Khóa luận tốt nghiệp: Đánh giá công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn xã Biên Sơn, huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang giai đoạn năm 2016-2018

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:64

Thêm vào BST

Báo xấu

49
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài tìm hiểu tình hình cơ bản của xã Biên Sơn, điều kiện tự nhiên, điều kiện kinh tế - xã hội, tình hình quản lí đất đai, hiện trạng sử dụng đất của xã Biên Sơn; đánh giá được công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn thôn Xé, Hiệp Sơn, Khuân Cầu thuộc xã Biên Sơn năm 2018 theo thời gian, loại đất và đối tượng sử dụng đất;... Mời các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khóa luận tốt nghiệp: Đánh giá công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn xã Biên Sơn, huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang giai đoạn năm 2016-2018

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM ---------------------- NGUYỄN THỊ THU HUYỀN Tên đề tài: “ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC CẤP GIẤY CHỨNG NHẬN QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT TRÊN ĐỊA BÀN XÃ BIÊN SƠN, HUYỆN LỤC NGẠN, TỈNH BẮC GIANG GIAI ĐOẠN NĂM 2016 - 2018” KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Hệ đào tạo : Chính quy Chuyên ngành : Địa chính Môi trường Khoa : Quản lý Tài nguyên Khóa học : 2015 - 2019 Thái Nguyên - 2019
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM ---------------------- NGUYỄN THỊ THU HUYỀN Tên đề tài: “ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC CẤP GIẤY CHỨNG NHẬN QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT TRÊN ĐỊA BÀN XÃ BIÊN SƠN, HUYỆN LỤC NGẠN, TỈNH BẮC GIANG GIAI ĐOẠN NĂM 2016 - 2018” KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Hệ đào tạo : Chính quy Chuyên ngành : Địa chính Môi trường Lớp : K47 - ĐCMT - N01 Khoa : Quản lý Tài nguyên Khóa học : 2015 - 2019 Giáo viên hướng dẫn : Th.S HOÀNG QUÝ NHÂN Thái Nguyên - 2019
i LỜI CẢM ƠN Được sự nhất trí của Ban giám hiệu nhà trường, thầy cô giáo khoa Quản lý Tài Nguyên trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên, sau khi hoàn thành khóa học ở trường em đã tiến hành thực tập tốt nghiệp tại địa bàn xã Biên Sơn, huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang với đề tài: “Đánh giá công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn xã Biên Sơn, huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang năm 2018”. Khóa luận được hoàn thành nhờ sự quan tâm giúp đỡ của các đơn vị, cơ quan và nhà trường. Em xin chân thành cảm ơn ban giám hiệu trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên, nơi đã đào tạo, giảng dạy, giúp đỡ em trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu tại nhà trường. Em vô cùng cảm ơn thầy giáo Th.S Hoàng Quý Nhân giảng viên khoa Môi Trường, người đã trực tiếp hướng dẫn, chỉ bảo và giúp đỡ em tận tình trong suốt thời gian nghiên cứu đề tài. Em xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo trong khoa Quản lý Tài Nguyên đã tạo mọi điều kiện giúp đỡ. Đồng thời em xin chân thành cảm ơn các cô chú, anh chị đang công tác tại UBND xã Biên Sơn đã nhiệt tình giúp đỡ em trong quá trình nghiên cứu đề tài. Em xin bày tỏ lòng cảm ơn tới bạn bè và người thân đã động viên, cộng tác giúp đỡ em thực hiện đề tài này. Em xin chân thành cảm ơn ! Biên Sơn, ngày tháng năm 2019 Sinh viên Nguyễn Thị Thu Huyền
ii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 4.1: Cơ cấu các ngành kinh tế của xã Biên Sơn ......................................... 29 giai đoạn 2017 - 2018 ..................................................................................................... 29 Bảng 4.2: Hiện trạng sử dụng đất đai của xã Biên Sơn năm 2018 ............... 34 Bảng 4.3: Kết quả cấp GCNQSD đất năm 2018 của thôn Xé, Hiệp Sơn, Khuân Cầu............................................................................................................................ 38 Bảng 4.4: Kết quả cấp GCNQSD đất Nông nghiệp đối với hộ gia đình cá nhân thôn Xé, Hiệp Sơn và Khuân Cầu năm 2018 .............................................. 39 Bảng 4.5: Kết quả cấp GCNQSD đất ở trên địa bàn thôn Xé, Khuân Cầu, Hiệp Sơn năm 2018 ......................................................................................................... 40 Bảng 4.6: Tổng hợp kết quả cấp GCNQSD đất theo loại đất trên địa bàn thôn Xé, thôn Khuân Cầu và thôn Hiệp Sơn năm 2018..................................... 41 Bảng 4.7: Kết quả cấp GCNQSD đất năm 2016 của thôn Xé, Hiệp Sơn, Khuân Cầu............................................................................................................................ 42 Bảng 4.8: Kết quả cấp GCNQSD đất năm 2017 của thôn Xé, Hiệp Sơn, Khuân Cầu............................................................................................................................ 43 Bảng 4.9: Bảng tổng hợp kết quả cấp GCNQSDĐ của thôn Xé, Hiệp Sơn, Khuân Cầu giai đoạn 2016-2018 ............................................................................... 44 Bảng 4.10: Tổng hợp các trường hợp chưa được cấp GCNQSD đất trên địa bàn thôn Xé, Hiệp Sơn, Khuân Cầu năm 2018 ...................................................... 47 Bảng 4.11: Đánh giá ý kiến của người dân theo các chỉ tiêu của công tác cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất................................................................ 48
iii DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 4.1: Bản đồ vị trí địa lý xã Biên Sơn ............................................................... 26 Biểu đồ 4.2: Tổng hợp kết quả cấp GCNQSDĐ Ở của thôn Xé, Hiệp Sơn, Khuân Cầu giai đoạn 2016-2018 ............................................................................... 45 Biểu đồ 4.3: Tổng hợp kết quả cấp GCNQSDĐ Nông nghiệp của thôn Xé, Hiệp Sơn, Khuân Cầu giai đoạn 2016-2018........................................................... 45
iv DANH MỤC VIẾT TẮT STT Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ 1 CT-TTg Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ 2 GCN Giấy chứng nhận Giấy chứng nhận quyền sử dụng 3 GCNQSDĐ đất 4 HĐBT Hội đồng bộ trưởng 5 HĐND Hội đồng nhân dân 6 KH-UB Kế hoạch của ủy ban 7 NĐ-CP Nghị định Chính phủ 8 NQ-QH Nghị quyết Quốc hội 9 NQ-TU Nghị quyết Tỉnh ủy 10 NQ-TW Nghị quyết Trung ương Quyết định của Bộ Tài Nguyên và 11 QĐ-BTNMT Môi Trường 12 QĐ-CP Quyết định Chính phủ 13 QĐ-ĐKTK Quyết định đăng kí thống kê 14 TN&MT Tài nguyên và Môi trường 15 TTLT Thông tư liên tịch 16 TT-TCĐC Thông tư Tổng cục Địa chính 17 STT Số thứ tự 18 UBND Ủy ban nhân dân 19 VPĐKĐĐ Văn phòng đăng ký đất đai
v MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN............................................................................................................................ i DANH MỤC CÁC BẢNG ......................................................................................................ii DANH MỤC CÁC HÌNH ..................................................................................................... iii DANH MỤC VIẾT TẮT .......................................................................................................iv MỤC LỤC.................................................................................................................................. v PHẦN 1 MỞ ĐẦU ................................................................................................... 1 1.1. Đặt vấn đề.......................................................................................................................1 1.2. Mục tiêu của đề tài ......................................................................................................2 1.3. Ý nghĩa của đề tài ........................................................................................................2 1.3.1. Ý nghĩa trong khoa học .........................................................................................2 1.3.2. Ý nghĩa trong thực tiễn .........................................................................................2 PHẦN 2 TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU ............................................... 3 2.1. Cơ sở khoa học của đề tài ........................................................................................3 2.1.1. Cơ sở lý luận của công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất .3 2.1.2. Cơ sở thực tiễn của công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ..............................................................................................................................................5 2.1.3. Cơ sở pháp lý về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, lập hồ sơ địa chính ..................................................................................................................................6 2.2. Khái quát về đăng ký, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất .............8 2.2.1. Đăng ký quyền sử dụng đất.................................................................................8 2.2.2. Cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ......................................................9 2.2.3. Nguyên tắc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ............................ 14 2.2.4. Trình tự thủ tục hành chính cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất tại xã ............................................... 15 2.2.5. Nhiệm vụ của các cấp trong cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất .................................................................................................................................................. 17
vi 2.2.6. Vai trò của công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất........... 19 2.3. Tình hình cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên ở Việt Nam 20 PHẦN 3 ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .. 23 3.1. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu.......................................................................... 23 3.2. Địa điểm, thời gian nghiên cứu .......................................................................... 24 3.3. Nội dung nghiên cứu............................................................................................... 24 3.4. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................... 25 3.4.1. Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp ........................................................ 25 3.4.2. Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp .......................................................... 25 3.4.3. Phương pháp tổng hợp, xử lý số liệu, phân tích và biểu đạt .............. 25 PHẦN 4 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ..................................... 26 4.1. Khái quát địa bàn nghiên cứu xã Biên Sơn .................................................... 26 4.1.1. Điều kiện tự nhiên................................................................................................ 26 4.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội................................................................................... 27 4.1.3. Tình hình quản lý đất đai của xã Biên Sơn giai năm 2018 .................. 29 4.1.4. Hiện trạng sử dụng đất và công tác quản lý đất đai tại xã Biên Sơn, huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang năm 2018 ........................................................... 33 4.2. Đánh giá công tác cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn thôn Xé, Hiệp Sơn và Khuân Cầu thuộc xã Biên Sơn năm 2018 ........... 38 4.2.1. Đánh giá công tác cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của thôn Xé, Hiệp Sơn, Khuân Cầu xã Biên Sơn năm 2018 ................................................ 38 4.2.2. Đánh giá công tác cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo loại đất của thôn Xé, Khuân Cầu, Hiệp Sơn năm 2018 ............................................... 39 4.2.3. Đánh giá công tác cấp GCNQSD đất của thôn Xé, Hiệp Sơn, Khuân Cầu giai đoạn 2016 - 2018 ............................................................................................ 42 4.3. Đánh giá ý kiến của người dân về công tác cấp GCNQSD đất tại thôn Xé, Hiệp Sơn, Khuân Cầu năm 2018. ........................................................................ 48
vii 4.3.1. Đánh giá ý kiến của người dân về công tác cấp GCNQSD đất tại thôn Xé, Hiệp Sơn, Khuân Cầu năm 2018 ......................................................................... 45 4.4. Những khó khăn, tồn tại và giải pháp khắc phục công tác cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại xã Biên Sơn trong thời gian tới ........... 50 4.4.1. Khó khăn, tồn tại ................................................................................................... 50 4.4.2. Một số giải pháp khắc phục công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử đất của xã Biên Sơn, huyện Lục Ngạn: ..................................................................... 50 PHẦN 5 KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ .................................................................... 52 5.1. Kết luận: ..................................................................................................................... 52 5.2. Đề nghị .......................................................................................................................... 53 TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................... 54
1 PHẦN 1 MỞ ĐẦU 1.1. Đặt vấn đề Đất đai là nguồn tài nguyên vô cùng quý giá của mỗi quốc gia, là điều kiện tồn tại và phát triển con người và các sinh vật khác trên trái đất, đó là tư liệu sản xuất đặc biệt, là thành phần quan trọng hàng đầu của môi trường sống, là địa bàn phân bố của các khu dân cư, xây dựng các cơ sở kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh quốc phòng. Mỗi quốc gia, mỗi địa phương có một quỹ đất đai nhất định được giới hạn bởi diện tích, ranh giới việc sử dụng và quản lý quỹ đất đai này được thực hiện theo quy định của Nhà nước, tuân thủ Luật Đất đai và những văn bản pháp lý có liên quan. Luật Đất đai năm 2013 chính thức có hiệu lực năm 2014 đã xác định đất đai thuộc sở hữu toàn dân và do Nhà nước thống nhất quản lý. Để đảm bảo tính thống nhất trong công tác quản lý đất đai thì công tác đăng ký và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất phải được thực hiện nghiêm túc. Công tác này không chỉ đảm bảo sự thống nhất quản lý mà còn đảm bảo các quyền lợi và nghĩa vụ cho người sử dụng, giúp cho người sử dụng đất yên tâm đầu tư, sản xuất, xây dựng các công trình. Công tác cấp GCNQSD đất ở nước ta vẫn còn chậm và thiếu sự đồng đều ở các vùng khác nhau và những tiến trình thực hiện cũng khác nhau do những nguyên nhân chủ quan và khách quan của từng địa phương. Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn, được sự nhất trí của Ban giám hiệu trường, Ban giám hiệu khoa Quản lý tài nguyên, trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên, em tiến hành nghiên cứu đề tài: “Đánh giá công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn xã Biên Sơn, huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang năm 2018’’ để có cái nhìn đúng đắn về công
2 tác cấp GCNQSD đất, phát huy điểm mạnh và khắc phục những tồn tại trong công tác quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn xã Biên Sơn trong thời gian tới. 1.2. Mục tiêu của đề tài - Tìm hiểu tình hình cơ bản của xã Biên Sơn, điều kiện tự nhiên, điều kiện kinh tế-xã hội, tình hình quản lí đất đai, hiện trạng sử dụng đất của xã Biên Sơn. - Đánh giá được công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn thôn Xé, Hiệp Sơn, Khuân Cầu thuộc xã Biên Sơn năm 2018 theo thời gian, loại đất và đối tượng sử dụng đất. - Đánh giá được ý kiến người dân và cán bộ Quản lý về công tác cấp GCNQSD đất tại xã Biên Sơn. - Đánh giá được khó khăn, tồn tại và đề xuất giải pháp khắc phục công tác GCNQSD đất trên địa bàn thôn Xé, Hiệp Sơn, Khuân Cầu thuộc xã Biên Sơn trong thời gian tới. 1.3. Ý nghĩa của đề tài 1.3.1. Ý nghĩa trong khoa học - Kết quả nghiên cứu của đề tài là những cơ sở khoa học có độ tin cậy cao về tình hình cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa thôn Xé, Hiệp Sơn, Khuân Cầu- xã Biên Sơn, huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang năm 2018 để cung cấp cho các nghiên cứu khoa học khác và chuyên sâu hơn trong lĩnh vực quản lý đất đai. 1.3.2. Ý nghĩa trong thực tiễn - Bổ xung hoàn thiện những kiến thức đã học trong Nhà trường cho bản thân đồng thời tiếp cận thấy được những thuận lợi và khó khăn trong công tác cấp GCNQSD đất.
3 Đề xuất ý kiến nhằm giúp cơ quan chức năng ở địa phương có những phương hướng trong việc giải quyết những khó khăn, vướng mắc ở địa phương. PHẦN 2 TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU 2.1. Cơ sở khoa học của đề tài 2.1.1. Cơ sở lý luận của công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 2.1.1.1. Các nội dung quản lý Nhà nước về đất đai Năm 2013, Quốc hội khóa XIII đã thông qua Luật Đất đai ngày 29/11/2013 và có hiệu lực thi hành ngày 1/7/2014. Luật Đất đai năm 2013 có 14 chương với 212 điều, tăng 7 chương và 66 điều, đã khắc phục, giải quyết được những tồn tại, hạn chế phát sinh trong quá trình thi hành Luật đất đai năm 2003. Luật đất đai 2013 đó sửa đổi từ 13 nội dung thành 15 nội dung Quản lý nhà nước về đất đai cho phù hợp với tình hình mới. Tại Điều 22 Luật Đất đai 2013 [2] quy định: 1. Ban hành văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai và tổ chức thực hiện văn bản đó. 2. Xác định địa giới hành chính, lập và quản lý hồ sơ địa giới hành chính, lập bản đồ hành chính. 3. Khảo sát, đo đạc, lập bản đồ địa chính, bản đồ hiện trạng sử dụng đất và bản đồ quy hoạch sử dụng đất; điều tra, đánh giá tài nguyên đất; điều tra xây dựng giá đất. 4. Quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.
4 5. Quản lý việc giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất. 6. Quản lý việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất. 7. Đăng ký đất đai, lập và quản lý hồ sơ địa chính, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. 8. Thống kê, kiểm kê đất đai. 9. Xây dựng hệ thống thông tin đất đai. 10. Quản lý tài chính về đất đai và giá đất. 11. Quản lý, giám sát việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất. 12. Thanh tra, kiểm tra, giám sát, theo dõi, đánh giá việc chấp hành quy định của pháp luật về đất đai và xử lý vi phạm pháp luật về đất đai. 13. Phổ biến, giáo dục pháp luật về đất đai. 14. Giải quyết tranh chấp về đất đai; giải quyết khiếu nại, tố cáo trong quản lý và sử dụng đất đai. 15. Quản lý hoạt động dịch vụ về đất đai. Như vậy, công tác CGCNQSD đất là một trong những nội dung quan trọng và được quan tâm nhiều nhất trong công tác quản lý Nhà nước về đất đai. Qua đó xác định mối quan hệ hợp pháp giữa Nhà nước và người sử dụng đất, nhằm thực hiện mục tiêu quản lý đất đai chặt chẽ, đúng mục đích, đúng đối tượng, đúng theo quy hoạch, kế hoạch và theo đúng pháp luật. Và đặc biệt đối với trực tiếp người sử dụng đất thì công tác này có ý nghĩa rất lớn, giúp người sử dụng đất yên tâm sử dụng, đầu tư sản xuất để đạt hiệu quả cao và thực hiện nghĩa vụ đầy đủ đối với Nhà nước theo quy
5 định của pháp luật. Được cấp GCNQSD đất cũng là quyền lợi của người sử dụng đất (Luật Đất đai 2013) [2]. 2.1.1.2. Quyền của người sử dụng đất Điều 166 Luật đất đai 2013 [2] quy định người sử dụng đất có các quyền sau đây: - Được cấp GCNDSD đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. - Hưởng thành quả lao động, kết quả đầu tư trên đất. - Hưởng các lợi ích do công trình của Nhà nước phục vụ việc bảo vệ, cải tạo đất nông nghiệp. - Được Nhà nước hướng dẫn và giúp đỡ trong việc cải tạo, bồi bổ đất nông nghiệp. - Được Nhà nước bảo hộ khi người khác xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp về đất đai của mình. - Được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất theo quy định của Luật này. - Khiếu nại, tố cáo, khởi kiện về những hành vi vi phạm quyền sử dụng đất hợp pháp của mình và những hành vi khác vi phạm pháp luật về đất đai. 2.1.2. Cơ sở thực tiễn của công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất Đó i vơi moi quó c gia, đá t đai là nguò n tà i nguyen vo cù ng quy gia và quan trọng bậc nhất với mỗi quốc gia. Là cơ sở không gian cua moi qua trì̀nh san xuá t, là tư lieu san xuá t đac biet trong nong nghiep, là thà nh phà n quan trong nhá t cua moi trường só ng, là đia bà n phan bó cac khu dan cư, cong trì̀nh kinh té , van hoa, xa hoi, an ninh, quó c phò ng. Song thưc té đá t đai có diện tích giới hạn, có vị trí cố định trong không gian. Cùng với thời
6 gian giá trị sử dụng của tài nguyên đất có sự biến đổi tốt hay xấu phụ thuộc vào việc khai thác sử dụng và quản lý của con người. Do vậy đất đai cần được quản lý chặt chẽ. Trong những năm gần đây, Việt Nam đang tiến hành công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, chuyển từ nền kinh tế tập trung quan liêu bao cấp sang nền kinh tế thị trường có sự quản lý của Nhà nước đặc biệt là việc gia nhập WTO. Nó đã góp phần thúc đẩy các ngành kinh tế phát triển mạnh mẽ đồng thời nhu cầu sử dụng đất cũng tăng lên và làm cho công tác quản lý sử dụng đất hiệu quả, hợp lý, tiết kiệm cũng ngày càng trở nên phức tạp. Chính vì thế công tác quản lý sử dụng đất đã và đang được Đảng và Nhà nước ta quan tâm sâu sắc. Trong các nội dung quản lý Nhà nước về đất đai thì công tác đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, lập hồ sơ địa chính có vai trò rất quan trọng. Thông qua công tác ĐKĐĐ Nhà nước nắm bắt các thông tin về điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội và pháp lý của thửa đất để nắm chắc được tình hình sử dụng đất và quản lý chặt chẽ mọi biến động đất đai theo đúng pháp luật. Từ đó bảo vệ được lợi ích của Nhà nước, cộng đồng cũng như lợi ích của nhân dân. Do đó, việc thực hiện công tác đăng ký, cấp GCN và lập hồ sơ địa chính đến từng thửa đất là nhiệm vụ không thể thiếu của tất cả mọi người khi tham gia sử dụng đất. 2.1.3. Cơ sở pháp lý về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, lập hồ sơ địa chính Văn bản sau Luật đất đai 2013 có hiệu lực: - Luật Đất đai năm 2013 ngày 29 tháng 11 năm 2013. - Nghị quyết số 755/2003/NQ-UBTVQH11 ngày 02 tháng 04 năm 2005 của Ủy ban thường vụ Quốc hội quy định giải quyết đối với một số trường hợp cụ thể về nhà đất trong quá trình thực hiện các chính sách
7 quản lý nhà đất và chính sách cải tạo xã hội chủ nghĩa trước ngày 01 tháng 07 năm 1991 làm cơ sở xác định điều kiện cấp GCN đối với trường hợp đang sử dụng nhà, đất thuộc diện thực hiện các chính sách quy định tại Điều 2 của Nghị quyết số23/2003/QH11. - Nghị quyết số 1037/2006/NQ-UBTVQH11 ngày 27 tháng 07 năm 2006 của Ủy ban thường vụ Quốc hội về giao dịch dân sự về nhà ở được xác lập trước ngày 01 tháng 07 năm 1991 có người Việt Nam định cư ở nước ngoài tham gia làm cơ sở xác định đối tượng được cấp GCN trong những trường hợp có tranh chấp. - Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 05 năm 2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của luật đất đai. - Nghị định số 46/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 05 năm 2014 của Chính phủ quy định về thu tiền thuê đất, thuê mặt nước. - Nghị định số 45/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 05 năm 2014 của Chính phủ về thu tiền sử dụng đất. - Nghị định số 44/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 05 năm 2014 của Chính phủ quy định về giá đất. - Nghị định số 47/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 05 năm 2014 của Chính phủ về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất. - Thông tư số 23/2014/TT-BTNMT ngày 19 tháng 05 năm 2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định về Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (sau đây gọi là Giấy chứng nhận). - Thông tư số 24/2014/TT-BTNMT ngày 19 tháng 05 năm 2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường về hồ sơ địa chính. - Thông tư số 25/2014/TT-BTNMT ngày 19 tháng 05 năm 2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường về bản đồ địa chính.
8 - Thông tư số 76/2014/TT-BTC ngày 16 tháng 6 năm 2014 của Bộ trưởng Bộ Tài chính hướng dẫn Nghị định 45/2014/NĐ-CP về thu tiền sử dụng đất. - Thông tư số 77/2014/TT-BTC ngày 16 tháng 6 năm 2014 của Bộ Tài chính hướng dẫn một số điều của Nghị định số 46/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2014 của Chính phủ quy định về thu tiền thuê đất, thuê mặt nước. 2.2. Khái quát về đăng ký, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 2.2.1. Đăng ký quyền sử dụng đất Đăng ký quyền sử dụng đất là việc ghi nhận quyền sử dụng đất hợp pháp đối với một thửa đất xác định vào HSĐC nhằm xác lập quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất. ĐKĐĐ gồm hai loại là đăng ký lần đầu và đăng ký biến động. Đăng ký lần đầu là hình thức đăng ký đất đai đối với những người đang sử dụng đất mà chưa đăng ký lần nào với chính quyền địa phương. Đăng ký biến động là hình thức đăng ký đất đai đối với người sử dụng đất đã có GCNQSD đất nhưng trong quá trình sử dụng có sự thay đổi (Nguyễn Khắc Thái Sơn, 2007) [8]. 2.2.1.1. Các đối tượng đăng ký quyền sử dụng đất Các đối tượng đăng ký quyền sử dụng đất theo Luật Đất đai 2013 [2] tại điều 5 và điều 169 bao gồm: Các tổ chức trong nước. Hộ gia đình, cá nhân trong nước. Cộng đồng dân cư đang sử dụng đất (đối với đất nông nghiệp và công trình tín ngưỡng). Người Việt Nam định cư ở nước ngoài theo quy định của pháp luật về quốc tịch.
9 - Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp liên doanh, doanh nghiệp Việt Nam mà nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần, sáp nhập, mua lại theo quy định của pháp luật về đầu tư (Luật Đất đai 2013) [2]. 2.2.1.2. Người chịu trách nhiệm việc đăng ký Thực hiện quy định tại Điều 7 Luật Đất đai 2013 [2], người chịu trách nhiệm thực hiện việc đăng ký bao gồm: Người đứng đầu của tổ chức trong nước, tổ chức nước ngoài sử dụng đất Thủ trưởng đơn vị quốc phòng, an ninh Chủ tịch UBND cấp xã đối với đất do UBND cấp xã sử dụng Chủ hộ gia đình đối với việc sử dụng đất của hộ gia đình Cá nhân, người Việt định cư ở nước ngoài, cá nhân nước ngoài sử dụng đất Người đại diện cộng đồng dân cư sử dụng đất do UBND cấp xã chứng thực Người đứng đầu cơ sở tôn giáo sử dụng đất Người có chung quyền sử dụng đất hoặc người đại diện cho nhóm người có chung quyền sử dụng đất đối với việc sử dụng đất đó. 2.2.2. Cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất * Khái niệm về GCNQSDĐ GCNQSD đất là giấy chứng nhận do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp cho người sử dụng đất để bảo hộ quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất, là chứng thư pháp lý xác nhận mối quan hệ hợp pháp giữa Nhà nước với người sử dụng. GCNQSD đất cấp theo một mẫu thống nhất trong cả nước đối với mọi loại đất do Bộ Tài nguyên và Môi trường phát hành. GCN được cấp
10 theo từng thửa đất gồm 2 bản, trong đó một bản cấp cho người sử dụng đất, một bản lưu tại văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất. Quá trình cấp GCN là quá trình xác lập căn cứ pháp lý đầy đủ nhất để giải quyết mọi vấn đề liên quan đến quan hệ đất đai (giữa Nhà nước với người sử dụng đất và giữa người sử dụng đất với nhau) theo đúng pháp luật [8]. Các mẫu GCNQSDĐ đang được sử dụng hiện nay: Loại thứ nhất: GCN đang được cấp theo Luật Đất đai 1998 do Tổng cụcđịa chính (nay là Bộ Tài nguyên và Môi trường) ban hành theo mẫu quy định tại Quyết định 201/QĐ/ĐK ngày 14/07/1989 của Tổng cục Quản lý ruộng đất cấp cho đất nông nghiệp, lâm nghiệp và đất ở có màu đỏ. Loại thứ hai: GCN quyền sở hữu nhà ở tại đô thị do Bộ Xây Dựng phát hành theo mẫu quy định tại Nghị định số 60/NĐ-CP ngày 05/07/1994 của Chính phủ và theo Luật Đất đai 1993. GCN có hai mầu: Màu hồng giao cho sử dụng đất và màu trắng lưu tại Sở Địa chính (nay là Sở Tài nguyên và Môi trường). Loại thứ ba: GCN được lập theo quy định của Luật Đất đai 2003, mẫugiấy chứng nhận theo Quyết định số 24/2004/BTNMT ngày 1/11/2004 và Quyết định số 08/2006/QĐ-BTNMT ngày 21/07/2006 sửa đổi quyết định số 24/2004/BTNMT. Giấy có hai mầu: Màu đỏ giao cho chủ sử dụng đất và mầu trắng lưu tại cơ quan Tài nguyên và Môi trường cấp huyện, tỉnh. Loại thứ tư: GCN được cấp theo Nghị định số 88/2009/NĐ-CP ngày19/10/2009 và Thông tư 17/2009/TT-BTNMT ngày 21/10/2009
11 quy định mẫu giấy chứng nhận, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. Giấy có màu hồng cánh sen và có 01 bản. 2.2.2.1. Những trường hợp được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất Người đang sử dụng đất có đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định tại các điều 100, 101 và 102 của Luật Đất đai 2013. - Người được Nhà nước giao đất, cho thuê đất từ sau ngày Luật Đất đai 2013 có hiệu lực thi hành. - Người được chuyển đổi, nhận chuyển nhượng, được thừa kế, nhận tặng cho quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất; người nhận quyền sử dụng đất khi xử lý hợp đồng thế chấp bằng quyền sử dụng đất để thu hồi nợ. - Người được sử dụng đất theo kết quả hòa giải thành công đối với tranh chấp đất đai; theo bản án hoặc quyết định của Tòa án nhân dân, quyết định thi hành án của cơ quan thi hành án hoặc quyết định giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đã được thi hành. - Người trúng đấu giá quyền sử dụng đất. -Người sử dụng đất trong khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu kinh tế. - Người mua nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất. - Người được Nhà nước thanh lý, hóa giá nhà ở gắn liền với đất ở; người mua nhà ở thuộc sở hữu nhà nước.