maø chính laø lôùp buøn Sapropel giaøu muøn coù leõ khoaûng 10 km ôû phía Nam Ñaø thöïc vaät ôû vònh Quy Nhôn. Naüng. 4. Thôøi kyø töø Caùch maïng thaùng 8 (1945) 5. Ñieåm loä daàu ôû vuøng ñaàm Thò Naïi ôû Quy ñeán nay Nhôn ñöôïc phaùt hieän vaøo naêm 1920 vaø Saurin E., 1944 moâ taû ôû laøng Hoäi Loäc, 4.1. Giai ñoaïn 1945-1954 chaân phía Taây nuùi Eo Vöôïc nôi bôø bieån Caùch maïng Thaùng 8 (1945) ñaõ ñöa Vieät doác ñöùng coù daàu ræ loä ra loang treân beà maët buøn, caùt laáp ñaày caùc khe nöùt trong Nam töø moät nöôùc thuoäc ñòa trôû thaønh moät 16
  6. Chöông 2. Hoaït ñoäng ñieàu tra ñòa chaát, thaêm doø vaø khai thaùc daàu khí nöôùc ñoäc laäp. Chính phuû Vieät Nam Daân chuû Moät khoái löôïng to lôùn caùc coâng trình Coäng hoaø ñaõ toå chöùc laïi ngaønh ñòa chaát vaø khaûo saùt ñòa chaát, tìm kieám, thaêm doø vaø khai moû. thaùc caùc khoaùng saûn ñaõ ñöôïc hoaøn thaønh trong giai ñoaïn naøy. Ñoäc giaû coù theå tìm hieåu Naêm 1945 Nha Kyõ ngheä, Sôû Toång trong “Thö muïc ñòa chaát Vieät Nam” (Cuïc Thanh tra Khoaùng chaát vaø Kyõ ngheä ñöôïc Ñòa chaát vaø Khoaùng saûn Vieät Nam. Haø Noäi thaønh laäp tröïc thuoäc Boä Quoác daân Kinh teá. 1998); chaúng haïn nhö “Ñòa chaát mieàn Baéc Naêm 1946 Sôû Ñòa chaát vaø Sôû Khoaùng chaát Vieät Nam” vaø baûn ñoà ñòa chaát mieàn Baéc ñöôïc taùch ra nhöng vaãn naèm trong Boä Quoác Vieät Nam (1965) (do Dovjikov A.E. chuû daân Kinh teá. bieân. 1965); “Baûn ñoà ñòa chaát Vieät Nam Trong khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp phaàn mieàn Baéc tyû leä 1:1.000.000” (do Traàn (1945-1954) chæ coù moät soá hoaït ñoäng ñòa Vaên Trò chuû bieân. 1973)… Döôùi ñaây chuùng chaát vaø moû vôùi quy moâ nhoû ñöôïc tieán haønh toâi chæ neâu caùc hoaït ñoäng lieân quan ñeán ñòa nhaèm phuïc vuï tröïc tieáp cho quoác phoøng vaø chaát daàu khí. daân sinh. Naêm 1956 Vieän syõ Griaznov N.K. (Lieân Trong vuøng Phaùp taïm chieám, Sôû Ñòa Xoâ cuõ) nhaän ñònh mieàn Baéc Vieät Nam coù chaát Ñoâng Döông ñöôïc ñöa vaøo Trung taâm trieån voïng daàu khí. Töø 1959-1961 Kitovani nghieân cöùu khoa hoïc vaø kyõ thuaät töø naêm S.K. cuøng vôùi caùc ñoàng nghieäp Vieät Nam 1951, sau ñoù chuyeån vaøo Saøi Goøn töø naêm ñaõ nghieân cöùu taøi lieäu cuûa caùc nhaø ñòa chaát 1954 ñaët trong Toång Nha Moû, Coâng nghieäp Phaùp, khaûo saùt 11 tuyeán khoaûng 25.000 km vaø Thuû coâng nghieäp thuoäc Boä Keá hoaïch loä trình ñaõ hoaøn thaønh baùo caùo “Ñòa chaát vaø sau thuoäc Boä Taøi chính vaø Kinh teá quoác vaø trieån voïng daàu khí ôû Vieät Nam Daân chuû daân. Hoaït ñoäng ñòa chaát khoâng coù gì nhieàu, Coäng hoaø” [13]. Ñaây laø coâng trình toång hôïp ngoaøi vieäc moät soá nhaø ñòa chaát Phaùp nhö ñaàu tieân veà ñòa chaát vaø ñaùnh giaù trieån voïng Fromaget J., Saurin E.,… coâng boá moät soá daàu khí ôû Vieät Nam. Theo taùc giaû, mieàn coâng trình nghieân cöùu ñòa chaát ôû Laïng Sôn, Baéc Vieät Nam coù 4 vuøng trieån voïng (Hình Haûi Phoøng… vaø ôû moät soá hoøn ñaûo, … ñaùng 2.3): keå laø vieäc taùi baûn coâng trình baûn ñoà ñòa chaát 1. Vuøng truõng giöõa nuùi tam giaùc chaâu Ñoâng Döông tyû leä 1:2.000.000 do Fromaget soâng Hoàng. J., Saurin E., thaønh laäp (1952). 2. Vuøng ñöôïc caáu taïo bôûi caùc traàm 4.2. Giai ñoaïn 1954-1975 tích luïc nguyeân Mesozoi treân neàn a. Mieàn Baéc Vieät Nam Caledoni bò bieán chaát Paleozoi sôùm. Sau khi mieàn Baéc Vieät Nam ñöôïc giaûi 3. Vuøng ñöôïc caáu taïo bôûi traàm tích luïc phoùng (1954), Chính phuû Vieät Nam ñaåy nguyeân Mesozoi treân taàng Hercyni bò maïnh hoaït ñoäng ñòa chaát vaø moû vôùi söï giuùp luùn chìm khoâng saâu. ñôõ cuûa Lieân Xoâ (cuõ), Trung Quoác vaø caùc 4. Vuøng ñöôïc caáu taïo bôûi traàm tích luïc nöôùc Ñoâng AÂu. Chính phuû ñaëc bieät quan nguyeân Paleozoi giöõa-treân. taâm ñeán vieäc ñaøo taïo chuyeân gia trong nöôùc Ngaøy 27-11-1961 Ñoaøn Ñòa chaát 36 tröïc vaø göûi ñi ñaøo taïo ôû nöôùc ngoaøi. thuoäc Toång cuïc Ñòa chaát ñöôïc thaønh laäp. 17
  7. Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam Hình 2.3. Baûn ñoà sô löôïc veà trieån voïng daàu moû vaø khí thieân nhieân mieàn Baéc Vieät Nam Ngaøy 9-10-1969 Chính phuû kyù quyeát ñònh ñoäng tìm kieám thaêm doø daàu khí ôû mieàn Baéc soá 203/CP thaønh laäp Lieân ñoaøn Ñòa chaát Vieät Nam ñöôïc trieån khai moät caùch maïnh 36. Ñaây laø ñôn vò ñòa chaát ñaàu tieân ñöôïc meõ, ñoàng boä vôùi toå hôïp caùc phöông phaùp toå chöùc ñeå tieán haønh khaûo saùt, tìm kieám vaø ñòa chaát, ñòa vaät lyù, ñòa hoaù, khoan veõ baûn thaêm doø daàu khí ôû Baéc Vieät Nam. Baét ñaàu ñoà, khoan caáu taïo, thoâng soá, tìm kieám thaêm töø ñaây vôùi söï quan taâm chæ ñaïo cuûa Chính doø ôû vuøng truõng Haø Noäi vaø sau naøy laø vuøng phuû, söï giuùp ñôõ cuûa Lieân Xoâ (cuõ), hoaït truõng An Chaâu. (Hình 2.4). 18
  8. Chöông 2. Hoaït ñoäng ñieàu tra ñòa chaát, thaêm doø vaø khai thaùc daàu khí Hình 2.4. Khaûo saùt ñòa chaát taïi vuøng An Chaâu (aûnh tö lieäu) Ñaõ tieán haønh khaûo saùt töø haøng khoâng Haø Noäi vôùi chieàu saâu caùc gieáng khoan töø tyû leä 1:200.000 treân toaøn mieàn Baéc Vieät 150 m ñeán 1.200 m vôùi toång soá khoaûng 20 Nam (Ivanhiukov I.D. 1961). Ño troïng löïc nghìn meùt khoan. Coâng taùc khoan saâu baét tyû leä 1: 200.000 treân dieän tích 12000 km2 ñaàu töø naêm 1970 vôùi gieáng khoan thoâng vuøng truõng Haø Noäi (Epsteâin N.V. 1961- soá 100 taïi Tieân Höng (Thaùi Bình) ñaït ñoä 1963); sau ñoù laø tyû leä 1: 500.000 treân toaøn saâu kyû luïc luùc baáy giôø (1970) laø 3.303 m. mieàn Baéc (Nguyeãn Hieäp 1964-1973); tyû leä Cho ñeán naêm 1975 ñaõ khoan ñöôïc 7 gieáng 1:200.000 ôû vuøng truõng An Chaâu vaø vuøng khoan saâu vôùi toång 17684 m khoan. Gieáng truõng Ninh Bình, tyû leä 1:50.000 vaø 1:25.000 khoan 61 ôû caáu taïo Tieàn Haûi “C” ñaõ phaùt ôû Ñoâng Nam vuøng truõng Haø Noäi (Nguyeãn hieän doøng khí laãn condensat coâng nghieäp töø Hieäp, Giang Coâng Thònh 1965-1973). caùt keát thuoäc heä taàng Tieân Höng. Coâng taùc thaêm doø ñòa chaán baét ñaàu töø Coù theå noùi raèng keát quaû khaûo saùt ñòa naêm 1962 vôùi phöông phaùp phaûn xaï ñöôïc chaát, ñòa vaät lyù vaø khoan trong giai ñoaïn tieán haønh 2.260 km ôû Ñoâng Nam vuøng truõng naøy ñaõ cho thaáy böùc tranh toaøn caûnh caáu Haø Noäi (Macsiutova, Hoà Ñaéc Hoaøi, Tröông truùc ñòa chaát cuûa mieàn Baéc Vieät Nam lieân Minh), 232 km tuyeán khuùc xaï (Nguyeãn Trí quan ñeán vieäc ñaùnh giaù trieån voïng daàu khí; Lieãn). vaø ñaëc bieät caáu truùc ñòa chaát saâu beân döôùi Coâng taùc thaêm doø ñieän ñöôïc baét ñaàu lôùp phuû traàm tích Ñeä Töù khaù daøy cuûa vuøng töø naêm 1964 vôùi treân 1.532 km tuyeán chuû truõng Haø Noäi laàn ñaàu tieân ñöôïc nghieân yeáu taäp trung ôû Ñoâng Nam vuøng truõng Haø cöùu; ñaõ phaùt hieän ñöôïc nhöõng heä thoáng Noäi (Pornhiagin M.A., Taêng Möôøi, Nguyeãn ñöùt gaõy phöùc taïp (soâng Chaûy, soâng Hoàng, Taán Kích…). soâng Loâ, Vónh Ninh…), caùc daûi naâng Kieán Coâng taùc khoan caáu taïo ñöôïc baét ñaàu töø Xöông-Tieàn Haûi, caùc vuøng suït luùn Ñoâng naêm 1962 taäp trung chuû yeáu ôû vuøng truõng Quan, Phöôïng Ngaõi coù chieàu daøy traàm tích 19
  9. Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam Hình 2.6. Gieáng khoan thaêm doø phaùt hieän khí Hình 2.5. Gieáng khoan thaêm doø ôû chaâu thoå ñaàu tieân ôû Tieàn Haûi C Mieàn Voõng Haø Noäi soâng Hoàng (aûnh tö lieäu) (aûnh tö lieäu) Ñeä Tam vöôït treân 3 km, cuõng ñaõ phaùt hieän ñieän) vaø moät vaøi gieáng khoan caáu taïo tìm nhieàu caáu taïo ña daïng chòu taùc ñoäng cuûa kieám cuõng ñöôïc trieån khai ôû vuøng truõng caùc hoaït ñoäng kieán taïo maïnh meõ… Mesozoi An Chaâu (Nguyeãn Quang Haïp, Caùc nghieân cöùu veà thaïch hoïc, traàm tích, 1965-1967; Nguyeãn Hieäp, 1972; Traàn Ngoïc coå sinh (vi coå sinh, baøo töû phaán hoa…) ñaõ Toaûn, 1974), caùc keát quaû ñaõ ñöôïc toång ñöôïc trieån khai (Traàm tích vaø ñieàu kieän hôïp trong baùo caùo “Caáu truùc ñòa chaát vaø thaønh taïo traàm tích Neogen-Ñeä Töù mieàn trieån voïng chöùa daàu vuøng truõng An Chaâu” truõng Haø Noäi. Gloveânok V.K., Leâ Vaên (1967-1970) do Ngoâ Thöôøng San chuû bieân. Chaân. 1966,..) trong ñoù phaûi keå ñeán coâng Song moät soá chuyeân gia ñòa chaát (Makarov. trình toång hôïp taøi lieäu ñaàu tieân laø baùo caùo 1972) laïi cho raèng vuøng naøy khoâng coù trieån “Caáu truùc ñòa chaát vaø trieån voïng daàu khí voïng daàu khí vì caáu truùc ñòa chaát vuøng naøy cuûa mieàn truõng Haø Noäi” cuûa Kisliakov khoâng thuaän lôïi cho khaû naêng sinh, chöùa, V.N., Golovenok V.K. (1970). Trong giai chaén daàu khí. ñoaïn naøy ñaõ hình thaønh daàn quan ñieåm trieån b. Mieàn Nam Vieät Nam voïng daàu khí ôû vuøng truõng Haø Noäi taêng daàn Trong khi ôû mieàn Baéc Vieät Nam hoaït veà phía bieån. ñoäng ñòa chaát noùi chung vaø tìm kieám thaêm Ngoaøi vuøng truõng Haø Noäi, coâng taùc doø daàu khí noùi rieâng ñöôïc ñaåy maïnh thì ôû khaûo saùt ñòa chaát, ñòa vaät lyù (troïng löïc vaø 20
  10. Chöông 2. Hoaït ñoäng ñieàu tra ñòa chaát, thaêm doø vaø khai thaùc daàu khí mieàn Nam Vieät Nam chính quyeàn Saøi Goøn Bosum W.E., Kind E.G., Hoà Maïnh Trung khoâng tieán haønh gì nhieàu hoaït ñoäng ñòa chaát nghieân cöùu caáu truùc chaâu thoå Meâkoâng döïa treân ñaát lieàn, ngoaøi vieäc moät soá nhaø ñòa chaát treân taøi lieäu töø haøng khoâng cho raèng ôû caùc Phaùp nhö Saurin E., Fontaine H. vaø moät soá boàn traàm tích Caàn Thô, Caø Mau traàm tích nhaø ñòa chaát Vieät Nam nhö Taï Traàn Taán, daøy töø 3-5 km. Caùc traàm tích Lias, Trias vaø Nguyeãn Lan Tuù, Hoaøng Thò Thaân, Traàn coù theå treû hôn cuøng vôùi ñaù voâi Permi coù theå Kim Thaïch, Nguyeãn An Cö… hoaëc chænh coù giaù trò tìm kieám daàu khí [1]. lyù caùc nghieân cöùu tröôùc ñaây hoaëc nghieân Ngaøy 1-12-1970 chính quyeàn Saøi Goøn cöùu veà kieán taïo, ñòa taàng, hoaù ñaù, suoái nöôùc ban haønh ñaïo luaät soá 011/70 aán ñònh vieäc noùng… ôû moät soá vuøng treân ñaát lieàn vaø moät tìm kieám khai thaùc daàu moû cuøng ñieàu kieän soá hoøn ñaûo. Cuõng ñaõ xuaát baûn moät soá tôø thueá khoaù vaø hoái ñoaùi. Thaùng 1-1971 Uyû baûn ñoà ñòa chaát tyû leä nhoû 1:500.000 (caùc tôø ban Quoác gia daàu moû ñöôïc thaønh laäp theo Nha Trang, Vónh Long, Saøi Goøn…), ñaùng keå saéc leänh soá 003-SLKT ngaøy 7-1-1971. Sau nhaát laø coâng trình cuûa Fontaine H., taùi baûn ñoù thaønh laäp Toång cuoäc daàu hoûa vaø khoaùng laàn thöù ba baûn ñoà ñòa chaát Ñoâng Döông tyû saûn. leä 1:2.000.000 do Fromaget J. vaø Saurin E. Thaùng 6-1971 Boä Kinh teá coâng boá Nghò ñònh soá 249/BKT/UBQGDH ngaøy 9-6-1971 thaønh laäp, coù hieäu ñính phaàn Nam vó tuyeán veà caáp quyeàn ñaëc nhöôïng tìm kieám thaêm 17 (1971) vaø Töø ñieån ñòa taàng Ñoâng Döông doø daàu moû taïi theàm luïc ñòa Vieät Nam Coäng cuûa Saurin E., 1956 [23]. hoaø vaø quy ñònh cho ñaáu thaàu ñaëc nhöôïng. Naêm 1967, Sôû Haûi döông Hoa Kyø ño töø Toång coäng coù 61 loâ ñöôïc ñöa ra ñaáu thaàu. haøng khoâng treân toaøn mieàn Nam Vieät Nam Naêm 1972 coâng ty GSI (Geological tyû leä 1:250.000. Service Inc.) khaûo saùt 5.000 km ñòa chaán Naêm 1968 Boä Phaùt trieån haûi ngoaïi Anh 2D khu vöïc mieàn Trung vaø quaàn ñaûo Hoaøng tieán haønh khaûo saùt ñòa chaán khuùc xaï (khoaûng Sa. 290 km tuyeán) vaø phaûn xaï (370 km tuyeán) Thaùng 6-1973 coâng ty Robertson ngoaøi khôi khu vöïc ñaûo Thoå Chu, keát quaû cho bieát chieàu daøy traàm tích Mesozoi ôû ñaây Research International Limited (Anh) vaø coù theå tôùi 3-4 km [2]. Cuøng naêm coâng ty BEICIP (Bureau d’Etudes Industrielles et Alpine Geophysical Corporation ño 19.500 de Cooperation de l’Institut Francais du km tuyeán ñòa chaán vaø laáy maãu ôû Bieån Peùtrole - Phaùp) phoái hôïp laøm baùo caùo “Ñòa Ñoâng. chaát vaø khai thaùc hydrocarbon ôû ngoaøi khôi Naêm 1969-1970 coâng ty Ray Nam Vieät Nam” taäp trung ñaùnh giaù khaû Geophysical Mandrel khaûo saùt 12.121 km naêng sinh, chöùa, chaén, baãy ôû beå Cöûu Long, tuyeán ñòa chaán, töø vaø troïng löïc ôû theàm luïc vònh Thaùi Lan vaø beå Saøi Goøn [22]. ñòa Nam Vieät Nam. Cuøng thôøi gian naøy chính quyeàn Saøi Naêm 1969 Hoà Maïnh Trung döïa treân Goøn toå chöùc ñaáu thaàu ñôït 1 treân 8 loâ cho taøi lieäu töø haøng khoâng coâng boá “Khaûo löôïc 4 nhoùm coâng ty: Pecten Vieät Nam (loâ 06, caáu truùc ñoàng baèng soâng Cöûu Long vaø thaûo 07, 08. TLÑ); coâng ty Mobil Oil (loâ 03, 04 luaän veà vaán ñeà daàu moû” [11]. Sau ñoù (1971) TLÑ); coâng ty Sunningdale (loâ 01, 02.TLÑ) 21
  11. Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam vaø coâng ty ESSO (loâ 05 TLÑ) vôùi toång dieän ñòa chaán trong thôøi gian naøy leân tôùi 87.908 km. tích 57.223 km , trong ñoù 4 loâ ôû beå Cöûu 2 Cuoái naêm 1974 ñaàu 1975 coâng ty Pecten Long, 4 loâ ôû beå Nam Coân Sôn (Hình 2.7). vaø Mobil ñaõ khoan 6 gieáng tìm kieám treân 5 caáu taïo, trong ñoù coù 4 gieáng khoan vaø 1 gieáng chöa keát thuùc ôû beå Nam Coân Sôn, 1 gieáng khoan ôû beå Cöûu Long. Gieáng Hoàng-1X (loâ 8 TLÑ) ñaït chieàu saâu 1640 m, phaùt hieän daàu trong lôùp caùt keát nhöng khoâng coù giaù trò thöông maïi. Gieáng Döøa-1X (loâ 8 TLÑ) saâu 4.039 m gaëp daàu ôû ñoä saâu 3.048-3.352 m thöû væa cho löu löôïng 1.514 barel (240 m3) daàu/ngaøy vaø Hình 2.7. Döï ñònh ñaëc nhöôïng tìm kieám khai thaùc daàu khí (duøng trong nghò ñònh 164.000 m3 khí/ngaøy. goïi thaàu ngaøy 19/2/1974) Gieáng Baïch Hoå-1X (loâ 04 TLÑ) saâu Thaùng 4-1974 ñaáu thaàu ñôït 2 vôùi 9 loâ 3.026 m gaëp nhieàu lôùp caùt keát chöùa daàu cho 5 nhoùm coâng ty: coâng ty Mobil-Keiyo ôû ñoä saâu 2.750-2.860 m. Thöû væa cho löu (loâ 12A, 12B TLÑ); Pecten BHP (loâ 09 löôïng 2.400 barel (380 m3) daàu/ngaøy vaø TLÑ); IOL (loâ 10 TLÑ) Marathon (loâ 11 25.000 m3 khí/ngaøy. TLÑ), OMO (loâ 10, 14, 19, 23 TLÑ) vôùi Gieáng Döøa-2X (loâ 08 TLÑ) vôùi ñoä saâu dieän tích moãi loâ laø 4.500 km2 (Hình 2.8). 3.652 m ngaøy 1-4-1975, boû dôû khoan. Gieáng Mía-1X (loâ 06 TLÑ) saâu 3.353 m gaëp aùp suaát cao khoâng thöû væa ñöôïc. Gieáng Ñaïi Huøng-1X khoan ñeán ñoä saâu 1.829 m (thaùng 4/1975) thì boû dôû khoan. 4.3. Giai ñoaïn töø 1975 ñeán nay Sau khi Vieät Nam thoáng nhaát hai mieàn Nam Baéc (30-4-1975), Chính phuû Vieät Nam ñaåy maïnh coâng taùc ñòa chaát, tìm kieám thaêm doø khoaùng saûn noùi chung vaø ñaëc bieät laø tìm kieám thaêm doø daàu khí treân caû nöôùc. Ngaøy 3-9-1975 Toång cuïc Daàu moû vaø Khí ñoát Vieät Nam ñöôïc thaønh laäp tröïc thuoäc Hình 2.8. Khu vöïc hôïp ñoàng giai ñoaïn 1973-1975 Chính phuû. Thaùng 8-1977 Coâng ty Daàu khí Sau khi truùng thaàu caùc coâng ty ñaõ tieán quoác gia Vieät Nam goïi taét laø Petrovietnam haønh ño ñòa chaán vôùi maïng löôùi 8x8 km, ñöôïc thaønh laäp tröïc thuoäc Toång cuïc Daàu 4x4 km treân toaøn loâ vaø 2x2 km treân caùc khí. Thaùng 4-1990 Toång cuïc Daàu khí nhaäp dieän tích coù trieån voïng. Toång chieàu daøi ño vaøo Boä Coâng nghieäp naëng. Thaùng 7-1990 22
  12. Chöông 2. Hoaït ñoäng ñieàu tra ñòa chaát, thaêm doø vaø khai thaùc daàu khí Hình 2.9. Taøu ñòa chaán Bình Minh (aûnh tö lieäu) truõng Haø Noäi vaø vuøng nöôùc noâng ven bieån thaønh laäp Toång coâng ty Daàu khí Vieät Nam Thaùi Bình, Nam Ñònh (Giang Coâng Thònh, coù teân giao dòch quoác teá laø Petrovietnam. Phan Quang Quyeát 1976-1982); khaûo saùt Thaùng 4-1992, Toång coâng ty Daàu khí Vieät ñòa chaán phöông phaùp ñieåm saâu chung tyû leä Nam taùch khoûi Boä Coâng nghieäp naëng tröïc 1:50.000 vôùi 3.197 km tuyeán ôû Ñoâng Nam thuoäc Thuû töôùng Chính phuû. Theo quyeát vaø Baéc truõng Ñoâng Quan, Kieán Xöông, ñònh soá 330/TTG ngaøy 29-5-1995 cuûa Thuû Tieàn Haûi, Ñoâng Hoaøng… vaø 223 km ôû vuøng töôùng Chính phuû, Toång coâng ty Daàu khí nöôùc noâng vònh Baéc Boä (Ñoã Vaên Löu, Ñaøo Vieät Nam laø Toång coâng ty Nhaø nöôùc coù teân Quang An, Phaïm Döông, Ñoã Vaên Haäu… giao dòch quoác teá laø Vietnam Oil and Gas 1975 - 1981). Cuoái naêm 1981 tieán haønh Corporation vieát taét laø Petrovietnam, coù 2.555 km tuyeán ñòa chaán maät ñoä quan saùt caùc chöùc naêng nhieäm vuï: nghieân cöùu, tìm 5x5 km treân dieän tích 6.500 km2 ôû vònh Baéc kieám, thaêm doø, khai thaùc daàu khí, cheá bieán, Boä baèng taøu ñòa chaán Bình Minh (Ñoã Vaên taøng tröõ, vaän chuyeån, dòch vuï daàu khí, xuaát Haäu, 1981) (Hình 2.9). Trong giai ñoaïn naøy nhaäp vaät tö thieát bò daàu khí, daàu thoâ vaø saûn ñaõ tieán haønh 32 gieáng khoan vôùi 78.842 m phaåm daàu khí; phaân phoái saûn phaåm daàu khí khoan. Ñaõ phaùt hieän ñöôïc moû khí Tieàn Haûi vaø caùc hoaït ñoäng kinh doanh khaùc phuø hôïp “C” (Hình 2.10). vôùi luaät phaùp Vieät Nam vaø caùc nhieäm vuï ñöôïc giao khaùc. Naêm 1977, Sevostianov K.M., Leâ ÔÛ mieàn Baéc Vieät Nam Toång cuïc Daàu Troïng Caùn vaø nnk. hoaøn thaønh baùo caùo khí tieáp tuïc chæ ñaïo caùc ñôn vò trong ngaønh “Caáu truùc ñòa chaát, trieån voïng daàu khí vaø trieån khai khaûo saùt troïng löïc chi tieát (tyû phöông höôùng coâng taùc tieáp theo ôû mieàn leä 1:50.000; 1:25.000) ôû vuøng Ñoâng Nam truõng Haø Noäi“ [20], naêm 1983 Skorduli 23
  13. Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam ñòa chaán theo caùc soâng ôû ñoàng baèng soâng Cöûu Long vaø vuøng ven bieån Vuõng Taøu Coân Ñaûo. Thueâ coâng ty GECO (Na Uy. 1978) khaûo saùt ñòa chaán gaàn 12 nghìn km tuyeán treân caùc loâ 09, 16, 19, 20, 21 vôùi maïng löôùi tuyeán 8x8 km; 4x4 km; 2x2 km vaø 1x1 km. Naêm 1978 tieán haønh khoan gieáng Cöûu Long 1 (CL-1) ñaït ñoä saâu 2.120 m vaø tieáp Hình 2.10. Moû khí Tieàn Haûi (aûnh tö lieäu) sau laø gieáng Haäu Giang 1 vôùi ñoä saâu 813 V.D., Khuduk M.N., Nguyeãn Ngoïc Cö hoaøn m, caùc gieáng khoan naøy ñeàu khoâ (Nguyeãn thaønh baùo caùo “Toång keát nghieân cöùu thaêm Giao,1984) [15]. doø ñòa chaát daàu khí mieàn truõng Haø Noäi töø Cuõng trong thôøi gian naøy Petrovietnam 1962-1982“ [21]. Naêm 1987 Nguyeãn Vaên ñaõ kyù hôïp ñoàng thaêm doø daàu khí vôùi caùc Ñaéc vaø nnk. hoaøn thaønh baùo caùo “Keát quaû coâng ty Deminex (Ñöùc) loâ 15, AGIP (YÙ) loâ coâng taùc thaêm doø ñòa chaát daàu khí mieàn 4 vaø 12, Bow Valley (Canada) loâ 28 vaø 29. voõng Haø Noäi giai ñoïan 1980-1985“ [16]. töø 1978-1980 caùc coâng ty treân ñaõ tieán haønh khaûo saùt 11087 km tuyeán ñòa chaán, khoan Naêm 1981 baét ñaàu khai thaùc thöû coâng 12 gieáng trong ñoù 2 gieáng phaùt hieän daàu nghieäp moû khí Tieàn Haûi “C” phuïc vuï cho (15A.1X, 15B.1X), 3 gieáng phaùt hieän khí phaùt ñieän (12MW) vaø coâng nghieäp ñòa (12B-1X, 12C-1X, 04A-1X), 2 gieáng gaëp phöông tænh Thaùi Bình. söï coá kyõ thuaät, 5 gieáng khoâ (Hình 2.11). Thaùng 11-1975 Toång cuïc Daàu khí thaønh laäp Coâng ty Daàu khí Nam Vieät Nam (sau ñoù 1978 chuyeån thaønh Coâng ty Daàu khí 2) ñeå tieán haønh tìm kieám thaêm doø daàu khí ôû mieàn Nam Vieät Nam. Döïa treân keát quaû thu thaäp caùc taøi lieäu ñaõ thaønh laäp baùo caùo “Caáu truùc ñòa chaát vaø trieån voïng daàu khí theàm luïc ñòa Vieät Nam” (Hoà Ñaéc Hoaøi, Ngoâ Thöôøng San. 1975) [10] vaø baùo caùo “Caáu truùc ñòa chaát truõng Cöûu Long vaø rìa keá caän, trieån voïng daàu moû vaø khí thieân nhieân” (Ñoaøn Thieän Tích. 1977) [6]. Hình 2.11. Khu vöïc hôïp ñoàng giai ñoaïn 1975-1980 Ñaõ tieán haønh khaûo saùt troïng löïc tyû leä 1:200.000 vuøng chaâu thoå soâng Cöûu Long; Treân cô sôû toång hôïp caùc taøi lieäu Ngoâ ñòa chaán phaûn xaï khu vöïc Long Toaøn vaø Thöôøng San chuû bieân baùo caùo “Caáu truùc vuøng bieån Baïc Lieâu. Thueâ coâng ty CGG ñòa chaát vaø trieån voïng daàu khí theàm luïc ñòa (Phaùp. 1975) khaûo saùt 12.109 km tuyeán phía Nam Coäng hoaø Xaõ hoäi Chuû nghóa Vieät 24
  14. Chöông 2. Hoaït ñoäng ñieàu tra ñòa chaát, thaêm doø vaø khai thaùc daàu khí Nam” (1975-1980) [14]. ngaøy qua ñöôøng kính oáng xaû 7,9 mm (thaùng Ngaøy 3-7-1980 Hieäp ñònh hôïp taùc giöõa 5 - 1984). Lieân Xoâ (cuõ) vaø Vieät Nam veà vieäc thaêm doø Gieáng BH-4 khoan ôû phaàn Ñoâng Baéc vaø khai thaùc daàu khí ôû theàm luïc ñòa Vieät cuûa ñænh voøm phía Baéc caáu taïo, döøng ôû ñoä Nam ñöôïc kyù keát. Ngaøy 19-6-1981 Chính saâu 3.501 m, thöû væa khoaûng 2.519-2.845 m phuû Vieät Nam vaø Lieân Xoâ (cuõ) kyù keát trong traàm tích Miocen döôùi cho löu löôïng Hieäp ñònh thaønh laäp Xí nghieäp lieân doanh 206,3m3 daàu/ngaøy; thöû 7 væa trong traàm tích daàu khí Vieät-Xoâ (vieát taét laø Vietsovpetro). Oligocen khoaûng 3.100-3.470,5 m cho löu Ngaøy 7-11-1981 Vietsovpetro chính thöùc ñi löôïng töø 90 ñeán 338 m3 daàu/ngaøy. vaøo hoaït ñoäng. Gieáng Roàng-1X ñöôïc khoan ôû ñænh caáu Khaûo saùt ñòa vaät lyù (töø, troïng löïc, ñòa taïo Roàng ñaõ gaëp moùng bieán chaát ôû ñoä saâu chaán) ñöôïc tieán haønh treân theàm luïc ñòa Vieät 2501 m, phaùt hieän 1 væa daàu vôùi löu löôïng Nam do Lieân ñoaøn ñòa vaät lyù Vieãn Ñoâng 53m3 daàu/ngaøy. Lieân Xoâ thöïc hieän vôùi caùc taøu POISK, Ngaøy 6-11-1984 chaân ñeá giaøn khoan coá ISKATEL, Vieän syõ Gambuaxev, Malögin ñònh ñaàu tieân cuûa ngaønh daàu khí Vieät Nam theo caùc maïng löôùi töø khu vöïc ñeán chi tieát. ñöôïc haï thuyû vaø sau ñoù giaøn khoan coá ñònh Treân cô sôû taøi lieäu ñòa vaät lyù, ñaõ phaùt (MSP-1) ñöôïc hoaøn thaønh xaây laép. Ngaøy hieän ñöôïc nhieàu caáu taïo coù trieån voïng daàu 26-6-1986 töø giaøn khoan naøy khai thaùc taán khí. Xí nghieäp lieân doanh Vietsovpetro baét daàu ñaàu tieân taïi moû Baïch Hoå (Hình 2.13). ñaàu tieán haønh khoan tìm kieám treân caùc caáu taïo Baïch Hoå, Roàng (Hình 2.12). Hình 2.13. Xaây laép giaøn khoan ñaàu tieân (aûnh tö lieäu) Neáu naêm 1981 ñaùnh daáu baèng söï kieän khai thaùc meùt khoái khí thieân nhieân ñaàu tieân Hình 2.12. Taøu khoan Mikhain Mirchin phaùt hieän ôû Vieät Nam töø moû khí Tieàn Haûi “C” (Thaùi thaáy daàu trong taàng Miocen taïi gieáng soá 5 moû Baïch Bình) treân ñaát lieàn, thì naêm 1986 ñaùnh daáu Hoå (thaùng 5-1984) (aûnh tö lieäu) moác khai thaùc taán daàu thoâ ñaàu tieân cuûa Gieáng BH-5 khoan ngaøy 31-12-1983 moû Baïch Hoå ngoaøi khôi Vieät Nam (Hình baèng taøu khoan Mikhain Mirchin ôû phaàn 2.14). ñænh voøm Nam caáu taïo coù ñoä saâu 3.001 Taïi gieáng khoan BH-6 ngaøy 11-5-1987 m, thöû væa 2.782-2.826 m trong traàm tích ñaõ phaùt hieän taàng daàu trong ñaù moùng coù tuoåi Miocen döôùi cho löu löôïng 26,3 m3 daàu/ tröôùc Kainozoi vaø sau ñoù taïi gieáng khoan 25
  15. Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam Hình 2.14. Taøu chôû daàu moû Baïch Hoå (aûnh tö lieäu) Hình 2.15. Giaøn coâng ngheä trung taâm moû Baïch Hoå (aûnh tö lieäu) N0-1(MSP-1) ñaõ khaúng ñònh ñieàu naøy vôùi môùi khoâng nhöõng taêng ñaùng keå saûn löôïng löu löôïng treân 1.000 taán daàu/ngaøy. Ngaøy khai thaùc ôû moû Baïch Hoå maø coøn thay ñoåi 6-9-1988 baét ñaàu khai thaùc daàu töø taàng raát lôùn veà ñoái töôïng tìm kieám vaø khai thaùc moùng moû Baïch Hoå môû ra moät trieån voïng daàu khí truyeàn thoáng ôû beå Cöûu Long noùi 26
  16. Chöông 2. Hoaït ñoäng ñieàu tra ñòa chaát, thaêm doø vaø khai thaùc daàu khí rieâng, ôû theàm luïc ñòa Vieät Nam noùi chung Töø naêm 1988 Chính phuû Vieät Nam thöïc (Hình 2.15). hieän ñöôøng loái ñoåi môùi. Luaät Ñaàu tö nöôùc Ngoaøi phaùt hieän moû Baïch Hoå vaø Roàng, ngoaøi ôû Vieät Nam ñöôïc ban haønh (1987), ngaøy 18-7-1988 gieáng khoan ÑH-1 taïi caáu sau ñoù laø Luaät Daàu khí (1993) ñöôïc boå sung taïo Ñaïi Huøng cuõng ñaõ phaùt hieän thaáy daàu, vaø söûa ñoåi vaøo naêm 2000 vaø nhaát laø khi vaø ngaøy 14-10-1994 barel daàu ñaàu tieân ñaõ coù Nghò quyeát 15 (1988) cuûa Boä Chính trò ñöôïc khai thaùc taïi ñaây. Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam veà phöông höôùng Hình 2.16a. Soá löôïng hôïp ñoàng vaø toång chi phí 27
  17. Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam vaø nhieäm vuï phaùt trieån ngaønh daàu khí thì Laàn ñaàu tieân ôû Vieät Nam hôïp ñoàng hoaït ñoäng daàu khí ñöôïc trieån khai moät caùch tìm kieám, thaêm doø, khai thaùc daàu khí döôùi maïnh meõ bao goàm taát caû caùc lónh vöïc töø daïng Hôïp ñoàng chia saûn phaåm (PSC- thöôïng nguoàn, trung nguoàn vaø haï nguoàn. Production Sharing Contract) ñöôïc kyù keát Hình 2.16b. Hoaït ñoäng daàu khí ôû Vieät Nam 28
  18. Chöông 2. Hoaït ñoäng ñieàu tra ñòa chaát, thaêm doø vaø khai thaùc daàu khí Ñaéc vaø nnk hoaøn thaønh baùo caùo “Toång hôïp ñaùnh giaù keát quaû tìm kieám, thaêm doø daàu khí ôû Vieät Nam giai ñoaïn 1988-2000 vaø phöông höôùng tìm kieám thaêm doø tieáp theo “. Ñaây laø moät coâng trình toång hôïp coù taùc duïng quan troïng thuùc ñaåy söï phaùt trieån ngaønh daàu khí Vieät Nam. [25]. Hình 2.17. Giaøn neùn khí trung taâm moû Baïch Hoå (aûnh tö lieäu) giöõa Petrovietnam vaø coâng ty daàu khí quoác gia AÁn Ñoä ONGC vaøo ngaøy 18-5-1988 ôû loâ 06 vaø 12E thuoäc beå Nam Coân Sôn; sau ñoù coù söï tham gia cuûa coâng ty daàu khí Anh BP vaø coâng ty daàu khí Nauy Statoil. Ngaøy 15-6-1988 kyù hôïp ñoàng vôùi coâng ty Shell taïi loâ 112, 114 ôû beå soâng Hoàng… Sau naøy Petrovietnam caøng ngaøy caøng tham gia tích cöïc trong vieäc trieån khai caùc hôïp ñoàng cho neân ngoaøi caùc hôïp ñoàng daïng PSC, hôïp ñoàng hôïp taùc kinh doanh (BCC – Business Hình 2.18. Nhaø maùy khí hoùa loûng LPG Dinh Coá (aûnh tö lieäu) cooperation contract) coøn kyù caùc hôïp ñoàng Naêm 1993 Petrovietnam baét ñaàu trieån thaønh laäp caùc coâng ty cuøng ñieàu haønh (JOC- khai xaây döïng heä thoáng thu gom vaø vaän Joint Operating Company). chuyeån khí ñoàng haønh töø moû Baïch Hoå vaøo Töø 1988 ñeán nay Petrovietnam ñaõ kyù ñaát lieàn phuïc vuï cho nhaø maùy ñieän Baø Ròa- treân 50 hôïp ñoàng PSC, BCC vaø JOC ñaõ tieán haønh treân 250 nghìn km ñòa chaán 2D, gaàn Vuõng Taøu vaø Phuù Myõ. Heä thoáng goàm giaøn 12 nghìn km2 ñòa chaán 3D, khoan 419 gieáng neùn khí trung taâm, ñöôøng oáng 16 inches tìm kieám, thaêm doø, thaåm löôïng vaø khai thaùc (40,64 cm) daøi treân 110 km ngoaøi bieån vaø coù toång chieàu daøi treân 1,5 trieäu km (Hình treân 50 km treân bôø (ñeán Phuù Myõ) coù coâng 2.16a, 2.16b). suaát 5,5 trieäu m3/ngaøy. Thaùng 1 naêm 1999 Keát quaû ñaõ phaùt hieän haøng traêm caáu taïo nhaø maùy khí hoaù loûng LPG Dinh Coá baét coù trieån voïng vaø haøng chuïc moû daàu khí ñaõ ñaàu hoaït ñoäng cung caáp moãi ngaøy goàm 4 vaø ñang chuaån bò ñöa vaøo khai thaùc. trieäu m3 khí khoâ, 400 taán condensat, 530 Naêm 2002 Vuõ Vaên Kính, Nguyeãn Vaên taán butan vaø 410 taán propan ñaùp öùng 1/2 29
  19. Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam nhieân haøng naêm ñeàu taêng (xem Hình 3.14, 3.19, Chöông 3), nhaát laø khi coâng ty BP, ONGC vaø Petrovietnam ñöa moû khí Lan Taây, Lan Ñoû vaøo khai thaùc vaø vaän haønh heä thoáng ñöôøng oáng Nam Coân Sôn 26 inches (76,02 cm) daøi treân 370 km ôû bieån vaø ñöôøng oáng 30 inches (76,2cm) töø bôø bieån ñeán Phuù Myõ vôùi coâng suaát 20 trieäu m3 khí/ngaøy (2002) ñeå cuøng vôùi khí ñoàng haønh moû Baïch Hoå, Raïng Ñoâng cung caáp khí cho caùc nhaø maùy ñieän ôû Baø Ròa, Phuù Myõ (3.000 MW) vaø nhaø maùy ñaïm Phuù Myõ (gaàn 0,8 trieäu taán/ naêm) (Hình 2.19, 2.20, 2.21). Hieän nay Petrovietnam ñang xuùc tieán vieäc xaây döïng nhaø maùy loïc daàu ôû Dung Quaát (Quaûng Ngaõi) vôùi coâng suaát 6,5 trieäu Hình 2.19. Heä thoáng ñöôøng oáng daãn khí Raïng taán/naêm vaø laäp luaän chöùng khaû thi khu loïc Ñoâng-Baïch Hoå-Phuù Myõ vaø Lan Taây-Phuù Myõ hoaù daàu Nghi Sôn (Thanh Hoaù), ñoàng thôøi nhu caàu LPG hieän nay cuûa caû nöôùc (Hình ñang ñaåy maïnh xaây döïng heä thoáng ñöôøng 2.17, 2.18, 2.19). oáng daãn khí töø caùc moû ôû khu vöïc PM3-CAA Saûn löôïng khai thaùc daàu thoâ vaø khí thieân (choàng laán giöõa Vieät Nam vaø Malaysia) veà Hình 2.20. Traïm phaân phoái khí Nam Coân Sôn (aûnh tö lieäu) 30
  20. Chöông 2. Hoaït ñoäng ñieàu tra ñòa chaát, thaêm doø vaø khai thaùc daàu khí khu coâng nghieäp nhaø maùy ñaïm, nhaø maùy ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc daàu khí cuõng khoâng ngöøng ñöôïc taêng cöôøng. ñieän söû duïng khí ôû Caø Mau. Ngoaøi haøng traêm caùc baùo caùo chuyeân ñeà phuïc vuï tröïc tieáp cho saûn xuaát kinh doanh do caùc ñôn vò vaø chuyeân gia cuûa Toång coâng ty Daàu khí Vieät Nam, do caùc coâng ty daàu khí nöôùc ngoaøi thöïc hieän, Toång cuïc Daàu khí tröôùc ñaây vaø Toång coâng ty Daàu khí Vieät Nam sau naøy ñaõ chuû trì hoaëc tham gia phoái hôïp trieån khai nhieàu chöông trình nghieân cöùu khoa hoïc coâng ngheä daàu khí caáp Nhaø nöôùc vaø caáp ngaønh nhö: Hình 2.21. Nhaø maùy ñaïm Phuù Myõ (aûnh tö lieäu) 1. Chöông trình troïng ñieåm caáp Nhaø nöôùc Petrovietnam cuõng ñaõ xaây döïng caùc caên maõ soá 22, 01 (1981-1985): “Ñaët cô sôû cöù dòch vuï daàu khí (beán caûng, baõi laép raùp, khoa hoïc cho phöông höôùng coâng taùc kho chöùa saûn phaåm..) caùc ñôn vò laøm dòch tìm kieám vaø ñaùnh giaù taøi nguyeân daàu vuï daàu khí trong nhieàu lónh vöïc (thieát keá, khí treân laõnh thoå Vieät Nam” do Leâ Vaên thi coâng, laép raùp caùc giaøn khoan, giaøn khai Cöï chuû nhieäm. Chöông trình coù 45 ñeà thaùc, caùc taøu dòch vuï vaø caùc taøu chöùa noåi taøi. FSO… keå caû caùc ñôn vò baûo veä an toaøn vaø 2. Chöông trình nghieân cöùu khoa hoïc kyõ choáng oâ nhieãm moâi tröôøng do hoaït ñoäng thuaät troïng ñieåm daàu khí caáp Nhaø nöôùc, daàu khí gaây neân, Hình 2.22). maõ soá 22A (1986-1990): “Nghieân cöùu Hoaït ñoäng nghieân cöùu khoa hoïc coâng ñaùnh giaù vaø phaân vuøng tieàm naêng daàu ngheä, xaây döïng cô sôû vaät chaát kyõ thuaät vaø khí, löïa choïn vaø öùng duïng khoa hoïc kyõ thuaät vaø coâng taùc tìm kieám, thaêm doø, khai thaùc, vaän chuyeån vaø cheá bieán daàu khí ôû Vieät Nam” do Nguyeãn Hieäp chuû nhieäm. Chöông trình coù 17 ñeà taøi vaø 2 ñeà taøi ñoäc laäp. 3. Chöông trình nghieân cöùu khoa hoïc coâng ngheä daàu khí caáp Nhaø nöôùc maõ soá KT- 01 (1991-1995); “Daàu khí vaø taøi nguyeân khoaùng saûn” do Toång coâng ty Daàu khí phoái hôïp vôùi Cuïc Ñòa chaát khoaùng saûn thöïc hieän. OÂng Phaïm Quoác Töôøng laø chuû nhieäm chöông trình… Vaø moät loaït caùc chöông trình nghieân cöùu khaùc cuûa Petrovietnam vaø caùc ñôn vò Hình 2.22. Caên cöù dòch vuï daàu khí cuûa Vietsovpetro (aûnh tö lieäu) cuûa Petrovietnam tham gia (Vieän Daàu khí) 31
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
19=>1