Giáo án Hóa học 12 bài 11: Peptit và protein (Chương trình cơ bản)

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung

HĐ 1

GV hướng dẫn HS nghiên cứu SGK để cho biết

- Định nghĩa peptit

- Liên kết peptit? Cách thức hình thành liên kết peptit?

HS

- Lk của nhóm CO với nhóm NH giữa hai đơn vị µ-amino axit

- PP là những hợp chất chứa từ 2 đến 50 gốc µ-amino axit lk với nhau bằng các liên kết pp

GV ghi nhận ý kiến của HS và lưu ý phân biệt liên kết pp với các lk CO-NH khác

GV thông báo cho HS vai trò quan trọng của pp trong sự sống.

HS nghiên cứu SGK cho biết cách phân loại pp

PP được phân thành hai loại

- Oligopeptit: pp có từ 2 đến 10 gốc µ-amino axit

- Polipeptit: pp có từ 11 đến 50 gốc µ-amino axit 

HĐ 2

GV hướng dẫn HS nghiên cứu SGK để cho biết những đăc điểm chính về cấu tạo của pp

HS:

- Phân tử pp hợp thành từ các gốc µ-amino axit nối với nhau bởi lk pp theo một trật tự nhất định: µ-amino axit đầu N còn nhóm NH₂, µ-amino axit đầu C còn nhóm COOH

CT chung: NH₂CH(R^')CO-NHCH(R^")CO-…-NH-CH(R^'")COOH

GV thông báo cho HS: vì pp hình thành từ một số gốc µ-amino axit liên kết theo một trật tự nghiêm ngặt nên có đồng phân khác nhau về trật tự gốc µ-amino axit. PP có n gốc µ-amino axit có n! đồng phân.

Từ 3 phân tử µ-amino axit, HS viết các đồng phân (6 đồng phân)

GV hướng dẫn HS nghiên cứu SGK

- Cho biết cách gọi tên pp

- Từ một số mạch tripeptit (ở phẩn trên) gọi tên

HS: ghép các tên gốc axyl của µ-amino axit, bắt đàu từ N rồi kết thúc bằng tên của µ-amino axit đầu C giữ nguyên

GV

-lưu ý tên của µ-amino axit là tên thường

- thông báo cách gọi tên thứ hai của pp: ghép các tên viết tắt của µ-amino axit (tên thường)

HĐ 3

HS tóm tắt các tính chất vật lí của pp

GV thông báo: pp có hai phản ứng đặc trưng là phản ứng thủy phân và phản ứng màu biure

GV làm TN: đ/c Cu(OH)₂, cho vào 2 ml dd pp, lắc nhẹ

HS: quan sát, giải thích

Cu(OH)₂ tan tạo dd màu tim

pp đã phản ứng với Cu(OH)₂ tạo phức màu tím

GV lưu ý HS: đipeptit chỉ có một lk peptit nên không có pư này

HS đọc SGK và cho biết điều kiện phản ứng thủy phân pt và viết pthh của pư, nhận xét sản phẩm

NH₂-CH(R₁)CO-NH-CH(R₂)-CO-NH-CH(R₃)-COOH + H₂O

         (A)

GV lưu ý HS các peptit có thể thủy phân không hoàn toàn thành những đoạn peptit ngắn hơn nhờ các enzim đặc hiệu.

HĐ 4: Củng cố bài

Viết pthh của các phản ứng giữa A và dd HCl và dd NaOH, nhận xét sản phẩm

A. Peptit

I. Khái niệm và phân loại

1. Khái niệm

* Liên kết peptit: Lk của nhóm CO với nhóm NH giữa hai đơn vị µ-amino axit.

* Peptit: là những hợp chất chứa từ 2 đến 50 gốc µ-amino axit lk với nhau bằng các liên kết pp

2. Phân loại

 * Oligopeptit: pp có từ 2 đến 10 gốc µ-amino axit

* Polipeptit: pp có từ 11 đến 50 gốc µ-amino axit 

II. Cấu tạo, đồng phân, danh pháp

1. Cáu tạo

Phân tử pp hợp thành từ các gốc µ-amino axit nối với nhau bởi lk pp theo một trật tự nhất định: µ-amino axit đầu N còn nhóm NH₂, µ-amino axit đầu C còn nhóm COOH

CT chung:

NH₂CH(R^')CO-NHCH(R^")CO-…-NH-CH(R^'")COOH

2. Đồng phân, danh pháp

a. Đồng phân

PP có đồng phân khác nhau về trật tự gốc µ-amino axit. PP có n gốc µ-amino axit có n! đồng phân.

b. Danh pháp

- ghép các tên gốc axyl của µ-amino axit, bắt đàu từ N rồi kết thúc bằng tên của µ-amino axit đầu C giữ nguyên

- ghép các tên viết tắt của µ-amino axit (tên thường)

Gly-Ala-Val

III. Tính chất

1. Tính chất vật lí

thường ở thể rắn, có nhiệt độ nóng chảy cao, dễ tan trong nước.

2. Tính chất hóa học

phản ứng đặc trưng là phản ứng thủy phân và phản ứng màu biure

a. Phản ứng màu biure

dd peptit  (dd tím (phức đồng)

đipeptit không có pư màu biure

b. Phản ứng thủy phân

Pt thủy phân trong môi trường ax hoặc kiềm khi đun nóng