HOẠCH ĐỊNH VÀ PHÁT TRIỂN CHÍNH SÁCH CÔNG - Phần 2

Chia sẻ: Lit Ga | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

662
lượt xem 208
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Câu10: Hãy cho biết nội dung phân tích diễn biến chính sách công. Nội dung phân tích diễn biến chính sách đó chính là quá trình hoạch định chính sách được xác định thành phạm vi các bước cần tiến hành để cho ra đời một chính sách kể từ khi lựa chọn được vấn đề chính sách.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: HOẠCH ĐỊNH VÀ PHÁT TRIỂN CHÍNH SÁCH CÔNG - Phần 2

Câu10: Hãy cho biết nội dung phân tích diễn biến chính sách công. Nội dung phân tích diễn biến chính sách đó chính là quá trình ho ạch định chính sách được xác định thành phạm vi các bước cần tiến hành đ ể cho ra đời một chính sách kể từ khi lựa chọn được vấn đề chính sách. Mục đích của nó là phải đi đến được kết luận khoa học về tính khả thi của phương án chính sách được lựa chọn ban hành để đạt được mục tiêu đ ề ra. Như vậy phân tích nội dung diễn biến chính sách cần tập trung vào nội dung sau đây: +Phân tích mục tiêu chính sách đ ể khẳng định đ ược tính hữu dụng hay không đối với yêu cầu của vấn đề chính sách và phải p hù hợp với định hướng phát triển chung của đất nước. Vì mục tiêu được coi là cốt lõi của chính sách, nó hướng mọi nội dung của chính sách vào việc thực hiện ý chí của chủ thể ho ạch định -Và trong thực tế phân tích mục tiêu là cần thiết. Vì nó khó diễn đ ạt và rất dễ có thể sai lệch cả chính sách. +Phân tích hệ thống các biện pháp chính sách: để kết luận về tính đồng bộ hay không đồng bộ giữa mục tiêu của chính sách và các biện pháp chính sách, giữa biện pháp chính sách với các điều kiện thực tế khác, hay giữa các biện pháp với nhau. -Trong quá trình phân tích các biện pháp chính sách, nhà hoạch định cần chỉ ra được các chính sách cơ bản nào phù hợp cho quá trình thực thi chính sách đó. Hay cần phối hợp các biện pháp để đạt đ ược mục tiêu chính sách đã đ ề ra. -Thông thường thì các biện pháp chính sách gồm cơ chế tác động của Nhà nước đến các đối tượng thực thi, các biện pháp mang tính giáo dục thuyết phục, và các biện pháp tổ chức thực thi chính sách. +Phân tích tổ chức thực thi xây dựng các phương án chính sách. Đây là nội dung phức tạp vì nó không có mẫu hình nguyên lý nhất định để nhà hoạch định quan sát mà họ phải dựa vào quy trình tổ chức xây dựng phương án chính sách để phân tích đánh giá. +Phân tích dự báo hiệu lực hiểu quả của chính sách: nội dung phân tích này mang tính tổng hợp cao nếu các nhà phân tích cần lưu ý đ ể mang đến kết quả phân tích thực sự chính xác. Trên cơ sở kết quả các nội dung phân tích có liên quan người ta tổng hợp các yếu tố đầu vào so với kết quả ở đầu ra để đánh giá toàn bộ về hiệu lực của một phương án chính sách. +Trong mỗi một nội dung phân tích diễn biến chính sách thì có một phương pháp thích hợp để áp dụng như mô hình hoặc hệ thống và chi phí lợi ích để phân tích hệ thống các biện pháp chính sách. Và chúng ta có thể kết hợp 2 phương pháp này đ ể đánh giá tính khả thi của phương án chính sách. câu11: Anh, chị hãy cho biết có những yếu tố nào ảnh hưởng đến hoạch định chính sách? Liên hệ với thực tế nước ta. Khi tiến hành hoạch định chính sách, ngoài việc dựa vào những căn cứ khoa học thì các nhà hoạch định còn phải chú ý đến sự ảnh hưởng của các yếu tố sau a.Yếu tố quyền lực của chủ thể hoạch định chính sách. Quyền lực ở đây được hiểu là khả năng chi phối của một chủ thể đến một khách thể trong mối quan hệ nào đó, nhằm đ ạt đ ược một mục tiêu nhất định mà sức mạnh quyền lực còn tùy thuộc vào ngu ồn gốc phát sinh và ản chất của chủ thể sử dụng quyền lực trong từng thời kỳ Điều này có thể thấy rõ đó là chủ thể hoạch định chính sách và Nhà nước thì có hiệu lực thực thi cao hơn các chủ thể khác. Vì Nhà nước ta trong thời kỳ hiện nay là Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, mọi quyền lực đều thuộc về cá nhân và phù hợp với ý chí và nguyện vọng của người dân là người thực thi chính sách chủ yếu. b.Yếu tố năng lực của chủ thể hoạch đ ịnh chính sách. Để quản lý tốt xã hội thì Nhà nước phải sử dụng đồng thời các biện pháp tron g đó có cả chính sách để quản lý và hiệu quả của các chính sách này sẽ phản ánh năng lực của chủ thể hoạch định qua các tiêu chí sau: -Năng lực phân tích và d ự báo phát triển kinh tế – xã hội 12
-Năng lực phát triển các vấn đề chính sách -Năng lực lựa chọn các vấn đề phải giải quyết -Năng lực đề ra mục tiêu, các biện pháp giải quyết mục tiêu đó, thuyết phục cho tính khả thi của chính sách Yếu tố năng lực càng cao thì chính sách được hoạch định càng khoa học và khả thi c.Yếu tố tiềm lực của Nhà nước. Tiềm lực ở đây được hiểu là nguồn lực thực có và tiềmtàng mà chủ thể có thể sử dụng trong quá trình qu ản lý của mình. -Tiềm lực của Nhà nước thường biểu hiện d ưới dạng: sức mạnh về kinh tế, chính trị, thiết chế tổ chức bộ máy cơ quan Nhà nước, đội ngũ cán bộ, tài nguyên thiên nhiên, tài sản Nhà nước Đối với Nhà nước ta tiềm lực kinh tế hiện chưa mạnh nên có nhiều chính sách chưa đ ạt hiệu quả cao do thiếu điều kiện. Như vậy có thể thấy tiềm lực này là khá quan trọng. d.yếu tố tiềm lực của đối tượng thực thi chính sách. Sự tham gia của các đối tượng thực thi chính sách quyết định sự thành bài của chính sách, nếu có sự tích cực của các đối tượng thì chính sách sẽ thành công. Nhưng mức độ tham gia của họ lại phụ thuộc vào tiềm lực của họ trong hiện tại và tương lai. Và điều này đã được thực tế chứng minh đối tượng thực thi có ảnh hưởng lớn đến hoạch định chính sách. *Liên hệ thực tế ở Việt Nam: Trong chính sách phát triển giáo dục ở Việt Nam thì vẫn còn một số điểm chưa phù hợp do thiếu các điều kiện về kinh tế, mặc dù vậy chính sách này đã mang lại cho Việt Nam một nền giáo dục vững mạnh và phát triển do năng lực hoạch định của Nhà nước khá tốt có thể nắm vững các điều kiện thực thi, dự báo các vấn đề giáo dục. Câu12: Trình bày các nguyên tắc phân tích chính sách. Hãy cho biết nguyên tắc nào cơ bản nhất. Phân tích chính sách là một hoạt động tổng hợp bao gòm cả việc tìm kiếm, chia tách, tổng hợp, lý giải kết q uả của một chính sách. Để nội dung phân tích chính sách diễn ra theo định hướng với đầy đủ tính lý luận, thực tiễn và phát triển, chúng ta cần tuân theo các nguyên tắc sau đây: a.Nguyên nhân mục tiêu: trong đ ời sống kinh tế xã hội, mục tiêu luôn là đích theo đuổi của mọi tổ chức và là vấn đề cốt lõi của mọi quá trình hoạt động và của cả các chính sách vì mục tiêu là điều cốt lõi để tạo nên một chính sách tốt và đ ẻ đam bảo nguyên tắc này thì mục tiêu phân tích chính sách phải xuất phát từ mục tiêu của qu ản lý, trên cơ sở mục tiêu chúng thì tiến hành xây dựng các mục tiêu phân tích chính sách . Việc tổ chức công tác phân tích phải đúng mục tiêu nghĩa là công tác phân tích phải hướng tới mục tiêu thể hiện ở việc dự liệu các điều kiện vật chất, nhân sự, môi trường cho việc phân tích chính sách Việc tổ chức công tác phân tích phải đúng mục tiêu nghĩa là công tác phân tích phải hướng tới mục tiêu thể hiện ở việc dự liệu các điều kiện vật chất, nhân sự, môi trường cho việc phân tích chính sách. Điều này cũng có nghĩa là từ mục tiêu phân tích thì chúng ta huy đ ộng và tổ chức sử dụng các nguồn lực một cách có kế hoạch Tài liệu phân tích phải phù hợp với mục tiêu để định hướng thông tin theo yêu cầu phân tích và để đảm bảo được hiệu quả của hoạt động này, mỗi một mục tiêu thì cần thu thập những tài liệu khác nhau Bên cạnh đó, phương pháp phân tích cũng cần thống nhất với mục tiêu thì mới làm cho kết quả phân tích ở mỗi giai đoạn được đúng đắn, chính sách và như vậy sẽ làm cho toàn bộ quá trình phân tích có độ tin cậy cao Khi tìm ra kết quả phân tích thì nó phải được sử dụng để phát triển mục tiêu b.Nguyên tắc hợp lý. Đây là nguyên tắc quan trọng vì thiếu nó thì việc phân tích chính sách khó có thể hiệu quả và nguyên tắc này yêu cầu xác định mục tiêu phân tích hợp lý với điều kiện cụ thể diễn ra quá trình thực hiện chính sách cần xác định như vậy vì mục tiêu d ự kiến thường có khoảng cách với hiện thực. 13
Lựa chọn phương pháp phân tích hợp lý để tạo quan hệ tốt với mục tiêu và kết quả vì phương pháp phân tích sẽ đ ưa ra kết quả hợp lý. Cung cấp nguồn lực phân tích hợp lý tạo thuận lợi cho việc phân tích chính sách Nhưng nhìn chung đ ể đạt đ ược nguyên tắc hợp lý thì phải đạt được các yêu cầu trên c.Nguyên tắc thích ứng trong phân tích chính sách là cần thiết khách quan và được thể hiện các mặt sau: Lựa chọn mục tiêu phân tích nhất thiết phải theo yêu cầu quản lý Xác đ ịnh nội dung phân tích phải thích ứng với mục tiêu cụ thể trong từng giai đoạn Thời điểm phân tích phải thích ứng với từng loại chính sách Kết quả p hân tích phải được sử dụng thích hợp theo yêu cầu quản lý d.Nguyên tắc phối hợp Nguyên tắc này yêu cầu khi tiến hành phân tích phải biết kết hợp các kết quả phân tích để có đ ược những thông tin tổng hợp cho quá trình phân tích tiếp theo nếu không sẽ gây ra mâu thuẫn giữa các quá trình d ẫn đến kết quả phân tích chung, không đảm bảo độ tin cậy và làm lãng phí ngu ồn nhân lực của Nhà nước Ngoài việc phối hợp về kỹ thuật phân tích còn phải phối hợp trong công tác chỉ đạo điều hành của cơ quan Nhà nước để mang lại hiệu quả lớn nhất trong phân tích chính sách e.Nguyên tắc hiệu quả Nguyên tắc này đề cập đến việc đạt đ ược mục tiêu chính sách nhưng chi phí đ ầu vào phải thấp, theo yêu cầu của nguyên tắc này hoạt động phân tích chính sách cần phải đề cao việc tìm kiếm các phương pháp tối ưu để tiếp cận đ ược kết quả nhanh nhất với chi phí hợp lý nhất f.Nguyên tắc chính trị trong phân tích chính sách Phải đặt ra nguyên tắc này vì mục tiêu chính trị luôn bao trùm mục tiêu chính sách, tổ chức thực thi chính sách phân tích chính sách. Thể hiện trong thực tế là các tổ chức cá nhân khi tham gia phân tích chính sách phải tôn trọng mục tiêu và định hướng của Nhà nước. câu13: Anh chị hãy cho biết phân tích chính sách là gì? Vì sao phải PTCS? +Phân tích chính sách là quá trình phân giải các tài liệu, các bước hình thành nên chính sách đ ể qua đó chủ thế phân tích chính sách có thể nắm bắt đầy đủ các thông tin cần thiết cho việc đ ưa ra một chính sách khả thi Phân tích chính sách là một b ước hết sức quan trọng, nó quyết định tính hợp lý của chính sách do vậy nó không thể thiếu được trong quá trình hoạch định chính sách công. +Phải phân tích chính sách vì những lý do sau đây: +Các lý do khái quát: chính sách là một trong những sản phẩm của quá trình quản lý, nên khi quyết định chính sách chủ thể quản lý cũng phải phân tích đầy đủ những dữ liệu liên quan đến chính sách. Trước đây các nhà qu ản lý không hề quan tâm tới vấn đề phải phân tích chính sách vì thế các chính sách đưa ra không thực thi có hiệu quả do vậy họ phải nhìn nhận lại vấn đề phân tích chính sách. Hơn nữa do mục tiêu của chính sách tác động đến những đối tượng và ảnh hưởng lâu dài đ ến hoạt động của tổ chức nên chủ thể phải xem xét cân nhắc thật kỹ mọi mặt trước khi quá trình vì sau khi ban hành chính sách phải đảm bảo nó phát huy đ ược tác dụng của mình. +Lý do cụ thể: Phân tích chính sách để thấy được những mục tiêu chính sách mà chủ thể dự kiến theo đuổi có thiết thực không, có khả thi hay phù hợp với điều kiện thực tế không... kết quả phân tích này được coi là căn cứ quan trọng để chủ thể ra quyết sách. Phân tích đ ể thấy được tính hệ thống của chính sách, nó thể hiện qua các mặt chính sách mới ban hành có đúng là một chính sách không hay chỉ là những biện pháp thực thi chính sách. 14
#Chính sách mới ban hành có phù hợp với hệ thống đã có hay không, hay là bất hợp lý. #Chính sách mới ban hành có trợ giúp gì cho hệ thống hay thúc đẩy hệ thống vạn động tốt hơn. -Phân tích để thấy sự phù hợp giữa chính sách và môi trường để trong từng điều kiện không gian và thời gian chủ thể có những ứng phó thích hợp với môi trường. -Phân tích chính sách đ ể thấy được lòng tin của người thực hiện với chủ thể ban hành vì đ ây là 2 đối tượng đều có lợi ích liên quan đến chính sách. Kết quả chủ thể là nguyện vọng của đối tượng thực thi được đáp ứng. Những lý do phân tích chính sách về các hình thức và nội dung trên đây đ ã phản ánh đầy đủ tính tất yếu khách quan của phân tích chính sách và coi đó là một hoạt động không thể thiếu trong chu trình chính sách. =>Khái niệm phân tích chính sách: “Phân tích chính sách là việc phân giải toàn bộ các hoạt động liên quan đến chu trình chính sách nhằm chỉ ra những mối quan hệ mang tính quy luật giữa các yếu tố cấu thành hoạt động chính sách”. câu14: Khi thực thi chính sách sẽ có những yếu tố ảnh hưởng nào? Trong đó yếu tố nào là quyết định? liên hệ thực tế nước ta. Trong quá trình thực thi chính sách sẽ có liên quan đến nhiều tổ chức, cá nhân vì thế kết quả tổ chức thựcthi chính sách cũng sẽ chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố trong đó có yếu tố chủ quan và khách quan. Cụ thể: +Yếu tố khách quan: là các yếu tố xuất hiện và tác động đến tổ chức thực thi chính sách từ bên ngoài, độc lập với ý muốn của chủ thể quản lý, các yếu tố này vận động theo quy luật khách quan nên ít tạo sự biến đổi do đó cũng khó gây sự chú ý của các nhà quản lý nhưng lại tác động lớn đến quá trình thực thi chính sách, đó là các yếu tố. tính chất của vấn đề chính sách là yếu tố gắn liền với mỗi chính sách nó có tác động trực tiếp đến hoạch định và thực thi chính sách có nghĩa là nếu vấn đề chính sách đ ơn giản liên quan đ ến ít đối tượng thì thực thi sẽ dễ d àng và đơn giản hơn. Như vậy, tính chất của vấn đề có ảnh hưởng khách quan đến việc tổ chức thực thi chính sách nhanh hay chậm, thuận lợi hay khó khăn. Môi trường thực thi chính sách là yếu tố liên quan đến các hoạt động kinh tế, chính trị, văn hoá, xã hội, an ninh quốc phòng...điều này nói lên rằng một môi trường ổn định ít biến đổi về chính trị sẽ đ ưa tới sự ổn định về hệ thống chính sách và thực thi thuận lợi. Nếu các bộ phận của môi trường ổn định thì nó sẽ tạo cho các hoạt động thực thi dễ d àng. Mối quan hệ giữa các đối tượng thực thi chính sách là sự thể hiện thống nhất hay không về lợi ích của các đối tượng trong quá trình thực hiện mục tiêu chính sách. Nếu mối quan hệ này có mâu thuẫn thì sẽ ảnh hưởng đến công tác tổ chức. Tiềm lực của các nhóm đối tượng chính sách đ ược hiểu là thực lực và tiềm năng của các nhóm trong mối quan hệ so sánh với các nhóm đối tượng khác. Tiềm lực này thể hiện trên các phương diện chính trị, kinh tế, xã hội.... Đặc tính của đối tượng chính sách là những tính chất đặc trưng mà các đối tượng có được từ bản tính cố hưũ hoặc do môi trường sống tạo nên, các đặc tính như tính tự giác, kỷ luật, sáng tạo....gắn liền với mỗi đối tượng thực thi chính sách do đó cần biết cách khơi d ậy hay kiềm chế nó để có kết quả tốt nhất cho quá trình thực thi chính sách. +Yếu tố chủ quan: là các yếu tố thuộc về cơ quan công quyền, do cán bộ công chức chủ động chi phối đến quá trình thực thi chính sách nên nó có ảnh hưởng lớn đến việc thực thi. Thực thi đúng đầy đủ các bước trong quy trình tổ chức thực thi chính sách, các b ước này được coi là nguyên lý khoa học đ ược đúc kết từ thực tiễn cuộc sống, việc tuân thủ quy trình là một nguyên tắc qu ản lý. -Năng lực thực thi chính sách của cán bộ công chức trong bộ máy quản lý Nhà nước là yếu tố chủ quan có vai trò quyết định đến kết qủa tổ chức thực thi chính sách công. Năng lực thực thi của cán bộ, công chức là các tiêu chí về đạo đức, công cụ, nă ng lực nếu thiếu các điều kiện này thì việc thực thi sẽ không 15
hiệu quả. Còn nếu các cán bộ, công chức có năng lực mà kết hợp với các yếu tố khác thuận lợi sẽ mang lại một kết quả thực sự. *Điều kiện vật chất cần cho quá trình thực thi chính sách là yếu tố ngày càng có vị trí quan trọng để cùng yếu tố nhân sự và các yếu tố khác thực thi thắng lợi chính sách công. Các điều kiện vật chất này là các trang thiết bị Nhà nước đầu tư cho quá trình qu ản lý và khi thực thi chính sách thì họ dùng để tuyên truyền, phổ b iến các chính sách. *Sự đồng tình ủ ng hộ của dân chúng là nhân tố có vai trò đặc biệt quan trọng quyết định sự thành bại của 1 chính sách. Các chính sách là những vấn đề lớn lao, do đó cần có sự đóng góp sức người, sức của trong suốt quá trình thực thi *Vậy trong 2 yếu tố ảnh hưởng đến quá trình thực thi chính sách thì yêú tố chủ quan là quan trọng hơn cả vì nó quyết định sự thành bại của chính sách, vì trong yếu tố này nó có các nhân tố quan trọng như nhân sự, và sự ủng hộ của người dân là 2 nhân tố cần cho việc thực thi chính sách công Liên hệ ở Việt Nam. Như chính sách phát triển 5 triệu ha rừng của Việt Nam, chính sách này được thực thi rất tốt do nó đ ược hoạch định khoa học, khả thi và được mọi người dân nhiệt tình ủng hộ. Câu15: Anh,chị hãy trình bày nội dung phân tích diễn biến chính sách. Nội dung phân tích diễn biến chính sách đó chính là quá trình ho ạch định chính sách được xác định thành phạm vi các bước cần tiến hành đ ể cho ra đời một chính sách kể từ khi lựa chọn được vấn đề chính sách. Mục đích của nó là phải đi đến được kết luận khoa học về tính khả thi của phương án chính sách được lựa chọn ban hành để đạt được mục tiêu đ ề ra. Như vậy phân tích nội dung diễn biến chính sách cần tập trung vào nội dung sau đây: +Phân tích mục tiêu chính sách đ ể khẳng định đ ược tính hữu cụng hay không đối với yêu cầu của vấn đề chính sách và phải phù hợp với định hướng phát triển chung của đất nước. Vì mục tiêu được coi là cốt lõi của chính sách, nó hướng mọi nội dung của chính sách vào việc thực hiện ý chí của chủ thể ho ạch định Và trong thực tế phân tích mục tiêu là cần thiết. Vì nó khó diễn đạt và rất dễ có thể sai lệch cư chính sách. +Phân tích hệ thống các biện pháp chính sách: để kết luận về tính đồng bộ hay không đồng bộ giữa mục tiêu của chính sách và các biện pháp chính sách, giữa biện pháp chính sách với các điều kiện thực tế khác, hay giữa các biện pháp với nhau. Trong quá trình phân tích các biện pháp chính sách, nhà ho ạch định cần chỉ ra được các chính sách cơ bản nào phù hợp cho quá trình thực thi chính sách đó. Hay cần phối hợp các biện pháp để đạt đ ược mục tiêu chính sách đã đ ề ra Thông thường thì các biện pháp chính sách gồm cơ chế tác động củ Nhà nước đến các đối tượng thực thi, các b iện pháp mang tính giáo dục thuyết phục, và các biện pháp tổ chức thực thi chính sách. +Phân tích tổ chức thực thi xây dựng các phương án chính sách. Đây là nội dung phức tạp vì nó không có mẫu hình nguyên lý nhất định để nhà hoạch định quan sát mà họ phải dựa vào quy trình tổ chức xây dựng phương án chính sách để phân tích đánh giá. +Phân tích dự báo hiệu lực hiểu quả của chính sách: nội dung phân tích này mang tính tổng hợp cao nếu các nhà phân tích cần lưu ý đ ể mang đến kết quả phân tích thực sự chính xác. Trên cơ sở kết quả các nội dung phân tích có liên quan người ta tổng hợp các yếu tố đầu vào so với kết quả ở đầu ra để đánh giá toàn bộ về hiệu lực của một phương án chính sách. +Trong mỗi một nội dung phân tích diễn biến chính sách thì có một p hương pháp thích hợp để áp dụng như mô hình hoặc hệ thống và chi phí lợi ích để phân tích hệ thống các biện pháp chính sách. Và chúng ta có thể kết hợp 2 phương pháp này đ ể đánh giá tính khả thi của phương án chính sách. 16
Câu16: Thông tin có vai trò gì trong phân tích chính sách? Nhà phân tích chính sách cần quản lý và xử lý thông tin như thế nào? Vai trò của thông tin trong phân tích chính sách: Trong quản lý, thông tin đ ược coi là chất liệu của dầu vào là yếu tố quyết định đến chất lượng sản phẩm của quản lý, vì vậy, khi phân tích chính sách cũng cần có thông tin và coi nó là nguyên liệu của quá trình phân tích, và hơn nữa đây là dẫn hiệu đến kết quả của quá trình phân tích. Trong phân tích chính sách nếu không có thông tin, hoặc thông tin sai lệch, thiếu chính xác thì sẽ gây hậu quả nghiêm trọng cho việc hoạch định chính sách vì thông tin sai lệch sẽ làm cho các biện pháp chính sách đặt ra phát triển đảm bảo thực hiện mụctiêu của chính sách. Vai trò của thông tin có thể thấy rõ trong câu nói của Lênin “Không có thông tin thì không có thắng lợi trong bất kỳ lĩnh vựcnào cả khoa học kỹ thuật và sản xuất” Các thông tin cần tiết cho phân tích chính sách công có thể thu đ ược từ các cơ quan ho ạch định, tổ chức triển khai và thực thi chính sách của Nhà nước ở trung ương, địa phương, các phương tiện thông tin đại chúng… bằng rất nhiều các phương pháp từ thu thập, phỏng vấn, tâm lý, tổng hợp… Trong phân tích chính sách người ta sử dụng rất nhiều các loại thông tin như thông tin hiện đại, quá khứ, dự đoán tương lai, các thông tin tham khảo, thông tin chính thức, hay tuỳ từng chính sách thì có các thông tin chuyên môn như kinh tế giáo dục văn hoá… và ở khâu phân tích này thông tin phản hồi là hết sức quan trọng Thông tin trong phân tích chính sách phai đảm bảo là các thông tin chi tiết, đồng bộ, liên tục và phải chính xác đ ể đảm bảo được hiệu quả cho phân tích chính sách Nhà phân tích chính sách cần quản lý và sử dụng thông tin trong phân tích chính sách như sau: Yêu cầu về tổ chức thông tin: để qu ản lý và khai thác sử dụng có hiệu quả thông tin các cơ quan Nhà nước cần tiến hành tổ chức thông tin theo những yêu cầu sau: Thông tin ban đ ầu phải phù hợp Thông tin phải đảm bảo số lượng, chát lượng Thông tin phải đ ược tăng cường thống nhất Thông tin phải đ ược sử dụng tiện lợi Thông tin phải đ ược sử dụng tiết kiệm Yêu cầu về quản lý sử dụng thông tin: đây là khâu có vị trí hàng đ ầu trong công tác quản lý nói chung, ho ạch định, phân tích chính sách công nói riêng. Qu ản ly thông tin tốt, sử dụng thông tin có hiệu quả có tác động rất lớn đến quá trình thực hiện mục tiêu phân tích chính sách và để quản lý thông tin Nhà nước cần. Quy định về hệ thống thông tin Quy định về thu thập thông tin Quy định về lưu chuyển thông tin Quy định về lưu giữ thông tin Khi sử dụng thông tin các nhà phân tích chính sách cần sử dụng theo quy trình này: lập kế hoạch sử dụng thông tin, thu thập thông tin, phân loại thông tin, xử lý thông tin, chắt lọc thông tin, tổng hợ p thông tin và sử dụng có hiệu quả thông tin. Khi nhà phân tích chính sách và các cơ quan phân tích chính sách có yêu cầu về các thông tin thì Nhà nước thống nhất ban hành cơ chế sử dụng thông tin như cung cấp miễn phí thông tin, trao đổi thông tin, dịch vụ thông tin. Ban hành các quy định về hình thức cung cấp thông tin như phát hành văn b ản, phát thanh, truyền hình. Câu17: Anh chị trình bày các lý do lựa chọn phương pháp phân tích chính sách. khi lựa chọn phương pháp phân tích người ta thường caưn cứ vào các lý do sau đ ây: 17
Căn cứ vào mục đích của từng loại ho ạt động phân tích thìnhà phân tích có thể lựa chọn phương pháp phân tích người ta thường căn cứ vào các lý do sau đây: Căn cứ vào mục đích của từng loại hoạt động phân tích thì nhà phân tích có thể lựa chọn đ ược các phương pháp phân tích khác nhau. Phân tích hàn lâm hay còn gọi là phân tích nghiên cứu là phương pháp phân tích nhằm đúc kết một vấn đề thành nguyên lý trong một thời gian nhất định trên phạm vi rộng. Hoạt động phân tích này thường được sử dụng trong các học viên, viện nghiên cứu khoa học sử d ụng dưới các hình thức đề tài, các dự án… Mục đích của phương pháp này là kiến tạo các lý thuyết lớn về lĩnh vực cuộc sống công. Phân tích nhân qu ả là ho ạt động phân tích nhằm dự đoán những ảnh hưởng thực tế của việc thực thi các chính sách công, phương pháp này thường áp dụng cho các nhà phân tích chính sách và các ngành khoa học có liên quan. Khi áp dụng phương pháp này thì các nhà phân tích phải áp dụng nhiều phương pháp như xã hội học, tâm lý học, chuyên gia, so sánh… Phân tích báo chí là ho ạt động phân tích nhằm tập trung sự chủ động của công luận đối với các vấn đề xã hội quan trọng. Phương pháp thường hay được sử dụng đối với loại phân tích này chủ yếu là phương pháp mô tả và phân tích phổ thông Phân tích chính sách chuyên nghiệp là hoạt động phân tích nhằm tìm ra những cách thức giải quyết vấn đề chính sách trong một khoảng thời gian nhất định trên một phạm vi không gian cụ thể Loại phân tích này trong một chừng mực nào đó có sự phức tạp hơn các phương pháp phân tích khác Căn cứ vào quá trình chính sách việc lựa chọn phương pháp phân tích cũng cần phải phù hợp với các nội dung phân tích trong từng giai đoạn của quá trình chính sách Phân tích được tiến hành trước khi thực thi áp dụng còn gọi là phân tích tiền chính sách để dự đoán kết qu ả đ ầu ra của các chính sách thay thế, trên cơ sở đó để lựa chọn chính sách tốt nhất vì vậy các phương pháp phân tích lợi ích, dự báo, thực nghiệm có thể áp dụng cho giai đoạn này. Phân tích được tiến hành sau khi thực hiện là để mô tả và đánh giá kết quả thực hiện của các chính sách, xem chính sách có được thực hiện đúng như thiết kế hay không, nếu có sự khác biệt thì tìm nguyên nhân đ ể giải quyết. Phân tích được tiến hành trong khi thực hiện là để mô tả và đánh giá chính sách sau khi nó vừa mới được đưa vào thực hiện trong 1 khoảng thời gian ngắn, mục đích là để nâng cao tính khả thi trong giai đo ạn tiếp theo. Tóm lại, các loại hoạt động phân tích khác nhau thì có những mục đích khác nhau và các phương pháp lựa chọn cho từng loại hoạt động phân tích cũng khác nhau. Câu18: Trong thực tế anh chị đã sử dụng phương pháp nào để phân tích, đánh giá chính sách? Hãy cho biết kết quả sử dụng phương pháp đó (hay là liên hệ thực tế). Trong thực tế người ta thường sử dụng các phương pháp phân tích như sau: Phương pháp phân tích hệ thống là một phương pháp mà sử dụng tập hợp các phân tử có liên quan tác động qua lại vớ nhau moọt cách có quy luật, tạo thành một thể thống nhất để có thể thực hiện một số chức năng, nhiệm vụ nhất định. -ở phương pháp phân tích hệ thống này thì đầu vào bao gồm nhiều yếu tố như vật chất, thông tin lao động, tài chính… các yếu tố này được xử lý và tạo ra đầu ra là kết quả của chính sách. Khi sử dụng phương pháp phân tích hệ thống cần chú ý tới việc các phần tử trong hệ thống liên kết và tương tác với nhau theo hệ nhân quả, khi thêm ho ặc bớt một phần tử hay một số phần tử thì đ ều tạo ra sự thay đổi của hệ thống. Trong hệ thống các phần tử có thể khác nhau khi hợp thành một thể thống nhất thì nó cũng có những tính năng vượt trội. 18
Phương pháp phân tích quyết định và phương pháp sử dụng cũng quyết định mẫu có nghĩa là mô hình hoá quá trình ra quyết định thành một sơ đồ tổng hợp của các khả năng đưa ra kết quả dự đoán. -ở loại phương pháp này luôn có hai chiều lựa chọn đó là lựa chọn không mạo hiểm luôn đ ưa ra kết quả trung tính và lựa chọn mạo hiểm luôn đưa ra kết quả tốt hoặc xấu. Do đó người phân tích chính sách phải biết dự đoán kết quả đầu ra để lựa chọn quản lý hợp lý. -Phương pháp phân tích chi phí lợi ích. Đây à một phương pháp mà được nhiều quốc gia trên thế giới sử dụng để phân tích chính sách và nó trở thành một trong những yếu tố nền tảng cho việc lựa chọn và thực hiện các chính sách của chính phủ. Khi hoạch định 1 chính sách thì cần phải đề cập nhiều tới mục tiêu kinh tế đó là mang lại lợi ích cho xã hội. Trong khi áp dụng phương pháp này cần phải tuân thủ nguyên tắc chiết khấu có nghĩa là mọi chi phí tính toán trong tương lai cần được điều chỉnh theo giá hiện tại trước khi so sánh. Những biện pháp này lại có các mặt hạn chế là không đáp ứng đ ược các mục tiêu chính trị, nên tuy nó quan trọng nhưng chưa đầy đủ, nếu chúng ta áp dụng phương pháp này một cách máy móc thuần tuý sẽ mang lại những nan giải về chính trị -Phương pháp phân tích theo mô hình là phương p háp phân tích d ựa trên nguyên tắc xây dựng các mô hình chính sách công. Có rất nhiều mô hình phân tích chính sách công trong đ ó thực tế người ta hay sử dụng các phương pháp: đồ thị là phương pháp trình bày các thông tin dưới các dạng, biểu đồ và đồ thị khác nhau, đây là phương pháp phân tích số liệu cơ b ản và ngày nay cùng với sự giúp đỡ của máy tính thì phương pháp này được làm rất nhanh Trong quá trình phân tích, các loại đồ thị và biểu đồ luôn đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng p hân tích. Phân tích bằng phương pháp này thường trải qua các bước sau: Xây dựng giả thiết Lựa chọn hệ đo lường Trình bày đ ồ thị Kết thúc đồ thị Bảng biểu: đây là một kỹ thuật phân tích số cơ b ản và quan trọng vì cùng một lúc có thể thiết lập nhiều kiểu bảng biểu khác nhau cho cùng một thông tin thử nghiệm để đạt đ ược kết quả tốt nhất. Các bước xây dựng bảng biểu cũng giống như cấu trúc xây dựng biểu đồ Trong thực tế thì việc sử dụng các phương pháp phân tích này mang lại hiệu quả nhà cao, và tu ỳ vào từng loại Chính phủ khác nhau mà sử dụng các loại phương pháp khác nhau căn cứ vào mục tiêu của chính sách, nhưng cũng có các chính sách mà đòi hỏi chúng ta phải sử dụng đồng bộ các phương pháp để phân tích thì mới tạo ra kết quả phân tích, ví dụ như chính sách “kiên cố hoá kênh mương”. Trong ngành nông nghiệp của nước ta có thể áp dụng cả 4 phương pháp phân tích đ ể đưa ra một chính sách tốt nhất. Câu19: Anh,chị hãy trình bày các phương pháp tổ chức thực thi chính sách. Liên hệ thực tế nước ta hiện nay. Trong thực tế người ta thường sử dụng các phương pháp phân tích như sau: Phương pháp phân tích hệ thống là một phương pháp mà sử dụng tập hợp các phân tử có liên quan tác động qua lại vớ nhau moọt cách có quy luật, tạo thành một thể thống nahát để có thể thực hiện một số chức năng, nhiệm vụ nhất định. ở phương pháp phân tích hệ thống này thì đ ầu vào bao gồm nhiều yếu tố như vật chất, thông tin lao động, tài chính… các yếu tố này được xử lý và tạo ra đầu ra là kết quả của chính sách. 19
Khi sử dụng phương pháp phân tích hệ thống cần chú ý tới việc các phần tử trong hệ thống liên kết và tương tác với nhau theo hệ nhân q uả, khi thêm ho ặc bớt một phần tử hay một số phần tử thì đ ều tạo ra sự thay đổi của hệ thống. Trong hệ thống các phần tử có thể khác nhau khi hợp thành một thể thống nhất thì nó cũng có những tính năng vượt trội. Phương pháp phân tích quyết định và phương pháp sử dụng cũng quyết định mẫu có nghĩa là mô hình hoá quá trình ra quyết định thành một sơ đồ tổng hợp caủ các khả năng đưa ra kết quả dự đoán. ở loại phương pháp này luôn có hai chiều lựa chọn đó là lựa chọn không mạo hiểm luôn đ ưa ra kết quả trung tính và lựa chọn mạo hiểm luôn đưa ra kết quả tốt hoặc xấu. Do đó người phân tích chính sách phải biết dự đoán kết quả đ ầu ra để lựa chọn quản lý hợp lý. Phương pháp phân tích chi phí lợi ích. Đây à một phương pháp mà được nhiều quốc gia trên thế giới sử dụng để phân tích chính sách và nó trở thành một trong những yếu tố nền tảng cho việc lựa chọn và thực hiện các chính sách của chính phủ. Khi hoạch định 1 chính sách thì cần phải đề cập nhiều tới mục tiêu kinh tế đó là mang lại lợi ích cho xã hội Trong khi áp dụng phương pháp này cần phải tuân thủ nguyên tắc chiết khấu có nghĩa là mọi chi phí tính toán trong tương lai cần đ ược điều chỉnh theo giá hiện tại trướckhi so sánh. Những biện pháp này lại có các mặt hạn chế là không đáp ứng đ ược các mục tiêu chính trị, nên tuy nó quan trọng nhưng chưa đầy đủ, nếu chúng ta áp dụng phương pháp này một cách máy móc thuần tuý sẽ mang lại những nan giải về chính trị Phương pháp phân tích theo mô hình là phương pháp phân tích dựa trên nguyên tắc xây dựng các mô hình chính sách công. Có rất nhiều mô hình phân tích chính sách công trong đ ó thực tế người ta hay sử dụng các phương pháp: đồ thị là phương pháp trình bày các thông tin dưới các dạng, biểu đồ và đồ thị khác nhau, đây là phương pháp phân tích số liệu cơ b ản và ngày nay cùng với sự giúp đỡ của máy tính thì phương pháp này được làm rất nhanh. Trong quá trình phân tích, các loại đồ thị và biểu đồ luôn đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng phân tích. Phân tích bằng phương pháp này thường trải qua các bước sau: Xây dựng giả thiết Lựa chọn hệ đo lường Trình bày đ ồ thị Kết thúc đồ thị Bảng biểu: đây là một kỹ thuật phântích số cơ bản và quan trọng vì cùng một lúc có thể thiết lập nhiều kiểu bảng biểu khác nhau cho cùng một thông tin thử nghiệm để đạt đ ược kết quả tốt nhất. Các bước xây dựng bảng biểu cũng giống như cấu trúc xây dựng biểu đồ Trong thực tế thì việc sử dụng các phương pháp phân tích này mang lại hiệu quả nhà cao, và tu ỳ vào từng loại Chính phủ khác nhau mà sử dụng các loại phương pháp khác nhau căn cứ vào mục tiêu của chính sách, nhưng cũng có các chính sách mà đòi hỏi chúng ta phải sử dụng đồng bộ các phương pháp để phân tích thì mới tạo ra kết quả phân tích, ví dụ như chính sách “kiên cố hoá kênh mương”. Trong ngành nông nghiệp của nước ta có thể áp dụng cả 4 phương pháp phân tích đ ể đưa ra một chính sách tốt nhất. 20
câu20: Anh, chị hãy cho biết vai trò của tiêu chí trong phân tích. Cho ví dụ minh hoạ? Tiêu chí trong phân tích chính sách là các chuẩn mực để nhà phân tích d ựa vao đó phân tích đánh giá và lựa chọn các phương án chính sách khác nhau. Và trong phân tích chính sách tiêu chí có vai trò hết sức quan trọng bởi lẽ: - Căn cứ vào tiêu chí, các nhà phân tích biết được khi nào thì vấn đề sẽ được giải quyết, khi nào một chính sách hợp lý sẽ được xây dựng xong. - Căn cứ vào tiêu chí, nhà phân tích có thể so sánh đ ược các phương án chính sách đ ệ trình đ ể đưa ra lời khuyến nghị lựa chọn tốt nhất Các tiêu chí được xem như các quy tắc bắt buộc phải tuân thủ do đó nó giúp cho các nhà phân tích tránh được những sự chi phối hoặc cám dỗ trong quá trình xây dựng và lựa chọn các phương án chính sách. Các tiêu chí cùng với hệ công cụ đo lường giúp cho nhà phân tích xác định rõ các giá tr ị, các mục tiêu và các mục tiêu của nhóm đối tượng, chịu sự tác động của chính sách lựa chọn,xác định rõ những kết qu ả đầu ra của mỗi giải pháp. Các tiêu chí thường đ ược sử dụng trong quá trình phân tích là chi phí, lợi ích, hiệu lực, hiệu quả, ổn định, công bằng… d ựa vào các tiêu chí mà nhà phân tích có thể biết đ ược giải pháp nào có chi phí thấp nhất, giải pháp nào mang lại lợi ích rộng nhất… hay giải pháp nào khó thực hiện hơn, tốt hay ít thời gian hơn đ ể lựa chọn Như vậy, các tiêu chí tệưc sự đã trở thành căn cứ đề xây dựng, đánh giá và lựa chọn đ ược các giải pháp hợp lý nhất tức là các giải pháp thoả mãn mục tiêu đ ề ra của chính sách. *Ví dụ minh ho ạ Chính sách thu hút, đ ầu tư phải có các tiêu chí, về thể chế cơ sở hạ tầng, trang thiết bị sản xuất hiện đại, đáp ứng đ ược nhu cầu sản xuất, gồm thị trường tiêu thụ, khu nguyên liệu … với các tiêu chí như vậy, thì cấc vùng cũng có thể dựa vào đây để thành lập các khu công nghiệp để thu hút đầu tư. Câu21: Để duy trì chính sách cần có những điều kiện chủ yếu nào phân tích các điều kiện đó. Liên hệ với thực tế nước ta. Duy trì chính sách là toàn bộ hoạt động đảm bảo cho chính sách phát huy tác dụng trong đời sống xã hội theo định hướng và để duy trì đ ược chính sách cần có các điều kiện như sau: Phải đảm bảo đầy đủ yêu cầu về nguồn nhân lực, tài chính, cơ sở vật chất kỹ thuật để thực thi chính sách, trong số các nguồn lực này có loại cần cung cấp ngay nhưng cũng có loại cung cấp dẫn theo từng giai đoạn chi phí. Các ngu ồn lực này có thể do Nhà nước quyết định cung cấp hay do các tổ chức xã hội và tầng lớp nhân dân cung cấp. Các cơ quan đ ảm trách thực thi chính sách phải biết triển khai mục tiêu chính sách thành các chương trình kế hoạch hành đ ộng cụ thể vì thông thường mục tiêu mang tính dài hạn nên cần có cơ quan đ ảm trách để tránh bị chệch hướng mục tiêu và muốn mục tiêu thực hiện đ ược thì các chính sách phải đ ược lập thành các kế hoạch, chương trình để thực hiện. Phải phân công phối hợp rõ ràng giữa các cơ quan đoàn thể trong việc duy trì chính sách làm như vậy mới xác định đ ược rõ trách nhiệm của mỗi cá nhân, đơn vị khi thực hiện chức năng duy trì chính sách Việc thực hiện chính sách thuộc về nhiều người do vậy phải cần sự phân công phối hợp giữa họ để tạo nên cơ sở xem xét trách nhiệm và đánh giá tình hình hoàn thành nhiệm vụ của các cơ quan. Trong lĩnh vực này thì cơ quan phối hợp là Nhà nư ớc và họ có các thẩm quyền sau đây: Thống nhất ban hành các thể chế quy tắc liên quan đ ến to àn bộ quá trình duy trì chính sách. Thống nhất trong điều hành thực thi chính sách từ trên xuống Không để các tác động khách quan làm ảnh hưởng đến tiến trình thực thi chính sách 21