Khoá luận tốt nghiệp Quản lý nhà nước: Hiện đại hóa hành chính tại Ủy ban nhân dân huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:73

Thêm vào BST

Báo xấu

12
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Khóa luận làm rõ cơ sở khoa học và thực trạng hiện đại hóa hành chính tại UBND huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình, từ đó đề xuất các quan điểm và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác hiện đại hóa hành chính tại huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khoá luận tốt nghiệp Quản lý nhà nước: Hiện đại hóa hành chính tại Ủy ban nhân dân huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA KHOA HÀNH CHÍNH HỌC KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP HIỆN ĐẠI HÓA HÀNH CHÍNH TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN TÂN LẠC, TỈNH HÒA BÌNH Khóa luận tốt nghiệp ngành : QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC Giảng viên hướng dẫn : THS. NGUYỄN THỊ HẢI HÀ Sinh viên thực hiện : BÙI THỊ THANH THẢO Mã sinh viên : 1905QLNA052 Khóa : 2019 - 2023 Lớp : 1905QLNA HÀ NỘI - 2023
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan “Hiện đại hóa hành chính tại Ủy ban nhân dân huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình” là đề tài nghiên cứu của tôi và được sự hướng dẫn của ThS.Nguyễn Thị Hải Hà. Khóa luận đã được nghiên cứu trung thực, các kết quả nghiên cứu chưa được công bố ở bất kỳ đề tài nào trước đó. Ngoài ra, khóa luận có tham khảo một số quan điểm, nhận xét, đánh giá của các tác giả đã nghiên cứu trước đó đều có trích dẫn và chú thích rõ ràng. Tôi xin cam đoan những điều trên là đúng và chịu mọi trách nhiệm về đề tài Khóa luận tốt nghiệp của mình. Tác giả Bùi Thị Thanh Thảo
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thiện tốt đề tài “Hiện đại hóa hành chính tại Ủy ban nhân dân huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình”, tôi xin gửi lời cảm ơn và biết ơn sâu sắc đến Ths.Nguyễn Thị Hải Hà - người đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu để hoàn thành bài khóa luận của mình. Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy, cô trong khoa Hành chính học, Học viện hành chính Quốc gia đã truyền đạt kiến thức quý báu trong những năm tôi học tập tại trường và tạo điều kiện thuận lợi để tôi được bảo vệ đề tài khóa luận tốt nghiệp. Tôi cũng xin chân thành cảm ơn UBND huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình đặc biệt là phòng Nội vụ huyện Tân Lạc đã tạo mọi điều kiện và nhiệt tình giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu thu thập số liệu. Cuối cùng, tôi xin cảm ơn gia đình, bạn bè, người thân đã luôn động viên, cổ vũ, tạo động lực để tôi hoàn thành tốt khóa luận của mình. Mặc dù đã cố gắng để nghiên cứu đề tài và viết hoàn chỉnh nhất nhưng do hạn chế về kiến thức và kinh nghiệm nên tôi còn có những thiếu sót nhất định. Tôi rất mong nhận được những lời góp ý từ quý thầy cô để bài khóa luận tốt hơn và giúp tôi có thêm bài học kinh nghiệm để phát triển hơn nữa trong tương lai. Tôi xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày tháng năm Tác giả Bùi Thị Thanh Thảo
DANH MỤC KÝ HIỆU HOẶC CHỮ VIẾT TẮT UBND Ủy ban nhân dân CCHC Cải cách hành chính CB Cán bộ CC Công chức VC Viên chức DVC Dịch vụ công DVCTT Dịch vụ công trực tuyến HĐHHC Hiện đại hóa hành chính HTQLCL Hệ thống quản lý chất lượng
DANH MỤC HÌNH, BẢNG Hình 1.1. Cổng thông tin điện tử huyện Trực Ninh ........................................ 22 Hình 1.2. Trang thông tin điện tử huyện An Lão ............................................ 24 Hình 1.3. Sơ đồ cơ cấu tổ chức của UBND huyện Tân Lạc ........................... 30 Hình 1.4. Biểu đồ tổng hợp các văn bản, hồ sơ giải quyết qua phần mềm điện tử của UBND huyện Tân Lạc .......................................................................... 38 Hình 1.5. Trang thông tin điện tử huyện Tân Lạc ........................................... 39 Bảng 2. Số liệu về trao đổi văn bản điện tử .....................................................41 Hình 1.6. Huyện Tân Lạc công bố danh mục các dịch vụ hành chính trên mạng thông tin điện tử hành chính .................................................................. 42 Bảng 3. Bảng tổng hợp số hồ sơ được giải quyết trực tuyến .......................... 45
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN DANH MỤC KÝ HIỆU HOẶC CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC HÌNH, BẢNG MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................1 2. Lịch sử nghiên cứu .....................................................................................2 3. Mục đích nghiên cứu ..................................................................................4 4. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................................4 5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................. 5 6. Phương pháp nghiên cứu ........................................................................... 6 7. Kết cấu của khóa luận ................................................................................ 7 NỘI DUNG ........................................................................................................8 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ HIỆN ĐẠI HÓA HÀNH CHÍNH ...8 1.1. Khái quát về hiện đại hóa hành chính .....................................................8 1.1.1. Các khái niệm về hiện đại hóa hành chính .......................................... 8 1.1.2. Vai trò của hiện đại hóa hành chính .................................................. 10 1.1.3. Nội dung hiện đại hóa hành chính nhà nước ..................................... 11 1.1.3.1. Đổi mới phương thức làm việc .......................................................12 1.1.3.2. Hoạt động mạng thông tin điện tử .................................................. 13 1.1.3.3. Ứng dụng công nghệ thông tin ....................................................... 14 1.1.3.4. Dịch vụ hành chính công trực tuyến ...............................................15 1.1.3.5. Áp dụng hệ thống quản lý chất lượng ............................................ 15 1.1.3.6. Cơ sở vật chất ..................................................................................17 1.1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiện đại hóa hành chính ..........................17 1.2. Kinh nghiệm về thực hiện hiện đại hóa hành chính ............................. 21 1.2.1. Kinh nghiệm của UBND huyện Trực Ninh, tỉnh Nam Định ............ 21
1.2.2. Kinh nghiệm của UBND huyện An Lão, tỉnh Bình Định ................. 22 1.2.3. Bài học kinh nghiệm .......................................................................... 24 Tiểu kết chương 1 ........................................................................................ 26 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HIỆN ĐẠI HÓA HÀNH CHÍNH TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN TÂN LẠC, TỈNH HÒA BÌNH ...................... 27 2.1. Khái quát về vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Ủy ban nhân dân huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình ..................................27 2.1.1. Vị trí, chức năng .................................................................................27 2.1.2. Nhiệm vụ, quyền hạn ......................................................................... 28 2.1.3. Cơ cấu tổ chức ................................................................................... 29 2.2. Thực trạng công tác hiện đại hóa hành chính tại Ủy ban nhân dân huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình .....................................................................32 2.2.1. Đổi mới phương thức làm việc .......................................................... 32 2.2.2. Hoạt động mạng thông tin điện tử .................................................... 37 2.2.3. Tình hình triển khai ứng dụng CNTT ................................................39 2.2.4. Dịch vụ hành chính công trực tuyến .................................................41 2.2.4.1. Công bố danh mục các dịch vụ công ..............................................41 2.2.4.2. Kết quả triển khai dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, mức độ 4 ...43 2.2.5. Áp dụng hệ thống quản lý chất lượng ............................................... 46 2.2.6. Cơ sở vật chất .....................................................................................47 2.3. Đánh giá về hiện đại hóa hành chính tại Ủy ban nhân dân huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình ....................................................................................... 47 2.3.1. Kết quả đạt được ................................................................................ 47 2.3.2. Hạn chế ...............................................................................................49 2.3.3. Nguyên nhân ...................................................................................... 49 Tiểu kết chương 2 ........................................................................................ 50
CHƯƠNG 3: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC HIỆN ĐẠI HÓA HÀNH CHÍNH TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN TÂN LẠC, TỈNH HÒA BÌNH ...................................................... 51 3.1. Những quan điểm về hiện đại hóa hành chính ..................................... 51 3.1.1. Quan điểm của Đảng và Nhà nước về hiện đại hóa hành chính ....... 51 3.1.2. Quan điểm của tỉnh Hòa Bình về hiện đại hóa hành chính ...............51 3.1.3. Quan điểm của UBND huyện Tân Lạc về hiện đại hóa hành chính . 52 3.1.4. Quan điểm của cá nhân về hiện đại hóa hành chính ......................... 52 3.2. Một số giải pháp ....................................................................................52 3.2.1. Nâng cao dân trí cho người dân về hiện đại hóa hành chính ............ 52 3.2.2. Nâng cao trình độ chuyên môn cho cán bộ, công chức .................... 53 3.2.3. Đẩy mạnh tuyên truyền thanh toán trực tuyến .................................. 54 3.2.4. Đầu tư xây dựng trụ sở; cải thiện cơ sở vật chất, trang thiết bị ........ 54 3.2.5. Đẩy mạnh hoạt động của Mạng thông tin điện tử hành chính .......... 55 3.2.6. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động hành chính ..55 3.2.7. Tuyên truyền sử dụng dịch vụ hành chính công trực tuyến ..............55 3.2.8. Nâng cao chất lượng áp dụng hệ thống quản lý chất lượng ..............56 Tiểu kết chương 3 ........................................................................................ 57 KẾT LUẬN ..................................................................................................... 58 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 60 PHỤ LỤC ........................................................................................................ 62
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Các chủ trương về cải cách hành chính và hiện đại hoá nền hành chính ở nước ta đã được đưa vào thực hiện từ cuối những năm 80 của thế kỷ XX, thời điểm bắt đầu công cuộc đổi mới đất nước. Sự phát triển của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập kinh tế quốc tế đòi hỏi Việt Nam phải tiến hành công cuộc cải cách hành chính và hiện đại hoá nền hành chính nhà nước. Tại Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Đảng ta nhấn mạnh: “Năm năm tới, Việt Nam hội nhập quốc tế sâu, rộng hơn và sẽ phải thực hiện đầy đủ, hiệu quả các cam kết khi tham gia các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới.”. Vì vậy, Nghị quyết Đại hội XIII xác định nhiệm vụ trọng tâm là “Xây dựng nhanh nền hành chính hiện đại, dựa trên đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có tính chuyên nghiệp cao, có năng lực sáng tạo, phẩm chất đạo đức tốt, bản lĩnh chính trị, phục vụ người dân, doanh nghiệp; thực hiện phương thức, công cụ quản lý nhà nước chủ yếu bằng điều tiết, gián tiếp”. Hiện đại hóa hành chính được coi là một “hạng mục” lớn trong tổng thể “công trình” cải cách hành chính và hiện đại hóa nền hành chính có tác động tích cực trong cải cách thủ tục hành chính. Vì vậy, cần có một nhận thức đúng về hiện đại hóa hành chính, cũng như vai trò của nó trong công cuộc cải cách hành chính ở nước ta hiện nay. Nắm rõ được vai trò của hiện đại hóa hành chính với công cuộc xây dựng đất nước ta, các cơ quan chính quyền các cấp đã và đang khẩn trương, nghiêm túc tiến hành cải cách và cụ thể hơn là hiện đại hóa hành chính toàn diện, hiệu quả. Trong những năm qua, các nhiệm vụ cải cách hành chính (CCHC) trên địa bàn huyện Tân Lạc tiếp tục được quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, xác định là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu, then chốt trong việc đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội. Bên cạnh đó, hiện đại hóa hành chính của UBND huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình vẫn tồn tại nhiều hạn chế như: tỷ lệ người dân tham 1
gia DVCTT thấp, năng lực ứng dụng CNTT của đội ngũ CBCC kém... Vì vậy, tôi đã chọn đề tài “Hiện đại hóa hành chính tại Ủy ban nhân dân huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình” làm khóa luận tốt nghiệp với mong muốn tìm ra nguyên nhân và đưa ra góp ý nhằm nâng cao hiệu quả của công tác hiện đại hóa hành chính tại UBND huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình. 2. Lịch sử nghiên cứu Thuật ngữ "hiện đại" (modern) xuất hiện từ thời Phục hưng ở châu Âu, theo nghiên cứu của Hegel có một sự phân tích "Hiện đại” đối lập với “truyền thống”, sâu sắc nhất về thân phận của “con người hiện đại”: đó là con người đặt lịch sử trước mặt mình, và đặt mình trước lịch sử, và suy tưởng xem có sự hòa hợp giữa hai cái này với nhau hay không. Đặc trưng của tính hiện đại (modernity) theo nghiên cứu của Hegel là con người tự đặt mình vào trong lịch sử một cách có ý thức. Về sau, người ta thường hiểu “hiện đại hóa” theo nghĩa là quá trình chuyển biến từ xã hội cổ truyền sang xã hội hiện đại, xét trong các lĩnh vực sau: Hiện đại hóa về mặt chính trị, hiện đại hóa về mặt văn hóa, hiện đại hóa về mặt kinh tế, hiện đại hóa về mặt xã hội[1]. Theo Tạp chí Tia sáng của Nhật Bản thì “Hiện đại hóa là những thành tựu gồm hai mặt: vật chất và tinh thần. Thành tựu đó phải thấm đẫm vào từng người dân, chứ không thể chỉ là “phúc lợi” hạn hẹp cho những người vì lý do nào đó mà chui lọt vào “tầng lớp tinh hoa”. Cuộc sống muốn được hiện đại hóa triệt để thì con người cần có các yếu tố như tự do, dân chủ, pháp chế hết sức rành mạch, công khai, minh bạch. Đó là những yếu tố không thể thiếu để cuộc sống công nghiệp hóa được hoạt động trơn tru và chỉ khi hoạt động trơn tru thì mới có cuộc sống hiện đại hóa triệt để”.[5] Hiện đại hóa nền hành chính là việc thay đổi một trạng thái (hay một đối tượng) làm cho đối tượng đó có sự biến đổi phù hợp với yêu cầu khách quan của quá trình phát triển. Theo cách nhìn “Tiến hóa luận” của Charles Darwin(3): “...Hiện đại hóa là tái cấu trúc chính mình thành một hệ thống 2
khác, để những tệ lậu của chính mình không còn đất dung thân và các giá trị văn hóa hiện đại có thể nảy nở, sinh tồn và vận hành”. Như vậy, hiện đại hóa khi được tác giả nhìn từ góc độ cấu trúc quốc gia – nền hành chính nhà nước, là quá trình chuyển biến từ cấu trúc hiện tại sang cấu trúc hiện đại hơn, khiến nó thay đổi cách thức vận hành bộ máy và thay đổi cách ứng xử với xã hội theo chiều hướng tốt đẹp hơn. Thuật ngữ “Hành chính” là quản lý, lãnh đạo. Hành chính theo nghĩa rộng là quản lý công việc, quản lý xã hội còn theo nghĩa hẹp hơn là công việc của nhà nước và tổ chức nhà nước. Có thể thấy, hành chính là tổng thể những hoạt động nhất định do chủ thể quản lý (con người) thực hiện đối với khách thể quản lý nhằm cải tạo khách thể, bảo đảm cho nó vận động tới mục tiêu đã định sẵn. Hành chính được hiểu là hoạt động quản lý của con người để tạo ra sự vận hành mang tính hệ thống của xã hội.[11] Theo TS. Hà Quang Trường nói về cải cách hành chính[8] khi nhấn mạnh đến cấp độ, mức độ, tính chất của các cuộc cải cách có hai luồng khái niệm về CCHC đó là: “Thứ nhất, CCHC là một quá trình cải biến cả kế hoạch đồng bộ chế độ hành chính cũ, xây dựng chế độ và phương pháp hành chính mới trên các phương diện: thể chế hành chính, cơ cấu tổ chức bộ máy hành chính, đội ngũ CBCC và tài chính công nhằm nâng cao hiệu lực và hiệu quả hoạt động của nền HCNN. Thứ hai, CCHC là sự thay đổi một hoặc một số nội dung của nền hành chính, nó được hiểu “như là một quá trình cải biến bộ phận, cải cách từng phần, từng bước hệ thống hành pháp của bộ máy nhà nước nhằm nâng cao hiệu lực và hiệu quả quản lý nhà nước, cải tiến tổ chức, chế độ và phương pháp hành chính cũ, xây dựng chế độ và phương thức hành chính mới…”[10]. Do đó, CCHC theo tác giả là một quá trình cải biến có kế hoạch cụ thể, mục tiêu là hoàn thiện một hay một số nội dung của nền HCNN (thể chế, cơ cấu tổ chức, cơ chế vận hành, chất lượng đội ngũ CBCC, tài chính công ...) nhằm xây dựng một nền hành chính hiệu lực, hiệu quả. Như 3
vậy, có thể hiểu theo cách khái quát: “CCHC là hoạt động của Chính phủ căn cứ vào yêu cầu phát triển kinh tế, chính trị, xã hội mà hiện đại hoá, khoa học hóa, hiệu suất hóa thể chế hành chính, cơ cấu tổ chức, chế độ công tác, phương thức quản lý để nâng cao năng suất và hiệu lực hành chính của toàn bộ nền HCNN"[4]. Hành chính là nhiệm vụ quan trọng trong CCHC, nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy Nhà nước, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập kinh tế quốc tế. Nhìn chung, các công trình nghiên cứu trên đã có những cách tiếp cận khác nhau, trực tiếp hoặc gián tiếp, khái quát hoặc cụ thể đến hiện đại hóa hành chính. Tuy nhiên, trong các nghiên cứu đã công bố có rất ít tài liệu nghiên cứu về hiện đại hóa hành chính và chưa có công trình nào nghiên cứu về hoạt động hiện đại hóa hành chính tại UBND huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình. Vì vậy, đề tài “Hiện đại hóa hành chính tại Ủy ban nhân dân huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình” của tôi là đề tài không trùng lặp. 3. Mục đích nghiên cứu Khóa luận làm rõ cơ sở khoa học và thực trạng hiện đại hóa hành chính tại UBND huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình, từ đó đề xuất các quan điểm và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác hiện đại hóa hành chính tại huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu Khóa luận tập trung thực hiện những nhiệm vụ cơ bản sau: - Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến khóa luận; - Hệ thống hóa những vấn đề lý luận về hiện đại hóa hành chính; - Tìm hiểu về thực trạng hiện đại hóa hành chính tại UBND huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình. Từ đó đánh giá về ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân hạn chế trong công tác hiện đại hóa hành chính tại UBND huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình; 4
- Đề xuất các quan điểm, giải pháp nhằm góp phần đổi mới công tác hiện đại hóa hành chính tại UBND huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình. 5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu : Hiện đại hóa hành chính tại UBND huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình. - Phạm vi nghiên cứu + Về không gian: tại UBND huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình. + Về thời gian: Nghiên cứu về hiện đại hóa hành chính của UBND huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình từ năm 2020 đến năm 2022. + Về nội dung: Khóa luận tập trung nghiên cứu nội dung hiện đại hóa hành chính gồm: (1) Đổi mới phương thức làm việc, (2) Hoạt động mạng thông tin điện tử, (3) Ứng dụng công nghệ thông tin, (4) Dịch vụ hành chính công trực tuyến, (5) Áp dụng hệ thống quản lý chất lượng, (6) Cơ sở vật chất. 5
6. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp nghiên cứu tài liệu: đọc và nghiên cứu các tài liệu liên quan đến đề tài như các văn bản của Đảng và Nhà nước; các báo cáo hoạt động của UBND huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình; các công trình nghiên cứu về hiện đại hóa hành chính, về cải cách hành chính, về hành chính nhà nước,…; kinh nghiệm hiện đại hóa hành chính của một số địa phương để làm cơ sở nghiên cứu đề tài “Hiện đại hóa hành chính tại UBND huyện Tân Lạc. - Phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh, khái quát hóa các tạp chí, giáo trình, các công trình nghiên cứu liên quan đến khóa luận; các văn bản về chủ trương, đường lối của Đảng và các văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước về hiện đại hóa hành chính, cải cách hành chính... Những tài liệu này giúp cho tôi hiểu rõ hơn về hiện đại hóa hành chính, làm cơ sở để nghiên cứu và phân tích rõ hơn về thực trạng hiện đại hóa hành chính tại UBND huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình. - Phương pháp thu thập số liệu: Tìm kiếm và tổng hợp các số liệu về hiện đại hóa hành chính được UBND tỉnh Hòa Bình, UBND huyện Tân Lạc báo cáo qua công tác cải cách hành chính của huyện các năm 2020, 2021 và 2022. Qua đó giúp tôi có thể so sánh và đánh giá về hiện đại hóa hành chính của huyện Tân Lạc, tạo cơ sở để tìm ra những ưu điểm và hạn chế trong công tác này. - Phương pháp quan sát: Trong thời gian nghiên cứu tại cơ quan tôi chủ động quan sát các CBCC trong cơ quan làm việc về cơ sở vật chất trong cơ quan, sự phối hợp giữa các phòng ban, quy trình giải quyết thủ tục hành chính….qua đó đưa ra góc nhìn khách quan hơn về công tác hiện đại hóa hành chính của UBND huyện Tân Lạc. - Phương pháp tổng hợp: Thông qua tìm hiểu kinh nghiệm hiện đại hóa của một số địa phương, tìm và chọn những bài học kinh nghiệm phù hợp để áp dụng vào công tác hiện đại hóa hành chính của UBND huyện Tân Lạc. 6
Phương pháp này là cơ sở để giúp công tác hiện đại hóa hành chính của UBND huyện Tân Lạc sẽ được cải thiện và đạt hiệu quả cao hơn trong thời gian tới. 7. Kết cấu của khóa luận Kết cấu của Khóa luận gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở khoa học về hiện đại hóa hành chính Chương 2: Thực trạng hiện đại hóa hành chính tại Ủy ban nhân dân huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình Chương 3: Quan điểm và giải pháp nhằm hoàn thiện công tác hiện đại hóa hành chính tại Ủy ban nhân dân huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình 7
NỘI DUNG CHƯƠNG 1: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ HIỆN ĐẠI HÓA HÀNH CHÍNH 1.1. Những vấn đề chung về hiện đại hóa hành chính 1.1.1. Các khái niệm về hiện đại hóa hành chính a) Hiện đại hóa Theo như cách hiểu phổ biến, Hiện đại hóa là quá trình chuyển biến từ xã hội cổ truyền sang xã hội hiện đại. Xã hội luôn vận động và phát triển không ngừng theo những xu hướng mới, những yếu tố mang tính chất cổ truyền sẽ dần được kế thừa, phát huy và hội nhập với những yếu tố mới để tạo nên sự phù hợp với thời đại. Hiện đại hoá là quá trình chuyển biến cải cách mau chóng khi con người nắm được khoa học kỹ thuật tiên tiến và dựa vào đó để phát triển xã hội với một tốc độ nhanh chóng chưa từng thấy trong lịch sử[12] Hiện đại hóa thường đi với công nghiệp hóa, đô thị hóa và những biến đổi xã hội khác nhằm làm thay đổi cuộc sống con người. Đó là quá trình biến đổi xã hội từ trình độ thấp lên trình độ phát triển và văn minh ngày càng cao[13]. Theo quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam: “Công nghiệp hóa, hiện đại hóa là quá trình biến đổi căn bản và toàn diện các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ… chuyển từ sử dụng lao động thủ công sang sử dụng một cách phổ biến sức lao động với công nghệ, phương tiện và phương pháp tiên tiến, hiện đại dựa trên sự phát triển công nghiệp và tiến bộ khoa học - công nghệ, tạo ra năng suất lao động xã hội cao”[14]. b) Hành chính Theo nghiên cứu của giảng viên Học viện Hành chính Quốc gia, GS.TS Nguyễn Hữu Khiển cho rằng: “Hành chính ngày nay được hiểu là hoạt động quản lý xã hội của nhà nước. Hành chính theo nghĩa rộng là quản lý công việc, là quản lý xã hội; theo nghĩa hẹp hơn là công việc nhà nước và tổ chức quản 8
lý nhà nước. Hành chính là tổng thể những hoạt động nhất định do con người, chủ thể quản lý thực hiện đối với khách thể quản lý nhằm cải tạo khách thể, bảo đảm cho nó vận động tới một mục tiêu đã định". Hành chính chính là hoạt động quản lý của con người nhằm tạo ra sự vận hành mang tính hệ thống của xã hội. Hành chính được coi là một loại hoạt động của các nhóm người hợp tác với nhau để hoàn thành các mục đích chung[14]. Hành chính nhà nước là hoạt động thực thi quyền hành pháp, là hoạt động chấp hành và điều hành của các cơ quan hành chính nhà nước theo pháp luật nhằm đảm bảo sự ổn định, phát triển các lĩnh vực của đời sống xã hội[13]. c) Hiện đại hóa hành chính Hiện đại hóa hành chính: Là quá trình chuyển đổi căn bản, toàn diện các hoạt động thực thi quyền hành pháp của Nhà nước từ phương pháp thủ công sang sử dụng các công nghệ, phương tiện và phương pháp tiên tiến, hiện đại, dựa trên sự phát triển của tiến bộ khoa học, tạo ra hiệu quả cao trong các hoạt động hành chính[15]. Trong giai đoạn 2001 - 2010, hiện đại hóa hành chính là từng bước hiện đại hoá nền hành chính, triển khai và áp dụng công nghệ thông tin trong hoạt động chỉ đạo, điều hành của hệ thống hành chính nhà nước, tăng cường đầu tư để đến năm 2010, các cơ quan hành chính có trang thiết bị tương đối hiện đại, cơ quan hành chính cấp xã trong cả nước có trụ sở và phương tiện làm việc bảo đảm nhiệm vụ quản lý: mạng diện rộng được thiết lập tới các xã. Đây là bước khởi đầu cho việc xây dựng “Chính phủ điện tử" ở Việt Nam. Trong giai đoạn 2011-2020, hiện đại hóa hành chính là một trong sáu nhiệm vụ của Chương trình Tổng thể CCHC nhà nước; là bước đệm cho việc xây dựng Chính phủ điện tử, nâng cao tính chuyên nghiệp, văn minh, lịch sự và minh bạch bằng nhiều trang thiết bị tiện ích như: hệ thống xếp số tự động, phục vụ việc cấp số giao dịch cho tổ chức, công dân theo nguyên tắc “đến trước phục vụ trước, tự động đến đúng quầy giao dịch”.Theo góc độ khoa học, 9
HĐHHC được nhận định là mấu chốt của cải cách nền HCNN. Vì nhờ HĐHHC, nền HCNN được cải tiến, được hiện đại cả về nội dung và hình thức. Nó tác động tích cực đến các nội dung khác như cải cách giải quyết TTHC ngày càng hiệu quả; giải quyết công việc nhanh, gọn; nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC... Trong giai đoạn 2021-2030, nhiệm vụ hiện đại hóa nền hành chính được cụ thể hóa trong Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước là xây dựng và phát triển Chính phủ điện tử, Chính phủ số với mục tiêu tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số và ứng dụng các tiến bộ khoa học, công nghệ. Như vậy có thể thấy rằng, qua các giai đoạn cải cách hành chính, Hiện đại hóa hành chính đóng vai trò là nhiệm vụ quan trọng giúp nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của bộ máy Nhà nước, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế. Hiện đại hóa hành chính là tạo ra sự khác biệt theo hướng tăng lên về khía cạnh tích cực so với lúc trước ví dụ như tăng sự khác biệt về phương thức làm việc nhờ áp dụng các tiến bộ khoa học - công nghệ hoặc đưa ra quy trình làm việc tiên tiến; Tăng sự khác biệt về cơ sở vật chất; Tăng sự khác biệt trong việc ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động; Thay đổi hệ thống các tiêu chí đánh giá chất lượng. Trong phạm vi khóa luận này, tôi sử dụng khái niệm hiện đại hóa hành chính của tác giả Hà Văn Quảng (2017): “Hiện đại hóa hành chính là việc thay đổi trạng thái, cấu trúc, nội dung hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nước, làm cho nó có sự biến đổi phù hợp với yêu cầu khách quan của quá trình phát triển”[15] 1.1.2. Vai trò của hiện đại hóa hành chính a) Vai trò Tại Nghị quyết số 17-NQ TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng ngày 01/8/2007 về đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của bộ máy nhà nước, Đảng ta xác định: “Trong tiến trình thực hiện 10
đường lối đổi mới, cải cách hành chính được đặt ra như một đòi hỏi khách quan để tạo tiền đề và thúc đẩy cải cách kinh tế”. Hiện đại hóa hành chính được xác định là một trong những chỉ số thành phần quan trọng. Đây là nền tảng để xây dựng chính quyền điện tử. Việc hiện đại hoá nền hành chính sẽ góp phần quan trọng giảm chi phí hoạt động của các cơ quan Nhà nước, tiết kiệm thời gian, đồng thời cung cấp dịch vụ tốt hơn cho người dân và doanh nghiệp. Thực tế đã cho thấy, hiện đại hóa hành chính đóng vai trò rất lớn đến đời sống trên mọi lĩnh vực. Thứ nhất, hiện đại hóa hành chính làm phát triển năng lực của CBCC và năng suất, hiệu quả công việc. Từng bước hiện đại hóa sẽ giải phóng sức lao động cho con người, rút ngắn thời gian và giảm chi phí cho CBCC và công dân trong giải quyết các TTHC. Thứ hai, hiện đại hóa hành chính góp phần củng cố và tăng cường vai trò của bộ máy hành chính nhà nước, nâng cao năng lực cho CBCC, khuyến khích sự phát triển, phục vụ tốt nhất cho người dân. Thứ ba, hiện đại hóa hành chính tạo điều kiện củng cố quốc phòng an ninh và bảo mật an toàn cho công tác lưu trữ thông tin, đồng thời tạo thuận tiện cho việc tra cứu thông tin cho công dân cả nước. Như vậy, cùng với việc đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, công tác hiện đại hóa hành chính đóng một vai trò rất quan trọng trong việc xây dựng nền hành chính hiện đại, trong sạch, vững mạnh của nước ta. 1.1.3. Nội dung hiện đại hóa hành chính nhà nước Nội dung hiện đại hóa hành chính trong đề tài dựa trên những cơ sở pháp lý sau: - Nghị quyết 76/NQ-CP Nghị quyết về Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021-2030; - Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; - Nghị quyết số 131/NQ-CP Nghị quyết về đẩy mạnh cải cách thủ tục 11
hành chính và hiện đại hóa phương thức chỉ đạo, điều hành phục vụ người dân, doanh nghiệp; - Quyết định số 28/2018/QĐ-TTg Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc gửi, nhận văn bản điện tử giữa các cơ quan trong hệ thống hành chính nhà nước. Theo đó, nội dung hiện đại hóa hành chính trong đề tài gồm các nội dung chính sau : 1.1.3.1. Đổi mới phương thức làm việc Thuật ngữ đổi mới (innovation) xuất hiện lần đầu tiên trong tiếng La- tinh, với từ “nova” có nghĩa là mới. Đổi mới trong ý nghĩa hiện đại là "một ý tưởng, suy nghĩ sáng tạo, trí tưởng tượng mới dưới dạng thiết bị hoặc phương pháp". Theo TS. Nguyễn Chí Long “Đổi mới là quá trình doanh nghiệp chuyển hóa các ý tưởng của người lao động thành các sản phẩm và quy trình mới để đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Trong đó, những ý tưởng mới của người lao động là điểm khởi đầu cho quá trình đổi mới của doanh nghiệp”[7]. Thông qua tìm hiểu các khái niệm về đổi mới trên, tôi xin đưa ra khái niệm theo cách hiểu của tôi về đổi mới trong hoạt động của cơ quan nhà nước như sau : Đổi mới là quá trình đưa ra ý tưởng, phương pháp mới trong hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước nhằm thích nghi với sự phát triển kinh tế- xã hội, đáp ứng nhu cầu của cá nhân và tổ chức. - Thay đổi quy chế làm việc; phân định trách nhiệm, thẩm quyền rõ ràng; cơ chế phối hợp giữa các cơ quan, phòng, ban : là việc điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ của Chủ tịch UBND, của đội ngũ cán bộ, công chức cho phù hợp với yêu cầu quản lý nhà nước trong tình hình mới. - Tối ưu hóa quy trình xử lý công việc: là việc cải cách đồng bộ, hiệu quả quy trình giải quyết thủ tục hành chính; cải cách quy trình giải quyết công việc nội bộ giữa các cơ quan, phòng, ban; rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa và tối ưu hóa quy trình giải quyết thủ tục hành chính trên cơ sở ứng dụng công 12