Khóa luận tốt nghiệp: Đánh giá hiệu quả kinh tế sản xuất lúa ở phường Hương Long – thành phố Huế

GVHD: Th.S Nguyễn Hữu Xuân<br /> <br /> PHẦN I<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> <br /> uế<br /> <br /> 1. Lý do chọn đề tài<br /> Thế giới hiện nay đang không ngừng phát triển, hòa mình vào đó, mỗi<br /> <br /> tế<br /> H<br /> <br /> quốc gia đều có những chiến lược phát triển của đất nước mình, hầu hết mọi quốc<br /> gia đều đi theo con đường công nghiệp hóa, tăng tỉ trọng đóng góp của ngành<br /> công nghiệp và dịch vụ, giảm tỉ trọng đóng góp của ngành nông nghiệp vào thu<br /> nhập của nền kinh tế quốc dân. Tuy nhiên, không vì thế mà vai trò của ngành<br /> <br /> h<br /> <br /> nông nghiệp lại không còn quan trọng như trước đây.<br /> <br /> in<br /> <br /> Nông nghiệp vẫn là ngành sản xuất vật chất cơ bản giữ vai trò lớn trong<br /> <br /> cK<br /> <br /> việc phát triển kinh tế ở hầu hết cả nước, nhất là các nước đang phát triển. Ở<br /> những nước này còn nghèo, đại bộ phận sống bằng nghề nông. Bên cạnh đó, xã<br /> hội đang ngày càng phát triển, đời sống của con người ngày càng được nâng cao<br /> <br /> họ<br /> <br /> thì nhu cầu của con người về lương thực, thực phẩm cũng không ngừng tăng cả<br /> về số lượng, chất lượng và chủng loại. Vì vậy, bất cứ một quốc gia nào muốn<br /> <br /> Đ<br /> ại<br /> <br /> phát triển nền kinh tế một cách nhanh chóng thì quốc gia đó phải đảm bảo được<br /> an ninh lương thực. Cũng như mọi quốc gia khác, Việt Nam cũng không thể vượt<br /> ra khỏi quy luật này. Dù đang trong quá trình tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại<br /> <br /> ng<br /> <br /> hóa đất nước nhưng Việt Nam vẫn rất chú trọng vào việc đảm bảo an ninh lương<br /> thực cho toàn quốc gia, từ một nước phải đi xin viện trợ lương thực, thực phẩm ở<br /> <br /> ườ<br /> <br /> quốc gia khác, ngày nay, Việt Nam đã trở thành nước xuất khẩu lúa gạo đứng<br /> nhất nhì trên thế giới.<br /> <br /> Tr<br /> <br /> Góp phần tạo nên thành tựu ấy là chính nhờ nỗ lực sản xuất nông nghiệp ở<br /> <br /> các tỉnh, địa phương, trong đó có tỉnh Thừa Thiên Huế. Tuy nằm ở miền Trung<br /> có thời tiết khắc nghiệt nhưng sản xuất nông nghiệp ở tỉnh không vì thế mà giảm<br /> đi. Đặc biệt là một phường nằm bên cạnh thành phố Huế, phường Hương Long.<br /> Người dân nơi đây đã gắn bó và có truyền thống sản xuất nông nghiệp từ lâu đời<br /> và cây lúa là cây trồng gắn bó với họ trong suốt cuộc đời.<br /> SVTH: Lê Thị Ngọc Trang<br /> 1<br /> <br /> GVHD: Th.S Nguyễn Hữu Xuân<br /> Sản lượng lúa người dân ở phường sản xuất ra chiếm một phần không nhỏ<br /> vào sản lượng lúa toàn tỉnh đồng thời mang lại thu nhập đáng kể cho người dân ở<br /> phường, góp phần nâng cao đời sống cả về vật chất lẫn tinh thần.<br /> Tuy nhiên, sản xuất lúa nói riêng, sản xuất nông nghiệp nói chung vẫn còn<br /> <br /> uế<br /> <br /> gặp một số trở ngại, khó khăn nhất định bởi trong khi giá vật tư biến động, chi phí<br /> dành cho các dịch vụ thuê ngoài tăng cao thì giá lúa lại không ổn định và có xu<br /> <br /> tế<br /> H<br /> <br /> hướng giảm, đồng thời, vốn sản xuất còn thiếu, trình độ lao động nông nghiệp vẫn<br /> <br /> còn hạn chế, số lượng lao động nông nghiệp đang giảm dần do chuyển sang các<br /> ngành nghề, lĩnh vực khác, bên cạnh đó, đất sản xuất nông nghiệp đang bị Nhà nước<br /> thu hồi nhằm xây dựng nhà ở, các khu quy hoạch và các công trình khác và một số<br /> <br /> in<br /> <br /> h<br /> <br /> khó khăn khác như sức khỏe, tuổi tác…của lao động nông nghiệp.<br /> <br /> Chính vì lẽ đó, tôi đã mạnh dạn chọn đề tài: “ Đánh giá hiệu quả kinh tế<br /> <br /> cK<br /> <br /> sản xuất lúa ở phường Hương Long – thành phố Huế” nhằm đánh giá hiệu<br /> quả kinh tế sản xuất lúa ở phường và tìm hiểu những khó khăn, nguyên nhân gây<br /> ra khó khăn nhằm đưa ra một số giải pháp chủ yếu khắc phục góp phần nâng cao<br /> <br /> 2. Mục đích nghiên cứu<br /> <br /> họ<br /> <br /> năng suất lúa cũng như nâng cao thu nhập cho người dân nơi đây.<br /> <br /> Đ<br /> ại<br /> <br /> Hệ thống hóa cơ sở lý luận về hiệu quả kinh tế trong sản xuất nông nghiệp<br /> nói chung và sản xuất lúa nói riêng.<br /> Đánh giá tình hình sản xuất lúa ở các nông hộ trên địa bàn phường<br /> <br /> ng<br /> <br /> Hương Long.<br /> <br /> Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao năng suất lúa của các nông hộ.<br /> <br /> ườ<br /> <br /> 3. Phương pháp nghiên cứu<br /> <br /> Tr<br /> <br /> Phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử làm phương pháp luận:<br /> Phương pháp này nhằm xây dựng tiền đề lý luận cho đề tài. Trên cơ sở đó,<br /> <br /> xem xét các sự vật hiện tượng, sự vận động và biến đổi của nó trong mối quan hệ và<br /> liên hệ chặt chẽ với nhau. Thông qua cách nhìn nhận vấn đề đó để có cơ sở đánh giá<br /> bản chất các sự vật, hiện tượng trong điều kiện cụ thể tại phường Hương Long.<br />  Phương pháp điều tra thu thập số liệu:<br /> o Chọn địa điểm điều tra: căn cứ vào tình hình thực tế của địa phương, tôi đã<br /> SVTH: Lê Thị Ngọc Trang<br /> 2<br /> <br /> GVHD: Th.S Nguyễn Hữu Xuân<br /> chọn điều tra ở các thôn An Ninh Thượng, thôn An Ninh Hạ và thôn Trúc Lâm.<br /> o Chọn mẫu điều tra: Tổng số mẫu điều tra là 60 tương ứng với 60 hộ được<br /> phân thành 3 nhóm hộ:<br />  Hộ sản xuất lúa ở thôn An Ninh Thượng (KV2)<br />  Hộ sản xuất lúa ở thôn Trúc Lâm (KV1)<br /> <br /> tế<br /> H<br /> <br /> Tất cả các hộ được chọn theo phương pháp ngẫu nhiên không lặp.<br /> <br /> uế<br /> <br />  Hộ sản xuất lúa ở Thôn An Ninh Hạ (KV3)<br /> <br /> o Thu thập số liệu:<br /> <br />  Sơ cấp: Số liệu sơ cấp được thu thập thông qua việc thiết kế phiếu điều tra<br /> phỏng vấn và tiến hành phỏng vấn trực tiếp 60 hộ được lựa chọn ngẫu nhiên.<br /> <br /> h<br /> <br />  Thứ cấp: Số liệu thứ cấp được thu thập từ Hợp tác xã nông nghiệp phường<br /> <br /> in<br /> <br /> Hương Long, Ủy ban nhân dân phường Hương Long, sách, báo, internet....<br />  Phương pháp phân tổ: căn cứ vào các tiêu thức khác nhau như mức đầu tư<br /> <br /> cK<br /> <br /> chi phí, quy mô đất đai, …của các hộ điều tra mà tiến hành phân tổ có tính chất<br /> khác nhau.<br /> <br /> họ<br /> <br />  Phương pháp phân tích thống kê: từ các số liệu thu thập được, vận dụng<br /> các phương pháp số tuyệt đối, số tương đối, số bình quân, phương pháp so sánh<br /> để phân tích sự khác biệt giữa mức đầu tư, năng suất lúa thu được các vụ sản xuất<br /> <br /> Đ<br /> ại<br /> <br />  Phương pháp chuyên gia, chuyên khảo: Để có thể thực hiện và hoàn<br /> thành đề tài này tôi đã trao đổi, tham khảo ý kiến, kinh nghiệm của các cán bộ<br /> UBND phường.<br /> <br /> ng<br /> <br /> .4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu<br />  Đối tượng nghiên cứu: Do khả năng và thời gian có hạn nên tôi chỉ tập<br /> <br /> ườ<br /> <br /> trung nghiên cứu kết quả và hiệu quả kinh tế sản xuất lúa và các nhân tố ảnh<br /> hưởng đến kết quả và hiệu quả sản xuất lúa của một số nông hộ ở các thôn thuộc<br /> <br /> Tr<br /> <br /> phường Hương Long – thành phố Huế.<br />  Phạm vi nghiên cứu:<br /> o Không gian: đề tài tập trung nghiên cứu một số nông hộ sản xuất lúa<br /> <br /> trên địa bàn phường Hương Long.<br /> o Thời gian: đề tài tập trung nghiên cứu tình hình sản xuất lúa trên địa<br /> bàn phường Hương Long ở hai vụ Đông Xuân, Hè Thu năm 2011.<br /> SVTH: Lê Thị Ngọc Trang<br /> 3<br /> <br /> GVHD: Th.S Nguyễn Hữu Xuân<br /> <br /> PHẦN II<br /> NỘI DUNG NGHIÊN CỨU<br /> <br /> uế<br /> <br /> CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU<br /> <br /> 1.1. Cơ sở lý luận<br /> <br /> tế<br /> H<br /> <br /> 1.1.1. Lý luận chung về hiệu quả kinh tế<br /> 1.1.1.1. Khái niệm hiệu quả kinh tế<br /> <br /> Hiệu quả kinh tế - một phạm trù có ý nghĩa rất quan trọng về mặt lý luận<br /> và thực tiễn, là chỉ tiêu hàng đầu đánh giá chất lượng hoạt động kinh tế - xã hội.<br /> <br /> h<br /> <br /> Mọi lĩnh vực sản xuất đều lấy hiệu quả kinh tế làm tiêu chuẩn đánh giá hoạt động<br /> <br /> in<br /> <br /> sản xuất của mình bởi với họ, hiệu quả kinh tế là thước đo chính xác và khách<br /> <br /> cK<br /> <br /> quan nhất.<br /> <br /> Tìm hiểu khái niệm hiệu quả kinh tế ta sẽ hiểu được vì sao hiệu quả kinh<br /> tế lại mang một tầm quan trọng đến thế.<br /> <br /> họ<br /> <br /> Hiện nay có rất nhiều quan điểm khác nhau về hiệu quả kinh tế:<br /> Tiến sĩ Nguyễn Tiến Mạnh đã đưa ra khái niệm hiệu quả kinh tế như sau:<br /> <br /> Đ<br /> ại<br /> <br /> “Hiệu quả kinh tế là một phạm trù hiệu quả khách quan phản ánh trình độ lợi<br /> dụng các nguồn lực để đạt được mục tiêu đã xác định”.<br /> Theo GS. TS Ngô Đình Giao thì: “Hiệu quả kinh tế là tiêu chuẩn cao nhất<br /> <br /> ng<br /> <br /> của mọi sự lựa chọn kinh tế của các doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường có<br /> sự quản lý của Nhà nước”.<br /> <br /> ườ<br /> <br /> Bàn về hiệu quả sản xuất trong nông nghiệp, có rất nhiều tác giả đã đưa ra<br /> <br /> quan điểm thống nhất với nhau, đó là các tác giả Farrell (1957), Schultz (1964),<br /> <br /> Tr<br /> <br /> Rizzo (1979) và Ellis (1993). Các tác giả cho rằng: “Hiệu quả kinh tế được xác<br /> định bởi việc so sánh giữa kết quả đạt được và chi phí bỏ ra (các nguồn nhân<br /> lực, tài lực, vật lực, tiền vốn...) để đạt được kết quả đó”. Các tác giả cho rằng,<br /> cần phân biệt rõ 3 khái niệm về hiệu quả: Hiệu quả kỹ thuật, Hiệu quả phân bổ<br /> các nguồn lực và Hiệu quả kinh tế.<br />  Hiệu quả kỹ thuật: là số lượng sản phẩm có thể đạt được trên một đơn vị<br /> SVTH: Lê Thị Ngọc Trang<br /> 4<br /> <br /> GVHD: Th.S Nguyễn Hữu Xuân<br /> chi phí hay nguồn lực sử dụng vào sản xuất trong điều kiện cụ thể về kỹ thuật<br /> hay công nghệ áp dụng. Hiệu quả kỹ thuật của việc sử dụng các nguồn lực thể<br /> hiện thông qua các mối quan hệ giữa đầu vào và đầu ra, giữa các đầu vào với<br /> nhau và giữa các loại sản phẩm.<br /> <br /> uế<br /> <br />  Hiệu quả phân bổ: là chỉ tiêu hiệu quả trong các yếu tố sản phẩm và giá<br /> <br /> đầu vào được tính để phản ánh giá trị sản phẩm thu thêm trên một đồng chi phí<br /> <br /> tế<br /> H<br /> <br /> thêm về đầu vào hay nguồn lực. Thực chất của hiệu quả phân bổ là hiệu quả kỹ<br /> <br /> thuật có tính đến yếu tố về giá đầu vào và giá của đầu ra, vì thế, nó còn được gọi<br /> là hiệu quả giá. Xác định hiệu quả này giống như việc xác định các điều kiện về<br /> <br /> h<br /> <br /> lý thuyết biên để tối đa hóa lợi nhuận, điều này có nghĩa là giá trị biên của sản<br /> phẩm phải bằng giá trị chi phí biên của nguồn lực sử dụng vào sản xuất.<br /> <br /> in<br /> <br />  Hiệu quả kinh tế là phạm trù kinh tế trong đó đạt cả hiệu quả kỹ thuật và<br /> <br /> cK<br /> <br /> hiệu quả phân bổ. Tức là cả 2 yếu tố hiện vật và giá trị đều tính đến khi xem xét<br /> việc sử dụng các nguồn lực sản xuất đạt được.<br /> <br /> o Các nguyên tắc:<br /> <br /> họ<br /> <br /> 1.1.1.2. Phương pháp xác định hiệu quả kinh tế<br /> <br /> Nguyên tắc về mối quan hệ về mục tiêu và tiêu chuẩn hiệu quả, tiêu chuẩn hiệu<br /> <br /> Đ<br /> ại<br /> <br /> quả được tính trên cơ sở mục tiêu hiệu quả. Phân tích hiệu quả của một phương án<br /> nào đó luôn luôn dựa trên phát triển mục tiêu. Phương án có hiệu quả cao nhất khi nó<br /> đóng góp nhiều nhất cho việc thực hiện các mục tiêu đặt ra với chi phí thấp nhất.<br /> <br /> ng<br /> <br /> Nguyên tắc tính chính xác, tính khoa học: Để đánh giá hiệu quả của phương<br /> <br /> án cần được trên các hệ thống chỉ tiêu có thể lượng hoá được hoặc không lượng<br /> <br /> ườ<br /> <br /> hoá được tức là phân tích định lượng chưa đủ đảm bảo tính chính xác, chưa cho<br /> <br /> Tr<br /> <br /> phép phản ánh được mọi lợi ích cũng như mọi chi phí mà chủ thể quan tâm.<br /> Nguyên tắc về tính giản đơn và tính thực tế: Theo nguyên tắc này, những<br /> <br /> phương pháp tính toán hiệu quả và hiệu quả kinh tế phải được dựa trên cơ sở của<br /> các số liệu thông tin thực, đơn giản, dễ hiểu.<br /> Như vậy các chỉ tiêu hiệu quả được tính toán dựa trên cơ sở yếu tố đầu vào<br /> và yếu tố đầu ra.<br /> <br /> SVTH: Lê Thị Ngọc Trang<br /> 5<br /> <br />