Địa chất và tài nguyên dầu khí Việt Nam - Chương 9
lượt xem 148
download
Bể trầm tích Cửu Long nằm chủ yếu trên thềm lục địa phía Nam Việt Nam và một phần đất liền thuộc khu vực cửa sông Cửu Long. Bể có hình bầu dục, vồng ra về phía biển và nằm dọc theo bờ biển Vũng Tàu - Bình Thuận. Bể Cửu Long được xem là bể trầm tích khép kín điển hình của Việt Nam. Tuy nhiên, nếu tính theo đường đẳng dày trầm tích 1.000 m thì bể có xu hướng mở về phía ĐB, phía Biển Đông hiện tại. Bể Cửu Long tiếp giáp với đất liền về phía Tây Bắc, ngăn cách với bể Nam Côn Sơn (NCS) bởi...
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Địa chất và tài nguyên dầu khí Việt Nam - Chương 9
- 9 Chöông Beå traàm tích Cöûu Long vaø taøi nguyeân daàu khí
- Chöông 9. Beå traàm tích Cöûu Long vaø taøi nguyeân daàu khí 1. Giôùi thieäu Beå traàm tích Cöûu Long naèm chuû yeáu khí Vieät Nam) quan taâm, trieån khai moät treân theàm luïc ñòa phía Nam Vieät Nam vaø caùch maïnh meõ, ñaëc bieät töø khi thaønh laäp moät phaàn ñaát lieàn thuoäc khu vöïc cöûa soâng Xí nghieäp Lieân doanh Vietsovpetro (VSP), Cöûu Long. Beå coù hình baàu duïc, voàng ra veà naêm 1981. Haàu heát caùc loâ ñaõ chia coù chieàu phía bieån vaø naèm doïc theo bôø bieån Vuõng daøy traàm tích töø khoaûng 2.000 m trôû leân Taøu - Bình Thuaän. Beå Cöûu Long ñöôïc xem ñeàu ñaõ vaø ñang ñöôïc thaêm doø vaø khai thaùc laø beå traàm tích kheùp kín ñieån hình cuûa Vieät bôûi caùc coâng ty daàu theo caùc daïng hôïp ñoàng Nam. Tuy nhieân, neáu tính theo ñöôøng ñaúng kyù vôùi nöôùc chuû nhaø nhö: lieân doanh (VSP), daøy traàm tích 1.000 m thì beå coù xu höôùng phaân chia saûn phaåm (JVPC, Petronas môû veà phía ÑB, phía Bieån Ñoâng hieän taïi. CARIGALI Vietnam, Conoco) hay cuøng Beå Cöûu Long tieáp giaùp vôùi ñaát lieàn veà phía ñieàu haønh (Cöûu Long, Hoaøng Long, Hoaøn Taây Baéc, ngaên caùch vôùi beå Nam Coân Sôn Vuõ, Lam Sôn, VRJ). Ñeán nay beå Cöûu Long (NCS) bôûi ñôùi naâng Coân Sôn, phía Taây ñöôïc xem laø moät beå chöùa daàu lôùn nhaát ôû Nam laø ñôùi naâng Khorat - Natuna vaø phía theàm luïc ñòa Vieät Nam vôùi caùc moû ñang Ñoâng Baéc laø ñôùi caét tröôït Tuy Hoøa ngaên ñöôïc khai thaùc nhö: Baïch Hoå, Roàng, Raïng caùch vôùi beå Phuù Khaùnh. Beå coù dieän tích Ñoâng, Hoàng Ngoïc, Sö Töû Ñen vaø nhieàu khoaûng 36.000 km2, bao goàm caùc loâ: 9, 15, moû khaùc ñang ñöôïc thaåm löôïng chuaån bò 16, 17 vaø moät phaàn cuûa caùc loâ: 1, 2, 25 vaø phaùt trieån nhö: Sö Töû Vaøng, Sö Töû Traéng, 31. Beå ñöôïc boài laáp chuû yeáu bôûi traàm tích Emerald... luïc nguyeân Ñeä Tam, chieàu daøy lôùn nhaát cuûa chuùng taïi trung taâm beå coù theå ñaït tôùi 2. Lòch söû nghieân cöùu, tìm kieám, thaêm 7-8 km (Hình 9.1). doø vaø khai thaùc daàu khí Coâng taùc khaûo saùt ñòa vaät lyù taïi beå Lòch söû tìm kieám thaêm doø daàu khí beå Cöûu Long ñaõ ñöôïc tieán haønh töø thaäp nieân Cöûu Long gaén lieàn vôùi lòch söû tìm kieám 70. Ñeán naêm 1975 taïi gieáng khoan saâu tìm thaêm doø daàu khí cuûa theàm luïc ñòa Nam kieám ñaàu tieân BH-1X ñaõ phaùt hieän ñöôïc Vieät Nam. Caên cöù vaøo quy moâ, moác lòch söû doøng daàu coâng nghieäp ñaàu tieân trong caùt vaø keát quaû thaêm doø, lòch söû tìm kieám thaêm keát Miocen döôùi. Keå töø ñoù coâng taùc thaêm doø daàu khí cuûa beå Cöûu Long ñöôïc chia ra doø ñòa chaát daàu khí ñaõ ñöôïc Toång cuïc Daàu khí Vieät Nam (nay laø Toång coâng ty Daàu thaønh 4 giai ñoaïn: 265
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam Hình 9.1. Vò trí beå Cöûu Long 2.1. Giai ñoaïn tröôùc naêm 1975 coù tuyeán caét qua beå Cöûu Long. Trong naêm 1969 US Navy Ñaây laø thôøi kyø khaûo saùt ñòa vaät lyù khu Oceanographic cuõng tieán haønh ño song vöïc nhö töø, troïng löïc vaø ñòa chaán ñeå phaân song 20.000 km tuyeán ñòa chaán baèng 2 taøu chia caùc loâ, chuaån bò cho coâng taùc ñaáu thaàu, R/V E.V Hunt ôû vònh Thaùi Lan vaø phía Nam kyù hôïp ñoàng daàu khí. Bieån Ñoâng trong ñoù coù tuyeán caét qua beå Naêm 1967 US Navy Oceanographic Cöûu Long. Office ñaõ tieán haønh khaûo saùt töø haøng khoâng Ñaàu naêm 1970, coâng ty Ray gaàn khaép laõnh thoå Mieàn Nam. Geophysical Mandrel laïi tieán haønh ño ñôït Naêm 1967-1968 hai taøu Ruth vaø Maria hai ôû Nam Bieån Ñoâng vaø doïc bôø bieån 8.639 cuûa Alpine Geophysical Corporation ñaõ km, ñaûm baûo maïng löôùi côõ 30 km x 50 km, tieán haønh ño 19500 km tuyeán ñòa chaán ôû keát hôïp giöõa caùc phöông phaùp töø, troïng löïc phía Nam Bieån Ñoâng trong ñoù coù tuyeán caét vaø haøng khoâng trong ñoù coù tuyeán caét qua qua beå Cöûu Long. beå Cöûu Long. Naêm 1969 Coâng ty Ray Geophysical Naêm 1973-1974 ñaõ ñaáu thaàu treân 11 loâ, Mandrel ñaõ tieán haønh ño ñòa vaät lyù bieån trong ñoù coù 3 loâ thuoäc beå Cöûu Long laø 09, baèng taøu N.V.Robray I ôû vuøng theàm luïc 15 vaø 16. ñòa Mieàn Nam vaø vuøng phía Nam cuûa Bieån Ñoâng vôùi toång soá 3482km tuyeán trong ñoù Naêm 1974, coâng ty Mobil truùng thaàu 266
- Chöông 9. Beå traàm tích Cöûu Long vaø taøi nguyeân daàu khí treân loâ 09 ñaõ tieán haønh khaûo saùt ñòa vaät lyù, coâng nghieäp. chuû yeáu laø ñòa chaán phaûn xaï, coù töø vaø troïng 2.3. Giai ñoaïn 1980 ñeán 1988 löïc vôùi khoái löôïng laø 3.000 km tuyeán. Vaøo Coâng taùc tìm kieám, thaêm doø daàu khí cuoái naêm 1974 vaø ñaàu naêm 1975 Coâng ty ôû theàm luïc ñòa Nam Vieät Nam trong giai Mobil ñaõ khoan gieáng khoan tìm kieám ñaàu ñoaïn naøy ñöôïc trieån khai roäng khaép, nhöng tieân trong beå Cöûu Long, BH-1X ôû phaàn taäp trung chuû yeáu vaøo moät ñôn vò, ñoù laø Xí ñænh cuûa caáu taïo Baïch Hoå. Keát quaû thöû nghieäp lieân doanh Vietsovpetro. Naêm 1980 væa ñoái töôïng caùt keát Miocen döôùi ôû chieàu taøu nghieân cöùu POISK ñaõ tieán haønh khaûo saâu 2.755-2.819m ñaõ cho doøng daàu coâng saùt 4.057 km tuyeán ñòa chaán MOB - ñieåm nghieäp, löu löôïng daàu ñaït 342m3/ngaøy [36]. saâu chung, töø vaø 3.250 km tuyeán troïng löïc. Keát quaû naøy ñaõ khaúng ñònh trieån voïng vaø Keát quaû cuûa ñôït khaûo saùt naøy ñaõ phaân chia tieàm naêng daàu khí cuûa beå Cöûu Long. ra ñöôïc taäp ñòa chaán B (CL4-1, CL4-2), C 2.2. Giai ñoaïn 1975-1979 (CL5-1), D (CL5-2), E (CL5-3) vaø F (CL6- Naêm 1976, Coâng ty ñòa vaät lyù CGG cuûa 2), ñaõ xaây döïng ñöôïc moät soá sô ñoà caáu taïo Phaùp khaûo saùt 1.210,9 km theo caùc con soâng dò thöôøng töø vaø troïng löïc Bouguer. cuûa ñoàng baèng soâng Cöûu Long vaø vuøng ven Naêm 1981 taøu nghieân cöùu Iskatel ñaõ bieån Vuõng Taøu-Coân Sôn. Keát quaû cuûa coâng tieán haønh khaûo saùt ñòa vaät lyù vôùi maïng löôùi taùc khaûo saùt ñòa chaán ñaõ xaây döïng ñöôïc caùc 2x2,2 - 3x2-3 km ñòa chaán MOB-OΓT-48, taàng phaûn xaï chính: töø CL20 ñeán CL80 vaø troïng löïc, töø ôû phaïm vi loâ 09 , 15 vaø 16 vôùi khaúng ñònh söï toàn taïi cuûa beå Cöûu Long vôùi toång soá 2.248 km. moät maët caét traàm tích Ñeä Tam daøy. Naêm 1983-1984 taøu vieän só Gamburxev Naêm 1978 coâng ty Geco (Na Uy) thu ñaõ tieán haønh khaûo saùt 4.000 km tuyeán ñòa noå ñòa chaán 2D treân loâ 10, 09, 16, 19, 20, chaán ñeå nghieân cöùu phaàn saâu nhaát cuûa beå 21 vôùi toång soá 11.898,5 km vaø laøm chi tieát Cöûu Long. treân caáu taïo Baïch Hoå vôùi maïng löôùi tuyeán Trong thôøi gian naøy XNLD Vietsovpetro 2x2 vaø 1x1 km. Rieâng ñoái vôùi loâ 15, coâng ñaõ khoan 4 gieáng treân caùc caáu taïo Baïch Hoå ty Deminex ñaõ hôïp ñoàng vôùi Geco khaûo saùt vaø Roàng: R-1X, BH-3X, BH-4X, BH-5X vaø 3.221,7 km tuyeán ñòa chaán vôùi maïng löôùi TÑ-1X treân caáu taïo Tam Ñaûo. Tröø TÑ-1X 3,5 x 3,5 km treân loâ 15 vaø caáu taïo Cöûu Long taát caû 4 gieáng coøn laïi ñeàu phaùt hieän væa daàu (nay laø Raïng Ñoâng). Caên cöù vaøo keát quaû coâng nghieäp töø caùc væa caùt keát Miocen döôùi minh giaûi taøi lieäu ñòa chaán naøy Deminex vaø Oligocen (BH-4X). ñaõ khoan 4 gieáng khoan tìm kieám treân caùc Cuoái giai ñoaïn 1980 - 1988 ñöôïc ñaùnh caáu taïo trieån voïng nhaát Traø Taân (15-A- daáu baèng vieäc Vietsovpetro ñaõ khai thaùc 1X), Soâng Ba (15-B-1X), Cöûu Long (15- nhöõng taán daàu töø 2 ñoái töôïng khai thaùc C-1X) vaø Ñoàng Nai (15-G-1X). Keát quûa Miocen, Oligocen döôùi cuûa moû Baïch Hoå khoan caùc gieáng naøy ñeàu gaëp caùc bieåu hieän vaøo naêm 1986 vaø phaùt hieän ra daàu trong ñaù daàu khí trong caùt keát tuoåi Miocen sôùm vaø Oligocen, nhöng doøng khoâng coù yù nghóa moùng granit nöùt neû vaøo thaùng 9 naêm 1988. 267
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam 2.4. Giai ñoaïn 1989 ñeán nay (loâ 15.1), Topaz North, Diamond, Pearl, Emerald (loâ 01), Caù Ngöø Vaøng (loâ 09.2), Ñaây laø giai ñoaïn phaùt trieån maïnh meõ Voi Traéng (loâ 16.1), Ñoâng Roàng, Ñoâng nhaát coâng taùc tìm kieám, thaêm doø vaø khai Nam Roàng (loâ 09-1). Trong soá phaùt hieän thaùc daàu khí ôû beå Cöûu Long. Vôùi söï ra ñôøi naøy coù 5 moû daàu: Baïch Hoå, Roàng (bao goàm cuûa Luaät Ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaø Luaät Daàu caû Ñoâng Roàng vaø Ñoâng Nam Roàng), Raïng Khí, haøng loaït caùc coâng ty daàu nöôùc ngoaøi Ñoâng, Sö Töû Ñen, Hoàng Ngoïc hieän ñang ñaõ kyù hôïp ñoàng phaân chia saûn phaåm hoaëc ñöôïc khai thaùc, vôùi toång saûn löôïng khoaûng cuøng ñaàu tö vaøo caùc loâ môû vaø coù trieån voïng 45.000 taán/ngaøy. Toång löôïng daàu ñaõ thu taïi beå Cöûu Long. Ñeán cuoái naêm 2003 ñaõ hoài töø 5 moû töø khi ñöa vaøo khai thaùc cho coù 9 hôïp ñoàng tìm kieám thaêm doø ñöôïc kyù ñeán ñaàu naêm 2005 khoaûng 170 trieäu taán. keát treân caùc loâ: 09-1, 09-2, 09-3, 01&02, 01&02/96, 15-1, 15-2, 16-1, 16-2, 17. 3. Caùc yeáu toá caáu truùc vaø lòch söû phaùt Trieån khai caùc hôïp ñoàng ñaõ kyù veà coâng trieån ñòa chaát taùc khaûo saùt ñòa vaät lyù thaêm doø, caùc coâng ty daàu khí ñaõ kyù hôïp ñoàng vôùi caùc coâng ty dòch 3.1. Caùc yeáu toá caáu truùc vuï khaûo saùt ñòa chaán coù nhieàu kinh nghieäm Vieäc phaân chia caùc ñôn vò caáu taïo ñöôïc treân theá giôùi nhö: CGG, Geco-Prakla, döïa treân ñaëc ñieåm caáu truùc ñòa chaát cuûa töøng Western Geophysical Company, PGS v.v. khu vöïc vôùi söï khaùc bieät veà chieàu daøy traàm Haàu heát caùc loâ trong beå ñaõ ñöôïc khaûo saùt tích vaø thöôøng ñöôïc giôùi haïn bôûi nhöõng ñöùt ñòa chaán tæ mæ khoâng chæ phuïc vuï cho coâng gaõy hoaëc heä thoáng ñöùt gaõy coù bieân ñoä ñaùng taùc thaêm doø maø caû cho coâng taùc chính xaùc keå. Neáu coi Beå Cöûu Long laø ñôn vò caáu truùc moâ hình væa chöùa. Khoái löôïng khaûo saùt ñòa baäc 1 thì caáu truùc baäc 2 cuûa beå bao goàm caùc chaán trong giai ñoaïn naøy, 2D laø 21.408 km ñôn vò caáu taïo sau: truõng phaân dò Baïc Lieâu; vaø 3D laø 7.340,6 km2. Khaûo saùt ñòa chaán 3D truõng phaân dò Caø Coái; ñôùi naâng Cöûu Long; ñöôïc tieán haønh treân haàu heát caùc dieän tích ñôùi naâng Phuù Quyù (phaàn luùn chìm keùo daøi coù trieån voïng vaø treân taát caû caùc vuøng moû ñaõ khoái naâng Coân Sôn) vaø truõng chính beå Cöûu phaùt hieän. Long. Ranh giôùi phaân chia caùc ñôn vò caáu Trong lónh vöïc xöû lyù taøi lieäu ñòa chaán taïo ñöôïc theå hieän treân hình 9.2. 3D coù nhöõng tieán boä roõ reät khi aùp duïng quy Truõng phaân dò Baïc Lieâu laø moät truõng trình xöû lyù dòch chuyeån thôøi gian vaø ñoä saâu nhoû naèm ôû phaàn cuoái Taây Nam cuûa beå tröôùc coäng (PSTM, PSDM). Cöûu Long vôùi dieän tích khoaûng 3600 km2. Cho ñeán heát naêm 2003 toång soá gieáng Gaàn moät nöûa dieän tích cuûa truõng thuoäc loâ khoan thaêm doø, thaåm löôïng vaø khai thaùc ñaõ 31, phaàn coøn laïi thuoäc phaàn nöôùc noâng vaø khoan ôû beå Cöûu Long khoaûng 300 gieáng, ñaát lieàn. Truõng coù chieàu daøy traàm tích Ñeä trong ñoù rieâng Vietsovpetro chieám treân Tam khoâng lôùn khoaûng 3km vaø bò chia caét 70%. bôûi caùc ñöùt gaõy thuaän coù phöông TB-ÑN. Baèng keát quaû khoan nhieàu phaùt hieän Trong truõng coù khaû naêng baét gaëp traàm tích daàu khí ñaõ ñöôïc xaùc ñònh: Raïng Ñoâng (loâ 15.2), Sö Töû Ñen, Sö Töû Vaøng, Sö Töû Traéng nhö trong truõng phaân dò Caø Coái. 268
- Chöông 9. Beå traàm tích Cöûu Long vaø taøi nguyeân daàu khí Hình 9.2. Sô ñoà phaân vuøng kieán taïo Beå Cöûu Long Truõng phaân dò Caø Coái naèm chuû yeáu ôû ñöôïc xem nhö moät ñôn vò caáu thaønh cuûa beå Cöûu Long. khu vöïc cöûa soâng Haäu coù dieän tích raát nhoû Ñôùi naâng Phuù Quyù ñöôïc xem nhö phaàn vaø chieàu daøy traàm tích khoâng lôùn, treân döôùi keùo daøi cuûa ñôùi naâng Coân Sôn veà phía Ñoâng 2000 m. Taïi ñaây ñaõ khoan gieáng khoan CL- Baéc, thuoäc loâ 01 vaø 02. Ñaây laø ñôùi naâng coå, 1X vaø môû ra heä taàng Caø Coái. Truõng bò phaân coù vai troø kheùp kín vaø phaân taùch beå Cöûu caét bôûi caùc ñöùt gaõy kieán taïo coù phöông ÑB- Long vôùi phaàn phía Baéc cuûa beå Nam Coân TN, gaàn nhö vuoâng goùc vôùi phöông cuûa ñöùt Sôn. Tuy nhieân, vaøo giai ñoaïn Neogen - Ñeä gaõy trong truõng phaân dò Baïc Lieâu. Ñôùi naâng Cöûu Long naèm veà phía Töù thì dieän tích naøy laïi thuoäc phaàn môû cuûa beå Cöûu Long. Chieàu daøy traàm tích thuoäc Ñoâng cuûa truõng phaân dò Baïc Lieâu vaø Caø khu vöïc ñôùi naâng naøy dao ñoäng töø 1.5 ñeán Coái, phaân taùch 2 truõng naøy vôùi truõng chính 2 km. Caáu truùc cuûa ñôùi bò aûnh höôûng khaù cuûa beå Cöûu Long. Ñôùi naâng coù chieàu daøy maïnh bôûi hoaït ñoäng nuùi löûa, keå caû nuùi löûa traàm tích khoâng ñaùng keå, chuû yeáu laø traàm treû. tích heä taàng Ñoàng Nai vaø Bieån Ñoâng. Ñôùi Truõng chính beå Cöûu Long. Ñaây laø phaàn naâng khoâng coù tieàn ñeà, daáu hieäu daàu khí vì luùn chìm chính cuûa beå, chieám tôùi 3/4dieän vaäy ñaõ khoâng ñöôïc nghieân cöùu chi tieát vaø tích beå, goàm caùc loâ 15, 16 vaø moät phaàn caùc khoâng xaùc ñònh söï phaùt trieån caùc ñöùt gaõy loâ 01, 02, 09, 17. Theo ñöôøng ñaúng daøy 2 kieán taïo. km thì Truõng chính beå Cöûu Long theå hieän Caùc ñôn vò caáu truùc vöøa neâu ñöôïc xem roõ neùt laø moät beå kheùp kín coù daïng traêng laø raát ít hoaëc khoâng coù trieån voïng daàu khí, khuyeát vôùi voøng cung höôùng ra veà phía vì vaäy chuùng ít khi ñöôïc ñeà caäp ñeán trong Ñoâng Nam. Toaøn boä trieån voïng daàu khí caùc coâng trình nghieân cöùu vaø ñoâi khi khoâng 269
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam Hình 9.3. Maët caét ngang truõng chính beå Cöûu Long ñeàu taäp trung ôû truõng naøy. Vì vaäy, caáu truùc taïo coù phöông ÑB-TN vaø aù vó tuyeán taïo cuûa truõng ñöôïc nghieân cöùu khaù chi tieát vaø neân caùc caáu taïo ñòa phöông nhö caáu taïo ñöôïc phaân chia ra thaønh caùc ñôn vò caáu truùc Amethyst, Caù OÂng Ñoâi, Opal, Soùi. Truõng Ñoâng Baéc, ñaây laø truõng saâu nhoû hôn nhö moät beå ñoäc laäp thöïc thuï. Caùc ñôn vò caáu taïo baäc 3 goàm: truõng Ñoâng Baéc; nhaát, chieàu daøy traàm tích coù theå ñaït tôùi 8 truõng Taây Baïch Hoå; truõng Ñoâng Baïch Hoå; km. Truõng coù phöông keùo daøi doïc theo truïc söôøn nghieâng Taây Baéc; söôøn nghieâng Ñoâng chính cuûa beå, naèm keïp giöõa hai ñôùi naâng Nam; ñôùi naâng Trung Taâm; ñôùi naâng phía vaø chòu khoáng cheá bôûi heä thoáng caùc ñöùt gaõy Baéc; ñôùi naâng phía Ñoâng; ñôùi phaân dò Ñoâng chính höôùng ÑB-TN. Truõng Taây Baïch Hoå. Trong moät soá taøi Baéc; ñôùi phaân dò Taây Nam (Hình 9.3). Söôøn nghieâng Taây Baéc laø daûi söôøn bôø lieäu truõng naøy ñöôïc gheùp chung vôùi truõng Taây Baéc cuûa beå keùo daøi theo höôùng ÑB- Ñoâng Baéc. Tuy nhieân, veà ñaëc thuø kieán taïo TN, chieàu daøy traàm tích taêng daàn veà phía giöõa 2 truõng coù söï khaùc bieät ñaùng keå ñaëc Taây Nam töø 1 ñeán 2.5 km. Söôøn nghieâng bieät laø phöông cuûa caùc ñöùt gaõy chính. Truõng bò caét xeû bôûi caùc ñöùt gaõy kieán taïo coù höôùng Taây Baïch Hoå bò khoáng cheá bôûi caùc ñöùt gaõy ÑB-TN hoaëcTB-ÑN, taïo thaønh caùc muõi kieán taïo coù phöông aù vó tuyeán, taïo söï gaáp nhoâ. Traàm tích Ñeä Tam cuûa beå thöôøng coù khuùc cuûa beå. Chieàu daøy traàm tích cuûa truõng xu höôùng vaùt nhoïn vaø gaù ñaùy leân moùng coå naøy coù theå ñaït tôùi 7.5 km. Truõng Ñoâng Baïch Hoå naèm keïp giöõa granitoid tröôùc Kainozoi. Söôøn nghieâng Ñoâng Nam laø daûi söôøn ñôùi naâng Trung Taâm veà phía Taây, söôøn bôø Ñoâng Nam cuûa beå, tieáp giaùp vôùi ñôùi nghieâng Ñoâng Nam veà phía Ñ-ÑN vaø ñôùi naâng Coân Sôn. Traàm tích cuûa ñôùi naøy coù naâng Ñoâng Baéc veà phía Baéc. Truõng coù xu höôùng vaùt nhoïn vaø gaù ñaùy vôùi chieàu daøy chieàu daøy traàm tích ñaït tôùi 7 km vaø laø moät dao ñoäng töø 1 ñeán 2.5 km. Söôøn nghieâng trong ba trung taâm taùch giaõn cuûa beå. Ñôùi naâng Trung Taâm laø ñôùi naâng naèm naøy cuõng bò phöùc taïp bôûi caùc ñöùt gaõy kieán 270
- Chöông 9. Beå traàm tích Cöûu Long vaø taøi nguyeân daàu khí Hình 9.4. Baûn ñoà caáu truùc maët moùng Beå Cöûu Long keïp giöõa hai truõng Ñoâng vaø Taây Baïch Hoå Veà phía TB ñôùi naâng bò ngaên caùch vôùi Söôøn vaø ñöôïc giôùi haïn bôûi caùc ñöùt gaõy coù bieân nghieâng Taây Baéc bôûi moät ñòa haøo nhoû coù ñoä lôùn vôùi höôùng ñoå chuû yeáu veà phía Ñoâng chieàu daøy traàm tích khoaûng 6 km. Ñôùi naâng Nam. Ñôùi naâng bao goàm caùc caáu taïo döông bao goàm caáu taïo Vöøng Ñoâng vaø daûi naâng vaø coù lieân quan ñeán nhöõng khoái naâng coå cuûa keùo daøi veà phía Ñoâng Baéc. Ñôùi naâng phía Ñoâng chaïy daøi theo moùng tröôùc Kainozoi nhö: Baïch Hoå, Roàng. Caùc caáu taïo bò chi phoái khoâng chæ bôûi caùc höôùng ÑB-TN, phía TB ngaên caùch vôùi truõng ñöùt thuaän hình thaønh trong quaù trình taùch ÑB bôûi heä thoáng nhöõng ñöùt gaõy coù phöông giaõn, maø coøn bôûi caùc ñöùt gaõy tröôït baèng vaø aù vó tuyeán vaø ÑB-TN, phía ÑN ngaên caùch chôøm nghòch do aûnh höôûng cuûa söï sieát eùp vôùi ñôùi phaân dò Ñoâng Baéc bôûi voõng nhoû, vaøo Oligocen muoän. xem nhö phaàn keùo daøi cuûa truõng Ñoâng Baïch Ñôùi naâng phía Taây Baéc naèm veà phía Hoå veà phía ÑB. Treân ñôùi naâng ñaõ phaùt hieän Taây Baéc truõng Ñoâng Baéc vaø ñöôïc khoáng ñöôïc caùc caáu taïo döông nhö: Raïng Ñoâng, cheá bôûi caùc ñöùt gaõy chính phöông ÑB-TN. Phöông Ñoâng vaø Jade. 271
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam Hình 9.5. Baûn ñoà caáu truùc trong Oligocen treân - CL52 Beå Cöûu Long Ñôùi phaân dò Ñoâng Baéc (phaàn ñaàu Ñoâng Caùc caáu taïo ñòa phöông döông baäc 4 Baéc cuûa beå) naèm keïp giöõa ñôùi naâng Ñoâng laø ñoái töôïng tìm kieám vaø thaêm doø daàu khí Phuù Quyù vaø Söôøn nghieâng Taây Baéc. Ñaây laø chính cuûa beå. khu vöïc coù chieàu daøy traàm tích trung bình 3.2. Lòch söû phaùt trieån ñòa chaát vaø bò phaân dò maïnh bôûi caùc heä thoáng ñöùt Nhö ñaõ neâu trong chöông 5, beå traàm tích gaõy coù ñöôøng phöông TB-ÑN, aù kinh tuyeán Cöûu Long laø beå rift noäi luïc ñieån hình. Beå vaø aù vó tuyeán taïo thaønh nhieàu ñòa haøo, ñòa ñöôïc hình thaønh vaø phaùt trieån treân maët ñaù luyõ nhoû (theo beà maët moùng). Moät soá caùc keát tinh tröôùc Kainozoi (thöôøng ñöôïc goïi laø caáu taïo döông ñòa phöông ñaõ xaùc ñònh nhö: maët moùng). Ñaëc ñieåm caáu truùc cuûa beå theå Hoàng Ngoïc, Pearl, Turquoise, Diamond, hieän treân baûn ñoà caáu truùc maët moùng - CL80 Agate. (Hình 9.4). Caùc baûn ñoà caáu truùc maët khoâng Ñôùi phaân dò Taây Nam naèm veà ñaàu Taây chænh hôïp trong Oligocen treân - CL52 (Hình Nam cuûa truõng chính. Khaùc vôùi ñôùi phaân dò 9.5), noùc Oligocen - CL50 (Hình 9.6) vaø noùc ÑB, ñôùi naøy bò phaân dò maïnh bôûi heä thoáng Miocen döôùi - CL40 (Hình 9.7), coù theå thaáy nhöõng ñöùt gaõy vôùi ñöôøng phöông chuû yeáu roõ quaù trình phaùt trieån beå. laø aù vó tuyeán taïo thaønh nhöõng ñòa haøo, ñòa Thôøi kyø tröôùc taïo rift. Tröôùc Ñeä Tam, luyõ, hoaëc baùn ñòa haøo, baùn ñòa luyõ xen keõ ñaëc bieät töø Jura muoän ñeán Paleocen laø nhau. Nhöõng caáu taïo coù quy moâ lôùn trong thôøi gian thaønh taïo vaø naâng cao ñaù moùng ñôùi naøy phaûi keå ñeán: Ñu Ñuû, Tam Ñaûo, Baø Ñen vaø Ba Vì. magma xaâm nhaäp (caùc thaønh taïo naèm döôùi 272
- Chöông 9. Beå traàm tích Cöûu Long vaø taøi nguyeân daàu khí Hình 9.6. Baûn ñoà caáu truùc noùc Oligocen - CL50 Beå Cöûu Long Hình 9.7. Baûn ñoà caáu truùc noùc Mioocen döôùi- CL40 Beå Cöûu Long 273
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam Ñoâng Nam theo caùc ñöùt gaõy tröôït baèng lôùn caùc traàm tích Kainozoi ôû beå Cöûu Long). Caùc nhö ñöùt gaõy Soâng Hoàng, Soâng Haäu-Three ñaù naøy gaëp raát phoå bieán ôû haàu khaép luïc ñòa Pagoda [25, 26], vôùi xu theá tröôït traùi ôû phía Nam Vieät Nam. Thaønh phaàn cuûa ñaù moùng Baéc vaø tröôït phaûi ôû phía Nam taïo neân caùc keát tinh beå Cöûu Long ñöôïc moâ taû trong muïc truõng Ñeä Tam treân caùc ñôùi khaâu ven rìa, 4 cuûa chöông naøy. trong ñoù coù beå Cöûu Long. Keát quaû laø ñaõ Do aûnh höôûng cuûa quaù trình va maûng hình thaønh caùc heä thoáng ñöùt gaõy khaùc coù AÁn Ñoä vaøo maûng AÂu-AÙ vaø hình thaønh ñôùi höôùng gaàn ÑB-TN. Nhö vaäy, trong beå Cöûu huùt chìm doïc cung Sunda (50-43.5 trieäu Long beân caïnh höôùng ÑB-TN coøn coù caùc naêm). Caùc thaønh taïo ñaù xaâm nhaäp, phun heä ñöùt gaõy coù höôùng caän keà chuùng. traøo Mesozoi muoän-Kainozoi sôùm vaø traàm Trong Oligocen giaõn ñaùy bieån theo tích coå tröôùc ñoù ñaõ traûi qua thôøi kì daøi boùc höôùng B-N taïo Bieån Ñoâng baét ñaàu töø 32tr. moøn, giaäp vôõ khoái taûng, caêng giaõn khu vöïc naêm. Truïc giaõn ñaùy bieån phaùt trieån laán daàn höôùng TB-ÑN. Söï phaùt trieån caùc ñai maïch xuoáng TN vaø ñoåi höôùng töø Ñ-T sang ÑB- lôùn, keùo daøi coù höôùng ñoâng baéc - taây nam TN vaøo cuoái Oligocen. Caùc quaù trình naøy thuoäc phöùc heä Cuø Moâng vaø Phan Rang tuoåi ñaõ gia taêng caùc hoaït ñoäng taùch giaõn vaø ñöùt tuyeät ñoái 60-30 tr.n ñaõ minh chöùng cho ñieàu gaõy ôû beå Cöûu Long trong Oligocen vaø neùn ñoù. Ñaây laø giai ñoaïn san baèng ñòa hình tröôùc eùp vaøo cuoái Oligocen. khi hình thaønh beå traàm tích Cöûu Long. Ñòa Do caùc hoaït ñoäng kieán taïo neâu treân, ôû hình beà maët boùc moøn cuûa moùng keát tinh beå Cöûu Long caùc ñöùt gaõy chính ñieån hình laø trong phaïm vi khu vöïc beå luùc naøy khoâng caùc ñöùt gaõy daïng gaøu xuùc, phöông ÑB - TN hoaøn toaøn baèng phaúng, coù söï ñan xen giöõa caém veà ÑN, moät soá coù höôùng Ñ - T, nhieàu caùc thung luõng vaø ñoài, nuùi thaáp. Chính hình baùn ñòa haøo, ñòa haøo cuøng höôùng phaùt trieån thaùi ñòa hình maët moùng naøy ñoùng vai troø theo caùc ñöùt gaõy ñöôïc hình thaønh. Caùc baùn khaù quan troïng trong vieäc phaùt trieån traàm ñòa haøo, ñòa haøo naøy ñöôïc laáp ñaày nhanh tích lôùp phuû keá thöøa vaøo cuoái Eocen, ñaàu baèng caùc traàm tích vuïn thoâ, phun traøo chuû Oligocen. Thôøi kyø ñoàng taïo rift. Ñöôïc khôûi ñaàu yeáu thaønh phaàn bazô - trung tính vaø traàm tích tröôùc nuùi. Trong thôøi gian ñaàu taïo beå coù vaøo cuoái Eocen, ñaàu Oligocen do taùc ñoäng leõ do chuyeån ñoäng suït luùn khoái taûng, phaân cuûa caùc bieán coá kieán taïo vöøa neâu vôùi höôùng dò neân taïi caùc ñôùi truõng khaùc nhau coù theå caêng giaõn chính laø TB-ÑN. Haøng loaït ñöùt coù caùc thôøi kì giaùn ñoaïn, baøo moøn traàm tích gaõy höôùng ÑB-TN ñaõ ñöôïc sinh thaønh do khaùc nhau. Do khu vöïc tích tuï traàm tích vaø suït luùn maïnh vaø caêng giaõn. Caùc ñöùt gaõy cung caáp traàm tích naèm keá caän nhau neân chính laø nhöõng ñöùt gaõy daïng gaøu xuùc, thaønh phaàn traàm tích ôû caùc ñôùi truõng khaùc caém veà ÑN. Coøn caùc ñöùt gaõy höôùng ÑB- nhau coù theå khaùc bieät nhau. Ñaëc ñieåm phaùt TN laïi do taùc ñoäng bôûi caùc bieán coá kieán trieån caùc beà maët khoâng chænh hôïp ôû thôøi kì taïo khaùc. Nhö ñaõ neâu trong chöông 4, vaøo naøy mang tính ñòa phöông cao vaø caàn ñöôïc ñaàu Kainozoi do söï va maïnh ôû goùc hoäi tuï löu yù khi tieán haønh lieân keát, ñoái saùnh thaïch Taây Taïng giöõa caùc maûng AÁn Ñoä vaø AÂu-AÙ ñòa taàng. Vaøo Oligocen sôùm, bao quanh vaø laøm vi maûng Indosinia bò thuùc troài xuoáng 274
- Chöông 9. Beå traàm tích Cöûu Long vaø taøi nguyeân daàu khí [18]. naèm gaù leân caùc khoái nhoâ moùng keát tinh phoå Caùc neáp uoán trong traàm tích Oligocen bieán laø traàm tích nguoàn luïc ñòa - soâng ngoøi ôû beå Cöûu Long ñöôïc hình thaønh vôùi boán cô vaø ñaàm hoà, vôùi caùc taäp seùt daøy ñeán moät vaøi cheá chính: chuïc meùt (nhö treân caáu taïo Sö Töû Traéng vaø 1. Neáp uoán gaén vôùi ñöùt gaõy caêng giaõn phaùt caùnh Ñoâng Baéc moû Baïch Hoå). trieån ôû caùnh suït cuûa caùc ñöùt gaõy chính Quaù trình taùch giaõn tieáp tuïc phaùt trieån vaø thöôøng thaáy ôû rìa caùc ñôùi truõng. laøm cho beå luùn chìm saâu, roäng hôn. Caùc hoà, 2. Phuû chôøm cuûa traàm tích Oligocen leân truõng tröôùc nuùi tröôùc ñoù ñöôïc môû roäng, saâu treân caùc khoái moùng cao. Ñaây laø ñaëc daàn vaø lieân thoâng nhau vaø coù cheá ñoä traàm ñieåm phoå bieán nhaát ôû beå Cöûu Long, caùc tích khaù ñoàng nhaát. Caùc taàng traàm tích hoà caáu taïo Raïng Ñoâng, Hoàng Ngoïc, Sö Töû daøy, phaân boá roäng ñöôïc xeáp vaøo heä taàng Ñen, Sö Töû Vaøng vaø Baïch Hoå, Roàng vaø Traø Taân ñöôïc thaønh taïo, maø chuû yeáu laø seùt v.v... ñeàu thuoäc kieåu naøy. giaøu vaät chaát höõu cô maøu naâu, naâu ñen tôùi 3. Caùc caáu taïo hình hoa ñöôïc thaønh taïo ñen. Caùc hoà phaùt trieån trong caùc ñòa haøo vaøo Oligocen muoän vaø chæ ñöôïc phaùt rieâng bieät ñöôïc lieân thoâng nhau, môû roäng hieän ôû trong caùc ñòa haøo chính (caáu taïo daàn vaø coù höôùng phaùt trieån keùo daøi theo Gioù Ñoâng, Soâng Ba (15B) vaø v.v.). phöông ÑB-TN, ñaây cuõng laø phöông phaùt 4. Caùc neáp loài, baùn loài gaén vôùi nghòch trieån öu theá cuûa heä thoáng ñöùt gaõy môû beå. ñaûo traàm tích ñöôïc thaønh taïo vaøo cuoái Caùc traàm tích thuoäc taàng Traø Taân döôùi coù Oligocen, ñöôïc phaùt hieän ôû phía Baéc dieän phaân boá heïp, thöôøng vaéng maët ôû phaàn truõng Trung taâm. rìa beå, phaàn keà vôùi caùc khoái cao ñòa luõy vaø Söï keát thuùc hoaït ñoäng cuûa phaàn lôùn caùc coù daïng neâm ñieån hình, chuùng phaùt trieån ñöùt gaõy vaø khoâng chænh hôïp goùc roäng lôùn ôû doïc theo caùc ñöùt gaõy vôùi beà daøy thay ñoåi noùc traàm tích Oligocen ñaõ ñaùnh daáu söï keát nhanh. Caùc traàm tích giaøu seùt cuûa taàng Traø thuùc thôøi kyø ñoàng taïo rift. Taân giöõa ñöôïc tích tuï sau ñoù, phaân boá roäng Thôøi kyø sau taïo rift. Vaøo Miocen sôùm, hôn, bao phuû treân haàu khaép caùc khoái cao quaù trình giaõn ñaùy Bieån Ñoâng theo phöông trong beå vaø caùc vuøng caän rìa beå. TB-ÑN ñaõ yeáu ñi vaø nhanh choùng keát thuùc Hoaït ñoäng eùp neùn vaøo cuoái Oligocen vaøo cuoái Miocen sôùm (17tr. naêm), tieáp theo muoän ñaõ ñaåy troài caùc khoái moùng saâu, gaây laø quaù trình nguoäi laïnh voû. Trong thôøi kì nghòch ñaûo trong traàm tích Oligocen ôû trung ñaàu Miocen sôùm caùc hoaït ñoäng ñöùt gaõy vaãn taâm caùc ñôùi truõng chính, laøm taùi hoaït ñoäng coøn xaûy ra yeáu vaø chæ chaám döùt hoaøn toaøn caùc ñöùt gaõy thuaän chính ôû daïng eùp chôøm, töø Miocen giöõa - Hieän taïi. Caùc traàm tích tröôït baèng vaø taïo neân caùc caáu truùc “troài”, cuûa thôøi kì sau rift coù ñaëc ñieåm chung laø: caùc caáu taïo döông/aâm hình hoa, phaùt sinh phaân boá roäng, khoâng bò bieán vò, uoán neáp vaø caùc ñöùt gaõy nghòch ôû moät soá nôi nhö treân gaàn nhö naèm ngang. caáu taïo Raïng Ñoâng, phía Taây caáu taïo Baïch Tuy nhieân, ôû beå Cöûu Long caùc quaù trình Hoå vaø moät soá khu vöïc moû Roàng. Ñoàng thôøi naøy vaãn gaây ra caùc hoaït ñoäng taùi caêng giaõn xaûy ra hieän töôïng baøo moøn vaø vaùt moûng yeáu, luùn chìm töø töø trong Miocen sôùm vaø maïnh caùc traàm tích thuoäc taàng Traø Taân treân 275
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam chuyeån vaøo vuøng beå Cöûu Long vaø xa hôn hoaït ñoäng nuùi löûa ôû moät soá nôi, ñaëc bieät ôû phaàn Ñoâng Baéc beå. Vaøo cuoái Miocen tích tuï vaøo vuøng beå Nam Coân Sôn trong sôùm treân phaàn lôùn dieän tích beå, noùc traàm ñieàu kieän nöôùc saâu hôn. tích Miocen döôùi - heä taàng Baïch Hoå ñöôïc 4. Ñòa taàng vaø thaïch hoïc ñaùnh daáu baèng bieán coá chìm saâu beå vôùi söï thaønh taïo taàng “seùt Rotalid” bieån noâng Theo taøi lieäu khoan, ñòa taàng ñöôïc môû roäng khaép vaø taïo neân taàng ñaùnh daáu ñòa ra cuûa beå Cöûu Long goàm ñaù moùng coå Tröôùc taàng vaø taàng chaén khu vöïc khaù toát cho toaøn Kainozoi vaø traàm tích lôùp phuû Kainozoi. beå. Cuoái Miocen sôùm toaøn beå traûi qua quaù Ñaëc tröng thaïch hoïc - traàm tích, hoaù thaïch trình naâng khu vöïc vaø boùc moøn yeáu, baèng cuûa moãi phaân vò ñòa taàng ñöôïc theå hieän toùm chöùng laø taàng seùt Rotalid chæ bò baøo moøn taét treân coät ñòa taàng toång hôïp cuûa beå (Hình töøng phaàn vaø vaãn duy trì tính phaân boá khu 9.8). Ñeå thuaän tieän cho coâng taùc tìm kieám, vöïc cuûa noù. thaêm doø vaø khai thaùc daàu khí caùc phaân Vaøo Miocen giöõa, luùn chìm nhieät tieáp vò ñòa taàng ñöôïc ñoái saùnh vôùi caùc taäp ñòa tuïc gia taêng vaø bieån ñaõ coù aûnh höôûng roäng chaán. Caùc maët phaûn xaï ñòa chaán ñeàu truøng lôùn ñeán haàu heát caùc vuøng quanh Bieån Ñoâng. vôùi caùc ranh giôùi cuûa caùc phaân vò ñòa taàng Cuoái thôøi kyø naøy coù moät pha naâng leân, daãn (Hình 9.9). ñeán söï taùi thieát laäp ñieàu kieän moâi tröôøng 4.1. Moùng Tröôùc Kainozoi soâng ôû phaàn Taây Nam beå coøn ôû phaàn Ñoâng, ÔÛ beå Cöûu Long cho ñeán nay ñaõ khoan Ñoâng Baéc beå ñieàu kieän ven bôø vaãn tieáp tuïc haøng traêm gieáng khoan saâu vaøo moùng tröôùc ñöôïc duy trì [24]. Kainozoi taïi nhieàu vò trí khaùc nhau treân toaøn Miocen muoän ñöôïc ñaùnh daáu baèng söï beå. Veà maët thaïch hoïc ñaù moùng coù theå xeáp luùn chìm maïnh ôû Bieån Ñoâng vaø phaàn rìa thaønh 2 nhoùm chính: granit vaø granodiorit - cuûa noù, khôûi ñaàu quaù trình thaønh taïo theàm diorit, ngoaøi ra coøn gaëp ñaù bieán chaát vaø caùc luïc ñòa hieän ñaïi Ñoâng Vieät Nam [24]. Nuùi thaønh taïo nuùi löûa. löûa hoaït ñoäng tích cöïc ôû ôû phaàn Ñoâng Baéc So saùnh keát quaû nghieân cöùu caùc phöùc beå Cöûu Long, Nam Coân Sôn vaø phaàn ñaát heä magma xaâm nhaäp treân ñaát lieàn vôùi ñaù lieàn Nam Vieät Nam. Töø Miocen muoän beå moùng keát tinh ngoaøi khôi beå Cöûu Long, Cöûu Long ñaõ hoaøn toaøn thoâng vôùi beå Nam theo ñaëc tröng thaïch hoïc vaø tuoåi tuyeät ñoái Coân Sôn vaø heä thoáng soâng Cöûu Long, soâng coù theå xeáp töông ñöông vôùi 3 phöùc heä: Hoøn Ñoàng Nai trôû thaønh nguoàn cung caáp traàm Khoai, Ñònh Quaùn vaø Caø Naù [33] . tích cho caû hai beå. Caùc traàm tích haït thoâ Phöùc heä Hoøn Khoai coù theå ñöôïc xem ñöôïc tích tuï trong moâi tröôøng ven bôø ôû phaàn laø phöùc heä ñaù magma coå nhaát trong moùng Nam beå vaø trong moâi tröôøng bieån noâng cuûa beå Cöûu Long, phöùc heä coù tuoåi Trias trong ôû phaàn Ñoâng Baéc beå. muoän, töông öùng khoaûng 195 ñeán 250 tr. Pliocen laø thôøi gian bieån tieán roäng lôùn naêm. Theo taøi lieäu Ñòa chaát Vieät Nam, taäp vaø coù leõ ñaây laø laàn ñaàu tieân toaøn boä vuøng II caùc thaønh taïo magma [5] thì granitoid Bieån Ñoâng hieän taïi naèm döôùi möïc nöôùc bieån. Caùc traàm tích haït mòn hôn ñöôïc vaän Hoøn Khoai ñöôïc gheùp chung vôùi caùc thaønh 276
- Chöông 9. Beå traàm tích Cöûu Long vaø taøi nguyeân daàu khí Döôùi Trên r Cl1 (A) Dướ i Cl2 Trên (BIII) Cl3 (BII) Cl4-1 (BI) Döôùiướ Di Cl4-2 (BI) Cl5-1 (c) Cl5-2 Trên (d) Cl5-3 (e) Cl6-1 (e1) Dướ Döôùii Cl6-2 (F1) Cl7 Cl8 (m) Hình 9.8. Coät ñòa taàng toång hôïp beå Cöûu Long 277
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam Hình 9.9. Maët caét ñòa chaán doïc khoái naâng Trung taâm - moû Roàng vaø Baïch Hoå taïo magma xaâm nhaäp phöùc heä Ankroet- thöù sinh: calcit, zeolit, thaïch anh vaø clorit. Ñònh Quaùn goàm chuû yeáu laø amphybol- Trong ñôùi bieán ñoåi maïnh biotit thöôøng bò biotit-diorit, monzonit vaø adamelit. Ñaù bò clorit hoaù (Hình 9.11a, b). Phöùc heä Ñònh bieán ñoåi, caø naùt maïnh. Phaàn lôùn caùc khe Quaùn coù tuoåi Jura, tuoåi tuyeät ñoái dao ñoäng nöùt ñaõ bò laáp ñaày bôûi khoaùng vaät thöù sinh: töø 130 ñeán 155tr. naêm. Phöùc heä Caø Naù laø phöùc heä magma phaùt calcit-epidot-zeolit (Hình 9.10a, b). Ñaù coù theå phaân boá chuû yeáu ôû phaàn caùnh cuûa caùc trieån vaø gaëp phoå bieán nhaát treân toaøn beå Cöûu khoái naâng moùng, nhö caùnh phía Ñoâng Baéc Long. Phöùc heä ñaëc tröng laø granit thuyû mica moû Baïch Hoå. vaø biotit, thuoäc loaïi Natri-Kali, dö nhoâm Phöùc heä Ñònh Quaùn gaëp khaù phoå bieán (Al=2.98%), Si (~69%) vaø ít Ca (Hình 9.12a, ôû nhieàu caáu taïo Baïch Hoå (voøm Baéc), Ba b). Ñaù coù tuoåi tuyeät ñoái khoaûng 90-100 tr. Vì, Tam Ñaûo vaø Soùi. ÔÛ caùc moû Hoàng Ngoïc, naêm, thuoäc Jura muoän. Caùc khoái granitoid Raïng Ñoâng, Sö Töû Ñen vaø Sö Töû Vaøng (ôû phöùc heä magma xaâm nhaäp naøy thaønh taïo phía Baéc beå), chuû yeáu laø ñaù granodiorit, ñoâi ñoàng taïo nuùi vaø phaân boá doïc theo höôùng choã gaëp monzonit-biotit-thaïch anh ña saéc. truïc cuûa beå. Ñaù bò daäp vôõ, nhöng möùc ñoä Ñaù thuoäc loaïi kieàm voâi, coù thaønh phaàn axit bieán ñoåi thöù sinh yeáu hôn so vôùi hai phöùc vöøa phaûi SiO2 dao ñoäng 63-67%. Caùc thaønh heä vöøa neâu. taïo cuûa phöùc heä xaâm nhaäp naøy coù möùc ñoä Trong maët caét ñaù magma xaâm nhaäp giaäp vôõ vaø bieán ñoåi cao. Haàu heát caùc khe ñaõ bieát thöôøng gaëp caùc ñai maïch coù thaønh nöùt ñeàu ñöôïc laáp ñaày bôûi caùc khoaùng vaät phaàn thaïch hoïc khaùc nhau töø axit ñeán trung 278
- Chöông 9. Beå traàm tích Cöûu Long vaø taøi nguyeân daàu khí (a) (b) Hình 9.10a,b. AÛnh maãu loõi (a) vaø laùt moûng (b) granodiorit Hoøn Khoai taïi ñoä saâu 4.236 m GK BH17 tính - bazô , bazô vaø thaïch anh (Hình 9.13). keát tinh baøo moøn vaø phong hoaù laø thaønh taïo Taïi moät soá nôi, nhö khu vöïc moû Roàng coøn Kainozoi hoaëc nuùi löûa. gaëp ñaù bieán chaát nhieät ñoäng kieåu paragneis Ñòa taàng ñöôïc moâ taû töø döôùi leân, nghóa hoaëc orthogneis. Caùc ñaù naøy thöôøng coù möùc laø töø coå ñeán treû vaø ñöôïc trình baøy trong caùc ñoä giaäp vôõ vaø bieán ñoåi keùm hôn so vôùi ñaù coâng trình khoa hoïc ñaõ coâng boá [4, 5, 6] vaø xaâm nhaäp. trong chöông 6. PALEOGEN 4.2. Traàm tích Kainozoi Eocen Naèm baát chænh hôïp treân maët ñaù moùng Heä taàng Caø Coái (E2 cc) (a) (b) Hình 9.11a,b. AÛûnh ñaù diorit Ñònh Quaùn maãu loõi GK BH1201, ñoä saâu 4.014m (a) vaø maãu laùt moûng GK BH11 (b) taïi ñoä saâu 5.387.4m (a) (b) Hình 9.12a,b. Granit biotit Caø Naù maãu loõi GK BH1113, ñoä saâu 3.886,4m (a) vaø maãu laùt moûng granit 2 mica GK BH448 (b) taïi ñoä saâu 4.307,1m 279
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam Hình 9.14. Caùt keát taäp cô sôû cuûa Oligocen döôùi GK Hình 9.13. AÛnh ñaù andesit diabas porphyrit trong R8, ñoä saâu 3.520,4m GK R14 taïi ñoä saâu 2.803m phaàn truõng saâu, phaàn söôøn caùc khoái naâng Heä taàng naøy ñöôïc phaùt hieän taïi gieáng Trung taâm nhö Baïch Hoå, Roàng vaø Sö Töû khoan CL-1X treân ñaát lieàn, nhöng chöa Traéng coù theå ñaït tôùi 500 m. Lieân keát vôùi ñöôïc nghieân cöùu ñaày ñuû ôû nhöõng phaàn chìm taøi lieäu ñòa chaán thì heä taàng naèm giöõa maët saâu cuûa beå, nôi maø chuùng coù theå toàn taïi. phaûn xaï ñòa chaán (maët khoâng chænh hôïp Heä taàng ñaëc tröng bôûi traàm tích vuïn thoâ: goùc) CL60 vaø CL70, thöôøng laø maët phaûn cuoäi saïn keát, caùt keát ña khoaùng, xen caùc lôùp xaï moùng keát tinh CL80, thuoäc taäp ñòa chaán moûng boät keát vaø seùt keát hydromica-clorit- CL6. Tuoåi cuûa heä taàng theo phöùc heä baøo sericit. Traàm tích coù maàu naâu ñoû, ñoû tím, tím luïc saëc sôõ vôùi ñoä choïn loïc raát keùm, ñaëc töû phaán (Oculopollis, Magnastriatites) ñöôïc tröng kieåu molas luõ tích luïc ñòa thuoäc caùc xaùc ñònh laø Paleogen, Oligocen sôùm. truõng tröôùc nuùi Creta-Paleocen-Eocen. Caùc Theo ñaëc tröng töôùng ñaù heä taàng ñöôïc baøo töû phaán phaùt hieän ñöôïc trong maët caét chia thaønh 2 phaàn: treân vaø döôùi. Phaàn treân naøy nhö: Klukisporires,Triporopollenites,T chuû yeáu laø caùc thaønh taïo mòn coøn phaàn döôùi rudopollis, Plicapolis, Jussiena, v.v. thuoäc laø thaønh taïo thoâ. Giöõa 2 phaàn laø ranh giôùi nhoùm thöïc vaät khoâ caïn thöôøng phoå bieán chænh hôïp töông öùng vôùi maët phaûn xaï ñòa trong Eocen. Maët caét cuûa heä taàng ñöôïc xeáp chaán CL61. töông öùng vôùi taäp CL7 cuûa taøi lieäu ñòa chaán. Heä taàng Traø Cuù coù tieàm naêng chöùa vaø Chieàu daøy heä taàng coù theå ñaït tôùi 600m. sinh daàu khí khaù cao [9]. Caùc væa caùt keát Oligocen döôùi cuûa heä taàng laø caùc væa chöùa daàu khí chuû yeáu Heä taàng Traø Cuù (E31 tc) treân moû Ñoâng Nam Roàng, Sö Töû Traéng vaø Heä taàng Traø Cuù ñaõ xaùc laäp ôû gieáng laø ñoái töôïng khai thaùc thöù hai sau moùng nöùt khoan (GK) Cöûu Long-1X. neû treân moû Baïch Hoå (Hình 9.14). Traàm tích goàm chuû yeáu laø seùt keát, boät Chieàu daøy cuûa heä taàng dao ñoäng töø 0 keát vaø caùt keát, coù chöùa caùc væa than moûng ñeán 800 m. vaø seùt voâi, ñöôïc tích tuï trong ñieàu kieän soâng Oligocen treân hoà. Ñoâi khi gaëp caùc ñaù nuùi löûa, thaønh phaàn Heä taàng Traø Taân (E33 tt) chuû yeáu laø porphyr diabas, tuf basalt, vaø Heä taàng Traø Taân ñöôïc xaùc laäp ôû GK gabro-diabas. Chieàu daøy cuûa heä taàng taïi 15A-1X. 280
- Chöông 9. Beå traàm tích Cöûu Long vaø taøi nguyeân daàu khí Ñaù cuûa heä taàng Traø Taân ñoâi choã naèm hôïp. Theo taøi lieäu ñòa chaán, beà daøy cuûa taäp baát chænh hôïp treân heä taàng Traø Cuù. Maët CL5-3 thay ñoåi töø 0 - 2.000m, thöôøng trong caét heä taàng coù theå chia thaønh ba phaàn khaùc khoaûng 200 - 1.000m; Taäp CL5-2 töø 0m bieät nhau veà thaïch hoïc. Phaàn treân goàm chuû ñeán hôn 1.000m (thöôøng trong khoaûng 400 yeáu laø seùt keát maøu naâu - naâu ñaäm, naâu ñen, - 1.000m); Taäp CL5-1 töø 0m tôùi hôn 400m raát ít seùt maøu ñoû, caùt keát vaø boät keát, tyû leä (thöôøng trong khoaûng 200 - 400m). caùt/seùt khoaûng 35-50%. Phaàn giöõa goàm chuû Seùt keát cuûa heä taàng Traø Taân coù haøm yeáu laø seùt keát naâu ñaäm, naâu ñen, caùt keát vaø löôïng vaø chaát löôïng vaät chaát höõu cô cao boät keát, tyû leä caùt/ seùt khoaûng 40- 60% (phoå ñeán raát cao ñaëc bieät laø taàng Traø Taân giöõa, bieán khoaûng 50%), ñoâi nôi coù xen caùc lôùp chuùng laø nhöõng taàng sinh daàu khí toát ôû beå moûng ñaù voâi, than. Phaàn döôùi goàm chuû yeáu Cöûu Long ñoàng thôøi laø taàng chaén toát cho laø caùt keát haït mòn ñeán thoâ, ñoâi choã saïn, cuoäi taàng ñaù moùng granit nöùt neû. Tuy taàng caùt keát, xen seùt keát naâu ñaäm, naâu ñen, boät keát, keát naèm xen keïp coù chaát löôïng thaám, roãng tyû leä caùt/seùt thay ñoåi trong khoaûng roäng töø vaø ñoä lieân tuïc thay ñoåi töø keùm ñeán toát, 20-50%. Caùc traàm tích cuûa heä taàng ñöôïc nhöng cuõng laø ñoái töôïng tìm kieám ñaùng löu tích tuï chuû yeáu trong moâi tröôøng ñoàng baèng yù ôû beå Cöûu Long. soâng, aluvi - ñoàng baèng ven bôø vaø hoà. Caùc Trong maët caét heä taàng ñaõ gaëp nhöõng thaønh taïo nuùi löûa tìm thaáy ôû nhieàu gieáng hoaù thaïch baøo töû phaán: F. Trilobata, khoan thuoäc caùc vuøng Baïch Hoå, Baø Ñen, Verutricolporites, Cicatricosiporites, xaùc Ba Vì, ñaëc bieät ôû khu vöïc loâ 01 thuoäc phía ñònh tuoåi Oligocen muoän, nhöng cuõng coù Baéc ñôùi Trung taâm vôùi thaønh phaàn chuû yeáu taùc giaû cho raèng caùc thaønh taïo heä taàng Traø laø andesit, andesit-basalt, gabrodiabas vôùi Taân coøn coù caû yeáu toá Oligocen giöõa. NEOGEN beà daøy töø vaøi meùt ñeán 100m (Hình 9.15). Lieân keát vôùi taøi lieäu ñòa chaán cho thaáy Miocen döôùi Heä taàng Baïch Hoå (N11 bh) noùc heä taàng Traø Taân töông öùng taäp ñòa chaán CL50 vaø 3 phaàn maët caét öùng vôùi ba taäp Heä taàng Baïch Hoå ñöôïc xaùc laäp ôû gieáng ñòa chaán CL5-3 (phaàn döôùi), CL5-2 (phaàn khoan BH-1X. giöõa) vaø CL5-1 (phaàn treân). Ranh giôùi giöõa Heä taàng Baïch Hoå coù theå chia thaønh hai caùc taäp ñòa chaán neâu treân ñeàu laø baát chænh phaàn: Phaàn treân goàm chuû yeáu laø seùt keát (a) (b) Hình 9.15a,b. Ñaù Gabro diabas trong GK R8 taïi ñoä saâu 3215m (a) vaø laùt moûng ñaù basalt porphyrit, ñoä saâu 3.328,5m, GK R4 281
- Ñòa chaát vaø taøi nguyeân daàu khí Vieät Nam maøu xaùm, xaùm xanh xen keõ vôùi caùt keát vaø boät keát, tyû leä caùt, boät keát taêng daàn xuoáng döôùi (ñeán 50%). Phaàn treân cuøng cuûa maët caét laø taàng “seùt keát Rotalid” bao phuû toaøn beå, chieàu daøy thay ñoåi trong khoaûng töø 50m ñeán 150m. Phaàn döôùi goàm chuû yeáu laø caùt keát, boät keát (chieám treân 60%), xen vôùi caùc lôùp seùt keát maøu xaùm, vaøng, ñoû. Caùc traàm tích cuûa heä taàng ñöôïc tích tuï trong moâi Hình 9.16. Caùt keát haït trung chöùa daàu taïi GK R8, tröôøng ñoàng baèng aluvi - ñoàng baèng ven bôø ñoä saâu 2.706,2m ôû phaàn döôùi, chuyeån daàn leân ñoàng baèng ven khaù phoå bieán hoaù thaïch ñaëc tröng nhoùm bôø - bieån noâng ôû phaàn treân. Ñaù nuùi löûa ñaõ Rotalia: Orbulina universa, Ammonia sp., ñöôïc phaùt hieän thaáy ôû nhieàu gieáng khoan neân chuùng ñöôïc goïi laø taäp seùt Rotalid . thuoäc loâ 01 ôû phía Baéc beå, chuû yeáu laø basalt Miocen giöõa vaø tuf basalt, beà daøy töø vaøi chuïc meùt ñeán Heä taàng Coân Sôn (N12 cs) 250m. Heä taàng Baïch Hoå coù chieàu daøy thay Heä taàng Coân Sôn ñöôïc xaùc laäp ôû gieáng ñoåi töø 100 - 1.500m (chuû yeáu trong khoaûng khoan 15B-1X. töø 400 - 1.000m). Caùc traàm tích cuûa heä taàng Heä taàng Coân Sôn goàm chuû yeáu caùt keát phuû khoâng chænh hôïp goùc treân caùc traàm tích haït thoâ-trung, boät keát (chieám ñeán 75-80%), cuûa heä taàng Traø Taân. Theo lieäu ñòa chaán xen keõ vôùi caùc lôùp seùt keát maøu xaùm, nhieàu thì heä taàng naøy thuoäc taäp ñòa chaán CL4-1 maøu daøy 5-15m, ñoâi nôi coù lôùp than moûng. vaø CL4-2, naèm keïp giöõa 2 maët phaûn xaï ñòa Beà daøy heä taàng thay ñoåi töø 250 - 900m. chaán CL40 vaø CL50. Traàm tích cuûa heä taàng ñöôïc thaønh taïo trong Taàng seùt keát chöùa Rotalia laø taàng ñaù moâi tröôøng soâng (aluvi) ôû phía Taây, ñaàm chaén khu vöïc tuyeät vôøi cho toaøn beå. Caùc laày - ñoàng baèng ven bôø ôû phía Ñoâng, Ñoâng væa caùt xen keõ naèm trong vaø ngay döôùi taàng Baéc. Caùc thaønh taïo cuûa heä taàng Coân Sôn seùt keát Rotalia vaø ôû phaàn treân cuûa phía phuû khoâng chænh hôïp goùc yeáu treân caùc döôùi maët caét coù khaû naêng thaám chöùa khaù traàm tích cuûa heä taàng Baïch Hoå (?). Traàm toát, chuùng laø ñoái töôïng tìm kieám quan troïng tích cuûa heä taàng naèm gaàn nhö ngang hoaëc thöù ba ôû beå Cöûu Long. Daàu hieän cuõng ñang uoán nheï theo caáu truùc beà maët noùc heä taàng ñöôïc khai thaùc töø caùc taàng caùt naøy nhö ôû moû Baïch Hoå, nghieâng thoaûi veà Ñoâng vaø Trung Hoàng Ngoïc, Raïng Ñoâng, Baïch Hoå vaø saép taâm beå, khoâng bò bieán vò. Lieân keát vôùi taøi tôùi laø Sö Töû Ñen (Hình 9.16). lieäu ñòa chaán maët caét heä taàng thuoäc taäp ñòa Trong maët caét heä taàng ñaõ gaëp nhöõng chaán CL3 naèm keïp giöõa hai maët phaûn xaï hoaù thaïch baøo töû phaán: F. levipoli, ñòa chaán CL30 vaø CL40. Tuy ñaù haït thoâ cuûa Magnastriatites, Pinuspollenites, heä taàng coù khaû naêng thaám, chöùa toát, nhöng Alnipollenites vaø ít vi coå sinh Synedra chuùng laïi naèm treân taàng chaén khu vöïc (seùt fondaena. Ñaëc bieät trong phaàn treân cuûa maët keát Rotalia) neân heä taàng naøy vaø caùc heä taàng caét heä taàng naøy, taäp seùt maøu xaùm luïc gaëp 282
- Chöông 9. Beå traàm tích Cöûu Long vaø taøi nguyeân daàu khí treû hôn cuûa beå xem nhö khoâng coù trieån voïng vaø khoâng bò bieán vò. Lieân keát vôùi taøi lieäu chöùa daàu khí. ñòa chaán thì heä taàng Bieån Ñoâng laø töông Trong maët caét heä taàng gaëp phoå bieán caùc öùng vôùi taäp ñòa chaán CL1. Trong maët caét baøo töû phaán: F. Meridionalis, Plorschuetzia cuûa heä taàng gaëp khaù phoå bieán caùc hoaù ñaù levipoli, Acrostichum, Compositea... vaø caùc foraminifera: Pseudorotalia, Globorotalia, truøng loã, rong taûo nhö heä taàng Baïch Hoå. Daïng reâu (Bryozoar), Molusca, san hoâ, rong Miocen treân taûo vaø baøo töû phaán: Dacrydium, Polocarpus Heä taàng Ñoàng Nai (N1 ñn) imbricatus... 3 Heä taàng Ñoàng Nai ñöôïc môû ôû gieáng 5. Caùc tích tuï Hydrocarbon khoan 15G-1X. Ñeán ñaàu naêm 2005 treân toaøn beå Cöûu Tuoåi cuûa heä taàng ñöôïc xaùc ñònh theo taäp Long ñaõ phaùt hieän ñöôïc treân 20 caáu taïo coù hôïp phong phuù baøo töû vaø Nannoplakton: chöùa daàu khí, trong ñoù coù 7 phaùt hieän thöông Stenoclaena Palustris Carya, Florschuetzia maïi. Caùc phaùt hieän noùi treân ñöôïc theå hieän Meridionalis, ngheøo hoaù ñaù foraminifera. taïi hình 9.17. Trong soá nhöõng phaùt hieän nhö Heä taàng Ñoàng Nai chuû yeáu laø caùt haït trung moû Roàng ñaõ coù söï laãn loän giöõa khaùi nieäm xen keõ vôùi boät vaø caùc lôùp moûng seùt maøu moû vaø vuøng moû: Döôùi goùc ñoä ñòa chaát coâng xaùm hay nhieàu maøu, ñoâi khi gaëp caùc væa ngheä thì “moû Roàng” nhö ñang goïi bao goàm carbonat hoaëc than moûng, moâi tröôøng traàm 4 moû töông öùng vôùi 4 khu vöïc: Trung Taâm, tích ñaàm laày - ñoàng baèng ven bôø ôû phaàn Ñoâng Baéc, Ñoâng vaø Ñoâng Nam. Nhö vaäy, Taây beå, ñoàng baèng ven bôø - bieån noâng ôû soá löôïng phaùt hieän coâng nghieäp seõ laø treân phaàn Ñoâng vaø Baéc beå. Beà daøy cuûa heä taàng 10. thay ñoåi trong khoaûng töø 500 - 750m. Caùc Phaàn lôùn caùc moû phaân boá treân khoái traàm tích cuûa heä taàng naèm gaàn nhö ngang, naâng Trung Taâm vaø ñôùi phaân dò Phía Baéc. nghieâng thoaûi veà Ñoâng vaø khoâng bò bieán vò. Toång soá moû hieän ñang khai thaùc laø 7 vôùi tröõ Lieân keát vôùi taøi lieäu ñòa chaán thì heä taàng löôïng daàu ñaõ khai thaùc ñaït khoaûng 170 tr. Ñoàng Nai naèm keïp giöõa 2 taàng phaûn xaï ñòa taán, chieám khoaûng 35% toång tröõ löôïng ñaõ chaán CL20 vaø CL30, töông öùng vôùi taäp ñòa phaùt hieän, töông ñöông vôùi 15-18% thu hoài chaán CL2. döï kieán. Ña soá nhöõng phaùt hieän trong beå laø Pliocen - Ñeä Töù Heä taàng Bieån Ñoâng (N2-Q bñ) daàu coù löôïng khí hoaø tan dao ñoäng trong khoaûng töø 50 ñeán 200m3/m3. Phaùt hieän khí Heä taàng Bieån Ñoâng chuû yeáu laø caùt haït condensat lôùn nhaát laø Sö Töû Traéng. Ngoaøi trung-mòn vôùi ít lôùp moûng buøn, seùt maøu ra moät soá væa khí töï do, khí condensat cuõng xaùm nhaït chöùa phong phuù hoùa ñaù bieån ñaõ ñöôïc phaùt hieän taïi moû Ñoâng Baéc Roàng. vaø glauconit thuoäc moâi tröôøng traàm tích Caùc moû daàu ñeàu thuoäc loaïi nhieàu væa, bieån noâng, ven bôø, moät soá nôi coù gaëp ñaù carbonat. Chuùng phaân boá vaø traûi ñeàu khaép tröø moû Ñoâng Nam Roàng (chæ coù 1 thaân daàu toaøn beå, vôùi beà daøy khaù oån ñònh trong moùng). Caùc thaân khoaùng naèm phoå bieán khoaûng 400 – 700m. Traàm tích cuûa heä taàng trong caû 3 play: Miocen döôùi, Oligocen naèm gaàn nhö ngang, nghieâng thoaûi veà Ñoâng (Oligocen treân, Oligocen döôùi) vaø moùng 283
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Địa chất Và tài nguyên dầu khí Việt Nam - Chương 3
24 p | 454 | 161
-
Địa chất Và tài nguyên dầu khí Việt Nam - Chương 1
9 p | 374 | 151
-
Địa chất Và tài nguyên dầu khí Việt Nam - Chương 2
24 p | 366 | 146
-
Địa chất và tài nguyên dầu khí Việt Nam - Chương 7
55 p | 343 | 132
-
Địa chất Và tài nguyên dầu khí Việt Nam - Chương 4
40 p | 310 | 130
-
Địa chất và tài nguyên dầu khí Việt Nam - Chương 8
26 p | 301 | 125
-
Địa chất và tài nguyên dầu khí Việt Nam - Chương 13
18 p | 304 | 124
-
Địa chất Và tài nguyên dầu khí Việt Nam - Chương 6
40 p | 317 | 123
-
Địa chất và tài nguyên dầu khí Việt Nam - Chương 10
44 p | 301 | 122
-
Địa chất Và tài nguyên dầu khí Việt Nam - Chương 5
30 p | 285 | 117
-
Địa chất và tài nguyên dầu khí Việt Nam - Chương 15
64 p | 310 | 115
-
Địa chất và tài nguyên dầu khí Việt Nam - Chương 11
39 p | 280 | 114
-
Địa chất và tài nguyên dầu khí Việt Nam - Chương 14
12 p | 291 | 112
-
Địa chất và tài nguyên dầu khí Việt Nam - Chương 12
21 p | 322 | 109
-
CHƯƠNG 3 – THỜI GIAN TRONG ĐỊA CHẤT
8 p | 324 | 100
-
THẢO LUẬN ĐỊA CHẤT VIỆT NAM ĐỊA TẦNG VÙNG ĐÔNG BẮC VIỆT NAM.
26 p | 480 | 81
-
ĐỊA CHẤT CÔNG TRÌNH - MỞ ĐẦU
4 p | 165 | 31
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn