Kiến thức - thái độ - hành vi về sàng lọc trước sinh ở quý I và các yếu tố liên quan của thai phụ tại trung tâm chăm sóc sức khỏe sinh sản tỉnh Bình Thuận

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 2 * 2019 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> KIẾN THỨC – THÁI ĐỘ - HÀNH VI VỀ SÀNG LỌC TRƯỚC SINH Ở QUÝ I<br /> VÀ CÁC YẾU TỐ LIÊN QUAN CỦA THAI PHỤ<br /> TẠI TRUNG TÂM CHĂM SÓC SỨC KHỎE SINH SẢN TỈNH BÌNH THUẬN<br /> Phạm Thu Huyền*, Vũ Thị Nhung**<br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề: Sàng lọc trước sinh (SLTS) ở quý I thai kỳ bằng xét nghiệm combined test cung cấp cho thai<br /> phụ thông tin để họ có thể theo dõi thai kỳ của chính mình, cũng như tình huống phải chấm dứt thai kỳ khi thai<br /> kỳ bất thường. Ngoài ra, các nghiên cứu cho thấy việc SLTS còn giúp ổn định tâm lý thai phụ. Tuy nhiên,<br /> chương trình SLTS vẫn còn nhiều hạn chế do thiếu trang thiết bị và nhân lực thực hiện. Một yếu tố khác cũng<br /> gây hạn chế không nhỏ là nhận thức, hiểu biết và thái độ của thai phụ về ý nghĩa cũng như tầm quan trọng của<br /> SLTS chưa được đầy đủ. Vì vậy, cần có một khảo sát về kiến thức, thái độ, hành vi về SLTS trong những đối<br /> tượng này để có biện pháp khắc phục những thiếu sót, qua đó có thể giúp chương trình SLTS đạt hiệu quả cao.<br /> Mục tiêu nghiên cứu: Xác định tỷ lệ thai phụ có kiến thức đúng, thái độ đúng, hành vi đúng về SLTS ở quý<br /> I thai kỳ và một số yếu tố liên quan trong nhóm thai phụ có tuổi thai 11 tuần – 13 tuần 6 ngày đến khám thai tại<br /> phòng khám thai Trung tâm chăm sóc sức khỏe sinh sản (TTCSSKSS) tỉnh Bình Thuận.<br /> Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu cắt ngang thực hiện trên 383 thai phụ có tuổi thai 11 tuần – 13<br /> tuần 6 ngày đến khám thai tại phòng khám thai TTCSSKSS tỉnh Bình Thuận trong thời gian từ tháng<br /> 11/2017 tới tháng 6/2018.<br /> Kết quả nghiên cứu: Tỉ lệ thai phụ có kiến thức đúng về SLTS ở quý I thai kỳ: 20,1%, tỉ lệ thai phụ có thái<br /> độ đúng về SLTS ở quý I thai kỳ: 30,8%, tỉ lệ thai phụ có hành vi đúng về SLTS ở quý I thai kỳ: 31,9%, những<br /> thai phụ có thái độ đúng về SLTS có hành vi đúng gấp 1,9 lần so với nhóm thai phụ có thái độ sai về SLTS,<br /> những thai phụ đã từng nghe về SLTS có thái độ đúng gấp 28,9 lần so với nhóm thai phụ chưa từng nghe về<br /> SLTS, những thai phụ đã từng nghe về SLTS có hành vi đúng gấp 35,7 lần so với nhóm thai phụ chưa từng nghe<br /> về SLTS.<br /> Kết luận: Thai phụ tới khám thai tại TTCSSKSS tỉnh Bình Thuận có kiến thức đúng, thái độ đúng và hành<br /> vi đúng về SLTS thấp. Mối quan hệ có ý nghĩa thống kê giữa thái độ và việc đã từng nghe về SLTS, giữa hành vi<br /> với thái độ, giữa hành vi với việc đã từng nghe về SLTS.<br /> Từ khóa: kiến thức, thái độ, hành vi, sàng lọc trước sinh<br /> ABSTRACT<br /> KNOWLEDGE - ATTITUDES - PRACTICE REGARDING PRENATAL SCREENING IN FIRST-<br /> TRIMESTER AND SOME RELATED FACTORS FROM REPRODUCTIVE HEALTH CENTER IN BINH<br /> THUAN PROVINCE<br /> Pham Thu Huyen, Vu Thi Nhung<br /> * Ho Chi Minh City Journal of Medicine * Supplement of Vol. 23 - No 2- 2019: 101 – 104<br /> Background: The first trimester combined screening (FTS) provides information for pregnant womens to<br /> monitor their own pregnancy and terminate pregnancy abnormalities. In addition, studies show that FTS helps to<br /> stabilize maternal psychology. However, FTS is still limited due to the lack of equipment and human resource.<br /> Another factor is insufficient understanding, attitude and behaviors of pregnant women regarding FTS.<br /> Therefore, a survey on knowledge, attitudes and practice regarding FTS should be undertaken to overcome<br /> *Trung tâm chăm sóc sức khỏe sinh sản tỉnh Bình Thuận, **Hội Phụ sản TP. Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: PGS TS BS. Vũ Thị Nhung ĐT: 0903383005 Email: bsvnhung@yahoo.com.vn<br /> <br /> Chuyên Đề Sản Phụ Khoa 101<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 2 * 2019<br /> <br /> shortcomings, thereby enabling FTS to be highly effective.<br /> Objectives: To determine the prevalence of pregnant womens at 11+0 to 13+6 weeks of gestation who sought<br /> prenatal care from Reproductive Health Center in Binh Thuan province with adequate knowledge, positive<br /> attitude and positive practice regarding FTS and some related factors.<br /> Study Design: A cross-sectional study of 383 pregnant women at 11+0 to 13+6 weeks of gestation who<br /> sought prenatal care from Reproductive Health Center in Binh Thuan province from November 2017 to June<br /> 2018 was conducted.<br /> Results: The prevalence of adequate knowledge of pregnant womans regarding FTS was 20.1%, the<br /> prevalence of positive attitudes of pregnant womans regarding FTS was 30.8% , the prevalence of positive<br /> practice of pregnant womans regarding FTS was 31.9%, the number of positive practices in group of pregnant<br /> women having positive attitudes was 1.9 times more than one in group having negative attitudes, the number of<br /> positive attitudes in group of pregnant women having heard about FTS was 28.9 times more than one in group<br /> having never heard about FTS, the number of positive practices in group of pregnant women having heard about<br /> FTS was 35.7 times more than one in group having never heard about FTS.<br /> Conclusion: The number of pregnant women receiving prenatal care at Reproductive Health Center in Binh<br /> Thuan province is low in terms of having adequate knowledge, positive attitude and positive practice regarding<br /> FTS. There is a statistically significant association: between attitudes and having heard about FTS; between<br /> practice and attitudes; between practice and having heard about FTS.<br /> Key words: knowledge, attitudes, practice, prenatal screening<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ hiện từ năm 2016. Trong năm 2016, trung tâm<br /> Trẻ sinh ra bị dị tật bẩm sinh (DTBS) chiếm đã khám thai cho 19385 thai phụ, thực hiện SLTS<br /> khoảng 2 – 3%, tương đương khoảng 3 triệu cho 1316 ca, trong đó phát hiện 46 ca (chiếm<br /> trẻ được sinh mỗi năm trên thế giới. Khoảng 3,5%) có kết quả STLS là thai kỳ nguy cơ cao.<br /> nửa triệu trẻ trong số đó sẽ chết, số còn lại Mặc dù chương trình SLTS ngày càng được phát<br /> thường xuyên phải nhập viện vì các dị tật hoặc triển và mở rộng nhưng vẫn còn nhiều hạn chế<br /> các biến chứng liên quan. Số trẻ này thường do thiếu trang thiết bị và nhân lực thực hiện.<br /> chiếm 15 – 30% trong tổng số bệnh nhi nhập Một yếu tố khác cũng gây hạn chế không nhỏ là<br /> viện và đòi hỏi một chi phí điều trị cao hơn so nhận thức, hiểu biết và thái độ của thai phụ về ý<br /> với những nguyên nhân nhập viện khác. Thêm nghĩa cũng như tầm quan trọng của SLTS chưa<br /> vào đó, cả tỷ lệ tử vong và gánh nặng bệnh tật được đầy đủ. Vì vậy, cần có một khảo sát về kiến<br /> đều có một tác động rất lớn đến gia đình bệnh thức, thái độ, hành vi của thai phụ đối với SLTS<br /> nhân và xã hội(3). để có biện pháp khắc phục những thiếu sót, qua đó<br /> có thể giúp chương trình SLTS đạt hiệu quả cao.<br /> Với sự ra đời của siêu âm vào những năm<br /> 1970 và việc sử dụng nó một cách thường xuyên Mục tiêu nghiên cứu<br /> trong các lần khám thai, những tiến bộ trong Xác định tỷ lệ thai phụ có kiến thức đúng,<br /> siêu âm và các ngành công nghệ y học khác như thái độ đúng và hành vi đúng về SLTS ở quý I<br /> phân tích di truyền, xét nghiệm sinh hóa đã mở thai kỳ trong nhóm thai phụ có tuổi thai 11 tuần<br /> đường cho việc SLTS. – 13 tuần 6 ngày đến khám thai tại phòng khám<br /> Hiện này, tỉnh Bình Thuận mới chỉ có hai thai TTCSSKSS tỉnh Bình Thuận.<br /> trung tâm lớn thực hiện được chương trình SLTS<br /> Xác định các yếu tố liên quan với kiến thức<br /> ở quý I thai kỳ bằng phương pháp combined<br /> đúng, thái độ đúng, hành vi đúng về SLTS ở quý<br /> test, bao gồm một Bệnh viện tư nhân thực hiện<br /> I thai kỳ.<br /> từ năm 2009 và TTCSSKSS tỉnh Bình Thuận thực<br /> <br /> <br /> 102 Chuyên Đề Sản Phụ Khoa<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 2 * 2019 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> ĐỐITƯỢNG- PHƯƠNG PHÁPNGHIÊNCỨU thai phụ đã từng được làm SLTS, 35,5% thai phụ<br /> Thiết kế nghiên cứu: nghiên cứu cắt ngang. từng nhận được thông tin về chương trình SLTS.<br /> Tham khảo theo kết quả nghiên cứu của tác giả Kiến thức về SLTS<br /> Nguyễn Thị Phương Tâm (2013), tỉ lệ kiến thức Các đối tượng nghiên cứu (ĐTNC) được<br /> đúng p=53,3%, tỉ lệ thái độ đúng p=87,7%; tác giả đánh giá là có kiến thức đúng khi trả lời đúng từ<br /> Hà Quốc Đạt (2014), tỉ lệ hành vi đúng p=88,9% 9/14 câu hỏi trở lên (Bảng 1).<br /> với độ tin cậy 95% α sẽ là 5%, với trị số giới hạn Trong tổng số thai phụ tham gia nghiên cứu,<br /> của độ tin cậy Z = 1,96, độ chính xác d=0,05 đưa chỉ có 20,1% thai phụ có kiến thức đúng về SLTS.<br /> vào cách tính mẫu được số mẫu là 383 thai phụ. Kiến thức hiểu biết về nội dung các xét nghiệm<br /> Tiêu chuẩn chọn mẫu là những thai phụ có cần làm để chẩn đoán xác định thai bị DTBS là<br /> tuổi thai 11 tuần – 13 tuần 6 ngày đến khám thai thấp nhất (8,1%). Kiến thức hiểu biết về thời<br /> tại phòng khám thai TTCSSKSS tỉnh Bình thuận điểm thực hiện SLTS ở quý I thai kỳ là cao nhất<br /> và chưa được SLTS. (31,8%). Thái độ về SLTS.<br /> Số liệu được nhập vào máy tính và xử lý Các ĐTNC được đánh giá là có thái độ đúng<br /> bằng phần mềm STATA 12.0. Tỉ lệ thai phụ có khi trả lời đúng từ 3/5 câu hỏi trở lên (Bảng 2).<br /> kiến thức đúng, thái độ đúng và hành vi đúng Trong tổng số thai phụ tham gia nghiên cứu, chỉ<br /> về SLTS được tính theo tỉ lệ %. Xác định các có 30,8% thai phụ có thái độ tích cực về SLTS.<br /> yếu tố liên quan bằng kiểm χ2, Fisher và hồi Thái độ về việc đồng ý thực hiện SLTS không<br /> quy logistic với ngưỡng có ý nghĩa thống kê là gây ảnh hưởng tới sức khỏe thai nhi chiếm tỉ lệ<br /> p < 0,05. thấp nhất (27,2%). Thái độ về việc đồng ý tiếp<br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU tục thai kỳ trong những trường hợp thai bất<br /> thường có thể chữa được sau khi sinh có tỉ lệ cao<br /> Trong thời gian từ tháng 1/2018 đến tháng<br /> nhất (78,6%) (Bảng 2).<br /> 6/2018, có 383 thai phụ có tuổi thai từ 11 tuần<br /> đến 13 tuần 6 ngày đến khám thai tại phòng Hành vi về SLTS<br /> khám thai của TTCSSKSS tỉnh Bình Thuận được Các ĐTNC được đánh giá là có hành vi đúng<br /> chọn vào nghiên cứu. Trong đó, tuổi trung bình khi trả lời đúng cả 2 câu hỏi (Bảng 3).<br /> là 28,2 ±5,8 tuổi, đa số thuộc nhóm từ 26 tới 34 Đa số các đối tượng phân vân không biết có<br /> tuổi (48,6%), chủ yếu có trình độ học vấn trên nên làm SLTS không (59,5%). Tuy nhiên, sau khi<br /> cấp 1, dân tộc Kinh chiếm đa số với tỷ lệ 95,6%, được nghe nhân viên y tế tư vấn về SLTS, số thai<br /> số thai phụ theo đạo Phật chiếm 44,6%, đa số là phụ chấp nhận thực hiện SLTS tăng từ 34,2% lên<br /> các thai phụ ở huyện tới khám thai (65,5%), có tới 85,1%, hành vi đúng về SLTS của các thai phụ<br /> 40,5% thai phụ chưa sinh con lần nào. Trong tăng từ 31,9% lên tới 80,7%.<br /> tổng số các thai phụ được khảo sát, chỉ có 10,7%<br /> Bảng 1: Kiến thức về SLTS<br /> Đúng Sai<br /> Đặc tính<br /> n % n %<br /> Kiến thức về việc biết những thai phụ nào có thể sinh con bị DTBS 59 15,4 324 84,6<br /> Kiến thức về mục đích của SLTS 96 25,1 287 74,9<br /> Kiến thức về giới hạn của SLTS 72 18,8 311 81,2<br /> Kiến thức về thời điểm thực hiện SLTS ở quý I thai kỳ 122 31,8 261 68,2<br /> Kiến thức về nội dung các xét nghiệm SLTS trong quý I thai kỳ 120 31,3 263 68,7<br /> Kiến thức về cách đọc kết quả SLTS là nguy cơ cao 80 20,9 303 79,1<br /> Kiến thức về cách đọc kết quả SLTS là nguy cơ thấp 66 17,2 317 82,8<br /> Kiến thức về xử lý kết quả SLTS là nguy cơ cao 89 23,2 294 76,8<br /> Kiến thức về xét nghiệm cần để chẩn đoán xác định thai bị DTBS 31 8,1 352 91,9<br /> <br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Sản Phụ Khoa 103<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 2 * 2019<br /> <br /> Đúng Sai<br /> Đặc tính<br /> n % n %<br /> Kiến thức về tai biến của chọc ối hoặc sinh thiết gai nhau 49 12,8 334 87,2<br /> Kiến thức về quản lý thai kỳ nguy cơ cao 101 26,4 282 73,6<br /> Kiến thức về quyền lựa chọn CDTK 91 23,8 292 76,2<br /> Kiến thức về tầm quan trọng của SLTS 84 21,9 299 78,1<br /> Kiến thức về ảnh hưởng tâm lý của việc thực hiện SLTS 83 21,7 300 78,3<br /> Kiến thức về SLTS 77 20,1 306 79,9<br /> (KTC 95%) (0,16-0,24)<br /> Bảng2: Thái độ về TVTTKC<br /> Đúng Sai<br /> Đặc tính<br /> n % n %<br /> Thái độ về sự cần thiết của SLTS ở quý I thai kỳ 126 32,9 257 67,1<br /> Thái độ về sự an tâm về sức khỏe thai nhi khi được SLTS ở quý I thai kỳ 104 27,1 279 72,9<br /> Thái độ về việc thực hiện chọc ối hoặc sinh thiết gai nhau nếu kết quả SLTS là thai<br /> 107 27,9 276 72,1<br /> kỳ nguy cơ cao<br /> Thái độ về việc CDTK ở những trường hợp thai bất thường có thể chữa được sau<br /> 301 78,6 82 21,4<br /> khi sinh ra<br /> Thái độ về việc CDTK ở những trường hợp thai bất thường không thể chữa được<br /> 178 46,5 205 53,5<br /> sau khi sinh ra<br /> Thái độ về SLTS 118 30,8 265 69,2<br /> (KTC 95%) (0,26-0,36)<br /> Bảng 3: Hành vi về TVTTKC<br /> Đặc tính Tần số (N=383) Tỉ lệ (%)<br /> Đồng ý làm xét nghiệm SLTS cho con mình ở quý I thai kỳ<br /> Có 131 34,2<br /> Không 24 6,3<br /> Lý do không làm SLTS (N=24)<br /> Chưa đủ điều kiện 1 4,2<br /> Đứa trước bình thường nên đứa này bình thường 3 12,5<br /> Gia đình không có ai bị dị tật bẩm sinh nên sinh con bình thường 3 12,5<br /> Sinh con bị dị tật vẫn nuôi 15 62,5<br /> Thuận theo tự nhiên 2 8,3<br /> Không biết 228 59,5<br /> Sau khi nghe cán bộ y tế tư vấn, đồng ý làm xét nghiệm SLTS cho con mình ở quý I thai kỳ<br /> Có 326 85,1<br /> Không 36 9,4<br /> Không biết 21 5,5<br /> Đồng ý tuyên truyền về SLTS cho mọi người cùng biết 312 81,7<br /> Hành vi đúng trước khi nhận được thông tin về SLTS 122 31,9<br /> (KTC 95%) (0,27-0,37)<br /> Hành vi đúng sau khi nhận được thông tin về SLTS 309 80,7<br /> Phân tích mối liên quan giữa kiến thức, thái độ, nhân viên y tế (PR=1,7), nhận thông tin về SLTS<br /> hành vi với nhau và với các yếu tố ảnh hưởng từ phương tiện truyền thông đại chúng (PR=1,6).<br /> Kiến thức đúng về SLTS cao hơn ở nhóm Thái độ đúng về SLTS cao hơn ở nhóm thai<br /> thai phụ làm viên chức nhà nước (PR=1,7), sống phụ không theo đạo (PR=1,7), đã từng làm SLTS<br /> tại thành phố (PR=1,9), không theo đạo (PR=1,9), (PR=3,8), từng nghe về SLTS (PR=33,9).<br /> hiện tại có một con (PR=1,6), đã từng làm SLTS Hành vi đúng về SLTS thấp hơn ở nhóm thai<br /> (PR=6,1), nhận thông tin về SLTS từ bác sĩ và phụ theo đạo Phật (PR=0,6), cao hơn ở nhóm thai<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 104 Chuyên Đề Sản Phụ Khoa<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 2 * 2019 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> phụ đã từng làm SLTS (PR=3,8), từng nghe về Điều này có nghĩa là ngoài việc tuyên truyền<br /> SLTS (PR=57,7). SLTS chưa được phổ biến rộng rãi thì việc tuyên<br /> Nhóm thai phụ có kiến thức đúng về SLTS truyền SLTS cũng chưa thực sự mang lại hiệu<br /> có thái độ đúng về SLTS gấp 6,0 lần so với nhóm quả cao.<br /> thai phụ có kiến thức sai về SLTS. Nhóm thai Tỷ lệ người có thái độ đúng về SLTS là<br /> phụ có kiến thức đúng về SLTS có hành vi đúng 30,8%, thấp hơn so với kết quả nghiên cứu của<br /> về SLTS gấp 5,0 lần so với nhóm thai phụ có kiến các tác giả Nguyễn Thị Phương Tâm (88,7%)(4),<br /> thức sai về SLTS. Nhóm thai phụ có thái độ Youssef RENE (77,5%)(9), Schoonen M (51,3%)(5).<br /> đúng về SLTS có hành vi đúng về SLTS gấp 15,1 Do các đối tượng tham gia nghiên cứu của các<br /> lần so với nhóm thai phụ có thái độ sai về SLTS. tác giả Nguyễn Thị Phương Tâm(4), Youssef<br /> Khi đưa các yếu tố vào phân tích đa biến, RENE(9), Yanikkerem E(8), Ternby E(7), Schoonen<br /> ta thấy: không còn yếu tố nào liên quan tới M(5) đều nhận được thông tin về STLS trước khi<br /> kiến thức về SLTS, những thai phụ đã từng trả lời bảng khảo sát về thái độ nên thái độ với<br /> nghe về SLTS có thái độ đúng gấp 28,9 lần so SLTS tích cực hơn so với các thai phụ trong<br /> với nhóm thai phụ chưa từng nghe về SLTS, nghiên cứu này. Mặt khác, việc quyết định chấm<br /> những thai phụ đã từng nghe về SLTS có hành dứt thai kỳ (CDTK) còn tùy thuộc vào từng tôn<br /> vi đúng gấp 35,7 lần so với nhóm thai phụ giáo và mỗi nơi thực hiện khảo sát có đặc điểm<br /> chưa từng nghe về SLTS, những thai phụ có tôn giáo hoàn toàn khác nhau.<br /> thái độ đúng về SLTS có hành vi đúng gấp 1,9 Sau khi được nghe nhân viên y tế tư vấn đầy<br /> lần so với nhóm thai phụ có thái độ sai về SLTS. đủ về SLTS, số thai phụ đồng ý làm xét nghiệm<br /> BÀN LUẬN SLTS cho con mình ở quý I thai kỳ tăng từ 34,2%<br /> lên 85,1%. Đa số lý do không thực hiện là do thai<br /> Mẫu nghiên cứu này không đại diện cho<br /> phụ vẫn quyết định nuôi bất kể con bị DTBS.<br /> cộng đồng dân số của toàn tỉnh Bình Thuận, mà<br /> Điều này xuất phát một phần từ tình cảm mẹ<br /> chỉ đại diện cho cộng đồng thai phụ đến khám<br /> con. Họ cho rằng dù có ra sao họ cũng chăm sóc<br /> thai tại TTCSSKSS tỉnh Bình Thuận. Vì thế, kết<br /> và yêu thương con của mình. Đây là truyền<br /> quả nghiên cứu chưa thể áp dụng cho cộng đồng<br /> thống văn hóa của Phương Đông. Một lý do<br /> dân số Bình Thuận mặc dù cũng đạt được một<br /> khác góp phần vào tỷ lệ không chấp nhận SLTS,<br /> số kết quả có thể dùng để tham khảo.<br /> chấp nhận nuôi con bị DTBS là sự nghiêm cấm<br /> Tỷ lệ người có kiến thức đúng về SLTS trong của giáo lý Phật giáo và Thiên Chúa giáo không<br /> nghiên cứu này là 20,1%. Kết quả này có sự khác muốn CDTK khi có chỉ định y khoa. Có 81,7%<br /> biệt rất lớn với kết quả nghiên cứu của tác giả Hà thai phụ đồng ý tuyên truyền về SLTS cho mọi<br /> Quốc Đạt (hiểu biết đầy đủ: 4,1%, hiểu biết một người cùng biết. Điều này rất cần thiết vì thai<br /> phần: 47,7%)(1,2), thấp hơn so với kết quả nghiên phụ chính là nguồn nhân lực tuyên truyền đông<br /> cứu của các tác giả Nguyễn Thị Phương Tâm đảo lại tạo được tin tưởng vì chính bản thân đã<br /> (53,3%)(4), Trần Văn Trị (38%)(6), Schoonen M.<br /> làm SLTS.<br /> (89%)(5). Do các nghiên cứu sử dụng các bộ câu<br /> Nhóm thai phụ làm viên chức nhà nước có<br /> hỏi khác nhau và thang đo đánh giá kiến thức<br /> tỉ lệ kiến thức đúng về SLTS gấp 1,7 lần so với<br /> chung về SLTS của các thai phụ cũng khác nhau<br /> nhóm thai phụ làm nghề khác (nội trợ, thợ<br /> nên kết quả so sánh chỉ có tính chất tương đối.<br /> may,thợ cắt tóc,...). Nhóm thai phụ làm viên<br /> Kiến thức về từng yếu tố của SLTS thấp do trong<br /> chức nhà nước có công việc ổn định, thu nhập<br /> nghiên cứu này chỉ có 35,5% thai phụ đã từng<br /> từ mức trung bình trở lên, cùng với đó là khả<br /> nghe về SLTS. Kết quả cũng chỉ ra rằng số thai<br /> năng nhận thức cao nên họ có thể dễ dàng tiếp<br /> phụ đã từng nghe về SLTS có hiểu biết rất sơ sài.<br /> <br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Sản Phụ Khoa 105<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 23 * Số 2 * 2019<br /> <br /> cận và hiểu các thông tin về chương trình SLTS nhận được thông tin về SLTS sẽ có kiến thức<br /> từ nhiều nguồn thông tin. đúng nhiều hơn, từ đó sẽ có thái độ đúng và<br /> Những thai phụ sống tại thành phố có tỷ lệ hành vi đúng nhiều hơn.<br /> kiến thức đúng về SLTS gấp 1,9 lần so với nhóm Nhóm thai phụ nhận thông tin về SLTS từ<br /> thai phụ sống tại các huyện. Thai phụ sống tại người thân có hành vi đúng về SLTS cao nhất<br /> thành phố có điều kiện được tiếp xúc với các (96,8%). Do tâm lý của người nhận được thông<br /> chương trình chăm sóc y tế đầy đủ hơn, được tin từ người thân sẽ có cảm giác tin tưởng nên<br /> tuyên truyền thông tin nhiều hơn nên sẽ có kiến mặc dù có thể chưa hiểu biết đầy đủ về SLTS<br /> thức đầy đủ hơn. nhưng các thai phụ vẫn thực hiện SLTS cho<br /> Nhóm thai phụ không theo đạo có tỉ lệ kiến con của mình. Nhóm thai phụ tự tìm hiểu<br /> thức đúng gấp 1,9 lần, thái độ đúng gấp 1,7 lần thông tin về SLTS có hành vi đúng về SLTS<br /> so với nhóm thai phụ theo đạo Phật. Nhóm thai thấp nhất (75,0%). Đa số đối tượng tham gia<br /> phụ theo đạo Phật có hành vi đúng về SLTS nghiên cứu có trình độ học vấn từ cấp 3 trở<br /> giảm 40% so với nhóm thai phụ không theo đạo. xuống nên khả năng tự tìm hiểu thông tin về<br /> Xuất phát từ văn hóa truyền thống Phương SLTS sẽ không được đầy đủ. Vì nhận thức hạn<br /> Đông, những thai phụ theo đạo Phật thường chế và chưa đầy đủ nên sẽ dẫn tới quyết định<br /> không muốn chấm dứt thai kỳ nếu phát hiện không đúng đắn về SLTS.<br /> thai bị DTBS không thể chữa được sau khi sinh. Nhóm thai phụ có kiến thức đúng về SLTS<br /> Nhóm thai phụ hiện tại có một con có kiến có thái độ đúng về SLTS gấp 6,0 lần so với nhóm<br /> thức đúng về SLTS gấp 1,6 lần so với nhóm thai phụ có kiến thức sai về SLTS. Nhóm thai<br /> thai phụ chưa có con. Nhóm thai phụ đã có phụ có kiến thức đúng về SLTS có hành vi đúng<br /> một con đã có kinh nghiệm về việc mang thai, về SLTS gấp 5,0 lần so với nhóm thai phụ có kiến<br /> cơ hội được tiếp xúc với chương trình SLTS thức sai về SLTS. Nhóm thai phụ có thái độ<br /> nhiều hơn. Mặt khác, đa số thai phụ thuộc đúng về SLTS có hành vi đúng về SLTS gấp 15,1<br /> nhóm này có trình độ học vấn từ cấp 3 trở lên lần so với nhóm thai phụ có thái độ sai về SLTS.<br /> nên có khả năng tiếp nhận kiến thức về SLTS. Nhìn chung, các thai phụ có kiến thức đúng về<br /> Còn đối với nhóm thai phụ đã có đủ từ 2 con SLTS sẽ có thái độ đúng về STLS, từ đó sẽ dẫn<br /> trở lên, do đa số thai phụ thuộc nhóm này có tới hành vi đúng về SLTS. Đây là cơ sở để y tế<br /> trình độ văn hóa từ cấp 2 trở xuống nên khả nói chung tại tỉnh Bình Thuận và nói riêng tại<br /> năng tiếp nhận kiến thức về SLTS bị hạn chế. các huyện, xã trên địa bàn tỉnh đẩy mạnh truyền<br /> Nhóm thai phụ đã từng làm SLTS có kiến thông, tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận<br /> thức đúng về SLTS gấp 6,1 lần, thái độ đúng thức cho người dân về SLTS. Từ đó, người dân<br /> gấp 3,8 lần, hành vi đúng gấp 3,8 lần so với có thái độ đúng và hành vi đúng về SLTS.<br /> nhóm thai phụ chưa từng làm SLTS. Do đã Khi phân tích đa biến, ta không thấy yếu tố<br /> từng làm SLTS ở thai kỳ trước nên nhóm thai nào liên quan tới kiến thức về SLTS. Điều này có<br /> phụ này hiểu được tầm quan trọng của SLTS, thể do cỡ mẫu nghiên cứu nhỏ và năng lực mẫu<br /> vì thế có thái độ đúng hơn về SLTS, dễ dàng không đủ để phân tích đa biến. Những thai phụ<br /> chấp nhận thực hiện SLTS hơn. đã từng nghe về SLTS có thái độ đúng gấp 28,9<br /> Mối liên quan có ý nghĩa thống kê với p