Giáo trình phân tích quy trình ứng dụng kỹ thuật tổ chức tế vi của mactenxit ram p2

Chia sẻ: Asdas Sdasd | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

72
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'giáo trình phân tích quy trình ứng dụng kỹ thuật tổ chức tế vi của mactenxit ram p2', kỹ thuật - công nghệ, cơ khí - chế tạo máy phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình phân tích quy trình ứng dụng kỹ thuật tổ chức tế vi của mactenxit ram p2

2-Âäúi våïi theïp sau cuìng têch : Ttäi = Ac1 + (30 500C) Våïi nhiãût âäü nhæ trãn taûi nhiãût âäü nung täø chæïc cuía theïp laì austenit vaì mäüt læåüng xãmentit hai. Sau khi täi ta âæåüc maïctenxit + austenit dæ + xãmentit hai, trong âoï xãmentit hai laì pha coï âäü cæïng cao laìm tàng maûnh tênh chäúng maìi moìn cho theïp. Nãúu nung cao hån Accm taûi nhiãût âäü nung ta coï austenit âäöng nháút, vç váûy sau khi täi nháûn âæåüc maïctenxit + austenit dæ khaï nhiãöu. Nhæ váûy laìm máút tênh chäúng maìi moìn cao cuía xãmentit hai. Màût khaïc khi nung cao nhæ váûy dãù bë thoaït caïc bon trãn låïp bãö màût, læåüng caïc bon hoa tan vaìo austenit quaï låïn laìm tàng thãø têch riãng cuía maïctenxit do váûy ì seî taûo ra austenit dæ nhiãöu hån laìm xáúu cå tênh. 3-Âäúi våïi theïp cuìng têch : Duìng cäng thæïc naìo cuîng âæåüc vç Ac1, Ac3 vaì Accm truìng nhau taûi S trãn giaín âäö pha Fe-C. 4-Âäúi våïi theïp håüp kim : Våïi theïp håüp kim tháúp nhiãût âäü täi khäng sai khaïc nhiãöu so våïi theïp caïc bon, thäng thæåìng cao hån tæì 10 200C (træì træåìng håüp theïp chæïa mangan, niken). Våïi theïp håüp kim trung bçnh vaì cao nhiãût âäü täi sai khaïc nhiãöu hån so våïi theïp caïc bon, do váûy phaíi tra cæïu trong caïc säø tay vãö nhiãût luyãûn. 4.4.3.Täúc âäü täi tåïi haûn vaì âäü tháúm täi : 1-Täúc âäü täi tåïi haûn : a-Âënh nghéa : Täúc âäü täi tåïi haûn laì täúc âäü nguäüi nhoí nháút cáön thiãút âãø nháûn âæåüc chuyãøn biãún maïctenxit khi täi. Ta coï thãø tênh gáön âuïng nhiãût âäü naìy dæûa vaìo giaín âäö T-T-T theo cäng thæïc sau : (A T 0) Vth = 1 m 0C/s m -A1 laì nhiãût âäü tåïi haûn dæåïi (Ar1), 0C Trong âoï : -Tm0 , m laì nhiãût âäü vaì thåìi gian æïng våïi austenit quaï nguäüi keïm äøn âënh nháút. Täúc âäü täi tåïi haûn cuía theïp caìng nhoí caìng dãù täi vç laìm nguäüi khäng nhanh làõm cuîng nháûn âæåüc maïctenxit do âoï taûo âæåüc âäü cæïng cao, biãún daûng êt vaì khäng bë næït. b-Caïc yãúu täú aính hæåíng âãún täúc âäü täi tåïi haûn : Moüi yãúu täú laìm tàng hay giaím tênh äøn âënh cuía austenit quaï nguäüi âãöu aính hæåíng âãún täúc âäü täi tåïi haûn. Gäöm coï caïc yãúu täú sau : -Thaình pháön håüp kim cuía austenit : Âáy laì yãúu täú quan troüng nháút, austenit caìng giaìu caïc nguyãn täú håüp kim (træì cäban) âãöu laìm giaím täúc âäü täi tåïi haûn. -Sæû âäöng nháút cuía austenit : Austenêt caìng âäöng nháút thç caìng dãù biãún thaình maïctenxit vç cuìng laì dung dëch ràõn, nãn laìm giaím täúc âäü täi tåïi haûn. Nãúu austenit caìng khäng âäöng nháút thç taûi vuìng giaìu caïc bon dãù taûo ra xãmentit hay caïcbit, nhæîng vuìng ngheìo caïc bon dãù biãún thaình pherit. Âãø náng cao tênh âäöng nháút cuía austenit ta náng cao nhiãût âäü nung âãø giuïp cho sæû hoìa tan vaì laìm âäöng âãöu hoïa caïc bon dãù daìng hån. 106
-Caïc pháön tæí ràõn chæa tan hãút vaìo austenit seî thuïc âáøy quaï trçnh taûo ra pherit - caïc bit do váûy laìm tàng täúc âäü täi tåïi haûn. -Kêch thæåïc haût austenit caìng låïn biãn giåïi haût caìng êt, do váûy khoï taûo thaình häùn håüp pherit - caïc bêt laìm giaím täúc âäü täi tåïi haûn. 2-Âäü tháúm täi : a-Âënh nghéa : Âäü tháúm täi laì chiãöu daìy cuía låïp âæåüc täi cæïng coï täø chæïc mactenxit (trong thæûc tãú laì låïp coï täø chæïc næía mactenxit nghéa laì mactenxit vaì trästit). Xeït mäüt chi tiãút coï daûng hçnh truû, âæåìng kênh D khi laìm nguäüi trong quaï trçnh täi täúc âäü nguäüi åí bãö màût bao giåì cuîng cao hån trong loîi nãn âæåìng cong nguäüi coï daûng mäüt parabän. Vç váûy chè låïp bãö màût våïi chiãöu daìy coï täúc âäü nguäüi Vth måïi coï täø chæïc maïctenxit vaì âäü cæïng cao. Âoï chênh laì âäü tháúm täi. Hçnh 4.20 -Så âäö giaíi thêch âäü tháúm täi b-Caïc yãúu täú aính hæåíng : -Yãúu täú quan troüng nháút aính hæåíng âãún âäü tháúm täi laì täúc âäü täi tåïi haûn, täúc âäü täi tåïi haûn caìng nhoí âäü tháúm täi caìng cao. Nãúu theïp coï täúc âäü nguäüi trong loîi Vth thç toaìn bäü tiãút diãûn chi tiãút âæåüc täi vaì goüi laì täi tháúu. Nãúu täúc âäü nguäüi åí bãö màût âaî nhoí hån Vth thç chi tiãút khäng âæåüc täi. Moüi yãúu täú laìm giaím täúc âäü täi tåïi haûn âãöu laìm tàng âäü tháúm täi. -Täúc âäü nguäüi caìng tàng thç âäü tháúm täi cuîng tàng lãn theo. Tuy nhiãn khäng duìng biãûn phaïp naìy vç dãù gáy næït, biãún daûng... c-YÏ nghéa cuía âäü tháúm täi : Theïp coï âäü tháúm täi caìng cao âæåüc coi laì caìng täút, båïi vç låïp täi cæïng daìy sæïc chëu taíi cuía chi tiãút tàng lãn khaï nhiãöu. Xaïc âënh âäü tháúm täi bàòng phæång phaïp täi âáöu muït. 107
Giaï âåî Caïc vë trê âo âäü cæïng Bãö màût täi Chiãöu daìi âæåüc täi cæïng Næåïc Hçnh 4.21- Thê nghëãm täi âáöu muït (xaïc âënh âäü tháúm täi). 4.4.4.Caïc phæång phaïp täi thãø têch vaì cäng duûng : 1-Mäi træåìng täi : Mäi træåìng laìm nguäüi theïp khi täi goüi laì mäi træåìng täi. a-Yãu cáöu cuía mäi træåìng täi : -Phaíi coï täúc âäü laìm nguäüi låïn hån Vth cuía theïp cáön täi vaì khäng laìm næït hay biãún daûng chi tiãút. Do âoï täúc âäü laìm nguäüi cuía noï nhæ sau : *Laìm nguäüi nhanh theïp trong khoaíng austenit keïm äøn âënh nháút (khoaíng 500 600oC) âãø khäng këp phán hoïa thaình häùn håüp pherit - xãmentit. *Laìm nguäüi cháûm ngoaìi khoaíng nhiãût âäü trãn âãø traïnh æïng suáút nhiãût vaì æïng suáút täø chæïc gáy ra biãún daûng, næït våî. Âàûc biãût laì åí vuìng nhiãût âäü chuyãøn biãún mactenxit vç æïng suáút nhiãût vaì æïng suáút täø chæïc cuìng låïn. Trong thæûc tãú khäng mäi træåìng täi naìo thoía maîn yãu cáöu nãu trãn. -Coï âäü linh âäüng cao, dáùn nhiãût täút, tênh baïm dênh vaìo bãö màût låïn vaì reí tiãön. b-Caïc mäi træåìng täi thæåìng duìng : -Næåïc : laì mäi træåìng täi maûnh, an toaìn, dãù kiãúm vaì reí tiãön. Næåïc åí nhiãût âäü 20 300 laìm nguäüi theïp khaï nhanh åí caí hai khoaíng nhiãût âäü noïi trãn, taûo ra âäü cæïng cao nhæng dãù gáy ra næït vaì biãún daûng. Khi täi næåïc noïng lãn vaì täúc âäü nguäüi nhanh choïng bë giaím âi. Do váûy khäng âãø næåïc noïng quaï 40 500C bàòng caïch cho næåïc laûnh vaìo vaì thaïo næåïc noïng ra. Cäng duûng : âãø täi theïp caïc bon coï hçnh daïng âån giaín. -Dung dëch xuït, muäúi hoïa hoüc : näöng âäü khoaíng 5 10% laì mäi træåìng täi maûnh nháút, täúc âäü nguäüi coï thãø âaût 12000C/s do coï caïc ion âiãûn ly dáùn nhiãût låïn. Màût khaïc noï khäng gáy ra næït åí khoaíng nhiãût âäü chuyãøn biãún maïctenxit nhæ næåïc. Do váûy âæåüc duìng âãø täi caïc loaûi theïp caïc bon duûng cuû yãu cáöu âäü cæïng cao (coï täúc âäü täi tåïi haûn låïn) 108
Hçnh 4.22-Âæåìng cong nguäüi lyï tæåíng -Dáöu luyn : laìm nguäüi cháûm theïp åí hai khoaíng nhiãût âäü trãn nãn êt gáy ra biãún daûng vaì næït nhæng täúc âäü nguäüi cháûm khäng duìng âæåüc cho theïp coï täúc âäü täi tåïi haûn låïn. Khi noïng lãn täúc âäü nguäüi cuía dáöu khäng bë giaím nhiãöu, do váûy thæåìng täi trong dáöu noïng khoaíng 60 800C vç coï tênh linh âäüng cao. Nhæåüc âiãøm cuía dáöu laì khi täi dãù bë chaïy vaì giaï thaình cao. Do váûy phaíi laìm nguäüi dáöu trong quïa trçnh täi. Dáöu laì mäi træåìng täi cho theïp håüp kim vaì caïc chi tiãút hçnh daïng phæïc taûp. -Dung dëch cháút deío (polyme) : loaûi mäi træåìng naìy coï thãø thay âäøi täúc âäü laìm nguäüi bàòng caïch thay âäøi näöng âäü cuía noï. Noï laìm giaím maûnh täúc âäü nguäüi åí vuìng nhiãût âäü tháúp nãn giaím âæåüc næït vaì cong vãnh. Ngoaìi ra coï thãø duìng khê neïn, táúm theïp, táúm âäöng laìm mäi træåìng täi. Loaûi naìy coï Vth nhoí cåî vaìi chuûc 0C/s âãø täi caïc theïp håpü kim. 2-Caïc phæång phaïp täi thãø têch vaì cäng duûng : a-Täi trong mäüt mäi træåìng (âæåìng a) : Sau khi nung noïng vaì giæî nhiãût xong chi tiãút âæåüc nhuïng vaìo mäi træåìng täi cho âãún khi nguäüi hàón. Âáy laì phæång phaïp täi quan troüng nháút, âæåüc sæí duûng räüng raîi nháút. Täi trong mäüt mäi træåìng dãù cå khê hoïa vaì tæû âäüng hoïa, giaím nheû âiãöu kiãûn lao âäüng. b-Täi trong hai mäi træåìng (âæåìng b) : Sau khi nung noïng vaì giæî nhiãût xong chi tiãút âæåüc nhuïng vaìo mäi træåìng täi thæï nháút coï täúc âäü nguäüi låïn ( næåïc, dung dëch xuït hay muäúi), âãún khoaíng nhiãût âäü gáön xaíy ra chuyãøn biãún maïctenxit ( khoaíng 300 400oC ) thç nháúc ra chuyãøn sang mäi træåìng täi thæï hai coï täúc âäü nguäüi cháûm hån (dáöu hay khäng khê) cho âãún khi nguäüi hàón. Phæång phaïp naìy laìm cho theïp coï âäü cæïng cao nhæng êt gáy ra biãún daûng vaì næït. Nhæåüc âiãøm cuía phæång phaïp naìy laì khoï xaïc âënh thåìi âiãøm chuyãøn mäi træåìng täi, yãu cáöu cäng nhán coï tay nghãö cao. Nãúu chuyãøn såïm quaï thç pháön låïn thåïi gian theïp âæåüc laìm nguäüi trong mäi træåìng täi yãúu coï âäü cæïng tháúp. Nãúu chuyãøn muäün quaï thç chuyãøn biãún mactenxit seî xaíy ra trong mäi træåìng täi maûnh dãù gáy næït vaì biãún daûng. 109
Hçnh 4.23-Phæång thæïc laìm nguäüi khi täi theïp a)Täi trong mäüt mäi træåìng ng b)Täi trong hai mäi træåìng c)Täi phán cáúp d)Täi âàóng nhiãût Theo kinh nghiãûm thç thåìi gian giæî trong mäi træåìng täi maûnh tæì 2 3 giáy cho 10 mm chiãöu daìy hay âæåìng kênh. Cäng duûng cuía täi trong hai mäi træåìng laì : duìng cho theïp caïc bon cao, yãu cáöu âäü cæïng låïn nhæng khäng âãöu åí caïc láön täi khaïc nhau. c-Täi phán cáúp (âæåìng c) : Phæång phaïp naìy khàõc phuûc âæåüc khoï khàn vãö xaïc âënh thåìi âiãøm chuyãøn mäi træåìng cuía täi hai mäi træåìng. Chi tiãút âæåüc nhuïng vaìo mäi træåìng muäúi noïng chaíy coï nhiãût âäü cao hån âiãøm Mâ khoaíng tæì 50 100oC vaì chi tiãút bë nguäüi âãún nhiãût âäü naìy vaì giæî taûi âoï cho âãún khi nhiãût âäü âäöng âãöu trãn toaìn bäü tiãút diãûn chi tiãút. Sau âoï nháúc ra ngoaìi khäng khê âãø chuyãøn biãún mactenxit xaíy ra. Phæång phaïp naìy coï æu âiãøm laì chi tiãút coï âäü cæïng cao nhæng æïng suáút bãn trong ráút nhoí, âäü biãún daûng tháúp nháút. Màûc khaïc coï thãø tiãún haình neïn eïp, sæía chæîa nãúu bë cong vãnh vç austenit quaï nguäüi coìn khaï deío. Cäng duûng : duìng cho caïc theïp coï täúc âäü täi tåïi haûn nhoí (caïc loaûi theïp håüp kim) vaì tiãút diãûn nhoí nhæ : muîi khoan, dao phay. Ba phæång täi trãn âãöu nháûn âæåüc täú chæïc mactenxit. d-Täi âàóng nhiãût (âæåìng d) : Phæång phaïp naìy chè khaïc täi phán cáúp åí chäù giæî âàóng nhiãût láu hån trong muäúi noïng chaíy (coï thãø âãún haìng giåì) âãø austenit quaï nguäüi pháún hoïa hoaìn toaìn thaình häùn håüp phe rit vaì xãmentit nhoí mën coï âäü cæïng cao, âäü dai täút. Tuìy theo nhiãût âäü giæî âàóng nhiãût ta seî nháûn âæåüc caïc täø chæïc khaïc nhau : giæî taûi 250 400oC nháûn âæåüc bainit, taûi 500 600oC âæåüc trästit. Sau khi täi âàóng nhiãût khäng cáön ram næîa. 110