Giáo trình phân tích quy trình ứng dụng nguyên lý lập luận một số vấn đề về nhập khẩu tư bản p4

Chia sẻ: Dasda Asdfa | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

79
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'giáo trình phân tích quy trình ứng dụng nguyên lý lập luận một số vấn đề về nhập khẩu tư bản p4', kinh tế - quản lý, kinh tế học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình phân tích quy trình ứng dụng nguyên lý lập luận một số vấn đề về nhập khẩu tư bản p4

FDI thùc sù ®· cã vai trß to lín víi sù dÞch chuyÓn c¬ cÊu kinh tÕ th«ng qua viÖc ®Çu t nhiÒu h¬n vµo ngµnh c«ng nghiÖp. V× ngµnh c«ng nghiÖp cã n¨ng suÊt lao ®éng cao nhÊt vµ tû träng lín trong nÒn kinh tÕ, nªn FDI ®· gãp phÇn to lín vµo t¨ng nhanh tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ quèc d©n. §Ó trë thµnh mét quèc gia c«ng nghiÖp ho¸ vµo n¨m 2020 vµ ®Ó nÒn kinh tÕ ViÖt Nam cã thÓ héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi, mét ®ßi hái bøc xóc lµ ph¶i ®Èy nhanh h¬n n÷a qu¸ tr×nh dÞch chuyÓn c¬ cÊu kinh tÕ. Thóc ®Èy qu¸ tr×nh më cöa vµ héi nhËp cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam víi thÕ giíi. Ho¹t ®éng cña ®Çu t ®· gióp ViÖt Nam më réng h¬n thÞ phÇn níc ngoµi. Gãp phÇn lµm chuyÓn biÕn nÒn kinh tÕ ViÖt Nam theo híng cña mét nÒn kinh tÕ hµng ho¸. §èi víi ViÖt Nam, vèn FDI ®ãng vai trß nh lùc khëi ®éng, nh mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸. Mét sè dù ¸n FDI gãp phÇn lµm vùc dËy mét sè doanh nghiÖp ViÖt Nam ®ang trong ®iÒu kiÖn khã kh¨n, s¶n xuÊt ®×nh ®èn nguy c¬ ph¸ s¶n. 28
Ch¬ng hai VÊn ®Ò thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi (FDI) ë ViÖt Nam I. Thùc tr¹ng cña ®Çu t níc ngoµi ë ViÖt Nam 1. Tríc khi më cöa ChØ sau hai n¨m sau ngµy thèng nhÊt ®Êt níc. Ngµy 18- 7-1977 chÝnh phñ níc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ®· ban hµnh ®iÒu lÖ vÒ ®Çu t cña níc ngoµi ë CHXHCN ViÖt Nam trong ®ã: "ChÝnh phñ níc CHXHCN ViÖt Nam hoan nghªnh viÖc ®Çu t cña níc ngoµi ë trªn nguyªn t¾c t«n träng ®éc lËp, chñ quyÒn cña ViÖt Nam vµ hai bªn cïng cã lîi". §Ó khuyÕn khÝch ®Çu t cña níc ngoµi vµo ViÖt Nam, b¶n ®iÒu lÖ còng ®· ®a ra nhiÒu h×nh thøc u ®·i ®èi víi ®Çu t cña níc ngoµi ë ViÖt Nam vµ ®©y nh lµ mét tÝn hiÖu tÝch cuùc rÊt ®¸ng quan t©m. Tuy nhiªn sau khi b¶n ®iÒu lÖ ra ®êi th× kh«ng cã ®èi t¸c nµo bá tiÒn vµo n¬i ®ang n»m trong t×nh tr¹ng chiÕn 29
tranh, t×nh h×nh an ninh kh«ng æn ®Þnh. H¬n n÷a t×nh h×nh kinh tÕ ViÖt Nam lóc ®ã rÊt nhiÒu khã kh¨n, s¶n xuÊt l¹c hËu, c¬ së h¹ tÇng yÕu kÐm, c¸c dÞch vô kh«ng ph¸t triÓn, hÖ thèng ph¸p luËt võa thiÕu võa kh«ng phï hîp vÒ c¸c th«ng lÖ quèc tÕ, võa quan ®iÓm kh«ng râ rµng vÒ ®êng lèi tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ. 2. Sau khi më cöa Sau khi ban hµnh luËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam 12/1987, n¨m ®Çu tiªn thùc hiÖn (1988) ®· cã 37 dù ¸n ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo ViÖt Nam víi tæng sè vèn ®Çu t lµ 366 triÖu USD. LuËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam ra ®êi phï hîp víi xu híng cña sù hîp t¸c nhiÒu mÆt, nhiÒu chiÒu, tuú thuéc lÉn nhau gi÷a c¸c quèc gia, trªn c¬ së b×nh ®¼ng vµ cïng cã lîi. Tuy nhiªn sau hai n¨m thùc hiÖn ®Çu t níc ngoµi còng ®· béc lé mét sè quan ®iÓm cha phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ vµ th«ng lÖ quèc tÕ. V× vËy chóng ta ®· thùc hiÖn hai lÇn söa ®æi. LuËt bæ sung thø nhÊt ®îc quèc héi níc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam th«ng qua ngµy 30-6-1990 vµ luËt söa ®æi thø hai lµ vµo 23-12-1992. Trªn c¬ së nhËn thøc ngµy cµng ®óng ®¾n vÒ ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi, chóng ta ®· cã quan ®iÓm râ rµng vÒ thu hót vµ sö dông nguån lùc bªn ngoµi ®Ó phôc vô cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i 30
ho¸ nÒn kinh tÕ. Chóng ta coi träng nguån lùc trong níc lµ quyÕt ®Þnh, nguån lùc bªn ngoµi lµ quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn l©u dµi cña nÒn kinh tÕ. a) T×nh h×nh ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi thêi gian qua Giai ®o¹n tríc 1996: FDI liªn tôc gia t¨ng c¶ vÒ sè dù ¸n vµ vèn ®Çu t, ®¹t møc kû lôc lµ 8,6 tû USD vÒ tæng sè vèn ®¨ng ký vµo n¨m 1996. Trong giai ®o¹n nµy tèc ®é t¨ng trëng b×nh qu©n hµng n¨m vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®¹t kho¶ng 50% mét n¨m. §Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®· t¨ng ®¸ng kÓ tõ møc 37 dù ¸n víi tæng sè vèn ®Çu t ®¨ng ký 342 triÖu USD n¨m 1988 lªn 326 dù ¸n víi tæng sè vèn ®Çu t ®¨ng ký 8640 triÖu USD n¨m 1996. Giai ®o¹n sau 1996: FDI vµo ViÖt Nam liªn tôc gi¶m. Trong giai ®o¹n 1997-2000 vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi gi¶m trung b×nh kho¶ng 24% mét n¨m. §Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®· gi¶m ®¸ng kÓ tõ møc vèn ®Çu t ®¨ng ký kho¶ng 8,6 tû USD n¨m 1996 xuèng cßn 1,9 tû USD n¨m 2000. Ngoµi ra, trong giai ®o¹n nµy, cßn cã mét xu híng kh¸c rÊt ®¸ng lo ng¹i vµ vèn ®Çu t gi¶i thÓ t¨ng cao h¬n nhiÒu so víi giai ®o¹n tríc. Tæng sè vèn ®Çu t gi¶i thÓ giai ®o¹n 1997-2000 kho¶ng 2,56% tû USD so víi 2,69 tû USD cña n¨m tríc ®ã céng l¹i. 31
TÝnh ®Õn cuèi n¨m 2002 ®· cã h¬n 4500 dù ¸n ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi (§TTTNN) ®îc cÊp giÊy phÐp ®Çu t víi tæng vèn ®¨ng ký vµ t¨ng vèn ®¹t trªn 80 tû USD. Trõ c¸c dù ¸n gi¶i thÓ tríc thêi h¹n hoÆc ®· hÕt h¹n ho¹t ®éng, hiÖn cã trªn 3670 dù ¸n ®ang cã hiÖu lùc, víi tæng vèn ®¨ng ký ®¹t trªn 39 tû USD. Trong ®ã cã gÇn 2000 dù ¸n ®ang triÓn khai ho¹t ®éng kinh doanh. 980 dù ¸n ®ang trong thêi kú x©y dùng c¬ b¶n vµ lµm c¸c thñ tôc hµnh chÝnh, gÇn 700 dù ¸n cha triÓn khai do nhiÒu nguyªn nh©n. Tæng sè vèn ®Çu t thùc hiÖn cña c¸c dù ¸n ®· cÊp giÊy phÐp kho¶ng 24 tû USD, trong ®ã vèn thùc hiÖn cña c¸c dù ¸n cßn hiÖu lùc lµ trªn 21 tû USD. §Çu t níc ngoµi chñ yÕu dùa vµo lÜnh vùc c«ng nghiÖp vµ x©y dùng víi 66% sè dù ¸n vµ 64,5% vèn thùc hiÖn. LÜnh vùc nµy còng thu hót tíi trªn 70% sè lao ®éng vµ t¹o ra trªn 90% gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña khu vùc ®Çu t níc ngoµi. LÜnh vùc dÞch vô chiÕm 21% sè dù ¸n vµ 22,5% vèn thùc hiÖn, lÜnh vùc n«ng - l©m - ng nghiÖp chiÕm 13% sè dù ¸n vµ 6% vèn thùc hiÖn. VÒ ®Þa bµn ®Çu t th× ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi tËp trung chñ yÕu vµo vïng kinh tÕ träng ®iÓm phÝa B¾c vµ vïng kinh tÕ träng ®iÎem ë phÝa Nam. Trong sè c¸c ®Þa ph¬ng thu hót m¹nh mÏ ®Çu t níc ngoµi, thµnh phè Hå ChÝ Minh gi÷ vÞ trÝ hµng ®Çu víi 1224 dù ¸n vµ 10394 triÖu USD vèn ®¨ng ký cßn hiÖu lùc, tiÕp theo lµ Hµ Néi, §ång Nai vµ B×nh D¬ng. Khu 32
vùc phÝa B¾c thu hót ®îc Ýt h¬n, trong ®ã ®¸ng kÓ lµ Hµ Néi, H¶i Phßng, H¶i D¬ng, Qu¶ng Ninh víi tæng sè 634 dù ¸n, 9.625 triÖu USD vèn ®¨ng ký cßn hiÖu lùc. b) Nh÷ng h×nh thøc ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi t¹i ViÖt Nam. LuËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam quy ®Þnh cã ba h×nh thøc chñ yÕu lµ: XÝ nghiÖp liªn doanh , xÝ nghiÖp 100% vèn níc ngoµi, hîp t¸c kinh doanh trªn c¬ së hîp ®ång vµ h×nh thøc ký hîp ®ång x©y dùng- kinh doanh- chuyÓn giao(BOT). Víi c¸c c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn ë ViÖt Nam. + H×nh thøc xÝ nghiÖp liªn doanh. §©y lµ h×nh thøc ®Çu t ®îc c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi sö dông nhiÒu nhÊt trong thêi gian qua, bëi v×: Mét lµ, hä tranh thñ ®îc sù hç trî vµ nh÷ng kinh nghiÖm cña c¸c ®èi t¸c ViÖt Nam trªn thÞ trêng mµ hä cha quen biÕt. Hai lµ, c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi muèn san sÎ rñi ro víi c¸c ®èi t¸c ViÖt Nam do m«i trêng ®Çu t ViÖt Nam cßn nhiÒu bÊt tr¾c. 33
Ba lµ, h×nh thøc nµy cã kh¶ n¨ng thuËn lîi h¬n ®Ó c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi më réng ph¹m vi vµ l·nh thæ ho¹t ®éng kinh doanh so víi h×nh thøc 100% vèn ®Çu t níc ngoµi. MÆt kh¸c, nhµ níc còng t¹o ®iÒu kiÖn vµ gióp ®ì c¸c doanh nghiÖp trong níc liªn doanh víi níc ngoµi nh»m sö dông cã hiÖu qu¶ mÆt b»ng vµ nhµ xëng, m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn cã. HiÖn nay, h×nh thøc nµy chiÕm 66,4% trong tæng sè 815 xÝ nghiÖp liªn doanh ®· ®îc cÊp giÊy phÐp, 51% sè vèn ®¨ng ký vµ 30% sè dù ¸n. + XÝ nghiÖp 100% vèn ®Çu t níc ngoµi. H×nh thøc nµy ngµy cµng ph¸t triÓn trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, tõ 5% n¨m 1989 ®Õn 27% n¨m 1995 trong tæng sè c¸c dù ¸n ®· ®îc cÊp giÊy phÐp. H×nh thøc 100% vèn níc ngoµi ®îc c¸c nhµ ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi lùa chän ngµy cµng nhiÒu v× nã cã phÇn dÔ thùc hiÖn vµ thuËn lîi h¬n cho hä. nhng b»ng h×nh thøc ®Çu t nµy, vÒ phÝa níc nhËn ®Çu t thêng chØ nhËn ®îc c¸c lîi Ých tríc m¾t, vÒ l©u dµi, h×nh thøc ®Çu t nµy kh«ng høa hÑn nh÷ng lîi Ých tèt ®Ñp, mµ thËm chÝ níc nhËn ®Çu t cßn ph¶i g¸nh chÞu nhiÒu hËu qu¶ khã lêng. 34
Khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp tËp trung, ®Æc khu kinh tÕ, hoÆc ¸p dông c¸c ho¹t ®éng x©y dùng- vËn hµnh- chuyÓn giao(BOT) hay x©y dùng chuyÓn giao vËn hµnh (BTO) HiÖn nay h×nh thøc nµy chiÕm 36% vèn ®¨ng ký vµ 66% sè dù ¸n + H×nh thøc hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh. Lµ h×nh thøc mµ theo ®ã bªn níc ngoµi vµ bªn ViÖt Nam cïng nhau thùc hiÖn mét hîp ®ång ®· ®îc ký gi÷a hai bªn, quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm, quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña mçi bªn trong s¶n xuÊt kinh doanh mµ kh«ng thµnh lËp mét ph¸p nh©n míi. H×nh thøc nµy ®· xuÊt hiÖn sím ë ViÖt Nam nhng ®¸ng tiÕc cho ®Õn nay vÉn cha hoµn thiÖn ®îc c¸c qui ®Þnh ph¸p lý cho nã. §iÒu ®ã ®· g©y kh«ng Ýt khã kh¨n cho viÖc gi¶i thÝch híng dÉn vµ vËn dông vµo thùc tÕ. Lîi dông s¬ hë nµy, mét sè nhµ ®Çu t níc ngoµi ®· trèn tr¸nh sù qu¶n lý cña nhµ níc, ®Çu t chui vµo ViÖt Nam. HoÆc khi thùc hiÖn c¸c dù ¸n lín, c¸c bªn hîp doanh thêng gÆp khã kh¨n trong viÖc ®iÒu hµnh dù ¸n. 35
Hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh lµ h×nh thøc dÔ thùc hiÖn vµ cã u thÕ lín trong viÖc phèi hîp s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm kü thuËt cao ®ßi hái cã sù kÕt hîp thÕ m¹nh cña nhiÒu c«ng ty ë nhiÒu quèc gia. §©y còng sÏ lµ xu híng hîp t¸c s¶n xuÊt kinh doanh trong mét t¬ng lai gÇn, xu híng cña sù ph©n c«ng lao ®éng chuyªn m«n hãa s¶n xuÊt trªn ph¹m vi quèc tÕ. Vµ h×nh thøc nµy chiÕm 13% vèn ®¨ng ký vµ 4% sè dù ¸n. c) C¸c ®èi t¸c ®Çu t §èi t¸c ViÖt Nam Theo qui ®Þnh cña LuËt ®Çu t níc ngoµi (L§TNN) ®· söa ®æi bæ sung 12/1992 th× mäi tæ chøc kinh tÕ ViÖt Nam, kÓ c¶ doanh nghiÖp nhµ níc (DNNN) vµ doanh nghiÖp t nh©n (DNTN) ®îc hîp t¸c trùc tiÕp víi níc ngoµi. Nhng thùc tÕ thêi gian qua, hÇu nh chØ cã c¸c DNNN tham gia hîp t¸c kinh doanh víi níc ngoµi (chiÕm 96% sè dù ¸n vµ 99% tæng sè vèn ®Çu t). T×nh h×nh nµy ph¶n ¸nh t×nh tr¹ng thùc tÕ cña c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh cßn nhá bÐ, tr×nh ®é s¶n xuÊt vµ n¨ng lùc qu¶n lý cßn yÕu kÐm. 36