Khóa luận tốt nghiệp: Đăng ký bảo hộ nhãn hiệu hàng hóa tại thị trường nước ngoài và những vấn đề đặt ra cho doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu Việt Nam

Chia sẻ: Sdgsxf Sdgsxf | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:97

Thêm vào BST

Báo xấu

171
lượt xem 25
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Khóa luận tốt nghiệp: Đăng ký bảo hộ nhãn hiệu hàng hóa tại thị trường nước ngoài và những vấn đề đặt ra cho doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu Việt Nam nhằm tìm hiểu về nhãn hiệu hàng hóa và bảo hộ nhãn hiệu hàng hóa, quy trình thủ tục đăng ký bảo hộ nhãn hiệu hàng hóa nói chung và đăng ký bảo hộ nhãn hiệu hàng hóa tại thị trường nước ngoài nói riêng, phân tích thực trạng và các vấn đề còn vướng mắc của các doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu Việt Nam trong việc đăng ký bảo hộ nhãn hiệu hàng hóa tại nước ngoài, đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của việc đăng ký bảo hộ nhãn hiệu hàng hóa ở nước ngoài của các doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khóa luận tốt nghiệp: Đăng ký bảo hộ nhãn hiệu hàng hóa tại thị trường nước ngoài và những vấn đề đặt ra cho doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu Việt Nam

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG KHOA KINH TẾ VÀ KINH DOANH QUỐC TẾ CHUYÊN NGÀNH KINH TẾ ĐỐI NGOẠI ------------------ KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Đề tài: ĐĂNG KÝ BẢO HỘ NHÃN HIỆU HÀNG HOÁ TẠI THỊ TRƯỜNG NƯỚC NGOÀI VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA CHO DOANH NGHIỆP KINH DOANH XUẤT KHẨU VIỆT NAM Sinh viên thực hiện : Trần Thanh Hà Lớp : A10 Khóa : 42C - KT&KDQT Giáo viên hướng dẫn : TS. Vũ Thị Kim Oanh HÀ NỘI - 2007
Kho¸ luËn tèt nghiÖp Danh môc c¸c ch÷ viÕt t¾t AFTA Khu vùc tù do Th¬ng m¹i Ch©u ¸ Th¸i B×nh D¬ng ASEAN HiÖp héi c¸c quèc gia §«ng Nam ¸ NHHH Nh·n hiÖu hµng ho¸ SHCN Së h÷u C«ng nghiÖp SHTT Së h÷u TrÝ tuÖ UPSTO C¬ quan S¸ng chÕ vµ Nh·n hiÖu Hoa Kú WIPO Tæ chøc Së h÷u TrÝ tuÖ ThÕ giíi WTO Tæ chøc Th¬ng m¹i ThÕ giíi TrÇn Thanh Hµ A10-K42C-KT&KDQT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp Môc lôc Lêi më ®Çu .............................................................................................................. 1 Ch¬ng I: Tæng quan vÒ nh·n hiÖu hµng hãa vµ ®¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ ë níc ngoµi ............................................................. 5 I. Nh·n hiÖu hµng hãa vµ b¶o hé nh·n hiÖu hµng hãa ......................... 5 1. Nh·n hiÖu hµng hãa ....................................................................................... 5 1.1. Kh¸i niÖm ................................................................................................. 5 1.2. C¸c yÕu tè chÝnh cña NHHH...................................................................... 7 1.3. Chøc n¨ng cña nh·n hiÖu hµng ho¸ ............................................................ 7 1.4. Vai trß cña nh·n hiÖu hµng ho¸ ................................................................ 11 2. B¶o hé nh·n hiÖu hµng hãa .......................................................................... 16 2.1. Kh¸i niÖm ............................................................................................... 16 2.2. §¨ng ký b¶o hé NHHH .......................................................................... 17 2.3. ý nghÜa cña viÖc b¶o hé NHHH ............................................................... 20 2.3.1. §¶m b¶o quyÒn lîi hîp ph¸p, chÝnh ®¸ng cho chñ së h÷u .................20 2.3.2. Thóc ®Èy s¸ng t¹o vµ ®æi míi kü thuËt s¶n xuÊt, khuyÕn khÝch c¹nh tranh lµnh m¹nh gi÷a c¸c chñ thÓ trong nÒn kinh tÕ .....................................21 2.2.3. B¶o vÖ quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cho ngêi tiªu dïng vµ chèng l¹i tÖ n¹n lµm hµng gi¶, hµng nh¸i, hµng kÐm chÊt lîng .............................................23 II. §¨ng ký b¶o hé NHHH ë níc ngoµi ............................................................ 24 1. Kh¸i niÖm..................................................................................................... 24 2. Nguyªn t¾c b¶o hé NHHH ë níc ngoµi ...................................................... 25 2.1. Nguyªn t¾c l·nh thæ ................................................................................ 25 2.2. Nguyªn t¾c nép ®¬n ®Çu tiªn ................................................................... 26 3. Thñ tôc ®¨ng ký b¶o hé NHHH ë níc ngoµi .............................................. 27 3.1. §¨ng ký b¶o hé NHHH theo C«ng íc Paris (®¨ng ký trùc tiÕp t¹i tõng quèc gia) ............................................................................................................... 27 3.1.1. §¨ng ký b¶o hé NHHH theo C«ng íc Paris .....................................27 3.1.2. §¨ng ký b¶o hé NHHH t¹i Mü ............................................................29 3.2. §¨ng ký quèc tÕ NHHH theo HÖ thèng Madrid ........................................ 32 3.2.1. Tháa íc Madrid vÒ ®¨ng ký quèc tÕ nh·n hiÖu .................................33 3.2.2. NghÞ ®Þnh th Madrid vÒ ®¨ng ký quèc tÕ nh·n hiÖu ..........................36 III. TÇm quan träng cña viÖc ®¨ng ký b¶o hé Nhhh ë níc ngoµi cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu viÖt nam ................................................ 38 1. §¶m b¶o cho doanh nghiÖp mét vÞ thÕ c¹nh tranh v÷ng ch¾c trªn thÞ trêng quèc tÕ ............................................................................................................. 38 TrÇn Thanh Hµ A10-K42C-KT&KDQT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp 2. T¹o tiÒn ®Ò thóc ®Èy m¹nh h¬n ho¹t ®éng hîp t¸c s¶n xuÊt kinh doanh víi c¸c doanh nghiÖp níc ngoµi. .......................................................................... 40 3. Cã ý nghÜa quan träng trong viÖc b¶o vÖ lîi Ých quèc gia ............................ 41 Ch¬ng II: Thùc tr¹ng ®¨ng ký b¶o hé NHHH t¹i thÞ trêng níc ngoµi cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu viÖt nam ............... 43 I. NhËn thøc cña c¸c doanh nghiÖp vÒ ®¨ng ký b¶o hé NHHH t¹i thÞ trêng níc ngoµi ................................................................................................... 43 II. T×nh h×nh ®¨ng ký b¶o hé NHHH t¹i thÞ trêng níc ngoµi cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ViÖt Nam ......................................................... 46 1. Sè lîng ®¬n ®¨ng ký vµ nh·n hiÖu ®îc ®¨ng ký b¶o hé t¹i thÞ trêng níc ngoµi cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cßn thÊp .............................................. 46 2. C¸c d¹ng vi ph¹m quyÒn SHTT ®èi víi NHHH thêng xuyªn x¶y ra víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ................................................................................... 50 III. Mét sè trêng hîp ®iÓn h×nh liªn quan ®Õn viÖc ®¨ng ký b¶o hé nhhh t¹i thÞ trêng níc ngoµi cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu viÖt nam ............................................................................................................. 52 1. B¸nh phång t«m Sa Giang ........................................................................... 52 2. KÑo dõa BÕn Tre .......................................................................................... 54 3. Cµ phª Trung Nguyªn .................................................................................. 55 4. Thuèc l¸ Vinataba........................................................................................ 57 5. Petrolimex ViÖt Nam .................................................................................... 58 IV. ®¸nh gi¸ chung t×nh h×nh ®¨ng ký b¶o hé nhhh cña c¸c doanh nghiÖp viÖt Nam ë níc ngoµi............................................................................. 61 1. KÕt qu¶ ®¹t ®îc .......................................................................................... 61 1.1. Sè lîng ®¨ng ký b¶o hé NHHH ë níc ngoµi ®· gia t¨ng mÆc dï vÉn cha ®¸ng kÓ ......................................................................................................... 61 1.2. C¸c chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p hç trî tõ phÝa nhµ níc ®· cã nh÷ng hiÖu qu¶ nhÊt ®Þnh ....................................................................................................... 63 1.3. ViÖt Nam chÝnh thøc tham gia NghÞ ®Þnh th Madrid 11/07/2006 nh»m ®¬n gi¶n hãa thñ tôc ®¨ng ký b¶o hé NHHH cho c¸c doanh nghiÖp ........................ 65 1.4. HÖ thèng c¸c Tæ chøc ®¹i diÖn SHCN trong níc ngµy cµng ®îc më réng, hç trî tÝch cùc cho viÖc ®¨ng ký NHHH trùc tiÕp t¹i c¸c thÞ trêng níc ngoµi . 66 2. H¹n chÕ vµ nguyªn nh©n .............................................................................. 67 2.1. ý thøc cña c¸c doanh nghiÖp trong viÖc chñ ®éng ®¨ng ký b¶o hé NHHH ë níc ngoµi vÉn cßn yÕu kÐm .......................................................................... 67 2.2. HiÓu biÕt ph¸p luËt vÒ ®¨ng ký b¶o hé NHHH ë níc ngoµi cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu cßn h¹n chÕ......................................................................... 70 TrÇn Thanh Hµ A10-K42C-KT&KDQT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp 2.3. Quy ®Þnh cña nhµ níc vÒ tµi chÝnh phôc vô ho¹t ®éng x©y dùng, ®¨ng ký, b¶o hé NHHH cha hîp lý ............................................................................. 71 Ch¬ng III: Gi¶i ph¸p cho c¸c doanh nghiÖp xk viÖt nam vÒ ho¹t ®éng ®¨ng ký b¶o hé nhhh ë níc ngoµi ................................... 72 I. Xu híng ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng ®¨ng ký b¶o hé nhhh ...................................................................... 72 II. Gi¶i ph¸p n©ng cao kÕt qu¶ ho¹t ®éng ®¨ng ký b¶o hé nhhh cña c¸c doanh nghiÖp viÖt nam ë níc ngoµi........................................... 75 1. VÒ phÝa nhµ níc ......................................................................................... 75 1.1. T¹o khung ph¸p lý hoµn chØnh cho ho¹t ®éng ®¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng hãa cña c¸c doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ doanh nghiÖp xuÊt khÈu ......................... 76 1.2. Giao cho doanh nghiÖp quyÒn tù quyÕt vÒ ho¹t ®éng b¶o hé vµ ®¨ng ký b¶o hé NHHH...................................................................................................... 77 1.3. Hç trî doanh nghiÖp vÒ mÆt ph¸p lý trong viÖc thùc hiÖn ®¨ng ký b¶o hé NHHH ë níc ngoµi. ..................................................................................... 78 2. VÒ phÝa doanh nghiÖp .................................................................................. 79 2.1. N©ng cao nhËn thøc cña chÝnh doanh nghiÖp vÒ tÇm quan träng cña viÖc b¶o hé NHHH ë níc ngoµi ................................................................................. 79 2.2. N¾m v÷ng c¸c kiÕn thøc ph¸p luËt vÒ quyÒn SHTT/SHCN nãi chung vµ NHHH nãi riªng t¹i c¸c thÞ trêng níc ngoµi. ............................................... 81 2.3. X©y dùng chiÕn lîc b¶o hé NHHH nh»m ®¹t hiÖu qu¶ cao trong viÖc ®¨ng ký b¶o hé NHHH ë níc ngoµi ...................................................................... 82 2.3.1. X¸c ®Þnh thÞ trêng xuÊt khÈu tiÒm n¨ng, t¹o Nh·n hiÖu phï hîp víi thÞ trêng xuÊt khÈu vµ cã kh¶ n¨ng b¶o hé m¹nh .......................................82 2.3.2. X¸c lËp quyÒn b¶o hé NHHH t¹i thÞ trêng ViÖt Nam vµ thÞ trêng níc ngoµi .....................................................................................................83 2.4. Mét sè biÖn ph¸p gi¶i quyÕt khi x¶y ra tranh chÊp vÒ ®¨ng ký b¶o hé NHHH ë níc ngoµi .................................................................................................. 86 KÕt luËn................................................................................................................ 90 Danh môc tµi liÖu tham kh¶o .................................................................... 91 TrÇn Thanh Hµ A10-K42C-KT&KDQT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp Lêi më ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi N¨m 2006, nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh cña ViÖt Nam ®îc thÕ giíi gäi lµ “Ng«i sao ®ang lªn” cña khu vùc vµ thÕ giíi. Th¸ng 11, ViÖt Nam chÝnh thøc trë thµnh thµnh viªn thø 150 cña tæ chøc Th¬ng m¹i ThÕ Giíi WTO, ®¸nh dÊu bíc thµnh c«ng to lín trong con ®êng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ®Êt níc. ViÖt Nam vÉn ®ang kh«ng ngõng nç lùc kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ cña m×nh trªn trêng quèc tÕ. Tuy nhiªn héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ kh«ng chØ mang l¹i cho ViÖt Nam còng nh c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam nh÷ng c¬ héi ph¸t triÓn m¹nh mÏ mµ cßn tiÒm tµng nh÷ng th¸ch thøc lín cña nÒn kinh tÕ thÞ truêng víi sù c¹nh tranh khèc liÖt. Bíc vµo s©n ch¬i lín WTO, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam kh«ng khái bì ngì víi nh÷ng luËt ®Þnh vµ cam kÕt hµ kh¾c. Mét trong nh÷ng cam kÕt quan träng lµ vÒ b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ, trong ®ã, nh·n hiÖu hµng ho¸ lµ mét yÕu tè chñ chèt. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, b¶o hé hµng ho¸ kh«ng cßn lµ c©u chuyÖn xa l¹ víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam, nhng do nhËn thøc cßn nhiÒu h¹n chÕ nªn viÖc ®¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ cña doanh nghiÖp ViÖt Nam t¹i thÞ truêng níc ngoµi vÉn ®ang ®øng tríc nh÷ng th¸ch thøc rÊt lín vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn hÕt søc míi mÎ. Kh«ng Ýt doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt khÈu ng¬ ng¸c khi bÞ chiÕm ®o¹t nh·n hiÖu hµng ho¸ hay tríc hiÖn tîng hµng gi¶, hµng nh¸i trµn lan trªn thÞ trêng thÕ giíi. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i nhanh chãng kh¾c phôc ®îc thùc tr¹ng vµ ngay lËp tøc chuÈn bÞ nh÷ng bíc ®i cô thÓ, nh»m chuÈn bÞ cho viÖc c¹nh tranh lµ mét hËu qu¶ tÊt yÕu cña qu¸ tr×nh héi nhËp, coi ®©y lµ mét trong nh÷ng bíc thùc hiÖn cam kÕt cña ViÖt Nam khi ®· gia nhËp WTO. §¨ng ký b¶o hé Nh·n hiÖu hµng ho¸ ë chÝnh lµ viÖc doanh nghiÖp thùc hiÖn viÖc b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ cho s¶n phÈm, dÞch vô cña chÝnh m×nh, b¶o vÖ TrÇn Thanh Hµ 1 A10K42C-KT&KDQT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp vµ ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. VÒ l©u dµi, B¶o hé quyÒn SHTT trong ®ã cã viÖc b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ cã ý nghÜa rÊt quan träng trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc còng nh thiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ ngo¹i th¬ng cña ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Tríc t×nh h×nh ®ã, t¸c gi¶ ®· chän ®Ò tµi: “§¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ t¹i thÞ trêng níc ngoµi vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra cho doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt khÈu ViÖt Nam” lµm ®Ò tµi kho¸ luËn tèt nghiÖp. 2. T×nh h×nh nghiªn cøu VÊn ®Ò B¶o hé SHTT, trong ®ã cã b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò míi mÎ vµ nhËn ®îc sù quan t©m ®Æc biÖt cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng còng nh c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh. §· cã kh«ng Ýt c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu lín nhá t×m hiÓu vÒ vÊn ®Ò nµy. Tuy nhiªn, t×m hiÓu kü cµng vµ s©u s¾c vÒ quy tr×nh vµ thñ tôc, thùc tr¹ng vµ c¸c gi¶i ph¸p trong viÖc ®¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸, ®Æc biÖt lµ ®¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ t¹i thÞ trêng níc ngoµi cña c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt khÈu ViÖt Nam th× hÇu nh cha cã. V× vËy, t¸c gi¶ ®· lùa chän kho¸ luËn tèt nghiÖp lµ c¬ héi ®Ó t×m hiÓu vÒ ®Ò tµi mang tÝnh cÊp b¸ch nµy. Ngoµi ra, víi ph¹m vi kiÕn thøc h¹n hÑp còng nh hiÓu biÕt thùc tiÔn cßn h¹n chÕ, t¸c gi¶ hi väng kho¸ luËn tèt nghiÖp cã thÓ ®a ra mét sè gi¶i ph¸p mang tÝnh nghiªn cøu nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ®¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam khi xuÊt khÈu ra thÞ trêng níc ngoµi. 3. Môc ®Ých nghiªn cøu T×m hiÓu vÒ nh·n hiÖu hµng ho¸ vµ b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸, quy tr×nh thñ tôc ®¨ng kÝ b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ nãi chung vµ ®¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ t¹i thÞ trêng níc ngoµi nãi riªng. Ph©n tÝch thùc tr¹ng vµ nh÷ng vÊn ®Ò cßn víng m¾c cña c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt khÈu ViÖt Nam trong viÖc ®¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ t¹i thÞ trêng níc ngoµi. TrÇn Thanh Hµ 2 A10K42C-KT&KDQT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp §Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña viÖc ®¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ ë níc ngoµi cña c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt khÈu ViÖt Nam. 4. §èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu Thùc tr¹ng ®¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ ë níc ngoµi lµ mét trong nh÷ng néi dung cô thÓ víi ph¹m vi t¬ng ®èi réng lín vµ phøc t¹p. Trong ph¹m vi bµi kho¸ luËn tèt nghiÖp, ngêi viÕt chØ ®i s©u nghiªn cøu viÖc ®¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ t¹i mét sè thÞ trêng níc ngoµi, c¸c quy ®Þnh vÒ mÆt ph¸p lý cña mét sè quèc gia cã quan hÖ kinh tÕ thêng xuyªn víi ViÖt Nam. Bªn c¹nh ®ã, kho¸ luËn còng ®i s©u t×m hiÓu vÒ thùc tr¹ng cña mét sè doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt khÈu cã uy tÝn cña ViÖt Nam ®· gÆp khã kh¨n trong viÖc ®¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ t¹i thÞ trêng níc ngoµi. 5. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu §Ó thùc hiÖn nghiªn cøu ®Ò tµi, kho¸ luËn ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p nghiªn cøu tæng hîp nh: ph¬ng ph¸p ph©n tÝch, tæng hîp, so s¸nh, diÔn gi¶i, hÖ thèng ho¸, thèng kª dù b¸o…tõ c¸c sè liÖu, tµi liÖu thu thËp ®îc. 6. KÕt cÊu cña kho¸ luËn Ngoµi Lêi nãi ®Çu, KÕt luËn, Danh môc tµi liÖu tham kh¶o, Khãa luËn ®îc kÕt cÊu 3 ch¬ng nh sau : Ch¬ng 1 : Tæng quan vÒ NHHH vµ ®¨ng ký b¶o hé NHHH ë níc ngoµi Ch¬ng 2 : Thùc tr¹ng ®¨ng ký b¶o hé NHHH ë níc ngoµi cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ViÖt Nam Ch¬ng 3 : Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ häat ®éng ®¨ng ký b¶o hé NHHH ë níc ngoµi cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu ViÖt Nam Khãa luËn tèt nghiÖp lµ c«ng tr×nh nghiªn cøu ®Çu tiªn cña t¸c gi¶ vÒ vÊn ®Ò x¸c lËp quyÒn SHCN ®èi víi NHHH, cô thÓ lµ ®¨ng ký b¶o hé NHHH t¹i thÞ trêng níc ngoµi cña c¸c doanh nghiÖp XuÊt khÈu ViÖt Nam nªn kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt vÒ mÆt lý luËn vµ thùc tiÔn. V× vËy, t¸c gi¶ rÊt TrÇn Thanh Hµ 3 A10K42C-KT&KDQT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp mong nhËn ®îc sù ®ãng gãp, nhËn xÐt cña c¸c thÇy c« vµ b¹n bÌ ®Ó hoµn thiÖn h¬n n÷a Khãa luËn tèt nghiÖp. MÆt kh¸c, t¸c gi¶ còng hi väng th«ng qua nh÷ng t×m hiÓu, nghiªn cøu cña riªng m×nh ®îc thÓ hiÖn trong khãa luËn, b¹n ®äc vµ c¸c ®èi tîng quan t©m cã thÓ phÇn nµo n¾m ®îc c¸c néi dung c¬ b¶n cña NHHH vµ häat ®éng ®¨ng ký b¶o hé NHHH ë níc ngoµi. §ång thêi, hi väng nh÷ng gi¶i ph¸p mµ t¸c gi¶ ®Ò xuÊt sÏ ®ãng gãp mét phÇn trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c ®¨ng ký b¶o hé NHHH cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam t¹i thÞ trêng níc ngoµi. T¸c gi¶ xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì nhiÖt t×nh tõ phÝa c¸c thÇy c« gi¸o t¹i Khoa Kinh tÕ vµ Kinh doanh quèc tÕ trêng §¹i häc Ngo¹i th¬ng, ®Æc biÖt lµ sù chØ b¶o tËn t×nh cña gi¸o viªn híng dÉn, TS. Vò ThÞ Kim Oanh cïng víi sù cæ vò, ®éng viªn tõ phÝa b¹n bÌ vµ gia ®×nh ®· gióp t¸c gi¶ hoµn thµnh Khãa luËn tèt nghiÖp. Nh©n ®©y, t¸c gi¶ còng ch©n thµnh göi lêi c¶m ¬n ®Õn «ng TrÇn ViÖt Hïng, Côc trëng Côc SHTT vµ C«ng ty T vÊn LuËt Investconsult ®· cung cÊp tµi liÖu vµ nhiÖt thµnh gióp ®ì t¸c gi¶ trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn Khãa luËn. T¸c gi¶ xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! TrÇn Thanh Hµ 4 A10K42C-KT&KDQT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp Ch¬ng I Tæng quan vÒ nh·n hiÖu hµng hãa vµ ®¨ng ký b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ ë níc ngoµi I. Nh·n hiÖu hµng hãa vµ b¶o hé nh·n hiÖu hµng hãa 1. Nh·n hiÖu hµng hãa 1.1. Kh¸i niÖm ThÕ giíi bíc vµo nÒn kinh tÕ héi nhËp toµn cÇu kÐo theo sù bïng ph¸t kh«ng ngõng cña c¸c nh·n hiÖu s¶n phÈm vµ dÞch vô míi. Ngêi tiªu dïng thÕ giíi ®ang ®øng tríc c¬ héi lùa chän c¸c s¶n phÈm, dÞch vô v« cïng réng lín ®a d¹ng. Tuy nhiªn, thùc tÕ, hä vÉn cã thÓ nhËn biÕt, ph©n biÖt vµ quyÕt ®Þnh tiªu dïng ®îc c¸c s¶n phÈm, dÞch vô kh¸c nhau chÝnh lµ nhê nh·n hiÖu cña hµng ho¸. Tõ thêi xa xa, c¸c nhµ s¶n xuÊt ®· muèn ph©n biÖt hµng ho¸ do m×nh chÕ t¹o ra víi mong muèn kh¸ch hµng cã thÓ nhËn biÕt vµ lùa chän ®îc ®óng hµng ho¸ cña hä. §ã lµ c¬ héi ®Ó hä cã thÓ lu truyÒn réng r·i hµng ho¸ cña m×nh mÆc dï vµo thêi ®iÓm ®ã, c¸c nhµ s¶n xuÊt cha nhËn thøc ®îc thÕ nµo lµ nh·n hiÖu hµng ho¸ (“NHHH”). Ngµy nay, hÇu nh kh«ng cã nhµ s¶n xuÊt nµo l¹i l·ng quªn viÖc t¹o ra nh·n hiÖu cho bÊt kú hµng ho¸ hay dÞch vô nµo cña hä trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ c¹nh tranh khèc liÖt gi÷a hµng triÖu nh÷ng nhµ s¶n xuÊt lín nhá trªn toµn cÇu víi sù bïng næ cña v« vµn c¸c lo¹i hµng ho¸ cïng tÝnh n¨ng, c«ng dông. §iÒu duy nhÊt khiÕn ngêi tiªu dïng cã thÓ tin tëng vµo lùa chän tiªu dïng cña m×nh chÝnh lµ NHHH. VËy, nh·n hiÖu hµng ho¸ lµ g×? HiÖn nay, trªn thÕ giíi cã nhiÒu c¸ch ®Þnh nghÜa kh¸c nhau gi÷a c¸c quèc gia vÒ NHHH víi nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau. Tuy nhiªn, héi nhËp kinh tÕ víi ho¹t ®éng th¬ng m¹i diÔn ra tËp trung t¹i mét thÞ trêng thÕ giíi chung khiÕn viÖc tranh chÊp vÒ NHHH x¶y ra thêng xuyªn h¬n do nh÷ng hiÓu biÕt kh¸c TrÇn Thanh Hµ 5 A10K42C-KT&KDQT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp nhau cña c¸c nhµ s¶n xuÊt t¹i c¸c quèc gia kh¸c nhau. V× vËy, cÇn cã nh÷ng quy ®Þnh thèng nhÊt vÒ NHHH trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi nh»m h¹n chÕ vµ gi¶i quyÕt thèng nhÊt nh÷ng xung ®ét nµy. Theo HiÖp ®Þnh TRIPS th×: "BÊt kú mét dÊu hiÖu, hoÆc tæ hîp c¸c dÊu hiÖu nµo, cã kh¶ n¨ng ph©n biÖt hµng ho¸ hoÆc dÞch vô cña mét doanh nghiÖp víi hµng ho¸ hoÆc dÞch vô cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c, ®Òu cã thÓ lµm nh·n hiÖu hµng ho¸. C¸c dÊu hiÖu ®ã , ®Æc biÖt c¸c tõ, kÓ c¶ tªn riªng, c¸c ch÷ c¸i , ch÷ sè, c¸c yÕu tè minh ho¹ vµ tæ hîp c¸c mµu s¾c còng nh tæ hîp bÊt kú cña c¸c dÊu hiÖu ®ã ph¶i cã kh¶ n¨ng ®îc ®¨ng kÝ lµ nh·n hiÖu hµng ho¸. Trêng hîp dÊu hiÖu kh«ng cã kh¶ n¨ng ph©n biÖt hµng ho¸ hoÆc dÞch vô liªn quan, c¸c thµnh viªn cã thÓ quy ®Þnh kh¶ n¨ng ®îc ®¨ng kÝ phô thuéc vµo tÝnh ph©n biÖt th«ng qua viÖc sö dông. C¸c thµnh viªn cã thÓ yªu cÇu nh mét ®iÒu kiÖn ®Ó ®îc ®¨ng kÝ, lµ dÊu hiÖu ph¶i nhËn biÕt ®îc " Theo hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt - Mü, ®Þnh nghÜa vÒ NHHH còng kh«ng cã nhiÒu ®iÓm kh¸c biÖt: "Nh·n hiÖu hµng ho¸ ®îc cÊu thµnh bëi dÊu hiÖu bÊt kú hoÆc sù kÕt hîp bÊt kú cña c¸c dÊu hiÖu ®ã cã kh¶ n¨ng ph©n biÖt hµng ho¸ hoÆc dÞch vô cña mét ngêi víi hµng ho¸ hoÆc dÞch vô cña ngêi kh¸c, bao gåm tõ ng÷ , tªn ngêi, h×nh, ch÷ c¸i, tæ hîp mµu s¾c, c¸c yÕu tè h×nh hoÆc h×nh d¹ng cña bao b× hµng ho¸." Nh vËy, cã thÓ thÊy theo c¸c quy ®Þnh quèc tÕ, NHHH cã thÓ lµ bÊt cø dÊu hiÖu hoÆc tæ hîp dÊu hiÖu nh»m môc ®Ých cã thÓ ph©n biÖt hµng hãa hoÆc dÞch vô cña doanh nghiÖp nµy víi hµng hãa hoÆc dÞch vô cña doanh nghiÖp kh¸c. LuËt ph¸p ViÖt Nam quy ®Þnh vÒ NHHH cã nh÷ng ®iÓm cô thÓ vµ dÇn thu hÑp h¬n so vãi c¸c HiÖp ®Þnh quèc tÕ. T¹i §iÒu 785 Bé luËt D©n Sù vµ theo §iÒu 6 NghÞ ®Þnh 63/CP vµ NghÞ §Þnh 06/CP söa ®æi mét sè ®iÒu NghÞ §Þnh 63/CP cã quy ®Þnh:“ Nh·n hiÖu hµng hãa lµ nh÷ng dÊu hiÖu dïng ®Ó ph©n biÖt hµng hãa, dÞch vô cïng lo¹i cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh kh¸c nhau. NHHH cã thÓ lµ tõ ng÷ h×nh ¶nh hoÆc sù kÕt hîp c¸c yÕu tè ®ã ®îc thÓ TrÇn Thanh Hµ 6 A10K42C-KT&KDQT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp hiÖn b»ng mét hoÆc nhiÒu mµu s¾c”. §©y cã thÓ nãi lµ mét kh¸i niÖm t¬ng ®èi h¹n chÕ, quy ®Þnh vÒ c¸c dÊu hiÖu cã thÓ ®îc sö dông ®Ó t¹o nªn NHHH cßn nhiÒu ®iÓm cha phï hîp. LuËt SHTT ra ®êi nh»m ®¸p øng ®iÒu kiÖn gia nhËp Tæ chøc Th¬ng m¹i ThÕ giíi WTO ®ång thêi còng hoµn thiÖn khung ph¸p lý vÒ SHTT cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam khi bíc vµo mét s©n ch¬i quèc tÕ víi nh÷ng luËt lÖ hµi hßa. Theo LuËt SHTT 2005 th× dÊu hiÖu lµm nh·n hiÖu cã thÓ lµ d¹ng ch÷ c¸i, tõ ng÷, h×nh vÏ, h×nh ¶nh, kÓ c¶ h×nh ba chiÒu vµ sù kÕt hîp c¸c yÕu tè ®ã, ®îc thÓ hiÖn b»ng mét hoÆc nhiÒu mµu s¾c. VËy, cã thÓ tãm lîc NHHH lµ nh÷ng dÊu hiÖu dïng ®Ó ph©n biÖt hµng hãa, dÞch vô cïng lo¹i cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh kh¸c nhau. Theo ®ã, NHHH lµ thuËt ng÷ dïng ®Ó chØ chung cho hai lo¹i nh·n hiÖu lµ: Nh·n hiÖu g¾n lªn s¶n phÈm, bao b× s¶n phÈm ®Ó ph©n biÖt c¸c s¶n phÈm cïng lo¹i cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt kh¸c nhau vµ Nh·n hiÖu g¾n lªn ph¬ng tiÖn dÞch vô, biÓn hiÖu ®Ó ph©n biÖt c¸c dÞch vô cïng läai cña c¸c c¬ së kinh doanh dÞch vô kh¸c nhau. Quy ®Þnh trªn thÕ giíi vÒ c¸c dÊu hiÖu ®îc sö dông ®Ó cÊu t¹o nªn NHHH ngµy cµng ®îc më réng dùa trªn c¸c dÊu hiÖu chÝnh nh ®· nªu trªn. 1.2. C¸c yÕu tè chÝnh cña NHHH Nh·n hiÖu hµng hãa bao gåm tªn nh·n hiÖu vµ dÊu hiÖu, trong ®ã: Tªn hiÖu (Brand name) lµ phÇn ®äc ®îc cña nh·n hiÖu bao gåm tªn s¶n phÈm, ký hiÖu, khÈu hiÖu. DÊu hiÖu (Brand mark) lµ mét phÇn cña nh·n hiÖu nhng kh«ng ®äc ®îc cã thÓ lµ mét biÓu tîng, mét h×nh vÏ hoÆc mét kiÓu ch÷ vµ mµu s¾c riÒn biÖt, nh biÓu tîng. 1.3. Chøc n¨ng cña nh·n hiÖu hµng ho¸ 1.3.1. Chøc n¨ng ph©n biÖt Tõ ®Þnh nghÜa vÒ NHHH, cã thÓ nhËn thÊy NHHH lµ nh÷ng dÊu hiÖu ®Ó ph©n biÖt hµng ho¸ hoÆc dÞch vô cña mét doanh nghiÖp víi hµng ho¸ hoÆc TrÇn Thanh Hµ 7 A10K42C-KT&KDQT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp dÞch vô cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c. Nh vËy chøc n¨ng chñ yÕu vµ quan träng nhÊt cña NHHH chÝnh lµ ®Ó ph©n biÖt vµ nhËn biÕt. Tõ thêi xa xa, c¸c thî thñ c«ng ë Trung Quèc, Ên ®é vµ Ba T ®· sö dông ch÷ ký cña hä hoÆc biÓu tîng ®Ó ph©n biÖt s¶n phÈm cña hä. Víi nÒn kinh tÕ s¶n xuÊt hµng hãa vµ dÞch vô ph¸t triÓn nh vò b·o song song víi nhu cÇu tiªu dïng còng ngµy cµng gia t¨ng th× viÖc ph©n biÖt c¸c hµng hãa dÞch vô cña c¸c nhµ s¶n xuÊt kh¸c nhau l¹i cµng cÊp thiÕt. C¨n cø vµo dÊu hiÖu trªn s¶n phÈm, dÞch vô ngêi tiªu dïng cã thÓ dÔ dµng ph©n biÖt c¸c s¶n phÈm, dÞch vô cïng lo¹i vµ t×m ra ®óng s¶n phÈm, dÞch vô mµ m×nh a thÝch. VÒ phÝa nhµ cung cÊp, NHHH gióp hä cã thÓ “®¸nh dÊu” ®îc hµng hãa, dÞch vô cña m×nh so víi hµng hãa, dÞch vô cña ngêi kh¸c, kh¼ng ®Þnh chÊt lîng vµ vÞ thÕ kh«ng chØ cña hµng hãa, dÞch vô hä cung cÊp mµ c¶ chÝnh b¶n th©n doanh nghiÖp. §ã chÝnh lµ bëi chøc n¨ng ph©n biÖt cña NHHH. Tuy nhiªn, mét NHHH cã thÓ ®¹t ®îc hiÖu qu¶ ph©n biÖt s¶n phÈm, dÞch vô cña doanh nghiÖp nµy víi s¶n phÈm, dÞch vô c¹nh tranh th× NHHH ®ã ph¶i cã kh¶ n¨ng ph©n biÖt vµ kh«ng ®îc trïng hoÆc g©y nhÇm lÉn víi NHHH cña ngêi kh¸c. Kh¶ n¨ng ph©n biÖt cña c¸c dÊu hiÖu ®îc quy ®Þnh chi tiÕt t¹i §iÒu 74 LuËt SHTT cã hiÖu lùc kÓ tõ ngµy 1/7/2006 cô thÓ: ”Nh·n hiÖu ®îc coi lµ cã kh¶ n¨ng ph©n biÖt nÕu ®îc t¹o thµnh tõ mét hoÆc nhiÒu yÕu tè dÔ nhËn biÕt, dÔ ghi nhí hoÆc tõ nhiÒu yÕu tè kÕt hîp thµnh mét tæng thÓ dÔ nhËn biÕt, dÔ ghi nhí vµ kh«ng thuéc c¸c trêng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 ®iÒu nµy”. Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2, §iÒu 74 LuËt SHTT, c¸c dÊu hiÖu kh«ng cã kh¶ n¨ng ph©n biÖt ®îc quy ®Þnh chi tiÕt cho tõng trêng hîp nh»m phôc vô cho môc ®Ých x¸c ®Þnh c¸c dÊu hiÖu ®îc b¶o hé lµ nh·n hiÖu hµng hãa. 1.3.2. Chøc n¨ng chØ dÉn nguån gèc s¶n phÈm Ngêi tiªu dïng lu«n lu«n ph¶i ®èi mÆt víi vÊn ®Ò lùa chän gi÷a nh÷ng s¶n phÈm gièng hÖt nhau vÒ chøc n¨ng vµ t¬ng tù vÒ h×nh thøc cña hµng lo¹t nh÷ng nhµ s¶n xuÊt c¹nh tranh. Ngµy nay, ngêi tiªu dïng cã thÓ quyÕt ®Þnh TrÇn Thanh Hµ 8 A10K42C-KT&KDQT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp chän lùa ®îc ngay viÖc mua mét s¶n phÈm hoÆc sö dông mét dÞch vô cña mét nhµ cung cÊp nµo ®ã mµ kh«ng ph¶i ®¾n ®o qu¸ l©u. §ã cã thÓ lµ bëi hä ®· biÕt râ NHHH cña s¶n phÈm hoÆc dÞch vô mµ hä lùa chän lµ s¶n phÈm cña nhµ s¶n xuÊt hoÆc nhµ cung cÊp mµ hä tin tëng. Nh vËy, NHHH trong trêng hîp nµy cã vai trß chØ dÉn xuÊt xø hay chÝnh lµ chøc n¨ng th«ng tin vÒ nguån gèc s¶n phÈm. §Ó mét NHHH thùc hiÖn ®îc chøc n¨ng “chØ dÉn nguån gèc s¶n phÈm” hay “xuÊt xø cña s¶n phÈm” mét c¸ch hiÖu qu¶ vµ ®¸ng tin cËy th× quyÒn ®éc quyÒn cña chñ së h÷u NHHH ph¶i ®îc b¶o hé. VÒ b¶n chÊt, ®iÒu nµy cã nghÜa lµ chñ së h÷u sÏ cã quyÒn ng¨n chÆn bªn thø ba kh«ng ®îc phÐp sö dông bÊt kú NHHH hay dÊu hiÖu nµo t¬ng tù tíi møc lµm cho ngêi tiªu dïng nhÇm lÉn gi÷a c¸c s¶n phÈm dÞch vô vïng lo¹i víi s¶n phÈm, dÞch vô mµ NHHH ®· ®îc ®¨ng ký sö dông. Nh vËy, viÖc ®¨ng ký b¶o hé NHHH kh«ng chØ b¶o vÖ lîi Ých cña chñ së h÷u NHHH mµ cßn b¶o vÖ quyÒn lîi cña ngêi tiªu dïng. Mét mÆt, ngêi tiªu dïng kh«ng bÞ nhÇm lÉn, lõa dèi vÒ nguån gèc cña s¶n phÈm, dÞch vô, mÆt kh¸c viÖc ®¨ng ký b¶o hé NHHH cho mét doanh nghiÖp nµo ®ã cßn gióp cho ngêi tiªu dïng t×m ra chñ thÓ hoÆc ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ s¶n phÈm dÞch vô cho dï NHHH kh«ng nhÊt thiÕt nªu râ tªn vµ ®Þa chØ cña chñ së h÷u NHHH. 1.3.3. Chøc n¨ng th«ng tin vÒ chÊt lîng s¶n phÈm Mét s¶n phÈm, dÞch vô ®îc biÕt ®Õn th«ng qua NHHH cña chÝnh nã. Th«ng thêng, yÕu tè gióp ngêi tiªu dïng quyÕt ®Þnh lùa chän s¶n phÈm, dÞch vô cña mét nhµ cung cÊp l¹i chÝnh lµ bëi sù uy tÝn vµ næi tiÕng vÒ chÊt lîng cña NHHH ®ã. Nh vËy, NHHH cßn thùc hiÖn chøc n¨ng th«ng tin vÒ chÊt lîng cña s¶n phÈm, dÞch vô. Tuy nhiªn, chøc n¨ng th«ng tin vÒ chÊt lîng cña s¶n phÈm kh«ng cã nghÜa lµ sù æn ®Þnh cô thÓ cña mét s¶n phÈm, dÞch vô mµ sù æn ®Þnh ®èi víi tiªu chuÈn th«ng thêng vÒ chÊt lîng cña s¶n phÈm, dÞch vô mang NHHH ®ã. TrÇn Thanh Hµ 9 A10K42C-KT&KDQT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp Víi chøc n¨ng th«ng tin vÒ chÊt lîng s¶n phÈm kh«ng cã nghÜa lµ vµ còng kh«ng nªn ®îc hiÓu lµ NHHH thùc hiÖn chøc n¨ng ®¶m b¶o chÊt lîng hoÆc ®¶m b¶o chÊt lîng cao. Chøc n¨ng nµy ®îc hiÓu theo nghÜa th«ng thêng lµ ¸m chØ ®Õn mét sù mong ®îi hoÆc dù tÝnh vÒ møc ®é æn ®Þnh cña chÊt lîng hîp lý cña s¶n phÈm, dÞch vô mang NHHH, mµ NHHH ®ã chñ yÕu dùa trªn uy tÝn th¬ng m¹i vµ danh tiÕng cña chÝnh nã. Trong thùc tÕ, c¸c chñ së h÷u NHHH qu¶ng c¸o danh tiÕng cña NHHH b»ng c¸ch gîi ý r»ng hµng hãa, dÞch vô mang NHHH ®¹t ®îc chÊt lîng ë møc ®é nhÊt ®Þnh vµ ngêi tiªu dïng dÇn dÇn mong ®îi sù æn ®Þnh chÊt lîng ®ã. §iÒu nµy kh«ng cã nghÜa lµ chñ së h÷u NHHH kh«ng thÓ thay ®æi c¸c ®Æc tÝnh hoÆc thµnh phÇn cña s¶n phÈm vµ còng kh«ng ®ång nghÜa lµ ngêi tiªu dïng mong ®îi sù thay ®æi theo n¨m th¸ng. Tuy nhiªn, nÕu s¶n phÈm cã sù thay ®æi th× ngêi tiªu dïng vÉn mong ®îi mét sù æn ®Þnh vÒ chÊt lîng hoÆc tiªu chuÈn ®îc duy tr×. Sù æn ®Þnh vÒ chÊt lîng s¶n phÈm, dÞch vô lµ vÊn ®Ò quan träng trong viÖc chuyÓn nhîng quyÒn së h÷u vµ chuyÓn giao quyÒn sö dông NHHH. 1.3.4. Chøc n¨ng qu¶ng c¸o, tiÕp thÞ C¸c s¶n phÈm lu th«ng kh«ng cã NHHH thêng rÊt khã tiªu thô v× ngêi tiªu dïng thiÕu lßng tin vµo tr¸ch nhiÖm, tÝnh minh b¹ch cña lîi Ých s¶n phÈm, dÞch vô hoÆc c¸c s¶n phÈm, dÞch vô míi lÇn ®Çu tiªn xuÊt hiÖn trªn thÞ trêng nÕu cã g¾n NHHH th× sÏ dÔ dµng ®îc thÞ trêng chÊp nhËn lu th«ng. NHHH lµ mét c«ng cô qu¶ng c¸o tuyÖt vêi. Th«ng qua sù g¾n kÕt mét NHHH víi mét s¶n phÈm, dÞch vô gióp ngêi tiªu dïng ngµy cµng trë nªn quen thuéc víi s¶n phÈm, dÞch vô mang NHHH ®ã. Do ®ã, gióp cho chñ së h÷u NHHH kh¬i dËy vµ duy tr× nhu cÇu cña ngêi tiªu dïng. §ång thêi, th«ng qua NHHH, chñ së h÷u th«ng b¸o cho kh¸ch hµng vÒ sù hiÖn diÖn cña s¶n phÈm, dÞch vô trªn thÞ trêng. ChÝnh v× vËy, NHHH kh«ng ®îc g©y nhÇm lÉn vµ mang tÝnh lõa dèi. Cã mét ®iÒu thó vÞ mµ chóng ta cÇn chó ý lµ doanh nghiÖp vµ ngêi tiªu dïng lµ hai ®Çu cña mét qu¸ tr×nh kinh doanh nhng hä ®Òu cã chung lîi Ých TrÇn Thanh Hµ 10 A10K42C-KT&KDQT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp trong viÖc ng¨n chÆn viÖc sö dông NHHH lõa dèi vµ g©y nhÇm lÉn. C¸c doanh nghiÖp t×m kiÕm biÖn ph¸p ®Ó ng¨n chÆn sù chiÕm ®äat thÞ trêng kh«ng lµnh m¹nh díi c¸c h×nh thøc qua lõa dèi, cßn lîi Ých cña ngêi tiªu dïng n»m trong viÖc ng¨n chÆn sù lõa dèi c¸c quyÕt ®Þnh mua hµng cña hä. Khi c¸c chñ së h÷u kiÖn chèng l¹i hµnh vi x©m ph¹m quyÒn së h÷u cña NHHH cña m×nh th× ®ång thêi ®· t¹o ra mét hÖ thèng b¶o vÖ quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cña ngêi tiªu dïng. 1.4. Vai trß cña nh·n hiÖu hµng ho¸ 1.4.1. §èi víi doanh nghiÖp Qua nh÷ng ph©n tÝch vÒ chøc n¨ng cña NHHH, cã thÓ nhËn thÊy NHHH cã vai trß v« cïng to lín trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ kinh doanh cña doanh nghiÖp. • NHHH khuyÕn khÝch ngêi b¸n ®Çu t vµo chÊt lîng s¶n phÈm NHHH khuyÕn khÝch ngêi b¸n ®Çu t vµo chÊt lîng s¶n phÈm sao cho hµm ý tÝch cùc cña NHHH ®îc kh¼ng ®Þnh b»ng kinh nghiÖm tiªu dïng cña ngêi mua. Nh÷ng NHHH trë nªn phæ biÕn thêng lµ bëi chóng th«ng tin vÒ mét hµng hãa, dÞch vô cã chÊt lùîng ®¸ng tin cËy vµ æn ®Þnh t¹o nªn lßng trung thµnh cña ngêi mua trong viÖc tiªu dïng lo¹i hµng hãa, dÞch vô ®ã. §iÒu nµy khuyÕn khÝch nhiÒu c«ng ty ®ang sö dông NHHH nµy tiÕp tôc sö dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ h¬n NHHH ®ã b»ng c¸ch kh«ng ngõng n¨ng cao n¨ng suÊt, chÊt lîng, tÝnh n¨ng, sù hÊp dÉn cña hµng hãa, dÞch vô. §ã lµ mét biÖn ph¸p ®Ó doanh nghiÖp cã thÓ duy tr× ®îc lîi Ých kinh tÕ l©u dµi vµ sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng trong t¬ng lai. Ngîc l¹i, chÊt lîng tåi ®i kÌm víi mét NHHH cã thÓ sÏ lµ mét thiÖt h¹i lín cho mét doanh nghiÖp. Ngêi tiªu dïng hiÖn nay chñ yÕu quyÕt ®Þnh tiªu dïng dùa trªn sù hiÓu biÕt cña hä vÒ mét NHHH nµo ®ã. Mét khi c¶m nhËn cña hä vÒ NHHH cña doanh nghiÖp mang tÝnh tiªu cùc th× c¬ héi kinh doanh cña doanh nghiÖp gÇn nh ®æ vì, hËu qu¶ cña viÖc NHHH cña doanh nghiÖp sÏ trë thµnh mét biÓu tîng ®èi lËp víi t¸c dông dù kiÕn cña nã. Theo Tata, mét quan chøc ®iÒu hµnh cao cÊp cña mét tËp TrÇn Thanh Hµ 11 A10K42C-KT&KDQT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp ®oµn Ên §é th×: “Khi nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn vµ ngêi tiªu dïng cã søc mua lín h¬n, d©n chóng kh«ng mua s¶n phÈm, hä mua mét lêi høa. Mét nh·n hiÖu chØ lµ sù diÔn ®¹t mét lêi høa”. Cã thÓ nãi, ngêi tiªu dïng mua mét s¶n phÈm míi bëi hä tin vµo lêi høa hÑn vÒ chÊt lîng hµm chøa trong nh·n hiÖu cña s¶n phÈm ®ã. NÕu lêi høa ®ã kh«ng ®îc t«n träng vµ s¶n phÈm g©y thÊt väng th× doanh nghiÖp kh«ng chØ ®¸nh mÊt ngßi tiªu dïng ®ã mµ hä cßn cã nguy c¬ ®¸nh mÊt niÒm tin víi nh÷ng ngêi tiªu dïng tiÒm n¨ng kh¸c. Nh vËy, mét nhµ cung cÊp cã chiÕn lîc kinh doanh ®óng ®¾n sÏ kh«ng ngÇn ng¹i bá tiÒn ®Çu t vµo viÖc x©y dùng chÊt lîng hµng hãa t¬ng xøng víi h×nh ¶nh NHHH mµ hä ®· t¹o dùng trong m¾t ngêi tiªu dïng. §ã lµ bëi hä biÕt søc m¹nh cña viÖc sö dông nh·n hiÖu. Hä ®¸nh gi¸ ®îc r»ng c¶m nhËn cña kh¸ch hµng vÒ nh·n hiÖu vµ s¶n phÈm kh«ng thÓ chØ lµ c¸i kÐo dµi ngµy mét ngµy hai mµ cã thÓ dÉn ®Õn sù a chuéng l©u dµi vµ sù chung thñy cña ngêi tiªu dïng th× dùa trªn sù tr¶i nghiÖm hµi lßng lÆp ®i lÆp l¹i ®èi víi s¶n phÈm ®ã. Tãm l¹i, chñ NHHH sÏ gÆt h¸i ®îc c¸i mµ anh ta ®· gieo trång: ®Çu t vµo chÊt lîng vµ ®æi lÊy sù chung thñy cña kh¸ch hµng. Vµ chÝnh sù chung thñy cña kh¸ch hµng lµ c¬ së ph¸t triÓn cña c¸c c«ng ty còng nh lµ ®éng lùc kÝch thÝch sù më réng ®Çu t ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh. • NHHH ®ãng vai trß lµ mét c«ng cô marketing ®¾c lùc cña c¸c doanh nghiÖp Mét khi doanh nghiÖp cã ®Þnh híng vµ x©y dùng kÕ ho¹ch kÜ cµng, NHHH sÏ lµ mét c«ng cô tiÕp thÞ h÷u hiÖu, mét ph¬ng tiÖn qu¶ng c¸o, xóc tiÕn th¬ng m¹i cã hiÖu qu¶. Cã thÓ thÊy hiÖn nay, tõ nh÷ng doanh nghiÖp lín, næi tiÕng trªn thÕ giíi ®Õn nh÷ng doanh nghiÖp non trÎ míi bíc ch©n vµo thÞ trêng hµng hãa, dÞch vô ®Çy s«i ®éng ®Òu thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng tiÕp thÞ, qu¶ng c¸o hay xóc tiÕn th¬ng m¹i cho hµng hãa cña m×nh chñ yÕu th«ng qua NHHH. §iÒu nµy ®îc thÓ hiÖn râ nhÊt ë nh÷ng c«ng ty ®a quèc gia ®Ó cã ®îc nh÷ng dßng s¶n phÈm ®· t¹o ®îc uy tÝn trong lßng ngêi tiªu dïng TrÇn Thanh Hµ 12 A10K42C-KT&KDQT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp còng nh c¸c ®èi thñ c¹nh tranh. Hä ®· kh«ng ngÇn ng¹i bá tiÒn ®Çu t x©y dùng nh÷ng nh·n hiÖu ®éc ®¸o, mang tÝnh ®Æc trng cña doanh nghiÖp, ®ång thêi kh«ng ngõng cñng cè vµ qu¶ng b¸ h×nh ¶nh nh·n hiÖu cña c¸c mÆt hµng chiÕn lîc cña c«ng ty. KÕt qu¶ mµ hä thu ®îc chÝnh lµ Ên tîng cña kh¸ch hµng vÒ hµng hãa ®ã th«ng qua NHHH, vµ cuèi cïng lµ hµnh vi mua hµng kh«ng chØ mét lÇn mµ cßn thêng xuyªn cña hä. Häat ®éng b¸n hµng ®îc ®Èy m¹nh vµ viÖc tiªu thô hµng hãa còng kh«ng ngõng t¨ng lªn. H¬n n÷a, bëi chøc n¨ng chØ dÉn vÒ nguån gèc hµng hãa cña NHHH mµ ngêi tiªu dïng sÏ cã hiÓu biÕt vÒ doanh nghiÖp theo chiÒu híng tÝch cùc. Ngêi tiªu dïng kh«ng cßn ph¶i ®¾n ®o khi lùa chän s¶n phÈm bëi hä cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc uy tÝn vÒ chÊt lîng cña s¶n phÈm chØ nhê hiÓu biÕt cña hä vÒ nh·n hiÖu cña hµng hãa ®ã. §ã lµ mét ph¬ng thøc qu¶ng c¸o cho hµng hãa vµ chÝnh doanh nghiÖp còng nh lµ mét h×nh thøc xóc tiÕn th¬ng m¹i h÷u hiÖu nhÊt. • NHHH lµ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh quý gi¸ cña c¸c doanh nghiÖp Víi c¸c doanh nghiÖp cã tiÕng t¨m, kh«ng chØ cã c¸c tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh míi thÓ hiÖn gi¸ trÞ vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña hä mµ hÖ thèng tµi s¶n v« h×nh còng ®ãng gãp mét phÇn kh«ng nhá. Ngµy nay, NHHH lµ mét tµi s¶n v« h×nh v« cïng quan träng cña doanh nghiÖp trong häat ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Gi¸m ®èc c«ng ty Quaker tõng tuyªn bè: ”NÕu c«ng ty nµy bÞ chia c¾t, t«i sÏ giao cho b¹n tµi s¶n, nhµ m¸y, thiÕt bÞ vµ t«i chØ gi÷ l¹i th¬ng hiÖu vµ nh·n hiÖu, t«i sÏ kinh doanh tèt h¬n b¹n”. ThËt dÔ dµng ®Ó nhËn thÊy r»ng, NHHH chÝnh lµ ®¹i diÖn cho chÊt lîng cña hµng hãa vµ lµ uy tÝn cña doanh nghiÖp th«ng qua vai trß lµ mét c«ng cô tiÕp thÞ qu¶ng c¸o ®¾c lùc. Bëi vËy mµ trong ngµnh th¬ng m¹i hiÖn nay, NHHH ®îc ®em ra ®Þnh gi¸, trao ®æi vµ mua b¸n thËm chÝ tªn gäi nh·n hiÖu ®· trë thµnh tµi s¶n cã gi¸ nhÊt cña doanh nghiÖp, h¬n c¶ nh÷ng tµi s¶n h÷u h×nh nh ®Êt ®ai, nhµ xëng,… Trong vô mua l¹i c«ng ty Perrier, nhËn ra gi¸ trÞ tªn gäi nh·n hiÖu ®øng v÷ng tõ l©u cña Perrier, Nestle ®· hµo phãng chi tíi 2,5tû USD. T¬ng tù nh vËy, Philip Morris ®· mua l¹i Kraft víi gi¸ 13tû USD, sè tiÒn nhiÒu h¬n 600% gi¸ trÞ theo TrÇn Thanh Hµ 13 A10K42C-KT&KDQT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp sæ kÕ to¸n cña nã. Philip Morris s½n sµng chi tr¶ tíi møc gi¸ kû lôc ®ã bëi hä kú väng sÏ cã ®îc sù chung thñy cña ngêi tiªu dïng nhê HÖ thèng nhîng quyÒn th¬ng m¹i cña Kraft, ®Ó sö dông cho môc ®Ých thóc ®Èy th¬ng m¹i t¹p phÈm ®ång thêi víi vai trß mét nh·n hiÖu cã thÓ më réng ®îc. Ngoµi ra, cßn cã rÊt nhiÒu nh·n hiÖu hµng hãa næi tiÕng ®îc ®Þnh gi¸ rÊt cao. T¹i ViÖt Nam, mét sè nh·n hiÖu còng ®· t¹o ®îc danh tiÕng trªn thÞ trêng vµ ®îc ®Þnh gi¸ kh¸ cao nh nh·n hiÖu kem ®¸nh r¨ng P/S víi trÞ gi¸ 5triÖu USD, nh·n hiÖu kem ®¸nh r¨ng D¹ Lan víi 2 triÖu USD. C¸c nh·n hiÖu cã gi¸ tr Þ nhÊt thÕ giíi n¨m 2007 Gi¸ tr Þ Thø h¹ng Nh·n hiÖu Quèc gia nh·n hiÖu (tr iÖu $) 1 Coca Cola Mü 65.324 2 Microsoft Mü 58.709 3 IBM Mü 57.091 4 GE Mü 51.569 5 Nokia PhÇn Lan 33.696 (Nguån : www.interbrand.com) Nh vËy, cã thÓ thÊy ®îc gi¸ trÞ v« h×nh mµ h÷u h×nh cña NHHH lµ v« cïng to lín ®èi víi häat ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh cña doanh nghiÖp. Th¬ng hiÖu ®îc vÝ nh linh hån cña doanh nghiÖp, nÕu mÊt th¬ng hiÖu, nghÜa lµ doanh nghiÖp ®ang ®øng trªn bê vùc ph¸ s¶n. Bëi vËy, doanh nghiÖp cÇn nhËn thøc ®îc r»ng, viÖc x©y dùng th¬ng hiÖu hay NHHH lµ mét viÖc hÕt søc thiÕt yÕu, nhng viÖc b¶o vÖ vµ cñng cè th¬ng hiÖu míi chÝnh lµ c¸ch doanh nghiÖp b¶o tån, duy tr× vµ ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh cña chÝnh m×nh. 1.4.2. §èi víi ngêi tiªu dïng Vai trß cña nh·n hiÖu víi doanh nghiÖp lµ mét tµi s¶n v« h×nh quý gi¸, ViÖc x©y dùng nh·n hiÖu lµ nh»m t¹o dùng lßng tin vµ sù chung thñy cña TrÇn Thanh Hµ 14 A10K42C-KT&KDQT
Kho¸ luËn tèt nghiÖp kh¸ch hµng ®èi víi s¶n phÈm, dÞch vô vµ chÝnh doanh nghiÖp. Nh vËy, kh¸ch hµng, nh÷ng ngêi tiªu dïng sÏ ®îc lîi Ých g× tõ nh÷ng NHHH? • §Þnh híng tiªu dïng Vai trß lín nhÊt cña hµng hãa ®èi víi ngêi tiªu dïng chÝnh lµ viÖc gióp hä ®Þnh híng sö dông c¸c s¶n phÈm, dÞch vô kh¸c nhau. Dùa vµo chøc n¨ng ph©n biÖt vµ th«ng tin vÒ chÊt lîng cña s¶n phÈm, dÞch vô, ngêi tiªu dïng dÔ dµng nhËn biÕt ®îc ®©u lµ s¶n phÈm phï hîp víi chÊt lîng mµ hä tin dïng còng nh ®©u lµ hµng hãa mang ®Æc tÝnh ®îc hä yªu thÝch gi÷a v« sè nh÷ng lùa chän. Ch¼ng h¹n, khi ngêi tiªu dïng muèn mua s¶n phÈm xe h¬i gia ®×nh, hä cã thÓ nhanh chãng thu hÑp ®îc danh s¸ch nh÷ng lùa chän cña chÝnh m×nh dùa trªn c¸c nh·n hiÖu xe h¬i cã mÆt t¹i thÞ trêng xe h¬i ViÖt Nam. C¸c nh·n hiÖu xe h¬i nh Mercedes, Audi hay BMW ®¹i diÖn cho dßng xe sang träng, tiÖn nghi víi h×nh thøc b¾t m¾t; trong khi nh÷ng nh·n hiÖu nh Toyota hay Honda l¹i biÓu tîng cho dßng xe thuËn tiÖn trong viÖc sö dông, cã ®é bÒn cao víi gi¸ c¶ ®a d¹ng vµ hîp lý; hay nh·n hiÖu Deawoo, Daihatsu thêng cung cÊp cho ngêi tiªu dïng nh÷ng lo¹i xe b×nh d©n, gi¸ c¶ c¹nh tranh vµ chÊt lîng võa ph¶i. Dùa trªn nhu cÇu tiªu dïng, së thÝch còng nh kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña m×nh, víi c¸c th«ng tin vÒ c¸c dßng xe ®îc thÓ hiÖn qua nh·n hiÖu cña chóng, ngêi tiªu dïng cã thÓ ®a ra ®îc quyÕt ®Þnh tiªu dïng mét c¸ch ®óng ®¾n vµ kh«n ngoan nhÊt. ViÖc lùa chän cña ngêi tiªu dïng giê ®©y phÇn lín dùa vµo hiÓu biÕt cña hä vÒ c¸c nh·n hiÖu c¸c hµng hãa vµ dÞch vô t¬ng øng víi së thÝch, c¸ tÝnh riªng cña hä. Tõ ®ã cã thÓ thÊy, NHHH gióp cho ngêi tiªu dïng cã thÓ ®Þnh híng ®îc viÖc tiªu dïng cña m×nh. • Gióp ngêi tiªu dïng lùa chän nhµ s¶n xuÊt NHHH gióp ngêi tiªu dïng nhËn biÕt vµ ph©n lo¹i hµng hãa, dÞch vô gióp hä ®i ®Õn nh÷ng quyÕt ®Þnh cuèi cïng; song song víi viÖc gióp hä lùa chän ®îc nhµ s¶n xuÊt tin cËy. Mçi NHHH ®Òu mang chøc n¨ng th«ng tin vÒ nguån gèc vÒ s¶n phÈm. Ngêi tiªu dïng biÕt ®Õn NHHH cã nghÜa lµ hä biÕt TrÇn Thanh Hµ 15 A10K42C-KT&KDQT